Dije nga Kur'ani - LIBRAT

[no name]

VËREJTJE

Kapitullin i ardhshëm që do ta lexoni zbulon fshehtësinë thelbësore të jetës suaj. Duhet që ta lexoni me shumë kujdes dhe tërësisht meqë ka të bëjë me temën e cila mund të bëjë ndryshime fondamentale në pikëpamjet tuaja për botën e jashtme. Tema e këtij kapitulli nuk është vetëm pikëpamja, qasja tjetër apo mendim tradicional apo filozofik; është fakt që të gjithë, ata që besojnë dhe ata që nuk besojnë, duhet që ta pranojnë pasi që është vërtetuar edhe nga shkenca e sotme.

ESENCA E VËRTETË E MATERIES

Njerëzit që vrasin mendjen me arsye dhe mençuri për gjërat që i rrethojnë e kuptojnë se çdo gjë në gjithësi – e gjallë apo jo e gjallë - duhet jetë e krijuar. Pyetja rrjedh se: “Kush është Krijuesi i të gjitha këtyre gjërave?”

Është evidente se “fakti i krijimit”, që zbulon vetveten në çdo aspekt të gjithësisë, nuk mund të jetë si rezultat i vetë gjithësisë. P.sh., miza nuk mund të krijohet vetvetiu. Sistemi diellor nuk ka mund të krijohet dhe të organizohet vetë. As bimët, njerëzit, bakteret, eritrocitet (rruazat e kuqe të gjakut), e as fluturat nuk e kanë krijuar vetveten. Gjithashtu edhe mundësia se të gjitha këto e kanë prejardhjen “nga rasti”, as që mund të paramendohet.

Kështu që ne arritëm deri tek përfundimi si vijon: çdo send që e shohim është krijuar, por asnjërin qe ne e shohim nuk mund të jetë vetë “krijues”. Krijuesi është ndryshe dhe superior ndaj të gjitha çka jemi duke parë me sytë tanë, një fuqi e superiore që është e padukshme por ekzistimin dhe cilësitë e të cilit janë të shfaqura në çdo gjë që ekziston.

Këtu është pika kundërshtuese e atyre që e mohojnë ekzistimin e Allahut. Këta njerëz janë të kushtëzuar që të mos besojnë në ekzistencën e Tij derisa nuk ta shohin Atë me sytë e tyre. Këta njerëz, që nënvlerësojnë faktin e “krijimit”, janë të shtyrë që të injorojnë realitetin e “krijimit” që manifestohet përmes gjithësisë dhe përpiqen që të dëshmojnë se gjithësia dhe qeniet e gjalla në të nuk janë të krijuara. Teoria e evolucionit është një shembull thelbësor për përpjekjet e tyre të kota për këtë qëllim.

Ky gabim fondamental i atyre që mohojnë Allahun përkrahet nga shumë njerëz që në të vërtetë nuk e mohojnë ekzistencën e Allahut, por kanë një perceptim të gabuar për Të. Ata nuk e mohojnë krijimin por kanë besime paragjykuese se “ku” gjendet Allahu. Shumica e tyre mendojnë se Allahu është lart “në qiell”. Ata në mënyrë të heshtur paramendojnë se Allahu është pas ndonjë planeti të largët dhe ai ndërhyn në “çështjet e kësaj bote” nganjëherë, apo ndoshta nuk intervenon fare. Ata paramendojnë se Ai e ka krijuar gjithësinë dhe pastaj e ka lënë që njerëzit vetë të caktojnë fatet e tyre.

E disa besojnë se kanë dëgjuar se në Kur’an shkruan se Allahu është “gjithkund” por ata nuk mund të kuptojnë se çfarë saktësisht do të thotë kjo. Ata mendojnë se Allahu përfshinë çdo gjë sikur radio valët apo sikur gazi i padukshëm dhe i paprekshëm.

Sidoqoftë, kjo dhe besimet tjera që nuk mund ta sqarojnë se “ku” është Allahu (dhe ndoshta për këtë arsye ata e mohojnë Atë) janë të bazuara në gabimin e zakonshëm. Ata paragjykojnë pa kurrfarë baze dhe për këtë shkak kanë edhe mendime të gabuara për Allahun. Çfarë është ky paragjykim?

Ky paragjykim është për shkak të natyrës dhe karakteristikës së materies. Ne jemi aq të kufizuar në supozimet tona mbi ekzistencën e materies saqë kurrë nuk mendojmë se a me të vërtetë ekziston apo është vetëm një shëmbëllim. Shkenca bashkëkohore shkatërron këtë paragjykim dhe demaskon një realitet të rëndësishëm dhe të qartë. Në faqet në vazhdim, do të përpiqemi që t’i sqarojmë këtë realitet të madh për të cilin Kur’an tregon.

[no name]

Bota e sinjaleve elektrike

Të gjitha informatat që i kemi për botën në të cilën jetojmë barten tek ne përmes pesë shqisave tona. Bota që ne e njohim përmbahet prej asaj se çfarë shohin sytë tanë, çfarë nuhasin hundët tona, shijojnë gjuhët tona dhe çfarë dëgjojnë veshët tanë. Ne kurrë nuk mendojmë se bota “e jashtme” mund të jetë çdo gjë tjetër përpos asaj se çfarë shqisat tona na e paraqesin neve, meqë ne jemi të varur që nga lindja në vetëm këto pesë shqisa.

Hulumtimet moderne në shumë fusha shkencore theksojnë për shumë kuptime të ndryshme dhe krijon dyshime serioze në lidhje me shqisat tona si dhe botën që e perceptojmë me to.

Pika nismëtare e kësaj qasjeje është se termi “botë e jashtme” e formuar në trurin tonë është vetëm përgjigje e krijuara në trurin tonë nga sinjalet elektrike. Ngjyra e kuqe e mollës, fortësia e drurit dhe sidomos, babai, nëna, familja jote dhe çdo gjë që ke, shtëpinë tënde, punën, si dhe rreshtat e këtij libri, janë të përbëra vetëm nga sinjalet elektrike.

Frederik Vester sqaron pikën deri ku ka arritur shkenca në lidhje me këtë çështje:

Deklaratat e disa shkencëtarëve me qëndrimin se “njeriu është një shëmbëlltyrë, dhe se çdo gjë që përjetohet është e përkohshme dhe mashtruese, dhe se kjo gjithësi është një hije, duket të jetë e vërtetuar nga shkenca sot.14

Filozofi i njohur, Xhorxh Berkli (George Berkeley) komentoi për këtë temë si vijon:

Besojmë se ekzistenca e objekteve bëhet vetëm për shkak se ato i shohim dhe i dëgjojmë, dhe reflektohen tek ne nga shqisat tona. Sidoqoftë, shqisat tona janë vetëm ide në mendjen tonë. Prandaj, objektet që i marrim me shqisat tona nuk janë asgjë tjetër përpos ide, dhe këto ide nuk janë esenciale përpos në trurin tonë...Meqë çdo gjë ekziston në mendje, dmth. se ne jemi të mashtruar me dinakëri kur paramendojmë gjithësinë dhe gjërat të ekzistojnë jashtë mendjes sonë. Prandaj, asnjë nga gjërat që na rrethojnë nuk ekzistojnë askund përpos në mendjen tonë.15

Në mënyrë që të sqarojmë çështjen, të marrim shqisën e të pamurit, e cila na furnizon me më së shumti informata nga bota e jashtme.

[no name]

Si shohim, dëgjojmë dhe shijojmë?

Procesi i të pamurit zhvillohet vazhdimisht. Grimcat e dritës (fotonet) udhëtojnë nga objekti për në sy dhe kalojnë nëpër thjerrëzën që gjendet në pjesën e përparme të syrit ku thyhen dhe bien kokëposhtë në retinë në pjesën e prapme të syrit. Kështu, goditja e fotoneve shndërrohet në sinjale elektrike dhe transmetohen nga neutronet në një pikë të vogël që quhet qendra e shikimit në pjesën e prapme të trurit. Ky sinjal elektrik perceptohet si një shëmbëlltyrë në këtë qendër në tru pas një seri procesesh. Procesi i shikimit në të vërtetë përfshinë këtë pikë të vogël në pjesën e prapme të trurit, e që është “terr-burg” dhe plotësisht i izoluar nga drita.

Tani, le të rishqyrtojmë këtë proces që duket i zakonshëm dhe i thjeshtë. Kur ne themi, “shohim”, ne në të vërtetë shohim efektin e impulseve që arrijnë në sytë tanë dhe transferohet në trurin tonë, pas transformimit në sinjale elektrike. Kjo është, ajo, që kur themi “shohim”, në të vërtetë ne jemi duke i parë sinjalet elektrike në mendjen tonë.

Të gjitha imazhet që ne i shohim gjatë jetës sonë formohen në qendrën tonë të shikimit, e që përbëhet prej vetëm disa cm kub të vëllimit të trurit. Të dyja, kjo libër që je duke e lexuar momentalisht dhe panorama e paskajshme që e sheh në horizont i zë në këtë hapësirë të vogël. Një çështje tjetër që duhet ta kemi në mendje është se, siç theksuam edhe më parë, truri është i izoluar nga drita; dhe se brenda është errësirë absolute. Truri nuk ka kontakt fare me dritën.

Këtë situatë interesante mund të shpjegojmë me ndihmën e një shembulli. Të supozojmë se para nesh është një qiri i ndezur. Ne jemi përballë këtij qiriu dhe e shikojmë atë gjerësisht. Sidoqoftë, gjatë kësaj kohe, truri ynë kurrë nuk ka pasur kontakt direkt me dritën origjinale të qiririt. Edhe pse ne e shohim dritën e qiririt, brendësia e trurit tonë është plotësisht e errtë. Ne shohim botën e ngjyrshme dhe të ndryshme brenda trurit tonë të errët.

R.L. Gregory jap një sqarim rreth aspektit të shikimit, që ne e marrim si të gatshme:

Ne jemi aq të njoftuar për shikimin, saqë nevojitet vetëm një çast imagjinate që të kuptojmë se aty ka probleme që duhet zgjidhur. Por duhet ta kesh një gjë në konsideratë. Na janë dhënë shëmbëlltyra kokëposhtë në sy, e ndërsa ne shohim objekte të ngurta të ndara në hapësirën që na rrethon. Nga mostrat e stimulimeve në retinë ne perceptojmë botën e objekteve, dhe kjo nuk është më pak se një mrekulli.16

Gjendje e njëjtë vlen edhe për shqisat tjera. Zëri, prekja, shija dhe aroma të gjitha transmetohen në tru si sinjale elektrike dhe perceptohen në qendrat relevante në tru.

Shqisa e të dëgjuarit punon ngjashëm me atë të të pamurit. Veshi i jashtëm mbledh zërat dhe i drejton ato në veshin e mesëm. Veshi i mesëm i transmeton vibrimet e zërit në veshin e brendshëm dhe i intensifikon ato. Veshi i brendshëm i përkthen vibrimet në sinjale elektrike, të cilat dërgohen në tru. Sikurse me syrin, procesi i dëgjimit përfundimisht zë vend në qendrën për dëgjim në tru. Truri është i izoluar nga zëri ashtu si nga drita. Kështu që, pa marrë parasysh se sa zhurmshëm është jashtë, brendia e trurit është plotësisht e heshtur.
Megjithatë, edhe zërat më të lehtë perceptohen nga truri. Kjo është aq precize saqë veshi i një personi të shëndoshë dëgjon të gjitha pa ndonjë zhurmë apo interferencë atmosferike. Në trurin tuaj, që është i izoluar nga zëri, mund të dëgjosh simfoni nga orkestra, të gjitha zërat nga vendi me turmë dhe t’i pranosh të gjitha zërat me një diapazon të gjerë të frekuencave, që nga shushurima e fletëve e deri tek oshtima e madhe e aeroplanit të udhëtarëve. Sidoqoftë, nëse niveli i zërit n trurin tuaj do të mund të matej me ndonjë aparat të ndjeshëm, do të mund të vërehej se në brendinë e trurit mbizotëron një qetësi absolute.

Perceptimi i aromës formohet në mënyrë të ngjashme. Molekulat e avullta të lëshuara nga gjërat si vanilja apo trëndafili arrin deri tek receptorët në qimet delikate në regjionin e epitelit të hundës dhe përfshihet në bashkëveprim. Bashkëveprimi transmetohet në tru si sinjal elektrik dhe perceptohet aroma. Çdo gjë që ka aromë apo erë, e këndshme apo e pakëndshme, nuk është asgjë tjetër përpos perceptim i trurit me bashkëveprim me molekulat e avullta pas transformimit të tyre në sinjale elektrike. Në këtë mënyrë pranohet aroma e parfumit, lules, ushqimit të preferuar, detit apo aromave që iu pëlqejnë apo jo, në trurin tuaj. Molekulat vetvetiu kurrë nuk arrijnë në tru. Njëjtë sikur me zërin dhe pamjen, ato që arrin në tru janë thjeshtë sinjale elektrike. Me fjalë të tjera, të gjitha erërat që ke pranuar – prej se keni lindur – që kanë arritur nga objektet nga jashtë janë vetëm sinjale elektrike që i ke ndier përmes organeve shqisore.

Ngjashëm, ekzistojnë katër lloj receptorësh (pranues) kimikë në pjesën e përparme të gjuhës së njeriut, dhe përbëhen nga katër lloj të shijeve: njelmët, ëmbël, hidhur dhe thartë. Receptorët tanë të shijes i shndërrojnë këto perceptime në sinjale elektrike përmes një zinxhiri të proceseve kimike dhe i transmetojnë në tru. Këto sinjale perceptohen nga truri si shije. Shija që e përjeton kur han çokollatën apo pemën që preferoni është një interpretim i sinjaleve elektrike nga truri yt. Kurrë nuk do të mund që të arrish objektin në botën e jashtme; kurrë nuk mund ta shohësh; nuhasësh apo të shijosh vetë çokollatën. P.sh. nëse nervat e shijes që udhëtojnë për në tru prehen, shija e gjërave që i han nuk do të arrijnë në tru; dhe plotësisht do të humbësh ndjenjën tuaj për shije.

Nga ky pikëvështrim, arritëm edhe deri tek një fakt. Kurrë nuk do të jemi të sigurt se çfarë përjetojmë kur e shijojmë ushqimin dhe çfarë përjeton tjetërkush kur e shijon ushqimin e njëjtë, apo çfarë ne perceptojmë kur dëgjojmë një zë dhe çfarë tjetërkush percepton kur ai dëgjon zërin e njëjtë, se do të jetë e njëjtë. Lincoln Barnett thotë se askush nuk e di se a e percepton tjetri ngjyrën e kuqe apo e ndien notën C ashtu si e percepton vet.17

Shqisa jonë e të prekurit nuk ndryshon nga të tjerët. Kur e prekim një objekt, të gjitha informatat që do të mund ta njohim botën e jashtme dhe objektet transmetohen në tru përmes nervave të të prekurit që gjenden në lëkurë. Ndjenja e të prekurit formohet në trurin tonë. Përkundër njohurisë së përgjithshme, vendi ku ne i pranojmë shqisën e të prekurit nuk është në maje e gishtërinjve, por në qendrën e të prekurit në trurin tonë. Pasi që interpretimi i stimulimit nga truri i sinjaleve elektrike vjen nga objektet, ne i përjetojmë këto objekte në mënyra të ndryshme, siç, a janë të forta apo të buta, të nxehta apo të ftohta. Ne i përftojmë të gjitha hollësitë që na ndihmojnë që të njohim ndonjë objekt nga këto stimulime. Sa i përket kësaj, mendimet e dy filozofëve të famshëm, B. Russell dhe L. Wittgenstein, janë si vijon:

Për shembull, pa marrë parasysh se a ekziston me të vërtetë limoni apo jo dhe si është bërë që të ekzistojë nuk do të mund të diskutohet apo hulumtohet. Limoni përbëhet vetëm nga shija që e ndiejmë me gjuhë, aroma e nuhatur me hundë, forma dhe ngjyra e parë me sy; dhe këto janë të vetmet tipare që çështja të studiohet dhe vlerësohet. Shkenca kurrë nuk do ta njoh botën fizike.18

Është e pamundur që ta arrijmë botën fizike. Të gjitha objektet rreth nesh janë koleksion i perceptimeve siç janë shikimi, dëgjimi dhe prekja. Duke proceduar të dhënat në qendrën e shikimit dhe në qendrat tjera të shqisave, truri ynë, gjatë jetës, nuk ballafaqohet me “origjinalin” e materies që ekziston jashtë nesh, por më saktë, me kopjen e formuar brenda trurit tonë. Në këtë pikë jemi të mashtruar duke menduar se këto kopje janë vetë materie jashtë nesh.

[no name]

“Bota e jashtme” brenda në trurin tonë

Nga faktet fizike që janë shpjeguar deri më tani, mund të konkludojmë si vijon. Çdo gjë që ne e shohim, prekim, dëgjojmë dhe e perceptojmë si “materie” apo “gjithësi” është vetëm sinjal elektrik që shkaktohen në trurin tonë.

Dikush që është duke ngrënë një frut nuk ballafaqohet me frutin por me perceptimin e frutit në tru. Objekti i konsideruar nga njeriu si “frut” në të vërtetë përbëhet nga gjurmët elektrike të formës, shijes, aromës dhe ndërtimit të frutit në tru. Nëse nervat e shikimit që shkojnë në tru lëndohen papritmas, shëmbëlltyra e frutit papritmas do të zhduket. Ndërprerja në rrugën nga shqisat e hundës për në tru do të ndërpresë komplet shqisën e të nuhaturit. Thjeshtë, fruti nuk është asgjë tjetër përpos interpretim i sinjaleve elektrike.

Një pikë tjetër që duhet marrë në konsideratë është edhe ndjenja për largësi. Largësia, për shembull mes teje dhe këtij libri, është vetëm një ndjenë e hapësirës e formuar në trurin tënd. Objektet që duken të jenë të largëta nga pikëvështrimi i dikujt gjithashtu ekzistojnë në tru. Për shembull, dikush që është duke shikuar yjet në qiell mendon se ata janë me miliona vjet drite larg nga ai. Por, çfarë ai “sheh” në të vërtetë janë yjet brenda në të, në qendrën e tij të shikimit. Derisa je duke i lexuar këta rreshta, në të vërtetë ti nuk je brenda në dhomë, por përkundrazi, dhoma është brenda teje. Duke e shikuar trupin tënd bën që të mendosh se je brenda trupit tënd. Sidoqoftë, duhet pasur në mendje se trupi yt, gjithashtu, është një shëmbëlltyrë brenda në trurin tënd.

E njëjta gjë ndodh me të gjitha shqisat tjera. Për shembull, kur mendon se ke dëgjuar zërin e televizionit nga dhoma tjetër, në të vërtetë jeni duke përjetuar zërin brenda në trurin tuaj. Nuk mund të dëshmosh se ekziston një dhomë afër tëndes apo që zëri vjen nga televizioni nga ajo dhomë. Zëri që mendon se je duke e dëgjuar disa metra larg teje dhe biseda e dikujt afër teje perceptohet në qendrën e dëgjimit me vëllim prej disa cm kub në trurin tënd. Përndryshe nga kjo qendër e perceptimit, nuk ekzistojnë konceptet si majtas, djathtas, përpara dhe prapa. Kështu pra, zëri nuk vjen tek ti nga djathtë, majtë apo nga ajri; nuk ka drejtim të caktuar se nga vjen zëri.

Aromat që i percepton janë të ngjashme; asnjë aromë nuk arrin nga distanca e madhe. Mund të supozosh se efektet fundore të formuara në qendrën tënde të të nuhaturit janë aroma të objekteve në botën e jashtme. Sidoqoftë, ashtu siç formohet shëmbëllimi i trëndafilit në qendrën tënde të shikimit, ashtu formohet edhe aroma e trëndafilit është në qendrën tënde të të nuhaturit; prandaj nuk ka as trëndafil e as aromë që i përket botës së jashtme.

“Bota e jashtme” që neve na paraqitet me anë të perceptimeve tona është vetëm një koleksion i sinjaleve elektrike që arrijnë në trurin tonë. Gjatë jetës sonë, truri ynë përpunon këto sinjale dhe ne jetojmë pa e ditur se ne jemi duke gabuar që supozojmë se të gjitha këto janë versione origjinale të gjërave që ekzistojnë në “botën e jashtme”. Ne jemi të mashtruar vetëm për shkak se nuk mund të arrijmë vetë materien me anë të shqisave tona.

Përveç kësaj, truri ynë i interpreton dhe u jep kuptimin sinjaleve që ne i paramendojmë si “botë e jashtme”. Për shembull, të shqyrtojmë shqisën e dëgjimit. Truri ynë shndërron valët e zërit nga “bota e jashtme” në një simfoni. Mund të thuhet se muzika gjithashtu është perceptim i krijuar nga truri ynë. Në të njëjtën mënyrë, kur shohim ngjyrat, çfarë kap syri ynë janë vetëm sinjalet elektrike të gjatësive të ndryshme valore. Prapë truri ynë i transformon këto sinjale në ngjyra. Nuk ka ngjyra në “botën e jashtme”. As molla nuk është e kuqe e as qielli nuk është i kaltër apo bari i gjelbër. Ato janë asisoj, për shkak se ne i perceptojmë ashtu. “Bota e jashtme” plotësisht varet nga perceptuesi.

Bile edhe defekti më i vogël në retinën e syrit mund të shkaktojë verbësinë e ngjyrave. Disa njerëz perceptojnë të kaltrën si të gjelbër, disa të kuqën sikur të kaltër, ndërsa dikush i percepton të gjitha ngjyrat si nuanca të ndryshme të të përhiturës. Nga kjo pikë, nuk është e rëndësishme nëse objekti i jashtëm ka ngjyrë apo jo.

Mendimtari i spikatur Berkeley thekson për këtë fakt:

Në fillim, është besuar se ngjyrat, aromat, etj., “me të vërtetë ekzistojë”, por më pas pikëpamje të tilla ishin refuzuar, dhe është parë se ato ekzistojnë në varësi nga ndjenjat tona. 19

Si përfundim, arsyeja se si i shohim objektet të ngjyrosura nuk është për shkak se ato janë të ngjyrosura apo pse kanë ekzistencë materiale të pavarur jashtë nesh. E vërteta mbi materien është më saktë se të gjitha cilësitë që i atribuojmë objekteve janë brenda nesh e jo në “botën e jashtme”.

Pra çfarë mbetet nga “bota e jashtme”?

[no name]

A është ekzistimi i “botës së jashtme” i domosdoshëm?

Deri më tani, kemi folur pandërprerë për një “botë të jashtme” dhe një botë të perceptimeve të formuar në trurin tonë, që është çfarë ne shohim. Sidoqoftë, pasi ne në të vërtetë nuk mundemi që të prekim “botën e jashtme”, si do të mund të jemi të sigurt se një botë e tillë me të vërtetë ekziston?

Në të vërtetë nuk mundemi. Pasi që çdo objekt është vetëm një koleksion i perceptimeve dhe ato perceptime ekzistojnë vetëm në mendjen tonë, është më e udhës që të themi se bota e vetëm që me të vërtetë ekziston është bota e perceptimeve. Bota e vetme që ne e njohim si botë është ajo që ekziston në mendjen tonë: ajo që është e dizajnuar, regjistruar, dhe e gjallëruar atje; ajo botë që, thënë shkurt, e krijuar brenda mendjes sonë. Kjo është e vetmja botë në të cilën mund të jemi të sigurt.

Kurrë nuk do të mund që të dëshmojmë se perceptimet që ne i studiojmë në trurin tonë kanë lidhje me materien. Këto perceptime mund të vijnë besnikërisht nga ndonjë burim “artificial”.

Është e mundur që të observohet kjo. Stimulimet e rreme mund të prodhojnë ”një botë materiale” krejtësisht imagjinare në trurin tonë. Për shembull, le të paramendojmë ndonjë instrument shumë të zhvilluar që mund të regjistroj të gjitha llojet e sinjaleve elektrike. Së pari, le t’i transmetojmë të gjitha të dhënat mbi ambientin (edhe imazhin e trupit) në këtë instrument duke i transformuar ato në sinjale elektrike. E dyta, të paramendojmë se truri mund të ekzistojë jashtë trupit. Dhe në fund, ta lidhim me instrumentin regjistrues në tru me elektroda që do të funksiononin sikur nerva që dërgojnë të dhënat e para-regjistruara në tru. Në këtë mënyrë, mund të përjetoni veten duke jetuar në një ambient të krijuar artificialisht. Për shembull, shumë lehtë mund të besosh se je duke vozitur shpejt në autostradë. Mundet që kurrë mos të jetë e mundur që të kuptohet se ti përbëhesh vetëm nga truri. Kjo është kështu pasi që me krijimin e një botë brenda trurit tënd nuk është e nevojshme ekzistenca e një bote të vërtetë, por më mirë me thënë, stimulim. Është krejtësisht e vërtetë se këto stimulime mund të vijnë edhe nga burim artificial, siç është një magnetofon.

Në lidhje me këtë, filozofi i shquar Bertrand Russell shkruan:

Pasi që shqisa e të prekurit kur e shtypim tavolinën me majat e gishtërinjve tonë, shkaktohet një çrregullim elektrik në elektronet dhe protonet e majave gishtërinjve tonë, që prodhohen, sipas fizikës moderne, nga afërsia e elektroneve dhe protoneve në tavolinë. Nëse çrregullimi i njëjtë në majat e gishtërinjve tonë bëhet ndryshe, ne duhet që të kemi ndjenjat, pavarësisht se a ka apo jo tavolinë.20

Me të vërtetë është shumë lehtë për ne që të mashtrohemi nga perceptimet që besojmë, pa kurrfarë lidhje me materien, që të jetë e vërtetë. Shpesh përjetojmë këtë ndjenjë kur ëndërrojmë, ku përjetojmë ngjarje, shohim njerëz, objekte dhe ambient që duket krejtësisht të vërtetë. Mirëpo, të gjitha këto janë vetëm perceptime. Nuk ka ndonjë ndryshim themelor në mes të ëndrrës dhe “botës reale”; që të dyja janë përjetime në tru.

[no name]

Kush është perceptuesi?

Siç kemi treguar deri më tani, nuk ka dyshim se bota që ne mendojmë se jetojmë në të që e quajmë “botë e jashtme” perceptohet brenda në trurin tonë. Sidoqoftë, këtu lind një pyetje e dorës së parë. Nëse ngjarjet fizike që ne i njohim si perceptime të brendshme, çfarë është çështja e trurit tonë? Pasi truri ynë është pjesë e botës fizike sikur duart, këmbët tona apo çdo objekt tjetër, gjithashtu duhet që të jetë perceptues sikurse të gjitha objektet tjera.

Shembulli i ëndrrës do ta ndriçojë më tutje këtë çështje. Të paramendojmë se jemi duke ëndërruar në trurin tonë sipas asaj se çfarë kemi thënë deri më tani. Në ëndërr, do të kemi një trup të imagjinuar, një dorë të imagjinuar, një sy të imagjinuar dhe një tru të imagjinuar. Nëse gjatë ëndërrimit, do të pyeteshim, “ku sheh?” ne do të përgjigjeshim “në trurin tim”. Sidoqoftë, nuk ekziston truri që të mund të flasim për të, por një kokë dhe një tru i imagjinuar. Shikuesi i imazheve nuk është truri i imagjinuar në ëndërr por një “qenie” që është shumë më “superiore” se ai.

E dimë se nuk ka ndryshim fizik në mes të ambientit në ëndërr dha ambientit që ne e quajmë jetë reale. Prandaj po të pyeteshim në ambientin që ne e quajmë jetë reale me pyetjen e mësipërme “ku sheh”, do të ishte shumë e pakuptimtë po të përgjigjej “në trurin tim” si në shembullin e mësipërm. Në të dyja rastet, entiteti që sheh dhe percepton nuk është në truri, që sipas të gjithave nuk është gjë tjetër pos një copë mishi.

Kur të analizojmë trurin, ne nuk shohim tjetër pos molekula të lipoideve dhe proteinave, që gjithashtu ekzistojnë edhe në organizmat tjerë të gjallë. Kjo nënkupton se brenda një cope mishi që ne e quajmë “tru”, nuk ka asgjë për t’i observuar imazhet, që përbën vetëdijen, apo që të krijojë qenien që ne e quajmë “vetvete”.

R.L. Gregory i referohet gabimit që njerëzit e bëjnë në lidhje me perceptimin e imazheve në tru:

Kjo është një joshje, që duhet t’i shmangemi, që të thuhet se sytë prodhojnë pamjet në tru. Pamja në tru sugjeron nevojën për një lloj syri të brendshëm që të sheh – por kjo do të ketë nevojë edhe për një sy tjetër që të shoh këtë pamje... etj., etj,. në një nevojë të pafund të syve dhe të pamjeve. Kjo është absurde.21

Kjo është ajo pikëpamja që i ven materialistët, që nuk mbajnë asgjë tjetër pos materies që të jetë e vërtetë, në mëdyshje; kujt i takon “syri brenda” që sheh, që percepton çfarë sheh dhe reagon?

Karl Pribram gjithashtu fokusohet në këtë çështje të rëndësishme, se kush është perceptues, në botën e shkencës dhe filozofisë:

Që nga grekët, filozofët kanë menduar rreth “shpirtit” në makinë, “njeriu i vogël brenda njeriut të vogël”, etj. Ku është “uni”, qenia që e përdorë trurin? Kush e bën të diturit e vërtetë? Ose, si Shën Francis nga Assisi thotë: “Ne po kërkojmë atë që sheh”.22

Tani, mendo për këtë gjë: libri që e ke në duar, dhoma në të cilën gjendesh, shkurtimisht, të gjitha imazhet përpara teje shihen brenda trurit tënd. A janë atomet ato që i shohin këto imazhe? Atomet e verbëta, të shurdhëta dhe të pavetëdijshme? Pse disa atome e kanë këtë cilësi derisa të tjerat nuk e kanë? A përbëhen veprimet tona të të menduarit, të kuptuarit, të mbajturit mend, të gëzuarit, të hidhëruarit dhe çdo gjë tjetër prej reaksioneve elektrokimike në mes të këtyre atomeve?

Kur e vrasim mendjen me kësi lloj pyetjesh, shohim se nuk ka kuptim që të shikohet në vullnetin e atomeve. Është e qartë se qenia që sheh, dëgjon, dhe ndien është një qenie mbi-materiale. Kjo qenie është “e gjallë” dhe as nuk është materie apo shëmbëlltyrë e materies. Kjo qenie lidhet me perceptimet përpara saj duke përdorur imazhin e trupit tonë.

Kjo qenie është “shpirti”.

Bashkësia e perceptimeve që e quajmë “botë materiale” është një ëndërr e shikuar nga ky shpirt. Sikurse trupi që e kemi dhe bota materiale që ne e shohim në ëndrrat tona nuk kanë realitet, gjithashtu edhe gjithësia që ne e okupojmë dhe trupin që e kemi nuk kanë realitet material.

Qenia e vërtetë është shpirti. Materia përmban vetëm perceptimet e shikuar nga shpirti. Qeniet inteligjente që i shkruajnë dhe i lexojnë këta rreshta nuk janë grumbuj atomesh apo molekulash si dhe reaksione kimike në mes tyre, por është “shpirt”.

[no name]

Qenia absolute e vËrtetË

Të gjitha këto fakte na sjellin përballë një çështje shumë të rëndësishme. Nëse gjëja që ne e njohim si botë materiale përbëhet vetëm nga perceptimet të para nga shpirti ynë, atëherë ku është burimi i këtyre perceptimeve?

Në të përgjigjurit e kësaj pyetjeje, duhet pasur parasysh çështjen në vazhdim: materia vetvetiu nuk ka ekzistencë të vetëqeverisje. Pasi materia është perceptim, është diçka “artificiale”. Dmth, ky perceptim duhet të jetë i shkaktuar nga një fuqi tjetër, që dmth duhet të jetë i krijuar. Përveç kësaj, ky krijim duhet të jetë i vazhdueshëm. Nëse nuk ka krijim të vazhdueshëm dhe të qëndrueshëm, atëherë krejt çka ne e quajmë materie do të zhdukej dhe humbej. Kjo mund të lidhet me televizionin në të cilin piktura shfaqet derisa sinjali të transmetohet. Pra, kush bën që shpirti ynë t’i shoh yjet, tokën, bimët, njerëzit, trupat tonë dhe çdo gjë tjetër që shohim?

Është shumë evidente se është një Krijues, i Cili e ka krijuar tërë gjithësinë materiale, e kjo është, shuma e perceptimeve, dhe vazhdon krijimin e Tij pandërprerë. Pasi ky Krijues paraqet aq krijim të mrekullueshëm, Ai sigurisht ka fuqi të madhe dhe të përhershme.

Ky Krijues na prezantohet. Ai e ka shpallur Librin dhe përmes këtij Libri e ka përshkruar Veten, gjithësinë dhe arsyen pse ne ekzistojmë.

Ky Krijues është Allahu dhe emri i Librit të Tij është Kur’ani.

Faktet se qiejt dhe toka, dmth, gjithësia nuk është e qëndrueshme, dhe se prania e tyre është bërë e mundur me krijimin e tyre nga Allahu dhe se ato do të zhduken kur Ai përfundon këtë krijim, shpjegohen në këtë ajet:

All-llahu i mban qiejt dhe tokën që të mos zhduken, e nëse zhduken, s'ka askush pos Tij që mund t'i mbajë; Ai është që nuk ngutet, është që falë. (Fatir: 41)

Siç përmendëm në fillim, disa njerëz nuk kanë kuptim të vërtetë mbi Allahun ashtu që Atë e paramendojnë si qenie që është i pranishëm diku në qiejt dhe që nuk ndërhyn në çështjet e kësaj bote. Themeli i kësaj logjike në të vërtetë gjendet në mendimin se gjithësia është një ndërtim nga materia dhe Allahu është “jashtë” kësaj bote materiale, në një vend shumë të largët. Në disa fé të rreme, besimi në Allahun është i kufizuar në këtë kuptim.

Mirëpo, siç konsideruam deri më tani, materia përbëhet vetëm nga ndjenjat. Dhe se qenia e vetme absolute e vërtetë është Allahu. Kjo nënkupton. se ekziston vetëm Allahu; dhe të gjitha gjërat përpos Tij janë qenie nën hije. Si pasojë, është e pamundur që të përfytyrohet Allahu i ndarë dhe jashtë masës së materies. Allahu sigurisht është “gjithkah” dhe i përfshinë të gjithat. Ky realitet shpjegohet në Kur’an si vijon:

All-llahu - s'ka zot pos Tij. I Gjalli, Vigjiluesi. Nuk e zë të koturit, e as gjumi. E Tija është ç'ka në qiej dhe ç'ka në tokë. Kush mund të ndërmjetësojë te Ai, pos me lejen e Tij? Ai e di se ç'po u ndodhë dhe ç'do t'u ndodhë. Dhe asgjë nga dija e Tij nuk mund të përvetësojnë, pos sa të dojë Ai. Ndërsa pushteti i Tij përfshin qiejt dhe tokën. E nuk lodhet duke i ruajtur (mirëmbajtur), ngase Ai është i Larti, Madhështori. (Bekare: 255)

Që Allahu nuk kufizohet me hapësirë dhe që Ai përfshinë çdo gjë tregohet në ajetin si vijon:

Të All-llahut janë edhe (anët nga) lindja edhe nga perëndimi, dhe kahëdo që të ktheheni, aty është anë e All-llahut. Vërtetë, All-llahu është i gjerë (në bujari) e i dijshëm. (Bekare: 115)

Pasi qeniet materiale janë vetëm perceptime, ato nuk mund ta shohin Allahun; por Allahu e sheh materien dhe Ai e ka krijuar atë në të gjitha format. Në Kur’an, kjo tregohet kështu: “Të parët (e njerëzve) nuk mund ta përfshinë Atë, e Ai i përfshinë të parët.”(En’am: 103)

Pra, ne nuk mund ta përfshijmë (kuptojmë, shohim) qenien e Allahut me sytë tanë, por Allahu plotësisht neve na ka përfshirë brendësinë tonë, pjesën e jashtme, shikimet dhe mendimet tona. Nuk mund ta shqiptojmë asnjë fjalë pa e ditur Ai, bile pa dijen e Tij as frymë nuk mund të marrim.

Derisa jemi duke i parë këto perceptime shqisore gjatë jetës sonë, qenia më e afërt e jona nuk është asnjëra nga këto ndjenja, por Vetë Allahu. Fshehtësia e ajetit në vazhdim në Kur’an zbulon këtë realitet: “Ne e kemi krijuar njeriun dhe dimë se ç’pëshpërit ai në vetvete dhe Ne jemi më afër tij se damari (që rrah) i qafës së tij. “(Kaf: 16) Kur dikush mendon se trupi i tij është i përbërë vetëm nga “materia”, ai nuk mund që të kuptojë këtë fakt të rëndësishëm. Nëse e merr trurin e tij që të jetë “vetvetja”, atëherë vendi ku ai pranon të jetë është 20-30 cm larg tij. Mirëpo, kur të kuptojë se nuk ka asgjë nga ajo që quhet materie, dhe se çdo gjë është vetëm një imagjinatë, nocionet si jashtë, brenda, larg apo afër humbin kuptimin e tyre. Allahu e ka përfshirë atë dhe Ai është “skajshmërisht afër” tij.

Allahu e informon njeriun se Ai është “skajshmërisht afër” tyre me ajetin “E kur robët e Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër...” (Bekare: 186). Ajeti tjetër tregon për faktin e njëjtë: “Përkujto, kur Ne të thamë: "Zoti yt ka përfshirë (me dijen e Vet) të gjithë njerëzit...” (Isra: 60).

Njeriu mashtrohet duke menduar se qenia më e afërt e tij është vetvetja. Allahu, në të vërtetë, është më afër bile edhe se vetë ne. Ai na e ka tërheqë vëmendjen për këtë gjë në ajetin: “Përse, pra kur arrin shpirti në fyt, E ju në atë moment shikoni (se ç'po i ngjet). E Ne jemi më afër tek ai se ju, por ju nuk shihni.(Wakia: 83-85). Siç na tregon ajeti, njerëzit janë të pavetëdijshëm për këtë fakt të jashtëzakonshëm pasi nuk e shohin me sytë e tyre.

Nga ana tjetër, është e pamundur për njeriun, që nuk është gjë tjetër përpos një qenie nga hija që të ketë fuqi dhe vullnet të pavarur nga Allahu. Ajeti “E All-llahu ju krijoi juve edhe atë që e punoni.”(Saffat: 96) tregon se çdo gjë që e përjetojmë bëhet nën kontrollin e Allahut. Në Kur’an, ky realitet qëndron në ajetin: “...ti nuk i gjuajte, (në të vërtetë) kur i gjuajte ata, por All-llahu (të ndihmoi) i gjuajti “(Enfal: 17) ku theksohet se asnjë vepër nuk është e pavarur nga Allahu. Pasi qenia njerëzore është qenie nga hija, ai vetë nuk e bën aktin e gjuajtjes. Por, Allahu i jep kësaj qenie nga hija ndjenjën e vetvetes. Në realitet, Allahu i bën të gjitha veprimet. Nëse dikush i merr veprimet që i bën si te vetët, ai qartë e mashtron vetveten.

Ky është realiteti. Dikush mund të mos dëshiroj që të pranoj këtë dhe mund ta paramendojë vetveten si qenie të pavarur nga Allahu; por kjo nuk do të ndryshojë ndonjë gjë. Natyrisht mohimi i tij i pamatur është prapë brenda vullnetit dhe dëshirës së Allahut.

[no name]

Çdo gjë që posedon është iluzion i brendshëm

Siç po shihet qartë, është fakt logjik shkencor se “bota e jashtme” nuk ka realitet material dhe që është koleksion i imazheve përherë të shfaqura shpirtit tonë nga Allahu. Megjithatë, njerëzit nuk e përfshijnë, apo më saktë nuk dëshirojnë që t’i përfshijnë, të gjitha në konceptin e “botës së jashtme”.

Mendo për këtë çështje sinqerisht dhe me guxim. Do të kuptosh se shtëpia juaj, mobilet, vetura – që ndoshta janë blerë para ca kohe, zyra, stolitë, llogaria bankare, gardëroba, bashkëshortja, fëmijët, kolegët dhe çdo gjë që i ke në fakt përfshihen në këtë botë të jashtme të imagjinuar që projektohet tek ti. Çdo gjë që sheh, dëgjon, apo nuhat – shkurtimisht – i pranon me pesë shqisat tuaja rreth teje si pjesë e kësaj “bote të imagjinuar”: zëri i këngëtarit të preferuar, fortësia e karriges që je ulur mbi të, era e parfumit që të pëlqen, dielli që të mban ngrohtë, lulja me ngjyra të bukura, zogu duke fluturuar përskaj dritares sate, barka motorike duke lëvizur me shpejtësi mbi ujë, kopshti juaj i pëlleshëm, kompjuteri i juaj që e përdorni në zyre, apo pajisja hi-fi në shtëpi që është punuar me një teknologji moderne...

Ky është realiteti, pasi bota është vetëm koleksion i imazheve të krijuara për ta sprovuar njeriun. Njerëzit sprovohen gjatë gjithë jetës së tyre të kufizuar me perceptime duke mos pasur realitet. Këto perceptime janë shfaqur me qëllim si tërheqëse dhe joshëse. Ky fakt përmendet edhe në Kur’an:

Njerëzve u është zbukuruar dashuria ndaj të këndshmeve, ndaj grave, djemve e ndaj pasurisë së grumbulluar nga ari e argjendi, ndaj kuajve të stolisur, bagëtisë e bujqësisë. Këto janë kënaqësi të kësaj bote, po te All-llahu është e ardhmja më e mirë. (Ali-Imran: 14)

Shumica e njerëzve largohen nga feja e tyre për shkak të lakmisë ndaj pasurisë, grumbullimit të arit dhe argjendit, dollarëve, stolive, llogarive bankare, kartelave të kredisë, gardërobës së shumtë, veturave të modeleve të fundit, shkurtimisht pas të gjitha formave të prosperitetit që ata i kanë apo përpiqen që t’i kenë. Ata përqendrohen vetëm në këtë botë duke e harruar ahiretin. Ata janë të mashtruar nga pamja “tërheqëse dhe e bukura” e jetës së kësaj bote, e harrojnë të falin namazin, të japin lëmoshë për të varfrit, dhe të bëjnë ibadet që të jenë të suksesshëm në ahiret. Përkundrazi ata thonë “Kam gjëra për të bërë”, “kam ideale”, “kam përgjegjësi”, “nuk kam mjaft kohë”, “më duhet t’i kryej disa punë” dhe “do ta kryej më vonë”. Ata e jetojnë jetën e tyre duke kërkuar prosperitet vetëm në këtë botë. Në ajetin, “Edhe atë që dinë nga jeta e kësaj bote, është dije e cekët, por ndaj jetës së përjetshme (ndaj Ahiretit) ata janë plotësisht të verbëruar (të pa-interesuar)” (Rum:7), shpjegohet ky botëkuptim i gabuar.

Faktin që e kemi shpjeguar në këtë kapitull, dmth se çdo gjë është imazh, është shumë i rëndësishëm për nënkuptimin e tij se i paraqet të gjitha epshet dhe kufizimet të pakuptimta. Vërtetimi i këtij fakti e bën të qartë se çdo gjë që njerëzit kanë apo përpiqen që ta kenë – pasurinë të fituar me lakmi, fëmijë me të cilët krenohen, gratë që ata i konsiderojnë si më të afërtat, miqtë, trupi i tyre i dashur, statuti shoqëror që ata besojnë të jetë superior, shkollat që i kanë kryer, pushimet në të cilat kanë kaluar – nuk janë tjetër përveçse iluzion i thjeshtë. Prandaj, e gjithë përpjekja, koha e kaluar dhe lakmia, dëshmon kotësinë.

Për këtë disa njerëz padashur bëhen të marrë kur krenohen me pasurinë dhe pronën apo për “jahtet, helikopterët, kompanitë, fabrikat, çifligjet, aksionet dhe tokat” e tyre sikur ato të ekzistojnë në të vërtetë. Këta njerëz të pasur që mburren sa për t’u dukur udhëtojnë me jahte, tregojnë veturat e tyre, flasin pandërprerë për pasurinë e tyre, mendojnë se postet e tyre i vënë ata më lartë se të tjerët dhe mendojnë se ata janë të suksesshëm për tëra këto gjëra, në të vërtetë duhet që të mendojnë se në çfarë gjendje do ta gjejnë veten kur të kuptojnë se suksesi nuk është asgjë tjetër përpos një iluzion.

Këto pamje janë parë shumë shpesh edhe nëpër ëndërr. Në ëndrrat e tyre, ata gjithashtu kanë shtëpi, vetura të shpejta, stoli shumë të çmuara, tufa dollarësh, dhe sasi të mëdha të arit dhe të argjendit. Në ëndrrat e tyre, ata gjithashtu janë në pozita të larta, kanë fabrika me mijëra punëtorë, kanë fuqi për të sundojnë mbi shumë njerëz dhe veshën për lakmi të gjithëve. Sikurse do të ishte qesharake që dikush, duke u zgjuar, të mburret me pasurinë e tij në ëndërr, ai do të jetë po ashtu qesharak për mburrjen me imazhet që ai i sheh në këtë botë. Që të dyja atë që e ka parë në ëndërr edhe atë që e ka parë në këtë botë janë vetëm imazhe në mendjen e tij.

Në të njëjtën mënyrë, njerëzit që reagojnë ndaj ngjarjeve që ata përjetojnë në botë do të turpërohen kur të kuptojnë këtë realitet. Ata që pamëshirshëm luftojnë me njëri tjetrin, tërbohet shpejt, mashtron, merr mito, falsifikon, gënjen, me lakmi e mban paranë e vet, i bën keq njerëzve, i rrah dhe i mallkon të tjerët, sillet agresivisht, janë plot lakmi për zyrë dhe pozitë, janë ziliqarë dhe tregohen, do të jenë të turpshëm kur të kuptojnë se krejt çfarë kanë bërë ka qenë vetëm një ëndërr.

Pasi Allahu i krijon të gjitha këto imazhe, Poseduesi Përfundimtar i të gjithave do të jetë vetëm Allahu. Edhe ky fakt theksohet në Kur’an:

Vetëm të All-llahut janë ç'ka në qiej dhe ç'ka në tokë. All-llahu ka përfshirë çdo send. (Nisa: 126)

Është gabim i madh të hedhet poshtë feja për hir të pasioneve imagjinare e prandaj të humbet jeta e përjetshme.

Në këtë fazë, një gjë duhet të kuptohet. Nuk është thënë këtu se “pasuria, fëmijët, prona, bashkëshortet, miqtë, pozita që e keni arritur do të zhduket herët a vonë, e prandaj ato nuk kanë kurrfarë kuptimi”, por se “të gjitha pasuritë që iu duken se i keni nuk ekzistojnë, por janë vetëm ëndrra që përbëhen nga imazhet që Allahu t’i tregon që t’iu sprovojë”. Siç po shihet, është ndryshim i madh ndërmjet këtyre dy thënieve.

Edhe pse dikush nuk dëshiron që të pranojë këtë menjëherë dhe i duket se është më mirë që të mashtrohet duke menduar se çdo gjë me të vërtetë ekziston, në fund do të vdesim e çdo gjë do të bëhet e qartë në ahiret kur të ringjallemi. Në atë ditë “sheh shumë mprehtë. “ (Kaf: 22) dhe do të shohim çdo gjë shumë më qartë. Sidoqoftë, nëse kemi jetuar duke vrapuar pas qëllimeve imagjinare, ne do të dëshironim pastaj që mos të kishim jetuar kurrë në këtë jetë dhe duke thënë “Ah, sikur të kishte qenë ajo (vdekja e parë) mbarim i amshueshëm për mua. Pasuria ime nuk më bëri fare dobi. U hoq prej meje çdo kompetencë imja. “ (Hakka: 27-29).

Çfarë duhet të bëj njeriu i mençur, nga ana tjetër, është që të përpiqet që të kuptojë realitetin më të madh të gjithësisë këtu në këtë botë, derisa ende ka kohë. Përndryshe, ai do të jetojë duke vrapuar pas ëndrrave dhe do të përballet me dënimin e hidhur në fund. Në Kur’an, gjendja përfundimtare e këtyre njerëzve të cilët vrapojnë pas iluzioneve (imazheve) në këtë botë dhe e harrojnë Krijuesin e tyre, tregohet kështu:

E veprat e atyre që nuk besuan janë si fatamorganë (nga rrezet e diellit) në një shkretinë ku i etshmi mendon se është ujë derisa kur t'i afrohet atij nuk gjen asgjë, por aty e gjen All-llahun dhe Ai do t'ia japë llogarinë e tij. All-llahu është i shpejtë në llogaritje. (Nur: 39)

[no name]

Defektet logjike të materialistëve

Prej fillimit të këtij kapitulli, është thënë qartë se materia nuk është qenie absolute, siç pohojnë materialistët, por më saktë është një koleksion i përshtypjeve të shqisave të krijuara nga Allahu. Materialistët i rezistojnë këtij realitet evident, që e shkatërron filozofinë e tyre në mënyrë ekstreme dogmatike dhe i paraqet si të pabaza antitezat.

Për shembull, njëra ndër përkrahësit më të mëdhenj të filozofisë materialiste në shek. 20, një marksist i flaktë, George Polizer, e dha “shembullin e autobusit” si “dëshminë më të madhe“ mbi ekzistencën e materies. Sipas Polizerit, filozofët që mendojnë se materia është vetëm perceptim gjithashtu ikin kur ta vërejnë autobusin që do t’i shkelë ata dhe kjo është dëshmi e ekzistimit fizik të materies. 23


Kur materialisti tjetër i famshëm, Johnson, i është thënë se materia është koleksion i perceptimeve, ai “u përpoq” që të dëshmojë ekzistimin fizik të gurëve duke i shqelmuar.24

Shembull i ngjajshëm është dhënë edhe nga Friedrich Engels, mentor Politzerit dhe themelues së bashku me Marksin i materializmin dialektik. Ai shkroi, “nëse ëmbëlsira që e hamë është vetëm perceptim, atëherë ajo nuk do të na e ndalonte urinë tonë.25

Ka edhe shembuj të ngjashëm si dhe fjalë fyese si “do ta kuptosh ekzistencën e materies kur ta hash shuplakën në faqe” në librat e materialistëve të njohur si Marksi, Engelsi, Lenini e tjerë.

Çrregullimi në të kuptuarit që lejon të depërtojnë shembujt e tillë të materialistëve është interpretimin e shpjegimit i tyre i “materies është perceptim” sikur “materia është mashtrim me dritë”. Ata mendojnë se perceptimi është i kufizuar me shikim dhe të gjitha aftësitë tjera si prekja kanë lidhje fizike. Autobusi e godet njeriun i bën ata të thonë “shiko, autobusi e rroku, pra nuk është perceptim”. Ata fare nuk e kuptojnë se perceptimet gjatë goditjes, si fortësia, ndeshja dhe dhimbja, gjithashtu janë të formuara në tru.

[no name]

Shembulli i ëndrrave

Shembulli më i mirë për të shpjeguar këtë realitet është ëndrra. Personi mund të përjetojë ngjarje shumë reale në ëndërr. Ai mund të rrokulliset poshtë shkallëve dhe ta thyej këmbën, të përjetoj fatkeqësi trafiku, të goditet nga autobusi, apo që të han ëmbëlsirë e të ngopet. Ngjarje të ngjashme me ato që i përjetojmë në jetën tonë të përditshme përjetohen edhe në ëndrra me ndjenjë të njëjtë bindëse për realitetin e tyre, dhe ngjallin ndjenja të njëjta në ne.

Ai që ëndërron se është goditur nga autobusi mund t’i hap sytë në spital dhe të jetë prapë në ëndërr dhe mund të kuptojë se është mbetur i palëvizshëm, por krejt kjo është vetëm ëndërr. Ai gjithashtu mund të ëndërrojë se ka vdekur në ndeshje komunikacioni, se engjëjt e vdekjes ia marrin shpirtin dhe se jeta në ahiret fillon. (Kjo ngjarje e fundit është përjetuar në të njëjtën mënyrë në këtë jetë, e që sikurse në ëndërr, është një perceptim.)

Ky person percepton imazhe e zëra shumë të qarta, ndjenjën e fortësisë, dritën, ngjyrat dhe ndjenjat tjera që i përngjan përjetimit në ëndërr. Perceptimet që ai i pranon në ëndërr janë aq natyrale si ato në jetën e “vërtetë”. Ëmbëlsira që ai e han e ngop atë edhe pse është vetëm një perceptim i ndjesisë së ëndrrës, pasi ngopja është perceptim i ndjesisë së ëndrrës. Sidoqoftë në realitet, ky person gjendet i shtrirë në atë çast. Aty nuk ka as shkallë, komunikacion apo autobus që të merren parasysh. Personi që ëndërron, e përjeton ëndrrën dhe i sheh perceptimet dhe ndjenjat që nuk ekzistojnë në botën e jashtme. Fakti se në ëndrrat tona, përjetojmë, shohim dhe ndjejmë ngjarjet pa lidhje fizike me “botën e jashtme” tregon qartë se “bota e jashtme” e jetës sonë zgjuar gjithashtu përbëhet absolutisht vetëm nga perceptimet.

Ata që besojnë në materializëm, posaçërisht marksistët, janë tërbuar kur iu është treguar ky realitet, esenca e materies. Ata citojnë shembuj nga arsyetimet sipërfaqësore të Marksit, Engelsit apo Leninit dhe bëjnë deklarata emocionale.

Sidoqoftë, këta njerëz duhet pasur në mend se ata mund të japin asi lloj deklaratash edhe në ëndrrat e tyre. Në ëndrrat e tyre, gjithashtu mund ta lexojnë “Kapitalin”, të marrin pjesë në mbledhje, të përleshen me policinë, të goditën në kokë, të ndjejnë dhimbje në plagët e tyre. Kur të pyetën në ëndërr, ata mendojnë se çfarë kanë ëndërruar gjithashtu përbëhet nga “materia absolute”, ashtu siç supozojnë se gjërat që i shohin kur janë zgjuar janë “materie absolute”. Sidoqoftë, në ëndërr apo zhgjëndërr, krejt çfarë shohim, përjetojmë apo ndjejnë janë vetëm perceptime.

BOTA NË ËNDRRA

Për ty, realiteti është krejt çfarë mund të prekësh me dorë dhe shohësh me sy. Në ëndërr mund të “prekësh me dorë dhe shohësh me sy”, por në realitet, pra nuk as dorë as sy, apo diçka çfarë mund t’a prekësh apo shohësh. Nuk ka realitet material që bën që këto gjëra të ndodhin përpos në trurin tënd. Thjesht vetëm je mashtruar.

Çfarë e ndanë jetën e vërtetë nga ëndrra? Përfundimisht, të dy format e jetës janë vetëm në trurin tonë. Nëse do të kishim pasur mundësi të jetojmë pa brenga gjatë ëndërrimit, njejtë mund të ishte edhe në botën tanë të zgjuar. Kur zgjohemi nga ëndrra, nuk është e palogjikshme që të thuhet se ne kemi hyrë në një endërr më të gjatë të quajtur “jeta e vëretë”. Arsyeja që ne e konsiderojmë të bukur ëndrrën dhe botën “të vërtetë” është vetëm si produkt i paragjykimeve dhe zakoneve tona personale. Kjo sugjeron se ne ndoshta mund të zgjohemi nga jeta e kësaj bote, të cilën jemi duke e jetuar mu tani, ashtu siç zgjohemi prej ëndrrës.