Arti i Diellit

[Artson]

Ne nje dite te bukur me diell-sic thuhet rendom-teksa ecja i ngrysur
neper qoshezet e pallateve sekretruajtese
ndoshta duke kafshuar qiellzen e majte te buzes,
apo ndoshta duke u perpjekur te shperfill te 'vrazhden' brenda meje
..,befas m'u krijua ndjesia se Ai lypesi qe me gjendej perball ishte vete
Djalli,
mirepo sa me prane i afrohesha aq me e larget dhe e harruar po beheshe
ndjesia e meparshme
Me fal dicka,ta befte Zoti mbare:kumboi i plote zeri i Tij
Nuk kam asgje: iu pergjigja shkurt e ftohte-vetem shpirtin te te jap?!!
Buzeqeshja falenderuese e mirenjohese prej engjelli kopil
qe me dhuroi lypesi si kembim me ngjante e njohur,
po aq e njohur sa ngjizja e mekatit me castin qe sapo perjetova.
Krejt i vetem ne pavetedijen e atij casti te mallkuar,
kuptova qe i kisha shitur shpirtin...,
vazhdova rrugen serish duke kafshuar qiellzen e majte te buzes,
sikur po vjelja mushtin e ekzistences sime qe tashme nuk ishte me e imja..,
ecja e vazhdoja te kafshoja,
ecja e vazhdoja te kafshohesha,
kafshoja verberisht unin tim te vdekur.
Nderkohe shiu qe kish kohe qe binte,
po gjallonte neverine e pikellimit tim
e cdo pike e tij mbartte fare meshire e shije ngushellimi.

A. Lushi

[Artson]

Dashuria ime fisnike..,:derdelliste hareshem nje i kamur aty afer
..,ngrihet mbi parimet e dashurise,
themelet e saj misherojne e gjenerojne bujarine e Zotit
-fshiu djerset,u mbush me fryme e filloi serish-
..,respekti per jeten pasqyron cdo kenaqesi te mirekultivuar
e cdo vuajtje te gatuar qellimisht per ne..,
shpeshhere nga vete ne
e mos harroni-kete here i ndyshoi cuditshem diksioni i zerit
..,armiku i kahershem i njeriut eshte thjesht mosqenia e tij nje mik
..,sikur ta donim njeri-tjetrin vetem aq sa na perbuz Krijuesi yne
per kete qe jeni shnderruar mizorisht,
jeta do skaliteshe me virtyte e vlera ne shpirtlartesi
e njeriu nuk do ishte me nje produkt skllaverisht i pandashem i atyre qe
zoteron.
Kisha kohe me cigaren nder buze e nuk po gjeja shkrepesen e kjo u be nje
shtyse qe t'i drejtohesha zoterise ne fjale
-A mund ta ndez te lutem?
-Sigurisht: u pergjigj
-Faleminderirt
-Asgje,te lutem
-Fjalim mbreselenes:nderhyra me takt
-ah mos u pyet:shfryu sjellshem ai-kam gjithe diten qe bej prova per
shfaqjen,jam lodhur shume kohet e fundit ceshte e verteta
Me ndezjen e cigares u qartesua edhe dilema e brendshme qe po me gerryente
prej kohesh..,
u nisa me keqardhje te sporteli i teatrit per te kthyer bileten e shfaqjes
qe kisha blere para se vemendja ime t'i perkushtoheshe 'te kamurit'
Fillova te qesh me vete...,epo te pakten per pak caste u krijua tek une
iluzioni qe te kamurit ishin inteligjente e te ndjeshem njekohesisht,e kjo
fale nje aktori amator qe natyra i kishte dhene per kusur dhuntine e te
qenët sugjestionues.

A. Lushi

[Artson]

"Në emër të…"

-1- (Dita 1)

Të gjithë atyre që dua të them
Që të thonë shumë, duan
Dhe që… gjithsesi
"Në emër të"
për çdonjërin emër
një kuptim
një rrezatim
shumë përjashtime
Prej katalogjesh e librash historie
Ku e vërteta ngjan si rreckë
Shkëputur prej plaçkitjesh
Vulosur fort prej gëlbazash toksike
Përzier me fjalë
Dhe tym-helme industriale
Të përpjekjeve për…
… të rikthyer mbrapsht
Revan-vdekjen
Duke e shpërndarë
Mijëra kanalesh
Me drejtim nga dobësia
NË EMËR TË
Vampirizmit modern
Të
Lëng-thithjes së "lëngut të mbetur"
Të
Skeleteve tanë
Grumbulluar në
Fundin e "lëngshtrydhësit" të madh
Quajtur
G-L-O-B-A-L-I-Z-Ë-M


-2- (Dita 2)

O qendër e shpirtit
Atje ku janë rrënjët e klithjes
"darkë-lamtumira" ne s'na priti
E pra! Ne vazhdojmë të lëpirat
Dhe me gishta
Shfletojmë për vite zverdhjesh
Miliarda fletë
Të miliona librash
Gjithnjë më t'papërfillur.

Gjithçka, lindi
Shpirti praktik
I lashti i miqve të mi modernë
Mendimi
Mendimi lind
Ai shpik
Përjashton mënyra të sjelluri
Heq të drejta jetësore
Forma, është e tij
E mendimit tonë
Parazitarit
Të dembelosurit mendim
Të prag-qetësive thuajse vdektore
Rebeli,
Luftaraku,
Dëshiruesi
Mendim
Gjatë ciklit, të të cilit
Kërkoj shpirtrat e ngjyrave
Dhe ende vazhdoj të shkruaj
Në
Ç'akordim harmonie shpirtërore
Duke parë
Miliona libra në gjuhë të huaj
Të kohëve të
Modernizmit
Praktiko-Etiko-Intelektual
Të gjallimit të lakmive
Të "shpirtrave praktikë"
Vjedhës; punëthyes
Të cilët
Bashkojnë copë-shqyerjet
E punës së të tjerëve
Dhe tregëtojnë delir
Të emrit të tyre të dhjerë.
Që
Mbulon kryet e lexuesve mbarë globit

Dhe rikthehet në një lloj
"Defekimi mendor"
Përmendore e padukshme
E tejndjerë
E ndotjes shpirtërore
Të krijesave
Që
Mbi hi-bibliotekat e djegura ndër shekuj
Vazhdojnë të gërmëzojnë gënjeshtra
Për kohët e perënduara
Ku thonë se…
"Ata qenë"


-3- (Dita 3)

Në emër të…
Faljes së plagosur
Të lënë në shtrat-lëngatën e saj
Faljes së monopolizuar prej
"Úrdhëruesve të faljes"
Që edhe në vendin tim
Kundërmimet e kostumeve gri
I pastrojnë në "libër-ligjet"
E ndëshkimeve
Që kurrë s'janë për ta
Se faqet e këtij libri s'vlejnë
Për "të pagëzuarit në lumin Jordan"
Atje ku pika e gjakut
Mpiks hakmarrje në trutë e fëmijëve
Atje
Ku humbjet shpresë-tallëse
Dashurohen
Me sytë e dëshpërimit
Se… bota s'është njësoj
Se unë s'e gëlltis dot ushqimin
Se uria po vdes miliona në botë
Dhe unë e ti…
Ushqejmë qen e mace
Të tonës bukuri-përbuzje
Të tonave urrejtje-fshehje
Dashuri katapultë
E krijesave të mendimit
E ëndrrave të shpërndara të botës.


-4- (Dita 4)

S'jam më njeriu që isha
Gjurmët janë zhdukur
Rikthehem dhe s'gjej tjetër jetë
Në histori-librat e padeshifrueshëm
Me stinët e vetmive vrasëse
Me rregullat e elegancave bezdisëse
Në ditë insekticidesh
Të ne humanëve
Që jetojmë "In –sekt"
Apo
"Në klan"
Duke ikur gjithmonë nga vetvetja
Duke bërë seks me fëmijët tanë
Duke mbushur botën
Me priftërinj e hoxhallarë
Duke pjellë djaj të rremë
Nga "varri-pendesë" i Judës së vetëvrarë
Mallkuar e fatmbjellë
Para se të lindte
Për kohët më pas
Të urisë së fëmijëve
Që me buzët e plasaritura prej etjes
Drejtuar atyre që
I quajnë "zotëri"
Dhe që
Zotërojnë reciprokisht një univers
Të gatshëm ta shpërdorojnë
Në ditët e
Brekëheqjeve të grave e të burrave
Etiko-etiketikisht
Në emër të një…
Një kulture të "lirisë"
Për mbjellje-ekstazë
Dhe lënie në mëshirë të fatit
Për t'u rikthyer pas
Në pauza luftërash
Për ndarjet e kazan-supave
Për fëmijët, që të tyret mund të jenë
Të shëmtisë më të madhe
Të emrit të tyre pa emër.


-5- (Dita 5)

Dhe trupi im shtrihet netëve
Si një vrenjtje e kohës
E klimës së shokëve të mbërdhirë
Të ngjyrave të mallkuara
Të veprimeve njerëzore
Shekull skicoid!
Mallkim (përse?)
Falje (për çfarë?)
Dyshime (pa fund?)
Për… flakët e zbardhura
Në tym të zi harrese
Për sëmbimet e shpirt-ngasjeve
Për monedhat e fundit në xhepa
Të përfunduarat monedha
Diku
Tek disa
PREDIKATORË
Folës
Për emrin e perëndisë
Në kolltukë të artë
Por… dhe
Urdhëruesit e kazan-supave t'urisë.


-6- (Dita 6)

Na ishte një herë
O Krijues i madh i ngjyrave
Na ish njëherë një botë
Ku dashuria
Ndante shtretërit me dhimbjen
I pandarë fati im nga të tjerët
Në kohë
Në tonën kohë
Ku njoha krijesën e bukur
Kur pashë mangësitë e mia
Që s'i mjaftonin asaj kurrë.
Kur e pafuqishme më qe zemra
Për të pakuptimtin
Emrin "Burrë"
Që s'dua ta lidh me trimërinë
As me mos-trembjet prej leh-qenve
Armët kimike; bomba-hidrogjene
Se s'dua të…
Të më quajnë burrë
Për bartje sendesh jetë-marrëse
Se duart tona s'janë bërë për të mbytur
Por për t'prekur jetë-përqasjet
Shpresë-mbjellje për gjithë të pafatët
Drejt
Perfektes skalitje t'ëndërruar të kohërave
Dhe tonës
Krijesës delikate femër
Ne
Të lindurit pas dhimbjeve të saj
Tashmë të toksikuarës
Fytyrë-ngjyrimesh
Injektimesh
Keqtrajtimesh
Jashtë trajtave njerëzore
Prej nesh
Emër-burrave
Dhe prej tyre vetë.

Në mal-rritjet e brekë-shurrave
Në të cilat "ne"
Bëjmë përzgjedhje për veten tonë
Dhe duam
Dhe ëndërrojmë
Më të pastrat
Dhe… ndotim të tjera, të tjera
Dhe shtojmë zemër-plasjet
E shpëtim-ditëve të pashenja
Të fuqi vdekjes së…
… dashurisë sime
Që rilind çuditshëm
Në kohë paqe e lufte
Dhe ngrihet përmbi gjithë dëshpërimet
Dhe kërkon të mbledhë
Lule
Të krimburat
Të djegurat
Në kripën e lotëve shekullore
Dëshirë e një dore të kristaltë
Që ledhaton ftohtë, netëve të tmerrit
Netëve, ku dhe unë si ti kam ftohtë
Për zgjimet në shtretër bosh
Për ditët pa ty
Për ditët gjakhumbjes

Të vajit tim për ty
Të përleshjeve të mia imagjinare
Që ngjajnë si prova më e bukur
Drejt
Çasteve të puthjes së ëmbël
Të tinguj-hapave më të bukur
Gjithë gjurmët e botës
Në një emër
g-l-o-b-a-l-i-z-ë-m?
apo
ZEMËR?!
E përbashkëta jonë quhet ndjenjë
Katandisja, s'është refren
Dhe ky s'duhet të jetë fundi
I mijëra viteve kënge e lufte
Se
Veç në deje duhet t'rrjedhë gjaku
Dhe jo gjatë rendjes sonë
Dhe jo…
Stop! frazën e stërpërmendur "mos qaj"
Sapo e dëgjova
Në urdhrat që i jepnin një foshnjeje
Dhe ndjeva fillim-këngën e botës
Në një djep të vogël… të lashtë
Ku shpresat e miliona varreve
Shkrihen në shtretër të lindjeve
Tyreve
Dhe tonave
Melodi-bërësit
Këngë-kënduesit
E djep-përkundjeve të tyre
Dhe…
Arsyen time pse shumë të dashuroj.


-7- (Dita 7)

Në emër të…
Atit?
Ku është ai vallë?
Ne
Të mbeturit pa nënë qiellore
Sipas
Llogjikës tokësore të krijimit!
UNË jam "biri"
Edhe TI edhe JU
Dhe shpirti i shenjtë eshtë
Ajo
Ajo çka bëjmë në jetë
T'përqafuar me mirësinë
Se
Mijëra shenjtëritë tona
Nuk mund ta kalojnë njerinë
Se njeriu është
TI dhe UNË
E gjithë rruga që bëjmë
Për të…
Fituar këtë emër
Po pra!
"NË EMËR TË"!!


8// (Dita jonë...)

Po shikoj drejt horizontit
atje ku ëndrrat
Shkrihen dhe rikthehen netëve
Për mos-humbjen e ngjyrave të dritës
Dhe emrit tënd
!!!!!!!!!!
Mirupafshim
E nesërmja
E kudondodhjes
Të "EMRIT TË.."

A. Shkurti

[Artson]

Betohu që….. (ese)

…….

nuk je në palcë të frikës. Që nuk je në……..
Pjesët komunikuese janë të gjitha ato që kanë lidhje me shpirtin dhe gjthçka jashtë asajë, përballë të cilës duhet të betohemi; por këtë rradhë me përgjegjësi të sangsionuar që ndryshe na kanë mësuar ta quajmë “përgjëgjësi ligjore”.
Përse kërkoj në sytë e tu? Ç’përpiqem të deshifroj duke u rrekur të kuptoj çdo dridhje muskuli, çdo shkëlqim apo ultratingull, të mirë apo keq prceptuar prej meje! Ç’kërkon ti prej meje? Po ne prej jush??
Mendoj se “Ne” nuk mundemi të kërkojmë; prderisa asgjë dhe askush nuk ka bërë të mundur që shpirtitrat të kërkojnë në unison të njëjtën gjë…me gjithë të përbashkëtat që kemi..
Absurdi, e vërteta dhe e panjohura mbeten pjesët më të pabesuara në këtë jetë. Në fund të çdo gjëje dhe para shumkuj, ti duhet të betohesh, por…..a ka vallë një forcë një ndjenjë të pastër një krijesë sublime në emër të së cilës ne mund dhe duhet të betohemi? Po vertetë përse duhet të betohemi; mos vallë nga frika apo vetëm nga frika(?) “Për perëndi”-“Për nderin tim…”-“për kokën…për shpirtin..për etërit…” gjer në pafundësi betime.
E nesermja vërteton ose jo, ato, për të cilat, dhe mbi të cilat ne betohemi. E pra Unë e kam….ju e keni …ne e kemi humbur të gjithë! Besimin pra!! Por ku duhet ta gjejmë vallë? Përpjekja vazhdon në një formë tejet të molepsur dhe lëmshi ngatërrohet më shmë çdo ditë që shkon. Sot vazhdon të gënjehet në forma të stërholluara dhe gërmadhore që janë pjellë nga historia e turpshme e njerëzimit e cila jo rrallë justifikohet madje paturpësisht quhet “e ndritur”
Mua më vjen për të vjellë edhe nga lavdërimet sporadike dhe njëlloj pëlqyeshmërie të të ashtuquajturve pragmatistë apo veprime pragmatiste. Thjeshtë më duket një lloj idendifikimi që fsheh një impotencë për të përdorur universet e mrekullueshme të shpirtit duke u shfaqur me një lloj llamarinizimi të lëkureve dhe zemrave të mbështjella që munden dhe në fakt shkelin gjithçka që quhet vlerë.
Duket se në parajsën katolike nuk gënjehet. Atje dhëmbët nuk kanë nevojë as për dentist e as…por veç buzeqeshin drejt përjetësisë dhe përkundrejt të gjithë parajsëtarëve. Mua më jep ndjesinë e një akullnaje stolisur me lule imagjinare. Vallë ata qeshin se nuk gënjyen dhe nuk u betuan apo se ishin ndoshta më të gënjyer se të tjerët.!!! Si ja bëjnë që besojnë njëri tjetrin parajsëtarët??
A ka një unitet në qiejt e enigmës së “Atit”. Po vetë “Ati”, është diktator, buzëqeshës I përjetshëm, ligjvënës I drejtë apo….lejues tekanjoz I rrjedhave dhe rrjedhimeve të drejta e të padrejta në tokë?
Unë sot dëshiroj të betohem për të fundit herë. Dua të betohem për atë që patjetër që është I ndryshëm nga ai që na kanë servirur historikisht. Disa e quajnë Perëndi. Ndoshta edhe unë por….jam mësuar ta shoh të shkrirë në çdo pjesë sjelljeje që meriton të quhet njerëzore; pa frikë dhe pa iu trembur askuj e asgjëje. Frika gjeneron nga thellësia e shekujve dhe ne të mësuar gjer në palcë, gënjejmë, betohemi dhe kërkojmë të na betohen nga frika. Mbase nga frika e të qënit ata që duam të jemi dhe s’na lene të jemi.
Sot pas shumë e shumë vitesh dua t’I drejtohem dhe një njeriu duke I thënë se vërtetë , ne nuk jemi ishuj dhe këmbana do të bjerë për të gjithë ne. Mbase për të na mësuar për mos heshtjen përballë shumë faktesh dhe vlerën e të vertetes dhe reciprocitetit te sajë. Mendoj se tingullin e asajë këmbane duhet thjeshtë ta marrim si një tingull ftues në refleksion, tingull më të denjë se një betim apo perëndibetim.

Kuriozi

[Artson]

Si gur në rrokullimë

Dikur ti visheshe bukur,
Në lulen e rinisë lypsave u hidhje lëmosha, apo jo?
Miqtë shpesh të thonin, “kujdes koketë, do ta pësosh”
Ti mendoje se ata bënin shaka,
Dhe ti qeshje me ta.
Tani s’flet me zë të lartë
Dhe s’e ke atë krenari
Kur pret, dikush darkën ta japë.

Si të duket
Si të duket
Kur s’ke as shtëpi
Si njeri i braktisur
Si gur i rrokullisur?

Ke shkuar në shkolla me famë, zonjushë e Vetmuar
Tashmë e di, atje të shtrydhën paq
E askush s’të tregoi si në rrugë duhet jetuar,
Dhe tani të duhet të mësohesh.
Thoje se s’do bëje kompromis me njeri
As me endacakun misterioz, por tani e kupton
Se ai s’po të shet ndonjë alibi
Ndërsa ia shikon ngultas sytë bosh
Duke i kërkuar të biesh në ujdi?

Si të duket
Si të duket
Të jesh fillikat
Pa plang e shtëpi
Si njeri i braktisur
Si gur i rrokullisur?

Ti qesëndisje vrerin e zhonglerëve, klounëve
Kur përunjeshin dhe bënin akrobaci për ty;
Kurrë s’e kuptove që nuk bëje mirë
S’duhet të lejoje që të tjerët ta hanin për ty.
E ndërsa bridhje me diplomatin me kalin e kromuar
Që mbante në sup një maçok Siamez,
A nuk ishte e rëndë kur zbulove
Se ai tipi të mashtroi
Ti mori të gjitha, e të la me gisht në gojë?

Si të duket
Si të duket
Të jesh fillikat
Pa plang e shtëpi
Si njeri i braktisur
Si gur i rrokullisur?

Princesha në kambanore dhe këta bukuroshë
Që po pijnë, pandehin se ia hodhën
Duke këmbyer xhingla e xhevahirë
Bën mirë vogëlushe ta lesh peng unazën me diamant.
Sa shumë zbaviteshe
Me Napoleonin e rreckosur dhe gjuhën që fliste,
Shko ndiqe tani, ai të thërret, mos mendo dy herë,
Kur s’ke asgjë, s’ke çfarë humbet
Je e padukshme, s’ke të fshehta për të tjerë.

[Artson]

(Opinione personale...mos i merrni seriozisht)

...kur nje individ hap syte ne mengjes, e para gje qe e ben te kuptoje se ekziston eshte nje forme me e sterholluar se fjala dhe qe quhet mendim.
Kush eshte medimi i pare qe na vjen ne mendje qe ne momentin kur ngrihemi nga gjumi?
E para eshte shpesh dhe e fundit…ajo qe te ka shoqeruar para sa te fleshe. Dhe ne te nesermet, rendet per te gjetur e per te bere…si individ dhe si krijese sociale.
Ne te shumtat e rasteve eshte pranuar se jemi te detyryar te mbajme nje maske pershtatjeje ne shoqerine ku jetojme. Shume gjera varen nga kapaciteti, spikatja realizimi dhe shpirti i protagonistit (ka dhe shume te tjera)
Shume prej nesh nuk e kuptojne (megjithse ndihen keq) qe shpesh here te ndjerit keq ne pergjithesi me bote dhe me njerezit eshte edhe ne nje fare menyre je lloj krize identiteti.
Une psh mendoj se jam njeri I realizuar sepse kam nje pzicion te mire percaktuar social. Nje pune ku me kerkone shume vete nje lloj emri ne shoqeri qe lidhet jo thjesht me aftesite e mija profesiosnale! Por sa I ndergjegjshem jam une se mund te ekzistoje mundesia qe une te mos e pelqej punen qe bej dhe nuk e kuptoj. Presioni I mases dhe I rutines te ben shpesh te kujtosh se kjo ishte ..dhe nuk ka tjeter…dhe se ky ishte fati im etj.
Nje individ mund te dimensionohet mire dhe te ndihet I realizuar ne nje gje qe mundet dhe e ben ne fakt mire. Por menyra komerciale dhe shpalosja trendy e suksesit qe premton shume komfort De jure, ka bere nje lloj majmunizimi te shperndarjes se deshire -profesioneve ne bote. Thone se ne lindim me potencial relative per te shkelqyer me shume ne nje fushe te caktuar…por lind problemi I pyetjeve nderhyrjeve dhe tundimeve. Kush jane profesionet net e cilat mund te behesh I sukseshem dhe te dukesh me mire ne syte e botes. Cilat poziciome sociale do te na benin te kishim presion nga te tjeret dhe tendence te ndikuar per te zgjedhur. Une nuk po permend asnje duke dashur te ruaj nje lloj etike te thjeshte. Por problemi I diskriminimit ndersocial lidhur me ate qe njerezit mund te bejne dhe shoqeria megjithse ka shume nevoje ne nje fare menyre nuk te lejon ti besh. Sot ka shume profesione te nderuara dhe pune qe konsiderohen te rendomta. Ne jemi te prirur te blejme ate qe ne fatkeqsisht e quajme mireqeie dhe per te cilen shume flitet se buron shume me shume, ajo pjesa jone e te ndjerit, dhe te vlerave shpirterore….dhe jo vetem kaq.
Na duhet te pranojme (se ka dhe studiues dhe profesiniste qe e thone) se pjesmarrja aktive ne komunitetet kibernetike te tipit "forum" jane ne nje fare menyre gjenerues ose me mire mbledhes te njerezve te vetmuar dhe me probleme e funksionit social. Kjo varion shume sepse problemi mund te jete I perkohshem dhe kalimtar. Mund te kete lidhje me "te ndjerit mire" ne nje bote te ndryshme nga ajo jashte.
Ketu eshte me rendesi te ndalemi. Ju te gjithe jeni ne dijeni besoj te grupit te crregullimeve psikike qe quhen fobi sociale. Nuk behet fjale per grupin e madh te fobive dhe fobikeve. Ka psh disa njerez qe provojne shume ankth dhe kane probleme ne kontakt te drejtperdreejte me te panjohur. Disa te tjere kan tmerr te hyjne ne mardhenie me seksin e kundert. Disa te tjere jane tip ate mbyllur dhe pak funksinale ne jeten e perditesheme.
Shme te tjre te deshtuar he te zhgenjyer ne mardheniet dshurore.
Nje problem akoma me imadh eshte atomizimi I shoqerise qe con dhe po vazhdon te coje njerezit drejt nje vetizolimi te madh. Kete fat te keq te diktuar edhe nga rrethana ekonomike, historike dhe rastesore e kane shume gra shqiptare qe jetojne ne emigracion. Fillimisht qene te deshiruara te shihnin dhe provoni gjithcka…. Me pas nje pjese shume e madhe etyre shkaterruan per arsye te ndryshme familjet dhe lidhjet martesore. Pjesa tjeter, me pas e kuptuan se nuk I kerkonte me njeri…dhe se edhe ato qe kerkoheshin fillonin ngadale te binin ne kthetrat e pamundesise per te mbushur diten me ngjarje jetesore.
Vetmia qe te pushton ngadale eshte nje semundje e padukshme dhe e rendesishme…dmth se behet e tille kur perpjekjet e njeriut per te shpetuar jane te tipit te "mbijeteses" dhe jo te formes se drejte.
Nje perqindje mjaft e madhe e forumisteve dhe chatisteve e mohojne natyren seksuale te mardhenieve te tyre kibernetiko virtuale. Bota e internetit eshte bere njelloj si ajo jashte…vetem se ndryshimi eshte I madh per te vetmin fakt. Gjthcka qe syri sheh eshte relativish virtuale. Informacioni dhe volume I tyre eshte disa miliona here me I madh se eshte ne gjendje te kape ruaj dhe depozitoje truri yne.
Ne kushtet e pamundesive per te qene vetje ne boten e jashtme, individi tenton ne internet. Krijimi I nje mardhenie ne rruge virtuale kerkon pak shpenzime morale. Individi eshte I shpenguar sepse eshte pak I lexueshem ne teresine e informacionit qe mund te jape ndrysh ne forme natyrale. Individi nuk mendon se do te kuptohet se c'po ben, se do e kuptojne se dote mbaje pergjegjesi. Kjo e fundit eshte e rendesishme se ka te beje me sanksionet ligjore dhe sidomos ato morale, nese nje individ eshte I njohur ne botten kibernetike kujdesi I tij per te mos gabuar shufishohet sepse ai eshte lehte I diokumentueshem. Ndersa po ne kete bote cyber, anonimati shpengon, pakson ankthet dhe ben te mundur nje "action" te veteve tona qe ne boten reale provojne ankth dhe probleme per te perballuar, te kete me pak probleme.
Une I referohem dy skemave te theshta

1. mesazhet private.
2. mesazhet publike

net e dyja rastet jane te njejtet individe. Nese dikush behet I bezdisshem ti mund ti shkruash ne privat. Atje duke menduar se nuk te shohin dhe lexojne I jepet volumit deri ne fund. Tere arsenali I sharjeve dhe fyerjeve ndaj personit helmxirret ne mes private.

Nese do te marrim nje shembull nje individ dhe do ta quajme "X". ky person ne mesazhet e tij publike ka ndertuar nje imazh virtual te caktua. Ka synimet, ndjesite dhe pritshmenrite e tij nga forumi dhe sidomos nga rrethi I tij I njgjashem me te cilet formohen aleancat e vogla Brenda po ketyre grupeve kibernetike.
Ne mesazhet publike "X"-I eshte I sjellshem dhe me "edukate". Relativisht tendncioz per te rene ne sy (sic ne fakt duan te bejne te gjith pa perjashtim). Nje lloj mardhenie megjithse artificiale dhe virtuale kur lidhet me gjerat qe duam dhe nuk I shfaqim ne patencen e tyere te plote nuk mund te mohohjme shfaqjene e nje frustracioni te mundshem.
Personazhi yne "X" eshte shume I kujdesshem dhe me sjellje delicate ne public virtual. Por ne nje cast te pasigurise dhe frustracionit ai shperthen ne sulm. Dhe kete nuk e ben publikisht jo se ka frikene verejtjs ose ban-t prej moderatoreve por se do te ruaj imazin e tij artificial I cili ka si synim te ruaj dicka.
Po ckerkon te ruaj? Valle ky eshte qellimi I anonimit virtual??
Nese do te ishim ne ligjet e lerkeses dhe ofertes do te ishte me e shkurter si logjike.meshkujt pergjithesisht jane te sjellshem me femrat dhe kush valle nuk do te pranonte nje oferte per tu njohur me tej. Te dyja palet bejne sikur nuk e dijne qe keto tentative sado me "takt" qe te duken , synojne pashmangshmerisht kontaktin fizik.

Ne privat msg "X" nuk ka frike te shpalose tere arsenalin e mundshem se zgjuarsisse se tij faktike ose imagjinare dhe net e njejten monedhe edhe te trimerise guximit dhe shume te vertetave ose imagjinatave te tij.
Po keto nen presionin e mases virtuale do ti kishte te veshtira per te mos thene te pamundura.
Shembulli I thjeshte eshte natura pak ose aspak sexuale e pjesmarrjes ne forum te te indoktrinuave ose fanatikeve.
Ne nenforumin "besimi fetar" psh, eshte nje individ qe nuk eshte verifikuar te flase dhe komunukoje asnjehere me gjuhe tjeter pervecse asaje qe ai ka mission. Vlerat qe ai mendon se ka I sheh te misheruara ne doktrinen qe mendon se perfaqeson. Pra nuk mund te themi se ai njeri nuk ka natyre seksuale, por miti I tij I vetes eshte ai I te qenit dikush ne menyren e tije.
Ketanjerez duken pak si psikotike se nuk e njohin as humorin dhe as sarkazmen, por njohin vec gjuhen e mendimit qe ata e qujne te drejte.

Nese nje dite te bukur fillon dhe ndihesh I sukseshem per ato gjera qe ben virtualisht (ato qe nuk kane lidhje me profesione specifike sic jane informaticienet apo ekstremet e tipt hackers) fillon dhe beso ose me mire jeton ne nje lloj mini klime suksesi imagjinar. Kendin dhe rrethin e ngushte te bashkepuntoreve te tu vituale ti fillon e sheh si oazin tend. Dhe detyrimisht ka edhe reagime ne emer te nje grupi qe te dha "sukses". Kur nje member I ri hyn ne forum dhe fillon te flase jane te paret "veteranet" qe jane skeptike ose mosperfilles dhe sulmues. Autoriteti qe vjen nga pervoja e kesaje ekzistence virtuale ushtrohet net e njejtin stil qe individi do ta kishte bere po te kishte qene ne jeten perditshme. Po kush mund te pretendoje se sillet njelloj ne forum dhe ne jete reale(?!).

Mr & Ms cyber, jane tashme nje realitet global. Vete atomizimi I shoqerise ne nivel global eshte ushqyesi me I mire I ketij realiteti. Fatkeqesite dhe perballje realisht ne jete e tyre jane thellesish te ndryshme me ato te botes virtuale.
Indivii ka nje ose me shume arme ne dore, solmosn me tastiere me mause dhe viruse ashtu si sulmet me armed he mjete te tjera ne jeten e perditshme. Vetem se ketu ka nje gje plus. Anonimati eshte potencjalisht me I madh . nj femije ose I rritur hedh nje gure diku dhe fshihet. Kenaqesi ose jo e provuar, eshte tjeter gje ne raport me fshehjen, por ka brenda mundesine e riperseritjes per shkak te moszbulimit.
Natyra e vertete e anonimit nuk ka fare lidhje me ato qe ai deklaron publikisht se do I beje…por me arsyen pse kerkon ti beje ose te lere te kuptohet se do I beje.
Te frustruarit e nje natyre tjeter jane ata qe bejne indiferentin dhe nuk pergjigjen apo marrin pjese. Natyra njrezore eshte teper kurioze dhe kujdesi I tepert per te bere indiferentin eshte zbulese dhe maskim kurioziteti. Askush nuk mund te pretendoje se ne forum eshte si indifferent. Asgje neuk te detyron te jesh pjesmarres ne diclka qe nuk te stimulon ose te motivon.

Pjesa e "te rendesishmeve" ne tip forumet, eshte ajo e atyre qe gezojne nje pushtet qe shpesh rezulton te jete mundesi e vogel.
Mjafton dhe duhet te kete larmi ne cdo rast. Ligjet e tolerances (jo ato fizike) jane shpesh jetegjatesia e fenomeneve…por edhe jeteshkurtesia e tyre.

Perfundimisht eshte provuar shkencerish se te ekspozuarit per nje koh ete gjate ne computer ne efektet e navikimit ne internet eshte I demshem per shendetin mendor dhe fizik. Internetei shkakton varesi psikologjike. Po, po eshte tamam si nje droge.
Lexoni me kujdes. Une kam arsyet e mija dhe nuk e perjashtoj aspak edhe veten nga te gjitha sa kam thene me siper. Por ne nje hark kohor te disa diteve une kam shkruar nje numer te madh msazhesh. Ka shume te tjere qe kane me vite ne kete forum. Shumica e tyre kane me mijra mesazhe te tilla. Dhe deri sa te ekzistoje ky forum dhe te kene mundesi per ta bete ata do ti keni ketu. Arsyet gjeini vete. Kush pertendon se gjen veten ne nje realitet virtual duhet te dyshoje seriozisht te vetja.

Ne aspektin e varesise. Une vete kam provuar dhe ende provoj efekte terheje nga ky forum. Por si gjithmone ka nje moment ku duhet mbyllur dhe une kete e di se kur duhet ta bej. E rendesishme eshte pjesmarrja...thone. Te gjithe duhet te fillojne te behen pjese e mendimit se ne atmosfera te tilla ku shtirja eshte refreni I gjithckaje (jo 100%) nuk mund te kete produktivitet asgje.
Sot po behen perpjekse serjoze per te bere nje jete sa me te shendetshme dhe natyrale. Natyre, ajer ecje, sport. Bota e komputerit dhe internetit eshte cilesuar si nje nga gjerat me nekrofilike ne planet. Ketu duhet pak kujdes net e vecuarit e gjerave. Nese ne nuk abuzojme ne veprime dhe ne kohe interneti eshte nje mjet shume praktik dhe I nevojshem ne shume drejtime.
Brenda dhe jashte. Bote reale dhe bote virtuale. Shpesh themi se "si nuk e njohem me pare..si nuk e kuptuam se si ishte ne te vertete filan person" . e pra kete njeri kemi pasur mundesi ta shohim ne sy e ta degjijme, ti shohim cdo reagim dhe dridhje te voge. Ti njohim fytyren e genjeshtres dhe te vertetes. Dhe perseri nuk mjafton. Bota brenda…internet…online…ftohtesi…imagjinate selective e fokusuar nga terre shpirterore te nderesjellta. Kuriozitet maksimal dhe frike maksimale per te thene te qene vetja… nese ndonje pretendon se eshte, shume mire mund ti pergjigjeni : Po ti je vetja…po vetja virtuale. Nuk te vjen ne ndihme as messenger-I e as web cam-i. pas krahut tjetrer gjithmone mund te kete dhe gjithmone ka dicka qe eshte kiberneteike…jo sinkron ne kohe dhe pezull ne hapsiren e imagjinates…sepse e verteta e made eshte outside…atje ku dielli shkelqen dhe dy sy qe te shohin nuk eshte fort e veshtire t'I kuptosh nese te dashurojne ose te urrejne.

[mondishall]

Betohu që….. (ese)

…….

nuk je në palcë të frikës. Që nuk je në……..
Pjesët komunikuese janë të gjitha ato që kanë lidhje me shpirtin dhe gjthçka jashtë asajë, përballë të cilës duhet të betohemi; por këtë rradhë me përgjegjësi të sangsionuar që ndryshe na kanë mësuar ta quajmë “përgjëgjësi ligjore”.
Përse kërkoj në sytë e tu? Ç’përpiqem të deshifroj duke u rrekur të kuptoj çdo dridhje muskuli, çdo shkëlqim apo ultratingull, të mirë apo keq prceptuar prej meje! Ç’kërkon ti prej meje? Po ne prej jush??
Mendoj se “Ne” nuk mundemi të kërkojmë; prderisa asgjë dhe askush nuk ka bërë të mundur që shpirtitrat të kërkojnë në unison të njëjtën gjë…me gjithë të përbashkëtat që kemi..
Absurdi, e vërteta dhe e panjohura mbeten pjesët më të pabesuara në këtë jetë. Në fund të çdo gjëje dhe para shumkuj, ti duhet të betohesh, por…..a ka vallë një forcë një ndjenjë të pastër një krijesë sublime në emër të së cilës ne mund dhe duhet të betohemi? Po vertetë përse duhet të betohemi; mos vallë nga frika apo vetëm nga frika(?) “Për perëndi”-“Për nderin tim…”-“për kokën…për shpirtin..për etërit…” gjer në pafundësi betime.
E nesermja vërteton ose jo, ato, për të cilat, dhe mbi të cilat ne betohemi. E pra Unë e kam….ju e keni …ne e kemi humbur të gjithë! Besimin pra!! Por ku duhet ta gjejmë vallë? Përpjekja vazhdon në një formë tejet të molepsur dhe lëmshi ngatërrohet më shmë çdo ditë që shkon. Sot vazhdon të gënjehet në forma të stërholluara dhe gërmadhore që janë pjellë nga historia e turpshme e njerëzimit e cila jo rrallë justifikohet madje paturpësisht quhet “e ndritur”
Mua më vjen për të vjellë edhe nga lavdërimet sporadike dhe njëlloj pëlqyeshmërie të të ashtuquajturve pragmatistë apo veprime pragmatiste. Thjeshtë më duket një lloj idendifikimi që fsheh një impotencë për të përdorur universet e mrekullueshme të shpirtit duke u shfaqur me një lloj llamarinizimi të lëkureve dhe zemrave të mbështjella që munden dhe në fakt shkelin gjithçka që quhet vlerë.
Duket se në parajsën katolike nuk gënjehet. Atje dhëmbët nuk kanë nevojë as për dentist e as…por veç buzeqeshin drejt përjetësisë dhe përkundrejt të gjithë parajsëtarëve. Mua më jep ndjesinë e një akullnaje stolisur me lule imagjinare. Vallë ata qeshin se nuk gënjyen dhe nuk u betuan apo se ishin ndoshta më të gënjyer se të tjerët.!!! Si ja bëjnë që besojnë njëri tjetrin parajsëtarët??
A ka një unitet në qiejt e enigmës së “Atit”. Po vetë “Ati”, është diktator, buzëqeshës I përjetshëm, ligjvënës I drejtë apo….lejues tekanjoz I rrjedhave dhe rrjedhimeve të drejta e të padrejta në tokë?
Unë sot dëshiroj të betohem për të fundit herë. Dua të betohem për atë që patjetër që është I ndryshëm nga ai që na kanë servirur historikisht. Disa e quajnë Perëndi. Ndoshta edhe unë por….jam mësuar ta shoh të shkrirë në çdo pjesë sjelljeje që meriton të quhet njerëzore; pa frikë dhe pa iu trembur askuj e asgjëje. Frika gjeneron nga thellësia e shekujve dhe ne të mësuar gjer në palcë, gënjejmë, betohemi dhe kërkojmë të na betohen nga frika. Mbase nga frika e të qënit ata që duam të jemi dhe s’na lene të jemi.
Sot pas shumë e shumë vitesh dua t’I drejtohem dhe një njeriu duke I thënë se vërtetë , ne nuk jemi ishuj dhe këmbana do të bjerë për të gjithë ne. Mbase për të na mësuar për mos heshtjen përballë shumë faktesh dhe vlerën e të vertetes dhe reciprocitetit te sajë. Mendoj se tingullin e asajë këmbane duhet thjeshtë ta marrim si një tingull ftues në refleksion, tingull më të denjë se një betim apo perëndibetim.

Kuriozi

Dhe mos ma merr per levdate sporadike, i nderuar Artson, pelqimin tim per kete shkrim sa te vertete, sa domethenes, sa shperthyes dhe filozofik. Qe mos ju hy ne ise konceptit te te tjereve, them vetem kaq, qe shkon kah konceptit tim ne jete dhe kjo per mua eshte kenaqesi dhe argument bashke. Suksese.

[Artson]

Shkundi enderrat nga floket e tu
Femija im i bukur, i embli im
Zgjidhe diten & shenjen
e dites tende
gjeja e pare qe sheh.

Nje peme e djegur, si nje gjigand
zog primitiv, nje gjethe
e thare & e hidhur, perralla dimri
ne dallget e tij te ngrohta
Trotuare, zoterit do bejne per ty
Pylli i fqinjesise
Muzeumet bosh e te humbur &
Menstruacioni & shtatezania e malit
Monument siper vendit te ri
ku femijet fshihen
Kur shkolla mbaron.

[Artson]

Të ndryshëm nga një vend në tjetrin.


Duke iu referuar vetëm pasojës, pa bërë tentativë për gjetje shkaqesh historike e faktorësh politikë; idea është të bëj një kahasim….për të parë e reflektuar.
Njeriu i pas luftës së dytë botërore, vinte nga …..dhe shkonte drejt……! Nëse do të bënim një krahasim të thjeshtë në ndryshueshmërinë faktorit njeri, nga njëri vend në tjetrin do të kishim shumë për të parë e analizuar. Por mendoj se është më ndricuese një lloj forme e polarizuar (sic ende është faktikisht) e tipit të të krahasuarit Lindje – Perëndim, dhe sidomos mendoj se është më frutdhënëse nëse me grupimin e madh "Lindje" do të nënkuptonim Shqipërinë për vetë vecantitë dhe specifikat por edhe për interesin tonë.
Flitet se rinia është pjesa më vitale dhe e ardhmja e nje kombi e cila mund të shihet në tërësi në gjithë potencialin mendor dhe fizik që përfaqëson, e lidhur me aspiratat, ëndërrat, dëshirat që kjo pjesë apo ky brez mishëron, si faktor themelor për të nesërmen e një kombi.
Të rinjtë e pas luftës në europën perëndimore vinin kryesisht nga familie tradicionale. Megjithëse elementi religjoz i cili tek tuk përbënte një lloj bërthame puritane të families tradicionale dhe kishte ndikimin e tij në shumë aspekte dhe drejtime të jetës, përsëri un' mendoj se më e rëndësishme ishte kultura në përgjithësi e vendeve të tyre të origjinëse dhe në të cilët zhvillonin potencialin e tyre.
Të lindur në vende revolucionesh të mëdha kulurore;të rritur në vende me tradita të mëdha qindra vjecare në arsimim ku ende sot spikasin akademi dhe universitete nga më perstigjozet dhe te vjetrat në bote; brezi i pas luftes ne europen perendimore, pavarsisht nga gjendja dhe pasojat e luftes, mund te themi se ishte nje lloj brezi i deshirave konkrete por edhe brez i mundesive te medha qe kishn.
Psh, nese do ti referohemi Gjermanise se pas luftes pavarsish nga opinioni qe kishin te tejret per ta dhe kushteve te veshtira si dhe nevojave emergjente per rindertimin e vendit ata ishin nje brez i deshirave te nderprera ne mes me fillimin e luftes prej se cile…ata te gjithe shpresonin nje jetese me te mire nje automobil dhe arsimimin e tyre dhe te femijeve te tyre. Bumi social ekonomik i Gjermanise se para luftes si te themi i kishte bere te medha deshirat e tyre dhe rjedhmisht edhe perpjekjet do te ishin me te medha. Dhe kjo ndodhte ne gjermanine e traditave kulturore e sociale. Ne gjermanine e shkolles gjermanike te filozofise klasike gjermane dhe me pas...ne Gjermanine e rrymave te fuqishme social psikologjike etj.
Me plus minuse jo te medha edhe Italianet e pasluftes sij pasardhes te bije te rilindjes europian me nje zhvillim te madh ekonomi e kulturor. Megjithse me ndryshime te vogla te njejtat fjale mund te themi edhe pe ti referohemi kultures dhe tradites Anglo –Saksone etj. Te gjithe pra, e gjithe te rinjte e ketij brezi kishin mjaft deshira dhe mundesi jo shume te ndryshme (ne sensin e kushteve) qe ne fakt I kishin…………..
………te ndryshme nga te rinjte shqiptare te atyre viteve. Pak ose aspak s'dua te flas per faktoret por vetem per gjendjen e tyre. Persa i perket nje tradite kulturore, ajo thuajse nuk egzisonte apo ishte teper lokale dhe e pakanalizuar. Ekonomia ishte me drejtim blektoral dhe vendin e industrise e zinte zejtaria primitive. Vendin kryesor e zinte folku ndersa tradita ne arsim ishte e tipit "lufte e gjak per shkronja e shkrim" s dhe te tipit "shkolla e pare shqipe e vashave". Nje numer i kufizuar te rinjsh ishin arsimuar ne universitet perendimore. Dhe keta te fundit duhet te ushtronin profesionin e tyre dhe dijet ne kushtet e nje analabetizmi te plote si dhe ne mungese te nje ekonomie dhe strategjishe ekonomike.
Gjate dhe pas luftes ata kishin pare endra te nxitura nga premtimet e "lugeve te florinjta" qe kurre s'do te beheshin realitet. Pervec perpjekjv per mbijetese ekonomike n psikat e tyre induktoheshn si "te huaja e te rrezikshme" te githa ato qe vinin nga jashte". Edhe ne rastet kur dicka qe vinte nga pertej kufijve qofte ne forme ideologjie etj ne fillim trumpetohej fuqishem e me pas s'vononte te shpallej heretike dhe te pendiqej githcka qe lidhej me te. Nje lloj hibridi I I po krijohe ngadale dhe ne mendjet kaotike te njerezve pervec injoranes se tyre nje ndihmese te madhe dhane e dhe dogmat dhe slloganet dogmatike. Te rinjte e hibridizuar ishin kaq injorante deri ne te moskuptuarit e ketyre dogmave (ne sensin e vertete utopik dhe paradoksal por edhe ne pseudo filizofine qe ato mbartnin).

[Artson]

Ne kohen kur ne perendm po punohej dhe ne akt po zhdukeshin pasojat e luftes duke punuar mbi baze strategjishe konkretesocial ekonomike qe vinin pas perpjekjeve per te thellur e permiresuar shkencat he kekimet shkencore dhe sidomos ne gjetjen dhe adoptimin e folozofive te reja qe impononte koha qofte ne nje kristalizim dhe ridimensionim i atyre egzistuese te traditave te tyre te hereshme…. Ne Shqiperi luftohej te zhdukej analfabetizmi. Dhe si te mos mjaftonte kjo pa e kuptuar njerezit filluan te hibridizoheshin te bere pre e nje grup njerezish kriminele e sadiste qe ne emer te mbajtjes se pushtetit me do kusht sakrifikonin gjithcka ne kohen kur te gjithe dimensiononin pushtetet ne blloqe e pakte militare. Ne shqiperi u imponua ajo qe s'qe dhe as qe meriton te quhet as Filozifi Utiopike. "filozofia mrksste leninite"- keshtu te pakten u tha. Pa "dijetaret komuniste" moren persiper te shartojne shkollen gjermanike te Marksit me ideologite bolshevike pansllaviste te leninit madje duke instaluar edhe "Stalinin kanibal" si mendimtar e filozof.
Ky lloj politzimi qe ne fakt qe nje lloj i vecante e te berit politike flloj ngadale ne "token e djegur" te mendjeve shqipetare te beje te mundur rritjen e hibridit te ri pseudopolitik qe me vone do te quhej "njeriu I ri" dhe qe ne akt ishte mostra me e madhe qe ish pare ndonjehere.
Nuk qe thjeshte nje turme ajo e te 'rinjve revolucionare" nuk ishte vec "puna" ajo qe behej. Nje lloj lavazh truri ndodhte ne mendjet e githe perkrahesve te ketyre nismave dogmatike. Nje shperdorim I pashoq dhe prishje e shume elemnteve te tradites si dhe shkaterrim I shume monumentve, veprash arti letersie artistike dhe ai I artit ne pergithesi. Internaconalizmi prolear ndillte dhe krijonte armiqesi e psikoza armiqesish te perjeteshme. "Popuj vellezer e armiq" "popull vella e popull armik"- "qeveri mike e armike" etj. Arrrihej deri ne metafora halucinative per ''dinjitetin e kallirit te grurit" "njeriu I ri" , "heroi I punes socialiste" etj. Ne mendjet e njerezvet atehrshem kishte "hambare plot me grure", "arme per te luftuar armiq reale e imagjinare" dhe "plane per realizim planeesh e asgjesime komlotesh", qe partia I keshte shume qef dhe e kishte shpallur normative gjetjen e tyre patjeter…(!)
U arrit deri ne transformimin e figures hyjnore te nenes e cila u misherua partise dhe deri ne trumpetimin e sakrificave te tipit biblik qe Moisiu bente perpara perendise duke sakrifikuar te birin e vetem. Ne kete rast ishte partia perendi dhe bijte I sakrifikoheshin asaje. Pra kishim te benim me nje "parti perendi" sepse ne kete realitet partia dhe katastrofa qe ajo po I bente shumices derrmuese te njerezve te lindur dhe te denuar qe te quajne si kenaqesi vetevrasjen e tyre te cilen ndoshta dhe mbreteria e makthit do ta kishte zili.