Germezimi i sakte i shqipes

[AsgjëSikurDielli]

Vetem nje gje se kuptoj...

Simbas ckafit caktohet "Standardi" i nje gjuhe? Ku eshte ekstremi e ku filli?

Cka do te thote "Standard" dhe ne cka bazohet ai term ne percaktimin e vetvetes?

StarCraft

[illiriani]

kjo fjale - 'standarde' ne ate konference eshte vetem nje titull diktatorial, se nuk ke cka preke tjeter ne gjuhen shqipe vetem ta mbrojme kete cfare eshte!

Ne realitet, standardizimi i nje gjuhe fillon kur merret per baze dialekti kryesor dhe qe e ndihmojne dialektet tjera sekondare, ne fuqizimin fono-morfologjik te gjuhes se ngritur ne nivel kombetare - si gjuhe kombetare!

Kjo vlen edhe per firmat e kompanite, kur kane mbishkrimin: everseas, all stars, all world... edhepse vet jane vetem disa persona apo vetem nje, qe merret me ate biznes...

Nje fjale qe nuk mundesh me ia gjete prejardhjen, deri edhe tek tingujt e saj, ajo eshte nje gangrene gjuhe, qe vetem levrine lokalisht dhe mbetet si nje bime pa rrenje! Te gjithe ata qe mohojne lashtesine shqiptare-illiro-pellgazgjike, lepijne eshtra te huaj, ne emer te fjales - standarde dhe te - njesuar!

E verteta nuk mund te fshehet metutje!

[AsgjëSikurDielli]

Po ilirian mire, por une s'kuptoj se njerezit simbas cka e percaktojne standardin kur p.sh. thone "Kjo gjuhe i takon standardit te gjuheve ind-evropiane", ose ose, "Ky automjet eshte i licensuar dhe siguruar simbas standardeve evropiane/amerikane".

Une se kuptoj se cka nenkuptojne "standard" dhe se nga bazohen ne kete term?

Pershendetje,

StarCraft.

[illiriani]

...gjuha shqipe behet gjuhe stabndarde, kur dominon vertet, elementi i perbashket i te dy dialekteve: gegenisht e torkerisht, po a eshte vertet, domunues ky element i perbashket?

Standardizimi i gjuhes shqipe nuk behet me njeanshmerine e nje dialekti, por, si gjuhe kombetare standarde, behet kur vertet, dominon elementi i perbashket, qe nuk eshte!

Derisa te dominoj elementi i perbashket i te dy dialekteve tona
nuk paramendohet gjuhe standarde - Shqipja!

Dikush mendon se eshte pune e kryer dhe e paprekshme, por sa do te qendroj keshtu, mbetet te shihet nga gjenerata, e cila do ta bej vertet, gjuhen standarde kombetare shqipe! Perndryshe, do te kemi ne nje te ardhme te afert, dy gjuhe letrare shqipe, ashtu sikurse edhe e kane bere, me gjuhen gjermane, ku Zvicra Qendrore flet dhe shkruan krejtesisht ne dialektin e vet, qe ndryshon nga gjuha gjermane (Hoch Deutsch)! Tash, ne kemi dy dialekte, qe duhet te ngutemi shpejt, ta vejme ne fuqi elementin e perbashket dhe mos tembetet vetem nje theori boshe, kur dihet se cili dialekt dominon ne kete gjuhe'standarde' shqipe! Sa me shume te vonohemi, aq me keq per vet neve dhe per gjuhen tone! Evolucioni i gjuhes ecen shume shpejt dhe do te jete vone, te mblidhet brumi i perbashket
dialektor ne nje gjuhe standarde kombetare shqipe! E kur eshte fjala per te huajt, qe interesohen per shqipen tone, atehere, duhet theksuar mendimin se cilin dialekt, e pranojne tjeret, qe ta mesojne me lehte e me themel Shqipen!

Ne gjuhen tone letrare te njesuar emri Albania, duhej te ishte Alberia, ashtu sikurse kemi - Arbania e Arberia...Duhet konkluduar se pa elementin e gegenishtes, gjuha shqipe kurre nuk do te jete gjuhe standarde! Standardizimi i nje gjuhe nuk behet vetem permes nje elementi dialektor, kur qendrojne disa tjere.
Gegenishtja eshte nje gjuhe ne vete, qe i ofrohet me se shumeti nje gjuhe standarde i.e., ku seciles fjale mundte ia gjejshe ethymologjine a prejardhjen e saj! Gegenishtja eshte krenaria e Shqipes, ajo ishte dardhanishtja qe e flitte antika illire!
Gegenishten e flisnin perendite e Olympit illirian, deri pas ndertimit te Akropolit te Athines, nga "Pellgaset Hyjnore", sic i quante Homeri etj... Dardhanusi ishte i biri i Zeusit, Zojsit-Zotit, fjale qe e kemi edhe sot per emertimin e Mbifuqise!

Sa me shume qe ta njohim Gegenishten, aq me shume e njohim Shqipen dhe pa te nuk ka nje gjuhe standarde shqipe dhe anasjelltas - sa me pak qe ta njohim Gegenishten - aq me pak do te na njeh bota me nje gjuhe standarde i.e. Gegenishtja e Toskerishtja jane dy motra, apo dy atllas qe mbajne Shqipen! Pa njeren Shqipja ecen me kukeza!

[AsgjëSikurDielli]

Mire, te kuptoj. Por, disi ende e kam me mjegull se cka do te thote fjala "standard", ose me mire se simbas cka-se percaktohet nje standard?

Nuk e kam fjalen per standard gjuhesor tani, por ne opcion me te gjere...

Se isha duke e ndegjuar nje profesor timin para disa viteve, ne lenden e Ekonomise duke folur per Standarded ekonomike, kur papritmaz tha "Ne ketu po folim per standarded ekonomike dhe politikat standarde monetare, por nga bazohen keta njerez qe e quajne kete "standarde"?

Me pat munduar qe atehere...

Te pershendes dhe kerkoj falje per ndoshta dalje nga tema.

StarCraft.

[Puhiza]

Faleminderit Ilirian!

[Calvero]

Puhiza
Ornamenti ka mëse të drejtë në lidhje me foljet entendre et ecouter. Entendre s'ka vetëm kuptimin e dëgjoj. Kur dikush thotë në frëngjisht në shenjë miratimi 'entendu' s'ka kuptimin e dëgjova por e kuptova, kjo është e qartë ose 'bien entendu' kuptohet që. Ti e bone si ajo zonja tek 'Karnavalet e Korçës' që thotë : 'ç'ma ngatërroj çupën kjo shqipja e flamosur'. Tani ti meqë e zotëroke kaq mirë frëngjishten mi përkthe pak të lutem dhe m'a bëj dallimin midis tezes dhe hallës, dajës dhe xhajës, vjerrës dhe njerkës ose më përkthe fjalët krushk, baxhanak në frëngjisht. Sot po e le me kaq, herës tjetër po deshe do të sjell me dhjetra fjalë që ekzistojnë në shqip dhe që nuk kanë ekuivalent në gjuhën e pasur frënge

P.S Shpjegimi sipas dictionnaire Hachette
Entendre : Percevoir le sens de, saisir par l'intelligence, comprendre. Il n'entendra pas ces subtilités.

[Toro]

Calvero pershendetje!
Po fjala "baxhanak" sikur eshte huazim i shqipes nga turqishtja apo jo? Cili eshte ekuivalenti i "Baxhanak" ne shqip?

Ilirian.
Sugjeron qe duhet perdorur fjala "Kallnor" per muajin "Janar". Si sugjerim mua me duket i drejte qe emrat e muajve te futen ne gjuhen shqipe ne emertimin shqip dhe tu largohemi emertimeve te huazuara nga gjuhet latine apo greqishtja, por per fjalen "Kallnor" kam nje rezerve.
Ne perkthimin ne shqipen e re te nje fragmenti te "Mesharit" te Gjon Buzukut ( 1555) - e kemi bere ne oren e letersise ne 8-vjecare, Buzuku perdor fjalen "Kallnduer" per te percaktuar muajin dhjetor. Me qe muajt janar dhe dhjetor jane shume afer me njeri tjetrin, a ka mundesi qe personi i cili pershtati shqipen e Gjon Buzukut ne shqipen e sotme te kete bere gabim ne percaktimin e muajit? Ose ju jeni 100% i sigurt se muaji Janar duhet quajtur Kallnor?

Me respekt Toro.

[Calvero]

Toro
Nuk e di me thënë të drejtën se nga vjen fjala baxhanak, po ç'rëndësi ka ne e përdorim atë në gjuhën shqipe. Pastaj do marrim dhe ne fjalë nga të tjerët, mjaft i kemi dhënë

[Calvero]

Siara
Po qe se ke hasur probleme në përkthimin e frëngjishtes lidhu me mu dhe me Ornamentin 'mjeshtrat' e përkthimit (lol).
Ti thua se është verifikuar teorikisht dhe praktikisht që fjala korrekte është "nëntor" dhe jo "nëndor". Asgjë nuk është verifikuar për mendimin tim dhe ky debat më duket i kotë. Të dy variantet 'praktikisht' siç thua ti ekzistojnë njëri në gegërisht dhe tjetri në toskërisht. Tashti 'teorikisht' kur gjuha u njëhësua pseudolinguistët tanë e masakruan atë dhe morrën kryesisht si bazë të gjuhës zyrtare djalektin tosk. Fjalët reciproke gege i nxorrën jashtë ligjit. Kjo ishte një idiotësi e paparë ndonjëherë. Prandaj dhe fjala nandor nuk gjendet në fjalorin e gjuhës së sotme shqipe. Gegërishtja nuk është një shtrëmbërim i toskërishtes as toskërishte e folur keq, ajo është një variant i shqipes që është krijuar dhe ka ekzistuar pamvarësisht nga toskërishtja. Të dy palët pra kanë të drejtë dhe të dyja fjalët duhet të ekzistojnë në fjalor si sinonime të njëri-tjetrit sepse kështu gjuha pasurohet. Mirë do të ishte që të gjithë ne shqiptarët t'i zotëronim të dy dialektet dhe të përdornim fjalë nga njeri apo tjetri sipas rastit. Ti meqë jeton në Francë duhet ta dish se 1500 i thonë 'mille cinq cents' ose 'quinze cents' ose 90 'quatre-vingt-dix' ose 'nonante' në Belgjikë, folja me u ul 'je m'assois' ose 'je m'assieds' etj etj. Pra francezët nuk i hedhin poshtë sinonimet që vijnë si pasojë e përdorimit më parë të dialekteve të ndryshme.

Përshëndetje Calvero