Rrëzimi i diktaturës komuniste sipas shtypit perëndimor

[RaPSouL]

Shqipëria shtrin duart drejt Bashkimit Sovjetik


Pa ndihmën e BS-së, plani pesëvjeçar nuk do të realizohej. Çfarë shkruan gazeta “Bashkimi” e datës 5 nëntor 1951

Gazeta “Bashkimi” e datës 5 nëntor 1951 shkruan për ndihmën e pazëvendësueshme të aleatëve rusë. Në raportin mbi direktivat e planit pesëvjeçar, shoku Enver Hoxha analizoi konditat mbi të cilat ne mbështetemi për hartimin e planit që do të përforcojë akoma më shumë themelet e socializmit në vendin tonë. Midis këtyre konditave shoku Enver përmendi rezultatet tona të deritanishme pasuritë e mëdha të atdheut tonë, pushtetin tonë popullor, udhëheqjen e Partisë sonë. Por, mbi të gjitha shoku Enver përmendi që: “Vendi ynë ka një tjetër konditë, populli ynë ka Bashkimin Sovjetik, Partinë Bolshevike dhe Stalinin e Madh, mësimet dhe eksperiencën e tyre të pakufishme...”. Konkluzioni logjik që nxjerr shoku Enver ka plotësisht vlerën e një parimi shkencor. Realiteti ynë e fakton këtë. Ne u çliruam në sajë të Bashkimit Sovjetik. Roli i Bashkimit Sovjetik në Luftën e Dytë Botërore qe faktori vendimtar më i rëndësishëm për ndryshimet revolucionare që u bënë në vendin tonë. Kur masim sukseset që kemi arritur në këto 10 vjet të shkëlqyera nën udhëheqjen e Partisë dhe me ndihmën e Bashkimit Sovjetik konstatojmë me kënaqësinë më të madhe se kemi ecur me hap të shpejtë, por të sigurt. Pothuaj nga hiçi kemi hedhur sot bazat e një industrie të përpunuar. Fshati ynë po shkon me shpejtësi nga shekulli i parmendës së drurit në shekullin e traktorit dhe kombajnës. Në qoftë se do të mund të përmendeshin terma luftarake, mund të themi se po zhvillojmë një ofensivë të fuqishme injorancës, analfabetizmit dhe prapambetjes. Vitet e mbas çlirimit kanë qenë një dëshmi e gjallë e forcës dhe miqësisë sonë me vendin e sovjetëve, e vitalitetit të lidhjeve tona vëllazërore me çlirimtarin, mbrojtësin dhe përkrahësin tonë të madh. Populli ynë kishte nevojë për bukë, për veshmbathje, për makineri që të ngrinte industrinë e tij. Ai kishte nevojë për ndihmë materiale, morale e teknike. Të gjitha na i siguroi Bashkimi Sovjetik.
Krahasimi me grekët, që zgjodhën Amerikën
Edhe populli grek i prapambetur ishte, si populli ynë, i shkatërruar nga lufta si ne, kish nevojë për shumë gjëra, por në vend të bukës imperialistët amerikanë i kanë dërguar barut. Ne po ndërtojmë një fabrikë të madhe duhani, por në Greqi industria e duhanit po likuidohet nga zotërimet e amerikanëve. Greqia kishte nevojë të rimëkëmbte vendin, por amerikano-anglezët shkaktuan gërmadha të reja. Shqipëria dhe Greqia paraqesin shembujt e gjallë të dy botëve: të botës që lind me ndihmën e Bashkimit Sovjetik dhe të botës që mbytet gjithnjë më shumë në kaos si pasojë e punës varr-gërmonjëse të imperializmit amerikan. Sot ne jetojmë në një shekull ku siç thotë Molotovi, të gjitha rrugët të shpien në komunizëm. Ne kemi bërë deri tani një etapë të vështirë por të lavdishme. Plani pesëvjeçar është pikënisja për një etapë të re në këtë rrugë. Ne e çmojmë ndihmën e mbrojtjen e Bashkimit Sovjetik me vlerën e fitoreve që kemi arritur dhe të perspektivave që na janë hapur. Në çdo hap përpara që ne bëjmë, ndihma e Bashkimit Sovjetik na bëhet më e ndjeshme, më e nevojshme, më vitale dhe jo vetëm kaq. Për popullin tonë është krejt e natyrshme që të ketë ndihmën dhe përkrahjen e Bashkimit Sovjetik. Ai nuk mund ta kuptojë ndryshe ekzistencën e tij., zhvillimin e tij, përparimin e tij, veçse duke u mbështetur mbi këtë ndihmë.
Planet e Bashkimi Sovjetik për ne
“Asnjë vend në botë që ndërton jetën e tij të re dhe të lirë dhe veçanërisht asnjë demokraci popullore, sikundër që është vendi ynë që ndërton themelet e socializmit, nuk mund të ketë jetë dhe të lulëzojë pa ndihmën morale, politike dhe materiale të Bashkimit Sovjetik”, - u shpreh Enver Hoxha. Nga kjo del përfundimi i logjikshëm se vetëm me përkrahjen e gjithanshme të Bashkimit Sovjetik ne kemi mundur të nisim punën për planin tonë pesëvjeçar. Makineritë e uzinave, fabrikave dhe instalimeve të tjera industriale do të na vijnë nga Bashkimi Sovjetik. Vendi i sovjetëve do na dërgojë traktorë, plehra kimike, materiale të tjera për zhvillimin dhe mekanizmin e bujqësisë. Marrëveshja e nënshkruar në Moskë në shkurt 1951 parashikon që t’i furnizohen Shqipërisë nga Bashkimi Sovjetik, me kredi pajisje industriale nga 1951 deri më 1955-n, d.m.th. për 5-vjeçarin. Në direktivat e planit theksohet gjithashtu ndihma e Bashkimit Sovjetik për zhvillimin e minierave, transportit etj. Për rritjen e mëtejshme të prodhimit të serës do të vihet në funksionim furra e shkrirjes së bitumit të Selenicës. Do të ndërtohet fabrika e spastrimit të bakrit. Rafineria e re e naftës që do të ndërtohet gjatë pesëvjeçarit do të jetë nga më modernet. Këtë rafineri do të na e dërgojë Bashkimi Sovjetik. Me ndihmën e Bashkimit Sovjetik dhe vendeve të demokracisë popullore gjatë pesëvjeçarit industria, transportet do të zhvillohen më tepër. Janë në përfundim e sipër kombinati i drurit Elbasan, fabrika e orizit Vlorë. Gjatë planit pesëvjeçar do të ngrihet një fabrikë për shkrirjen e hekurit dhe çelikut, një fabrikë çimentoje në Vlorë si dhe fabrika të tjera. Me ndihmën e madhe të akorduar nga Bashkimi Sovjetik gjatë viteve 1951-1955 do të ngrihen hidrocentrale të rinj. Në qytetin Stalin do të vendosen turbinat dhe lokomobilët me një kapacitet prej 12.000 kilovat, do të ngrihet centrali i rafinerisë së naftës etj. Traktorët dhe vegla të tjera bujqësore, si dhe farëra të seleksionuara do të sillen nga Bashkimi Sovjetik për zhvillimin dhe modernizimin e bujqësisë. Ne i përmendim të gjitha këto në kohën kur kanë përfunduar veprat e para madhështore, hidrocentrali “Lenin”, kombinati i tekstilit “Stalin” dhe fabrika e sheqerit “8 Nëntori” në Maliq. Kur shohim këto vepra e ndiejmë akoma më mirë se zhvillimi i marrëdhënieve të tilla me Bashkimin Sovjetik përbën një shembull të gjallë të vënies në jetë të parimit të shkëlqyer Stalinian të barazisë në të drejta midis popujve të mëdhenj ose të vegjël, të bashkëpunimit miqësor dhe ndihmës reciproke midis tyre. Bashkimi Sovjetik nga vetë esenca e tij, nga karakteri i politikës Staliniane, zhvillon me demokracitë popullore marrëdhënie vetëm në një drejtim; në drejtimin që t’i ndihmojë këto vende të ndërtojnë jetën e re, socializmin, që të mbrojnë akoma më fuqimisht paqen. Në këtë drejtim dhe këtë synim kanë edhe marrëdhëniet tona me vendin e sovjetëve. Kështu shpjegohet që Shqipëria sot është bërë një kantier i madh ndërtimi, në një shkollë të madhe ku edukohen dhe kaliten njerëzit tanë të rinj. Shumë vepra kanë mbaruar. Shumë të tjera janë të ndërtuara me skela. Nëpër të tjera do të hidhen së shpejti themelet. Punonjësit e vendeve kapitaliste konstatojnë çdo ditë se të famshmet ndihma të planit Mareshal nuk janë gjë tjetër veçse topa, automatikë, kuti me mish të prishur ose aty këtu ndonjë makineri të skaduar me kohë. Krejt ndryshe nga kjo punonjësit e hidrocentralit Lenin konstatojnë që makineritë e ardhura nga Bashkimi Sovjetik mbajnë datën e prodhimit 1951, se ato janë krijimet e fundit e fundit të shkencës dhe teknikës. Me makineri të tillë s’ka dyshim se do të arrihen plotësisht objektivat që cakton plani pesë-vjeçar. Krahas me ndihmat materiale nga Bashkimi Sovjetik populli ynë ka siguruar mësimet dhe eksperiencën e paçmueshme si dhe ndihmën teknike të domosdoshme për të kryer veprat e planit tonë madhështor. Eksperienca sovjetike është bërë për punonjësit tonë një udhëheqje e fuqishme në punë. Metodat Kulkov, zinxhir, çekanka, prerje e shpejtë e metalit etj. i kanë dhënë një hov të ri punës ndërtimore dhe prodhuese tek ne. Metodat sovjetike të përparuara të industrisë së naftës të punimit të drurit, të shfrytëzimit të mineral, si dhe metodat e njohura sovjetike të sektorit të ndërtimit, përbëjnë ndihmën më të madhe në zbatimin praktik të planit të parë pesë-vjeçar të shtetit. Eksperienca e realizimit të planeve tona ekonomike të shtetit e ka vënë në dukje më tepër forcën e madhe të metodave të përparuara të Bashkimit Sovjetik. Zbatimi i eksperiencës sovjetike nuk kufizohet vetëm me përhapjen e metodave sovjetike. Të punosh në bazë të eksperiencës sovjetike do të thotë të punosh sipas stilit të njerëzve sovjetikë, të mësosh prej tyre për të mbajtur një qëndrim socialist karshi punës të edukosh me shembullin e tyre për të mos u ndaluar përpara asnjë pengese ose vështirësie.
Ekspertët
Teknikët dhe inxhinierët sovjetikë që punojnë në vendin tonë janë një model i shkëlqyer për çdo punëtor teknik, ose drejtonjës tonin. Ne nuk mund veçse të falënderojmë nga zemra njerëzit sovjetikë dhe vendin e madh të socializmit, për të gjitha këto mundësi që i japin popullit tonë, që të përfitojë nga eksperienca dhe mësimet e tyre shumë të çmueshme. Fakti që ne mbështesim hartimin e planit pesëvjeçar në ndihmat e Bashkimit Sovjetik përbën një garanci të shëndoshë për realizimin e këtij plani. Ndihma dhe përkrahja e gjithanshme e Bashkimit Sovjetik i ka frymëzuar dhe i frymëzon punonjësit tanë që janë të palodhur në kryerjen e detyrave të planit. Kjo ndihmë të ngjall entuziazëm në punë, të jep forca dhe besim në rrugën e ndritur ku e udhëheq vendin tonë Partia dhe ku e ndihmon Bashkimi Sovjetik dhe shoku i madh Stalin. Në luftën për realizimin e planit pesëvjeçar, ta çmosh drejt ndihmën e Bashkimit Sovjetik do të thotë të mobilohen për ta përdorur si duhet këtë ndihmë që është boshti kryesor që e shpie vendin tonë përpara. Në eksperiencën tonë të këtyre 10 vjetëve të fundit, në vetë realitetin tonë të mrekullueshëm, ndihmat e bashkimit sovjetik janë përjetësuar në veprat madhështore që kemi ngritur dhe po ngremë. Kështu do të jetë dhe në të ardhmen. Është një fat i madh për vendin dhe popullin tonë që ka në krye të Partinë e tij heroike të Punës dhe shokun Enver që i kanë siguruar miqësinë mbrojtjen dhe përkrahjen e parezervuar të Bashkimit Sovjetik dhe shokut të dashur Stalin. Emrat e Bashkimit Sovjetik, të Partisë Bolshevike dhe Stalinit të Madh për popullin tonë duan të thonë fitore kurdoherë fitore.


Box
Letra e Enver Hoxhës: “Duam këshilltarë dhe ndihma

Qeveria e Republikës Popullore të Shqipërisë ka nderin t’i drejtojë Qeverisë së Bashkimit Sovjetik sa më poshtë:
Me anën e dy shkresave tona të mëparshme, njëra e shkruar në dhjetor të vitit 1949 dhe tjetra në muajin janar të vitit 1950, i jemi lutur Qeverisë sovjetike që të na ndihmonte për të përballuar nevojat e Ministrisë së Punëve të Brendshme të Republikës Popullore të Shqipërisë në veshmbathje, armatim, municion, mjete transporti dhe ndërlidhjeje si dhe për të dërguar te ne, pranë Ministrisë së Punëve të Brendshme disa këshilltarë. Deri më sot, nuk kemi marrë ndonjë përgjigje në lidhje me kërkesat tona të parashikuara. Edhe një herë tjetër i lutemi Qeverisë sovjetike që të ketë mirësinë të na vijë në ndihmë për të përballuar nevojat e Ministrisë së Brendshme të Republikës sonë. Pasi i kemi revizionuar kërkesat e parashikuara me anë të shkresave të dërguara në muajin dhjetor 1949 dhe janar 1950, kërkesat tona të sotme për të plotësuar nevojat e Ministrisë së Punëve të Brendshme paraqiten si më poshtë:
1- Këshilltarë
= Këshilltarë për kundërinformacion në Sigurimin e Shtetit 1
= Këshilltar për hetuesi në Sigurimin e Shtetit 1
= Këshilltar për ekonomi dhe për organizatat kundërrevolucionare në Sigurimin e Shtetit 1
= Këshilltar për shërbimin e sigurimit të Udhëheqjes 1
= Këshilltar për kriminalistikën 1
= Këshilltar për zbulim e vërtetim në Sigurimin e Shtetit 1
= Këshilltar për kufirin 1
= Këshilltar për Shkollën e Policisë (Sigurimit) 1
Gjithsej këshilltarë 8
Këta këshilltarë na nevojiten për të paktën për një kohë prej dy vjetësh.
2- Armatim
= Fishekë automatiku gjerman kalibri 9 mm copë 3.000.000
= Fishekë automatiku parashutist k. 7.92 mm copë 3.000.000
= Karikatorë automatiku gjerman kalibri 9 mm copë 7.000
= Karikatorë automatiku parashutist k.7.92 mm copë 6.000
3- Veshmbathje
= Komplete veshje dimërore për oficerët e Sigurimit 800
= Komplete veshje verore për oficerët e Sigurimit 800
= Komplete veshje dimërore për oficerët e Policisë 600
= Komplete veshje verore për oficerët e Policisë 600
= Komplete veshje dimërore për oficerët e Kufirit 300
= Komplete veshje verore për oficerët e kufirit 300
= Komplete veshje dimërore për n/oficerë 4500
= Komplete veshje verore për n/oficerë 4500
= Komplete veshje dimërore për ushtarë 9000
= Komplete veshje verore për ushtarë 9000
= Çizme për oficerë 1700
= Këpucë me gozhdë për n/oficerë dhe ushtarë 13500
4- Transport
= Automobila “Gaz” tip 67 copë 30
= Automobila ngarkese 1 e 1/2 ton copë 50
= Motoçikleta dyvendëshe copë 20
5- Ndërlidhje
= Radiostacione marrëse-dhënëse Tor Fb-1 copë 25
= Motorë për ngarkim baterish copë 25
= Radrizatorë për ngarkim akumulatorësh copë 25
= Akumulatorë plumbi 6 volt 90 AO copë 100
= Akumulatorë tip 2B 38 gjerman copë 200
= Akumulatorë gjermanë 2-4 volt, 36 amper copë 400
I lutemi Qeverisë sovjetike që, po pati mundësi, këtë material, në rast se do të na e akordojë, të na e dërgojë sa më parë dhe të parashikojë se materiali i veshmbathjes të mund të sigurohet edhe për vitet e ardhshme, mbasi ne nuk kemi mundësi ta sigurojmë gjetkë këtë material. Me shpresë se kërkesa jonë do të merret parasysh, më lejoni që t’u shpreh respektin më të thellë dhe më të sinqertë në emër të Qeverisë së Republikës Popullore të Shqipërisë dhe timin personal.

Kryetari i Këshillit të Ministrave të Republikës Popullore të Shqipërisë

Enver Hoxha

[RaPSouL]

Skenari jugosllav për përmbysjen e Enver Hoxhës në vitin 1953

Gazeta amerikane tregon për organizatën e drejtuar nga Apostol Taanefi. Si e mbështeti Tito me ndihma dhe lehtësira për organizimin e aksioneve

Jack Raymond

BEOGRAD – Pushteti komunist shqiptar, pjesa më e madhe e të cilit është në duart e “një force policore”, i drejtuar në postet më kyçe nga personel rus, akoma është duke instaluar në mënyrë të vendosur skemat e tij sikur të ishte i përjetshëm, megjithëse, sipas burimeve të besueshme, të mbledhura që nga këtu (Beogradi - shën. red.), “kushtet ekonomike vazhdojnë të përkeqësohen gjithnjë e më shumë”. Mirëpo, persona të mirinformuar thonë se ky vend nuk do të ecë shumë përpara. Kufijtë janë mbyllur rreptësisht dhe shumë pak refugjatë kanë qenë në gjendje që të largohen drejt Jugosllavisë. Kryetari i shtetit, Enver Hoxha, mund të jetë joshur nga ikja e befasishme e Jugosllavisë prej Cominform-it dhe duke marrë shkas nga vdekja e Stalinit, ai ishte shprehur se “e kishte dëshiruar një gjë të tillë”. Për më tepër, sipas Radio Tiranës, media shtetërore në kryeqytetin e Shqipërisë, ai ripërsëriti zotimin e tij për besnikëri ndaj Moskës përmes një artikulli të publikuar në “Pravda”, organ i Partisë Komuniste Ruse.
Studentët këtu (në Beograd - shën. red.) e rishqyrtojnë situatën në Shqipëri me të dhënat e tyre të kufizuara, pavarësisht nga raportimet e kohëve të fundit, që e implikojnë qeverinë jugosllave me revoltat e mundshme në vendin e egër malor, buzë Adriatikut, me rreth 1 200 000 banorë, të cilit i janë ndërprerë të gjitha lidhjet tokësore me bllokun sovjetik nga Jugosllavia dhe Greqia.
Roli i grupit të refugjatëve
Që qeveria jugosllave do të jetë shqetësuar nga të tilla informacione, kjo ishte konsideruar në mënyrë të zakonshme nga shtetas jojugosllavë. Megjithatë, një artikull që ishte publikuar së fundi citonte Apostol Taanefin, kryetarin e Grupit të Refugjatëve Shqiptarë në këtë vend, që numëronte rreth 50 mijë guerilas që mbështesnin një rebelim kundër regjimit të Enver Hoxhës, i cili, me sa duket, ishte konsideruar se së fundi po zgjerohet. Madje, burime jugosllave të tilla thonë se ata po përmbahen nga autoriteti i ulët i zotit Taanefi, një ish-mësues, duke deklaruar se ai kishte një ndikim të vogël në Shqipëri. Zoti Taanefi, zyra qendrore e të cilit ishte në një qytet në kufi me Prishtinën, është përshkruar si një person që ka kontakte me pak intelektualë në Shqipëri, por nuk ka komunikim të rëndësishëm me krerët e inatosur të fiseve shqiptare që i kanë rezistuar shtrirjes së dhunshme të qeverisë së Tiranës.
Qeveria e Beogradit bëri të qartë në mënyrë publike pozicionin e saj, se “nuk dëshiron që të ndërhyjë në Shqipëri” dhe se udhëheqësit e saj, privatisht, vijojnë të shprehen se “një lëvizje e tillë do të jetë e pavlerë, pasi ajo lehtësisht mund të sjellë një luftë të përgjithshme”. Sipas burimeve jugosllave, fakti i fundit është se dëshirat e presidentit jugosllav Tito janë që t’ju japë rusëve një pretekst për një akuzë se Jugosllavia ka plane agresive ndaj Shqipërisë. Në të kundërt, Beogradi, nga koha në kohë, ka shprehur frikën se një revoltë e brendshme shqiptare që mund të zhvillohet në mënyrë të natyrshme, do të përdorej si një pretekst i tillë.
Kur u shfaq një informacion rreth sugjerimeve të papërmbajtura, të dala nga intervista me zotin Taanefi, se ai ishte duke komplotuar kundër pushtetit shqiptar, me ose pa mbështetjen e plotë të presidentit Tito, shtypi zyrtar këtu (në Beograd - shën. red.) reagoi në mënyrë të qetë. Ky lajm është trajtuar thjesht si një zemërim. Duke mbajtur një qëndrim për këtë çështje, qeveria tha se “ky është një fakt i shtrembëruar, pasi ngjarja ishte një provokacion naiv nga ana e zotit Taanefi”.
Qeveria jugosllave praktikisht ka qenë e ndjeshme tek kjo histori, sepse ajo ka refuzuar akuzat që vinin nga Italia, se mareshal Tito i kishte propozuar kryeministrit britanik Çurçill, gjatë bisedimeve në Londër për një “pazar”, nga e cila Jugosllavia do të marrë koncesione për një dorë të lirë mbi Shqipërinë, duke u mbështetur te çështja e Triestes.
Së fundi, qeveria jugosllave inskenoi një intervistë me dy ish-oficerë të Shtabit të Përgjithshëm të Shqipërisë; një komandant dhe një lejtënant të nivelit të dytë, që kishin thënë se “duhej të hynin në këtë vend (Jugosllavi - shën. red.) tetë muaj më parë, si sabotatorë, por në operacion e sipër, - ishin kapur dhe kishin ndryshuar besnikërinë e tyre. Këta oficerë raportuan se grupe të armatosura që ishin në opozitë me pushtetin e Enver Hoxhës, në mënyrë të lirshme dhe të hapur, ishin duke bredhur sa andej-këndej; se së fundi, oficerë bullgarë kishin bashkëpunuar me oficerët rusë në administrimin e Ushtrisë Shqiptare dhe se atje kishte pasur shtim të arrestimeve të oficerëve shqiptarë.
Gjithashtu, dy oficerët konfirmuan informacionet nga burime të tjera se “shqiptarët kishin mungesa në ushqime dhe se ushqimet sovjetike shpërndaheshin kundrejt shkëmbimit me materiale të papërpunuara, pasi ata ishin të varfër”. Refugjatët e ardhur së fundi kishin konfirmuar vështirësitë ekonomike dhe “terrorin” që ushtrohej nga autoritetet shtetërore.
Në vitin 1952, numri prej 1000 refugjatësh të arratisur nga Shqipëria drejt Jugosllavisë konsiderohet thuajse modest, duke parë raportimet e vazhdueshme për terror dhe rebelim. Qeveria jugosllave kishte ofruar lehtësira speciale dhe ndihmë ekonomike për anëtarët e organizatës së zotit Taanefi.
Pa dyshim, disa anëtarë përgatiteshin për t’i çuar drejt Shqipërisë dhe kthyer mbrapsht sërish pas ekskursioneve të vogla, por marrëveshja këtu është se veprimet e rëndësishme revolucionare nuk do të tregoheshin se ishin marrë nga ky trajnim”.

Shkrimi është publikuar në “The New York Times” më 29 mars 1953
Titulli është redaksional

[RaPSouL]

Të tjerë spiunë dhe banda kundër Shqipërisë së Hoxhës

Jugosllavia nuk gjen paqe, provokacione të reja ndaj Tiranës. Çfarë shkruan për këtë temë gazeta “Bashkimi” më 9 janar 1953

Agjencia Telegrafike Shqiptare boton letrën që zv.ministri i Punëve të Jashtme, Mihal Prifti, i dërgoi Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Kjo letër u botua më 9 janar të 1953 në gazetën “Bashkimi”.
Me urdhër të Qeverisë së Republikës së Shqipërisë kam nderin të vë në dijeninë tuaj 3 raste të reja provokacionesh të kryera kundër integritetit tokësor të Republikës Popullore të Shqipërisë nga ana e organeve të Qeverisë Jugosllave, prej datës 26 nëntor 1952, deri më 13 dhjetor 1952. Më datën 26 nëntor 1952, në orën 16, në rajonin e katundit Bllatë, rrethi i Peshkopisë, 5 oficerë jugosllavë, të shoqëruar nga katër ushtarë, dolën në afërsitë e piramidës nr. 15 dhe prej këtu qëlluan me të shtëna pushkësh rojën kufitare shqiptare. Rojet kufitare shqiptare nuk iu përgjigjën këtij provokacioni. Më datën 2 dhjetor 1952, në orën 15, në sektorin bashkim i dy lumenjve rajon i Vermoshit, një civil jugosllav erdhi nga toka jugosllave dhe u fut në thellësi të tokës shqiptare, nga ku u largua për në drejtimin e ardhur vetëm kur u diktua nga rojet kufitare shqiptare. Më datën 13 dhjetor 1952, në orën 12, në sektorin e Bllatës, rajon i Peshkopisë, në afërsitë e piramidës nr. 14, gjashtë ushtarë jugosllavë dhe dy civilë qëlluan me të shtëna pushkësh rojet kufitare shqiptare që kryenin shërbimin në këtë sektor. Rojet kufitare shqiptare nuk iu përgjigjën këtij provokacioni. Duke vënë në dijeninë tuaj sa më sipër, në emër të Qeverisë Popullore të Shqipërisë përsëris protestat më energjike kundër këtyre provokacioneve të reja të kryera qëllimisht kundër integritetit tokësor të Republikës së Popullore të Shqipërisë nga ana e organeve të Qeverisë Jugosllave, e cila duke iu nënshtruar krejtësisht urdhrave dhe politikës së agresionit që ndjekin padronët e saj imperialistët amerikano-anglezë, po vazhdon veprimtarinë e saj provokuese ndaj Republikës Popullore të Shqipërisë dhe kërkoi që Organizata e Kombeve të Bashkuara të marrë masat e nevojshme për t’i dhënë fund këtij aktiviteti luftënxitës të Qeverisë Jugosllave. Lutemi tekstin e kësaj letre ia komunikoni gjithë shteteve anëtarë të Organizatës së Kombeve të Bashkuara.
Vazhdojnë të dënohen spiunët
Gazeta “Bashkimi”, më 23 shkurt të 1953-shit citon ATSH-në. Para disa kohësh forcat ndjekëse të Sigurimit, në bashkëpunim me popullin, kapën një numër spiunësh diversantë të dërguar për të kryer vepra spiunazhi dhe diversioni në Republikën Popullore të Shqipërisë nga shërbimet e spiunazhit anglez, jugosllav dhe grek. Këta janë Kristo Marko, Muharrem Sulejmani, Ndue Brozi, Sejdi Bajrami, Ahmet Bablusha, Dehar Oshafi, Qaim Xhakja dhe Nue Vuksanaj. Nga hetimet e zhvilluara nga deponimet e tyre dhe nga dokumentet e kapura del se këta spiunë diversantë, armiq të betuar të Republikës Popullore të Shqipërisë, përkrahës të regjimeve antipopullore të së kaluarës dhe të okupatorëve fashistë e veglave të tyre, janë vënë në shërbim të spiunazhit imperialist dhe të drejtuar dhe të udhëzuar prej tij kanë zhvilluar aktivitet subversiv kundër Republikës Popullore Shqiptare. Spiunët e mësipërm janë rekrutuar në të ashtuquajturit kampe të IROS dhe në kampe të Greqisë e Jugosllavisë, ku shërbimet e fshehta imperialiste kanë grumbulluar kriminelë të luftës shqiptarë, ish-agjentë e bashkëpunëtorë të okupatorëve nazifashistë në Shqipëri dhe të organizatave tradhtare “Balli Kombëtar”, “Legaliteti”, të cilët i stërvitnin dhe i përgatitnin për akte spiunazhi e diversioni kundër vendit tonë. Ata janë përgatitur në kurse të posaçme spiunazhi e diversioni në Londër nga spiunazhi anglez, grek dhe jugosllav. Ata janë përcjellë deri në kufi nga oficerë dhe agjentë të këtyre spiunazheve, janë futur në tokën e Republikës së Shqipërisë ku janë përpjekur të kryejnë krime dhe akte diversioni, të mbledhin informata me karakter ekonomik dhe ushtarak, të shpërndajnë material propagandistik dhe të zhvillojnë propagandë kundër rendit shtetëror të Republikës Popullore të Shqipërisë. Imperialistët amerikanë dhe këlyshët e tyre në Ballkan, titistët jugosllavë e monarkofashistët grekë, nuk pushojnë së zhvilluari aktivitet armiqësor agresiv kundër kampit të paqes, demokracisë dhe socializmit dhe sidomos kundër Republikës Popullore të Shqipërisë. Ky aktivitet kriminal bën pjesë në planet e tyre kundër paqes për shpërthimin e luftës. Spiunazhi imperialist, me gjithë disfatat që ka pësuar, vazhdon të dërgojë spiunë diversantë kundër vendit tonë. Ai i përgatit këta në kurse të posaçëm, i mëson si të kryejnë akte terrorizmi, si të mbledhin dhe të dërgojnë informata, si të fshihen. Të tillë janë edhe spiunët diversantë të lartpërmendur. Por as mësimet që u kanë dhënë, as helmi as bomba dhe as sterlinat nuk vlejtën. Vigjilenca e popullit tonë dhe armës së tij heroike të Sigurimit bëri që këta agjentë të urryer të imperializmit, të mos i shpëtojnë syrit të popullit. Organet ndjekëse të Sigurimit, së bashku me popullin, që ruajnë me vigjilencë fitoret tona, i diktuan këta kriminelë, i ndoqën këmba-këmbës, i kapën e i detyruan të dorëzohen dhe i shfarosën duke ua bërë të pamundur që të kryejnë misionin e tyre kriminal. Vdekja ose dorëzimi, ky është fati që u ka përcaktuar populli shqiptar gjithë spiunëve diversantë që dërgohen nga shërbimet e huaja të spiunazhit imperialist dhe të agjenturave të tij. Ashtu siç i ka asgjësuar, ashtu siç asgjësoi edhe spiunët diversantë populli ynë me organet e tij të Sigurimit, duke shtuar dhe mprehur gjithmonë vigjilencën, do të asgjësojnë kurdoherë të gjithë ata që do të guxojnë të ngrenë dorën e paguar nga jashtë kundër Republikës Popullore të Shqipërisë.
U hap gjyqi kundër spiunëve
Dëshmitë e rralla të Ndue Bib Brozit
“Pardje paradite, në orën 9, në sallën e kinemasë ‘17 Nëntori’ u hap gjyqi kundër grupit të spiunëve diversantë”, - shkruan gazeta “Bashkimi”. Salla e kinemasë ku u zhvillua gjyqi ishte mbushur plot me popull. Në një vend të sallës janë vendosur materialet që u janë gjetur me vete të pandehurve, si automatikë, revolverë, pushkë të markave të ndryshme, fishekë, granata, thika e pajisje të tjera si dhe monedha të huaja. Pasi u muar identiteti i të pandehurve, major Mustafa Qilimi njoftoi përbërjen e trupit gjykues dhe pyeti nëse palët kishin për të bërë ndonjë vërejtje në lidhje me të. Mbasi s’pati asnjë kundërshtim, kryetari i dha fjalën prokurorit, i cili lexoi akt-akuzën. Ndër të pranishmit në sallë vihet re një urrejtje e madhe për imperialistët amerikano-anglezë dhe këlyshët e tyre të Beogradit e të Athinës, që janë duke përdorur mjetet më të poshtra për të penguar popullin tonë në punën e tij paqësore për ndërtimin e bazave të socializmit, si dhe për kriminelët e arratisur jashtë shtetit, të cilët, duke vazhduar rrugën e tyre të tradhtisë janë vënë kokë e këmbë në shërbim të imperialistëve për të dënuar popullin dhe atdheun tonë. I pari u mor në pyetje spiuni diversant Ndue Brozi, agjent i spiunazhit anglez. Ai pranon plotësisht aktakuzën dhe pohon se është fajtor kundër popullit dhe atdheut. Me gojën e vet ai tregon para trupit gjykues gjithë aktivitetin kriminal në shërbim të spiunazhit anglez. Ai tregon se dezertoi nga radhët e ushtrisë në Greqi. Në Janinë, thotë ai, u mor në pyetje nga një kolonel grek. Spiuni Ndue Brozi tregon para trupit gjykues se si koloneli grek i mori informata të ndryshme mbi gjendjen ekonomike të Shqipërisë, mbi repartet ushtarake dhe pozicionet që zinin ato si dhe mbi armatimet e repartit ku bën pjesë. Për të gjitha këto informata koloneli përpiloi një proces-verbal, të cilin diversanti Ndue Brozi e firmosi. Pastaj ai tregon se mbasi ndenji 7 ditë këtu, u dërgua në zyrën e Janinës, ku u mor përsëri në pyetje. I pandehuri pohon se si i ashtuquajturi komision i OKB-së, që gjendet në Greqi, bashkëpunon me zyrat e spiunazhit për të rekrutuar agjentë për qëllime spiunazhi e diversioni kundër Republikës Popullore të Shqipërisë. Ai tregon se një oficer i korofillaqisë e shpuri tek ky komision, i cili e pyeti se ku donte të shkonte. “Mbase u thashë se do të qëndroja në Greqi, deklaron spiuni Ndue Bib Brozi, një korofillak me emrin Pietri më shpuri përsëri në burgun e korofillaqisë, ku qëndrova dhe disa ditë të tjera. Pas disa ditësh më dërguan në Burgun e Prevezës dhe më vonë në atë të Patrasit. Prej këtu u transferuam në kampin e Llavros. Këtu kishte dhe shqiptarë të tjerë të arratisur. Jeta në kamp ishte shumë e vështirë, na japin vetëm 400 gramë bukë dhe pa gjellë. Për të jetuar ne duhej të punonim fshehur”.
Pastaj, spiuni Ndue Bib Brozi tregon se si shqiptarët në kamp ishin të ndarë në parti të ndryshme dhe ishin në grindje në mes tyre. Secila nga këto parti ishte e lidhur me nga një agjenturë spiunazhi. Në krye të tyre në kamp ndodheshin agjentë që rekrutonin spiunë, secili për vete. Një farë me Mehmet Aga rekrutonte agjentë për spiunazhin grek, thotë i pandehuri. Ata që nuk pranonin të rekrutoheshin spiunë trajtoheshin shumë keq. Korofollakët i rrihnin me shqelma dhe me dru. Duke folur mbi jetën e kampit ai tregon se shpesh aty vinin dhe atdhetarët e popullit shqiptar, Preng Prevezi, Muharrem Bajraktari etj., të cilët bënin një jetë luksi në Athinë, kurse të tjerët vuanin të zitë e ullirit. Pastaj spiuni Ndue Bib Brozi tregon se si u bë agjent i spiunazhit anglez duke u rekrutuar nga koloneli anglez, Hill. “Kur shkova atje, thotë ai, koloneli Hill më tha se ishte bashkëpunëtor i kriminelit Abas Kupi dhe se gjoja punonte për të mirën e Shqipërisë”. I pandehuri tregon se si koloneli Hill i propozoi të kthehej prapë në Shqipëri me shërbim spiunazhi dhe se si i mori një deklaratë besnikërie gjoja për Komitetin Shqipëria e lirë, por në fakt kjo ishte për spiunazhin anglez. “Mbasi pranova, thotë spiuni Ndue Bib Brozi, koloneli Hill më tha që të kthehem përsëri në kamp dhe të prisja atje. Ai më porositi që të mos t’ia tregoja askujt për takimin dhe bisedimin me të”. Spiuni diversant, Ndue Bib Brozi, tregon pastaj se si armiku i popullit shqiptar e mori nga kampi dhe e shpuri në një shtëpi të mirë në Athinë.

[RaPSouL]

Rusia, 422 milionë rubla kredi për Shqipërinë komuniste


Planet e Bashkimit Sovjetik për të ngritur ekonominë e rrënuar shqiptare. Ja uzinat dhe fabrikat e ndërtuara prej tyre

Harrison E. Salisbury

TIRANË – Lufta e Dytë Botërore nuk kishte mbaruar realisht në Shqipëri. Shqipëria është akoma një shtet nën armë. Ajo ka në shumë aspekte karakteristikat e kohës së luftës, veçanërisht të kohës së luftës në Bashkimin Sovjetik. Në ndryshim nga shtetet e tjera europiane, 12 vjet pas përfundimit të luftës, Shqipëria akoma po përballet me ndarjen e ushqimit në mënyrë strikte, sipas racioneve. Buka e Shqipërisë, madje edhe në tavolinën e ngrënies së kryeministrit të vendit Mehmet Shehu, është e zezë. Ajo është bukë e mirë, por gruri është bluar me cilësi të keqe, me një përzierje me drithëra të tjerë. Vetëm në qytete të tilla të Siberisë Lindore si Jakutski ose Birobizhdani, ka të tillë buke për nga cilësia.
Buka është e racionuar
Në të gjitha fshatrat, veçanërisht në katundet e vogla malore, buka është gjëja që mungon më shumë nëpër sofra dhe ajo duket se është tejet e vështirë për t’u siguruar. Në restorante dhe në furra buke e pastiçeri, ku përdoret mielli i bardhë, mielli sigurohet me çmime të larta, por nuk gjendet bukë e bardhë askund. Buka është me racion. Po ashtu janë edhe gjalpi dhe vaji ushqimor. Në listën e ushqimeve me racion janë edhe mishi, sheqeri, orizi, makaronat dhe të gjitha ushqimet e tjera të përditshme të shqiptarëve. Vetëm kripa dhe vajguri nuk janë me racion. Edhe sapuni është me racion. Ju mund t’i blini këto artikuj të përdorimit të gjerë nëpër dyqane të lira, me çmime më të larta.
Buka e zezë, ushqimi i racionuar, sasia e pakët e çdo lloj produkti që konsumohet, përmban rreth e rrotull një fije spangoje, e cila është “damka” e Bashkimit Sovjetik për ekonominë e Shqipërisë.
Si edhe Jugosllavia, për produkte ushqimore, Shqipëria varet kryesisht nga importet.
Por, duke marrë parasysh se Shtetet e Bashkuara të Amerikës e mbështesin Beogradin me rreth 100 mijë tonë në vit drithëra të llojeve të ndryshme, ndërsa për prodhimin e produktet bujqësore fshatarësia private jugosllave mbështetet plotësisht, pasi e ka braktisur kolektivizimin tashmë. Ndërsa Shqipëria lufton për mbijetesën.
Investimet nga rusët
Bashkimi Sovjetik ka hedhur para në Shqipëri. Një gjë të tillë e ka bërë, sidomos në mënyrë të prekshme, në këto momente në vendin ku janë dhënë nga rusët fonde, pajisje dhe ekspertë e inxhinierë. Por Moska ia ka dhënë të gjitha Shqipërisë, pa bërë pazare. Investimet ruse u rritën shumë në ekonominë e vogël, në mënyrë që të nxiteshin eksportet. Linja (politika) ruse për veten e saj ishte që të eksportonte nga Shqipëria minerale të tilla si krom, bakër, naftë dhe asfalt. Ishin bërë disa rafineri për nxjerrjen e tyre. Pranverën e kaluar kryetari i Partisë Komuniste Shqiptare, Enver Hoxha dhe kryeministri i vendit Mehmet Shehu, vizituan Moskën. Kryetari i Partisë Komuniste Ruse, Nikita Hrushov, shkruante se i ishin dhënë Shqipërisë rreth 422 milionë rubla kredi, që ishin përdorur për 40 impiante industriale, për pajisje bujqësore e produkte të tjera. Kjo thuhej se mund të jetë në total huaja për bujqësinë dhe industrinë, e dhënë deri në fundin e vitit 1955 nga Moska zyrtare për Shqipërinë. Nuk ka të dhëna se kjo mbulon importet e ushqimeve, të cilat Shqipëria mund t’i paguajë me para në dorë, ose përmes shkëmbimit me minerale që eksportonte, ose i mbulon ato përmes investimeve të natyrës ushtarake.
Lista e ndërmarrjeve kryesore
Rreth 40 fabrika, uzina dhe institucione ishin ndërtuar nga Bashkimi Sovjetik për Shqipërinë, udhëheqja e së cilës është krenare për këto. Ato përfshijnë një studio filmi në Tiranë, hidrocentralin “Lenin” me kapacitet 3 mijë kilovolt afër Tiranës, Fabrika e Sheqerit në Maliq, me një kapacitet 10 mijë tonë në vit, Rafinerinë e Naftës në Cërrik, me kapacitet prej 150 mijë tonësh, Fabrikën e Çimentos në Vlorë, me kapacitet 40 mijë tonë në vit, uzinën tekstile “Stalin” në Tiranë me kapacitet prodhues vjetor 20 milionë metra linear të llojeve të ndryshme prej pambuku dhe 2 milionë metra linear material leshi çdo vit. Po ashtu, dy makineri të përpunimit të pambukut, me kapacitet prej 10 mijë tonësh, një fabrikë lëkurësh, dy fabrika cigaresh, një fabrikë kompensate dhe një hidrocentral që po ndërtohet akoma mbi lumin Mat. Korrespondenti ynë kishte parë shtatë nga këto ndërmarrje, si dhe një fabrikë të shkëlqyer për konservimin e peshkut dhe të perimeve në Vlorë, të ndërtuar nga gjermano-lindorët. Ishte një kohë energjike që shqiptarët e lejonin që të tregohej e gjithë industria e tyre. Me pak përjashtime, pa shumë vlerë, - para luftës italianët ndërtuan Fabrikën e Asfaltit në Vlorë, një fabrikë mielli në Durrës; të cilat mbulonin në total zhvillimin industrial të Shqipërisë. Në çdo rast, uzinat dukej se ishin “përlarë” nga rusët, duke i eksportuar për nevojat e tyre të brendshme. Dhe thuajse në çdo rast, më e çuditshmja ishte se prodhimet, në pjesën më të madhe të tyre shkonin për importe, disa drejt Italisë dhe një pjesë e vogël drejt Gjermanisë Perëndimore, të tjerat në shtetet e linjës së ashpër, si në Bashkimin Sovjetik dhe në shtetet e tjera të bllokut komunist.

(vijon)

[RaPSouL]

Gjendja e Shqipërisë pas luftës


Varfëria dhe sëmundjet e zbehnin rëndësinë e fitores. Gazeta “Bashkimi” e 4 janarit 1945 shkruan për banorët e mbetur pa strehë.

Është hapur një komision për të strehuar familjet që kanë mbetur pa banesë. Formimi i tij tregon më mirë se fjalët interesimin direkt të qeverisë e të pushtetit tonë popullor për ata që vuajnë. Komisioni është përpjekur të bëjë ç’ka qenë e mundur për t’u ardhur në ndihmë atyre që kanë mbetur në rrugë të madhe. Duke qenë të dëmtuar nga lufta, i ka sistemuar nëpër banesa, natyrisht sipas mundësive. Deri tani është kryer një punë e mirë. Por këtu ndërhyn diçka: një pjesë e konsiderueshme e popullit, që mirë a keq e ka një strehë ku të fusë kokën, shkon përditë në zyrat e komisionit dhe kërkon që t’i jepet banim më i përshtatshëm. Të gjithë i duam shtëpitë e mira dhe komode, por çështja nuk është të kënaqim apo plotësojmë dëshirat e njërit a tjetrit. Duhet t’u gjejmë banim atyre që s’kanë ku të shkojnë, atyre që gjenden në rrugë të madhe pa asnjë të ardhme e jo më në gjendje të paguajnë qiranë e shtëpisë. Populli duhet ta kuptojë mirë këtë çështje e nuk duhet t’i ngatërrojë punët. Ne jemi të mendimit, e besojmë që të gjithë të tjerët, të gjithë ata që duan ta kuptojnë të vërtetën, se askush nuk do të dëshironte e nuk duhet të dëshirojë të lejë të tjerët në mes të rrugës për të zënë një shtëpi më të mirë se atë që ka. Kanë ndenjur aq kohë në ato shtëpi, le të rrinë edhe disa ditë, ose disa javë, se nuk do të bëhet kiameti. Pastaj duhet të kemi parasysh diçka tjetër: sa më shumë ditë që kalojnë, aq më tepër normalizohet gjendja. Gjithkush do të kthehet në vendin e vet, flasim për të ardhurit, për muhaxhirët e kështu shtëpi do të ketë mjaft e ndoshta do të teprojnë. Por sot, të jemi të arsyeshëm, të kuptojmë se duhet të kënaqen ata që kanë nevojë shumë të madhe. Për këto arsye, komisioni për strehime njofton të gjithë të interesuarit se me qëllim që të bëhet një sistemim definitiv dhe i drejtë i familjeve që janë pa strehë, nuk lëshon hë për hë asnjë autorizim për vendosje familjesh në apartamente shtetërore ose private që janë bosh deri tani në një shpallje të dytë. Të gjithë pronarët e shtëpive, të cilat lirohen nga familjet durrsake e të tjera që largohen nga Tirana, duhet të paraqiten qysh ditën e lirimit pranë komisionit për strehime të lagjes ku ndodhet shtëpia për t’i dhënë të gjitha hollësirat rreth gjendjes së shtëpisë. Shtëpia do të vihet në dispozicion të komisionit qendror për strehime, që ky të vendosë familjet që janë pa strehë. Qiraja do të caktohet sipas një ligji të veçantë që do të hyjë në fuqi më vonë. Do të merren masa kundër të gjithë atyre që nuk do të respektojnë këtë urdhër. Të gjitha familjet e dëmtuara nga lufta që banojnë në Tiranë dhe që sot janë pa strehë ose janë sistemuar sido-kudo, si dhe ato që janë futur në godina shtetërore ose private, pa ndonjë autorizim nga ana e këtij komisioni ose me autorizimin e lëshuar nga këshillat e lagjeve për sistemimin e tyre definitiv dhe të përshtatshëm, duhet t’i paraqesin komisionit për strehime pranë këshillit të lagjes një kërkesë, së cilës duhet t’i bashkëngjitin një certifikatë ku të vërtetohet se i interesuari është refugjat nga krahinat e djegura të Shqipërisë dhe se shtëpia në të cilën banonte është bërë e pabanueshme.
Varfëria e tejskajshme mbush mensën e lagjes “Ismail Efendi”
Flitet për jetën e mjerueshme që u fali lufta
Që në mëngjes ka nisur të përgatitet gjella për të varfrit e asaj lagjeje. Punojnë gjellëbërësit, punojnë të rinj e të reja antifashiste, gra antifashiste, punon kush mundet për t’i ardhur në ndihmë të mjeruarve të luftës. Në një barakë të madhe por të mirë dhe me xhama është salla e ngrënies. Është një sallë e madhe me një varg bankash dhe tryezash. Përmbi tryeza gotat e ujit. Salla e pastër dhe gjithçka në rregull. Buka ka ardhur, është bukë kallomoqi e bardhë dhe e ngrohtë. Helbete, jemi të vobektë, kemi një qeveri të vobektë, që ka përsipër një shumicë të vobektësh dhe të mjerësh nga lufta që i ushqen me gjithë vobektësinë e saj dhe me ndihmat e atyre që kanë pasuri dhe shpirt të mirë. S’kemi pra sot veç bukë kallamoqi, por këtë e kemi të pastër, të pjekur dhe në sasi të mjaftueshme. Populli ka filluar të vijë në mensë. Një i ri qëndron te dera e i kontrollon teserat. Këshilli i ka marrë mirë në shqyrtim listat e të vobektëve para se të shpërndajë triskat. Seleksionimi mund të themi është bërë me kriter të plotë. Miqtë e parë të mensës janë fëmijët. Është e natyrshme. Këta e ndiejnë më tepër mungesën e ushqimit. Të dhimbsen. Janë të pafaj. Okupatori dhe tradhtarët ballistë e zogistë ua grabitën pasurinë që kishin, pasurinë e financave tona, e cila do të ishte edhe e tyre, i dogjën, i poqën dhe grabitën shtëpitë e tyre. Sot vijnë gjithë uri në mensën e popullit për t’u ngopur. Kanë nisur të familjarizohen me mensën, ta pandehin këtë si një nënë që u jep, që i ngop, por mjerisht nuk i kënaq ngaqë vetë është e varfër.
Gjendja e farmacive dhe çmimet e barnave
U formua një komision i dalë nga gjiri i farmacistëve dhe i zgjedhur prej tyre. Kryetar u zgjodh dr. Selaudin Kokona. Ndërsa anëtarët e farmacistët e komisionit u treguan me të vërtetë në lartësinë e misionit të tyre duke bërë propozime shumë të arsyeshme mbi çështjen e caktimit të çmimit të barnave. Çmimet që ata propozuan kanë qenë më të ulëta nga sa parashikoheshin e kjo tregon se pjesa më e madhe e farmacistëve tanë e ka kuptuar detyrën dhe misionin që ka kundrejt shoqërisë dhe kolektivitetit. Gjatë muajit nëntor 1944, shumë tregtarë të Tiranës kishin furnizuar me lëndë ushqimore të ndryshme Spitalin e Përgjithshëm Civil të Tiranës.
Në datën 7 janar, gazeta “Bashkimi” vazhdon të shkruajë për të varfërit që ushqehen në mensa
Nëpër mensat e të gjitha lagjeve të qytetit hanë bukë më shumë se 2200 veta në ditë. Përveç këtyre, edhe 1000 frymë të tjera e marrin bukën gratis. Për t’ia dalë mbanë kësaj pune, Komisioni i Asistencës Sociale ka hapur fushatën e madhe të dimrit. Gjithashtu ky komision u ka bërë thirrje të gjithë tregtarëve dhe industrialistve të qytetit që të vënë dorën në zemër dhe të mos kursehen për të ndihmuar vëllezërit e tyre që vuajnë për një kafshatë bukë. Ky Komision kujdeset edhe që të sëmurëve të vobektë t’u jepen barërat gratis. Farmacistët nuk duhet të tregohen dorështrënguar. Duhet t’i dhurojnë Komisionit të Asistencës barna të mjaftueshme, që ky t’ua japë të vobektëve. Kështu do të lehtësohen dhembjet e vëllezërve tanë të vobektë. Ndërsa këshilli i lagjes “Ali Bej”, në bashkëpunim me Gruan dhe Rininë Antifashiste Shqiptare, filloi fushatën për mbledhjen e batanijeve për Korparmatën e Parë. Më parë se të fillonte kjo fushatë, Këshillat e Sektorëve të Lagjes ftuan popullsinë në një konferencë ku u shpjegua rëndësia e kësaj fushate dhe kontributi që duhet të japë çdonjëri prej banorëve të lagjes. Batanijet e mbledhura deri tani kanë arritur një numër të kënaqshëm. Mësojmë se edhe lagjet e tjera të qytetit kanë filluar të mbledhin batanije për Ushtrinë tonë Nacionalçlirimtare dhe se parashikohet që kjo fushatë të ketë sukses të plotë. Nga fushata e madhe e dimrit, që u hap në ditët e para të këtij viti me shpërndarje biletash ndihmë, është inkasuar shuma prej 525.588 frangash, derdhur nga të gjitha këshillat e lagjeve të qytetit. Kësaj shume duhet t’i shtohet kontributi i dhënë në të holla nga katundarët që arrin në 35. 161. 40 franga. Një burim tjetër i të ardhurave të Asistencës Sociale është edhe përqindja që akordoi Ministria e Financave nga shpërndarja e letërcigareve respektivisht 2 për qind dhe 3 për qind mbi çmimin e shitjes me pakicë të këtyre artikujve. Të ardhurat nga ky burim gjatë muajit janar arrijnë 33.241 franga. Aktiviteti asistencial në Tiranë u fillua që prej ditëve të para të çlirimit nga Këshillat Nacionalçlirimtare të lagjeve. Këto në fillim mundoheshin t’u vinin në ndihmë nevojtarëve duke u shpërndarë bukë e të holla prej ndihmave që mblidheshin prej banorëve të çdo lagjeje. Numri i të mjeruarve të luftës nevojtarë për bukën e gojës ndryshonte nga lagjja në lagje, ashtu sikur ndryshonte edhe sasia e ndihmave që mund të mblidheshin nga njëra lagje në tjetrën, si pasojë edhe ndihma që u jepej këtyre në natyrë ose në të holla nuk ishte e barabartë. Në muajin dhjetor përfituan nga Asistenca Sociale 3.200 persona në ditë dhe shpenzoheshin 6.750 franga. Në këtë gjendje i trashëgoi mensat Asistenca. Puna e parë që bëri Asistenca në lidhje me shpërndarjen e ndihmave ishte ajo e unifikimit të ndihmës në të gjitha lagjet. Kështu u realizua unifikimi i racioneve në të gjitha mensat e lagjeve me këtë racion për çdo person: mish 100 gr, fasule 75 gr, lakra 125 gr, patate 150 gr, vaj dhe qepë 7,5 gr. Në mensa konsumohej dy herë në javë mish dhe pesë herë zarzavate me vaj. Shpenzimet që ka bërë Asistenca Sociale për furnizimin e mensave gjer më 31 janar 1945 arrijnë në 145.197.10 franga. Me rastin e mbylljes së mensave, ky seksion u shpërndau të 3800 personave që përfitonin nga këto, përveç bukës, edhe nga 125 gr sapun. Sekretariati i Asistencës Sociale ka ndarë në pesë familje partizanësh 611 franga. Për mjekimin e të sëmurëve kanë shërbyer gjer sot ambulancat e Këshillit të qytetit, të Kryqit të Kuq Shqiptar dhe Spitali Civil. Personave të sëmurë në bazë të recetës së dhënë nga doktori u jepen barna gratis nga farmacitë e qytetit. Për të gjithë të vobektët që janë të sëmurë do të vazhdojnë edhe në të ardhmen të jepen barna falas, derisa vendi ynë të rimëkëmbet. Vetëm Lufta Nacionalçlirimtare do të na çojë përpara nga shkojnë popujt fitimtarë, popujt që nuk vuajnë as nga uria e as nga sëmundjet.

[RaPSouL]

Kolektivizimi rus po shkatërron bujqësinë shqiptare

Reportazhi i gazetës vazhdon me konstatimet rreth zhvillimit të vendit. Investimet në nxjerrjen e naftës dhe rrënimi i sektorit të bujqësisë

Harrison E. Salisbury
(Vijon nga numri i kaluar)

Është e vërtetë se ka një bum në nxjerrjen e naftës shqiptare. Një pus nafte i madh, me nr. 542, ishte zbuluar së fundmi rreth një milje në lindje të një pike ku ishte kryqëzimi i rrugës nga Vlora drejt lumit Seman. Sipas kryeministrit shqiptar Mehmet Shehu, rrjedhja e naftës në pusin e vetëm ishte aq e madhe sa do të realizojë planin e prodhimit të naftës në Shqipëri për 5 vjet. Plani parashikonte rritje me 56 për qind të prodhimit nga viti 1955 deri në vitin 1960. Pjesa më e madhe e fabrikave dhe uzinave industriale ishin ndërtuar midis viteve 1950 dhe 1955. Ato janë kopjim i uzinave ruse, të ndërtuara sipas modeleve prodhuese masive dhe e kryenin aktivitetin e tyre nën kontrollin e rusëve dhe tani u janë dorëzuar teknikëve dhe inxhinierëve shqiptarë.
Të dhëna për ekonominë shqiptare
Një llogaritje realiste e pagave të punonjësve në këto uzina e fabrika është shumë e vështirë për t’u bërë. Leku, monedha zyrtare e shqiptarëve, ka një raport shkëmbimi 1 dollar i barabartë me 50 lekë. Turistëve u janë dhënë 150 lekë për 1 dollar. Pagat mesatare llogariten rreth 5000 – 6000 lekë në muaj.
Çmimet janë të larta. Këpucët nuk janë të cilësisë së mirë dhe kushtojnë aq sa duhet për të punuar 2-3 javë. Një kostum burrash ose pardesy kushton sa për të punuar për 2 muaj. Një orë dore sa për një muaj. Një tigan ose një tavë e madhe prej alumini që përdoret për pjekje kushton sa për dy javë punë. Por, si në çdo skarcitet të ekonomisë ruse, shtyja?? reale nuk vjen nga lekët prej letre, por nga mundësia për të berë ushqime në magazinat ose fabrikat, në asortimentet më të mira dhe që kanë çmime më të ulëta sesa në dyqanet publike. Gjithashtu, ka banesa më të lira, të ndërtuara me cilësi të keqe dhe me tulla të kuqe, sipas stilit rus, qiraja e të cilave kushton 100-150 lekë në muaj për një ose dy dhoma.
Shqipëria ka pak objekte të tjera që tregojnë zhvillimin industrial siç janë: Porti i Durrësit dhe i Vlorës, dy hekurudhat me një linjë, Tiranë-Durrës dhe Durrës-Elbasan. Doket e Portit të Durrësit kanë një kapacitet mbajtës për tri anije mallrash, ndërsa ato të Vlorës duket se janë ndërtuar vetëm për anijet e peshkimit.
Studio e filmit u ngrit për kinokronikat, dokumentarët dhe filmat që bëheshin në bashkëpunim me studiot ruse. Ajo është një ndërtesë luksoze, e ngritur me statujat dhe bustet e Stalinit.
Kolektivizim i dhunshëm
Në qoftë se investimet ruse në industri kanë qenë me një përfitim me efekt të ngadalshëm, ndikimi rus në politikën bujqësore kishte qenë me ndikim dështues.
Të paktë fermerë që e kolektivizuan pronën e tyre jetonin mirë dhe u gëzoheshin të ardhurave që merrnin. Por këtu kishte patur rezistencë nga fshatarët, veçanërisht vetëm në komunitetet malore, ku marrja e dhenve dhe e dhive prej barinjve është e vështirë për t’u arritur. Kolektivizimi dhe fermat shtetërore, të cilat së bashku përllogariteshin në gati gjysmën e tokës së punueshme, janë në pjesën më të madhe në Ultësirën Perëndimore, ku janë bërë drenazhime të mëdha dhe janë tharë moçalishte dhe kripore.
Pavarësisht nga leksionet e Jugosllavisë, Polonisë, Hungarisë dhe vendeve të tjera të Europës Lindore, kryeministri i Shqipërisë Mehmet Shehu dhe pjesa e administratës janë duke iu ngjitur procesit të kolektivizimit. Ata këmbëngulin se të gjitha gjërat janë duke ecur mirë pasi fshatarët janë duke u grumbulluar vetë në mënyrë vullnetare brenda kooperativave dhe që prodhimi është duke u përmirësuar.
E dhëna e dukshme në zonat malore dhe në vendet e tregut fshatar i demaskon këto qëndrime optimiste. Pjesa më e madhe e bujqësisë shqiptare është ende në nivelin primitiv, pasi ende toka bujqësore punohet me krahë si në ekonomitë fshatare të shekujve të kaluar. Rusët janë treguar fare pak bujarë përsa i përket të mbështeturit me traktorë dhe në sjelljen e impianteve për ndërtimin e manifakturave. Veç metodave të reja dhe më racionale që janë aplikuar në bujqësi, Shqipëria është duke ecur drejt qëndrimit në skeda të racionuar për një kohë të gjatë ose Bashkimi Sovjetik është duke vazhduar për t’i dhënë një dorë më tepër me dërgesat ushqimore.

Shkrimi është publikuar më 10 shtator 1957 në “The New York Times”

Titulli është redaksional

[RaPSouL]

Modeli rus për kolektivizimin e bujqësisë shqiptare


Gazeta rrëfen për gjendjen ekonomike dhe mbështetjen ruse për kolektivizimin. Vetëm në muajt e parë të vitit 1957 janë ngritur 1018 kooperativa bujqësore

U botua një thirrje e Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik dhe e Këshillit të Ministrave të Bashkimit Sovjetik, drejtuar punëtorëve të stacionit të makinave dhe traktorëve, organeve lokale dhe të gjithë punonjësve të bujqësisë. I gjithë populli sovjetik, thuhet në thirrje, ka punuar në mënyrë aktive për zgjidhjen e punimit të tokave të reja, gjë që bëri të mundur të tejkaloheshin treguesit fillestarë pothuajse 3 herë dhe të punoheshin 35 milionë e gjysmë hektarë tokë. Jo pa qëllim në shtypin tonë botohen arritjet e Bashkimit Sovjetik. Këto bëhen që edhe në vendin tonë procesi i kolektivizimit të bëhet sa më shpejt dhe normalisht, bëhet që populli ynë ta pranojë këtë nismë si diçka normale. Në rrugën që ecën Bashkimi Sovjetik duhet të ecin të gjithë shqiptarët që besojnë te Partia dhe aleati ynë më i madh, Bashkimi Sovjetik. Në të gjitha anët e vendit tonë, nga dita në ditë po zgjerohet lëvizja për ngritjen e kooperativave bujqësore dhe për futjen e anëtarëve të rinj në kooperativat e ngritura më parë. Fshatarësia jonë punonjëse, duke iu përgjigjur detyrimeve që shtroi Plenumi i Dhjetorit 1955 dhe Kongresi III i Partisë po përqafon me entuziazëm rrugën e kolektivizimit të bujqësisë, rrugën e nxjerrjes së bujqësisë sonë nga prapambetja, rrugën e jetës së begatshme.
Të dhënat për kolektivizimin
Vrulli i zgjerimit të kolektivizimit pasqyrohet më mirë nga këto shifra: Prej dhjetorit të vitit 1955 deri në Kongresin III numri i kooperativave bujqësore u rrit nga 318 në 694, ndërsa deri më 1 mars të 1957-s ky numër arriti në 952. Vetëm në dhjetë ditët e para të 1957-s u ngritën rreth 66 kooperativa të reja bujqësore. Numri i kooperativave në të gjithë republikën shkoi 1018. Ky sukses i rëndësishëm i Partisë sonë të Punës tregon drejtësinë e vijës në të cilën na mëson të ecim miku ynë i ngushtë Bashkimi Sovjetik. Shtimi i numrit të kooperativave bujqësore dhe zgjerimi i tyre më anëtarë të rinj u ngarkon detyra shumë të rëndësishme organeve të pushtetit lokal. Organizimi i ekonomisë kolektive, drejtimi i saj në rrugën që tregon Partia, është një çështje shumë e rëndësishme që duhet vlerësuar drejt nga organet e pushtetit dhe të partisë, në qarqe dhe rrethe. Në kooperativat bujqësore ka rezerva shumë të mëdha për forcimin e tyre ekonomiko-organizativ.
Roli i partisë te kooperativat
Komitetet ekzekutive të këshillave popullorë të qarqeve dhe të rretheve duhet t’i ndihmojnë kryesitë dhe mbledhjet e përgjithshme të kooperativave bujqësore për t’i zbuluar këto rezerva, për të rritur rendimentin e prodhimit bujqësor e blegtoral, për një planifikim të drejtë, për caktimin e normave të sakta, për zhvillimin e blegtorisë dhe sektorëve ndihmës. Në këtë mënyrë kooperativat tona bujqësore dhe blegtorale do të rrisin mirëqenien e anëtarëve dhe do t’i japin vendit më shumë prodhime bujqësore dhe blegtorale për forcimin e ekonomisë tonë popullore. Sukseset e arritura deri tani në rrugën e kolektivizimit të bujqësisë janë një mbështetje e fuqishme për të realizuar para afatit detyrën që shtroi Kongresi III i Partisë, që deri në fund të pesëvjeçarit të dytë të mbarojë kolektivizimi në të gjitha zonat fushore të Republikës së Shqipërisë dhe në një pjesë të mirë të zonave kodrinore.

Box 1
Rusët ndërtojnë impiantin e distilerisë së naftës

Dje u bë këtu përurimi i impiantit të distilerisë së naftës. Ky impiant është një tjetër vepër e re që i shtohet vendit tonë. Kjo vepër ka të njëjtin kapacitet me rafinerinë e naftës në Cërrik. Përfundimi i kësaj vepre u bë brenda 8 muajve, një kohë rekord për vepra të tilla madhore. Me rastin e përurimit morën pjesë shoku Hysni Kapo, Sekretari i Komitetit Qendror të Partisë Popullore Shqiptare, Mehmet Shehu, Kryetar i Këshillit të Ministrave të Partisë Popullore Shqiptare, zv.kryetari i Këshillit të Ministrave, Koço Theodhori dhe ministri i Industrisë së Mineraleve, Adil Çarçani. Gjatë këtij përurimi për të gjithë punëtorët e dalluar në ndërtimin e kësaj vepre, Këshilli i Ministrave vuri në dispozicion 300 000 lekë.

Shkrimi është botuar në gazetën “Bashkimi” më datë 17 mars 1957

[RaPSouL]

Mehmet Shehu: “Dëshirojmë normalizimin e kontakteve me Perëndimin”

Vazhdon reportazhi i gazetarit amerikan në qëndrimin njëjavor në Shqipëri. Përshtypjet për jetën në përgjithësi dhe kontakti me kryeministrin shqiptar

Harrison E. Salisbury

TIRANË – Do të ishte e thjeshtë të shkruaje, por ndoshta jo e saktë, se Shqipëria tashmë është kthyer në një copëz të Rusisë staliniste, vend i cili, në mënyrë anakronike ka arritur që të mbijetojë në botën post-staliniste. Por kjo është vetëm njëra anë e medaljes.
Një udhëtimin në vendin me besimtarë myslimanë të zbutur, në anë të detit Adriatik, në mënyrë të menjëhershme zbulon se Shqipëria është një vend që e ka harruar Perëndimi.
Me varfëri të dhimbshme, e lënduar rëndë nga Lufta e Dytë Botërore, e torturuar nga armiqësitë e “Luftës së Ftohtë”, Shqipëria është duke luftuar me të gjitha mënyrat, aq sa është në gjendje, duke u përpjekur që të përmirësojë gjendjen e vështirë që trazon banorët e saj, të cilët e njohin pak historinë e tyre, por që është tragjike.
Shumica e vendit sot nuk është në gjendje të mirë. Standardet e jetesës janë më të këqijat krahasuar me vendet e tjera të Europës, ose shumë afër këtij niveli. Vetëm në zonat e largëta të Siberisë ose të Azisë Qendrore, të cilat janë thuajse të ngjashme, sheh si këtu shumë njerëz të rreckosur dhe të varfër.
Megjithatë, ajo që duhet të nënvizohet është se mirëqenia ekonomike dhe kulturore e Shqipërisë është përmirësuar nga pushteti komunist, me gjithë urrejtjen që shpreh Perëndimi ndaj saj në të gjitha aspektet.
Dhe vizitorët si ky korrespondent dhe turistët e paktë nga Britania dhe Franca duket se po përballen me një urrejtje që vjen nga izolimi armiqësor prej botës Perëndimore.
Kryeministri i Shqipërisë, Mehmet Shehu, këmbëngul se “Shqipëria dëshiron të normalizojë kontaktet e saj me Perëndimin”. Ka arsye që të besohet pasi Moska e kishte nxitur Shqipërinë që të ndërmarrë këtë hap, por së fundi ajo paraqiti kushtet e saj një ose dy vjet më pas.
Në qoftë se shumë prej telasheve të Shqipërisë janë të meta të vendit dhe të udhëheqësve të saj, ajo që mbetet e vërtetë është se jo pak sëmundje në Shqipëri e kanë burimin drejtpërsëdrejti nga mungesa e përkujdesjes së Perëndimit; përbuzja e Perëndimit, armiqësia e Perëndimit në drejtim të popullit të vogël, por krenar.
Përshtypja e parë e këtij korrespondenti, sapo shkeli tokën shqiptare në Aeroportin e Tiranës, ishte se kishte rënë diku në Bashkimin Sovjetik, mbase në malet e Kaukazit. Për herë të parë ai pa një togë ushtarësh që dukeshin të veshur keq, me uniformat e pista ruse. Secili mbante një pushkë të gjatë me bajonetë të ngrehur.
Vendi me trafik të rrallë
Kudo të zinte syri oficerë rusë dhe madje policë rusë me pantallonat e tyre karakteristike me ngjyrë blu, me gradat me ngjyrë të kuqe dhe me xhaketat ushtarake të bardha.
Polici drejtonte trafikun e rrallë me dorë të shtangët që sinjalizonte kolegët e tij moskovitë dhe qëndronte në mes të trafikut në një zonë të kryqëzuar me vija të bardha dhe të zeza. Në aeroport, teksa prisje në dhomë, shikoje tabelat që ishin në gjuhën shqipe dhe ruse. Vetëm më vonë më shpjeguan se oficerët dhe ushtarët ishin shqiptarë. Stili sovjetik i uniformës ishte adoptuar në Shqipëri vetëm disa vjet më parë.
Në shënimet prej bllokut të reporterit të mbeteshin skena të tilla si: gratë punëtore nëpër rrugë dhe ushtarë kudo. Madje, në Bashkimin Sovjetik nuk mund të gjeje kaq shumë ushtarë. Hoteli, një ndërtesë e bukur italiane, mbahej mirë dhe ndodhej me pamje ballore nga bulevardi me emrin “Stalin”. Dy blloqe më tutje shikoje një pjesë të zyrave të komandës ushtarake, ku armët janë në gatishmëri. Ne bëjmë një kalim të shpejtë teksa ecnim më këmbë. Disa ndërtesa të bukura, stadiumi i vockël, i sapondërtuar dhe dyqane ushqimore në radhë. Ushtarë, ushtarë. Hoteli plot rusë. Kamerierët flisnin rusisht.
Përforcova përshtypjet
Këto përshtypje të shqetësimit ushtarak dhe të ndikimit të thellë të Bashkimit Sovjetik nuk ishin shuar gjatë qëndrimit njëjavor, që përfshinte udhëtimet në qytetet kryesore dhe me reportazhe në zonat më të thella të vendit. Kisha edhe përshtypje të tjera më pas. Shqipëria vuajti pushtimin 500-vjeçar turk dhe e flaku tutje zgjedhën në vitin 1912. Me përjashtim të 25 viteve të rezistencës së drejtuar nga heroi i tyre kombëtar, Skënderbeu, në shekullin XV, Shqipëria e ka njohur pak, por ka vuajtur varfërinë, tiraninë, sëmundjen dhe mosushqyerjen gjatë sundimit mes luftërave botërore. Mbreti Zog ishte një njeri i vlerësuar përsa u përket njohurive që kishte. Ai ia doli mbanë me italianët, por pastaj, në kohën e pushtimit gjerman dhe gjatë kohës së luftës guerile, kaloi një periudhë të hidhur.
Regjimi komunist i pasluftës ishte vendosur me vështirësi kur ishte katapultuar si pasojë e konflikteve të brendshme mes Bashkimit Sovjetik dhe Jugosllavisë. Konflikti ndau Partin e Punës (Komuniste) së Shqipërisë. Kjo solli një spastrim të udhëheqësve pro-jugosllavë. Dhe për rreth 10 vjet Shqipëria ishte kërcënuar nga goditje të jashtme ose nga revolta të brendshme. Çudia më e madhe në vendin e vogël është se ai duket si një kamp i armatosur dhe që ka vetëm një përparim të kufizuar në përmirësimin e ekonomisë së saj dhe sëmundjeve sociale. Grupi komunist shqiptar që po drejton vendin, me në krye Enver Hoxhën, Sekretarin e Parë të Partisë Komuniste Shqiptare dhe kryeministrit të vendit, Mehmet Shehu, në mënyrë realiste është i vetëdijshëm rreth fakteve se është Bashkimi Sovjetik dhe vetëm Bashkimi Sovjetik ai që ishte në gjendje të shpëtonte gjallë regjimin e tyre në këto 9 vitet e fundit, që ishin të vështira.

Shkrimi është publikuar në “The New York Times” më 9 shtator 1957
Titulli është redaksional

[RaPSouL]

Si u revolucionarizua kultura sipas modelit rus

Gazeta “Bashkimi” rrëfen mënyrën e përhapjes masive të kulturës. Vetëm në vitin 1957 parashikohet ndërtimi i 170 objekteve kulturore

TIRANË - Bashkë me zhvillimin e ekonomisë në vendin tonë, po bëhet një punë e madhe për ngritjen e nivelit kulturor dhe për një jetë më të gëzuar të masave punonjëse të qytetit dhe të fshatit. Me ndihmën e partisë dhe të qeverisë, punonjësve tanë u janë krijuar kushte të mira që pas punës të edukohen dhe të dëfrejnë. Institutet kulturore të qytetit dhe të fshatit, e kryejnë gjithnjë më mirë detyrën e rëndësishme që u është besuar për edukimin ideopolitik e kulturor si dhe për çlodhjen e punonjësve tanë. Me qindra shtëpi popullore leximi janë ngritur sot në fshatrat tona, numri i kinemave, i theatrove, estradave shtëpive të kulturës dhe krijimtarisë popullore, i klubeve, i parqeve, bibliotekave, po shtohet vit për vit. Nga 400 fshatra e kooperativa bujqësore kanë sot shtëpi popullore leximi. Vetëm vitin e shkuar u hapën rreth 50 shtëpi popullore leximi dhe sivjet do të çelen 50 të tjera, do të funksionojnë 80 kinema, 12 theatro profesioniste, 16 shtëpi kulture, 12 biblioteka dhe 10 muzeume. Puna kulturale-artistike me masat do të zgjerohet me anë të formave të ndryshme. Për nder të 40-vjetorit të Revolucionit të madh socialist të Tetorit në qytetet dhe fshatrat tona do të zhvillohet një veprimtari e gjerë kulturale-artistike. Qyteti do të ndihmojë fshatin, duke dërguar brigada kulturale e artistike për edukimin dhe argëtimin e fshatarëve. Të gjitha këto institute kulturale në qytet dhe në fshat si dhe veprimtaria e tyre lozin një rol me rëndësi për ngritjen kulturale të punonjësve. Revolucioni kultural që po kryhet sot tek ne, mbështetet në zhvillimin ekonomik të Republikës tonë, në rritjen e veprimtarisë politike dhe të punës të vetë masave punonjëse. V. I. Lenini, duke bërë fjalë mbi zhvillimin e revolucionit kultural, ka thënë: “Askund masat popullore nuk janë kaq të interesuara për kulturën e vërtetë sesa tek ne, askund çështjet e kulturës nuk shtrohen kaq thellësisht dhe kaq në mënyrë konsekuente sesa ndër ne”. Duke u mbështetur në mësimet dritëdhënëse të Leninit Partia jonë i jep një rëndësi të veçantë edukimit dhe dëfrimit të punonjësve tanë, me qëllim që këta të bëhen ndërtonjës të aftë për ngritjen e mirëqenies dhe të përparimit shoqëror. Në vendimin e K.Q. të Partisë të muajit prill 1955, mbi punën ideologjike të partisë dhe masat për përmirësimin e saj, aty ku flitet mbi lëvizjen kulturalo-artistike të amatorëve, ndërmjet të tjerash thuhet: “Kjo të shërbejë për të mbajtur gjallë traditat e popullit, për të edukuar masat, për t’u krijuar atyre një atmosferë gëzimi në punë dhe në jetë”. Duke patur parasysh mësimet e Partisë tonë dhe veçanërisht detyrat që shtroi Kongresi i Tretë i Partisë, institutet kulturale të qytetit dhe të fshatit dhe punonjësit që i drejtojnë këto përpiqen të zhvillojnë një punë të mirë për edukimin dhe çlodhjen e punonjësve. Shëmbëlla të një pune mjaft të mirë të shtëpive popullore të leximit në fshat ose të instituteve të tjera të qytetit ka plot. Të tilla janë shtëpia popullore e leximit në fshatin Progër të Korçës, Verrisë në Fier e mjaft të tjera. Shumë shtëpi popullore të leximit punojnë në mënyrë të organizuar në fshat e kooperativa bujqësore. Në bazë të planeve të tyre të punës, shtëpitë popullore të leximit në fshatra e kooperativa bujqësore organizojnë aktivitete kulturale e artistike; çelin ekspozita, mbajnë leksione me tema politike, shkencore e kulturale, organizojnë mbrëmje dëfrimi, ndeshje sportive, shfaqje artistike, recensione librash dhe shumë lloje të tjera aktivitetesh. Këtë punë ata e bëjnë në ndërtesën e tyre, në brigada, në skuadra, sektorë, aty ku punojnë e pushojnë, në ditët dhe orët e lira. Në këtë veprimtari të madhe, marrin pjesë shumë fshatarë dhe kooperativistë, rinia dhe inteligjenca e re e fshatit, arsimtarët, teknikët bujqësorë, nxënësit, brigadierët, delitantët e grupeve artistike e shumë të tjerë. Fshatarët e çmojnë çdo ditë e më tepër se duhet të ngrenë nivelin e tyre kultural, se pas punës duhet të çlodhen e të dëfrejnë. Ata e çmojnë gjithnjë më shumë se duke u çlodhur pas punës, duke lexuar libra, duke marrë pjesë në konferenca, mbrëmje argëtimi e e aktivitete të tjera, është në dobinë e tyre sepse në këtë mënyrë përtërijnë forcat për punë, bëjnë një jetë më të gëzuar, po është e nevojshme që këtë çlodhje ta bëjnë rregullisht e në mënyrë të organizuar. Në të vërtetë një gjë e tillë nuk bëhet në çdo fshat dhe kjo ndodh se shumë fshatra shtëpitë popullore të leximit nuk kryejnë një punë sistematike, po bëjnë një punë me hope, vetëm në raste fushatash politike, si festa e festivale dhe ndonjë fushatë ekonomike, duke e përqendruar aktivitetin e tyre në leksione, duke çelur një fotoekspozitë, ose duke zhvilluar një aktivitet artistik fare të vogël e pa program. Në këtë mënyrë, në këto fshatra e kooperativa jeta bëhet monotone, fshatarët venë e vijnë nga shtëpia në fushë e anasjelltas, shkurt punonjësit e këtyre fshatrave nuk dëfrejnë, nuk çlodhen, nuk përfitojnë sa duhet nga kushtet që u ka krijuar Partia në fshat. Një punë të tillë të dobët bëjnë shtëpitë popullore të leximit në fshatrat e rrethit të Tiranës, shtëpia popullore e leximit në fshatin Dhivër të rrethit të Delvinës etj. Gjithashtu ka raste që ndërtesat e shtëpive popullore të leximit kthehen në depo, rrinë mbyllur dhe ka kryesi të kooperativave që nuk interesohen që nuk interesohen fare për pajisjen e tyre, për shpenzimin e fondeve të caktuara për punën kulturale në kooperativa. Edhe institutet kulturale të qytetit dhe grupet artistike e kulturale të qendrave të punës nuk e ndihmojnë sa duhet fshatin ose shkojnë rrallë edhe në fshatrat afër qytetit. Këto institucione duhet të kenë parasysh porosinë e Partisë që të paktën gjysmën e aktivitetit të tyre ta zhvillojnë në fshat. Masat tona punonjëse të fshatit po i kryejnë çdo ditë më mirë detyrat për realizimin e planit, për zhvillimin ekonomik të fshatit, por ato kanë nevojë të ngrenë edhe nivelin kultural, të argëtohen, të çlodhen. Përmirësimi i kushteve materiale në fshat nuk mund të ndahet nga ngritja kulturale e fshatarëve, nga argëtimi e dëfrimi i tyre. Kush punon ka nevojë edhe të mësojë, të çlodhet të dëfrejë dhe këtë çlodhje shtëpitë popullore të leximit dhe arsimtarët duhet ta organizojnë mirë në bashkëpunim me organizatat e masave dhe me gjithë aktivin që kanë krijuar rreth tyre. Zhvillimi i gjithanshëm i jetës kulturale në fshat është çështje e pa ndarë e ndërtimit të socializmit në vendin tonë.


Shkrimi është botuar në gazetën “Bashkimi” më datë 27 mars 1957
Titulli është redaksional

[RaPSouL]

Gazetari amerikan: Ju rrëfej kultin e Stalinit dhe urrejtjen ndaj Perëndimit

Vazhdon reportazhi i korrespondentit të “The New York Times” . Detaje nga qëndrimi 1-javor në Tiranë, gjendja e rrënuar ekonomike

Harrison E. Salisbury

TIRANË - Për pjesën më të madhe të shqiptarëve, Bashkimi Sovjetik nënkupton Stalinin. Këtu, Stalini është personi më i nderuar. Fjalët e tij janë të shkruara në muret e hidrocentralit afër Tiranës. Ato janë të shkruara në një tabelë me ngjyrë të kuqe në muret e Muzeut Shtetëror Shqiptar. Emrin e tij e kanë marrë fabrikat industriale më të mëdha në të gjithë vendin, siç është fabrika e tekstileve “Stalin”, e ndërtuar nga rusët. Statuja e tij prej bronzi stolis sheshin qendror të Tiranës dhe bulevardin kryesor të qytetit. Në barakat e fshatarëve në male, në zyrat e drejtuesve të ndërmarrjeve dhe në shëtitoret e bukura të qyteteve përgjatë vijës bregdetare të Adriatikut, portretet dhe bustet e Stalinit janë vënë kudo, në çdo shesh, në shenjë nderimi. Mbase edhe vetë Stalini do të ndihej i neveritur nga e gjithë kjo sjellje admiruese. Asnjë fjalë kritike ndaj Stalinit nuk dëgjova gjatë gjithë javës nga shqiptarët. Ata janë krenarë nëse u thua “stalinistë”. Biseda të pafundme për Stalinin bëhen në mënyrë që të zbrazen; me sy të zemëruar dhe një ngritje supesh.
Zyrtarët drejtojnë punët e tyre me të njëjtën burokraci të ngushtë, me metodat policore, dyshues dhe ksenofobë, si në ditët e këqija të diktaturës ruse. 5 marsi i vitit 1953, dita e vdekjes së Stalinit, është një datë që duket se nuk është shënuar në kalendarin e shqiptarëve. Në të vërtetë, Shqipëria nuk duket si një koloni e dikurshme e Perandorisë Romake që akoma u reziston në mënyrë të pavetëdijshme dhe të pabesueshme barbarëve që i kanë mësyer kalatë e saj. Që kur u tërhoq Perëndimi pas “luftës së ftohtë”, Shqipëria ndoqi taktikat e distancimit me Perëndimin, duke mbajtur sytë dhe veshët nga Moska.
Ishte një mendjemadhësi e tepruar e çdo shqiptari, me të cilët korrespondenti bisedonte, pasi thonin se vendi i tyre rrethohej ngado prej armiqve dhe se Perëndimi rri në pritje në kufi dhe, madje, i gatshëm për ta goditur. Por, sipas tyre, ata përmbahen vetëm nga vigjilenca e ushtrisë së armatosur shqiptare dhe fuqia e Bashkimit Sovjetik.
Po ashtu, ka një shqetësim të tillë të ngjashëm edhe përsa u përket armiqve të brendshëm. Mesa duket, askund nuk përjashtohet mundësia e luftës pasi kudo të zë syri shumë ushtarë që mbajnë mbi supe armët, veçanërisht gjatë muzgut të mbrëmjes, ku nisin shërbimin ushtarak të vetmuar për të ndaluar arratisjet përmes malesh.
Shqiptarët fajësojnë SHBA-të
Për shumë prej shqetësimeve të tij dhe problemeve në rritje, ai (shqiptari) fajëson drejtpërdrejt dhe akuzon Shtetet e Bashkuara. Ai jeton në një botë që i duket atij se është e populluar më së shumti nga armiq dhe që më të rrezikshmit janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ndërsa politika zyrtare tani është e përmbajtur në shprehjet e saj, pjesa më e madhe e urrejtjes është e drejtuar kundër Jugosllavisë, falë ndikimit prej luftës civile, që në një farë mënyre e shqetësoi rreth 8 vjet, duke luftuar dhëmb për dhëmb në malet që janë në kufirin midis dy vendeve. Greqia dhe Italia, të identifikuar për një kohë të gjatë në propagandën shqiptare si aleatë të Jugosllavisë si komplotistë për të përmbysur Shqipërinë, janë në listën e më të papëlqyerve prej shqiptarëve. Mbase, një në 6 ose në 7 burra është nën uniformë.
Gjendja e rënduar ekonomike
Fatkeqësisht, këto përpjekje të pashpresa të Shqipërisë për të luftuar gjendjen e rëndë ekonomike u trashëguan që nga koha e Mbretit Zog. Standardi i jetesës ishte përmirësuar, por pushteti komunist kishte qenë i detyruar për t’iu nënshtruar plotësisht ekonomikisht dhe politikisht Bashkimit Sovjetik për të mbijetuar. Megjithëse ndihma ekonomike ruse i ka dhënë mbështetje Shqipërisë, sërish kjo ka mbetur një çështje e hapur. Vendi është 99 për qind bujqësor dhe rural në kohën që u gllabërua nga pushteti komunist. Lindshmëria ishte në nivele të larta. Në përqindje të lartë është edhe niveli i vdekshmërisë. Analfabetizmi ishte në masën 85 për qind. Kishte vetëm pak koncesione të huaja në sektorin minerar. Mbreti Zog ishte pronari më i madh i tokave dhe një eksportues i produkteve ushqimore.
Industritë përkrahen nga rusët
Si në të gjitha vendet e Europës Lindore, ndihma ekonomike ruse u prir drejt industrializimit dhe kolektivizimit të bujqësisë. Kishte një arsye thelbësore të mendohej se politika po përqendrohej në mbështetjen e prodhimit dhe përfitimit të fshatarësisë private dhe komuniteteve fisnore, që kishin kushtet e jetesës më të mira sesa populli shqiptar. Që këto kushte ishin përmirësuar, kjo ishte e dukshme tashmë. Nga të dhënat kishte një dyfishim të nivelit të rritjes së popullsisë. Sëmundjet e shumta kishin reduktuar numrin e popullsisë. Pleshtat dhe çimkat luftoheshin në mënyrë të pamëshirshme me vajguri dhe të tjera insekticide. Në kontrast me shumë nga bashkëmoshatarët e tyre, shumica e fëmijëve dukeshin të shëndetshëm, megjithëse disa në male dukeshin të rrezikuar nga insektet.
Zemërimi kundër Perëndimit
Por ka një rrugë të gjatë për të ecur. Shumica e shqiptarëve janë të varfër dhe të izoluar për t’ia dalë mbanë realitetit ekzistues. Për shkak të mungesës së bukës për një kohë të gjatë, shumë shqiptarë kanë urrejtje dhe zemërim kundër “Perëndimit”, një koncept i turbullt që u përqafua nga Mbreti Zog, pushtuesit italianë dhe drejtuesit e Shteteve të Bashkuara. Ndoshta zemërimi më i madh është rezervuar për ata që klasifikoheshin si tradhtarë. Pjesa më e madhe e tradhtarëve që urreheshin janë “mbeturina” të luftës revolucionare kundër klasës së vockël borgjeze. “Kjo klasë nuk kishte ndonjë meritë”, - theksonte gruaja e drejtorit të Muzeut Kombëtar, sipas së cilës, ata kishin dështuar për të ngritur industrinë. “Borgjezia në vendet e tjera ndërton industrinë dhe ndihmon revolucionin”, - thotë një ish-luftëtar partizan. Sipas tij, “borgjezia shqiptare nuk e ka bërë një gjë të tillë”. Muzeu Shtetëror uzurpoi një ndërtesë, e cila ishte përdorur për strehimin e xhandarmërisë italiane. Brenda saj ishin torturuar për vdekje shumë nga komunistët. Dokumentet dhe fotografitë tregojnë në detaje se ata janë të kujdesshëm për ruajtjen e tyre në mënyrë që të bëhet lartësimi moral i qytetarëve. Teksa drejtori fliste për dështimin e borgjezisë shqiptare në ngritjen e industrive në vend, sytë e tij mbeten tek një koleksion dokumentesh që dëshmonin torturat. Mendimet e tij nuk ishin të vështira për t’u lexuar.

Shkrimi është publikuar në “The New York Times” më 9 shtator 1957
Titulli është redaksional