Nga Mero Baze
Ēfarė librash historie lexojmė?
Piro Misha ėshtė padyshim njė nga intelektualėt e majtė mė tė spikatur tė Shqipėrisė, por dhe njė nga botuesit tanė tė njohur. Ai ka botuar sė paku dy libra, qė hedhin poshtė gjithė kėtė zhurmė dhe mjaftojnė tė kthehen nė teste zyrtare tė historiografisė sonė, ose sė paku nė kornizė zyrtare. Ai ka botuar kujtimet brilante tė Eqerem Vlorės dhe librin e Fisherit pėr Luftėn e Dytė Botėrore nė Shqipėri. Kėta dy libra mbulojnė gati gjysmėn e periudhės sė debatueshme tė Shqipėrisė. Po tė lexosh Eqerem Vlorėn, i cili nuk ka pasur as zakonin dhe as detyrimin tė gėnjejė pėr arsye politike, se e ka shkruar ditarin nė fund tė jetės sė vet, e shikon se heroi i parė shqiptar pas pavarėsisė nuk ėshtė Haxhi Qamili, njė bandit ordiner gjysmė i ēmendur i Shqipėrisė sė Mesme, qė me anadollakllėkun e vet bėri vetėm masakra. Prej tij mėson se historia e atyre viteve nuk ėshtė histori e Haxhi Qamilit, por histori e elitės shqiptare tė dalė nga Perandoria Otomane qė pėrpiqej tė hidhte themelet e shtetit tė ri shqiptar. Po tė lexosh atė, e kupton se nė luftėn e Vlorės ka pasur njė shtet shqiptar qė ka luftuar seriozisht, por dhe ka bėrė marrėveshje po aq seriozisht me italianėt dhe nuk ka qenė njė kaēak nga Salaria qė ka shkuar pėr kuverta dhe qė ne e kemi bėrė hero kombėtar. Selam Musai nuk ėshtė as personazh dhe as luftėtar i luftės sė Vlorės pėr gjithkėnd qė ka qenė nė luftėn e Vlorės dhe ka shkruar kujtimet.
Ai ėshtė njė i vrarė qė ėshtė gjendur aty pėr punėt e veta dhe shumė pak ose aspak pėr qėllimin, me tė cilin historiografia jonė e ka bėrė hero. Po ashtu, historia e parlamentarizmit shqiptar tė viteve `20 nuk ėshtė histori tė mirėsh dhe tė kėqinjsh, por ėshtė histori tipike shqiptarėsh me kurthe, puēe, grushte shteti, marrje peng, atentate, siē ėshtė historia jonė normale. As Bajram Curri dhe as Ahmet Zogu nuk janė tė kėqinj, as Avni Rustemi dhe as Ali Bej Kėlcyra nuk janė tė ndarė nė bejlerė dhe tė varfėr. Ata janė gjithēka ne kishim nė vitet `20 dhe po t`i shohėsh me kujdes, janė mė tė mirė se kėta qė kemi nė vitet 2000.
Pėr tė mos ikur nga botuesi Piro Misha dhe nga intelektuali i majtė Piro Misha, do tė desha tė citoja librin e Fisherit pėr Luftėn e Dytė Botėrore nė Shqipėri dhe realizmin, me tė cilin ai pėrshkruan skenat e luftės dhe raportet mes kampeve politike shqiptare. Unė jam vetėm konsumues i historisė dhe nuk jam historian, por nuk do tė lejoja asnjė ditė tim bir, qoftė dhe ta prekte me dorė tekstin e pėshtirė tė historisė sė Shqipėrisė qė ai mėson nė shkollė, ku Ahmet Zogu quhet satrap, Enver Hoxha komandat legjendar dhe Vasil Laēi hero kombėtar. Kėto perversitete i mban nė kėmbė vetėm njė politikė qė kėrkon tė ruajė monopolin qė ka vendosur njė pjesė e indoktrinuar e shoqėrisė, historiografia komuniste. Jam i bindur se politikanėt e majtė shqiptarė nuk lexojnė mė as vetė paēavuret e shkruara pėr historinė e shtetit shqiptar nga vetė ata ose shokė tė tyre. Ata vetė po i shkollojnė fėmijėt nė perėndim dhe po vetė pėrpiqen tė kuptojnė ēfarė ka ndodhur. Zhurmėn e kanė nga keqkuptimi, se populli ynė ėshtė injorant dhe e nuk e kupton se ēdo tė thotė tė vazhdosh ta gėnjesh nė vitin 2007. Ėshtė njė turp qė nuk besoj se ka ndodhur nė ndonjė vend tjetėr, ku nė fillim tė shekullit tė 21, ti detyrosh qytetarėt e tu tė mos mėsojnė tė vėrtetėn e historisė sė tyre. Nuk e kam pyetur Piro Mishėn, por jam i sigurt se librat e tij i blejnė dhe i lexojnė gjithė historianėt politikė tė sė majtės qė po ngrejnė zėrin dhe me me siguri qė i lavdėrojnė ata libra. Por publikisht duan tė na bėjnė budallenj.
Krijoni Kontakt