Ata qe kryen terrorin komunist.

[Morning star]

Masakër antikombëtare kundër intelektualëve

nga Mexhit Prençi
I
Sipas psikanalistëve energjitë e unit të mediokërisë specifike, janë më të mëdha, më potente, më demoniake dhe më vrastare te diktatorët,‑ egoistë të mëdhenj, të cilët madhështia e marrëzisë dhe frika se mos u rrëmbejnë pushtetin, i tjetërson në tiran. I tillë ishte edhe Enver Hoxha.
Etja karrieriste e përbindëshme e tij, ndizej si vullkan që zjenë brenda vetes ngaqë nuk përballej dot me personalitetet e shquara dhe intelektualët elitarë siç kam theksuar edhe në essenë: "Kompleksi I inferioritetit" Madje kjo etje e keqe karrieriste, që e kishte burimin te ankthi, tmerri dhe frika e rrëzimit nga froni, të cilin e quante të përjetshëm, ishte po kaq e egër, diabolike dhe hanibaliste, sa edhe kur nuk kishte të bënte direkt me personalitetet e shquara, i gjuante ata ku ishin e ku s'ishin, dhe ndizte fitilët e makiavelizmit ekstrem, intensifkonte e dinamikëzonte edhe të jashtzakonshmen edhe mitiken e magjiken edhe absurden e tragjiken, për të denigruar, poshtëruar, persekutuar, izoluar dhe për t'i zhdukur edhe fizikisht, ata, burrat e shquar të kombit, intelektualët elitarë, që i shikonte si armiq.
* * *
Nga librat " Mjerimi pafund" dhe "Gjëmat e komunizmit" të Agim Mustës, po shkëpusim disa prej emrave të personaliteteve të shquara të kombit, madje edhe peronalitete te huaja me famë botrore, që i masakroi kompleksi i inferioritetit dhe etja karrieriste e fronit të antintelektualit patologjik Enver Hoxha. Kaq i urrente intelektualët elitarë, sa shdërrohej edhe në sadist, për ata që kishin mbetur gjallë, duke mos u ngopur me dënimin e tyre me burg apo internim., por edhe duke i torturuar, sa disa prej tyre kanë vdekur në duart e xhelatëve që i masakronin.
Me një kënaqësi sadisti sillej edhe me të tjerët që i zbriste në shkallët e ulta të piramidës, apo i emëronte në punët më ordinere, siç bëri me personalitetin e shquar Sejfulla Malëshova, duke e punësuar në një magazinë dhe duke ndërsyer zagarët e tij që ta, survejonin, tallnin, poshtëronin edhe kur u bë plak dhe ecte me shkop.
Ja, disa nga personalitetet e shquara që i burgosi dhe vrau Enver Hoxha,sadisti i intelektualëve:
ARQILE TASI, diplomuar për letërsi në SHBA. Ish drejtori i Bibliotekës Kombëtare. Vdiq në burgun e Burrelit, më 1957. XHEVAT KORÇA,‑ diplomuar në Austri për histori. Ish ministër i arsimit. Vdiq në burgun e Burrelit, më 1955. GJERGJ KOKOSHI,‑ diplomuar për filozofi në Itali. Ish ministër i arsimit. Vdiq në burgun e Burrelit, më 1960. MIRASH IVANAJ,‑ ish ministër i arsimit, diplomuar për letërsi në Itali. Vdiq në burgun e Tiranës, më 1954. HETEM HAXHIADEMI,‑ diplomuar në Austri për shkenca politike. Tragjedian i njohur i letërsisë shqipe. Vdiq në burgun e Burrelit, më 1964. XHEVIT LESKOVKU,‑ diplomuar për Shtamadhori në Turqi dhe Gjermani. Ish shefi i Shtabit të Shtamadhorisë në kohën e Monarkisë. Vdiq në burgun e Burrelit, më 1958. SELAUDIN TOTA,‑ diplomuar për fizikë bërthamore në Itali. Ish deputet. Ekzekutuar, më 1947. SABAHETE KASIMATI,‑ diplomuar për shkenca biologjike në Itali. Ekzekutohet, më 1951. MUSINE KOKALARI,‑ diplomuar për letërsi në Itali. Krijuese e PSDSH, më 1943. Vdes pas 38 vjetësh në internim. Autore e disa librave. ENGJËLL ÇOBA,‑ diplomuar për jurist në Itali. Vuajti 25 vjet burg. VISARIAN XHUVANI,‑ kryepeshkop i Kishës Ortodokse Shqiptare. Diplomuar për teologji në Athinë. Vdiq më 1965, pasi vuajti 25 vjet burg. PATER MESHKALLA,‑ diplomuar për teologji në Itali dhe Poloni. Ish drejtori i gjimnazit françeskan në Shkodër. Poet e prozator. Vdiq pasi vuajti 30 vjet burg. HAFËZ ALI KORÇA, diplomuar për teologji në Turqi. Publiçist dhe autor i disa librave me përmbajtje fetare dhe filozofike. I burgosur dhe i nternuar.
* * *
Prof. Dok. LOCI, një ndër kirurgët më të dëgjuar dhe të shquar në Itali dhe Evropë. Ekzekutohet, më 1946. Prof. Dok.. ZUBER, gjeolog me famë botrore, me origjinë polake. Zbuluesi i vendburimeve të naftës në shumë vende të botës. Në Shqipëri ka zbuluar disa vendburime nafte në Kuçovë dhe Patos. Vdes nga tortuarat në burgun e Tiranës, më 1947.


I I
Mjaftojnë vetëm akuzat e këtyre personaliteteve të kombit tonë dhe dy personaliteteve të huaja:, akuzat nga varret, nga burgjet, nga internimet, torturat...pa përmendur masakrën ndaj përfaqsuesve më të shquar të klerit katolik në Shkodër, për të cilën do të shkruaj posaçërisht; pa përmendur masakrën ndaj deputetëve, masakrën e gjuatjes së intelektualëve të futur nëpër rrathët e kuq, sipas alibisë idiote, duke sajuar aktin më makabër të shëprthimit të bombës në ambasadën jugosllave; pa përmendur gjuajtjen e shtrigave ndaj kundërshtarëve politikë që i shihte si rrezik imagjinar për fronin; mjaftojnë vetëm këto, pa përmendur sesi ky hanibal hëngri kokat e shokëve të tij, të miqëve të tj, bashkëluftëtarëve dhe bashkëpuntorëve të tij, ndonëse shumica ishin bërë hamës të kokave të vartëseve të tyre, mjafton pra vetëm kjo tablo, e cila paraqet vetëm majën e aizbergut, për ta dënuar këtë kriminel të inteligjencies të popullit të vet, këtë antinjeri, këtë monstër që e polli barku i komunizmit që akoma nuk është shterpëzuar.
* * *
Vret mendjen njeriu!...Përse gjithë kjo masakër ndaj trurit të kombit? Përse gjithë kjo gjuatje shtrigash, ndaj intelektualëve të shquar, të cilët janë factor themelor zhvillimi e progresi e shoqërisë? Përse sulmohet njeriu i ditur, i mençur, i kulturuar, i shkolluar i afti, i zoti?
Përse kjo ligësi, armiqësi, poshtërsi, sadizëm, amoralitet dhe absurditet, ndaj atyre që ishin pjesë e krenarisë së kulturës kombëtare?
A mundet vallë një atdhetar, patriot, demokrat, dijetar, filozof, shkrimtar, politikan i shquar, një udhëheqës vizionar, që hyp në majën e lartë të piramidës, të arrijë gjer në atë pikë, sa tërë pushtetin e tij, ta përdorë kundër inteligjencies së popullit të vet? Këtë mund ta bëjnë vetëm Arturo Uitë, Makbetët, Kaligulët, Neronët, ata që ia kalojnë Hitlerit dhe Stalinit. I tillë ishte antintelektuali i tërbuar Enver Hoxha.
Mirëpo, ai ishte aktor që ua kalonte dhe artistëve të Hollivudi: hiqej si atdhetar dhe burgoste atdhetarët; hiqej si patriot dhe vriste patriotët; hiqej si demokrat dhe hante kokat e kundërshtarëve politikë; hiqej si udhëheqës vizionar dhe i kundërvihej progresit; hiqej se i digjej shpirti për popullin, por donte mbi gjithçka veten e vet. Popullin e donte për ta duartrokitur! Enver Hoxha, ‑Antinjeriu që hante intelektualë!
Ndryshe nga mediokërit ordiner që s'e njihnin veten, Antinjeriu Hoxha, si mediokër specifik dhe diktator i madh, e njihte veten se sa peshon në rrafshin e dijes, njihte dhe forcën e diturisë dhe mendjen e ndritur të kundërshtarëve intelektualë, të cilët i masakroi pikërisht pse ishin më të zot se ai, më të kulturuar se ai, më atdhetar se ai, më progresist se ai, po jo djall si ai, jo mashtrues si ai, jo makivelist si ai, jo sadist si ai, i cili në këto rrafshe ishte i jashtzakonshëm, i papartshikueshëm.
E tërbonte dhe e tmerronte zotësia e intelektualëve! E linte dhe pa gjumë! Shpesh shihte ëndrra të llahtarshme. Shpesh haluçinaciononte... Shpesh nuk dëgjonte, nuk shihte, nuk shijonte... kishte humbur shqisat... kishte humbur qetësinë! Brenda tij,‑ jetonte një natë e errët, e frikëshme, e llahtarshme. Pikërisht në netë të tilla, thureshin planet ogurzeza, planet demoniake të masakrave ndaj intelektualëve dhe të gjitha masakrat e tjera...
Këtu ai ishte mjeshtër. Profesor mbi profesorët

[Morning star]

I I I

Për të realizuar veprën e tij kriminale ndaj inteligjencies, ndiqte dy linja paralele: atë të krijimit të alibive, duke sajuar skenare ogurzeza, gjoja të implikimit të tyre me agjenturat e huaja, për t'i bërë të besueshme në popull dënimet, burgosjet, internimet, duke i akuzuar ata si agjent, antiparti dhe tradhëtarë. Linja e dytë, ishte burgosja e veprave të tyre, po dhe të atyre që s'ishin më në këtë jetë.
Është masakra kulturore më obskurantiste ajo e ndalimit të librit të çdo lloji që kishte mbi kopertinë emrat e atyre personaliteteve që ishin futur në rrathët e kuq nga batalionet e çensuruesve enveristë. Kështu u ndalua vepra e Fishtës, Konicës, Malëshovës, Koliqit, Camajt, Pipës e dhjetra, e dhjetra të tjerëve Po kështu, nga letërsia e huaj, ishin ndaluar edhe veprat e autorëve më në zë të teatrit të absurdit, të surealizmit, simbolizmit dhe të gjitha rrymave moderne, për burgosjen e të cilave kanë kontribuar edhe disa pseudointelektualë, me reçensionet e tyre famëzeza.
Ndërsa shkrimtarëve, poetëve, dramaturgëve dhe artistëve të rinj, u konfiskohej edhe një vjershë edhe një tregim edhe një tablo, kur kolonin vijat e bardha të realizmit socialist, madje edhe i internonin edhe i burgosnin autorët duke burgosur në të njejtën kohë edhe terë krijimtarinë e tyre.
Burgosja e librit ishte akti më skandaloz, më antikulturë dhe antidemokratik i diktaturës enveriste.
* * *
Bëmat kriminale të Enver Hoxhës kundër inteligjencies, kundër kundërshtarëve politikë, kundër shokëve, miqëve, bashkëluftëtarëve dhe bashkëpunëtorëve të tij, që i shihte si rivalë, akoma nuk janë vlerësuar si rrezik për të sotmen dhe të ardhmen. Akoma nuk është dënuar Enveri dhe enverizmi. Akoma nuk është nxjerrë në bankën e të akuzuarve (pas vdekjes ) ku të gjykohej si kriminel dhe kryeamoralist i degjenerimit të shqipatarëve. Dhe kjo duhet bërë për hir të së sotmes dhe të së ardhmes.
Enverizmi është sëmundja më e rrezikshme vdekjeprurëse e demokracisë, e cila shfaqet edhe sot në forma të ndryshme, të kamufluara, po edhe të hapta, pothuajse në të gjitha sferat e jetës, por sidomos ndaj personaliteteve të shquara dhe intelektualëve elitarë, duke mos u krijuar hapsirat e nevojsme për të qenë factor parësor në drejtim. Ashtu si në kohën e Babës, në sferat e larta mediokëria specifike është shumicë. Ajo drejton sipas mendësive dhe mentalitetit enverist, duke zhvilluar edhe sot disa forma të luftës së klasave ndaj intelektualëve dhe kundërshtarëve politike.
Turrmat injorante, skllevërit ideologjik, idhtarët e Antinjeriut, po edhe disa prej atyre që i kish dënuar diktatura enveriste, shumë prej këtij soji, dolën me portretin e këtij diktatorit në duar, në festën e Konferencës së Pezës. Bashkë me këto monstra ishin edhe pushtetarët e lartë të pozitës, ish bijtë e nomeklaturës së kuqe, duke festuar Mashtrimin e Madh: "PA DALLIM, FEJE, KRAHINE DHE IDEJE". Kur sot gjithkush e di mirëfilli, se për pesëdhjetë vjet, LUFTA E KLASAVE BËRI KËRDINË mbi ballistët, zogistët, intelektualët, klerikët, tregtarët, bejlerët, agallarët dhe të gjitha ata që mendonin ndryshe, apo kishin lidhje gjaku a shoqrore e miqësore me njeri tjetrin.
Mirëpo të drejtën morale për të drejtuar këtë vend, nuk e kanë ata që nuk divorcohen nga Diktatori Hoxha dhe diktatura komuniste, nuk e kanë ata që nuk u kërkojnë falje ish të burgosurve, ish të persekutuarve dhe tërë popullit për mjerimin e tij, si vendi më i prapambetur në Evropë, nuk e kanë ata që nuk e vënë në bankën e të akuzuarve "Heroin e Popullit" ( përkthimi në gjuhën e demokracisë është XHELATI I POPULLIT ) dhe ta djegin titullin mashtrues në mes të sheshit Skëndërbeg, ashtu siç tërhoqi zvarrë, populli, shtatoren e tij, me këngë e valle, në ditët e para të dhjetorit të demokracisë.
* * *
Mosdënimi i Enverit dhe enverizmit, u ka dhënë krahë nostalgjikëve të diktaturës komuniste, të bëjnë edhe një propagandë djallëzore: dikush thotë se komunizmi vdiq, të tjerë t'ia lemë të ardhmes ta bëjë historinë, e mjaft slogane kësisoj. Këto dëshmi autentike, në mënyrë të pakontestueshme vërtetojnë se enverizmi është gjallë dhe në veprim, i veshur me rroba të reja demagogjike e mashtruese. Këtë mashtrim sot nuk e ha kush, përveç të mjerëve skllevër ideologjikë që janë mësuar të ecin vetëm me samar mbi kurriz dhe akoma i besojnë verbërisht enverizmit.
Historia na mëson se çdo kohë ka detyrën historike dhe përgjegjësinë të vlerësojë kohën e vet, të dënojë të keqen, të evidentojë të mirën dhe të rivlerësojë të shkuarën.
Të parët që duhet ta bëjnë këtë janë historianët. Mirëpo ata heshtin. Gjithkush pyet: pse heshtin historianët? (Sa për pseudohistorianët që e kanë shkruar historinë duke e mistifikuar atë, askush nuk pyet, ata më mirë mos ta hapin gojën, nëse nuk e nisin fjalën e parë duke korigjuar publikisht gabimet e rënda të tyre dhe duke kërkuar falje)
Po, akademikët, pse rrijnë strukur në kullën e turpit e s'e thonë një fjalë kundër tij? Janë apo s'janë akademikë? Shkencërisht, ata duhet ta vënë pikën mbi " i " dhe ta denoncojnë diktatorin Hoxha si kriminel, që ia kalon dhe Millosheviçit, i cili bëri genocid mbi boshnjakët e kosovarët, ndërsa Enveri ndaj bashkëkombasve të vet. A s'është tragjike kjo? Po akademikët tanë të nderuar të pandershëm, mrrudhen, mrudhen dhe flasin me vete.
Të mpirë, edhe ish të burgosurit, ish të internuarit dhe ish të persekutuarit! Pse ? Konfliktohen me njeri tjetrin nëpër kafenera, sjellin fakte tronditëse që të rrënqethin misht, për torturat çnjerëzore, për fajet që s'i kishin bërë kurrë, po nuk ngrihen të ulurijnë sa të çahet kupa e qiellit, gjersa ata që drejtojnë, o të dënojnë kriminelin Hoxha, o të dorëzojnë pushtetin.
Xhelatët e Hoxhës i ndeshim në çdo rrugë, në çdo hap, në zyra, në poste të larta, ndonjeri edhe zgërdhihet, ca të tjerë me cinizëm të zgjatin edhe dorën, atë dorë që ka torturuar edhe profesorin e shquar polak Zuber, që vdiç nga torturat në burg, po as falje nuk kërkojnë, as divorc nuk bëjnë, përkundrazi me mendësitë e tij veprojnë si skuthër. Dhe, të bëjnë gjëmën edhe sot!
Përgjegjësi historike kanë edhe personalitetet e shquara, me orientim perëndimor, që kanë vizione të qarta për të ardhmen, që argumentojnë me njeri tjetrin se pa dënuar këtë kriminel monstruoz, zhvillimi, progresi dhe ardhmja është në pikpyetje, po zërin nuk e ngrenë në kupë të qiellit, fjalën e mbajnë brenda vetes. Ka forcë të jashtzakonshme fjala e tyre po hypi mbi flatrat e guximit.
E nëse të gjithë këto mbajnë përgjegjësi të dorës së dytë, pozita dhe opozita që janë protagonistë të politikës, lidër të saj, mbajnë pëgjegjësi parësore., përse kanë heshtur gjer më sot? Përse heshtin edhe tani?!


I V

Heshtja ndaj dënimit të Enver Hoxhës dhe diktaturës së tij enveriste, kompromenton cilindo politikan, deputet, lidër partie, opozitë dhe pozitë, që s'e kanë kryer detyrën që u ka ngarkuar historia, për ta dënuar diktatorin më të egër, më të lig, të Shqipërinë që e la popullin në mjerim dhe masakroi e vraunë mjerim, që vrau të gjithë ata që s'mendonin si ai, që shkatërroi moralin e shëndoshë të shqiptarit duke krijuar monstrën "njeriu i ri", sipas shembëlltyrës së tij. Këtë njeri sot e gjen nëpër partitë e majta dhe të djathta, nëpër Fondacione, shoqata, në masmedia, në ambasada e kudo.
* * *
Disa veteranë të sklerozuar, komunistët dogmatikë të pandreqshëm, skllevërit e ideologjisë enveriste dhe disa akademikë enveristë si Rexhep Qosja, akoma e vlerësojnë figurën e Diktatorit Antinjeri, duke i kërkuart me pikatore "të mirat", madje Qosja thotë se "Diktator e kanë bërë bashkëkohësit servilë të tij" (Libri Tronditja e shekullit,fq.314,rr.24-25.) madje edhe se Enver Hoxha s'e ka shitur Kosovwn, e proçkulla tw tjera, mirëpo zemra s'ia thotë, as goja s'ia nxjerr fjalën për ta dënuar për krimet, ndërsa populli e dha verdiktin e vet, kur e tërhoqi zvarrë shtatoren e tij në bulevardet e Tiranës; po edhe zëri i studentëve në demonstrat e Dhjetorit, në Shëshin Studenti, nëpërmjet magafonëve të fuqshëm, kumtonin që t'i pushkatoheshin edhe eshtrat në çdo ditëlindje e ditëvdekje, në çdo gëzim apo hidhërim.
Diktatorët dhe tiranët nuk mund të rehabilitohen, por vetëm të dënohen për krimet e tyre. Ata mbeten në histori si kriminelë. Jo kriminelë në heshtje. Por të deklaruar të tillë nga gjykata si institucioni i drejtesisë dhe të vërtetës.
V
Po, ç'bëri opozita për ta çuar në bangën e të akuzuarve Antinjeriun Hoxha? Ç'bëri dhe ç'bën pozita e sotme, ndonëse akoma nuk është deklaruar zyrtarisht se është e divorcuar me te? Përkundrazi, organizon tubime provokative, si ai i Pezës, në të cilën kishte dhe prej atyre që Enver Hoxha u kishte vrarë babain, djalin, të afërmit; të tjerë që i kishte kalbur nëpër burgjet mesjetare si i famshmi burg i zi i Burrelit. Brohoritjet "Enver Hoxha, Enver Hoxha", janë maja bajonetash që gërmojnë plagët e hakmarrjes personale. Dhe dihet mirëfilli se ku nuk vepron ligji vepron kanuni i gjakmarrjes. E, që të mos ndodhë kurrë kjo, ata që i kanë dalë për zot këtij vendi, janë të detyruar të venë në lëvizje të tëra strukturat dhe institucionet përkatëse për ta dënuar fajtorin
E, me që s'ka ndodhur gjatë dhjetë vjetëve kjo, përsëri pyesim, përse heshtet? Përse ngurohet?... Apo mos vallë klasa jonë politike, nuk është e aftë të bëjë kararsisin, të çlirohet prej enverizmit, të arratiset prej ideologjisë dhe mendësive të tij, prej veprimeve e praktikave të tij? Apo akoma nuk e kupton se, Antinjeriu Hoxha nuk ishte vetëm diktator, por edhe tiran! Kush mund t'u përgjigjet këtyre pyetjeve?
URTAKU do të thoshte, MË MIRË VONË SE KURRË !
* * *
Opozita dhe pozita, e dhjathta dhe e majta, është momenti historik, në vazhdën e konsensusit për të bërë politikë ndryshe, për të bërë politikë ndërtuese zhvillimi, integrimi dhe progresi, për problemet e mëdha të shoqërisë, të bëjnë edhe KONSENSUSIN E MADH TË DËNIMIT TË ENVER HOXHËS, duke formuluar bashkarisht akuzën ndaj figurës dhe veprës kriminale të tij.
Rol parësor ka dhe Presidenti i Republikës, i cili mund të marrë i pari nisiativën për këtë KONSENSUS TË MADH HISTORK.
Për këtë,kërkohet një rizgjim i madh, si në fillimet demokratike; një guxim i madh, për të kapërcyer vetveten; një vulnet i madh dhe një akuzë e fuqishme, që buron nga gjaku i kulluar i të pafajshëmve, për ta denoncuar, gjykuar dhe dënuar Antinjeriun Enver Hoxha, si një diktatori,tiran specifik, që s'e gjen të dytin në të gjitha kohrat, që hëngri intelektualë të shquar, që zhduku familjet fisnike shqiptare, që degjeneroi shqiptarin në "njeri të ri" sipas shembëlltyrës së Antinjeriut, i cili kisht një un' karrierist përbindësh edhe ndaj perëndive, ndaj i mohoi ato, për t'u bërë vetë kryeperëndi, Zeus.

Si konkluzë:

Pa dënuar Enver Hoxhën si kriminel dhe kryeamoralist i degjenerimit të shqiptarit, e ardhmja do të mbetet varë në një cergë, rrahur nga erërat e forta të dimrit.

[Morning star]

Liria fatkeqe e Spaçit

Burgjet dhe kampet e punës së detyruar gjatë regjimit komunist në Shqipëri


Në 21-23 maj të vitit 1973 në burg-kamp të punës së detyruar në miniera Spaç shpërtheu revolta e të burgosurve. Në historinë e regjimit të Enver Hoxhës kjo revoltë kujtohet si dita kur u ngrit flamuri kombëtar pa yllin simbol të komunizmit.
Në ekspozitën e “Të kujtojmë për hir të së ardhmes”, ku pjesa shqiptare prezantohet me temën “Të eksplorojmë të shkuarën - të ndërtojmë të ardhmen: Burgu i Spaçit”, me anë të një harte pasqyrohen burgjet dhe kampet e punës në Shqipëri nën regjimin komunist. Gjeografia e kampeve dhe burgjeve nis me Qafë Barin, vazhdon me kampin e Spaçit, të Rrepsit, Rubikut, me burgun e Burrelit, me kampin e Krujës, të Bulqizës, Valiasit, me burgun e vjetër e të ri të Tiranës me burgun e artizanatit, burgun e grave, kampin e Elbasanit, Bishqemit, Tërbufit, Lushnjës, Maliqit, burgun e Korçës, Tepelenës dhe mbyllet burgun e Gjirokastrës. Kjo hartë shoqërohet me të dhëna për të ekzekutuarit, burra apo gra qofshin, për të dënuarit politikë, për të vdekurit në burgje dhe për të dënuarit e huaj.
Ky informacion është vjelë nga Shoqata e ish- të dënuarve dhe të përndjekurve politikë, numri i të cilëve arrin në 26788 vetë. Për hir të së vërteteës, asnjëherë nuk është botuar një listë e saktë ku të bëhet identifikimi i plotë i personave. Gjithsesi organizatorët e ekspozitës “Të kujtojmë për hir të së ardhmes”, të cilët janë kujdesur dhe për prezantimin e Shqipërisë në këtë panoramë historike të Ballkanit, e kanë marrë këtë informacion të mirëqënë dhe thonë se janë përpjekur të nxjerrin të dhëna edhe nga Arkivi i Shtetit.
Kampi-burg i Spaçit në këtë ekspozitë zë vendin kryesor. Historia e tij nis në vitin 1968, kur u ndërtua nga të burgosur ordinerë në një gropë të një shpati mali, të zhveshur, të rrethuar nga të gjitha anët nga male. Të burgosurit e parë politikë u vendosën këtu në maj të vitit 1968 pasi i kishin sjellë nga kampi-burg i Elbasanit. Si fillim ishin 600 dhe në një kohë të shkurtër u bënë 1000 të dënuar që jetonin në godinën trekatëshe. Duke iu rikthyer revoltës së të burgosurve, përbri hartës së Shqipërisë është ekspozuar edhe aktakuza sipas dokumenteve të Sigurimit të shtetit. Mes të tjerash ajo thotë: “Armiqtë e popullit të Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë kanë organizuar e marrë pjesë në një revoltë të hapur armiqësore në repartin e riedukimit në Spaç e cila synonte minimin e pushtetit popullor.” Sipas kësaj aktakuze shprehje të tilla “Na keni dënuar kot”, “Ju s’keni gjak shqiptari”, që kanë hedhur të rebeluarit cilësohen si “armiqësore”. “Të pandehurit akuzohen se kanë krijuar organizatë kundër pushtetit popullor për të kryer krimin e sabotimit ekonomik, krimin e agjitacionit dhe propagandës dhe krimin e terrorit.”
Mbi bazë të këtyre akuzave u dënuan me vdekje: Skënder Daja, Pal Zefi, Hajri Pashaj, Dervish Bejko. Shumë të tjerë u ridënuan.
Historia e këtij burgu-ferr ilustrohet me foto të Osman Kazazit, Patër Pjetër Mëshkallës, Astrit Delvinës, Hafiz Sabri Koçit dënuar me 20 vjet e të tjerë. Burgu u mbyll në vitin 1990 dhe sot është i shkatërruar. Shkurtimisht jepen të dhëna kryesisht me foto, rikthimi në jetën normale i të mbijetuarve. Njëri prej tyre, Mikel Koliqi, i dënuar me 7 vjet burg dhe i internuar për 35 vjet. Papa Gjon Pali II e shpalli në ditët e demokracisë Kardinalin e parë shqiptar.
Përbri fotove të të dënuarve të sapodalë nga burgu ekspozohen edhe libra të ish- të përndjekurve, ese të studentëve dhe një film mbi këtë temë. I shohim disa syresh edhe në grevë urie. E fundit ishte në vitin 2004, kundër miratimit të ligjit të dëmshpërblimit.

Të dhëna Burra Gra
Të ekzekutuar 5037 450
Të dënuar politikë 26788 7367
Të vdekur në burgje 988 7
Të dënuar të huaj 1215 38

[Brari]

te lumte penda per keto shkrime .. o morning..

[mondishall]

Dhe ANTINJERIU vazhdon ende te ekzistoje edhe sot ne forma e menyra te tilla qe s'po e le vendin tone te marre fryme lirshem, te perparoje me shpejt dhe te gezoje me shume te mirat e lirise se vertete, lirise njerezore.
Me fal Morning qe bej nga nje nderhyrje te vogel ne keto shkrime prekese, aktakuzuese per gjithe ata qe ndruan fytyren dhe ende vazhdojne te na demtojne me antinjeriun e shpirtit te tyre te zi.

C'jeni, mo!?

Nga e marra-vec te merrni
Nga e vjedhura-vec te vidhni
Nga genjeshtra-vec te genjeni
Nga e verteta-vec te fshiheni!

Nga dhimbjet-nuk ju dhimbset
Nga turpi-turp nuk ndjeni
Nga e ardhmja-prapa iket
Nga NJERIU-c'njerez jeni!?
* * *
------------------------------------------------------------
SHIKOJ DHE NUK BESOJ ATE QE SHIKOJ
BESOJ DHE NUK SHIKOJ ATE QE BESOJ!

[Morning star]

Sabiha Kasimati, gruaja e vetme ndër 22 të dënuarit me vdekje

14 Dhjetor 1951, biologia që u pushkatua për bombën në ambasadën ruse

Nje nga grate e shquara shqiptare ka qene ihtiologia libohovite Sabiha Kasimati.

Ajo lindi dhe u edukua ne nje familje intelektuale libohovide, si shume te tjera, qe ndonese jetoi dhe punoi jashte trevave shqiptare, i rriti femijet e saj me ndjenja te larta atdhedashurie dhe me nje deshire te madhe dhe te thelle per dije, kulture dhe shkence.

Babai i saj Abdurrahman Kasimati (1865-1943) ishte i biri i kadi-nyvabit te mirenjohur, per erudicionin dhe emancipimin e tij, te Veli efendiut. Ky kadi djalin e tij nuk e beri kadi sipas tradites shumevjeçare libohovite, por e futi ne Shkollen Perando-rake te Mjekesise( Mekteb-i-Shalane-i-tibbije).

Abdurrahmani e perfundoi shkollen ne vitin 1890 dhe me pas sherbeu ne shume vise te perandorise, duke filluar nga zonat e thella te Anadollit.

Ne vitin 1889 atij i lindi djali i pare Hifziu (1889-1962) i cili ndoqi profesionin e te atit. Ai u be mjek ne prag te Luftes I Boterore dhe sherbeu nje jete te tere, deri sa vdiq, mjek ne qytetin e Korçes.

Kur dr.Abdurrahmani ishte duke sherbyer ne Adanane e larget, ne kufi me Sirine dhe Libanin dhe ku ai sherbeu disa vite radhazi, atij i linden djali i dyte Refiu (1903-1986)

qe mbaroi inxhinierine civile ne Paris, vajza Minireja qe u martua ne Izmir dhe djali i trete Nevzadi (1905-1951), qe perfundoi studimet juridike po ashtu ne Paris.

Nga Adanaja, mbas shpalljes se Hyrietit ne vjeshten e vitit 1908, dr.Abdurrahman transferohet ne Ederne (Adrianopoje) ne afersi te Stambollit. Aty doktorit, ne vitin 1912, i lindi vajza e dyte Sabihaja dhe me vajzen e vogel mbas nje viti transferohet ne Shkoder, ku qendroi vetem nje vit, 1914-1915. Ne vitet e veshtira te Luftes I Boterore familja Kasimati u vendos ne pronat e tyre, prej disa mijera akrash, ne Verrie prane Selanikut. Aty djemte ndoqen shkollen e Misionit Laik Francez te Selanikut.

Kur ne vitet 1923-1924, po realizohej shkembimi i pronave te nenshtetasve osman me ato te grekerve qe kishin banuar ne zonat e pasura perreth Izmirit, familja Kasimati nuk pranoi te merrte prona ne Turqi, por u kthye ne atdhe duke riskuar dhe sakrifikuar pronat e tyre ne Verrie edhe sot e kesaj dite.

Ne Shqiperi, fillimisht, u stabilizuan ne Korçe, ku punonte si mjek dr.Hifziu dhe ku djemte dhe Sabihaja filluan dhe ndoqen Liceun Kombetar Franko-shqiptar.

Ndersa Refiu vazhdoi vitin e shtate te liceut dhe u diplomua ne veren e vitit 1925, Nevzadi filloi vitin e trete dhe e mbaroi ne vitin 1929, Sabihaja e filloi vitin e pare (qe sipas sistemit francez quhesh viti i nente) dhe qe e mbaroi ne qershor te vitit 1931.

Nuk kishte ndodhur asnje here, qe ne ate instuticion t’a ndiqnin me shume sukses tre femije te se njejtes familje.

Sabiha Kasimati kishte qene studente shembullore, qytetare dhe atdhetare e mire

Ja se çfare ka shkruar ne librin e tij, me titull «Nje mozaik per Liceun Kombetar»

Mesuesi i Merituar, profesori i matematikave te Universitetit te Korçes, Xhuvi Bino,

qe kishte qene edhe ai vet nje liceist:

« ...Vajza e pare qe ndoqi dhe mbaroi me sukses liceun, ne vitin 1931, ishte nje libohovite Sabiha Kasimati, qe guxoi dhe theu paragjykimet dhe u hapi rrugen ne kete menyre vajzave te tjera te ndiqnin ate shkolle shume te lakmuar. Dy vellezerit e saj e kishin mbaruar me kohe liceun, si Refiu po ashtu edhe Nevzadi, por Sabihaja çau rruge te pashkelura, jo nen hijen e tyre, por me personalitetin e saj te nje vajze te zgjuar e guximltare. Gjithe Korça e njihte Sabihane, qe shoqerohej si djale me shoket e klases me Selman Rizen, Prenk Kaçinarin-kosovare, Fejzi Hoxhen, Shemsi Totozanin, Beh-xhet Reson, Nazmi Shehun- gjirokastrite;Sami Hysin-skraparlli;Dhimiter Dimcon-korçar, sikur t’i kishte te barabarte me veten, mbante edhe ajo kasketen e liceut me shiritin me ngjyrat e flamurit kuqezi edhe gjithkush ne Korçe e shihte ate vajze me nderim, respekt e pergjerim, qe ishte aq e shkathet, sa ishte e qeshur e gjithe optimizem.

Sabihaja gjithenje e para e klases, e dashur edhe e dhimbesur me te gjithe shoket qe kishin nevoje per mendjen dhe aftesite e saj. Ajo ndihmonte pa pertuar cilindo shoke qe i kerkonte ndihme asaj, per te permiresuar notat e shkolles..

Ajo studjoi ne universitet, per ate dege, qe deri atehere nuk kishte studjuar as edhe nje shqiptar, per ihtiologji, pjese e zoologjise, qe merret me studimin e peshkut dhe mund te kishte qendruar te punonte ne Itali, ne ate universitet ku ajo kishte mbaruar studimet, sepse ishte dalluar edhe aty per zotesi e aftesi te veçante dhe ishin profesoret e saj qe ngulmonin, por ajo u kthye ne atdhe, ku e priste martirizimi, sepse thoshte me kurajo kurdohere vetem te verteten,vetem ate qe ishte e drejte, vetem ate qe i sherbente popullit te saj, kur te tjeret nuk guxonin as t’a mendonin jo me t’a shfaqnin dhe t’a mbronin.

Sabihaja nuk dinte dhe nuk deshte kurre te perdorte arme e bomba, por ate e akuzuan pa te drejte se kishte dijeni per «bomben» qe u vu ne ambasaden sovjetike, ne shkurtin e vitit 1951dhe ajo u be dhe mbeti Pishtare e Demokracise …».

Kur ajo e mbaroi Liceun e kishin mbaruar vetem 78 maturante, qe kishin fituar edhe bakaloriatin e dyte. Sabihaja ishte e vetmja vajze qe ishte diplomuar dhe si e tille qendroi deri ne vitin 1937, kur ate lice e mbaroi edhe nje vajze e dyte, gjirokastritja Nedrete Hoxha dhe deri sa u mbyll ai lice studente te tjera nuk pati.

Mbas liceut, ajo punoi disa vite si mesuese ne Shkollen Normale Femerore te Kor-çes, ku ka dhene lendet «Edukata Morale» dhe gjuhen frenge. Me pas, kur shkollat ne Shqiperi u shtetezuan, Sabihaja u emerua mesuese ne Institutin Shqiptaro-Amerikan te Kavajes, duke dhene po ato lende si edhe biologji.

Ne vjeshten e vitit 1936, shteti shqiptar i akordoi burse studimi universitar per ne Itali.

Ajo studioi ne Fakultetin e Shkencave Natyrore te Universitetit te Torinos.

Sabihaja zgjodhi specialitetin e ihtiologjise, ate dege te shkences, sepse ajo ishte e bindur se Shqiperia me mbi 400 km bregdetin Adriatik e Jonian, me tre liqene, me nje siperfaqe totale mbi 1000 km katrore duhet te kishte nje ekonomi te fuqishme peshkimi, kultivimi te peshkut trofte e koran, duke i dhene te ardhura te medha ekonomise kombetare dhe mireqenie popullit shqiptar.

Mbaroi Universitetin e Torinos me rezultat te larte, me notat 30/30 «me lavderim»

( trenta su trenta con lode) dhe me pas ne veren e vitit 1941, mbrojti edhe doktoraten.

Katedra i ofroi asaj vendin e asistentes ne ihtiologjine fluviale, por ajo nuk pranoi dhe u kthye menjehere ne atdhe.

Sabihaja u emerua menjehere mesuese biologjie ne Institutin Femeror «Nena Mbretereshe», ku gjeti shume kolege, intelektuale ne kuptimin e vertete te fjales, te cilet e donin, ndihmonin dhe respektonin njeri-tjetrin. Ajo arriti nje kenaqesi morale e shpirterore.

Shendeti i saj i brishte e detyroi ate te shkonte per kurime ne nje sanatorium te Italise veriore, ku qendroi deri ne veren e vitit 1945.

Kthehet ne atdhe dhe menjehere emrohet ne Institutin e Shkencave (parardhese e Universitetit Shteteror dhe e Akademise se Shkencave). Ky instuticion kishte te mbledhur, asokohe, eliten intelektuale, shkencore te atyre viteve. Aty punonin gjuhetaret Prof. Aleksander Xhuvani, Eqerem Cabej, Selman Riza, Kostaq Cipo, Mahir Domi, fizikanet e matematikanet si prof.Selaudin Toto, qe ishte njekohesisht deputet i Kuvendit Popullor dhe kryetar i Institutit, Kristaq Piliken, Qazim Turdiun, Sotir Kuneshken, botanistet: Kole Papariston, Ilia Mitrushin; zoologet: Sabiha Kasimati, Islam Zeko e tj.

Dr. Sabiha Kasimati ishte emeruar shefe e sektorit te zoologjise, por ajo vet u morr vetem me ihtiologji. Ate fushe ajo e kishte hulumtuar qe nga koha e studimeve universitare, ndaj kur ajo u be shefe hulumtoi, gjurmoi, studioi gjithe faunen ihtiologjike detare dhe liqenore te ujerave territoriale shqiptare. Gjate dhjete viteve kerkimesh, ajo arriti te evidentonte te gjithe faunen ujore shqiptare, beri klasifikimin ne taksonomine ihtiologjike ne klasa, gjini, lloje, e nenlloje peshqish, percaktoi zonat e perhapjeve te llojeve me te rendesishme te peshqeve, ciklet biolgjike te tyre e tjere.

Mbas nje pune voluminoze, mbi dhjetevjeçare, S.Kasimati duke plotesuar mijera skeda, koleksione mostrash te grumbulluara nga dhjetera ekspedita, duke filluar nga Liqeni i Butrintit e deri te liqejt e Lures, nga liqenet e Prespes e deri te detrat Adriatik e Jonian, duke regjistruar e perpunuar mijera refenca bibliografike e fotografi, ajo asokohe e kishte bere te gateshme monografine voluminoze «Peshqit e Shqiperise ».

Por nuk ishte thene qe ate monografi ta botonte autorja e vertete.

Ne vitin 1955, kur ne Shqiperi ende nuk ishte botuar as «Flora e Shqiperise» as edhe «Shpendet e Shqiperise», per te cilat punonin prej vitesh nje numer shkenctaresh, botohet vepra e dr.Sabiha Kasimatit, natyrisht jo me emrin e saj, por me emrat e rusit Anatolij Poljakov dhe te dy fillestareve: Ndoc Filipit dhe Ndoc Rakajt

Pothuaj 39 vite me pare, kur kisha pake vite qe kisha mbaruar universitetin per biologji-kimi, isha i ngarkuar nga katedra e Zoologjise se Fakultetit te Shkencave, te studjoja e te hulumtoja boten shtazore e bimore te Liqejve Karstike te Dumrese. Mbas dy viteve pune vendosa te shkruaja nje artikull mbi kete teme, por aty ne ate artikull te botuar te revista «Ylli» ne maj te vitit 1966, kisha evidentuar shpendet e egra, gjitaret, zvarraniket si edhe bimesine, por nuk pata kurajon dhe pergatitjen per te evidentuar peshqit e atyre liqeneve. Kete problem e trajtova me profesor Islam Zekon, Mesues i Popullit, shef i katedres se zoologjise dhe ai duke njohur mire familjen dhe farefisin tim, ndonese si tip shume i ndrojtur, madje i frikesuar tere jeten e tij, me tha disa fjale qe sot e kesaj dite nuk i kam harruar. Ai atehere me foli per ihtiologen e talentuar, per Sabiha Kasimatin, qe njihte jo vetem tere peshqit e Shqiperise, por edhe ata te Detit Mesdhe e madje edhe te gjithe peshqit e liqejve te Evropes. Ajo vajze, sipas profesor Zekos, i cili kishte punuar se bashku me te ne nje dhome, ne nje sektor shkencor, ishte nje shkencetare evropiane ne fushen e ihtiologjise dhe qe Shqiperia do te ishte kurdohere e nderuar me personalitetin e saj.

Por ATA e vrane !!!, me tha atehere profesori i mire dhe i gjore.

Sabiha Kasimati ajo shkenctare idealiste e edukuar me Idete e Iluminizmit Freng, me nocionet e «Barazise, Lirise dhe Vellazerimit» u zhgenjye kur jetoi ato vite dhune dhe neperkembjeje. Ajo u tmerrua kur prof. Selaudin Totoja, deputeti shqiptar dhe disa intelektuale te tjere u pushkatuan, disa te tjere u futen neper burgje dhe u denuan me dhjetera vite, pse ishin atdhetare dhe jo internacionalista, pse donin Kosoven bashkuar me memedheun.

Qendrimi protestues, kritikues i dr.Sabiha Kasimatit bie ne sy te Sigurimit te Shtetit.

Sabiha Kasimati ne 22 shkurt 1951 arrestohet midis 81 intelektualve antikomuniste

dhe pa asnje gjyq, kater dite me vone, pushkatohet, e vetmja grua, midis 22 te denuarve

me vdekje. Gjate dy diteve hetuesi, dr. S.Kasimati nuk e humbi kurajon civile qytetare, guximin e saj karakteristike dhe i foli hetuesve te saj ato fjale qe sot e kesaj dite gjenden ne dosjet e Gjykates se Kasacionit Tirane. «Kam qene dhe jam kunder ketij pushteti, sepse nuk pajtohet me idelogjine time. Une nuk kam qene asnjehere e mendimit qe me akt revolucionar te merrej pushteti e te arrihej ne socializem.Une jam biologe dhe si etille une jam evolucioniste. Evolucioni eshte ne natyren e gjerave. Me dhune nuk shkohet ne as ne socializem, as edhe ne demokraci, me dhunen shkohet ne shkaterrim.

Une vet nuk kam kryer ndonje atentat dhe as kam marre pjese ne ndonje mbledhje kur eshte marre vendimi per akt terrorist».

Ky qendrim i saj vulosi denimin me vdekje. Ajo u pushkatua ne mengjesin e 26 shkurtit, ne fshatin Menik, 200 m. larg lumit Erzen.

[Morning star]

Krimi i djallit Enver ne ushtri

Ja ushtarakët që dënoi Enver Hoxha


Kol. Prof. Dr. Elmas Leci

Të dënuar e denigruar në vitet 1944-1948

Mustafa Gjinishi, anëtar i Shtabit të Përgjithshëm, i vrarë pabesisht
Sejfulla Maleshova, anëtar i ShP, i internuar
Mestan Ujaniku, Nënkolonel, i burgosur
Kadri Hoxha, Kolonel, i burgosur disa herë
Islam Radovicka, Kolonel, i pushkatuar
Rrahman Ruçi, Kolonel, i pushkatuar
Kasem Trebeshina, Major, i burgosur (disident)
Bajram Sinoimeri, Kolonel, i denigruar
Enver Sazani, Kolonel, i pushkatuar
Seliko Sulo, Nënkolonel, i denigruar
Hamit Keçi, Kolonel, i burgosur
Isuf Keçi, Kolonel, i burgosur
Sali Ormeni, Kolonel, vrarë prapa shpine
Beqir Ndou, Kolonel, i burgosur
Petrit Bazina, Major, i denigruar
Abedin Shehu, Kolonel, i denigruar
Tuk Jakova, Gjeneral, i burgosur
Nexhip Vinçani, Gjeneral, i burgosur
Kristo Themlko, Gjeneral, i përndjekur

Të dënuar e të liruar nga Ushtria
në vitet 1956-1966

Bedri Spahiu, Gjeneral, burgoset
Tahir Kadare, Gjeneral, burgoset
Hulusi Spahiu, Gjeneral, burgoset
Pëllumb Dishnica, Kolonel, burgoset
Mërkur Çela, Kolonel, burgoset
Teme Sejko, Admiral, pushkatohet
Novruz Bejleri, Nënkolonel, pushkatohet
Abdyl Resuli, Nënkolonel, pushkatohet
Halim Xhelo, Gjeneral, burgoset
Dilaver Raçi, Kolonel, burgoset
Iliaz Ahmeti, Kolonel, internuar
Myslym Keta, Kolonel, dyshohet për eliminim
Qani Sinani, Major, burgoset
Angjel Gorozhiani, Major, i denigruar
Pandeli Varezi, Major, burgoset
Lefter Kasneci., Kolonel, i denigruar
Agim Spahiu, Major, i denigruar
Gjin Marku, Gjeneral, burgoset


Oficerë madhorë e të lartë, dënuar e denigruar në vitet 1974-1982
Eliminimi i oficerëve pas të ashtuquajturit grup puçist, siç pohonte në korrik 1975 vetë Mehmet Shehu, ish kryeministër dhe ministër i Mbrojtjes, arriti në 3000 vetë. Lista e mëposhtme është një pjesë e atij spastrimi.


Beqir Balluku -Ministër i Mbrojtjes, ish komandant brigade gjatë Luftës, ish komandant divizioni, ish gjeneral-kolonel para heqjes së gradave, Hero i Popullit, i pushkatuar

Petrit Dume -Shefi i Shtabit te Përgjithshëm, ish komandant brigade, ish gjeneral leitnant para heqjes së gradave, Hero i Popullit, i pushkatuar

Hito Çako - Drejtor Politik i Ushtrisë, ish komandant brigade, ish komandant korpusi, ish gjeneral lejtënant para heqjes së gradave, Hero i Popullit, i pushkatuar

Rrahman Parllaku - Zëvëndësshef i Shtabit të Përgjithshëm, ish komandant divizioni, ish gjeneral lejtënant para heqjes së gradave, Hero i Popullit, i burgosur

Todi Naço - Komandant i Artilerisë, ish komandant brigade, ish gjeneral lejtënant para heqjes së gradave, i internuar

Vaskë Gjino - ish komisar brigade, ish gjeneral lejtënant para heqjes së gradave, i burgosur

Halim Ramohito - Zëvendësdrejtor Politik i Ushtrisë, ish gjeneral major para heqjes së gradave, i burgosur

Andon Sheti - Drejtor i Zbulimit të Ushtrisë, i burgosur

Dilaver Poçi - Ish drejtor Politik, ish gjeneral major para heqjes së gradave, i internuar

Ernest Jakova - Zëvendësdrejtor i Institutit të Studimeve Ushtarake, ish gjeneral major para heqjes së gradave, i internuar

Elami Hado - Komandant i Akademisë, i burgosur

Spiro Shalësi - ish gjeneral para heqjes së gradave, i internuar

Agron Çomo - ish nënkolonel para heqjes së gradave, i internuar

Faik Take - ish kolonel para heqjes së gradave, i burgosur

Shaban Reçi - ish kolonel para heqjes së gradave, i burgosur

Halit Zhuka - ish nënkolonel para heqjes së gradave i denigruar

Xhevat Alibali - ish major para heqjes së gradave, i burgosur

Xhemal Ymeri - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Skënder Malindi - ish kolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Petrit Malindi - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Koli Mborja - ish kolonel para heqjes së gradave, i burgosur

Sulo Kozeli - ish gjeneral major para heqjes së gradave, i internuar

Begator Kozeli - ish kolonel para heqjes së gradave, i burgosur

Kozma Zegali - ish nënkolonel para heqjes së gradave, i burgosur

Ilo Prifti - ish zëvendësdrejtor Politik i Ushtrisë, i burgosur

Tahir Voshtina - ish nënkolonel para heqjes së gradave, i burgosur

Pertef Myftari - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Spiro Dede - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Adnand Qatipi - ish kolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Nikollaq Sallabanda - ish kolonel para heqjes së gradave, i internuar

Sali Merkaj - ish nënkolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Demo Liço - ish major para heqjes së gradave, i denigruar.

Lame Prifti - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Guri Shyti - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Malo Harshova - ish kolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Bexhet Guxholli - ish nënkolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Thoma Vasili - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Sami Hadëri - ish kolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Llazi Jakova - ish kolonel para heqjes së gradave, i denigruar

Qemal Poçi - ish major para heqjes së gradave, i denigruar

Ali Meçe - ish major para heqjes së gradave, i burgosur

Oficerë kryesorë dënuar, liruar e shkarkuar nga detyrat pas vrasjes së Mehmet Shehut dhe arrestimit të Kadri Hazbiut

Veli Llakaj - Shef i Shtabit të Përgjithshëm, shkarkohet nga detyra, transferohet në Cërrik.
Nazar Berberi - Zëvendësministër i Mbrojtjes, shkarkohet nga detyra, transferohet në Pogradec.
Maliq Sadushi - Zëvendësministër i Mbrojtjes, nxirret në lirim nga ushtria.
Mendu Backa - Zëvendësministër i Mbrojtjes, nxirret në pension
Alfred Moisiu - Zëvendësministër i Mbrojtjes, shkarkohet transferohet në Korpusin e Burrelit
Qamil Poda - Komandant i Flotës Luftarake Detare, nxirret në lirim nga ushtria
Spiro Adhami - Komandant i Akademisë, nxirret në lirim nga ushtria.
Duro Shehu - Shef Shtabi i MKA-së, shkarkohet nga detyra, dënohet.
Bajo Topulli - Drejtor i Përgjithshëm i Prapavijave, shkarkohet nga detyra, tranferohet në Shkodër.
Naum Gjinikasi - Komandant i MKA-së, nxirret në lirim.
Feti Rasha - Drejtor i Forcave Vullnetare, nxirret në lirim
Aleko Koka - Drejtor i Tankeve, shkarkohet nga detyra
Sul Domi - Drejtor i Artilerisë, nxirret në lirim.
Gaqo Pojani - Drejtor i Armatimit, nxirret në lirim.
Hito Goxhi - Drejtor i Organizimit, shkarkohet nga detyra, transferohet në Durrës
Enver Lagji - Drejtor i Kimisë, shkarkohet nga detyra
Arshi Dolla - Drejtor i Prapavijave, shkarkohet nga detyra, transferohet në Akademi
Çuman Sejdia - Drejtor i Financës, transferohet në Bazën e Furnizimit Elbasan
Spiro Milo - Drejtor i Furnizimit, transferohet drejtor i Uzinës së Artilerisë
Xhelo Rexhepi - Drejtor i Planit, transferohet shef plani në Korpusin e Gjirokastrës
Diftir Hysi - Drejtor i Autotraktorëve, transferohet në Korpusin e Korçës
Dashamir Ohri - Shef Shtabi i Flotës Luftarake Detare, nxirret në pension
Bejkush Ruka - Zëvendësdrejtor i Prapavijave,transferohet në Korpusin e Burrelit
Pëllumb Klosi - Zëvendësdrejtor i Industrisë Ushtarake, shkarkohet nga detyra
Tarabi Bebeçi - Zëvendësdrejtor i Armatimit,transferohet në Shkodër.
Zenel Meta - Zëvendësdrejtor Operativ, transferohet në Lushnjë
Pëllumb Çakërri - Zëvendësdrejtor i Tankeve, shkarkohet nga detyra.
Faslli Kokona - specialist në ministri, nxirret në lirim
Selami Kardhashi - specialist në ministri, nxirret në lirim
Përparim Myrto - specialist në ministri, transferohet në një repart të Tiranës
Shefqet Mezini - Zëvendësdrejtor i Furnizimit, lirohet nga ushtria


Në këtë periudhë diktatura u kthehet edhe një herë ish oficerëve madhorë të hequr në 1974-ën e të internuar, të cilët i arreston dhe i dënon me burgim.

Arif Hasko - ish zëvendësministër i Mbrojtjes,ish gjeneral para heqjes se gradave, burgoset pas vrasjes së Mehmet Shehut.
Abaz Fejzo - ish komandant i Mjeteve të Blinduara, ish gjeneral para heqjes së gradave, liruar nga ushtria më 1974, i internuar, burgoset pas vrasjes së Mehmet Shehut
Sadik Bekteshi - ish drejtor i Institutit të Studimeve Ushtarake, liruar nga ushtria më 1974, i internuar, ish gjeneral para heqjes së gradave, burgoset pas vrasjes së Mehmet Shehut.
Muhamet Prodani - ish drejtor Operativ i Ushtrisë, ish gjeneral para heqjes së gradave, liruar nga ushtria më 1974, i internuar, burgoset pas vrasjes së Mehmet Shehut.

Po në këto vite u arrestuan e u dënuan edhe disa oficerë të tjerë me akuzat e tradhtisë e të organizimit të puçeve.

Neim Muho - ish komandant Korpusi, arrestohet dhe burgoset.
Petrit Mançe - ish komandant brigade, arrestohet dhe burgoset.
Tanush Shyti - ish gjeneral para vitit 1966, i denigruar
Novruz Demiri - ish major para vitit 1966, i burgosur.
Josif Zegali - ish shef Shtabi i Xhenios, në vitin 1983 burgoset për të dytën herë.
Kiço Janku - ish kolonel para vitit 1966, i denigruar.
Skënder Godo - ish kolonel para vitit 1966 i denigruar
Janaq Budina - ish nënkolonel para vitit 1966, i denigruar.
Sami Vinçani - ish major para vitit 1966, i denigruar
Tefik Ruçi - ish komandant korpusi, shkarkohet nga detyra, i denigruar.
Vangjel Priftanji - ish kolonel para vitit 1966, i denigruar.


Shënim: Janë shumë e më shumë oficerë të pushkatuar, të dënuar e denigruar nëpër vite. Ishte e pamundur të evidentoheshin të tërë ata, sepse mungon si impenjimi i organizmave, ashtu edhe i punonjësve të arkivave apo personelit.






Akoma nuk na eshte bere e qarte shumllojshmeria e krimeve te djallit enver ne RSH!

Akoma fshihet krimi, nga kriminelet qe jane gjalle dhe te pushtetshem.

[Morning star]

Tortura në qelitë dhe në burgjet shqiptare gjatë periudhës së diktaturës komuniste

Diktaturat komuniste përdorën tortura nga më të llahtarshmet, të nxjerra nga arkivat e inkuzicionit, të vëndeve të lashta aziatike dhe periudhës bizantine. Në ish Bashkimin Sovietik, torturat ishin bërë të zakonshme dhe masive, gjë që e detyroi shkrimtarin rus, Mihail Shollohov, t’i drejtohej Stalinit, në 1933, me një letër, ku midis të tjerash i shkruan: “Policët në Kaukazin Verior i zhveshin fshataret lakuriq dhe i lënë për orë të tëra midis një të ftohti të paduruëshem” (nxjerrë nga “Libri i zi i komunizmit”).


Në Shqipërinë “socialiste” ushtrimi i torturës në hetuesi dhe në burg ndalohej me ligj, por kjo ishte vetëm një hipokrizi që përdorej për konsum propagandistik. Në realitet, tortura përdorej kudo, në qelitë e hetuesisë dhe në vëndet e vuajtjes së dënimit. Qysh në momentin e arrestimit, i ndaluari i nënshtrohej torturës.

Në Muzeun Historik Kombëtar në Tiranë, në pavionin e gjenocidit komunist, në një tabelë numërohen 20 lloje torturash fizike, që përdoreshin në burgjet e diktaturës enveriane.

Përveç torturave fizike, ndaj të burgosurve përdoreshin edhe tortura të mirëfillta psikologjike, me qëllim shkatërrimin e personalitetit të viktimës. Po përmendim disa nga torturat psikologjike që përdoreshin rëndomë në qelitë dhe burgjet e diktaturës.

1. Privimi. Kjo torturë konsistonte në privimin e viktimes ndaj ndijimeve shqisore: nga gjumi, kontakti me njerezit, nga drita natyrale dhe artificiale. Viktima privohej nga larja (dushi) dhe kryerja e nevojave fiziologjike. Tortura e privimit i shkaktonte viktimës depresione nervore dhe haluçinacione.


2. Kërcënimi. Viktima kërcenohej vazhdimisht me tortura, vrasje dhe asgjesim te familjareve dhe të miqve të tij.


3. Poshtërimi. Viktima poshterohej nga hetuesi duke e tallur, sharë me fjalë të rënda, jo vetëm atë, por edhe të afërmit e viktimës. Ata detyroheshin të pinin urinën dhe të hanin fekalet e tyre.

Torturat fizike dhe psikologjike të përmëndura më lart, janë vetëm një pjesë e torturave që janë përdorur ndaj viktimave gjatë 45-vjeteve të diktaturës komuniste. Gjatë hetuesisë viktimat i torturonin jo vetëm për të marrë informacionin e duhur prej tyre, por dhe për t’i shkatërruar fizikisht dhe mëndërisht. Me mijra të ndaluar, për t’i shpëtuar torturës pranonin “faje”, që s’i kishin bërë kurrë. Me dhjetra të tjerë, kur kishin mundësi, bënin vetëvrasje për t’u shpëtuar torturave. Me qindra të ndalaur, kanë vdekur gjatë torturave, ose kanë humbur aftësinë mendore për gjithë jetën.

Tortura kishte për qellim jo vetëm të shkatërronte viktimën fizikisht dhe shpirtërisht, por t’i përdorte viktimat për të terrorizuar pjesën tjetër të shoqerisë shqiptare, që jetonte jashtë hekurave të burgut, pasi veprime të tilla ushtroheshin në 26 rrethe administrative të Shqiperisë, ku kishte 26 degë të Punëve të Brëndshme. Në Tiranë, Korçë dhe Shkodër, ato ishin në një rang më të lartë dhe quheshin Drejtori të Punëve të Brëndshme. Në degët e çdo rrethi, kishte një sasi qelish me dimensione 2m x 1,20m, po krahas këtyre, kishte dhe qeli “speciale” me dimensione 1m x 0,5m x 1m, ku i arrestuari, as mund të shtrihej, as mund të rrinte më këmbë, por vetëm ulur këmbëkryq. Numri i qelive ishte nga 30 deri në 100 per çdo degë. Po kështu, në Tiranë dhe në shumë qytete të Shqiperisë, kishte shtëpi “sekrete” që përdoreshin për punët misterioze të Sigurimit të Shtetit. Sipas thënieve të ish-gjenralit të organeve të Sigurimit të shtetit, Halim Xhelo, që vdiq në mënyrë misterioze në burg, vetëm në Tirane ishin mbi 500 qeli, ku janë torturuar me mijra të arrestuar.

*Materiali i mësipërm është nxjerrë duke u bazuar në librin “Gjëmat e Komunizmit në Shqipëri” të Agim Mustës.

[Morning star]

Harta e Burgjeve ne shqiperi gjate kohes se komunizmit.

[Morning star]

Masakrat....