
Postuar më parë nga
Albo
Kjo eshte pjesa me e bukur e shkrimit me lart dhe i vetmi paragraf i shkruajtur me sinqeritet nga autori. Ne kete paragraf, ai vetem sa jep nje shije te mencurise dhe largpamesise se Ismail Bej Vlores, qe eshte mbase figura me e dashur historike per mua.
Tani qe te kuptoni se pse kjo urrejtje ndaj Ismail Bej Vlores:
1. Nopca eshte austro-hungarez dhe ishte ne interesin e perandorise austro-hungareze kontrolli mbi punet e brendshme te Shqiperise duke perdorur solidaritetin me malesoret shqiptare ne veri te vendit qe ishin katolike. Dhe duke qene austro-hungarez, Nopca e urren Ismail Bej Vloren pasi ky plak me thinja arriti te parashikoje jo vetem renien e Portes se Larte, por edhe renien e vete perandorise se dashur austro-hungareze. Ishte Bertholdi ai qe i vuri nen dispozicion Ismail Bej Vlores nje anije per te mberitur ne Shqiperi, dhe siguroi leje kalimin ndaj flotes italiane. Te gjitha keto Bertholdi i beri me paramendimin se Ismail Bej Vlora do ta kthente Shqiperine ne nje protektorat austriak, gje qe nuk ndodhi dhe prandaj Nopca le te kuptohet qe "plaku ia hodhi Bertholdit".
2. Urrejtja e Nopces ka edhe kontekst krahinor: Ismail Bej Vlora ishte tosk e jo geg, pavaresia e vendit u shpall ne Vlore e jo ne Shkoder, themelet e shtetit shqiptar po hidheshin jo ne zonen e influences hungareze, Veriun e Shqiperise, ku Nopca dhe perandoria e tij e dashur kish investuar aq kohe ne vite. Bile po te vini re, gjithe vepra e Nopces flet vetem per Shqiperine e Veriut.
3. Urrejtja e Nopces arrin kulmin pasi dy prej mbeshtetesve me te medhenj te Austro-Hungarise ne Shqiperi, qe jane paguar me napolona ari per sherbimin e tyre, kane qene kusheriri i Ismail Bej Vlores, djali i xhaxhait, Syrja Bej Vlora, dhe djali i tij, Eqrem Bej Vlora. Te dy keta ishin ne sherbim te plote te austro-hungarise, bile u ngeli edhe qejfi kur Ismail Bej Vlora, me i madhi nga familja e Vlorajve, prishi planet e tyre dhe te austro-hungarise per shpalljen e pavaresise.
Tani qe te kuptoni se perse "sulmohet" Ismail Bej Vlora nga njerezit e vegjel te historise shqiptare, qe nga Esat Pashe Toptani e Faik Konica, e deri tek nipi i tij i dashur, Eqrem Bej Vlora.
1. Ismail Bej Vlora ishte nje nga njerezit me me kulture te kohes se tij, si ne lindje edhe ne Perendim. Dhe mendimi dhe largpamesia e tij ishin te tilla qe parashikoi si renien e Perandorise Otomane nese Sulltani nuk hiqte dore nga qenderzimi i pushtetit dhe mohimi i autonomise popujve qe mbante nen nenshtrim, e deri tek renia e perandorise austro-hungareze te cilen shume shqiptare te tjere te kohes e shihnin si "shpetimtare".
2. Se dyti, Ismail Bej Vlora e kish te qarte qe po aq e rendesishme sa c'ishte shpallja e pavaresise nga Turqia per shqiptaret, po aq e rendesishme ishte edhe krijimi i maredhenieve te fqinjesise se mire me fqinjet ballkanike qe e kishin shpallur pavaresine e tyre disa dekada apo vite para shqiptareve. Ndryshe nga insistimi i shume patrioteve te kohes se Shqiperia ka nevoje per nje "shtet te fuqishem mbrojtes" qe te luaje rolin qe kish luajtur deri ne ato vite "bab Sulltani", Ismail Qemali besonte se ishte koha qe shqiptaret te hidhnin hapat e tyre te veta te para ne histori. Presionet e jashtme turke, austriake, italiane, serbe, bullgare, greke ishin jashte kontrollit te tij dhe shpresa e tij e vetme ne ato rrethana ishte gjetja e nje balance veteneutralizuese e ketyre presioneve.
3. Ismail Bej Vlora u sulmua ne fillim prej Esat Pashe Toptanit qe edhe pse nje cope injorant i pashkolle mendonte se mund te behej "Sulltan i Shqiptareve". Shume shpejt nga Amerika i erdhi ne krah Esatit edhe Faik Konica, dhe se bashku formuan "qeverine e Durresit" ne Shqiperine e mesme duke propoganduar se Ismail Bej Vlora ua shiti Shqiperine grekerve, dhe per kete tregonin me gisht nga flamuri kombetar i ngritur ne Vlore, nje flamur bizantin orthodhoks. Dhe per te provokuar emocionet e shqiptareve myslimaneve shtonin edhe fjalet: "Shqiperia ka nevoje per nje mbret mysliman!" Te njejten propogande perdoren me vone edhe ndaj pasuesit te Ismail Bej Vlores, Princ Wiedit.
4. Kur deputeti i Beratit, Ismail Bej Vlora, lideri i levizjes liberale ne parlamentin turk dhe njeriu i vetem qe pati kurajon qe ti thosh sulltanit qe te hiqte dore nga qenderzimi i pushtetit dhe tu njihte autonomine popujve te Turqise Evropiane si nje menyre per te zgjatur jegjatesine e Perandorise Otomane, te gjithe besniket e sulltanit e sulmuan hapur fizikisht ne mes te salles se parlamentit turk. Ismail Bej Vlora u largua fisnikerisht nga salla e parlamentit turk per te mos shkelur me kurre atje.
5. Peripecite e Ismail Bej Vlores me sulltanin nuk mbarojne ketu. U hapen fjale se sulltani i kish futur njerez per ta vrare dhe kjo beri qe Ismail Bej Vlora te shkoje ne legalitet ne Perendim. Shkon ne Itali dhe ne Bruksel, Belgjike, ku bie ne kontakt edhe me nje prej kritikeve te tij me te medhenj, bashkepunetorin e Esat Pashe Toptanit dhe djaloshin e ri ne moshe qe shtypte gazeten Albania ne Bruksel, Faik Konicen, me fondet e ministrise se jashtme austro-hungareze. Nga debatet qe paten me njeri-tjetrin, Konica e sulmon plakun si "filogrek", kurse Ismail Bej Vlora citohet te kete thene: "Nuk arrita te shkembej dot dy fjale me kete njeri" per te nenvizuar tarbjetin e keq e gjakenxehte te Konices.
Por perse ishte Ismail Bej Vlora "filogrek"?
1. Sepse ashtu si gjithe rilindasit tane, ne rini te tij, ai frekuentoi gjimnazin e mirenjohur grek te Janines, Zosimea Skoli.
2. Sepse ai ishte martuar me nje greke.
3. Sepse kur vizitoi Athinen ne legalitet se bashku me Sulejman Delvinen e disa shqiptare te tjere, ai citohet te kete bere nje deklarate sa te vertete edhe turbulluesve per veshet e shqiptareve te vegjel: "Populli grek eshte populli natyral vella i popullit shqiptar."
4. Sepse ne 28 nentor 1912, Ismail Bej Vlora nuk ngriti te njejtin flamur me gjysem henez qe ishte valvitur per 500 vjet ne token e arberit, as flamurin me nje koke perendimoro-katolik, por valeviti nje flamur bizantino-orthodhoks te te pareve.
Sa per akuzat e tjera te Nopcas per para e pushtet:
- Vlorajt ishin familja me e fuqimshme e bejlereve ne Shqiperi.
- Ismail Bej Vlora (Qemali ishte emri qe i vune turqit) ishte i velur nga pushteti gjithe jeten e tij dhe fakti qe ai ia dorezoi pushtetin princit Vid duke e shperndare qeverine e tij me vone, deshmon se ai nuk kish asnje ambicie per pushtet vecse per te punuar per te miren e vendit e popullit te tij te varfer e te munduar.
Ismail Bej Vlora per mua eshte krahu i djathte i Gjergj Kastriot - Skenderbeut. Dhe me vjen keq se sa shume vemendje i perkushtohet pinjolleve te kallepit te Faik Konices e kompani qe ishin askushi perpara figures se Ismail Bej Vlores, dhe se sa ne hije lihen luanet e historise shqiptare. Dhe per ata qe nuk e njohin fundin e jetes se Ismail Bej Vlores, ai u martirizua duke u helmuar ne Itali teksa kerkonte takim me ministrin e jashtem italian. Varrimi i trupit te tij ne Shqiperi ishte nje moment po aq historik sa edhe vete dita e shpalljes se pavaresise, gjithe shqiptaret dolen te prisnin nga Italia trupin e pajete te plakut te urte.
Albo
Krijoni Kontakt