Martesa Islame, urtësitë dhe qëllimet e saj

[Drini_i_Zi]

KODI I SJELLJES BASHKËSHORTORE NË ISLAM

Shkruar nga Mr. Avni Tafili

FORMULA HYJNORE – “Ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato.” (Bekare, 187)

POROSIA PEJGAMBERIKE – “Kini frikë Allahun në trajtimin e grave.” (Hadith)


Burri mburojë për gruan e tij, dhe gruaja mburojë për burrin e saj.
Islami, një sistem i kompletuar vlerash në çdo aspekt, duke plotësuar njëra-tjetrën, i rezistoi çdo sfide nëpër kohë të ndryshme, kështu, duke ruajtur vlerën dhe pozitën e çdo gjëje me ngulm dhe pa kompromis. Ideja për superioritetin mashkullor në raport me atë femëror, në Islam nuk qëndron. Kodi islam ka rregulluar mjaft mirë raportet midis burrit dhe gruas, e secilin e ngarkoi me përgjegjësi të ndara; jo për të ulur a ngritur tjetrin, por për t’u realizuar formula hyjnore “gjetja e prehjes midis njëri-tjetrit”.
Islami insiston të ndërtojë jetën martesore në kuadër të mëshirës, prehjes së ndërsjellë dhe tolerancës, jo vetëm duke nxitur mirëkuptimin, por edhe duke ua tërhequr vëmendjen se njeri pa tjetrin nuk mund të jetojë. Ky është Kur’ani, Fjala e Atij që krijoi dhe përsosi, mëshira e të Cilit përshkoi çdo krijesë të Tij, jo vetëm që ofronte zgjidhjet, por edhe sjellë argumente logjike për t’u bindur, që të mos humbet kohë në kërkimin e zgjidhjeve tjera, pasi që në fund nuk do të gjejë tjetër pos dështimit dhe dëshpërimit. Ndër argumentet bindëse, të cilat dëshmojnë mëshirën dhe fuqinë e Allahut ndaj krijesave të Tij, është se për çdo lloj krijoi çiftin, ashtu që, në varësi të ndërsjellë, të gjejnë prehje, e ne anën tjetër, prirja e të jetuarit në harmoni brenda llojit, është manifestim i vullnetit hyjnor, nëpërmjet të cilës mbillet dashuria dhe mëshira po brenda llojit.

“Dhe nga faktet e (madhërisë së) Tij është që për të mirën tuaj, Ai krijoi nga vetë lloji juaj palën (gratë), ashtu që të gjeni prehje tek ato dhe në mes jush krijoi dashuri dhe mëshirë. Në këtë ka argumente për njerëzit që mendojnë”. (Rrum, 21)

Për të vënë në theks më të dukshëm rëndësinë e llojit brenda llojit “njeri” e shohim në një citat kur’anor, ku është përdorur shprehja “libas”, e cila në gjuhën shqipe mund të jep disa kuptime:

të gjeturit prehje;

mburojë për njëri-tjetrin;

po ashtu mund të ngërthejnë me dhjetëra nënkuptime si: ndihmë, përkrahje etj.

Këtë shprehje kaq të qëlluar e të mahnitshme e gjejmë në këtë citat: “Ato janë ‘prehje’ për ju dhe ju jeni ‘prehje’ për ato.” (Bekare, 187)

Pra, në Islam, burri për gruan e tij dhe gruaja për burrin e saj janë sikurse një pëlhurë, e cila mbron njëri-tjetrin nga çdo gjë jashtë tyre. Thënë ndryshe, mbulesë nën të cilën gjejnë qetësinë, mbrojtjen dhe lumturinë. E kjo mbulesë e mbrojtje përfshinë të gjitha aspektet, qofshin shpirtërore apo materiale.

Burri të jetë iniciator

Në kuadër të kodit islam të mirësjelljes, kërkohet që burri të ndërmarr i pari iniciativën e nxitjes së mirëkuptimit dhe respektit në jetën martesore: “Çoni jetë të mirë me to.” (Nisaë, 19)

Urtësia qëndron në atë se në shumë raste gratë janë ato që pësojnë nga superioriteti mashkullor, prandaj kërkohet, madje urdhërohet që të tregohen të mëshirshëm, të durueshëm e të jenë sa më të mirësjellshëm. Pra, bëhet fjalë që nëpërmjet mirësjelljeve të tij, të shuhet edhe ideja se burri duhet të sundojë, dhe fjala e tij të jetë ligj për gruan e vet.

Duke konsideruar se sot, gruaja po bën të pamundurën, madje po sakrifikon edhe dinjitetin e saj që ta gjejë vetveten në shoqëri, Islami jo vetëm që i siguroi pozitën e saj, por edhe e ngriti në një nivel me të lartë, duke e urdhëruar burrin të tregojë respekt dhe mirësjellje doemos.

Burri duhet të mos nxitojë

Po ashtu, kërkohet nga burri që të mos nxitojë në vendime, të jetë i durueshëm dhe të tregojë maturi. Në qoftë se ndodh ndonjë pakënaqësi (nëse arsye nuk është imoraliteti) burri duhet të mos thyejë zemrën e gruas se vet, por të hesht, sepse Krijuesi i zemrave mund të rimbjellë sërish dashuri në zemrat e tyre.

“Nëse i urreni ato, bëni durim pse ndodh që Allahu të japë shumë të mira në një send që ju e urreni.” (Nisaë, 4:19)

Ndërsa, kërkohet që burri të mos nxitojë, por të jetë i durueshëm, rekomandohet se durimi i tij shpërblehet me dhënien e shumë të mirave. Ky kod i mirësjelljes, mosnxitimi, i siguron gruas paqe nga zemërimi, për shkak të ndonjë pakënaqësie rasti nga burri.


Të çojë jetë të mirë me gruan e tij

T’i kthehemi sërish kodit kur’anor për mirësjelljen e burrit ndaj gruas. Po ta meditonim me vëmendje këtë porosi hyjnore: “Çoni jetë të mirë me to” do ta kuptonim se çdo përpjekje njerëzore për t’i siguruar gruas te drejta, do t’i nënshtrohej këtij citati i magjepsur.

Porosia “Çoni jetë të mirë me to” përfshinë çdo fushë që do të ndërlidhej me mbarëvajtjen e raportit të burrit me gruan e vet. Me fjalë të tjera, “Të çosh jetë të mirë me gruan” nënkuptohet mëshira, butësia, respekti, angazhim dhe vullnet të fuqishëm për te nxitur mirëkuptim, për të mënjanuar mosmarrëveshjet, e mbi të gjitha për të siguruar arritjen e qëllimeve të larta të jetës martesore.

Pra, burri u urdhërua i pari që të tregojë gatishmëri për të iniciuar jetë të mirë dhe të harmonizojë marrëdhëniet bashkëshortore me gruan e tij. Megjithatë, kjo nuk do të thotë që gruaja gjithnjë duhet të pres iniciativa të tilla nga burri. Qëllimi i iniciativës nga burri ndaj gruas është që jeta martesore të mos jetë thjeshtë lidhje biologjike, por të arrihen qëllimet fisnike nga ajo lidhje. Po, edhe duke pasur parasysh natyrën e brishtë (më të dobët) të gruas, më së shumti kërkohet që burri të tregohet më i kujdesshëm dhe më punëtor në realizimin e harmonisë dhe të paqes brenda lidhjeve bashkëshortore.

Familja është zemra e shoqërisë, e nëse zemra është e sëmurë, rrjedhimisht tërë shoqëria infektohet me atë sëmundje. Kështu që kodi islam i mirësjelljes, për të parandaluar shembjen e lidhjeve midis çifteve, nxiti burrin, i cili edhe konsiderohet bërthama e familjes, që të marrë rolin e një kundërinfektuesit. Si më poshtë, kemi vënë në spikatje rekomandimet ndaj burrit në raport me gruan e tij për t’u bërë e arrirë harmonia dhe suksesi në jetën martesore:

Durim, butësi dhe përmbajtje

Sjellja e mirë dhe përmbajtja në hidhërim, në keqkuptim dhe në mosmarrëveshje është shprehje e mëshirës dhe cilësi e lartë prej besimtari, cilësi e pejgamberëve të Allahut xh.sh..

Në porosinë pejgamberike si më poshtë, do të shohim se si nxiten burri po edhe gruaja që të tregohen të përmbajtur e të durueshëm ndaj njëri-tjetrit:
“Kush i duron ndonjë sjelljeje jo të mirë të gruas së tij, ka për t’i dhuruar Allahu shpërblim sa i dha Ejubit pasi që e sprovoi.”

Po ashtu, në të njëjtën porosi, nxitet që edhe gruaja të tregohet e përmbajtur ndaj burrit të saj në raste zemërimi si shkak i ndonjë sjelljeje jo të mirë të burrit të saj:
“Dhe, kush i duron ndonjë sjelljeje jo të mirë të burrit të saj, ka për t’i dhuruar Allahu shpërblim sa i është dhënë Asijes, gruas së faraonit.”

Shpeshherë në Kur’an besimtaret janë të nxitur të durojnë dhe se durimi i tyre ka për t’u shpërblyer nga Allahu xh.sh..

“Nuk ka dyshim se për durimtarët e durimtaret... Allahu ka përgatitur falje (mëkatesh) dhe shpërblim të madh.” (Ahzabë, 35)

Të dy bashkëshortët janë të ballafaquar me probleme të natyrave të ndryshme, mirëpo edhe në këtë rast, burri duhet të tregohet më i kujdesshëm dhe më i përmbajtur. Në një thënie pejgamberike porositen burrat që të kenë mëshirë ndaj grave të tyre, pastaj për të njëjtën gjë ftohen edhe gratë, duke u thënë se që të dy do të kenë shpërblime të mëdha prej Allahut të Madhërishëm.

Sjellje e mirë apo moral i mirë me bashkëshorten nuk konsiderohet vetëm t’i bësh ndonjë të mirë, por të durosh ndaj të keqes apo të ndonjë gjëje të padëshirueshme. Shembull më i mirë për sjellje të mirë, vetëpërmbajtje dhe durim ndaj gruas kemi Muhammedin (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!), ku transmetohet se i është drejtuar me fjalët e tij të buta gruas së tij Aishes (Allahu qoftë i kënaqur me të!): “Unë e di kur je e zemëruar dhe se kur je e lumtur.” Aishja ia kthen: Si e paske kuptuar? I përgjigjet Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!): “Kur je e lumtur, thua: Jo pasha Zotin e Muhammedit, ndërkaq kur je e zemëruar thua: Jo pasha Zotin e Ibrahimit.” Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) ia kthen: Të vërtetën e the. Them ashtu (kur jam e zemëruar) se nuk dua ta them emrin tënd.” (Shënon Buhariu, 8/497)

Nga ky rast, shohim qartë butësinë dhe durimin e shembullit më të lart njerëzore, Muhammedin (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!) si bashkëshort, ndaj gruas së tij.

Maturi dhe ekuilibrim

Që të dy bashkëshortët duhet të tregojnë maturi dhe ekuilibër në çdo gjë. Por, burri duhet të jetë ai që toleron më shumë, dhe që duhet të ndërtojë maturi dhe ekuilibër në familje. Maturia dhe ekuilibri duhet të manifestohen në shumë aspekte; qoftë në shpenzime, xhelozi po edhe në dashuri. Në shpenzime, si burri po ashtu edhe gruaja duhet të shpenzojnë me maturi dhe kujdes. Problemet materiale shpeshherë bëhen shkak për pakënaqësitë. Financat duhet ndrequr mirë. Për çdo gjë duhet konsultim dhe mirëkuptim. Në Islam çdo gjë e tepërt, ose stërngarkim, është e urryer, qoftë në punë apo në shpenzime etj.

“Pse Ai (Allahu) nuk i do ata që e teprojnë (shkapërderdhin).” (A’rafë, 31)

Pra, maturi dhe ekuilibër për çdo gjë. S’duhet ngurruar në pranimin e mendimit të njërit bashkëshort, qoftë në këtë rast burri apo gruaja. Në çdo rast, edhe në këso rastesh burri duhet treguar maturi dhe ekuilibër në shpenzime. Nëse gruaja kërkon të shpenzojë apo të blejë diçka, s’duhet pritur apo kthyer kjo me nervozizëm apo me mospërfillje. Duhet përdorur gjuhën e arsyes dhe butësinë.


Pse burri duhet të tregojë më shumë maturi dhe kujdes, po spikasim disa arsye:

Me gjithë përgjegjësitë që ka burri ndaj familjes, gruaja për nga natyra e saj është më e ngarkuar emocionalisht se sa burri;

Gruaja qoftë e integruar në shoqëri apo jo (amvise), më shpejt pushtohet nga lodhja dhe stresi;

Burri është në gjendje të përballojë çdo sfidë në çdo kohë, ndërsa gruas i duhet kohë të ambientohet me problemin;

Gruaja konsiderohet të jetë epiqendra e familjes, çdo parregullsi që mund t’i paraqitet, mund të çrregullohet e tërë familja;

Burri duke qenë se bartë përgjegjësinë më të madhe të përkujdesjes ndaj familjes, në sytë e gruas së tij është shtylla e shtëpisë, e në qoftë se kjo shtyllë lëkundet, e bën gruan të ndihet e pasigurt.

Këshillim dhe përkujdesje morale e fetare

“Feja është këshillë.”, kështu jemi porositur nga Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!). Në një thënie tjetër thotë: “S’ka turp (të pyesësh) në fe.”

Kjo s’do me thënë se të jesh i turpshëm, është karakter i keq, por do të thotë se nëse ke për qëllim të mësosh diçka, apo të sqarohesh për ndonjë gjë, në fe, s’është turp. Sepse, te jesh i turpshëm në Islam, është një ndër cilësitë e larta të një besimtari: “Turpi është gjysma e besimit.”

Për çdo gjë, bashkëshortët duhet këshilluar njëri tjetrin. Në këtë rast, burri nëse ka njohuri më shumë për fenë, duhet treguar gruas së tij, p.sh. kohën e pastrimit, rregullat dhe si duhet të veprojë. Ta mësojë në çështje të fesë. Siç thamë më sipër, gruaja është qeliza e familjes, prandaj kjo qelizë duhet edukuar sipas mësimeve të pastra islame. Por, duhet të ndodhë edhe e kundërta, nëse gruaja zotëron njohuri islame më shume, duhet këshilluar burrin e saj. Ky këshillim fetar, duhet të bëhet gradualisht, me urtësi, butësi dhe maturi.

Dhënia e dhuratave

Shkëmbimi i dhuratave ndërmjet bashkëshortëve është gjë e nevojshme dhe me rëndësi për të shprehur respektin dhe dashurinë. Këtë gjë është mirë ta bëjë i pari burri. Nuk është me rendësi vlera e dhuratës, mund të jetë një buqetë me lule, apo edhe ndonjë unazë etj. Një dhuratë modeste ndaj gruas, ia vulos buzëqeshjen në fytyrë. E gëzon. Në një mënyrë, kjo forcon edhe më shumë lidhjen martesore dhe shton më shumë ngrohtësinë mes tyre.

Një gjë të tillë duhet ta bëjë edhe gruaja ndaj burrit të saj. Dhurata më e mirë, që mund të marrë një burrë nga gruaja e tij, është që kur të kthehet në shtëpi të pritet me buzëqeshje.

Lozja dhe argëtimi

Në Islam njeriu trajtohet njeri, dhe si i tillë, ka nevoje për argëtim dhe lozje. Në veçanti, jeta bashkëshortore ka nevojë për më shumë hapësirë për argëtim dhe humor të mirë. Nëpërmjet humorit të mirë, lozjes e argëtimeve, harrohen probleme të parëndësishme e mënjanohen mosmarrëveshjet.

Kjo gjë, pra lozja e argëtimi, e bën edhe më të plotë kodin e disiplinës së jetës bashkëshortore. Një gjë të tillë e shohim edhe te jeta bashkëshortore e Muhammedit (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!). Transmetohet se njëherë Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) ia kishte kaluar në garë Muhammedit (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!), mirëpo në një kohë tjetër, Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!) arrin t’ia kalojë, dhe i thotë Aishes (Allahu qoftë i kënaqur me të!): “Të kalova (u barazuam) pasi që më kalove njëherë më parë.”

Ky ishte një shembull i hijes së lehtë që ka pasur Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!) në raport me gruan e tij. Po ka shumë raste të tjera, që dëshmon se Islami në asnjë formë nuk lejon ashpërsinë dhe seriozitetin e tepruar e të vazhdueshëm. Për çdo gjë mesatarja.

Siç e pamë, Islami (në kohën kur femra konsiderohej e zeza e shoqërisë!) ndërtoi raportet midis burrit dhe gruas dhe çdo njërit ia dhuroi të drejtat dhe përgjegjësitë, duke mos i bërë padrejtësi asnjërës palë. Ata që bëjnë përpjekje të vazhdueshme për ta paraqitur Islamin si shtypës të gruas, ua përkujtojmë premtimin kur’anor:

“Ata duan ta shuajnë dritën e Allahut me gojët e tyre, po Allahu e plotëson (e përhap) dritën e vet, edhe pse e urrejnë jobesimtarët.” (Saff, 8)

Në Islam gjejmë një pozitë të kënaqshme të gruas, si në familje dhe në shoqëri. Atë e ngriti duke ia besuar edukimin e qenies më të ngritur, njeriun. E bëri nënë të njerëzimit. Prehje dhe epiqendër e familjes.

Në një citat kur’anor, Allahu i Madhërishëm thotë:

“O ju njerëz, vërtet Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni ndërmjet vete, e s’ka dyshim se te Allahu më i ndershmi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur (nga të këqijat), e Allahu është shumë i dijshëm dhe hollësisht i njohur për çdo gjë.” (Huxhuratë, 13)

Si burri po ashtu edhe gruaja janë të barabartë, por me detyra e përgjegjësi të ndryshme e të ndara. Përkundër kësaj barazie, burri është i thirrur që të jetë i kujdesshëm dhe i matur ndaj gruas, në të gjitha aspektet! I Dërguari (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!), shembulli më i lartë i njerëzimit porosit burrat me fjalët:
“Kini frikë Allahun në trajtimin e grave.”

Po e përmbyll këtë shkrim, me një thënie, e cila dëshmon se çfarë rëndësie i është dhënë gruas, nënës, në Islam:
“Xheneti ndodhet nën këmbët e nënave.”

[Dritez]

Kodi i sjelljes bashkëshortore në Islam

“Ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato.” - Kur'an, 2:187
“Kini frikë Allahun në trajtimin e grave.” - Hadith

Shkruan: Avni Tafili
Burimi: http://atafili.wordpress.com | Zëri i Pendës Islame


BURRI MBUROJË PËR GRUAN E TIJ DHE GRUAJA MBUROJË PËR BURRIN E SAJ

Islami, një sistem i kompletuar vlerash në çdo aspekt, duke plotësuar njëra-tjetrën, i rezistoi çdo sfide nëpër kohë të ndryshme, kështu, duke ruajtur vlerën dhe pozitën e çdo gjëje me ngulm dhe pa kompromis.

Ideja për superioritetin mashkullor në raport me atë femëror, në Islam nuk qëndron. Kodi islam ka rregulluar mjaft mirë raportet midis burrit dhe gruas, e secilin e ngarkoi me përgjegjësi të ndara; jo për të ulur a ngritur tjetrin, por për t’u realizuar formula hyjnore “gjetja e prehjes midis njëri-tjetrit”.

Islami insiston të ndërtojë jetën martesore në kuadër të mëshirës, prehjes së ndërsjellë dhe tolerancës, jo vetëm duke nxitur mirëkuptimin, por edhe duke ia tërhequr vëmendjen se njeri pa tjetrin nuk mund të jetojë. Ky është Kur’ani, Fjala e Atij që krijoi dhe përsosi, mëshira e të Cilit përshkoi çdo krijesë të Tij, jo vetëm që ofroi zgjidhje, por edhe solli argumente logjike për t’u bindur, që të mos humbet kohë në kërkimin e zgjidhjeve tjera, pasi që në fund nuk do të gjejë tjetër pos dështimit dhe dëshpërimit. Ndër argumentet bindëse, të cilat dëshmojnë mëshirën dhe fuqinë e Allahut ndaj krijesave të Tij, është se për çdo lloj krijoi çiftin, ashtu që, në varësi të ndërsjellë, të gjejnë prehje, e ne anën tjetër, prirja e të jetuarit në harmoni brenda llojit, është manifestim i vullnetit hyjnor, nëpërmjet të cilës mbillet dashuria dhe mëshira po brenda llojit.

“Dhe nga faktet e (madhërisë së) Tij është që për të mirën tuaj, Ai krijoi nga vetë lloji juaj palën (gratë), ashtu që të gjeni prehje tek ato dhe në mes jush krijoi dashuri dhe mëshirë. Në këtë ka argumente për njerëzit që mendojnë”. (Rrum, 21)

Për të vënë në theks më të dukshëm rëndësinë e llojit brenda llojit “njeri” e shohim në një citat kur’anor, ku është përdorur shprehja libas, e cila në gjuhën shqipe mund të jep disa kuptime: të gjeturit prehje; mburojë për njëri-tjetrin; po ashtu mund të ngërthejnë me dhjetëra nënkuptime tjera, si: ndihmë, përkrahje etj.

Këtë shprehje kaq të qëlluar e të mahnitshme e gjejmë në këtë citat:

“Ato janë prehje për ju dhe ju jeni ‘prehje’ për ato.” (Bekare, 187)

Pra, në Islam, burri për gruan e tij dhe gruaja për burrin e saj janë sikurse një pëlhurë, e cila mbron njëri-tjetrin nga çdo gjë jashtë tyre. Thënë ndryshe, mbulesë nën të cilën gjejnë qetësinë, mbrojtjen dhe lumturinë. E kjo mbulesë e mbrojtje përfshinë të gjitha aspektet, qofshin shpirtërore apo materiale.


BURRI TË JETË INICIATOR

Në kuadër të kodit islam të mirësjelljes, kërkohet që burri të ndërmarr i pari iniciativën e nxitjes së mirëkuptimit dhe respektit në jetën martesore: “Çoni jetë të mirë me to.” (Nisaë, 19)

Urtësia qëndron në atë se në shumë raste gratë janë ato që pësojnë nga superioriteti mashkullor, prandaj kërkohet, madje urdhërohet që të tregohen të mëshirshëm, të durueshëm e të jenë sa më të mirësjellshëm. Pra, bëhet fjalë që nëpërmjet mirësjelljeve të tij, të shuhet edhe ideja se burri duhet të sundojë, dhe fjala e tij të jetë ligj për gruan e vet.

Duke konsideruar se sot, gruaja po bën të pamundurën, madje po sakrifikon edhe dinjitetin e saj që ta gjejë vetveten në shoqëri, Islami jo vetëm që i siguroi pozitën e saj, por edhe e ngriti në një nivel me të lartë, duke e urdhëruar burrin të tregojë respekt dhe mirësjellje doemos.


BURRI DUHET TË MOS NXITOJË

Po ashtu, kërkohet nga burri që të mos nxitojë në vendime, të jetë i durueshëm dhe të tregojë maturi. Në qoftë se ndodh ndonjë pakënaqësi (nëse arsye nuk është imoraliteti) burri duhet të mos thyejë zemrën e gruas se vet, por të hesht, sepse Krijuesi i zemrave mund të rimbjellë sërish dashuri në zemrat e tyre.

“Nëse i urreni ato, bëni durim pse ndodh që Allahu të japë shumë të mira në një send që ju e urreni.” (Nisaë, 4:19)

Ndërsa, kërkohet që burri të mos nxitojë, por të jetë i durueshëm, rekomandohet se durimi i tij shpërblehet me dhënien e shumë të mirave. Ky kod i mirësjelljes, mosnxitimi, i siguron gruas paqe nga zemërimi, për shkak të ndonjë pakënaqësie rasti nga burri.


TË ÇOJË JETË TË MIRË MR GRUAN E TIJ

T’i kthehemi sërish kodit kur’anor për mirësjelljen e burrit ndaj gruas. Po ta meditonim me vëmendje këtë porosi hyjnore: “Çoni jetë të mirë me to” do ta kuptonim se çdo përpjekje njerëzore për t’i siguruar gruas te drejta, do t’i nënshtrohej këtij citati i magjepsur.

Porosia “Çoni jetë të mirë me to” përfshinë çdo fushë që do të ndërlidhej me mbarëvajtjen e raportit të burrit me gruan e vet. Me fjalë të tjera, “Të çosh jetë të mirë me gruan” nënkuptohet mëshira, butësia, respekti, angazhim dhe vullnet të fuqishëm për te nxitur mirëkuptim, për të mënjanuar mosmarrëveshjet, e mbi të gjitha për të siguruar arritjen e qëllimeve të larta të jetës martesore.

Pra, burri u urdhërua i pari që të tregojë gatishmëri për të iniciuar jetë të mirë dhe të harmonizojë marrëdhëniet bashkëshortore me gruan e tij. Megjithatë, kjo nuk do të thotë që gruaja gjithnjë duhet të pres iniciativa të tilla nga burri. Qëllimi i iniciativës nga burri ndaj gruas është që jeta martesore të mos jetë thjeshtë lidhje biologjike, por të arrihen qëllimet fisnike nga ajo lidhje. Po, edhe duke pasur parasysh natyrën e brishtë (më të dobët) të gruas, më së shumti kërkohet që burri të tregohet më i kujdesshëm dhe më punëtor në realizimin e harmonisë dhe të paqes brenda lidhjeve bashkëshortore.

Familja është zemra e shoqërisë, e nëse zemra është e sëmurë, rrjedhimisht tërë shoqëria infektohet me atë sëmundje. Kështu që kodi islam i mirësjelljes, për të parandaluar shembjen e lidhjeve midis çifteve, nxiti burrin, i cili edhe konsiderohet bërthama e familjes, që të marrë rolin e një kundër-infektuesit. Si më poshtë, kemi vënë në spikatje rekomandimet ndaj burrit në raport me gruan e tij për t’u bërë e arrirë harmonia dhe suksesi në jetën martesore:


DURIM, BUTËSI DHE PËRMBAJTJE

Sjellja e mirë dhe përmbajtja në hidhërim, në keqkuptim dhe në mosmarrëveshje është shprehje e mëshirës dhe cilësi e lartë prej besimtari, cilësi e pejgamberëve të Allahut xh.sh..

Në porosinë pejgamberike si më poshtë, do të shohim se si nxiten burri po edhe gruaja që të tregohen të përmbajtur e të durueshëm ndaj njëri-tjetrit: “Kush i duron ndonjë sjelljeje jo të mirë të gruas së tij, ka për t’i dhuruar Allahu shpërblim sa i dha Ejubit pasi që e sprovoi.”

Po ashtu, në të njëjtën porosi, nxitet që edhe gruaja të tregohet e përmbajtur ndaj burrit të saj në raste zemërimi si shkak i ndonjë sjelljeje jo të mirë të burrit të saj: “Dhe, kush i duron ndonjë sjelljeje jo të mirë të burrit të saj, ka për t’i dhuruar Allahu shpërblim sa i është dhënë Asijes, gruas së faraonit.”

Shpeshherë në Kur’an besimtaret janë të nxitur të durojnë dhe se durimi i tyre ka për t’u shpërblyer nga Allahu xh.sh..

“Nuk ka dyshim se për durimtarët e durimtaret… Allahu ka përgatitur falje (mëkatesh) dhe shpërblim të madh.” (Ahzab, 35)

Të dy bashkëshortët janë të ballafaquar me probleme të natyrave të ndryshme, mirëpo edhe në këtë rast, burri duhet të tregohet më i kujdesshëm dhe më i përmbajtur. Në një thënie pejgamberike porositen burrat që të kenë mëshirë ndaj grave të tyre, pastaj për të njëjtën gjë ftohen edhe gratë, duke u thënë se që të dy do të kenë shpërblime të mëdha prej Allahut të Madhërishëm.

Sjellje e mirë apo moral i mirë me bashkëshorten nuk konsiderohet vetëm t’i bësh ndonjë të mirë, por të durosh ndaj të keqes apo të ndonjë gjëje të padëshirueshme. Shembull më i mirë për sjellje të mirë, vetëpërmbajtje dhe durim ndaj gruas kemi Muhammedin (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!), ku transmetohet se i është drejtuar me fjalët e tij të buta gruas së tij Aishes (Allahu qoftë i kënaqur me të!): “Unë e di kur je e zemëruar dhe se kur je e lumtur.” Aishja ia kthen: Si e paske kuptuar? I përgjigjet Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!): “Kur je e lumtur, thua: Jo pasha Zotin e Muhammedit, ndërkaq kur je e zemëruar thua: Jo pasha Zotin e Ibrahimit.” Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) ia kthen: Të vërtetën e the. Them ashtu (kur jam e zemëruar) se nuk dua ta them emrin tënd.” (Shënon Buhariu, 8/497)

Nga ky rast, shohim qartë butësinë dhe durimin e shembullit më të lart njerëzore, Muhammedin (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!) si bashkëshort, ndaj gruas së tij.


MATURI DHE EKUILIBRIM

Që të dy bashkëshortët duhet të tregojnë maturi dhe ekuilibër në çdo gjë. Por, burri duhet të jetë ai që toleron më shumë, dhe që duhet të ndërtojë maturi dhe ekuilibër në familje. Maturia dhe ekuilibri duhet të manifestohen në shumë aspekte; qoftë në shpenzime, xhelozi po edhe në dashuri. Në shpenzime, si burri po ashtu edhe gruaja duhet të shpenzojnë me maturi dhe kujdes. Problemet materiale shpeshherë bëhen shkak për pakënaqësitë. Financat duhet ndrequr mirë. Për çdo gjë duhet konsultim dhe mirëkuptim. Në Islam çdo gjë e tepërt, ose stërngarkim, është e urryer, qoftë në punë apo në shpenzime etj.

“Pse Ai (Allahu) nuk i do ata që e teprojnë (shkapërderdhin).” (A’rafë, 31)

Pra, maturi dhe ekuilibër për çdo gjë. S’duhet ngurruar në pranimin e mendimit të njërit bashkëshort, qoftë në këtë rast burri apo gruaja. Në çdo rast, edhe në këso rastesh burri duhet treguar maturi dhe ekuilibër në shpenzime. Nëse gruaja kërkon të shpenzojë apo të blejë diçka, s’duhet pritur apo kthyer kjo me nervozizëm apo me mospërfillje. Duhet përdorur gjuhën e arsyes dhe butësinë.


PSE BURRI DUHET TË TREGOJË MË SHUMË MATURI DHE KUJDES, PO SPIKASIM DISA ARSYE:

Me gjithë përgjegjësitë që ka burri ndaj familjes, gruaja për nga natyra e saj është më e ngarkuar emocionalisht se sa burri;
Gruaja qoftë e integruar në shoqëri apo jo (amvise), më shpejt pushtohet nga lodhja dhe stresi; burri është në gjendje të përballojë çdo sfidë në çdo kohë, ndërsa gruas i duhet kohë të ambientohet me problemin; gruaja konsiderohet të jetë epiqendra e familjes, çdo parregullsi që mund t’i paraqitet, mund të çrregullohet e tërë familja; burri duke qenë se bartë përgjegjësinë më të madhe të përkujdesjes ndaj familjes, në sytë e gruas së tij është shtylla e shtëpisë, e në qoftë se kjo shtyllë lëkundet, e bën gruan të ndihet e pasigurt.


KËSHILLIM DHE PËRKUJDESJE MORALE E FETARE

“Feja është këshillë”, kështu jemi porositur nga Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!). Në një thënie tjetër thotë: “S’ka turp (të pyesësh) në fe.”

Kjo s’do me thënë se të jesh i turpshëm, është karakter i keq, por do të thotë se nëse ke për qëllim të mësosh diçka, apo të sqarohesh për ndonjë gjë, në fe, s’është turp. Sepse, te jesh i turpshëm në Islam, është një ndër cilësitë e larta të një besimtari: “Turpi është gjysma e besimit.”

Për çdo gjë, bashkëshortët duhet këshilluar njëri tjetrin. Në këtë rast, burri nëse ka njohuri më shumë për fenë, duhet treguar gruas së tij, p.sh. kohën e pastrimit, rregullat dhe si duhet të veprojë. Ta mësojë në çështje të fesë. Siç thamë më sipër, gruaja është qeliza e familjes, prandaj kjo qelizë duhet edukuar sipas mësimeve të pastra islame. Por, duhet të ndodhë edhe e kundërta, nëse gruaja zotëron njohuri islame më shume, duhet këshilluar burrin e saj. Ky këshillim fetar, duhet të bëhet gradualisht, me urtësi, butësi dhe maturi.


DHËNIA E DHURATAVE

Shkëmbimi i dhuratave ndërmjet bashkëshortëve është gjë e nevojshme dhe me rëndësi për të shprehur respektin dhe dashurinë. Këtë gjë është mirë ta bëjë i pari burri. Nuk është me rendësi vlera e dhuratës, mund të jetë një buqetë me lule, apo edhe ndonjë unazë etj. Një dhuratë modeste ndaj gruas, ia vulos buzëqeshjen në fytyrë. E gëzon. Në një mënyrë, kjo forcon edhe më shumë lidhjen martesore dhe shton më shumë ngrohtësinë mes tyre.

Një gjë të tillë duhet ta bëjë edhe gruaja ndaj burrit të saj. Dhurata më e mirë, që mund të marrë një burrë nga gruaja e tij, është që kur të kthehet në shtëpi të pritet me buzëqeshje.


LOZJA DHE ARGËTIMI

Në Islam njeriu trajtohet njeri, dhe si i tillë, ka nevojë për argëtim dhe lozje. Në veçanti, jeta bashkëshortore ka nevojë për më shumë hapësirë për argëtim dhe humor të lehtë e të mirë. Nëpërmjet humorit të mirë, lozjes e argëtimit, harrohen probleme të parëndësishme e mënjanohen mosmarrëveshjet.

Kjo gjë, pra lozja e argëtimi, e bën edhe më të plotë kodin e disiplinës së jetës bashkëshortore. Një gjë të tillë e shohim edhe te jeta bashkëshortore e Muhammedit (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!). Transmetohet se njëherë Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) ia kishte kaluar në garë Muhammedit (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!), mirëpo në një kohë tjetër, Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!) arrin t’ia kalojë, dhe i thotë Ajshes (Allahu qoftë i kënaqur me të!): “Të kalova (u barazuam) pasi që më kalove njëherë më parë.”

Ky ishte një shembull i hijes së lehtë që ka pasur Muhammedi (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!) në raport me gruan e tij. Po ka shumë raste të tjera, që dëshmon se Islami në asnjë formë nuk lejon ashpërsinë dhe seriozitetin e tepruar e të vazhdueshëm. Për çdo gjë mesatarja.

Siç e pamë, Islami (në kohën kur femra konsiderohej e zeza e shoqërisë!) ndërtoi raportet midis burrit dhe gruas dhe çdo njërit ia dhuroi të drejtat dhe përgjegjësitë, duke mos i bërë padrejtësi asnjërës palë. Ata që bëjnë përpjekje të vazhdueshme për ta paraqitur Islamin si shtypës të gruas, ua përkujtojmë premtimin kur’anor:

“Ata duan ta shuajnë dritën e Allahut me gojët e tyre, po Allahu e plotëson (e përhap) dritën e vet, edhe pse e urrejnë jobesimtarët.” (Saff, 8)

Në Islam gjejmë një pozitë të kënaqshme të gruas, si në familje dhe në shoqëri. Atë e ngriti duke ia besuar edukimin e qenies më të ngritur, njeriun. E bëri nënë të njerëzimit. Prehje dhe epiqendër e familjes.

Në një citat kur’anor, Allahu i Madhërishëm thotë:

“O ju njerëz, vërtet Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni ndërmjet vete, e s’ka dyshim se te Allahu më i ndershmi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur (nga të këqijat), e Allahu është shumë i dijshëm dhe hollësisht i njohur për çdo gjë.” (Huxhuratë, 13)

Si burri po ashtu edhe gruaja janë të barabartë, por me detyra e përgjegjësi të ndryshme e të ndara. Përkundër kësaj barazie, burri është i thirrur që të jetë i kujdesshëm dhe i matur ndaj gruas, në të gjitha aspektet! I Dërguari (Lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të!), shembulli më i lartë i njerëzimit porosit burrat me fjalët: “Kini frikë Allahun në trajtimin e grave.”

Po e përmbyll këtë shkrim, me një thënie, e cila dëshmon se çfarë rëndësie i është dhënë gruas, nënës, në Islam: “Xheneti ndodhet nën këmbët e nënave.”

[Drini_i_Zi]

Si Ta Bëni Gruan Tuaj Të Lumtur!?


(Kjo që vijon është pjesa e parë e përmbledhjes së librit “Si ta bëni gruan tuaj të lumtur!” nga Shejh Muhammed Abdul-Halim Hamid)

1. Pranim i bukur

Pas kthimit nga puna, shkolla, udhëtimi, ose çka do që ju ka ndarë:

- Filloni me një përshëndetje të mirë.

- Filloni me Esselamu Alejkum dhe me buzëqeshje. Selami është sunet dhe dua për atë në të njëjtën kohë.

- Shtrëngoni duart me të (përshëndetuni me dorë) dhe lërini lajmet e këqija për më vonë!


2. Të folurit e ëmbël dhe ftesa mahnitëse

- Zgjidhni fjalë, të cilat janë pozitive dhe largohuni atyre që janë negative.
- Keni kujdes në atë që flitni dhe kushtoni vëmendjen kur ajo flet.
- Flitni me qartësi dhe përsëritni fjalët nëse ka nevojë derisa ajo të kuptojë.
- Thirreni me emra të mirë, të cilët i pëlqejnë asaj, p.sh. e dashura ime, loçkë, etj.

3. Dashamirësia dhe rekreimi

- Kaloni kohë duke biseduar së bashku.
- Tregoni asaj lajme të mira.
- Përkujtoni çastet e mira që keni kaluar së bashku.


4. Lojërat dhe zbavitjet

- Bërja e shakave dhe sensi për humor.
- Loja ose garimi me njëri-tjetrin në sport ose diçka tjetër.
- Dalja për të parë forma të lejuara (hallall) të zbavitjes.
- Largimi prej gjërave të ndaluara (haram) si forma të zbavitjes.


5. Ndihma në shtëpi

- Kryerja e punës që ndihmon dhe të cilën ju si individ mund apo pëlqeni ta kryeni në shtëpi, sidomos kur ajo është e sëmurë ose e lodhur.
- Gjëja më e rëndësishme është të jetë e qartë dhe e dukshme se burri e çmon punën e vyeshme të gruas.


6. Konsultimi

- Në mënyrë specifike në çështjet familjare.
- Dhënia e ndjenjës se mendimi i saj është i rëndësishëm për ty.
- Analizimi i mendimit të saj me kujdes.
- Të jeni të gatshëm të ndërroni mendimin tuaj për mendimin e saj nëse është më i mirë.
- Falënderimi për ndihmën që ka dhënë me mendimet e veta.


7. Vizitimi i tjerëve

- Zgjedhja e njerëzve të edukuar mirë e të pjekur me të cilët do të ndërtohen marrëdhënie. Ka shpërblim të lartë në vizitimin e kushërinjve dhe njerëzve të devotshëm. (Jo duke humbur kohë gjatë këtyre vizitave!).
- Të ketë kujdes për sjellje islame gjatë vizitave.
- Mos ta detyrojë t’i vizitojë ata, me të cilët nuk ndjehet e rehatshme.


8. Sjellja gjatë udhëtimit

- Ofroni lamtumirën dhe përshëndetje të ngrohtë si dhe këshilla të mira.
- Le t’i thotë që të lutet për te.
- Kërko prej kushërinjve të devotshëm dhe shokëve që të kujdesen për familjen gjatë mungesës sate.
- Jepi të holla të mjaftueshme për gjërat për të cilat mund të ketë nevojë.
- Mundohuni që të mbani kontakt me te qoftë me telefon, e-mail, letra, etj.
- Kthehuni sa më shpejt.
- Sillni një dhuratë për të!
- Tentoni që të mos ktheheni në kohë të papritur ose gjatë natës.
- Merreni me vete nëse është e mundur.

9. Mbështetja financiare

- Burri duhet të jetë zemërgjerë brenda mundësive të tij financiare. Ai nuk duhet të jetë koprrac me të hollat e tij (por jo edhe shkapërdar).
- Ai fiton shpërblime për të gjitha shpenzimet për mirëmbajtjen e saj, madje edhe për një copë të vogël të bukës me të cilën e ushqen me dorën e vet (sipas hadithit).
- Ai me të madhe nxitet që t’i jap të holla asaj para se ajo të kërkojë.


10. Parfumosja (me erëra të mira) dhe zbukurimi fizik

- Praktikimi i sunetit në largimin e qimeve prej vendeve të turpshme dhe nënsqetullave.
- Gjithmonë të jetë i pastër dhe i rregulluar.
- Të vendos parfum për të.


11. Marrëdhënie (seksuale)

- Është e obligueshme që të kryhet zakonisht (në mënyrë të rëndomtë) nëse nuk keni arsyetim (sëmundje, etj.).
- Filloni me “Bismilah” dhe me duanë e të Dërguarit.
- Kryeni hyrjen vetëm në vendin e përshtatshëm (jo në anus).
- Filloni me paralojë duke përfshirë fjalë dashurie.
- Vazhdoni derisa e keni kënaqur dhe përmbushur edhe dëshirën e saj.
- Pas kësaj relaksohuni dhe bëni shaka.
- Largohuni marrëdhënieve gjatë menstruacioneve, pasi që është haram.
- Bëni çka të mundeni që të mos e dëmtoni nivelin e turpit dhe modestisë siç është heqja e teshave së bashku, në vend se të kërkojë që ajo t’i heq e para derisa ai e shikon atë.
- Gjatë marrëdhënies shmanguni prej pozitave, të cilat mund të jenë të dëmshme për të, si për shembull, duke shkaktuar shtypje në gjoksin e saj dhe duke bllokuar ajrin e saj, sidomos nëse jeni të rëndë.
- Zgjidhni kohë të përshtatshme për marrëdhënie dhe bëhuni të kuptueshëm pasi që ajo ndonjëherë mund të jetë e sëmurë ose e stërlodhur.


12. Mbrojtja e intimitetit dhe fshehtësive

- Largohuni prej shpalljes së informatave private siç janë fshehtësirat nga dhoma e fjetjes, problemet e saj personale dhe çështje tjera private.


13. Dhënia e ndihmës në dëgjueshmërinë ndaj Allahut

- Zgjohuni në pjesën e tretë të natës të falni “kijamul lejl” (namaz nafile që kryhet gjatë natës me suxhud dhe ruku të gjatë).
- Mësojani asaj atë që e dini prej Kur’anit dhe tefsirit.
- Mësojani asaj “Dhikrin” (mënyra të ndryshme për ta përkujtuar Allahun sipas shembullit të të Dërguarit) në mëngjes dhe në mbrëmje.
- Nxiteni që të harxhojë të holla për hir të Allahut siç është sadakaja (lëmosha).
- Merreni në haxh ose në umre kur keni mundësi financiare për ta bërë këtë.


14. Tregimi i respektit ndaj familjes së saj dhe shokëve

- Merreni që ta vizitojë familjen e saj dhe kushërinjtë, e sidomos prindërit e saj.
- Ftoni ata që ta vizitojnë atë dhe mirëpritni.
- Jepni dhurata në raste të veçanta.
- Ndihmoni kur ka nevojë me të holla, mund, etj..
- Mbani marrëdhënie të mira me familjen e saj pas vdekjes së saj nëse ajo vdes e para.

Po ashtu në këtë rast burri nxitet që të veprojë sipas sunetit dhe të vazhdojë të jap prej asaj që ajo ka dhanë gjatë jetës së saj, shoqeve të saj dhe familjes.


15. Stërvitja dhe këshillimi islam

Kjo përmban:
- Themelet e Islamit.
- Detyrat dhe të drejtat e saj.
- Leximi dhe shkrimi.
- Nxitja e saj që të marrë pjesë në ligjërata dhe tubime shkencore.
- Rregullat islame dhe dispozitat lidhur me gratë.
- Blerja e librave islame dhe kasetave për bibliotekën e shtëpisë.

16. Xhelozia e mirë

- Sigurohuni që ajo të mbajë hixhab të përshtatshëm para se të dalë prej shtëpisë.
- Ndaloni përzierjen me meshkujt jo-mahrem.
- Largohuni prej xhelozisë së tepruar. Shembuj të kësaj janë:

a) Duke analizuar secilën fjalë dhe fjali që ajo e thotë duke i mbingarkuar fjalët e saj me kuptime, të cilat ajo nuk i ka menduar.
b) Duke ia ndaluar asaj që të dalë prej shtëpisë kur arsyet për këtë janë të drejta.
c) Duke ia ndaluar që t’i përgjigjet telefonit, etj..


17. Durimi dhe butësia

- Problemet priten në çdo martesë, prandaj kjo gjë është normale. Ajo që është e gabuar janë reagimet e tepërta dhe zmadhimi i problemeve deri sa të shkaktojë prishjen e martesës.
- Zemërimi duhet të tregohet vetëm atëherë kur ajo i tejkalon të gjithë kufijtë e Allahut (subhanehu ve teala), duke i vonuar namazet, duke u marrë me përgojim, duke shikuar gjëra të ndaluara në TV, etj..

- Faljani gabimet që ajo i bën ndaj juve (shiko numër 18).
- Si mund që më së miri t’ia përmirësoni gabimet e saj?:
a) Së pari, me këshilla të qarta dhe që nënkuptohen, disa herë me radhë.
b) Mandej duke ia kthyer shpinën asaj në krevat (duke i shprehur ndjenjat tuaja, pakënaqësinë dhe qortimin). Vëreni se kjo nuk do të thotë që ta lëni dhomën e fjetjes e të kaloni në një dhomë tjetër, apo duke e braktisur shtëpinë dhe për të shkuar në ndonjë vend tjetër, ose të mos bisedohet me të.
c) Zgjedhja e fundit është që lehtë t’i mëshohet asaj (atëherë kur lejohet). Në këtë rast burri duhet ta ketë në konsideratë këtë që vijon:
* Ai duhet ta dijë se është sunet që t’i largohet rrahjes sikur që edhe i Dërguari (sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem) ka bërë, duke mos rrahur asnjëherë ndonjë grua të tij ose rob.
* Ai duhet ta bëjë këtë vetëm në raste ekstreme të mosdëgjueshmërisë, p.sh. duke refuzuar shpeshherë pa arsye marrëdhëniet seksuale, në mënyrë konstante duke mos u falur në kohë, duke e braktisur shtëpinë për periudha të gjata të kohës pa leje, dhe refuzimi që t’i tregojë atij se ku ka qenë, etj..

* Nuk duhet të bëhet përveç pasi është larguar nga krevati dhe pasi që është zhvilluar biseda me të siç është përmendur në Kur’an.
* Ai nuk duhet t’i mëshojë fuqishëm me qëllim që ta dëmtojë, ose t’i mëshojë në fytyrë ose në pjesët tjera të ndjeshme të trupit.
* Ai nuk duhet ta turpërojë siç është rasti me rrahjen me këpucë, etj..


18. Falja dhe ndëshkimi i përshtatshëm

- Mbajtja llogari vetëm për gabimet më të mëdha.
- Faljani gabimet që janë bërë në drejtim të tij (burrit), por mbani llogari për gabimet e bëra në drejtim të Allahut, p.sh. vonimi i namazit, etj..

- Përkujtojani vetes të gjitha të mirat që ajo i bën sa herë që të bëjë ndonjë gabim.
- Mbani mend se të gjithë njerëzit gabojnë prandaj mundohuni të gjeni arsye për të, siç mund të jetë rasti se ajo është e lodhur, e pikëlluar, e ka ciklin e saj mujor ose se përkushtimi i saj ndaj Islamit është në rritje.
- Shmanguni sulmeve ndaj saj për shkak të ushqimit të keq pasi që i Dërguari (sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem) asnjëherë nuk ka fajësuar asnjë prej grave të tij për këtë. Nëse e pëlqen ushqimin, ai hanë, dhe nëse nuk e pëlqen atëherë ai nuk hanë dhe nuk komenton.
- Para se të deklarojë se ajo është në gabim, tentoni prirje tjera indirekte, të cilat janë më të lehta sesa akuzimet direkte.
- Largohuni prej përdorimit të ofendimeve dhe fjalëve, të cilat dëmtojnë ndjenjat e saj.
-Atëherë kur bëhet e nevojshme të diskutohet ndonjë problem pritni që të jeni në vetmi dhe larg prej të tjerëve.
- Të pritni derisa zemërimi të bie pak, sepse të ndihmon që të mbani kontrollin e fjalëve tuaja.

[Drini_i_Zi]

S'ka murgëri në Islam

Në një anë Islami nuk lejon lidhje gjinore të pakufizuara dhe për këtë ndalon prostitucionin dhe çdo gjë që shpie në të, mirëpo në anën tjetër, lejon të kundërtën, gjegjësisht thërret në martesë dhe ndalon heqjen dorë dhe tredhjen.

Nuk i lejohet muslimanit të aftë për martesë ta refuzojë aktin e tillë me pretekst se i përqëndrohet vetëm Zotit, adhurimit të Tij dhe murgërimit e largimit nga kjo botë.

Pejgamberi a.s. ua ka potencuar disa sahabëve të tij të cilët anonin nga murgërimi, se kjo mënyrë trajtohet si devijim nga rruga e Islamit dhe si refuzim i Sunnetit të Pejgamberit a.s. Në këtë mënyrë ai i eliminoi mendimet e tilla të krishtera nga rrethi Islam.

Ebu Kulâbe thotë se disa sahabe të Pejgamberit a.s. dëshironin ta refuzojnë këtë botë, t'i braktisin gratë e tyre dhe t'i qasen murgërimit. Pejgamberi a.s. foli fjalë të rrepta e pastaj tha:

"Ata (popujt) para jush u shkatërruan nga murgërimi, ishin të vrazhdë ndaj vetes dhe Zoti u bë i vrazhdë ndaj tyre. Disa prej tyre ende gjenden nëpër manastire e faltore. Adhuroni Zotin, mos i shoqëroni asgjë, shkoni në haxhxh e umre, bëhuni të drejtë dhe çdo gjë do të jetë e drejtë për ju! " (Transmetim i Abdurrezakut, Ibn Xheririt dhe Ibn Mundhirit.)

Për shkak të tyre u shpall ajeti:

"O ju që besuat! Mos i ndaloni (mos i bëni haram) të mirat që per ju i lejoi All-llahu (i bëri hallall), dhe mos e teproni se Alllahu nuk i do ata që e teprojnë (i kalojnë kufijtë e dispozitave të Zotit)". (Mâide, 87)

Nga Muxhahidi transmetohet se disa njerëz si Uthman ibn Madh'uni dhe Abdull-Ilah ibn Amri dëshironin të heqin dorë nga kjo botë, të tredhen dhe të veshin tesha të papërpunuara. Për ta u shpall ajeti i lartpërmendur dhe ai që vijon. (Tefsiri i Ibn Xheririt)

Buhariu transmeton se një grup i sahabëve shkuan te shtëpitë e Pejgamberit a. s. për t'i pyetur bashkëshortet e tij rreth ibadetit të tij. Kur i dëgjuan, menduan se përgjigjja është e pamjaftueshme dhe thanë: "Si mund të krahasohemi me Pejgamberin a.s. kur atij Zoti ia ka falur mëkatet e kaluara dhe të ardhshme!" Njëri prej tyre tha se do të agjërojë tërë jetën, tjetri tha se do të lutet tërë natën kurse i treti tha se nuk do të martohet asnjëherë. Kur e dëgjoi këtë Pejgamberi a.s. ua sinjalizoi gabimin dhe u tha:

"Unë e njoh më mirë se ju Zotin dhe më shumë se ju prej Tij friksohem, mirëpo natën e kaloj në lutje e gjume, agjëroj, ha dhe martohem. Ai që largohet nga Sunneti im, nuk ka lidhje me mua (nuk më takon mua!) ".

Sa'd ibn Ebi Vekkasi thotë se Pejgamberi a.s. e ka refuzuar murgërinë e Uthman ibn Medh'unit, dhe sikur të lejonte, të gjithë ne do të tredheshim.

Pejgamberi a.s. u thotë të gjithë të rinjve:

"O ju të rinj! Ai që mund të kujdeset për gruan le të martohet, ngase kështu i mbyll shikimet dhe mbron veten." (Transmetim i Buhariut)

Nga këto hadithe disa dijetarë e obligojnë martesën për çdo musliman që ka mundësi për të, kurse disa të tjerë e kushtëzojnë për atë që s'mund të qëndrojë e ta mbrojë veten.

Nuk i takon muslimanit të mos martohet nga frika prej rizkut të paktë apo prej përgjegjësisë por obligohet të përpiqet, të punojë dhe të presë begatinë nga Zoti, të cilën ua ka premtuar të martuarve që dëshirojnë të jenë të pastër e të dëlirë. Në këtë kontekst, Zoti i Madhëruar thotë:

"Dhe martoni të pamartuarat (të pamartuarit) dhe robërit e robëreshat tuaja qe janë të ndershëm e të ndershme. Nëse jeni të varfër, Allahu ju begaton nga mirësia e Tij, Allahu është bujar i madh, i gjithëdijshëm ". (Nur, 32)

Pejgamberi a.s. thotë:

"Zoti e ka bërë hak t'u ndihmojë tre personave: të martuarin që dëshiron të mbrohet, robin që ia mundëson zotëriu i vet të paguajë e të fitojë lirinë dhe luftëtarin në rrugën e Zotit " (Transmetim i Nesaiut, Tirmidhiut, Ibn Maxhes dhe Hakimit.)

Shikimi i të fejuarës

Kur vendos muslimani të martohet dhe të fejojë ndonjë femër, atëherë i lejohet ta shohë para se t'i fillojë hapat e martesës dhe ta njohë më mirë, me qëllim që të mos gabojë e të ngatërrohet me diçka që e urren.

Pasi që syri është zëdhënës i zemrës, atëherë mund të ndodhë që takimi me sy t'i afrojë zemrat dhe t'i bashkojë shpirtrat.

Transmeton Muslimi nga Ebu Hurejreja se ka thënë:

"Isha te Pejgamberi a.s. kur erdhi një njeri dhe e lajmëroi se dëshironte të martohej me një grua prej ensarëve. Pejgamberi a.s. tha: "A e ke parë! " Kur i përgjigjet se jo, atëherë vazhdon dhe thotë: "Shko ta shohësh ngase ka diçka në sytë e ensarëve!"

Mugire ibn Shu'be transmeton se kur e ka informuar Pejgamberin a.s. për fejesën e vet, ai i ka thënë:

"Shihe atë, ngase kështu mund të vazhdoni! " Kur erdhën prindërit e saj, ai ua transmetoi fjalët e Pejgainberit, mirëpo, me sa duket, ata nuk shprehën gatishmëri për një gjë të tillë. Kur dëgjoi vajza nga dhoma, i tha: "Pasi që Pejgamberi të urdhëroi të më shohësh, atëherë më shiko..." Pastaj Mugireja thotë se "e pashë dhe e martova!" (Arrihet pëlqimi dhe midis tyre qëndrojnë engjëjt, (Transmetim i Ahmedit, Ibn Maxhes, Tirmidhiut, Ibn Habbanit dhe Daramiut.))

Pejgamberi a.s. nuk i ka caktuar Mugires se sa duhet të takohet me të fejuarën e vet, gjegjësisht çka duhet të shohë në të fejuarën e vet. Sipas disa dijetarëve lejohet shikimi i fytyrës dhe i duarve, mirëpo këto pjesë janë të lejuara edhe në raste tjera jashtë fejesës. Pra, meqë bëhet fjalë për rast specifik, atëherë duhet të lejohet diçka më tepër se në rastet e rëndomta. Në një hadith të Pejgamberit a.s. thuhet:

"Kush dëshiron të fejojë ndonjë grua dhe kërkon të shohe diçka që indukton martesën, le të veprojë ashtu!" (Transmetim i Ebu Davudit.)

Disa dijetarë e teprojnë në atë se çka duhet të shihet, kurse disa të tjerë janë më rigorozë prandaj solucioni më i mirë është mesatarja. Sipas disa hulumtuesve, atij që kërkon fejesën i lejohet ta shohë atë që dëshiron ta fejojë por të veshur me teshat që i veshë para të iatit të vet, vëllait dhe atyre që janë të ndaluar për të. Bile, sipas hadithit të theksuar, i lejohet ta marrë në shoqërim me të jatin e saj ose me ndonjë që i ndalohet martesa me të dhe të shkojnë në vendet ku si zakonisht shkojnë për vizitë ose në vende tjera të lejuara për të njohur intelektin, shijen dhe tiparet e personalitetit të saj, por me kusht që të jetë e veshur me veshje sipas normave të sheriatit. Kjo është një pjesë e domethënies së hadithit të Pejgamberit a.s.: "Dhe kërkon të shohë diçka që indukion martesën, le të veprojë ashtu! ". Nëse mashkulli dëshiron sinqerisht të fejojë ndonjë femër, atëherë i lejohet ta shohë atë me dijen ose pa dijen e saj e të familjes së saj. Xhabir Ibn Abdull-Ilahu, për gruan e vet thotë: "Fshehesha pas drurit për ta parë atë".

Nga hadithi i Mugires nënkuptojmë se nuk i lejohet babait të pengojë të bijën e vet për të parë atë që dëshiron ta fejojë me qëllim të sinqertë. Nëse e ndalon në emër të traditës, atëherë duhet të dijë se tradita i nënshtrohet sheriatit e jo e kundërta.

Nuk i lejohet babait, të fejuarit ose të fejuarës që ta keqpërdorin mundësinë (e afruar nga sheriati), dhe të lejojnë që i fejuari dhe e fejuara në emër të fejesës të shkojnë në teatro, në klube e në qendra tregtare pa u shoqëruar me ndonjërin nga të ndaluarit e saj për martesë. Kjo traditë sot është e zakonshme në mesin e muslimanëve, të cilët dëshirojnë t'i imitojnë qytetërimin dhe traditat e Perëndimit.

Fejesa e ndaluar

Muslimanit nuk i lejohet ta fejojë gruan që është në idet, ngase në këtë periudhë e pengon martesa e kaluar. Dëshira për fejesë në këtë rast mund të shfaqet me anë të gjesteve indirekte ose sugjestioneve e jo nëpërmjet propozimit direkt. Zoti i Madhëruar thotë:

"Paraqitja juaj për martesë ndaj grave (që kanë kryer afatin e tyre), në mënyrë të tërthortë ose mbaitja e fshehtësisë në veten tuaj, nuk është mëkat për ju". (El-Bekare, 235)

Gjithashtu i ndalohet muslimanit të fejojë gruan që është e fejuar me vëllain musliman, ngase i fejuari i parë ka të drejtën që duhet të respektohet për të ruajtur lidhjen dhe dashurinë midis njerëzve. Muslimani është larg moralit që kundërshton burrërinë dhe që i ngjanë grabitjes e sulmit. Në qoftë se i fejuari i parë e prishë fejesën dhe lejon të dytin që ta fejojë të fejuarën e tij, atëherë nuk ka kurrfarë mëkati.

Muslimi transmeton se Pejgamberi a.s. ka thënë:

"Besimtari është vëlla i besimtarit. Nuk i lejohet besimtarit të japë çmim më të lartë se atë që e ka ofruar vëllai i tij (në fe) si dhe (nuk i lejohet) ta fejojë të fejuarën e vëllait të vet (në fe) ". (Transmetim i Muslimit.)

Buhariu gjithashtu transmeton se Pejgamberi a.s. ka thënë:

"Njeriu mund të fejojë të fejuarën e ndokujt tjetër vetëm në qoftë se prishet fejesa me të parin ose t'i japë leje i pari." (Transmetim i Buhariut.)

Pëlqimi i vajzës

Vajza jep pëlqimin për martesë dhe nuk i lejohet të jatit të saj ose tutorit që ta refuzojë ose ta lë pas dore pëlqimin e saj. Pejgamberi a.s. thotë:

"Gruaja që ka qenë e martuar ka më shumë të drejtë për veten e saj se tutori, ndërsa prej vajzës kërkohet pëlqimi, e pëlqimi i saj është edhe heshtja ". (Transmetim unanim.)

Një vajzë shkon te Pejgamberi dhe e lajmëron se i jati i saj dëshiron ta martojë me një person që ajo e urrenë dhe kur ia len asaj të drejtën për zgjedhje, ajo thotë:

"Pranoj atë që veproi babai im por dëshiroj që t'u tregoj grave se kjo çështje nuk u takon etërve" (Transmetim i Ibn Maxhes dhe i të tjerëve.)

Nuk i lejohet babait ta vonojë martesën e së bijës së vet në qoftë se vjen dhe e kërkon një njeri me fe e moral. Në këtë kontekst, Pejgamberi a.s. thotë:

"Tri giëra nuk vonohen: namazi, xhenazja dhe martesa me nieriun adekuat ".

Ai përsëri thotë:

"Nëse ju vjen ndokush që është fetar dhe i moralshëm, martone, e nëse jo, atëherë do të ndodhin fitne e korrupsion i madh në tokë". (Transmetim i Ibn Maxhes dhe i të tjerëve.)

[Drini_i_Zi]

Gratë e ndaluara

Muslimanit i ndalohet martesa me ndonjërën nga këto femra:

1. Gruaja e babait, qoftë e lëshuar ose që i ka vdekur burri. Kjo martesë lejohej në periudhën paraislame, mirëpo me shpalljen e Islamit kjo formë e martesës anulohet, ngase-gruaja e babait ka trajtimin e nënës pas martesës së saj. Është e natyrshme që ndalimi i tillë të mbrojë autoritetin e prindit. Ndalimi i përhershëm i kësaj martese i këputë të gjitha shpresat dhe i përforcon lidhjet e respektit të ndërsjellë.

2. Nëna, pastaj gjyshja, qoftë nga nëna apo babai, e më tutje.

3. E bija, vajza e të bijës ose të birit, e më tutje.

4. Motra, qoftë nga babai ose nga nëna.

5. Halla - motra e babait, nga babai ose nga nëna.

6. Tezja - motra e nënës, nga babai ose nga nëna.

7. Bijat e vëllait.

8. Bijat e motrës.

Këto të afërta në Islam quhen meharim (të ndaluara) ngase muslimanit i ndalohen me ndalim të përhershëm, pa marrë parasysh kohën apo vendin. Për këto edhe burri quhet mahreni ngase është. i ndaluar për to.

Urtësia e penginiit të martesës me gratë e lartpërmendura është e qartë.

a. Natyra e njeriut refuzon të ketë epshe seksuale ndaj nënës, motrës ose bijës së vet, bile ekzistojnë edhe disa kafshë që i refuzojnë lidhjet gjinore me të afërmet. Përveç kësaj, njeriu respekton tezen dhe haffën si nënën e vet, kurse xhaxhain dhe dajën si baba të vetin.

b. Sikur të mos kishte ndalim kategorik nga sheriati, atëherë do të rrezikoheshin lidhjet midis burrit dhe atyre ngase ekzistojnë lidhje të ngushta intime e private.

c. Midis burrit dhe këtyre të afërmeve ka dashuri stabile që manifestohet nëpërmjet respektimit, dhe për këtë shkak më mirë është për të që të kërkojë të huajat me anë të martesës, sepse kështu vendosen lidhje të reja dhe zgjerohet sfera e dashurisë midis njerëzve!

"Dhe në mesin tuaj bëri mëshirën dhe dashurinë!". (Er-Rrûm, 21)

ç. Dashuria instinktive që lind midis nieriut dhe të afërmeve të tij të cilat i cekëm pak më parë, dhe që mbështetet në lidhje shpirtërore e sentimentale, duhet të mbetet e fortë dhe e përhershme për të qenë bazë e lidhjes midis tyre dhe parim i kujdesit, dashurisë e respektit. Nëse kjo dashuri shndërrohet në martesë, në konflikt e mospajtim, atëherë shkaktohen përçarje, lidhjet familjare s'janë stabile, të forta dhe të vazhdueshme.

d. Pasardhësit nga lidhjet e tilla me të afërmet mund të jenë të dobët dhe me të meta. Nëse në organizmin e personit ka ndonjë deformim fizik apo psikik, atëherë mund të trashëgohet në këtë mënyrë. dh. Gruaja ka nevojë për ndokënd që mbron të drejtat e saj dhe interesin e saj para burrit, posaçërisht në rast të prishjes së marrëdhënieve midis tyre. Pra, si mund ta mbrojë atë kur vetë ai është sulmues i saj?

Martesa e ndaluar nga qumështi

9. Muslimanit i ndalohet martesa me gruan që i ka dhënë gji në vegjëli, ngase ajo ka fituar statusin e nënës nëpërmjet qumështit që është shndërruar në mish e eshtra. Të dhënurit gji rezulton me lidhje të maternitetit mes tij dhe asaj. Këto lidhje në fillim mund të jenë të fshehta mirëpo në ndërdijen e tij deponohen dhe dalin në raste eventuale. Kushtëzohet ndikimi i ushqimit të tillë që të jetë në kohën e vegjëlisë, gjegjësisht para moshës dyvjeçare, kur qumështi konsiderohet ushqim i parë i foshnjës. Sasia e gjidhënies duhet të jetë pesë herë, gjegjësisht pesë thithje deri në ngopjen e foshnjës.

Në bazë të transmetimeve nënkuptohet se numri pesë është më i preferuari dhe më i pranuari.

10. Gjithashtu ndalohen motrat nga qumështi, ngase sikur meshkujt që shndërrohen në vëllezër, ashtu edhe femrat shndërrohen në motra. Në këtë kontekst, Pejgamberi a.s. thotë:

"Ç'ndalohet nga gjenealogjia, ndalohet edhe nga qumështi!" (Transmetim unanim.) Siç ndalohen halla, tezja, e bija e vëllait dhe e bija e motrës nga gjenealogjia, gjithashtu ndalohen edhe nga qumështi.

Ndalimet nëpërmjet martesës

11. Ndalohet nëna e gruas në kurorë ngase sipas Islamit, pas kurorëzimit me të bijën e saj, ajo për bashkëshortin trajtohet si nënë e tii.

12. Ndalohet edhe e bija e gruas me të cilën martohet burri, e nëse nuk ka marrëdhënie seksuale me të dhe e lëshon, atëherë i lejohet martesa me të bijën e saj.

13. Gjithashtu ndalohet gruaja e djalit të vërtetë e jo e djalit të adoptuar, ngase Islami nuk pranon legjislaturën e sistemit të adoptimit për shkak të kundërshtimit të të vërtetës dhe realitetit, gjë që rezulton me ndalimin e hallallit dhe lejimin e haramit. Zoti i Madhëruar thotë:

"E as nuk ua bëri djem tuaj të adoptuarit tuaj (fëmijët e tjetërkujt, që i adaptoni si të juaj). Këto janë vetëm thëniet tuaja që i shqiptoni me gojët tuaja, e All-Ilahu e thotë atë që është realitet, dhe Ai udhëzon në rrugë të drejtë". (Ah'zâb, 4)

Pra, kjo është vetëm fjalë goje, nuk e ndryshon realitetin dhe nuk e bën të huajin të afërt.

Këto gjëra të lartpërmendura ndalohen për shkak të lidhjeve martesore që kanë nevojë për marrëdhënie të forta të ndërsjella.

Bashkimi i dy motrave

14. Islami ia ndalon muslimanit martesën me dy motra në të njëjtën kohë (ky akt lejohej në kohën paraislame). Me këtë ndalim Islanù dëshiron të mbrojë dashurinë dhe lidhjen midis dy motrave, ngase mund të shkatërrohen po qe se bëhen gra të një burri.. Islami në mënyrë të qartë ndalon martesën me dy motra njëkohësisht, kurse

Pejgamberi shton e thotë:

"Nuk lejohet martesa me gruan dhe hallën e saj e as me tezen njëkohësisht ". (Transmetim në dy sahihët.)

Pejgamberi gjithashtu thotë:

"Nëse veproni ashtu, do t'i këputim lidhjet e farefisnisë."

Meqë Islami i përforcon lidhjet farefisnore, atëherë si mund të pranojë diçka që i shkatërron?!

Të martuarat

15. Nuk i lejohet gruas së martuar të martohet përderisa është në martesë. Gruaja e tillë mund të martohet vetëm në këto rrethana:

a. Të përfundojë martesa me vdekje ose shkurorëzim,

b. Të përfundojë koha e idetit e cila e mbron sinqeritetin e saj ndaj martesës së parë. Periudha e idetit për gruan me bar-rë zgjat deri në lindje, pa marrë parasysh se a është e gjatë apo jo.

Ideti i gruas të cilës i ka vdekur burri, zgjat katër muaj e dhjetë ditë. E shkurorëzuara pret kalimin e tre menstruacioneve me qëllim që të sigurohet pastërtia e gjakut nga frika se mos ka mbetur diçka nga sperma e burrit të mëparshëm. Ky kujdes vjen në shprehje nga frika se mos ngatërrohen rredhat. Kjo nuk vlen për të rejat dhe të moshuarat që s'kanë të përmuajshme dhe ideti i tyre zgjat tre muaj. Zoti i Madhëruar thotë:

"E ato gra që janë të shkurorëzuara, janë të. oblige të presin tre menstruacione. Nëse ato i besojnë All-Ilahut dhe Ditës së fundit, atyre nuk u lejohet të fshehin atë qè All-Ilahu e krijoi në mitrat e tyre". (El-Bekare, 228)

"E ato nga gratë tuaja, të cilave u është ndërprerë cikli mujor (të përmuajshmet) nëse nuk e kanë ditur, koha e priqes së tyre është tre muaj, gjithashtu edhe ato që ende nuk kanë pasur të përmuajshmet për gratë shtatzënë, afati i pritjes së tyre është derisa të lindin". (Talâk, 4)

"E ata që vdesin dhe lënë gra pas vete, ato (gratë) presin katër muaj e dhjetë ditë". (El-Bekare, 234)

Të gjitha këto pësëmbëdhjetë Iloje të grave të ndaluara për martesë, Kur'ani i përfshinë në tre ajete të sures "Nisa":

"Mos u martoni me ato gra me të cilat ishin të martuar prindërit tuaj, me përjashtim të asaj që ka kaluar (para Islamit) sepse ajo ishte turpësi, përbuzje e traditë e shëmtuar.

U janë ndaluar juve (të martoheni me): nënat tuaja, bijat tuaja, motrat tuaja, hallat tuaja, tezet tuaja, bijat e vëllait, bijat e motrës, nënat tuaja që ju kanë dhënë gji, motrat nga gjiri, nënat e grave tuaja (vjehrrat) dhe vaizat që janë nën kujdesin tuai e të lindura (prej babait tjetër) nga gratë tuaja me të cilat patët kontakt e nëse nuk keni patur kontakt me to atëherë s'ka pengesë (të martoheni me ato vajza), dhe (janë të ndaluara) gratë e bijve tuaj që janë të lindjes suaj (jo të bijve të adoptuar), dhe të bashkoni (përnjëherë në niqah) dy motra, përpos asaj që ka kaluar. Vërtet, All-Ilahu falë shumë, është mëshirues i madh.

(Nuk ju lejohet të martoheni) edhe me gra të martuara (që kanë burra e nuk janë të lëshuara), përveç atyre që i keni futur në pushtetin tuaj (robëreshat e luftës). Ky është obligim mbi ju nga All-llahu. U janë lejuar pos këtyre (që u përmendën), të tjerat që t'i merrni me pasurinë tuai (me niqah) duke pasur për qëllim bashkëshortësinë e jo kurvërinë. E për atë që e përjetuat ju nga ato (gratë me të cilat patët kurorë), jepnu shpërblimin e tyre të caktuar se është obligim. E nuk ka pengesë për ju, pas përcaktimit (të niqahit), në atë që ju pëlqeni mes vete. All-Ilahu është i gjithëdijshëm, i urtë". (Nisa, 22-24)

Gratë idhujtare

16. Ndalohet martesa edhe me gratë idhujtare, të cilat i adhurojnë putat si psh. idhujtaret arabe ose idhujtaret tjera të ngjashme me to. Zoti i Madhëruar thotë:

"Mos u martoni me idhuitare derisa ato të besojnë (Zotin). Një robëreshë besimtare është më e vlefshme se një idhuitare, edhe nese a)o (idhujtarja) ju mahnit. Mos u martoni as me idhuitarë derisa që ata të besojnë (Zotin). Një rob besimtar është më i vlefshëm se idhujtari edhe nëse ai ju mahnit. Ata ju ftojnë në zjarr, e All-llahu me mëshirën e vet ju fton në xhennet". (El-Bekare, 221)

Ajeti tregon se muslimanit i ndalohet martesa me idhujtare ashtu siç i ndalohet muslimanes të martohet me idhujtar për shkak të dallimit të madh në fe. Këta thërrasin në xhennet e ata në zjarr, këta besojnë Zotin, pejgamberinë e botën tjetër kurse ato i bëjnë shok Zotit, mohojnë pejgamberinë dhe refuzojnë botën tjetër.

Meqë në martesë ka qetësi e dashuri, atëherë si të afrohen këto dy palë të kundërta njëra me tjetrën?!

[Drini_i_Zi]

Martesa me gratë që janë ithtare të Librit

Kur'ani lejon martesën me gratë që janë ithtare të Librit, si p.sh. me hebraiket dhe të krishteret, ngase ka një trajtim të posaçëm ndaj ithtarëve të Librit dhe i konsideron ithtarë të fesë qiellore, pa marrë parasysh devijimet dhe ndryshimet që i kanë bërë. Ashtu siç lejohet ngrënia e ushqimit të tyre, gjithashtu lejohet edhe lidhja martesore me gratë e tyre. Zoti i Madhëruar thotë:

"Sot i lejuam për ju ushqimet e mira dhe ushqimet (të therurat) e ithtarëve të Librit janë të lejuara (hallall) për ju, edhe ushqimet (të therurat) tuaja janë të lëjuara për ta (u janë lejuar). Gra të ndershme besimtare dhe (gra) të ndryshme nga ato të cilave u është dhënë Libri para jush, kur atyre u jepni pjesën e caktuar të kurorës, e jo amoralitetin dhe jo si dashnore ilegale". (Maide, 5)

Kjo është një pasqyrë e tolerancës islame, e cila nuk mund të haset te asnjë fe tjetër qiellore. Edhe pse ithtarët e Librit akuzohen për kufër e humbje, i lejohet muslimanit të martohet me ithtaren e Librit. Ajo vazhdon në fenë e saj qiellore por në të njëjtën kohë është edhe grua e (muslimanit), amvise në shtëpinë e tij, qetësi për shpirtin e tij, ruajtëse e sekreteve të tij dhe nënë e fëmijëve të tij. Kur Zoti flet rreth çështjes së martesës dhe fshehtësirave të saj, thotë:

"Ai krijoi nga vetë lloji juaj palën (gratë), ashtu që të gjeni prehje tek ato dhe midis jush krijoi dashuri e mëshirë". (Er-Rrûm, 21)

Këtu vlen të cekim se për muslimanin më shumë preferohet martesa me muslimanen e devotshme se sa me muslimanen që e pranon Islamin vetëm si trashëgim nga prindërit e vet.

Në këtë kontekst, Pejgamberi a.s. thotë:

"Merre atë që ështëfetare dhe do tëjesh i lumtur!" (Transmetim i Buhariut.) Nëse e njohim këtë gjë, atëherë do të kuptojmë se për muslimanin më e mirë do të ishte martesa me ndonjë muslimane se sa me ithtaren e Librit.

Në qoftë se muslimani frikohet nga pasojat që i lë kjo martesë në besimin e fëmijëve të tij ose në sjelljet e tyre, atëherë obligohet të veprojë me mençuri dhe të largohet nga ky rrezik.

Në qoftë se nurriri i muslimanëve është i vogël (në mërgim), atëherë preferohet që të ndalohet martesa me jomuslimanc, ngase në qoftë se ndodh e kundërta, atëherë nënk-uptohet se shumë femra muslimane do të mbeten të pamartuara. Meqë, në këtë mënyrë shoqëria islame dëmtohet, atëherë dëmi i tillë mund të largohet me suspendimin graduai të këtij lejimi.

Martesa e muslimanes me jo muslimanin

I ndalohet muslimanes të martohet, me jomuslimanin qoftë ithtar i Librit apo jo. Në këtë kontekst, Zoti i Madhëruar thotë:

"Mos i martoni idhujtarët derisa të besojnë!" (El-Bekare, 221)

Për besimtaret emigrante thotë:

"Nëse vërtetoni se ato janë besimtare atëherë mos i ktheni ato te jobesiintarët, sepse as ato nuk janë të lejuara për ta e as ata nuk janë të lejuar për to!" (Mumteine, 10)

Meqë nuk ka përjashtim për ithtarët e Librit, atëherë për të gjitha muslimanet martesa e tillë është e ndaluar.

Islami lejon muslimanin të martojë hebraiken ose të krishteren por nuk e lejon muslimanen të martohet me ndonjërin prej tyre, ngase burri është shtylla e shtëpisë, më i fuqishëm se gruaja dhe përgjegjës ndaj saj. Islan-ii garanton besinùn e gruas që është ithtare e Librit në martesën me muslimanin dhe i respekton të drejtat e saj në përgjithësi, mirëpo asnjë fe tjetër nuk i garanton të drejtat e gruas që i takon fesë tjetër e as lirinë e besimit të saj, si p.sh. Krishterë dhe Hebraizmi.

Pra, si ta rrezikojë Islami ardhmërinë e muslimaneve dhe t'i gjuajë në duart e atyre që nuk e nderojnë fenë e tyre si dhe nuk i mbrojnë të drejtat e tyre?!

Në bazë të kësaj, nënkuptohet se burri obligohet të respektojë besimin e gruas së vet për të patur nùrëkuptim në jetë.

Muslimanii boson në origjinën e Hebraizmit dhe Krishterimit si fe qiellore, pamarrë parasysh devijimet. Ai beson në Tevratin e Inxhilin si libra të shpallur nga Zoti, ashtu siç beson në Musain dhe Isaun si pejgainberë të Zotit. Pra, ithtarja e Librit jeton në kraharorin e njeriut që respekton fenë e saj, Librin e saj dhe Pejgamberin e saj, bile muk ka iman nëse vepron ndryshe, kurse hebreu apo i krishteri nuk e pranojnë as Islamin, as Librin e Islamit e as Pejgamberin e Islamit; pra si mund të jetojë muslimania në atë rreth, kur dihet se ajo ka obligime fetare, farze e vaxhibe, hallalle e harame!? Është e pamundshme që muslimania ta mbrojë nderin e saj fetar dhe ta mbrojë fenë e saj kur ballafaqohet drejtpëdrejt me burrin e saj?

Kështu arsyetohet edhe qëllimi i Islamit që ndalon martesën e muslimanit me idhujtare. Meqë Islami refuzon idhujtarinë dhe totemizmin në mënyrë kategorike, atëherë si do të ketë qetësi, dashuri e harmoni midis tyre?

Bashkimi i këtyre dyve i ngjan fjalës së një poetit arab antik që thotë:

Çfarë martese bën Suhejli me Thurejjen,
Zoti i gëzoftë, të dy harmoni s'mund lë kenë
Kur ndahet, ajo është shamite,
e Suhejli kur ndahet, është jemenas!?

Prostitutat

17. Me termin "prostituta" nënkuptojmë gratë që haptazi merren me kurvëri dhe fitojnë të holla nëpërmjet këtij profesioni. Murthid ibn Ebi Murthid kërkonte lejen prej Pejgamberit a.s. të martohet me një lavire që e njihte prej kohës paraislame e që quhej I'nâk, mirëpo ai refuzoi dhe zbriti ajeti i Kur'anit:

"Pushti nuk do të duhej të martohej me tjetërkë pos me ndonjë grua të përdalë ose idhujtare, e me gruan e përdalë nuk do të duhej të martohet kush pos ndonji pushti apo idhujtar. Ajo (lavirja), (ose martesa me të) është endaluar për besimtarët." (Nur, 3)

Pastaj Pejgamberi ia lexon këtë ajet dhe i thotë:

"Mos e marto!" (Këtë ngjarje e transmetojnë Ebu Davudi, Nesaiu dhe Tirmidhiu.)

Zoti i Madhëruar lejon martesën me besimtaret dhe me ithtaret e Librit, ashtu siç lejon edhe martesën e burrave, por me kusht që të kenë për qëllim bashkëshortësinë e jo prostitucionin. Ai që se pranon këtë parim të Kur'anit konsiderohet mushrik, dhe i lejohet të martohet vetëm me mushrike. Ai që pranon këtë parim dhe obligohet se do ta aplikojë por martohet me atë që e ka të ndaluar për martesë, konsiderohet zani.

Ky ajet vijon pas ajetit të dënimit në suren "Nûr":

"Laviren dhe pushtin t'i rrihni, secilin prej tyre me nga njëqind të rëna". (Nûr, 2)

Ky është dënim fizik e ai është dënim etik. Ndalimi i martesës me pushtin e laviren, sipas traditës bashkëkohore, i ngjanë dënimit me hqjen e nderit të qytetarit, me anulimin e shtetësisë ose me privimin e disa të drejtave të posaçme.

Pasi që e sqaron kuptimin e ajetit të lartpërinendur, Ibn Kajjimi, (Zoti e mëshiroftë), thotë: "Ky parim është i qartë dhe i obliguar nga Kur'ani, bile obligim instinktiv dhe racional. Zoti i Madhëruar ia ndaloi robit të Vet të jetë burrë i tradhtuar, bashkëshort i mashtruar dhe njeri i degraduar i cili do të martohet me lavire. Zoti d.m.th. e nibolli në njerëzit instinktin që këtë ta urrejnë dhe ta dënojnë. Për këtë shkak, nëse dëshirojnë njerëzit të shajnë ndokënd, thonë: "Burri i lavires!" Zoti nuk e lejon muslimanin të jetë i tillë". (Igathetul-lehefan vëll, 1, f. 66-67.) "Ndalimi i tillë sqarohet më tepër nga fakti se gruaja e tillë bën krim kundër burrit të vet dhe shoqërisë. Ajo fëlliq shtratin e burrit të vet dhe shkatërron rrjedhën të cilën Zoti dëshiron ta mbrojë për hir të integritetit dhe funksionimit të pastër të shoqërisë, që e konsideron edhe dhunti të Veten për njerëzinë. Prostitucioni shkakton kaos në lidhjet e rrjedhës familjare. Një prej karakteristikave të urta të sheriatit është ndalimi i martesës me lavire (prostitute) derisa të pendohet dhe ta bëjë të ditur se nuk është me barrë. (Pastërtia e saj vërtetohet me anë të të përmuajshmeve)".

Po ashtu, lavirja është grua e degraduar...

Zoti i Madhëruar e ka bërë martesën për hir të dashurisë e mëshirës. Pasi që dashuria është e pastër, atëherë si mund e keqja të jetë e dashur për burrin e mirë? Btirri quhet zevxh nga dualiteti e që do të thotë barabarësi: dy të martuarit janë dy palë të barabarta, e sipas sheriatit, nuk mund të j enë të barabartë i miri me të keqen, ngase në rage të cila nuk lindin dashuria, mëshira ose respekti i ndërsjellë. E vertetë është fjala e Zotit kur thotë:

"Të këqijat (gra ose fjalë) janë për të këqijtë dhe te këqijtë janë për të këqijat, ndërsa të ndershmet janë për të ndershmit dhe të ndrershmit janë për të ndershmet". (Nûr, 26)

Martesa e përkohshme

Martesa në Islam është kontratë e fortë dhe betim i rëndësishëm mes dy bashkëshortëve për një jetë të përbashkët e të përhershme, me qëllim që të realizohet fryti psikik të cilin e potencon Kur'ani (qetësia shpirtërore, mëshira dhe dashuria). Qëllimi qytetërues i martesës është të sigurohet vazhdimësia dhe të mbrohet ekzistenca e gjinisë njerëzore.

"All-Ilahu krijoi për ju bashkëshorte nga vetë Iloji juaj, e prej bashkëshorteve tuaja fëmijë e nipër dhe ju furnizoi me (ushqime) të mira." (Nahf, 72)

Martesa ***'a nënkupton lidhjen bashkëshortore me interval kohor të caktuar dhe me kompensim të posaçëm, pa u realizuar ajo që u cek më parë. Këtë Iloj të martesës Pejgamberi a.s. e lejoi para stabilizimit legjislativ të Islamit. Ai e lejoi në rrugë e beteja e pastaj e ndaloi në mënyrë të përhershme.

Në fillim e lejoi ngase njerëzit ishin në fazën e quajtur "periudhë e tranzicionit" prej xhahilijetit në Islam, dhe ishin mësuar me prostitucionin që ishte shumë i përhapur në periudhën paraislame.

Pasi që për Fenë islame njerëzit dilnin në luftë e xhihad, filluan të ndiejnë vështirësi nga largimi prej grave të tyre. Pjesëmarrësit e tillë ishin të fortë e të dobët, dhe ekzistonte frika q'ë të dobëtit të ngatërroheshin me prostitucionin, që konsiderohet rrugë më e keqe dhe më e pamoralshme. Ata që ishin të fortë dëshironin ta tredhnin vetveten. Në këtë kontekst ibn Mes'udi thotë:

"Luftonim bashkë me Pejgamberin a.s. pa i patur gratë me ne, dhe thamë: 'A nuk tredhemi?' Kështu Pejgamberi a.s. na ndaloi këtë mendim dhe na lejoi të martohemi për një kohë të caktuar". (Transmetim unanim)

Pra, lejimi i martesës së kufizuar në kohë (***'a), ishte zgjidhje e problemit të grupit të dobët dhe atij të fortë, si dhe hap për vazhdimin legjislativ deri te jeta e përkryer martesore, në të cilën realizohen të gjitha qëllimet, gjegjësisht realizohen mbrojtja, stabilizimi, vazhdimësia, mëshira, dashuria dhe zgjerimi i lidhjeve shoqërore. Mënyra graduale e Kur'anit për ndalimin e alkoolit dhe kamatës, të cilat ishin të përhapura në periudhën paraislame, gjithashtu nga Pejgamberi a.s. u aplikua edhe për ndalin-àn e kurvërisë. Pejgamberi në fillim e lejoi niula martesën por më vonë rreptësisht e ndaloi. Këtë e vërejmë qartë nga transmetimet e Aliut dhe të një grupi të sahabëve r.a. Muslimi transmeton në Sahihun e vet se Sibre El Xhuhniu ka luftuar me Pejgamberin a.s. në çlirimin e Mekkes dhe se na ka lejuar ***'a martesën mirëpo pas një kohe shumë të shkurtë Pejgamberi a.s. ua ndaloi dhe ju tha:

"Zoti ua ndalon atë deri në Ditën e Kijametit".

A thua ndalohet rreptësisht kjo martesë ashtu siç ndalohet martesa me nënën, bijën dhe ngrënia e cofëtirave, e gjakut dhe e mishit të derrit, apo lejohet në rast të nevojave obligative?

Sipas mendimit të përgjithshëm të sahabëve, pas stabilizlmit të sheriatit ky ndalim është kategorik dhe pa kurrfarë përjashtimesh, përveç Ibn Abbasit, i cili mendonte ndryshe, gjegjësisht e lejonte në raste të nevojës obligative. Kur pyetet për martesën e tillë, e lejon, ndërsa kur robi i tij e pyet se a lejohet në rast kritik dhe kur ka pak gra, ai i përgjigjet: "Po!".(Transmetim i Buhariut)

Kur e kupton Ibn Abbasi se njerëzit fillojnë ta keqpërdorin mundësinë e tillë dhe nuk e respektojnë rastin e nevojës obligative, atëherë e ndryshon mendimin e vet dhe e ndalon. (Zadul-me'ad, vëll. 4, f. 7, botimi i Subejhit, Transmetimi i Bejhakiut.)

Martesa me më shumë gra

Islami është fe që përputhet me instinktin, shqyrton realitetin dhe largohet nga çdo teprim i dëmshëm. Këtë e vërejmë qartë në qëndrimin e tij ndaj poligamisë, gjegjësisht ia lejon muslimanit martesën me më shumë se një grua për qëllime të rëndësishme njerëzore, qofshin individuale apo shoqërore.

Shumë fe e shoqëri paraislame lejonin martesën me më shumë gra, numri i të cilave arrinte me dhjetëra ose me qindra sosh pa kurrfarë kushtëzimesh e përkufizimesh, mirëpo kur u shpall Islami, caktoi kufizime e kushte për poligaminë. Numrin më të madh të grave e lejoi deri në katër. Kur e pranoi Islamin, Gilan eth-Thekafiu kishte dhjetë gra, dhe në atë rast Pejgamberi a.s. i tha:

"Zgjedh prej tyre vetëm katër, e të tjerat lëshoi!" (Transmetim i Shafiiut, Ahmedit, Tormidhiut, Ibn Maxhes, Ibn Ebi Shejbes, Darukutnit dhe Bejhakiut)

Pejgamberi gjithashtu i urdhëronte të mbajnë nga katër gra edhe ata të cilët rishtazi e pranonin Islamin ndërsa ishin të martuar me tetë ose pesë gra. (Transmetim i Ebu Davudit në Musnedin e tij.)

Martesa e Pejgamberit a.s. me nëntë gra ishte specifike nga Zoti për shkak të nevojës për thirrje në jetën e tij dhe nevojës së ummetit për to pas vdekjes së tij.

Drejtësia është kusht për lejimin e martesës me më shumë gra

Islami e kushtëzon muslimanin që në martesën me më shumë se një grua të jetë plotësisht i drejtë mes dy ose më shumë grave të tij, gjegjësisht të jetë i drejtë në veshmbathje, në ushqim, ne vendbanim dhe në furnizim. Ai që nuk mund të jetë i drejtë në këto obligime, nuk mund të martohet me më shumë se një grua. Në këtë kontekst Zoti i Madhëruar thotë:

"Nëse frikoheni se nuk do të jeni të drejtë, atëherë (martohuni) me një (grua)!" (Nisâ, 3)

Pejgamberi a.s. thotë:

"Nëse ndokush ka dy gra dhe anon nga njëra prej tyre, Ditën e Kijametit do të heqë giysmën e trupit zvarrë ". (Transmetim Unanim.)

Animi i theksuar në këtë hadith nënkupton keqpërdorimin e të drejtave që ju takojnë e jo vetëm animin sentimental. Pra, meqë kjo ka të bëjë me një drejtësi të pamundshme, vërejtëm se Zoti falë dhe mëshiron:

"Ju kurrsesi nuk do të mund ta mbani drejtësinë midis grave edhe nëse përpiqeni, pra mos anoni plotësisht nga njëra e ta lini tjetrën si të varur". (Nisâ, 129)

Kur Pejgamberi a.s. dëshironte të udhëtojë, përdorte shortin dhe cilës i binte shigjeta, e shoqëronte. Ai këtë e bënte me qëllim që ta pengonte hidhërimin dhe ta ruante qetësinë e të gjithave. (Transmetim Unanim.)

Pejgamberi a.s. i cili vepronte me drejtësi, thotë: "O Zot, kjo është ndarja ime për atë që e posedoj, më fal për atë që s'e posedoj e Ti e posedon!" (Transmetim i autorëve të suneneve.)

Urtësia e lejimit të martesës me më shumë gra

Islami është fjala e fundit e Zotit me të cilën e përfundoi ciklin e mesazheve dhe për këtë shkak miratoi sheriatin e përgjithshëm e të përhershëm që vlen për të gjitha vendet dhe për mbarë njerëzinë në botë. Ai nuk vlen për qytetarin më shumë sesa për fshatarin, e as më shumë për vendet arktike sesa për ato ekuatoriale, ai gjithashtu nuk kufizohet për një kohë e t'i lërë pas dore kohët dhe gjeneratat tjera.

Ai e çmon nevojën e individëve dhe të shoqërisë pa kurrfarëdallimi. Meqë ka njerëz që kanë dëshirë të madhe për vazhdimin e mirëpo janë të martuar me gra sterile, atëherë a nuk do të ishte më mirë që ata të martohen edhe me gra tjera dhe ta realizojnë dëshirën e vet, por me kusht që t'i mbrojnë të drejtat e të parës?
Gjithashtu ka njerëz që kanë potencial të madh seksual mirëpo janë të martuar me gra frigjide, të sëmura ose me periudhë të gjatë të të përmuajshmeve. Nëse këta njerëz s'mund të durojnë atëherë pse t'u mos u lejohet martesa me një grua tjetër në vend që të kenë dashnore?

Mund të ndodhë që numri i grave të jetë më i madh se i burrave, veçanërisht në raste të luftës kur vriten burrat dhe fëmijët, dhe në këtë rast në interes të shoqërisë është që këto gra të martohen e jo të mbeten të privuara naa jeta bashkëshortore, që është e gërshetuar me qetësi, dashuri, mbrojtje dhe ndjenja materiale.

Për gratë që janë më në numër se burrat ka tri alternative:

1. Të jetojnë tërë jetën në priviniin e tihë të hidhur.

2. Të jenë objekt kënaqësie e epshi të ndaluar për burrat ose,

3. Të martohen me njerëz të martuar që mund t'i fumizojnë dhe t'i respektojnë.

S'ka dyshim se altemativa e fundit është zgjidhje më e përshtatshme e më e drejtë, dhe për këtë ekziston edhe parinù i Islamit:

"Po për një popull që bindshëm beson, a ka gjykirn më të mirë se i All-llahut?". (Mâide, 50)

Kështu është çështja e martesës me më shumë gra për të cilën Perëndimi i krishterë i kritikon mushmanët, kurse në anën tjetër ua lejon meshkujve të vet të kenë shumë dashnore, duke i injoruar të gjitha kufizimet dhe përgjegjësitë ligjore ose etike ndaj gruas ose ndaj rrjedhës që pason nga poligamia joligjore, jofetare e jomorale! Pra, cila prej këtyre dy zgjidhjeve është më e drejtë dhe më e udhëzuar?

[Drini_i_Zi]

Kontrata e martesës


Bazat themelore të martesës janë pranimi dhe rënia dakord nga secila palë për një marrëdhënie afatgjatë. Pasi pranimi është një gjendje mendore jo e dukshme për të tjerët, është e nevojshme të ketë një shprehje përpara dëshmitarëve. Në shekujt e kaluar martesat janë bërë në mënyrë verbale, në shtëpi ose në xhami nga njerëz që e njihnin çiftin, shpesh me prezencën e një hoxhe ose imami për t’i mësuar ata sesi të veprohet. Sot, megjithatë, përshkak të nevojës për shkrimin e dokumenteve pjesa më e madhe e martesave kryhen nga zyrtarë, të cilët pastaj japin një certifikatë ligjore martese. Në secilin rast, procedura është bazuar mbi sunnetin e Pejgamberit, salallahu alejhi ve sel-lem, me pak ndryshime nga vendi në vend sipas interpretimit të dijetarëve nga shkollat e ndryshme të fikhut.

Në mungesë ose paaftësi nga njëra palë ose të dy palët, një përfaqësues (vekil) mund të caktohet për të kryer kontratën. Mund të jetë një avokat i përgjithshëm ose një i caktuar vetëm për të këtë funksion.

Përpara se martesa të përfundohet, është sunnet, dhe kështu e dëshirueshme për dikënd për të dhënë një ligjëratë (hutbe) në lidhje me rastin dhe ata që janë të pranishëm mund të bëjnë dua për çiftin. Megjithatë, kjo nuk është e detyrueshme.

Gjenden dy kushte që martesa të jetë e vlefshme:

1. Dëshmimi i fjalëve të thëna nga njëra palë dhe pranimi nga pala tjetër gjatë të njëjtit takim [1]. Kjo bëhet për të vendosur vërtetësinë e martesës për mbrojtjen e gruas dhe fëmijëve. Dëshmitarët duhet të jenë të rritur, të shëndoshë nga ana mendore, meshkuj (sipas shumicës së dijetarëve) dhe duhet të jenë prezent, të dëgjojnë dhe të kuptojnë fjalët e kontratës.

2. Një ofertë formale nga një palë (ixhab) dhe pranimi nga pala tjetër (kubul), kjo përfshin edhe kërkesa të tjera si mëposhtë:

a). Të dyja palët duhet të kualifikohen nga mosha dhe aftësia mendore për të hyrë në një kontratë.

b). Fjalët e pranimit duhet të ndjekin ato të propozimit pa ndërprerje nga biseda që nuk kanë lidhje me subjektin. Nuk është gjynah që të këtë një periudhë heshtjeje përderisa dyja palët qëndrojnë në një vend dhe nuk ndahen.

c). Nuk duhet të ketë mospërputhje midis çfarë ofrohet dhe asaj çfarë pranohet vetëm nëse ajo është në dobi të propozuesit. Për shembull, dikush mund të thotë: “Unë do ta martoi vajzën me ty për një mehër prej pesë mijë dollarësh” dhe përgjigja tjetër mund të jetë “Unë do të pranoi të martohem me të për një shumë prej dhjetë mijë dollarësh”.

d). Të dyja palët duhet të dëgjojnë nga njëri-tjetri dhe të kenë një kuptim të përgjithshëm të asaj që nënkuptohet me fjalët që portretizojnë kontratën e martesës. Mund të kryhet në cilëndo gjuhë që kuptohet nga të dy ata.

e). Propozimi dhe pranimi duhet të bëhet në atë mënyrë, që menjëherë sa të pohohet, hynë në fuqi menjëherë. Kjo fuqi është që të dy burri dhe gruaja kanë të gjitha të drejtat e tyre që një martesë ka, megjithëse ato mund të ndryshojnë me rënien dakord sipas zakonit [2]. Me fjalë të tjera, kontrata nuk duhet të jetë me kusht që të presë një ngjarje në të ardhmen [3]. Asnjë fjalë tjetër specifike nuk kërkohet, përveç se duhet të jetë në kohën e tashme dhe të kaluar, si për shembull, “Unë martoi”, “Unë u martova”, “unë pranoi”, “Unë kam pranuar” etj.....duke treguar që pranimi ka hyrë në fuqi dhe është një fakt i kryer.

Kontrata hynë në fuqi menjëherë mbi përfundim, duke kuptuar me të çdo gjë që është e lejuar midis një burri dhe një gruaje. Pra, madje megjithëse konsumimi mund të shtyhet sipas zakonit ose rrethanave, nuk ka asgjë që i pengon ata të rrinë bashkë në shtëpi ose jashtë. Menjëherë sa kontrata të përfundojë, asnjëra palë nuk ka të drejtë ta prishë pa divorc ose vdekje. Përjashtimi i vetëm është në rastin kur merret vesh se njëra palë ka mashtruar për disa defekte në njërin prej tyre që i pengon ata të kenë marrëdhënie normale. Kontrata është për të dy burrin dhe gruan si një lidhje afatgjatë për të siguruar një ambient të përshtatshëm për ata të dy si dhe për rritjen e fëmijëve të tyre. Ka qenë zakon i sahabeve t’i këshillonin gratë e tyre në kohën e martesës së tyre. Sot, burrat mund të marrin dobi nga e njëjta. Sipas sunnetit të Pejgamberit, salallahu alejhi ve sel-lem, të sapomartuarit duhet të urohen dhe të bëhet dua për ta [4].

Kushtet brenda kontratës janë të lejuara dhe duhet të përmbushen aq sa nuk bien ndesh me ligjet e sheriatit. Pejgamberi, salallahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: “Kushtet më me meritë për tu përmbushur janë ato nga të cilat ju i keni bërë marrëdhëniet seksuale të lejuara”.

Dhe Allahu, subhanehu ve teala, ka thënë: “O ju që keni besuar, përmbushni obligimet tuaja”. [el-Maide:1]

Kjo përfshin të gjitha kushtet që trashëgohen në një kontratë martese (të drejtat dhe detyrat e të dyve burrit dhe gruas) gjithashtu çdo gjë tjetër të shtuar asaj me aprovimin e të dyve. Kushtet e pavlefshme, ata të cilat përfshijnë çdo dhunim të principeve islame ose që bie në kontradiktë me to [5], nuk duhet të përmbushen megjithëse kontrata vetë është e vlefshme. Ndërsa dijetarët kanë patur ndryshime në mendime mbi pyetje dhe kushte të veçanta tjera.

Umm Muhammed

Marrë nga: “Marriage Procedure in Islam”

Përktheu: Ammar Ardit Kraja


Shënime:

1). Oferta e kontratës ose propozimi mund të bëhen nga secila palë, burri ose kujdestari i gruas.

2). Ashtu siç është praktikë e sotme, kur çifti nuk jeton së bashku menjëherë por preferon për të pritur disa kohë për të bërë përgatitjet, për të gjetur një banesë të përshtatshme, të mbarojë një vit shkolle, etj. Megjithatë, nëse marrëdhëniet seksuale ndodhin gjatë kësaj periudhe, nuk ka asnjë gjynah përderisa ata janë ligjërisht të martuar dhe kontrata është në fuqi.

3). Të tilla si kur dikush mund të thojë: “Unë do të martohem me vajzën tuaj nëse/kur të gjej një punë të përshtatshme”. Kontrata nuk mund të varet mbi kushte të dyshimta ose rrethana në të ardhmen.

4). Pejgamberi, alejhis-selam, thoshte: “Barakellahu leke ve barake alejke ve xheme’a bejnekuma fi hajr”. (Allahu ju begatoftë juve, dërgoftë begatitë mbi ju dhe ju bashkoftë juve të dyve në mirësi). Ahmedi, et-Tirmidhiu dhe Ibën Maxhe, sahih.

5). “Nuk ka bindje ndaj një qënje të krijuar në mosbindje të Krijuesit”. [Transmetuar nga Ahmedi, sahih] Dhe “Nuk ka bindje ndaj askujt në mosbindje ndaj Allahut. Bindja është vetëm mbi atë që është e drejtë”. [Buhari dhe Muslimi].


Umm Muhammed,

[Drini_i_Zi]

Konsultimi & Vendim-marrja në Familje:

Pse nevojitet dhe si ta bëjmë?


nga Abdul Malik Mujahid



Ne Islam marëdhenia mes burrit dhe gruas nuk shihet si nje gare konkurimi siç ndodh ne shume shoqeri perendimore sot. Perkundrazi, maredhenia mes tyre bazohet ne bashkepunim. (shiko Kur'an, 4:32). Ne kontekstin e families, burri eshte lideri (përgjegjësi) i saj (shiko Kur'an, 4:34). Sidoqofte pushteti i ketij lideri, si te gjithe udheheqesit e tjere ne Islam, eshte i lidhur ngushte nga njera ane me Kur'anin dhe Sunetin, dhe nga ana tjeter me konsultimin e ndersjellte - 'amruhum shura bainahum':

"Edhe ata që i përgjigjen thirrjes së Zotit të tyre dhe e falin namazin rregullisht dhe ata që konsultohen mes vete për punë të përbashkëta, e nga ajo që Ne u japim ata e shpërndajnë". (Kuran, 42:38)

Familja muslimane si te gjithe institucionet e tjera muslimane, formale ose joformale, duhet te drejtohet me konsultim te ndersjellte. Nje nga shkaqet kryesore te problemeve te Umetit Musliman sot eshte mungesa e këshillimit me njëri-tjetrin. Procesi i konsultimit, ne qofte se inkuadrohet ne sjelljen personale dhe ushqehet ne familje si nje pjesë e jetes, do te jete e dobishme per Umetin tone ne perspektive.



Disa rregulla per konsultim joformal

Konsultim joformal konsiderohet edhe vetëm e folura me njeri tjetrin. Mund te ndodhe ne çdo vend e ne çdo kohe. Ja disa shembuj te konsultimit joformal dhe disa rregulla qe mund t'i perdorim:

- Degjo me vemendje: ne qofte se bashkeshorti ose femija deshiron te flase me ty; duhet te perqendroheni duke u larguar nga televizori, libri, gazeta, etj.

- Konsultimi nuk eshte e thene te jete vetem per ceshtje familiare. Konsultimi ne familje mund te behet për çdo teme (për çështje pune, kariere, studimi, apo dhe probleme të tjera më të gjera bashkëkohore).

- Në qoftë se një çështjë është serioze, mund të diskutohet në doza të vogla në familje pak nga pak.

- Shume gra kane merak se mos i merzisin burrat me çeshtjet e shtepise. Por merr pak kohe dhe mendo sesi do te doje qe burri te kontribonte për çështjen në fjalë, dhe pastaj fol me të.

- Bashkeshortët duhet t'i tregojne njeri tjetrit me pak fjale per punet e tyre, lagjen, xhamine apo per aktivitetet ditore te njeri-tjetrit. Informacioni i ndersjellte eshte i nevojshem per konsultimin e ndersjellte.

- Po ashtu eshte mire te mbahet nje kalendar familjar ku shenohen aktivitetet e anetareve te familjes i vendosur ne nje vend te dukshem, ne kuzhine apo prane telefonit.

- Lideri duhet te inkurajoje gruan dhe femijet qe te jene pjesemarres aktive ne proçesin e konsultimit familjar, duke u treguar mireprites ndaj reagimeve te tyre.

- Konsultimi mund te behet edhe ne restorant. Ose edhe gjate nje shetitje ne park.


Konsultimi Formal

Konsultimi formal eshte nje proçes gjate te cilit arrihet ne nje dakordim per nje çeshtje me interes te perbashket. Secili duhet te marre pjese ne kete proçes me mendje të hapur. Ja disa pika që mund të ndihmojnë në këtë proçes:

- Fillo më përmendjen dhe falenderimin e Allahut, si dhe salavatet për Profetin.

- Duhet te jesh i gatshem te sakrifikosh opinionin tend nese ai nuk pranohet edhe atehere kur ti mendon se eshte shume i mire.

- Pregatitu pak para takimit per detajet e çeshtjes per te cilen do mbahet konsultimi.

- Degjo me vemendje se çfare thone te tjeret.

- Trego respekt gjate diskutimit te mendimeve te te tjereve.

- Ki parasysh se gjatë këtij proçesi qëllimi është te arrihet ne dakordim.

- Përfshi fëmijët në proçesin e konsultimit formal në familje. Ata mund të kenë idera të shkëlqyera.

- Mënjano të sjellurën sarkastike ose mbrojtëse. Tregohu i arsyeshem dhe racional.

- Bej dua per bereqet (miresi/hajer) kur arrihet ne nje vendim.



Komunikimi joverbal (pa fjalë)

Çdo konsultim është një proçes efektiv komunikimi. Ndaj janë të rëndësishme aspektet verbale dhe joverbale të këtij komunkimi. Ja disa nga çështjet që duhet të mbahen parasysh në lidhje me komunikimin joverbal:

- Bisedë e sinqertë dhe e hapur me 'takua' (vetëdije ndaj Zotit); ky është çelësi për sukses (Kur'an 33:70).

- Kritikat joverbale (gjeste të ndryshmë, heshtja, etj) mund të shkaktojnë shumë probleme.

- Mundohu të komunikosh qartë atë që ke në mendje. Mos prit që gruaja apo të tjerët të ta lexojnë mendjen, e pastaj mërzitesh kur ata nuk të kuptojnë.

- Komunikimi joverbal mund të vijë në ndihmë për të shprehur falenderime apo vlerësime. Sidoqoftë, shprehja me fjalë e asaj që ke në mendje është më e mirë.



Kritika është një lloj konsultimi

Konsultimi nuk sjell vetëm diskutime të thjeshta dhe komente pozitive. Ajo mund të përfshijë edhe kritika. Sidoqoftë, në Islam ka etiketë (adab) për dhënien e kritikave. Ja disa nga këto etiketa:

- Para se të hapësh gojën kontrollo nijetin (motivin). Duhet të bëjmë kritika konstruktive me qëllim që të ndihmojmë dikë, dhe jo që të ndjehemi ne më mirë se të tjerët.

- Bëj dua për veten dhe për personin që do kritikosh para se ta ballafaqosh atë.

- Mendohu paraprakisht dhe zgjidh fjalët më të përshtatshme.

- Mos përdor nota kritike, gjykuese apo përulëse.

- Zgjedhja e kohës është e rëndësishme; mos e bëj në nxehje e sipër.

- Kritika pranohet më mirë kur bëhet një-me-një.

- Rikujto shprehjen e Profetit se: "Besimtari është pasqyrë e një tjetër besimtari". Ndaj thuaj atë që sheh. Por mos ekzagjero.

- Ki parasysh se informatat dhe konkluzionet e tua mund të jenë të gabuara.

- Dëgjo shpjegimin me vëmendje dhe pranoje atë edhe në qoftë se është pjesërisht i saktë sipas mendimit tënd.

- Mënjano debatimin pa fund.

- Kupto se kur duhet të ndalesh. Mos e tërhiq zvarrë diskutimin nëse e sheh që nuk je duke shkruar dikund.

Po aq e rëndësishme sa dhënia e kritikës është edhe pranimi i kritikës. Ja disa sugjerimi për këtë rast:

- Falendero personin i cili do të ndihmojë dhe i kushton rëndësi zhvillimin tënd me mendimet apo këshillat e veta.

- Mirëprit mendimet dhe vlerësimet e të tjerëve. Pyet për këshilla dhe sugjerime sesi mund të përmirësosh diçka.

- Shpjego nëse ka ndonjë keqkuptim.

- Prano gabimet.

- Koha jo e përshtatshme nuk duhet t'ju mënjanojë nga të dëgjuarit dhe përfituarit.

- Nuk duhet ta ndalni personin që po ju kritikon për shkak të vendit, gjuhës ose sjelljes.

- Mos e rrotullo muhabetin që të fillosh ti të kritikosh personin gjatë kësaj kohe.

- Bëj Dua për personin që po të kritikon.



Përfshirja e fëmijëve në proçesin e konsultimit

Fëmijët janë krijesa inteligjente dhe mendimtare, të cilët kanë shumë për të kontribuar nëpër diskutime. Shpesh ndodh që prindërit i refuzojnë opinionet dhe mendimet e fëmijëve të tyre duke menduar se ata janë të vegjël e pa-eksperience për t'u përfshirë në vendim-marrje. Nuk duhet vepruar kështu.

Praktikimi i vendim-marrjes në familjë ndohmon fëmijët të mësojnë të komunikjonë efektivisht në një ambient ku ata ndjehen rehat dhe të sigurtë. Prindërit duhet të mos harrojnë se dashuria e tyre është vendimtare në rritjen e fëmijëve, por nuk është e mjaftueshme për të rritur fëmijë të lumtur dhe që di të përshtatet mirë situatave. Aftësia për të komunikuar është çelësi i një zhvillimi të suksesshëm tek fëmijët.

Në vijim janë disa këshilla që mund t'ju vijnë në ndihmë për të inkurajuar fëmijët të komunikojnë efektivisht dhe të marrin pjesë në proçesin e vendim-marrjes në familjë.

- Që në moshë të vogël, mundohu që fëmijës t'i bëhet zakon të bisedojë me ty për ditën (sesi e kaloi) dhe për ndjenjat e tij.

- Praktikimi i konsultimit është një nga karakteristikat e një besimtari (Kuran 42:38). Ngulite tek ai që në vegjëli. (Fëmija im më i vogël ulet gjatë konsultimit në familjen tonë me laps e letër dhe mban shënime, edhe pse ende nuk di të shkruaj.)

- Fëmijët duhet të jenë pjesëmarrës të plotë në të gjitha konsultimet familjare, formale dhe jo-formale, përveç rasteve kur çeshtja e diskutimit ka të bëjë vetëm me prinërit ekskluzivisht.

- Fëmijët hapen më mirë në rrethana jo-formale sesa formale. Psh, dy minuta bisede në makinë me ta mund të tregojnë informata të rëndësishme për ndjenjat e tyre, më tepër sesa në një bisedë formale (paksa e forcuar).

- Fëmijët kanë shumë dëshirë të bëjnë pyetje. Përgjigju pyetjeve të tyre me një nga të tuat: "Çfarë mendon ti për këtë?" Mendo për pyetjet e tyre si fillim i një bisede të ndërsjelltë.

- Lër fëmijët të arrijnë vetë në zgjidhje. Në vend të dhënies së këshillave, pyeti "Pra, çfarë mendoni të bëjmë në këtë rast?" ose "Si duhet të veprojmë në këtë rast sipas mendimit tuaj?"

- Delego përgjegjësi tek fëmija në vend që të ndjekësh stilin e komunikimit 'ti bëj këtë, ti bëj atë'.

- Mënjano ngarkesën elektronike: televizorin, manjetofonin, kompjuterin, etj. të cilat mund të shkaktojnë që fëmija të mbyllet ndaj prindërve. Vendos rregulla për shikimin e televizorit.

- Ruaj sensin e humorit. E qeshura nuk do të ulë autoritetin e as nuk do të sabotojë mësimet. Përkundrazi, do të përmirësojë komunikimin.

- Respekto opinionet e fëmijëve.

- Dëgjo me vëmendje se çfarë thonë fëmijët pa u bërë tepër gjykues apo kritik.

- Shpërble idetë e mira.

[Drini_i_Zi]

Vendimi për Martesë

Vendimi për partnerin tënd në martesë është një nga vendimet më të rëndësishme që njeriu bën në jetën e vet. Ndaj nuk duhet të merret lehtë kjo çështje, e as t'i lihet vetëm shanseve, momenteve apo hormoneve. Ky është një vendim që duhet të merret me shumë seriozitet duke bërë vazhdimisht Dua (lutje Allahut), hetim të kujdeshëm të të gjithë faktorëve dhe rrethanave, si dhe me mbështetjen dhe përfshirjen e familjes.

Atëherë pyetja është: Si ia bëjnë të rinjtë Muslimanë? Së pari, në Islam të rinjtë rriten duke ndërtuar lidhje të forta shoqërie me shokë të të njëjtës gjini. 'Motërzimi' ose 'Vllazërimi' që zhvillohet tek të rinjtë zgjat gjithë jetën.

Kështu në përgjithësi kur një i ri ose e re vendos të martohet, zakonisht ai/ajo ndjek këto hapa:

- I riu/e reja bën Dua që Allahu ta ndihmojë të gjejë njeriun e duhur.

- Familja/shoqëria interesohet, diskuton dhe sugjeron disa kandidatë. Pastaj konsultohen me njëri-tjetrin duke reduktuar numrin e kandidatëve. Zakonisht familjet sugjerojnë njëri-tjetrit që palët të takohen.

- Çifti dakordohet të takohet në një ambient me njerëz.

- Familja vazhdon të pyesë edhe më për kandidatin - duke folur me shokë, familje, kolege, etj me qëllim që të mësojë për karakterin e tij.

- Çifti fal Namazin e Istihares duke kërkuar ndihmën e Allahut në marrjen e vendimit.

- Në fund, palët vendosin nëse do vazhdojnë me martesë ose jo. Islami i ka dhënë liri njeriut në zgjedhjen e partnerit - ata nuk mund të martohen me forcë nëse nuk kanë dëshirë.

Kjo lloj proçedure ndihmon që të sigurohet një martesë e fortë, duke marrë parasysh zgjuarsinë dhe udhëzimin e më të rriturve në familje sidomos kur është fjala për një vendim kaq të rëndësishëm në jetë. Përfshirja e familjes në zgjedhjen e partnerit në martesë bën të mundur që zgjidhja të mos bazohet vetëm në nocione romantike, por në vlerësimin objektiv dhe të kujdësshëm me qëllim që çifti të jetë sa më i përshtatshëm për njëri-tjetrin.

[Drini_i_Zi]

Disa Pyetje që Mund t'ia Bëni një Kandidati për Martesë


Pyetjet që vijojnë kanë për qëllim t'ju ndihmojnë juve të mendoni për disa çështje të rëndësishmë në lidhje më martesën. Eshtë në dëshirën tuaj t'i merrni ato në konsideratë kur të bisedoni me dikë me qëllim lidhje në martesë. Disa nga këto pyetje mund t'i bëhen edhe një ndërmjetësuesi, i cili është në gjendje t''ju përgjigjet nga një perspektivë e paanshme.

Pyetje të Përgjithsme:

- Pse jeni i interesuar të martoheni pikërisht në këtë kohë?

- Si do ta përshkruanit veten?

- Cila është një nga arritjet e tua më të mëdha?

- A mund të më tregosh diçka nga eksperienca jote nga e cila ke përfituar apo ke mësuar?

- Cila ka qenë një nga vështirësitë më të rënda me të cilat je ballafaquar deri tani në jetë? Si ka ndikuar ajo tek ty?

- A ka ndonjë gjë që do dëshiroje ta ndryshoje tek vetja dhe cila është ajo?

- Cilat janë qëllimet e tua në këtë jetë? Çfarë ke dëshirë të realizosh para se të vdesësh?

- Për çfarë je duke kërkuar tek partneri/partnerja jote e ardhshme?

Pyetje për Fenë:

- Çfarë bën që të ndjehesh sa më afër me Allahun (subhanehu ue teala shkurt sut)?

- Si mendon se martesa do të të afrojë edhe më tepër me Allahun (sut)?

- Çfarë do kishit dëshirë të përmirësonit tek vetja nga perspektiva Islame?

- A i falni të gjitha kohët e namazit? Po kur jeni në punë si ia bëni? A shkoni për namazin e Xhumasë?

- Sa sure nga Kur'ani keni mësuar përmendësh?

- Sa shumë je i ingranuar me komunitetin?

- A e agjëroni Ramazanin?

- Sa shumë jepni për Sadaka? Si e shpërndani Zekatin?

- A keni qenë për Haxh ose për Umra? Kur keni dëshirë të shkoni?

- A ke lidhje me ndonjë xhami të veçantë?

- Sa të rëndësishme e konsideroni Hixhabin për gruan?


Pyetje për Familjen:

- Sipas mendimit tuaj, çfarë roli duhet të kenë prindërit dhe familja më gjerë në marrjen e vendimeve të rëndësishme si psh. për martesën, rritjen e fëmijëve, ku do të jetojmë, etj?

- Çfarë do bëni në rast konflikti midis bashkëshortes/bashkëshortit tuaj dhe familjes tuaj?

- A do jeni dakort të jetojmë me familjen më gjerë (psh prindërit) sidomos kur ata të plaken?

- A mund të përshkruash karakterin e anëtareve të familjes tënde?


Për Profesionin:
- Çfarë karriere keni planifikuar/zgjedhur për të ardhmen?

- A do punojnë të dy burri dhe gruaja?

- Sa kohë harxhoni në punë?

- A do më mbështesje nëse unë vendos të shkoj përsëri në shkollë për të marrë një diplomë më të avancuar?

Interesa personale/Hobe:

- Si ju pëlqen ta kaloni kohën e lirë?

- Sa kohë harxhoni dukë parë televizor?

- Çfarë do kishit dëshirë të bëjmë bashkë?

- Sa kohë kaloni me shoqërinë?


Fëmijët:

- Sa fëmijë do dëshironit të kishit?

- Kur mendon se do jesh gati për të patur fëmijën e parë?

- Çfarë mendon për përgjegjësitë gjatë viteve të para të fëmijës?

- Çfarë mendon se është e rëndësishme t'jua mësojmë fëmijëve?

- Si do të bëni të mundur që fëmijët të marrin një edukim të mirë Islam?

- Çfarë do të bëni nëse dikush nga ne nuk mund të lindë fëmijë?

- Çfarë mendoni për adoptimin e fëmijëve?


Mosmarrëveshjet:

- Si duhet t'i zgjidhim mosmarrëveshjet?

- Çfarë bëni ju kur jeni i mërzitur?

- Si do ta bëje bashkëshorten/bahskëshortin tënd të ndjehej më mirë kur ajo/ai është i mërzitur?

Pershtatur nga www.zawaj.com