CIA, fluturime sekrete në Kuçovë

[no name]

Deputeti zviceran, Dik Marti, paraqet raportin ne Asamblene e Pergjithshme te Keshillit te Evropes, te mbledhur ne Strasburg: Avioni me te dyshuarin Khaled El-Masri fluturoi nga Kabuli ne aerodromin ushtarak shqiptar

Sherbimi sekret amerikan ka perdorur aerodromin ushtarak te Kucoves, ne afersi te Beratit, per te kryer fluturime gjate transportimit te te dyshuarve per terrorizem. Ne kete perfundim ka mberritur raporteri i Keshillit te Evropes, zvicerani Dik Marti. Ai e paraqiti raportin e tij dje ne Asamblene e Pergjithshme te Keshillit te Evropes, ne Strasburg, pas nje pune disamujore mbi burgjet sekrete te Agjencise Qendrore te Inteligjences (CIA) dhe transferimet ilegale te te burgosurve. Te dhenat e Keshillit te Evropes dhe ne vecanti te Komitetit per Ceshtjet Ligjore, kane treguar se burgjet sekrete te CIA-s per te ashtuquajturit "te burgosur te rendesise se larte" ishin ngritur ne Poloni e Rumani gjate periudhes 2002-2005. Por, ne vitin 2004, sipas raportit qe ka siguruar "Koha Jone", CIA ka perdorur edhe aerodromin ushtarak te Kucoves, 64 km ne jug te Tiranes, per te transferuar elemente te rendesishem, te cilet dyshoheshin per aktivitet terrorist.

Rasti "El-Masri"

Raporti i Keshillit te Evropes permend rastin e te dyshuarit nga autoritetet amerikane Khaled El-Masri, qytetar gjerman, me origjine nga Libani, i cili eshte mbajtur nga sherbimet sekrete te SHBA dhe ato maqedonase. Nga 1 janari 2004 deri me 28 maj 2004, El-Masri ka qene ne duart e UBK (kunderspiunazhi maqedonas) dhe CIA-s ne Afganistan. Raporteri Dik Marti ka shkruar ne dokumentin e tij se eshte ne gjendje te provoje perfshirjen e CIA-s ne transferimin e El-Masrit ne Afganistan, duke bere lidhjen mes fluturimeve ne avionin me kodin N313P. Ky avion, sipas raportit, ka fluturuar nga Shkupi ne Bagdad (Irak) dhe me tej ne Kabul (Afganistan) me 24 janar 2004.

"Pas mberritjes se El-Masrit ne Afganistan, ai eshte mbajtur ne vend sekret prane Kabulit, per nje periudhe prej kater muajsh", ka shkruar deputeti zviceran. Gjate kesaj periudhe, sipas tij, CIA nuk zbuloi elemente per te ngritur akuze ndaj qytetarit gjerman. Vete El-Masri u ka treguar raportereve te Keshillit te Evropes per lirimin e tij me 28 maj 2004, duke u perpjekur te lidhe te gjithe detajet qe mbante mend. Megjithate, raporti ka pranuar se disa pyetje mbeten pa pergjigje, pasi CIA nuk i kishte thene atij se cfare po ndodhte. Khaled El-Masri nuk kishte mundur te shihte per ku do te udhetonte dhe nga kush shoqerohej.

Udhetimi Kabul-Kucove

Kerkimi disavjecar i Keshillit te Evropes dhe vete rrefimi e perpjekjet ligjore te El-Masrit kane ndihmuar raporterin Marti te rindertoje rrugen e kthimit te shtetasit gjerman nga Afganistani. "Ai (El-Masri) ka lene Kabulin me 28 maj 2004 ne bordin e nje carteri te CIA-s me avionin e 'Gulfstream', me numer N982RK ne nje baze ushtarake ne Shqiperi, te quajtur Aerodromi Berat-Kucove", ka theksuar ne raport deputeti i KE-se. Ai ka sqaruar se baza ajrore e Kucoves mban kodin e fluturimeve LAKV dhe ndodhet 64 kilometer larg kryeqytetit. "Baza ajrore ka pasur nje rinovim midis viteve 2002 dhe 2004, ne menyre qe te arrinte standardet e NATO-s, ndersa Shqiperia eshte pjese e procesit te anetaresimit", eshte shkruar ne raport.

Komiteti per Ceshtjet Ligjore i KE-se ka deklaruar se keto te dhena jane marre nga tre burime te ndryshme, duke publikuar edhe levizjet e avionit te perdorur per transportimin e Khaled El-Masrit. Avioni i operatorit "Richmor Aviation" i ulur ne Aerodromin e Kucoves gjate paradites se 28 majit 2004, ka levizur me pas drejt Sarajeves, per t'u rikthyer drejt Uashingtonit. Megjithate, ne aeroportin e Sarajeves, avioni i mberritur nga Kucova eshte regjistruar si i ardhur nga Ishujt Solomon. Regjistrat e aeroportit kane shenuar se eshte leshuar "leje diplomatike per avione shteterore" me date 28 maj 2004, qe perkonte me diten e leshimit te El-Masrit.

Pse u zgjodh Shqiperia

Raporti i Keshillit te Evropes ka analizuar edhe arsyet, te cilat kane shtyre CIA-n te perdore Shqiperine per te transportuar nga Afganistani, Khaled El-Masrin dhe me pas per ta derguar me ane te nje fluturimi tregtar nga aeroporti "Nene Tereza" drejt Frankfurtit. Ai ka marre nje karte bordi per fluturimin drejt Frankfurtit dhe nje vule shqiptare per largimin nga vendi me 29 maj 2004.

Dokumenti i Strasburgut ka permendur se fillimisht nga autoritetet amerikane ishte kerkuar leje nga Maqedonia per leshimin e El-Masrit. Por, Shkupi ka refuzuar prere: "Nuk ka arsye per ta rikthyer problemin". Arsyeja e dyte e zgjedhjes se Shqiperise nga sherbimi sekret amerikan mendohet te kete qene edhe lehtesia gjeografike, duke mbajtur te hapur variantin se El-Masri mund te transportohej menjehere pas mberritjes ne kufirin maqedonas. Nje rast i tille, sipas raportit, do te corientonte vete El-Masri, i cili do te ndodhej befas i lire, duke pakesuar besueshmerine e rrefimeve te tij, ne rast se do te vendoste ta bente publike historine. Ne te njejten kohe, Tirana zyrtare eshte gjykuar nje partnere besnike e perpjekjeve antiterror te Shteteve te Bashkuara.

Raporti ka vleresuar se El-Masri eshte pyetur nga policia, ne ate qe atij i eshte dukur si pika e kalimit te kufirit mes Maqedonise dhe Shqiperise. Nga ky moment, qytetari gjerman ka udhetuar perreth gjashte ore drejt Tiranes per te mberritur me pas ne Gjermani.

[no name]

Dosja e CIA-s: Vdekja e Stalinit

Hapen arkivat e sherbimit sekret amerikan. "Koha Jone" nis botimin e materialeve sekrete, te deklasifikuara nga CIA, per Luften e Ftohte dhe gjendjen ne Bashkimin Sovjetik. Dosja mban daten 16 korrik 1953 dhe eshte nje analize e zgjeruar e eksperteve amerikane te inteligjences

Ditet e fundit te Stalinit

Kjo ishte situata ne Bashkimin Sovjetik me 4 mars, kur Radio Moska lajmeroi se Stalini ishte ne kushte kritike, si pasoje e nje goditjeje ne naten e 1-2 marsit. Buletini mjekesor i radhes ishte plotesuar me detaje pesimiste. Me kujdes, ishte skicuar natyra e semundjes se Stalinit dhe, ne menyre te perpikte, jepeshin masat e marra nga mjeket qe po e trajtonin. Keto te dhena te hollesishme zbuluan shqetesimin se mos degjuesit e interpretonin kete lajm, nen kuptimin qe, ose "doktori e mbyti", apo nje grup i nje personi tjeter ia kishte dale mbane t'ia shkurtonte jeten Stalinit. Te tete doktoret qe vezhguan situaten ishin nen mbikeqyrjen e nje ministri te ri te Shendetesise, te quajtur Tretiakov.

Stalini ishte pare per here te fundit nga nje jo-komunist, me 17 shkurt, kur kishte pasur nje pritje me ambasadorin indian (i cili nuk e kishte takuar kurre me pare). Nderkohe ishte e mundshme qe pershkrimi i semundjes se Stalinit ishte mbajtur i fshehte me kujdes, dhe kopja e nje personi tjeter ishte perdorur per kete interviste, por kjo veshtire te ishte e vertete; vihej ne dyshim vertetesia se nje tjeter mund te ishte perdorur per intervisten e fundit te Stalinit. Renia e Stalinit, ne fakt, erdhi disa muaj pas asaj qe mund te quhej aktivitet i jashtezakonshem. Puna ne Kongresin e Partise e kishte mbajtur ate ne menyre te qarte ne Moske gjate gjithe kohes se renies. Per me teper, ai kishte dhene te pakten kater intervista per te huajt, kishte ndjekur ceremonine vjetore me 7 nentor dhe ishte shfaqur ne teatrin "Bolshoj" me 12 janar. (Eshte e vertete, gjithsesi, qe levizjet e Stalinit kishin qene disi te reduktuara. Ai mbajti vetem nje fjalim ne kongresin e partise, adresuar kryesisht Malenkovit. Ceremonite e 7 nentorit ishin me te shkurtra se zakonisht, ndoshta jashte natyres se nderimeve ndaj tij).

Menyra e raportit mbi semundjen e Stalinit sugjeronte se goditja e fundit la Politbyrone pa mbrojtje. Nuk kishte pasur paralajmerime. Nje ekzaminim i propagandes se te gjitha radiove sovjetike nga 1-4 mars nuk i tregohente paraprakisht publikut lajme mbi gjendjen aktuale te Stalinit. Nuk kishte gjithashtu ndryshime te dukshme ne natyre apo ne numrin e referencave per Stalinin, i cili vazhdonte te ishte i pranishem gjate kesaj periudhe ne qender te pushtetit ne Bashkimin Sovjetik. Ne menyre te ngjashme, nje ekzaminim i te gjithe materialeve te propagandes se radiove satelitore qe nga koha e Kongresit te Partise ne tetor deri ne vdekjen e Stalinit nuk tregojne asnje perpjekje per pergatitjen paraprake te ndonje zevendesi ne rast largimi te tij nga pushteti ne menyre te vullnetshme apo te pavullnetshme.

Sigurisht, ky informacion ishte shume larg atij perfundimtar. Shume hipoteza ne lidhje me rrethanat e vdekjes se Stalinit mund te conin ne shpjegimin e mungeses se ketyre pergatitjeve. Per me teper, Lindja ishte plotesisht e varur nga radioja dhe shtypi sovjetik per te gjitha lajmet mbi kete zhvillim. Eshte e pamundur per te percaktuar nese Stalini kishte vdekur per pak kohe, nese ishte vrare, apo nese vdiq ne menyren sic ishte pershkruar se beri ai ne buletinin mjekesor.

Ceshtja e pasuesit te Stalinit

Lajmet mbi gjendjen e Stalinit, treguan, ashtu sic u be, se Bashkimi Sovjetik, shpejt mund te mbeste pa liderin dhe tregonin se apostujt e Stalinit kishin pritur kater dite, perpara se te informonin njerezit per humbjen e tyre te pashmangshme, ata menjehere e perqendruan vemendjen mbi Malenkovin si pasuesin e mundshem. Karriera e tij kishte pasur sukes qe nga vdekja e Zhdanov, ne gusht te vitit 1948. Ai ishte anetar i larte i Sekretariatit te artise, pozicioni prej te cilit Stalini konsolidoi pushtetin e tij. Ai ishte nder te vetmit, pervec Stalinit, i cili ishte anetar i tre strukturave me te larta te Partise dhe Qeverise; Politbyroja, Sekretariati dhe Kolegjiumit te Keshillit te Ministrave (Zevendeskryetar).

Emerimi i Ignatiev, ne vitin 1951, si minister i MGB ishte menduar gjithashtu te kishte edhe bekimin dhe aprovimin e Malenkovit. Profili i karrieres ne Parti te Ignatiev tregon se ai kishte bere perparime, kishte mundesi dhe ishte sjelle pikerisht nga Malenkov. Per me teper, nje pjese interesante e informacionit mbi biografine e tij sugjeronte se bashkepunimi i tyre mund te kishte qene i nje rangu te rendesishem. Ne vitin 1920, Ignatiev, 16 vjec, dhe anetar i Komsomolit, ishte drejtuar nga departamenti politik i Bukhara Oblast dhe, ne vitet ne vazhdim, ishte transferuar ne departamentin ushtarak te Komisionit te Jashtezakonshem "All-Bukhara". Ne ate kohe, Malenkov sherbente si "punetor politik" ne administraten ushtarake-politike ne rajonin e Bukharas.

Malenkov kishte shperndare adresat kryesore ne Kongresin e Partise dhe, me pas, ashtu sic mund te pritej, i ishte dhene me shume publicitet ne te gjithe boten komuniste. Zevendesimi i Politbyrose nga presidiumi, perberja e te cilit qartazi favorizonte Malenkov nese favorizonte ndonje nga anetaret e vjeter te Politbyrose, gjithashtu dukej se kontribuonte ne pozicionin e tij per te drejtuar. Kjo ishte edhe me e vertete se Sekretariati i zgjeruar.

Si rrjedhim, pergjithesisht, pritej qe Malenkov do te bente perpjekje per te plotesuar zbrazetine qe la Stalini. Lajmerimi zyrtar ne lidhje me semundjen e Stalinit, gjithsesi, nuk hidhte drite mbi ceshtjen e pasuesit te tij. Thjesht vendoste pergjegjesite ne Komitetin Qendror te partise dhe ne Keshillin e Ministrave, ne pretendimin se keto dy struktura mund "te merrni ne konsiderate te gjitha rrethanat qe lidheshin me terheqjen e perkohshme te Stalinit nga drejtimin i aktiviteteve te partise dhe shtetit."

Lajmi mbi vdekjen e Stalini u be me 5 mars. Emri i tij lidhej me ate te Leninit ne lavdine e partise per rolin e liderit te popullit. Nenvizohej "si celiku, bashkimin ne nje" te radheve te partise dhe perkufizonte detyrat e partise ne "mbikeqyrjen e unitetit", si "drita e syve tane". "Reuters" ne ate kohe beri te ditur se Malenkov e perdori kete fraze ne fjalimin e kongresit te partise se tij ne tetor, duke thene se ishte autori i dokumentit. E njejta fraze, gjithsesi ishte perdorur ne lidhje me vdekjen e Leninit. As Malenkov, as ndonje bashkepunetor i Stalinit nuk ishte permendur ne njoftim. Malenkov kishte dale perpara publikut, me 4 mars ne nje editorial ne "Pradva", i cili citohej nga paragrafet e fjalimit para Kongresit mbi unitetin partiak.

Njoftimi afirmonte qellimin e Bashkimit Sovjetik per te mbetur ne paqe dhe deshiren per marredhenie "praktike". Ai permendte "popullin e madh kinez" te parin ne listen e atyre popujve me te cilet Bashkimi Sovjetik deshironte te zhvillonte miqesine.

Hrushovi u zgjodh si kryetar i Komitetit per organizimin e funeralit te Stalinit. Ne te ishin Kaganovic, Shvernik, Vasilevski, Pegov, Artemev, komandanti i distriktit ushtarak te Moskes dhe Jasnov, kryetar i Komitetit Ekzekutiv te Sovjetit te Moskes. Funerali u parashikua per me 9 mars.

(Vijon ne numrin e ardhshem)


Kohajone