Irani dhe shprehja e lire e mendimit

[YaSmiN]

Profesori iranian Hashem Aghajari u denua me 5 vjet burg per shkak se shprehu publikisht pikpamjet e tij. Zoti Aghajari ishte profesor historie ne Universitetin Modarres te Teheranit.

Ne qershor 2002, ai u arrestua sepse mbajti nje fjalim ku bente thirrje per nje "rilindje fetare" midis myslimaneve shiite. Ne nentor 2002, ne nje gjyq te mbyllur pa juri, zoti Aghajari u shpall fajtor per fyerje te Islamit dhe u denua me vdekje.

Por protestat nderkombetare si dhe demonstrimet e studenteve iraniane e detyruan sistemin gjyqesor radikal te vendit ta rishikoje ceshtjen e tij ne fillim te ketij muaji. Gjate rigjykimit te tij, zoti Aghajari tha se ai thjesht u kishte drejtuar pyetje klerikeve dhe nuk kishte fyer Islamin. "Ajo qe thashe une, deklaroi ai, eshte se Islami modern rrezikohet nga fondamentalizmi qe ne shikojme te Talebani dhe Osama bin Ladeni."

Ne vendet ku respektohen te drejtat e njeriut, komente te tilla do te ishin dicka fare normale, nje shprehje e lirise se fjales. Por ne Iran, thote zedhenesi i Departamentit te Shtetit, Richard Boucher, te drejtat e njeriut nuk respektohen.

"Kjo eshte ne vazhden e provokimeve dhe veshtiresive qe krijohen per njerezit qe perpiqen te flasin hapur, eshte ne vazhden e mungeses se shprehjes publike ne Iran, te pamundesise qe kane njerezit per te folur hapur mbi ceshtje qe u intersojne atyre."

Kudo ne Lindjen e Mesme, thote Presidenti Bush, njerezit kerkojne qe sundimi autoritar t'i leshoje vendin demokracise dhe respektit per te drejtat e njeriut. Aktivisti iranian i te drejtave te njeriut, Ladan Boroumand thote se thenia e gjerave hapur mund te sjelle ndryshime ne Iran.

"Sa me shume qe e ben me turp regjimin totalitar, sa me shume lufton kunder makines qe krijon iluzione, iluzionin e popullaritetit, iluzionin e reformes, aq me teper e kufizon perdorimin e dhunes nga ana e tyre."

Nese kleriket radikale te pazgjedhur te Iranit ”nuk perfillin kerkesat demokratike te popullit iranian, thote Presidenti Bush, regjimi do te humbase pretendimin e tij per legjitimitet."

[Labeati]

“Korrieri” i Tiranës i ndjell keq Teheranit

Ardian Ndreca

Të dielen 7 tetor 2007 gazeta «Korrieri» botonte nji interviste shumë të bukur të ambasadorit iranian në Tiranë, ku përfaqsuesi i Teheranit i thurte lavde dhe numronte sukseset e qeverisë së tij.

Të nesërmen në mëngjes në kampusin universitar të Teheranit disa qindra studenta e pritën zotin Mahmut Ahmadinexhat me fishkullima dhe me thirrje: Vdekje diktatorit. Ahmadinexhati asht si Pinochet-i etj.

Çka me thanë: «Korrieri» ndjell keq!
Sigurisht ne i kemi ende të freskta në kujtesë deklaratat e ambasadorave të Shqipnisë komuniste që cicëronin nëpër botë tue tregue sukseset e E. Hoxhës dhe të klikës së tij, e bota qeshte pse e dinte se çfarë zuzarësh ishin ata dhe regjimi i Tiranës.

Sot bota vijon me qeshë, edhe me ata që i hapin mikrofonin dhe shtyllat e nji gazete zanit të regjimi diktatorial dhe obskurantist të Ahmadinexhatit.
Nuk asht hera e parë që Ahmadinexhatit i ndodh nji gja e këtillë. Për mungesën e familjaritetit që ai dhe regjimi i tij ka me lirinë dëshmojnë shtypi dhe organizatat ndërkombtare, por gazetarit të shkretë të «Korrierit» këto gjana nuk i kishin mbërrit në veshë, mbasi asnji pyetje e tij s’kapte atë që asht thelbsore për pozitën e Iranit në botë.

Kah ana e tij ambasador-shkreta ishte zanë me tul buket edhe pse kurtha ishte krejt prej fillestarësh. Aq fort kishte fluturue ambasadori sa që kishte mbërrit me pohue se për Iranin s’ka problem që Shqipnia po integrohet në Bashkimin Europian, por në fund ishte zgjue kur e kishin pyet: a e mbështetë Berisha politikën bërthamore të Teheranit dhe a ka problem që Bushi ka ardhë në Shqipni?

Prej cilit vilajet vinte ai gazetari, ketë s’e morëm vesht.
Sigurisht asht komike për nji diplomat persian me u zanë shah mat prej nji korrieristi të randomtë, por “mala tempora currunt”!

E vërteta asht paksa ndryshe.
Irani torturon dhe vret të mitun e të rritun për “krime” si veshja e papërshtatshme, lyemja pa kriter (jo e shtëpisë, e grave), kundërshtimi i politikës së pasdaranëve, Irani vret e pret kurdë e pakica të tjera për motive etnike dhe politike, sistemi legjislativ i Teheranit ka ngjyrë dhe formë mesjetare, në Iran nuk ekziston liria e shtypit dhe e fjalës, atje përdoret tortura publike dhe e mshehtë si edhe gjymtimet si dënime normale; gratë s’kanë të drejta: dëshmia e tyne vlen sa gjysma e asaj të burrave, ato mund të trashëgojnë veç gjysmën e pasunisë që u takon.
Siç dëshmonte para pak kohësh Hossein Ali Montazeri, ish mbasardhës i Khomeinit, në vitin 1988 gratë iraniane u masakruen në masë prej fanatikëve kriminela, të cilët para se me i var dhe me i torturue i kishin dhunue.

Sot, siç vërente para pak kohësh Amir Taheri në «Wall Street Journal», kemi të bajmë me valën ma të fortë të persekutimin qysh prej vitit 1988, në burgje ka rreth 150 mijë vetë, vetë Ahmadinexhati ka dhanë urdhën me ndërtue 33 burgje të reja.

Po për këto gjana «Korrieri» hesht, ndoshta edhe s’i din me të vërtetë, por së paku prej intervistës ka mësue se persishtja ishte gjuhë e dytë në Elbasan deri para 200 vjetësh.

Gazetarit mjeran do t’i ishte dashtë me e pyet Ambasadorin se çfarë dënimit do t’i kishin dhanë sot Omar Khajamit po të kishte qenë gjallë, mbasi ky i këndon venës dhe grave: pushkatim, litar apo thjesht 50 kamxhikë në shpinë!
Ose mund ta kishte pyet si qe puna që persishtja na paska qenë gjuhë e dytë në Elbasan... dhe si doli nga përdorimi. Çudi e madhe, pse deri në vitet ’20-’30 analfabetizmi në Shqipni ishte gati 90% - ku belanë e paskan mësue persishten 200 vjet ma parë.

Ne i kuptojmë krejt mirë qëllimet dashakeqëse të intervistuesit dhe të atyne që e grazhdojnë. Por edhe pse kemi qenë ndër të paktët që i kemi kërkue zotit Berisha me braktis Konferencën islamike përgjithmonë, na duket e neveritshme hipokrizia e asaj pjese politike që përfaqson «Korrieri».

«Shokët» ndenjtën në pushtet prej 1997 deri në 2005, u pasunuen sa s’ka, por s’e morën mundimin me ba asnji hap për daljen nga Konferenca islamike.
Qeveria e Tiranës në ato vite ishte gati si nji filiale e asaj të Athinës por s’u fol asnji fjalë për Iranin. Ne të gjithë e dijmë se kush janë ata të cilëve u intereson që vendi ynë të duket i lidhun me Iranin e me të tjerë si ai.

Fqinjët tanë të paemancipuem prej ndjenjave të tyne primitive duen që ne të dukemi sa ma barbarë dhe të rrezikshëm dhe për këtë gja paguejnë, e tregu shqiptar asht plot me të shitshëm, edhe pse vlejnë krejt pak.

Nuk janë veç majtas, padyshim që ka plot edhe djathtas. Sigurisht që anija me armë që nji shtet sovran si Shqipnia i kishte shitë Armenisë nuk u kap rastësisht prej turqve. Vetëm budallai i zakonshëm mund ta quejë Azerbajxhanin Shqipni dhe si të tillë të papranueshme shitjen e armëve Armenisë.

Gjithsesi «Korrieri» i ndolli keq regjimit të Iranit, nji ambasador tjetër para se t’i japin intervistë duhet t’i mbushin xhepat me hudra të thata, nemos tjetër me mbulue erën e randë të hipokrizisë.

Por po vazhduen kështu të rinjtë demokratë të popullit fisnik dhe indo-europian të Iranit, kam frikë se ambasadori i regjimit diktatorial s’do të na japë ma kënaqësinë me lexue intervistat e tija me dije dhe me krypë.