Në gjurmë të gërmave dhe shkrimit Pellazgo-Yllir

[javan]

Kuptimisht lidhet, etimologjikisht jo.
Nuk ka në këtë botë më të zezë se Gala-Sorra-Korbi, një gjini shpendësh.

Gala quhet sipas tingullit që nxjerr -ga-la, dhe më pas bëhet emër për çdo gjallesë të zezë qoftë edhe njeri. Sot në kosovë nuk njihet ndonjë shpez me emrin gala, por gala përdoret për çdo kafsh të zezë, ose njeri të zi.

Me sa duket une shkruaj tmerresisht keq. Te dashur miq, nuk kam dyshime si kalohet nga e zeze/nxij/zi (per vdekjen e dikujt). Keto i solla per te deshmuar se e zeze dhe nxij jane fjale autoktone per te zezen. Gala eshte e debatueshme. Me pak fjale nuk di nga doli kjo Galabri.

Nuk kam thene une qe Gala (zogu) brazohet me ngjyren, por historianet e Shqiperise. Une mendoj se gjuha shqipe ka pasur fjalen ngjyre te ndare nga ajo te zogut si gjuhe e lashte qe ishte.

Nuk e dija qe "gala" sipas atyre qe shkruajti Alibaba ka kuptim "e zeze" ne veri. Po pyes ne se kjo gale (dhe jo zogu) ka ndonje folje qe shpreh idene e nxirjes.
Ne se nuk ka, mua kjo fjale me duket si nje huazim nga diku, dhe dikur. Perkatesisht edhe Galabri. Aman mos me shkruani per kolibrin.

[alibaba]

Po pyes ne se kjo gale (dhe jo zogu) ka ndonje folje qe shpreh idene e nxirjes.

Nuk ka kurrëfarë folje që rrjedh nga, apo është e ngjashme me gal, galë.

Une mendoj se gjuha shqipe ka pasur fjalen ngjyre te ndare nga ajo te zogut si gjuhe e lashte qe ishte.

Unë mendoj që (njëra nga teoritë e mia), që emri gala shënon pra shpezin, duke u bazuar në zërin që ajo lëshon, pastaj shpezi është përdorë si krahasim, duke i quajtur gal ose galë fëmijët me flokë të zeza, kafshët etj.

Gal ose Galë nuk dmth ngjyrë e zezë, por dmth krijesë me ngjyrë të zezë (ekstreme), sikur korbi. Gal ose Galë është mbiemër: Djalë galan, dash galan, vajzë galajkë etj. Nuk është emër.

Mendoj që shprehja gal galë, ka marrë dy kuptimet që në kohën e hershme para se të krijoheshin vetë Galabrët si fis.

[Baptist]

Me sa duket une shkruaj tmerresisht keq. Te dashur miq, nuk kam dyshime si kalohet nga e zeze/nxij/zi (per vdekjen e dikujt). Keto i solla per te deshmuar se e zeze dhe nxij jane fjale autoktone per te zezen. Gala eshte e debatueshme. Me pak fjale nuk di nga doli kjo Galabri.

Nuk kam thene une qe Gala (zogu) brazohet me ngjyren, por historianet e Shqiperise. Une mendoj se gjuha shqipe ka pasur fjalen ngjyre te ndare nga ajo te zogut si gjuhe e lashte qe ishte.

Nuk e dija qe "gala" sipas atyre qe shkruajti Alibaba ka kuptim "e zeze" ne veri. Po pyes ne se kjo gale (dhe jo zogu) ka ndonje folje qe shpreh idene e nxirjes.
Ne se nuk ka, mua kjo fjale me duket si nje huazim nga diku, dhe dikur. Perkatesisht edhe Galabri. Aman mos me shkruani per kolibrin.

Gjuha shqipe ka shume pak fjale qe mund te kene rrenje prej Gal\ë, asnje shprehje me ane te se ciles perfitojme ndonje shprehje tjeter kuptimore e perfituar nga kjo rrenje nuk ekziston. Pra ajo dohet te jete emer i pervecem i ndonje gjeje por i huazuar dhe si i tille eshte perdorur serish per te emeruar dicka qe i pergjigjet deri diku cilesise se markante te asaj qe i pergjigjej emri. Eshte e cuditshme se per njerezit ekskluzivisht perdoret si shenjues i atyre personave qe jane me ten me te erret se zakonisht si galan apo galec. Te kopeja perdoret zakonisht per te zezat, por meqenese te ne shqiptaret kultivohej kryesiht mbase eksluzivisht raca e kuqe e lopeve, ose murricat, 'e kuqe e mbyllte' nje lope e zeze quhej galice, ne analogji me galan perdorimi i ketij emri del te jete shfrytezuar per te shenjuar nje race me te murrme se raca standarde e ciles do gjeje ne menyre universale. Pra me shume si pershkrim i nje gjeje 'te vrugnuar' (e galme). Pra esenca kuptimore e perdorimit te saj ne gjuhen shqipe ishte 'ngjyre e ndajshtuar' nijanse e forcuar e te ngjashme.
Prandaj mednoj se gjithesesi nocioni Gal lidhet pergjithesisht me nuansen me te sforcuar apo me te erret te nje ngjyre baze. Dhe me racen e kalit. I HUAJ (stange). Jo si ne, jo si familja, ne gjuhet tjera funksionon ne kuoptimin e idiomes "qengji i zi".

[Kreksi]

Po i hy edhe une kesaj valle apo me shkurt po i fus hundet ne kete ...kazan.

alibaba ka te drejt ne lidhje me GAL=zeshkan e jo krejt i zi, por i rrezitun.
po edhe me emrin Golub deri diku sidomos tek Gollaku....
Mirepo toponime sllave ka ende sa te duash ne kosove qe s'do te thote se jane te gjitha serbe, prej tyre ka edhe bullgare duke ditur se bullgaret jetuan ne keto vise nje kohe te gjate qe e modifikuan teresishte kete vend por q"eshte e rendesishme se edeh serbet u strehuan per nja 5 vite tek bullgaret ne shek. XI keshtuqe per keto kater vite u perzie shume gjuha e ketyre dy popujve...
Megjithate sot keta emra qe i citojmi ne gjuhen sllave si Gollubovcë= Pellumbat fshat ne drenicë njashtu dhe Orlat= shqiponjat dihet mire se jane te huaj....
Kurse sa i perkete fiseve dardane, Galabret dhe Thunatet, besoj se per galabret s'ka dyshim se keta kaluan ne itali diku kah shekulli i XVI para krishti dhe u vendosen ku jane edhe sot Kalabrezet...kurse Thunatete une mendoj se keta u vendosen ne azi te vogel, me siguri paten prijes te tyre Dardanin legjendar kurse galabret kishin vllaun e tij Janusin si prijs... edhe pse ne disa legjenda thuhet se Dardani e vrau per nje zenke Janusin ..;mirepo shkaqet e ketyre migracioneve ende nuk jane te kjarta mirepo sipas datave te gjitha keto migracione kane rrenjet tek ndryshimi i klimes menjehere pas shperthimit te vollkanit Terra ne Santorin, afer Kretes...pra ka te ngjare se i tere ballkani dhe egjipti ishin prekur nga pasojat e pluhurit qe leshoi ky vullkane i tmerrshem qe njihet si kataklizmi me i madh qe njeh historia deri me sot.

shendet

Harrova se GAL fare nuk ka lidhje me gjuhen gale megjithese emri i galve si popullate se ata ishin shume, ky popull quhet Gal sepse per simbol kishin Gjelin...si e shifni prap erdhem tek shqipja apo si te doni, ne pellazgjishten e vjeter, Gal e barabart me Gjelin apo kenduesin si i thomi...
Mos te harrojmi se po keta galet kaluan nje kohe edeh ne viset tona, u perqendruan nje kohe ne maqedoni pa

[alibaba]

Kurse sa i perkete fiseve dardane, Galabret dhe Thunatet, besoj se per galabret s'ka dyshim se keta kaluan ne itali diku kah shekulli i XVI para krishti dhe u vendosen ku jane edhe sot Kalabrezet...

Më duke konstatim i gabuar.
Zakonisht në kohërat e lashta një pjesë e fisit shpërngulej e pjesa tjetër mbetej në vend.

[Kreksi]

Më duke konstatim i gabuar.
Zakonisht në kohërat e lashta një pjesë e fisit shpërngulej e pjesa tjetër mbetej në vend.

Nuk e thash se u zbraz e tere kosova o alibaba, ka mundesi se nje pjese e ketij fisi u shperngul por me siguri se kane mbetur edhe nje pjes ne vend...
A thuhet se u shpraz e tere kosova nga lufta e fundit ?
Ndoshta i keni pare shigjetat neper harta te ekraneve televizive, mendohej se te gjithe e kane leshuar kosoven por kane mbetur edhe mjafte mbrenda sidomos ne llap e drenice, te mbrojtur ne malet berishes kjo popullesi perjetoj vuajtjet me te renda, ku po te zgjaste edhe me gjate njerzit do vdisnin nga urija...
Mos ke dert se atehere moti njerzit edhe shtoheshin shume shpejte...

[javan]

Prandaj mednoj se gjithesesi nocioni Gal lidhet pergjithesisht me nuansen me te sforcuar apo me te erret te nje ngjyre baze. Dhe me racen e kalit. I HUAJ (stange). Jo si ne, jo si familja, ne gjuhet tjera funksionon ne kuoptimin e idiomes "qengji i zi".

Ja cfare mendoj une ka dale nga ky debat. Kush mendon se donje gje me poshte nuk eshte permbeldhur sakte ta korigjoje.

1. Galabret - fis Dardan. Permendet nga Strabo qe jetonte aty rreth fillimit te eres sone ne Gadishullin Ballkanik. Strabo permend se kryeqyteti i tyre eshte nje vend antik shume i lashte.
2. Emri kryeqytetit te Galabrii-ve eshte fshire qellimisht nga vepra e Strabos, sepse vetem ai mungon nga tere faqja.
3. Gale - ne zone veriore te Shqiperise (Dardani) nenkupton ngjyre te "erret" ose te "murrme".
4. Nuk ka sinomime te tjera moefologjike te kesaj fjale. Ka mendime qe simbolizon kuaj e erret te galeve. Mendohet qe vjen nga kuajt e Galeve (te zinj, te huaj), nga Gallo (gjel) ne gjuhet latine, Golup (pellumb) nga sllavishtja, ose "gale" shpend i zi ne shqip.
5. Invazioni i Galeve ka ndoshur aty rreth 270-300 vjetesh para eres sone dhe eksistences se Strabos.
5. Invasioni slav ka ndodhur nga 600 -700 vjet pas eres sone, kohe ne te cilen Strabo kishte 500 vjet qe kishte vdekur, dhe pra nuk mund te deshmonte nej huazim te mertimit Galabri nga Sllavishtja.

-------

Perfundim: Gale, i murrme, i huaj (nga kuajt e galeve) eshte semantika e emertimit te Galabrii, qe ndrsyhe do te thote qe Galabrite qene zeshkane, me kuaj, dhe te huaj. Nuk e shikoj te arsyeshme qe nje popull i lashte quhet me emertimin e kujave, raca e te cileve eshte sjelle nga te huajt. Por si mund te jete i hauj nje popull me kryeqytet aq te lashte, sa qe super i lashte edhe 200 vjet para nesh?

Per "gale" shpend. Emertimi nenkupton nje race zeshkane. Po perse kjo race qe ndryshe nga tjetra? Pse gale? Nga da doli kjo fjala Kosove qe po ashtu flet per zogj te zinj?


Gjel, Kendez, Pulastren... ndonje emertim tjeter ndonjeri?

[alibaba]

Per "gale" shpend. Emertimi nenkupton nje race zeshkane. Po perse kjo race qe ndryshe nga tjetra? Pse gale? Nga da doli kjo fjala Kosove qe po ashtu flet per zogj te zinj?

Plako mos e ngatërro kaq shumë.

Galabri s'ka lidhje me zogj, është Bri-Zi. Galë nuk është i murrmë. Galë është më e zeza nga të zezat që mund të ekzistojë dikund.

Gale, i murrme, i huaj (nga kuajt e galeve) eshte semantika e emertimit te Galabrii

Nga erdh kjo i huaj?? Çfarë ka lidhe galaber me i huaj? Pse nga kuajt e galëve, ça kanë lidhje galët këtu?

Unë i paramendoj Galabrët si ushtarë që në përkrenaret e tyre vënin brina të zinj, dhe kështu shkonin në luftë.

[javan]

Plako mos e ngatërro kaq shumë.

Galabri s'ka lidhje me zogj, është Bri-Zi. Galë nuk është i murrmë. Galë është më e zeza nga të zezat që mund të ekzistojë dikund.

Nga erdh kjo i huaj?? Çfarë ka lidhe galaber me i huaj? Pse nga kuajt e galëve, ça kanë lidhje galët këtu?

Unë i paramendoj Galabrët si ushtarë që në përkrenaret e tyre vënin brina të zinj, dhe kështu shkonin në luftë.

Eshte e treta here Alibaba qe po te terheq verejtjen. Lexo postimet qe jane bere!

Gala- zogj, jane shpjegimi qe i ka dhene historigrafia shqiptare
Kuajt e galeve- shpjegimi se solli Baptisti
Komentet- te mijat
Gjepurat- te tuat (PS. Edhe une dua t'i perfytyroj galet me nga nje kaposh ne dore secilin.)

Ju kapeni pas fjaleve dhe nuk shikoni kryesoren qe po them. A ishin Galabret Gale apo fis i lashte Dardan? E bej kete pyetje sepse ne se fjala gale eshte huaj/nenkupton te zinj/te huaj do te thote qe Galabrit qene ose te huaj prej nga ky emertim, ose qhueshin keshtu nga te huajt gje te cilen ju po perpiqeni te ma hidhni poshte. Mirepo Galet qene fisi me qytetin me te lashte dardan, pra autoktone. Gje qe sipas mendimit tim ben te mundshem variantin qe ky ishte llagap i vene nga te huajt per kete fis.

Shpresoj te hani pyke me se fundi dhe te kuptoni thelbin e debatit. E lagu, s'e lagu, si kalamajt e klases se pare. A thua po me ha malli mua ne se kishte pupla apo nuk kishte pupla.

[javan]

*Anxhi* me sugjeroi ne IM se ekziton nje modhe turke e njohur si pule*ar.

Me qe nuk kam ndonje njohuri te vecante ne historine orientale, kerkova ne internet dhe gjeta kete:

It was printed with decorative gold called "Pul" at the time of Sultan Mahmud II. It is estimated that these "pul"s were used as accessory by women at that time.
No. 14 Decorative gold - pul AE 5-9 m/m, 0,12 g
Front face: Mahmud
Rear face: Time

No. 15 AE 9 m/m, 0,40 g
Front face: Moon
Rear face: Star
http://www.ottomansouvenir.com/Coina...nd_coins_3.htm

Ajo qe te ben pershtypje eshte se monedha ka Henen ne nje ane dhe Diellin ne tjetren. Derdhur aty rreth shekullit 11-12 pas eres sone.

Tani kemi Gallo ne frengjisht, dhe monedhen Gul. Guild do te thote ar.
Pul- eshte monedhe e vogel, sot njesi monetare e Afganistanit
Ful nga ky Follicle- dicka e vogel, qe mban.

C'lidhje ka Pula me Arin dhe kjo me d-ARdanet dhe me Galet? Mos harrojme se malet e Sharrit quheshin Argjendar.

Sigurisht ketu do hidhen greket te thone se ata i kishin kete malet me pare, me qe edhe Gjirokastra quhej Argjirokastra prej tyre.