Bota eshte e burrave?

[FREUD]

Bota është e burrave?

Sadedin Mezuraj

GAZETA METROPOL 8.07.2008
Ndodh që në mjedise informale apo në tavolina kafenesh, bisedat e zakonshme joimpenjative mes kolegesh të prekin edhe një ceshtje kaq sensitive, sikurse është ajo e barazisë gjinore. Sigurisht që në bisedat informale, mes miqsh dhe kolëgesh, ndryshe nga butaforia e konferencave në sallat luksoze, realiteti vjen më bruto, mes copezash nga përditshmëria e asaj që ndodh në qelizën e shoqërisë, aty në familje, brënda mureve të shtëpisë, larg syrit të opinionit dhe përtej sloganeve mbi realitetin virtual të barazisë gjinore.
Dëgjon të tregojë një grua se si, pas përfundimit të punës në administratën publike apo diku tjetër, kthehet në familje dhe fillon “ditën e dytë” të punës në shtëpi, se si dora e saj prek, rregullon, pastron, gatuan, përkujdeset për fëmijët, për lulet e deri te llustrimi i këpucëve dhe hekurosja e këmishës së burrit. Cdo ditë, gjithmonë, pafundësisht. Gjithcka tregohet natyrshëm dhe me një lloj devocioni. Sepse këto janë rolet dhe punët eskluzive për gratë brënda familjes!
Eshtë pikërisht familja, hapsira e parë ku demonstrohet kultura e rrënjosur e steriotipeve gjinore, sigurisht me një diapazon te gjërë nuancash dhe profilesh, në varësi të tipologjisë së familjes dhe kontekstit kulturor dhe gjeografik.Por, në thelb, problemi mbetet i njëjtë.
Pastaj biseda cvendoset në mjediset e punës, aty ku femrat, ndodh jo rrallë të shikohen thjesht si FEMRA, dhe jo si intelekt dhe profesioniste, me ambicje për karierë dhe me aftësi të spikatura profesionale sikurse dhe meshkujt (perseri si shpëtojmë dot krahasimit me.. MESHKUJT!)
Në se i drejtohemi statistikave, edhe në sferën ekonomike dhe atë administrative, duket qartë se pushtetin, pozitat drejtuese dhe statusin më të privilegjuar në hierarkinë profesionale e kanë meshkujt. Sepse drejtimi, menaxhimi, qeverisja e punëve të shtetit, sipas mendësisë dhe kulturës tradicionale, janë vetëm atribute të burrave!
Sa më lart të ngjitesh në hierarkinë e administatës publike, në ministitë dhe institucionet e larta shtëtërore, aq më shumë rrallohet prania e grave në postet drejtuese.
Le të ngjitemi më lart, aty në botën e politikës, në bastionin më të fortë të pushtetit dhe vendimarrjes së meshkujve. Treguesit për shkallën e pjesmarrjes së grave në vendimarrjen politike, në parlament por edhe drejtimin e qeverisjes vendore janë mjerane! Sepse politika dhe qeverisja, historikisht është perceptuar, strukturuar dhe modeluar si domen, monopol dhe art të cilin e zotërojnë vetëm burrat.
Në një shoqëri që tradicionalisht gratë i ka parë si shtëpiake, si simbol të seksit të dobët dhe mëmësisë, ngjitja e shkallëve të karierës në administratën shtetërore dhe depertimi në «shoqërinë masonike » të burrave të politikës, nuk mund të mos ndeshet me paragjykime, konkurence,xhelozi dhe mosbesim. Këtë realitet nuk mund ta fshehin as deklaratat për tërheqjen e grave në politike dhe as prania e disa femrave në poste të larta drejtues, të cilat ka rrezik që me së shumti të shikohen si « kukulla » për zbukurimin e vitrinavé të politikes se sa si tregues natyror i një shoqërie demokratike.
Në këtë terren social kontradiktor, ku « mbetjet » e kulturës patriarkale tradicionale dhe risqet e raja te modernitetit vrasin, cënojnë dhe diskrimonojnë të drejtat e grave, politikat e nxitjes së barazisë gjinore janë dhe duhet të jenë një faktor thelbësor për ndërtimin e një shoqerie gjithpërfshirese dhe me mundesi të barabarta për burrat dhe gratë.
Fatkeqsisht, diskriminimi mbi baza gjinore, ky paradoks kaq i dukshëm dhe i papranueshëm për llogjikën më të thjeshtë, ka rrëjë më të thella se sa duket në pamje të parë. Pabarazia gjinore nuk është një aksident dhe as një keqkuptim, por një realitet i strukturuar dhe « cimentuar » në rrjedhat e historisë së shoqërisë njerzore. Pabarazia gjinore është një problem kompleks, me përmasa universale, i shtrirë në të gjitha vendet dhe kuptimi i kësaj dukurie, sipas nobelistit Amartya Sen, kërkon një qasje shumëdisiplinore dhe këndvështrime plurale, për të evidentuar format specifike të cfaqjes së pabarazive gjinore në vende dhe kontekste të ndryshme kulturore.
Nisur nga ky këndvështrim, është e qartë se progresi dhe arritja e barazisë reale gjinore në tri fushat bazë, në familje, në fushën social-ekonomike si dhe në jeten politike dhe publike, nuk mund të vijë spontanisht dhe as vetëm nëpërmjet shpresave për iluminimin e shoqërisë.
Përvoja e vendeve të qytetëruara dëshmon së krijimi i shoqërisë së mundësive të barabarta për të dyja gjinitë kërkon domosdoshmërisht pjesmarrjen dhe përfshirjen e të dyja gjinive, të burrave dhe të grave.Sipas këtyre përvojave pozitive, në kompleksin e masave dhe aksionit shumëplanësh për fuqizimin e statusit të gruas në shoqëri, ka nje hallkë kyc e cila, nëse përdoret me efikasitet, nuk do ta egzagjeronim po ta quanim si « levën e Arkimendit » për arritjen e barazisë gjinore. Kjo hallkë kyc nga duhet filluar është pikërisht mekanizmi balancës gjinore në vendimarrje, në nivlet e larta të organizimit të partive politike, të administratës publike, të sindikatave ( a kemi ne sindikata ?!) dhe organizatave joqeveritare.
Këtej duhet filluar, sugjeron përvoja e vendeve europerëndimore. Praktikat, modelet dhe strategjitë për avancimin e balancës gjinore në vendimarrje janë nga më të larmishmet,ne varësi të traditës, kushteve specifike të sektorëve, të kulturës gjinore të organizatës etj. Receta magjike nuk ka. Por në këtë diversitet taktikash dhe modelesh për nxitjen e balancës gjinore në vendimarrje, ka një fill të përbashkët : pa « aleancën » me burrat dhe pa bashkëpunimin ndergjinor, nuk mund të pretendohet për një progres efektiv të barazisë gjinore.
Po cfar ndodh në realitetin tonë shqiptar ? Për shkak të pozicionit si nënpunës i administratës shtetërore por edhe si vëzhgues i interesuar për problemet gjinore, më ka bërë gjithnjë përshtypje fakti që në takimet, tryezat, tubimet, konferencat dhe seminaret për problemet gjinore, shikon vetem gra dhe fare pak, ose aspak meshkuj.
Sigurisht që në aksionin për arritjen e barazisë gjinore dhe emanacipimin shoqëror, pjesmarrja e grave është esenciale. Eshtë një arritje e rëmdësishme që tashmë në shoqërinë tonë funksionon nje rrjet i gjerë i organizatave joqeveritare të fokusuara në cështjet gjinore,.Eshtë shprsëdhënës fakti që tashme janë me qindra e mijra gratë dhe vajzat me profil të spikatur që prej vitesh militojnë për cështjet gjinore. Asgjë të keqe s ka nga kjo.Perkundrazi.
Por një nga shkaqet e lëvizjes se ngadalshme në rrugen e arritjes së barazisë gjinore në Shqipëri, mendoj unë, është fakti se shumë nga aksionet e fokusuara në cështjet gjinore i adresohen vetëm grave dhe konceptohen si cështje ekskluzive të grave. Promovimi i të drejtave të grave dhe nismat për përmirësimin e statusit të tyre në shoqëri, shpesh bëhet nga këndveshtrime feministe, duke përjashtuar pjesamrrjen e burrave në këtë proces.
Padrejtësia historike ndaj gjysmës së shoqërisë, pra ndaj femrave, nuk mund të luftohet me një metodologji të gabuar, pra duke përjashtuar pjesmarrjen në këtë proces të gjysmës tjetër te shoqërisë, pra të meshkujt. Aq më tepër që bota, shoqëria , është e strukturuar mbi bazën e dominimit të meshkujve në familje, politikë dhe sferat e tjera të aktivitetit shoqëror. Kjo qasje ka rrezikun e komprementimit të qëllimeve të mira dhe krijimit , pa dashje, të keqkuptimeve konceptuale, duk e perceptuar gabimisht lëvizjen për barazi gjinore si revansh ndaj burrave.
Përjashtimi i burrave si “gjysma “ e domosdoshme e zgjidhjes së problemit, si një qasje metodologjikisht e pasaktë, bën që efektet dhe impaktet e lëvizjes për barazi gjinore të mos ndryshojnë në atë masë që pritet, perceptimin , sjelljet dhe qëndrimet ndaj grave në familje dhe shoqëri.
Mesazhet e dhëna në tubimet për « respektimin e te drejtave të grave » « pjesmarrjen » etj. mbeten brenda rrethit të grave aktviste dhe të angazhuara në levizjen për barazi gjinore.
Përshirja e burrave në aktivitete trainuese, seminare dhe forma të tjera të fokusuara në cështjet e barazise gjinore i ndihmon burrat të dëgjojne problemet e grave dhe së bashku, të formulojnë stategji efektive për zgjidhjen e problemeve dhe nxitjen e barazisë gjinore..
Pjesmarrja vetëm e grave ne keto aktivitete dhe trainimi i tyre me metodat e mbrojtjes nga dhuan e burrave, ka rrezikun që « tjetri » dmth burri, të shikohet si “djalli” dhe shkaku i problemeve me të cilat ballafaqohen gratë në përpjekjet e tyre për staus, të drejta dhe barazi gjinore.
Sigurisht që dhuna në të gjitha format e saj ndaj grave në familje dhe jo vetëm aty, gjenerohet prej meshkujve (burrit, babit, vëllait) por ajo nuk e ka burimin (vetem) te crregullimet mendore, devijancat apo natyra e dhunshme e meshkujve, por te një kulturë e tërë tradicionale e cila dhunën e ka konsideruar , dhe vazhdon ta konsiderojë dhe sot e gjithë ditën, si mjet kontrolli dhe strategji për imponimin e pushtetit të meshkujve.
Gratë duhet të kenë të drejta të njëjta me burrat jo për shkak të gjinisë (që historikisht është bërë shkaku i padrejtesive) por për shkakun e thjeshtë se janë qenie njerzore.Kjo është perspektiva mbi të cilën duhet të vendoset levizja emancipuese për arritjen e barazisë gjinore.

Politikat gjinore në Shqipëri kanë impakt social të ulët sepse në shtratin e një kulture tradicionale maskiliste, burrat kenë me teper avantazhe për të siguruar pozita më të fuqishme politike, sociale dhe ekonomike.Mbajtja në këmbë e këtij mekanizmi ka kontribuar në ngadalesimin e procesit të promovimit të politikave reale të barazisë gjinore dhe në ruajtjen e monopolit të burrave në vendimarrje.
Bota « është » e burrave !? Ne se po, ky mekanizem duhet thyer, ky realitet duhet ndryshuar. Dhe per këtë është shumë e domosdoshme që të organizohen dhe institucionalizohen tryeza pune, borde apo forume diskutimi të cështjeve praktike gjinore ( jo takime për të reklamuar slogane dhe teorizime rreth problemit!) ku të ftohen dhe të jenë pjësë e zgjidhjes së problemeve burrat që drejtojnë politikën, burrat që drejtojnë ministritë, burrat që drejtojnë biznesin, arsimin, shëndetsinë, policinë, pushtetin vendor etj, .Ky është hapi i parë.
Ndryshimi i axhendës dhe adaptimi i një qasje që sjell së bashku në tavolinë burrat dhe gratë, theksohet në mjaft nga dokumentat ndërkombëtarë për këtë cështje, është celësi për transformimin e shoqërise dhe kalimin nga kultura maskiliste, në kulturën e barazisë gjinore.

[ZANOR]

po pra, për atë thonë: burri i botës

[gjakushi]

po pra, për atë thonë: burri i botës

Tamam ! Por burrat janë të grave!

[ane]

Burri eshte koka e gruaja eshte qafa .Si thuani tani eshte bota e burrave?

[KUSi]

Burri eshte koka e gruaja eshte qafa .Si thuani tani eshte bota e burrave?

Me kte lirisht na ben te themi qe qafa e leviz koken dmth gruaja burrin lol ..... amon ca na gjeti

[e panjohura]

Burri eshte koka e gruaja eshte qafa .Si thuani tani eshte bota e burrave?

Po moj po ashtu eshte po te mendojm pak me thell se kush e leviz qafen?TRURI!E ku gjendet TRURI? Ne koke!

[Hyj-Njeriu]

Gjithe ky carcaf e nuk tha asgje te re apo asnje zgjidhje te 'problemit'.

[INFINITY©]

Gjithe ky carcaf e nuk tha asgje te re apo asnje zgjidhje te 'problemit'.

hhahahhahahahahah sa modest qe je me qafsh

Behu cik i mire ndonjehere keshtu ne te rralle dhe jepu dhe cik femrave kredi se na flliqe keshtu.

[Hyj-Njeriu]

hhahahhahahahahah sa modest qe je me qafsh

Behu cik i mire ndonjehere keshtu ne te rralle dhe jepu dhe cik femrave kredi se na flliqe keshtu.

Modestia eshte virtyt i moderatoreve te moderuar. Pastaj une jam shume i mire,ne privat e u jap femrave aq kredi sa ngelem me xhepat shpuar

Puna eshte se meshkujt feministe me duken produkt i hipokrizise ose ne rastin e keq produkt te trumangesise.
Dihet qe cdo proces i sforcuar prodhon me shume deme se te mira.

Nje qe e ka emrin SADEDIN te duket per tu marre seriozisht

[INFINITY©]

Modestia eshte virtyt i moderatoreve te moderuar. Pastaj une jam shume i mire,ne privat e u jap femrave aq kredi sa ngelem me xhepat shpuar

Puna eshte se meshkujt feministe me duken produkt i hipokrizise ose ne rastin e keq produkt te trumangesise.
Dihet qe cdo proces i sforcuar prodhon me shume deme se te mira.

Nje qe e ka emrin SADEDIN te duket per tu marre seriozisht

Hyj vetem i moderuar qe s'je ti dhe mos o zot te behesh

Tani me ate punen e "femrave", si nuk doli nje mashkull mer zot edhe te flasi vetem per 1 FEMER dhe jo ne shumes, apo te pranoje qe ka organe gjenetiale te vogla apo qe s'i punojne a ku ta di une Te gjithe meshkujt jane don zhuan te mbaruar ne real dhe shume te mire e kembe leshuar si pune e Hyj-it ketu.

Hyj e ke degjuar ate shprehjen ti qe "Mbas cdo burri te madh qendron nje femer e madhe" (dhe nuk po flasim per masen trupore ketu se mos ngaterrohesh lol)?

P.S. Kete SADEDIN-in nga lagjia e ke ti? LOL