Mediat evropjane: Hamasi fitoj
Mė tė vertet ėshtė surprizė, qė analizat pėrėndimore rreth asaj cfar ndodhi ne Rripin e Gazas gjat dy javėve tė kalaura tė jėnė krejtsisht ndryshe nga ajo cfa shumica kan pritur. Bile edhe nga ajo cfar shruanin mediat arabe.
Qysh nė fillim, shum nga analistat evropjan, e prej tyre edhe analisti gjerman"Peter Philip" i cili ėshtė shumi afert me funksioner tė niveit tė lartė gjerman, kan bėr me dije se luftimet mes Hamasit dhe Fatahut, do t'i japin mundesi dhe kohė qeverisė se Olmertit tė mos perfillė anjė prej obligimeve qė kan tė bėjn me procesin e paqes, duke ia hudhė barren kryesore Fatahut, me preteks se "levizja Fatah nė krye me kryetarin Mahmud Abbas ende nuk ėshtė nė gjendje t'i pranoj zgjedhjet parlamentare 2006 qė sollen hamasin nė qeveri, ashtu si Hamasi refuzon ti nenshtrohet terheqjes politike,qė obligon Izraeli dhe shtete pėrėndimore qeveris se Hamasit".
Kush ėshtė pergjegjės ne qrregullimmin e situates nė Palestinė?
Edhe pse ka njė prirje, qe qendrimi zyrtarė amerikano-izraelito-evropjan pajtohet me tė , kur flitet pėr "te kqinjėt" islmist dhe te "mirėt" Fatahas. Mirpo nė mediat e pėrėndimit,ka njė tendencė tė gjėr qė pėrqeshė njė ndarje tė tillė, duke ia hudh barren kryesore shoqėrisė ndėrkomtare , posaqėrisht shteteve tė bashkuara , unionit evropjan dhe Izraelit. Pėr shkak se nuk jan nė gjendje t'i pranojn rezultatet e zgjedhjeve demokratike te viti 206 dhe embargos qė i ėshtė vu Palestines qysh prej ardhjes se Hamasit nė pushtet, sa qe 80% tė palestinezve jetojn nė varfri tė skajshme ,sidomos Rripi i Gazes, qe ishte dhe ende vazhdon te jet nė shikim tė shum analisteve , thjesht njė burg i madh
John Dugan i deleguari special i kombevete tė bashkuar pėr studimin e situates e ka pershkru me fjalėt: "vertet Gaza ėshtė thjesht njė burg i madh, qelsin e te cilit Izraeli e ka hudh nė det"
Apo siq e pershkruajn disa analist tjerė gjerman,se Izraeli e ka lėn burgun Gaza ,mirpo vazhdon t'i ruaj dyert e burgut nga jasht. Kurse analistja gjermane e shquar Martina Dong, foli pėr dyftyrsinė ndėrkomtare provokatore edhe pėrkunder koncesioneve tė Hamasit dhe respektimit tė arm pushimit mė muaj tė tėr.
Gjė qė shumica e analisteve evropjan shohin se ėshtė e natyrshme qė tė shtohet urrejtja palestinese ndaj Izraelit dhe pėrėndimit nė tėrsi ,si dhe kthimi i tyre kah Hamasi,duke kėrkuar mbrojtje dhe strehim .
Kush ėshtė pėrgjegjės ndaj ngjarjeve tė Gazas?
Gjithashtu ekziston njė ndarje nė mes dy mendimeve: mendimi i parė konfirmon se ajo cfar ndodhi, ėshtė grushtet ushtarak nga ana e Hamasit kunder kryetarit Abbas dhe legjitimitetit palestinez.
Kurse mendimi i dytė , duke u bazuar nė fakte, pohon se, ajo cfar kishte bėr Hamasi mund tė quhet "grushtet mbrojtės". Sa qė gazeta gjermane "Yonghe Die"
me 1 qershorė kishte publikuar njė raport i cili konfirmon rolin amerikan nė ndezjen e luftes nė Rripin e Gazes, duke u bazuar nė deklaratat e gjeneralit amerikan Kate Dayton,oficer ndėrlidhės nė ushtrinė Izraelite, para komisionnit "Lindja e mesme" ne kongresin amerikan nė maj tė ketij viti, ku konfirmon haptas pėr njė plan dhe ndihmė amerikane posaqėrisht nga C.I.A dhe Pentagoni krahut Fatah.Bile u shpreh: "situate nė Rripin e Gazas verteton se, shum shpejt ka pėr t'u ndezur njė luft e pameshirshme".
Jo vetėm mė kaq, por u mundua ta zbus zemrimin e Kongresit , pėr shkak tė dėshtimit tė Fatahut nė mposhtjen e Hamasit, edhe pas gjith asaj ndihme qė kishte , duke konfirmuar sesituata nuk do tė vazhdoj nė favor tė Hamasit, posaqėrisht pasi Kongresi kishte dhėn 59 milion $ pėr trajnimin e forcave tė Mahmud Abbasit nė Egjipt dhe Jordani, pėr tė hyrė nė luft me Hamasin. Sipas gazetes , C.I.A i furnizon Fatahasit pėr likuidimmin e udhėheqsave tė Hamasit, ashtu siq vepronte mė heret nė El Salvador. Kėtė grup e kryeson Muhamed Dahlan, pėr tė cilin espertja gjermane nė izrael Healey Baumgartne thoshte : "qėllimi kryesorė i Dahlanit ėshtė likuidimi i cdo force rezistence kunder Izraelit mbrenda dhe jasht Hamasit". Saqė i'a kishte tėrheqė vėrėjtjen Fatahut duke ia bėr me dije se nuk ka zgjidhje tjeter.Ose tė hyj nė luft civile. Ose tė heqė dor nga Dalani dhe mafja e tij-siq u shpreh ajo-.
Pas kėsaj pasuan raportet tjera nėpėr gazetat evropjane gjė qė edhe vet gazeta izraelite Ha'aretz shkruante "ishte njė aksion pėr grushtet e organizuar nga Dahlani, C.I.A dhe Mucadi, qė ishte nė plan tė realizohet nė qershorė tė ketij viti, duke i hjekur disa postblloqe nė Bregun pėrėndimor".
Tė hėnėn me 17 qershorė , Abasi nė menyrė zyrtare kėrkoj nga Izraeli tė realizoj premtimin e dhėn ne hjekjen e ketyre postblloqeve, sa qė disa analist e konsiderojn , sikur veq u realizua njė pjesė e planit dhe kėrkohet shpėrblimi. Ndonse tė tjerėt tregonin pėr vendosėshmerinė amerikano-evropjane pėr tė realizuar po tė njejtin qellim , e qė ėshtė ndezja e luftes civile ne mes te Fatahut dhe Hamasit. Saqė disa ushtarak amerikan gjithshashtu edhe evropjan, nė dhjetor tė vitit 2006 kishi vizituar kampin <> nė Jordani, pėr te cilin edhe vet mediat izraelite kishin konfirmuar se ėshtė i pėrgaditur pėr trajnimin e Fatahasve.
Mė pas gjėrat filluan tė tensionohen,kur Hamasi gjeti njė <> ne zyrat e sherbimit sekret palestinez.
Thesar ky i cili e tronditi C.I.A-nė dhe Mucadin izraelit duke pasė para syshė se ky <> posedon tė dhėna tė rrezikshme , jo vėtėm rreth emrave te spiunave dhe politikanve palestinez bashkpuntorė tė C.I.A-sė dh Mucadit izraelit, por rreziku mė i madh ėshtė se posedon hollėsi pėr aksionet sekrete te C.I.A-sė, Mucadit si dhe pėr tė gjitha sherbimet tjera sekrete pėrėndimore nė Lindjen e mesme. E prej tyre edhe Egjipti qė nė tė kan gisht palestinezet ( ndoshta na kujtohen shpėrthimet e njėpasnjėshme ne Sina).Saqė disa ekspert tė C.i.A-sė dhe Mucadit i kan thėn gazettes "Yonghe Die" se jan tė brengosur pse qeveria izraelite nu ka dhen urdhėra nė kohen e duhur pėr tė shkatrruar rezidencat e sherbmit sekret palestinez, sepse gjerat qė gjinden nė tė dot shkaktojn gjėra tė plakmueshme.
Mė se shumti tė tronditur ishin Washingtoni dhe Telavivi . Mposhtja e forcave tė Abasit nga ana e Hamasit ishte e papritur pėr ta. Sepse Fatahasit ishin ma shum, si nė numer ashtu edhe nė paisje.Disa gazeta publikuan deklaratat e disa nga Fatahasit ku thonin: se nuk dot pranojn mė te jen mjet nė duart e politikanve te Fatahut tė cilėt japin urdhėra qė iu vijn nga Washingtoni dhe Telavivi.
Shumica e analisteve kan konfirmuar deshtimmin e skenarit nė bllokimin e Rripit tė Gazas, ashtu siq kishte dėshtuar skenari i bllokimit tė populit palestinez gjat muajve te kaluar. Duke vertetuar se kjo do t'ua shtoj edhe mėshum dashurinė banorve te Gazas ndaj Hamasit.
Kurse Mrtina Dung e pėrqeshte "idenė mitologjike" -siq e quante ajo-, qė sillet nėpėr kokat e amerikanve, izraelitve, Egjiptit dhe Jordanisė, pėr te ndihmuar Fatahun qė ta shėndrroj "Bregun pėrėndimorė" nė njė <> tė dytė, me njė qeveri mikeshe tė Izraelit , pėrballė njė bllokimi total tė Hamasit dhe popullit tė Gazas me shpresė sė dot hjekun dorė nga Hamasi dhe dot bėhėn miq me Fatahun dhe Izraelin,duke bėr me dije se kjo ėshtė < > qė nuk dot ket sukses, sepse Olmerti dhe Abasi jan nė njė gjendje shumtė dobt.
Thėnjėt se Hamasi sundon nė Gaza kurse Fatahu nė Bregun pėrėndimorė , nuk jan tė verteta. Nuk duhet harruar se Hamasi nė zgjedhjet e kaluara kishte fituar shumicen e votave edhe nė Bregun pėrėndimorė. Gjithashtu Hamasi ende vazhdon tė sundoj nė disa qytete te Bregut pėrėndmor si,Nablus,Gjininė etj.
Martina Dung gjithashtu e pėrqeshte idenė izraelite qė vazhdon ta pėrsėris pandėrpre, bashkangjitjen e Bregut pėrėndimorė konfederat me Jordaninė, dhe kthimin administrativ egjiptas nė rripin e Gazes. Ose kėrkon nga arabėt qė tė ndihmojn mė shum pėr tė formuar shtėtin palestinez, ku dot mbizotroj paqja dhe qetsia , ashtu siq ėshtė duke mbisotruar nė Gaza nėn sundimin e Hamasit.
Ajo ua bėn me dije se edhe nese dot ket ndonjė lulzim,ky lulzim dot jet ne Gaza, jo nė Bregun pėrėrndimorė. Kėtė e kan konfirmuar shum nga nga raportet e korrospodenteve tė gazetave dhe mjeteve tė iformimit evropjan nė Rripin e Gazas.
Pėr kete ėshtė e natyrsh me qe gjith vazhguesit tė jen tė njė mendimi rreth deshtimit tė strategjisė amerikano-izraelito-evropjane, posaqėrsht pas fitores qė korri Hamasi, politikisht dhe ushtarakisht. Gjė qė shtyu ekspertin e njohur gjerman per qėshtjen e Lindjes se mesme "Volker Peter" tė thot:
"Evropa si dhe bota nė tėrsi, nuk kan alternativė tjeter ,pėrveq se te hyj ne dialog me Hamasin . pas fitores se dytė nė aspektin ushtarak, dhe pas fitores sė pare nė aspektin plitik nė zgjedhjet e vitit tė kaluar.
Nga: Welid Sheikh, Berlin
Krijoni Kontakt