Dosja antishqiptare e Greqisë, 1912-2007

[sleep]

Ore grket kan qene edhe do te ngelin kunder Shqiptareve. Eshte mire qe te mos shkoje asnje Shqiptare me ne Greqi per te punuar. Pune ka sa te duash eedhe ne Shqiperi por ju vjen turp te punojne.
by red_dragon

[BARAT]

Geixh dhe udheheqesit shqiptare


Sejfi Protopapa

24janar2003-Shekulli

Z. Geixh i dërgoi një apel presidentit Klinton që u botua në gazetën amerikane “The New York Times”, 2 maj 1999. Mesazhi e ka titullin: “Presidenti Klinton, përse i keni lënë mbas dore vuajtjet e të krishterëve”

Ortodoks? Ky apel është dërguar nga shoqata greko -amerikane, dy prej të cilave drejtohen nga z. Nikolas Geixh. Këto shoqata janë: “The Coalition for Peace in the Balkans”, “1790 Broadway”, “Suite 1315”, “New York”, “NY 10019 The International Coordinating Committee for Cyprus”, 23-15 31st. “Street”, “Astoria”, “NY 11105 The Panepirotic Federation”. Ky apel, midis të tjerave, merret edhe me minoritetin grek në Shqipëri si edhe me fatin e shqiptarëve në Kosovë dhe në Maqedoni. Unë po e kufizoj përgjigjen time vetëm me çështjen e minoritetit grek në Shqipëri. Kështu, përgjigja do të jetë e thjeshtë dhe e shkurtër. PËRGJIGJE:

Si udhëheqës i shoqatave greko -amerikane z.Geixh po bën punën e vet si ia merr mendja atij dhe, natyrisht, kjo është e drejta dhe privilegji i tij. Nga ana tjetër, ky apel përmban fjalinë që unë po riprodhoj më poshtë: "600,000 të krishterë ortodoksë (grekë dhe vllahë) po persekutohen në zonën e Epirit të Veriut në jugun e Shqipërisë".Në bashkëpunim me dy profesionistë në Shqipëri, historiani Dr. Prof. Kristaq Prifti dhe gjeografi Dr. Arqile Berxholli, ne botuam një studim të minoritetit grek në Shqipëri. Ne zbuluam se numri maksimal që mund të justifikonim për minoritetin grek në Shqipëri ishte 70,000. Po të dojë lexuesi, për llogari të thjeshtë, është i lirë të përdorë numrin 100,000. Studimi i ynë u botua në (NATIONALITIES PAPERS, vol. 22, Nr.2, 1994, me titullin "The Greek Minority in the Albanian Republic: a Demographic Study").

Pra, z. Nikolas Geixh na jep një numër për minoritarët grekë që është të paktën gjashtë herë më i madh se 100,000 . Unë detyrohem të them se është privilegji i z. Geixh të mashtrojë anëtarët e shoqatave greko-amerikane që ai drejton për të përtëritur mbështetjen e tyre. Unë mendoj se një egzagjerim i tillë, i tepruar dhe pa lezet, është i dëmshëm për relatat greko-shqiptare dhe është po ashtu i dëmshëm për paqen në zonën e Ballkanit. Për më tepër, është një punë e rrezikshme që z. Geixh të paraqitet dhe të prezantohet në Shqipëri si një farë ambasadori dashamirës, dhe me tituj të tjerë të shkëlqyeshëm që i kanë dhuruar shkrimtarë të ndryshëm, pro dhe kundër, kurse në fakt ai nuk është asgjë tjetër veçse një fashist i rrezikshëm dhe dëmprurës për Shqipërinë. Për këtë arsye unë ftoj ambasadorin e Shteteve të Bashkuara z.Xhejms Xhefri; kryeministrin e Shqipërisë z. Fatos Nano; Dr. Prof. Sali Berisha, kryetar i Partisë Demokratike në Shqipëri; dhe z.Frok Çupi, drejtor i ATSH në Shqipëri, të deklarojnë për publikun shqiptar në Shqipëri si edhe në diasporë, në qoftë se ata besojnë apo jo se ka 600,000 minoritarë grekë si qytetarë të Shqipërisë.

Zotërinjtë e përmendur duhet të ndërpresin çdo punë që i angazhon dhe të fillojnë të ndjekin “të gjithë ata kriminelë shqiptarë qe po persekutojnë bashkëqytetarët e tyre, minoritarët grekë në Shqipëri”. Por në qoftë se ata zbulojnë dhe e dinë me siguri se ideja e persekutimit të minoritetit grek në Shqipëri është një kurdisje e z.Geixh, atëherë ata duhet t’i thonë publikut grek dhe shqiptar si edhe gjithë botës që z.Geixh është një llafazan dhe gënjeshtar i rrezikshëm.

Duhet shënuar se këtu në Shtetet e Bashkuara, komuniteti ortodoks shqiptaro -amerikan i ka dërguar një mesazh Uashingtonit për të përgënjeshtruar pretendimin e z.Geixh se paska 600,000 minoritarë grekë në Shqipëri. Mesazhi në fjalë është i firmosur nga Peshkopi Shqiptaro -Amerikan Nikon, Shumë i përndershmi At Artur Liolin dhe z.William Poist, kryetari i Këshillit Laik të Kryepeshkopatës Shqiptare Ortodokse në Amerikë. Në mesazhin e tyre ata deklarojnë se ka më tepër se 600,000 shqiptarë ortodoksë në Shqipëri dhe këta ortodoksë nuk duhet të përdoren si peng i skemave diabolike të z.Nikolas Geixh.

[BARAT]

KKSHA shpreh shqetësim në lidhje me vizitën zyrtare me udhëheqësin e grupit radikal anti-shqiptar

Washington, DC, 5 Dhjetor, 2002: Keshilli Kombetar Shqiptaro-Amerikan (NAAC/KKSHA) leshoi kete dekalarate per shtyp ne lidhje me takimet zyrtare qe jane mbajtur ne Shqiperi me udheheqesin e grupit radikal anti-shqiptar, Nikolas Gaixh.

KKSHA/NAAC denoncon autoritet shqiptare për trajtimin gati diplomatik të rezervuar për vizitën e Nikolas Gaixh (Nikos Gatzoyiannis), president i FPAKA, një organizatë radikale me pretendime territoriale ndaj Shqipërisë. Sipas shtypit shqiptar, Gaixh u takua me një sërë përfaqësuesish të lartë të qeverisë duke përfshirë kryeministrin Fatos Nano dhe udhëheqësin e opozitës, ish-presidentin Sali Berisha. Gjatë ketyre takimeve, Gaixh u shoqërua nga ambasadori amerikan në Shqipëri, James F. Jeffrey.

Diaspora shqiptaro-amerikane e njeh mjaft mirë Nikolas Gaixh-in si nje armik te interesave shqiptare në Ballkan. Siç dihet edhe nga dokumentet publike, Federata Panepiriote e Amerikës, Kanadasë dhe Australisë (FPAKA), organizata që Gaixh përfaqëson, i referohet Shqipërisë së Jugut si "Epiri i Veriut" dhe e konsideron atë të si nje territor te pushtuar nga Shqipëria. Nikolas Gaixh (i) vazhdimisht i portretizon shqiptarët e fesë Ortodokse si grekë, duke ofenduar kështu Kishën Ortodokse Shqiptare dhe kongregacionin e saj nëpër botë, (ii) egzagjeron pa mase dhe ne menyre publike numrin e minoritet grek në Shqipëri duke e çuar atë deri ne 400-600 mijë një shtrembërim i realitetit që është nje e dhjeta e kesaj shifre, dhe (iii) ankohet në Washington dhe gjetkë për mungesën e të drejtave të minoritet grek në Shqipëri, gjë që është në konflikt të drejtpërdrejtë me përfundimet që janë arritur në një sërë vlerësimesh pozitive të Këshillit të Europës, Komisionit Europian dhe organizatave të tjera ndërkombëtare.

Gaixh vazhdimisht dhe publikisht ka kundërshtuar ndërhyrjen e SHBA-së/NATO-s në Kosovë, edhe atëherë kur po vriteshin mijëra qytetarë kosovarë, përfshi edhe qytetarë shqiptaro-amerikanë. Për më tepër, jo më larg se sa në maj të 2001-shit ai është shprehur në gazetat kryesore amerikane se grekëve në Shqipëri duhet t'u jepet i njëjti trajtim sikurse edhe shqiptarëve të Kosovës, duke sugjeruar qartë se nëse Kosova bëhet e pavarur atëherë edhe Shqipëria e Jugut duhet të shkëputet e më pas të bëhet pjesë e Greqisë. Këto pikëpamje nuk bëjnë asgjë tjetër veçse krijojnë tensione dhe cënojnë progresin e përmirësimit të marrëdhënieve shqiptaro-greke.

KKSHA është thellësisht e pakënaqur që kryeministri Fatos Nano dhe Ambasada Amerikane i dhanë një trajtim pothuaj me "tapet të kuq" këtij individi me pikëpamje kaq ekstreme, të shtrembëruara dhe të dëmshme për çështjet shqiptare. Detyra kryesore e qeverisë së Shqipërisë dhe e të gjithë udhëheqësve të tjerë politikë të zgjedhur në parlament është që t'i shërbejnë popullit të Shqipërisë. Mirëpo, e vetmja gjë që ne mundëm të gjejmë në deklaratën publike të kryeministrin Nano në lidhje me takimin e tij me Gaixh, është diskutimi i tyre mbi të drejtat e minoritet grek në Shqipëri! Ndërkohë që KKSHA/NAAC gjithnjë i përkrah të drejtat e minoriteteve në Ballkan, paçka nëse këto janë minoritete greke në Shqipëri, apo ato shqiptare, turke apo çifute në Greqi, çështje të tjera që duhej të ishin diskutuar në këto takime ishin të drejtat e minoritetit shqiptar në Greqi, keqtrajtimi i dokumentuar i mërgimtarëve shqiptarë nga institucionet e qeverisë greke, çështja çame, fobia e shfrenuar anti-shqiptare e shprehur në median greke dhe jotoleranca etnike që demonstrohet në të gjitha shtresat e shoqërisë greke, ekzistenca absurde e Ligjit të Luftës si dhe çështje të tjera me interes për popullin shqiptar.

Një nga parimet bazë të demokracisë është transparenca midis udhëheqësve të vendit dhe qytetarëve të tij. Ne vërejmë se klasa politike shqiptare ka shumë për të bërë në këtë drejtim, duke filluar nga njoftimet për takime sekrete, te marrëveshjet e çuditshme dhe indiferenca e dukshme ndaj publikut, deri te shitja e pronave publike tek të ashtuquajturit "investitorë grekë" që krijonë monopole në dëm të interesave të Shqipërisë. Udhëheqësit shqiptarë dhe politikanët ja detyrojnë këtë tranparencë popullit të Shqipërisë që ka vuajtur dhe vazhdon të vuaj një tranzicion jashtëzakonisht të gjatë dhe të dhimbshëm. Ata gjithashtu i detyrohen udhëheqësve të Diasporës që punojnë papushim për përparimin e interesave të shqiptarëve. Politikanët shqiptarë nuk duhet ti pengojnë këto përpjekje nëpërmjet veprimeve të papërgjegjshme që kanë bërë ditët e fundit.

Ne gjithashtu jemi shumë të shqetësuar që një nga aktorët kryesorë gjatë vizitës së Nikolas Gaixh-it në Tiranë ishte ambasadori amerikan në Tiranë. Në 1994, z. Gaizh u deklarua zyrtarisht një person i padëshiruar nga qeveria e atëhershme shqiptare. Meqenëse ky status me sa duket i është hequr në mënyrë fshehtë, si një qytetar i Shteteve të Bashkuara Z. Gaixh ka çdo të drejtë që të vizitojë Shqipërinë. Gjithsesi, ne nuk shikojmë asnjë arsye se përse ambasadori amerikan në Shqipëri dhe Departamenti i Shtetit duhet të organizojë e mbështesë takime zyrtare për një qytetar privat i cili njihet edhe me dokumente publike si një nga armiqtë më të zjarrtë të interesave shqiptare. Ne jemi të bindur se shqiptarët në Shqipëri, sikurse dhe shqiptaro-amerikanët, kanë çdo të drejtë që të kërkojnë që Departamenti i Shtetit dhe Ambasada Amerikane e Shteteve të Bashkuara ne Tiranë të shërbejnë si një instrument për të çuar më tutje synimet e përbashkëta për demokracinë dhe zhvillimin ekonomik dhe jo si ndërmjetësues të interesave të individëve me plane shoviniste.

Së fundmi, KKSHA/NAAC i kërkon Departamentit të Shtetit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës që të jetë më i ndjeshëm dhe mbështetës ndaj situatës së vështirë të shqiptarëve në Greqi dhe gjetkë. Eshtë e dokumentuar me fjalë dhe me vepra që shqiptarët janë miqtë më të vërtetë që Amerika ka në Ballkan. Duke qenë se Greqia kritikohet vazhdimisht nga organizata ndërkombëtare të të drejtave të njeriut si dhe nga vetë qeveria e SHBA-ve për trajtimin diskriminues të minoriteteve, që nga mohimi haptazi i ekzistencës së tyre deri te dhunime themelore, ne besojmë se ka ardhur koha që Departamenti i Shtetit të ndërmjetësojë vizitat e shqiptaro-amerikanëve të mirënjohur në Athinë, në mënyrë që të diskutojnë dhe mbrojnë të drejtat e qindramijëra shqiptarëve që jetojnë në Greqi.

KKSHA i kërkon Qeverisë Shqiptare dhe Departamentit të Shtetit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës që të bëjnë publike natyrën dhe rezultatin e këtyre takimeve, si dhe të shpjegojnë se në çfarë mënyre janë çuar përpara interesat shqiptare dhe amerikane duke mbështetur Nikolas Gaixh, mendimet e të cilit mbi rajonin shërbejnë vetem si një recetë për destabilizim.

Këshilli Shqiptaro-Amerikan (NAAC) është një organizatë jofitimiprurëse, që i ështe kushtuar mbështetjes së shqiptarëve dhe promovimit të paqes dhe zhvillimit ekonomik në Balkan, përmes inkurajimit të politikës demokratike, promovimit të respektit për të drejtat e njeriut dhe zhvillimit të programeve për arsimin dhe zhvillimin.

http://www.naac.org/pr/2002/12-05-02a.html

[BARAT]

Nikolas Gejxh, plan minoritarëve për greqizimin e Sarandës


TIRANE (5 Prill) - Vazhdon interesimi i publicistit amerikan me orogjinë greke Nikolas Gejxh për Shqipërinë. Gazeta "Albania" ka publikuar një mbledhje që greku i njohur për tendencat antishqiptare ka zhvilluar një muaj me parë në Sarandë me përfaqësues të minoritetit grek në Shqipëri. Gejxh ka dhënë direktiva për grekëzimin e qytetit dhe detyra që të ndiqen nga minoriteti. Një qytetar i Sarandës, sipas gazetës, ka regjistruar mbledhjen dhe së shpejti ajo do të publikohet në media. 6 rekomandimet e dhëna nga Gejxh janëë hapen bankat greke që të stimulojnë në kredi deri në falje të kuadrove minoritarë; të punohet duke blerë vendet e punës në drejtimet kryesore të ekonomisë, si gjykata, dogana, banka e tatime; të krijohet opinioni se Saranda është krijuar nga grekët dhe shqiptarët t'u nënshtrohen minoriteteve edhe nga ana ekonomike; sa më shumë emra e simbole minoritare e të ndërtohen kisha që të krijohet përshtypja se minoritarët janë dëbuar nga Shqipëria; intelektualët minoritarë të organizohen e të zgjedhin drejtuesit e tyre që t'u japin paga e shpërblime për festa, siç ndodhi më 7 e 8 mars, ku mësuesit u paguan me 800 euro; të stimulohen minoritarët të blejnë toka nga shqiptarët.
ro/ro (News24/BalkanWeb)

[BARAT]

KARAMELO ZBARDH PLANIN "GEIXH"

Deputeti Karamelo: "PBDNJ ka per palce minoritetin grek.Ekziston deklarata e lobit...Ka te vertete!"

Edlira Prenga

Raporti i lobi grek ne Amerike, i cili flet per nje fushate spastruese ndaj minoritet grek ne Shqiperi, konfirmohet si I tille edhe nga deputeti i PBDNJ-se Ligoraq Karamelo. Ne debatin e mbremshem televiziv "Shqip" ne Top Chanel, kreu I PBDNJ_se zoti vangjel Dule u gjend ngushte para pohimeve pohuese te deputetit te Partise se vet Karamelo i cili po behet oponent I ashper I zotit Dule pro opozites dhe kunder pozites. Deputeti Karamelo mbeshteti ne parim perfundimet e ketij raporti duke i cilesuar ato si te verteta te pakundershtueshme. "Realiteti tregon se minoritaret ne jug te Shqiperise vazhdimisht kane qene nen presion. Konkretisht shihni Saranden. Atje sipas statistikave vetem nje per qind e grekeve minoritare kane magazina dhe hotele ndersa 99% e pronave jane ne duart e te ardhurve, sqaroi Karamelo. Sipas tij pretendimet e ngritura prej lobit grek ne Amerike pasqyrojne nje te vertete te fshehur qellimisht. "PBDNJ-ja eshte parti e minoritetit grek, ky minoritet ka qene palca e partise sone. Na takon ne te pareve te paraqesim keto fakte te paret, jo te heshtim e te fshehim dhunen e gjithanshme te ushtruar ndaj tyre, theksoi deputeti Karamelo. (se ku e sheh dhunen ndaj minoritareve ky langoja, hajde e gjeje-BARAT)
I menjehershem ishte reagimi i kryetarit te PBDNJ-se, i cili hodhi poshte pretendimet e deputetit Karamelo. Dule i quajti keto deklarata si jo te verteta, dhe spekulime te qarqeve te caktuara, te cilat abuzojne me problemet reale qe kane minoritaret. "Do t'i cilesoja thjesht spekulime deklarime te tilla. S'duhet te bejme me faj askend por t'u kushtojme rendesi proceseve integruese, perfundoi Dule. Deklaratat e Karamelos zbulojne aktualisht planin e lobit greko-amerikan dhe shtyjne zbardhjen e nje skandali I cili mesa duket synon trazimin e problemeve greko-shqiptare duke perdorur pakicen greke ne disa rrethe te jugut te vendit. Deputeti karamelo ne kete pike ndahet edhe me tej me kryetarin e partise se vet Dule, duke u vetdeklaruar se mbeshtet kalimin e kesaj partie ne koalicion me opoziten dhe ndarjen me socialistet. Nga ana e tij kreu i PBDNJ-se u shpreh se partia e tij po orientohet drejt politikash integruese dhe se motivi I tij eshte ta zgjeroje perfaqesimin e subjektit te vet politik ne jeten politike te vendit.

koha jone

[BARAT]

Dyshime pse hesht SHISH për “Kasetën Geixh”

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha tha dje se nuk mund të bëjë komente në lidhje me njoftimet në media, mbi një plan të greqizimit të Sarandës, pa patur një verifikim më parë. "Për gjëra të paverifikuara nuk preferoj të komentoj. Në rast se provohen të vërteta, do të kem komentet dhe qëndrimet e mia," tha Berisha. Ai shtoi se nuk është e vërtetë që e ka takuar Gejxhin para një muaji, por para disa muajsh, dhe se me të kishte biseduar lidhur me pikëpamjet mbi pakicat në rajon. "Nuk është e vërtetë që e kam takuar një muaj më parë, por shumë muaj më parë. Më ka ardhur në zyrën time së bashku edhe me ambasadorin e SHBA, Xhefri. Natyrisht kemi shprehur pikëpamjet tona, ai të tijat dhe unë të mijat për çështjet e pakicave në Ballkan," theksoi Berisha. Ndërsa për Sekretarin e Marrëdhënieve me Jashtë në Partië Demokratike, Besnik Mustafaj, deklarimet e Gejxh nuk përbëjnë ndonjë gjë të re, pasi sipas tij janë brenda veprimit të tij publik. "Në deklarimet dhe qëndrimet e Gejxh nuk ka ndonjë suprizë për mua. Ai është brenda veprimit të tij publik, lidhur me Shqipërinë," tha Mustafaj. Ai shtoi se janë organet e specializuara që duhet të mbrojnë sovranitetin e Shqipërisë. "Për të mbajtur qëndrim ndaj rasteve të tilla, janë organet e specializuara të shtetit shqiptar të ngarkuara nga Kushtetuta, për të mbrojtur sovranitetin e këtij vendi dhe interesat e tij," tha Mustafaj. (ky tjetri flet sikur ngjarja ka ndodhur ne nje shtet tjeter jo ne Shqiperi, sikur organet kopetente jane me rezidence ne planetin Mars. Zagaret se hane doren qe i ushqen-BARAT)

Ndërsa gjatë seancës së djeshme të parlamentit, kryetari i Partisë Demokristiane, Nikollë Lesi është shprehur se ai posedon një dokument sipas të cilit para së të votohej projekt-rezoluta për çështjen çame, ambasadori grek në Shqipëri ka kërkuar që kjo rezolutë të anullohet. Sipas Lesit një deklaratë e tillë i është bërë e ditur zëvendësministrit të Jashtëm, Luan Hajdaraga, i cili ua ka bërë të njohur një gjë të tillë kryeministrit Nano dhe presidentit të Republikës, Alfred Moisiu. Lesi gjithashtu shtoi se në tekstin e korrespondecës që ai disponon, kërkesa për mosmiratimin e projektrezolutës çame, ishte e shoqëruar me kërcënimin se nëse miratohet një rezolutë e tillë, atëherë do të ketë pasoja për emigrantët shqiptarë në Greqi deri dhe në dëbimin e plotë të tyre. Duke bërë këtë deklaratë, Lesi ka kërkuar që të shikohet një fakt i tillë, pasi sipas tij kjo përbën një skandal diplomatik për të cilin duhet reaguar nga ana e qeverisë dhe shtetit shqiptar.

Tema

[BARAT]

JA PSE GEIXH ESHTE I RREZIKSHEM PER SHQIPTARET

Nikolas Geixh eshte nje person qe njihet si antishqiptar dhe drejtues i lobit me ekstremist greko-amerikan me qender ne Uashington. Ne vitet e mbreterimit te tij ish-presidenti Berisha e shpalli (person non grata, pra i padeshirueshem dhe nuk i lejohej hyrja ne Shqiperi. Me pas, me ardhjen e Nanos ne krye te drejtimit te vendit Nikolas Geixh u fut kudo e kurdo, ne te gjitha skutat e Shqiperise, takoi e ngaterroi politiken shqiptare, thuri e po intrigon gjithcka ne menyre qe Saranden dhe Himaren t'i shpalle toka greke, a thua se jeton ne vitet e para te shekullit tjeter. Faktet e botuara , fillimisht nga gazeta (Albania(, e te vijuara me pas nga e gjithe media shqiptare jane alarmante per veprimtarine e tij antishqiptare.Te habit fakti qe eshte ky Nikolas Geixh qe fut hundet ne politiken shqiptare, merr perdore Nanon dhe e con ne SHBA, i jep urdhera kryeministrit tone qe te emeroje kedo ne postet ekzekutive, shkon pa pyetur njeri ne kete shtet dhe organizon minoritetin kunder Shtetit shqiptar.
Nikolas Geixh kryen hapur veprimtari antishqiptare dhe per kete as Sherbimi Sekret Shqiptar nuk e survejon, pasi nje nga detyrat e ketij sherbimi eshte te hetoje e te parandaloje veprimtarine antikombetare, bile pergjigjet me ligj.
Por, sic duket, ky sherbim sekret shqiptar i varur dhe i tredhur nga Fatos Nano nuk po merr masa per te parandaluar veprimtarine e ketij personi te rrezikshem per Shqiperine. Nje dite te bukur ai me marionetat e tij ne Ekzekutiv e ne politike do te ngreje Himaren per te shpallur autonomine dhe me pas Saranden per ta ngritur kunder shtetit shqiptar. Mire se kryeministri Nano eshte kryekeput nen varesine e tij dhe ndofta te sherbimeve greke, por pyetja lind per Presidentin e Republikes se pse hesht e nuk kerkon shpjegime zyrtare nga SHISH e nga kryeministri. Nikolas Geixh po punon perdite. Ne rrime ne token tone e ai kerkon te na nxjerre token ne Jug si greke. Edhe tabelat ne rrugen nacionale na i vuri greqisht. Bile nje nga kushtet e tij per Nanon qe te hynte ne Shtepine e Bardhe ishte qe te krijonte edhe nje komision shteteror per minoritetet dhe te vinte atje zv/ministren e Punes, Kostandina Bezhani. A thua se ne Shqiperi paska kaq shume minoritete dhe Shqiperia po i diskriminoka! Vetem PBDNJ, e cila ka dale indirekt pro tij ka kaq shume poste ne Ekzekutiv, aq sa nuk ka shqiptari Skender Gjinushi apo intelektuali Neritan Ceka i PAD.

Ndaj Nikolas Geixh ka nevoje per nje pergjigje publike e zyrtare: Te rishpallet person i padeshirueshem per Shqiperine dhe t'i ndalohet hyrja ne territorin tone.

Re.Po.

kj

[PRI-LTN]

"Camëria historikisht nuk ka qenë tokë e Greqisë"



Në kuadrin e 28 qershorit, ditë e cila ne shqiptarëve
na kujton rifillimin e gjenocidit të egër e të
pashembullt të bandave shoviniste greke të gjeneralit
Napolon Zerva ndaj popullsisë shqiptare autoktone të
Camërisë (e cila me vendim të Parlamentit shqiptar
është caktuar si datë përkujtimore për të kujtuar
vuajtjet e persekucionin e asaj popullsie martire),
gazeta "Shqip" (ka filluar nga java e kaluar) do të
vijojë të publikojë shkrime të ndryshme që lidhen me
Camërinë e historinë e saj të dhimbshme, nën okupimin
e shtypjen e grekëve, e cila ka vijuar në mënyrë
sistematike në këto tre-katër shekujt e fundit. Në
numrin e sotëm kemi përzgjedhur për botim, një
artikull të gjatë studimor të bazuar mbi ngjarje,
fakte dhe dokumente historike, të cilin e kemi
shkëputur nga revista "Vatra Shqiptare", që nxirrte
Radio-Tirana në vitin 1941 në kohën e pushtimit
italian. Në këtë artikull studimor (ku autori nuk e ka
vënë emrin e tij), edhe pse i shkruar në një kohë kur
Italia ishte në luftë me Greqinë, e gjithë historia e
marrëdhënieve të Camërisë me Greqinë trajtohet me një
objektivitet shkencor, duke filluar nga viti 1870, kur
ajo popullsi ishte e gjitha e besimit ortodoks, e deri
në vitin 1941, kohë në të cilën është botuar edhe
shkrimi në fjalë, të cilin po e publikojmë me disa
shkurtime (për arsye vendi) dhe duke mos i bërë asnjë
ndryshim në aspektin gjuhësor.

Tokat e Nanës Shqipni
Shënime mbi Camërinë, mbi historinë e saj dhe mbi
ambientin gjeografik (nëntitulli)
Camëria, qysh prej kohëve të lashta ka qenë gjithmonë
Shqiptare dhe në historitë e vjetra camërit quhen
titanë, kurse gegët quhen viganë (me pa Odhisenë). Të
gjithë shkrimtarët grekë i quanin barbarë sikur quanin
barbaroglotë të gjithë të huajtë që fjaloseshin në
gjuhë të huaja. Camët kanë qenë gjithmonë të krishterë
deri në kohën e Ali Pashë Tepelenës, por edhe në
periudhën e muslimanzimit ka ekzistuar gjithmonë midis
të krishterëve dhe muhamedanëve një bashkëpunim i
plotë për mbrojtjen e interesave Kombëtare dhe për
luftën kundra grekëve. Në 1913, kur Camëria e shkretë
u detyrua të pranojë sundimin grek u imponoi ushtrive
zaptuese kondidat që vijojnë:
1. Vetëm ushtrija e rregullshme kishte të drejtë të
zaptonte vëndin. 2) Respektin e nderit dhe zakoneve të
vendit.
3) Dorëzimin e armëve vullnetarisht. Por megjithëkëtë
fatkeqësisht grekërit me të hyrë në Camëri, filluan
t‘i bëjnë të padurueshme jetesën popullsive duke u
munduar ta ckombtarizojnë. Një vjedhje e parë në dëm
të shqiptarëve u paraqit nga plot 25.000 kokë bagëti
përvec të hollave dhe sendve me vleftë; kryetarët me
më rëndësi ose shpëtuan duke ikur mal më mal ose pyll
më pyll ose u therën. Nuk është e mundur që të bëhet
një listë e viktimave dhe ende sikur të bëhej kjo nuk
do ta pakësonte rëndësinë e tragjedisë së tmerrshme,
sepse grekërit u suallën krejt si barbarë edhe si
njerëz pa pikë feje.
Masakrat greke ndaj camëve dhe traktati greko-turk
Në prill të 1913-ës, me urdhër të Kolonel Ebitis, u
arrestuan dhe u vranë barbarisht Subbi bej Dino,
Pronjo-ja nga Paramithia dhe Alush Gjyzeli nga
Margëllici në Nimize, arrestime dhe vrasje q‘u bënë pa
akuzë, pa gjyq, por vetëm pse ishin shqiptarë.
Menjëherë pastaj, në një pusi të vetme u masakruan 72
veta që qenë thirrur për t‘u paraqitur autoriteteve në
Paramithi. Në mes të tyre janë për t‘u shënuar Mehmet
bej Kasiqani, Resul Cene, Sadhua Dine, Adem Bedleni,
Fejzo Nazisi, Jusuf Bezhani, Malo Kasëmi, Bego Kasëmi
dhe Refik Tahiri. Martirizimi i popullit Cam arriti
kulmin në mars të 1917-ës, aq sa 400 familje
orthodhokse shqiptare, natyrisht u cuan në këmbë me
armë në duar, i prenë komunikatat me Janinën dhe
ndaluan cdo marrëdhënie me Qeverinë Greke, duke u
prokllamuar indipendentë, gjë që kjo zgjati gjer në
gusht të atij viti, d.m.th. gjer sa fuqitë italiane e
pushtuan Janinën me tërë Epirin. Atëhere sulmet kundra
grekëve u bënë më të shpeshta dhe më t‘egra. Porse
natyrisht spropocioni numerik dhe ay i mjeteve
mbropjtëse dhe sulmonjëse dolli në krye, dhe kështu
camët, të mundur por të pashtruar, u shtërnguan të
mjaftohen me luftime cetash. Në vëndin e Nistës në
vitin 1915, një kompani ushtarësh grekë, që kishte
vajtur atje për të carmatosur popullin, nën komandën e
Kapitenit Ciamankakos, meqënse filloi të përdorte
torturat dhe sharjet, u carmatos me turp nga popullata
dhe u vu në tallje të përgjithëshme. Ndërkaq
shqiptarët e Camërisë, që ndodheshin në vendet e
huaja, filluan t‘i mbysnin kryeqytetet evropiane dhe
sidomos Londrën, me protesta për mbrojtjen e kombësisë
sqë tyre dhe të drejtat njerëzore të shkelura nga
grekërit. Mbas traktatit greko-turk për shkëmbimin e
popullsive, 10 mijë camër u dërguan në Turqi me forcë,
porse ky shkëmbim i poshtër u shtërngua të ndalohet
mbas protestës së qeverisë së Tiranës, i mbrojtur
sidomos nga Italia. Ishte në atë kohë më 1925 që u bë
instalimi në Shqipëri i 1500 vetave të ikur mbas atyre
persekutimeve greke.
Shtrirja gjeografike dhe veshjet karakteristike të
Camërisë
Pjesa e Camërisë që ndodhet nën tiraninë greke
kufizohet në Veri me malet e Nemërckës, Muratit,
Strugarës, Tsamantas, Konispolit dhe zbret gjer në
Lindje me N/Prefekturën e Konicës dhe Janinën; në Jug
me N/Prefekturën e Artës dhe shkon gjer në gjirin e
Prevezës, kundrejt gjuhëzës lingueta të Aktios; në
Perëndim me detin Jon. Vëndi është malor dhe është
vazhdim i maleve politikisht dhe etnikisht shqiptare
dhe Tsamantas. Lumë me rëndësi është ai i Kalamasë që,
duke kaluar nëpër Kumenicë dhe Filat; përbën fushën e
këtyre dy zonave dhe në të derdhën përroskat dhe
përrenjtë e Camërisë qendrore. Në dimër ky lumë nuk
është i kalueshëm (guadabile); lumi Llur i maleve
Olizika derdhet në Prevesan, duke kaluar nëpër
Camërinë e mesme gjatë fushave të Filipiadhës dhe të
Prevazanit, Fusha e Filipiadhës është e gjërë sepse
ajo ka një masë prej 30x18 km., ajo e Llahe Sulit ka
një masë prej më shumë se 18 km. Komunikatat rrugore
janë këto: Prevezan-Filipiadhë km. 43,
Filipiadhë-Janinë km. 62, Filipiadhë-Artë km. 14. Janë
duke u ndrequr rrugët Kumenicë -Janinë,
Prevezë-Paramithi, Paramithi-Meninë, Menin-Filat,
Filat-Sajadhë.
Camërit e rracës ilirike, d.m.th. shqiptarë gjaku të
thjeshtë janë me paraqitje të lartë dhe të bukur,
veshin kostume leshi të bardhë, qeleshe të larta dhe
të bardha në formë fesi dhe opinga, mbathja klasike e
maleve. Gratë mbajnë rrobe dhe këmisha të gjata të
bardha me corape të gjata po të bardha dhe të
qëndisura në pjesën e larme me lloj-lloj lule; në kokë
lidhin një shami me ngjyra. Porse veshja e burrave po
humbet dalë nga dalë, sepse të ashtuquajturat "tesha
alla franca (perendimore), kushtojnë më lirë. Gjer në
vitin 1780 popullsia e Camërisë ka qenë e tëra
ndjekëse e fesë greko-orthodhokëse, muslymanizmi
filloi më vonë, dhe u përhap sidomos, ashtu sic thamë,
në kohën e Ali Pashës. Është e njohur tragjedia e
popullatës së Pargës, e cila emigroi duke i zbrazur
vatrat stërgjyshore shekullore, që të mos heqë dorë
nga feja e Krishtit, dhe u shpërnda në 7 ishuj që në
atë kohë ndodheshin nën zotërimin e Francës (një pjesë
e saj vajti dhe në Korfuz).
Trimëritë e grave të Sulit nga persekutimet cnjerëzore
greke
Është e njohur dhe admirohet kudo bukuria heroike e
grave të Sulit, të cilat me veshje nusërije, që të mos
binin në duart e turqve dhe të mos hiqnin dorë nga
feja e krishterë, duke kënduar këngë atdhetarije, iu
dhanë vdekjes duke u hedhur në greminën e fshatit të
tyre. Hyrja e propagandës greke filloi në 1880 me anën
e Kishës greke të Stambollit, qëndër e pan-helenizmit,
dhe u përhap me sistemet që dihet mbas vitit 1913.
Simbas statistikave të vitit 1933-1934 u hapën 205
shkolla fillore me 14.050 nxënës dhe 7 shkolla të
mesme me 795 nxënës. Me këto mjete me propagandën
sistematike dhe me persekutimet cnjerëzore grekërit
arrijtën t‘a infiltrojnë gjuhën greke, t‘a shtien në
popull, por jo edhe ta bëjnë të harrojnë gjuhën e të
parëve, d.m.th. Shqipen.
Statistikat e popullsisë came sipas prefekturave
Me të gjitha këto fshatrat greke janë të pakta dhe
përbëhen nga fshatarë të sjellun si buq në tokat e
tyre nga bejlerët shqiptarë, simbas nevojave; këta
katundarë janë bërë sot zotërit e tokave mbas
aplikimit të Reformës Agrare në lidhje dhe me
persekutimet e autoriteteve greke, kryenece dhe të
pamëshirëshme në vëprimtarinë e ckombtarizmit të
Camërisë. Fshatra me popullsi të përzier nuk ka, por
ndodhen vende me popullsi të përzjerë, myslimane dhe
të krishterë, të tërë të Kombësisë Shqiptare.
N/Prefektura e Filatit ka 79 fshatra me 32.024 banorë
në mes të cilëve 3.500 që përdorin gjuhërat shqipe dhe
greke (bilingui); N/Prefektura e Paramithisë ka 47
fshatra me 15.8486 banorë, në mes të cilëve 5000 që
flasin të dyja gjuhërat; N/Prefektura e Pogonit ka 33
fshatra me 13.888 banorë, në mes të cilve 6.200
grekofone, por janë edhe këta shqiptarë të greqizuar
me forcë. N/Prefektura e Prevezarit ka 46 fshatra me
21.160 banorë, nga të cilët 10.000 janë grekofonë,
edhe ata me origjinë shqiptare; N/Prefektura e
Filipiadhës ka 31 fshatra me një popullsi prej 15.530
banorë, nga të cilët 4000 grekofonë si të parët.
Gjithsejt janë 279 fshatra me 112.619 banorë, nga të
cilët vetëm 20.200 janë grekofonë, por me origjinë
shqiptare. Sidoqoftë, simbas statistikave greke të
vitit 1937, 92.419 banorë janë shqiptarë njëmijë për
mijë, ndërsa 8.500 janë folës të të dyja gjuhërave. Në
këta banorë 33.000 janë shqiptarë muslymanë.
Pasuritë natyrore të Camërisë
Camërija sic e thamë është malore dhe e pasur në drurë
ulliri që japin prodhime shumë të mira ulliri për të
ngrënë dhe një vaj shumë të mirë; prodhon duhan shumë
të mirë dhe kafshë të një race që s‘është për t‘u
përcmuar, prodhon grurë dhe misër. Mbillen hardhinjë
që prodhojnë rrush shumë të mirë. Para 1913 camët
rronin me prodhimet e tyre bujqësore dhe eksportonin
edhe në Korfuz. Brigjet e Camërisë në të cilat
shtrihen shkëmbinjtë e maleve, përbëjnë lugina të
rëndësishme si ajo e Prevezanit, Kumenicës, Murtit,
Pargës, e Sajadhës, në mes të cilave kryesojnë Preveza
dhe Kumencia, nga të cilat zotërohet Kanali i Korfuzit
dhe hyrja e Adriatikut. I cmoj këto gjenia e Napolonit
të I-rë dhe grabitësit inglizë, të cilët në fillim të
shekullit të kaluar i pushtuan ato brigje detare. Bën
pjesë të Camërisë për arsye strategjike dhe për ato
demografike edhe qyteti i Janinës me rrethet e tij.
Mbi Camërinë kanë shkruar shumë autorë, neve po
tregojmë ata më të pak të njoftuarit. Interesante janë
studimet e Valentino Chirol-it, që përshkruan një
udhëtim të tij të bërë n‘Epir më 1880 dhe në të cilin
mburr patriotizmin shqiptar të camërve; Hanry Holland,
në librin e tij me titull "Travels in che Jonian
isles, Albania, Thesaly, Macedonia", Byron etj, Nuk
janë për t‘u hedhur në harresë Odhiseja XXX-315-385;
Thuqidhidi, gjeografia botore greke, volumi B. 1937;
Enciklopedia e Madhe Greke në Kapitujt e Epir-Janinë,
ku sado që është përpjekur të falsifikohet e vërteta,
ajo duket qartazi për atë që studjon me paanësi dhe
drejtësi.
Shënime përmbi Epirin
Me gjithë se gjinden ndryshime opinioni t‘auktorëve të
motshëm dhe modernë, Epiri ose Shqipëria e Jugut, asht
një krahinë në jug-perëndim të Ballkanit që ka trajtën
e një trekardi baza e të cilit është e përbame prej
lumit Shkumbin dhe maja gjindet në Prevezë ose në
Nikopoli kah Jugu. Këjo krahinë përbën një njësi
gjeografike, strategjike, ekonomike, dhe etnike.
Paraqitja e saj asht e caktueme kjartësisht prej kufij
të natyrshëm dhe të ndame krejtësisht prej Greqisë.
N‘anën tjetër të gjithë auktorët që kanë studjue
Greqinë e motshme, janë njaj fjale tuj thanë se
kufijtë të Greqisë nuk i kalojnë as Thesalën kah
lindja, as Arkanjën nga perëndimi. Prandaj Epiri
mbetet jashtë kufijve historikë të Greqisë. Në të
vërtetë Epiri nuk mori pjesë në Luftën e Trojës, as në
luftën e grekëve kundra persianëvet, as në luftën
peloponesiane që pati një karakter vetyëm e vetëm
grek. Epiriotët rradhë se u përzien në cështjet greke,
kjo vetëm atëhere kur ata kjenë thirrë, porsi ushtarë
të paguem, prej kolonive greke të Siciljes dhe
t‘Italisë jugore. Sikurse thamë ma nalt. Epiri përherë
kje pjesë e plotësuese e Shqipnis dhe i vetmi ndryshim
me Shqipnin veriore gjindet në dialekt, tosknishte që
dallohet pak sa prej dialektit verjuer të quejtun
gegnishte. N‘anë tjetër dy djalektet kuptohen të dyjat
prej popullsisë që respektivisht i flasin. Këjo
krahinë motit, sikurse sod, kje përcaktue nga lindja
prej vargut të madh të maleve të Pindit, kah prendimi
dhe kah jug-prendimi prej detit Jon, kah veri prej
lumit Shkumbin, kah jugu prej Gjirit të Prevezës; ajo
ndahej ndër sektorë që kishin secili një emën të
vecantë emëna që janë këta, tue fillue nga veri dhe tu
e shku nga jugu:
1) Tanluncja (krahina e Myzeqesë).
2) Antinatania (ndërmjet Vjosës dhe Osumit)
3) Desarceja (krahinë e Korcës)
4) Kaonja (krahinë e Gjirokastrës)
5) Thesprocja (Camërija e sodëshme)
6) Mollosija (në të vërtetë Mulësija, krahinë e
Janinës.
7) Atamnaja (krahinë e Pindit)
Prej këtyne shtatëve, katër sektorët e parë i kjenë
caktua Shqipnis prej Kuvendevet të Londrës dhe të
Firences, ndërsa tre të tjerët,d.m.th. Camërija,
grumbulli i Pindit dhe sektori i ndërmjetmë i Janinës,
padrejtësisht i kjenë ngjitë Greqisë;
Etimologjia e vendeve
Megjithkëtë karakteri alogjen i këtyne tre sektorëve
kundrejt Greqisë kontinentale mbetë i pacënueshëm;
n‘anë tjetër emnat e motshëm të tyne kanë një vështrim
etimologjik tanësisht ilirik; Thesporot ose thes plot,
donte me shënjue vëndin e frytshëm ; Mollosi ose
Mulësi don me thanë vend malesh, në karasim me
bregorën; Atamaniadon me thanë vënd i motshëm. Në të
vërtetë auktorët grekë kur flasin për Thesprotsit ose
për Mollosit, thonë se ata janë barbar, d.m.th. të
huej kundrejt grekëvet, mbasi këta të fundit kishin
marrë për të dallue grekët prej kombeve të tjera, këtë
formulë: "Pas mi elin varvarios", ose: kush nuk asht
elen, asht barbar. N‘asnjë periudhë historike as Epiri
juguer as ai verjueri nuk kjenë zaptue prej grekëvet.
Dinastija ma e famshmja e Epirit juguer kje ajo e
Burrit që quhej "Lacide"; tye hjekun të memit grek,
mbetë emni i përvetshëm "Lac", që asht një emën
tansisht ilirik dhe që sod asht i përdorun shpesh.
Burri, në kohë të fëmijënis së vet kur kje ndjekë dhe
dbue prej kundërshtarësh gjeti strehë në veri tu
Mbreti ilir i Tanlancies, deri në rindërtimin e
dinastisë së vet. Epiri juguer i ngjitun Greqis, motit
dhe në kohën bizantine ka pasë influencën e kulturës
greke vetëm për shkak të afërsisë dhe efekt të
kristianizmës së Kishës lindore të Konstandinopolit.
Por kjo lloj influence kje e përgjithëshme për të
gjitha vendet kristjane të lindjes. Dhe ky fakt nuk
krijon një titull në favor të zotnimit grek, pse në
kohët e motëshme grekët, si popull, detar, tregtar dhe
kolonizues, krijuan gjithhkë në bacilin (basenin,
ujëmbledhës, këtu kupton Detin Mesdhe, shënimi ynë),
mjesdhës. Tue përshi gjinat e mëdhaja të tija që janë
Adriatiku dhe Deti i Zi, koloni që ushtruene një një
lloj influence kulturore përmbi popujt e mbrendatokës,
në mënyrë që gjuha greke kje gjuha kulturore e gjithë
popujve të bacinit mjesdhës, sikurse gjuha latine kje
gjuha kulturore e Europës prendimore në kohën e mesme
(Mesjetë), dhe si gjuha arabe kje e botës musulmane.
Mbasi ish Perandorija Otomane kje një Perandori
teokratike që ndante popujt e nënshtruem zotnimit të
saj në musulman dhe jo musulman, i konsideroi të
gjithë të krishtenët orthodhoksëa porsi përkatësia e
një rasës (racës) së vetme dhe i vendosi nën inflencën
e patriarkatit grek të Konstandinopolit të cilit në të
nesërmen e zaptimit të Konstandinopolit i dha
privilegje të mëdha, në hir të cilave patriarkati pati
një influencë zotërues e në favor të helenizmës.
Revolucioni grek i 1821-it, vepër e shqiptarëve
Për këtë arsye revolucjoni grek i 1821 për pavarësi
muer porsi fjalë urdhëni "për besim dhe për Atdhe": Ky
revolucjon nuk i përdori fjalët "greke" ose "helen",
sepse shumica e luftëtarëve, o të thuesh ma të mirët,
ishin shqiptarët, kuzovëllahët etj. Por tue u nisë
prej asaj kohe, porsi rrjedhim ndjekës i revolucionit
të madh të 1789-ës, kuptimi i kombësis u ngjall së
pari në prendim dhe në gjysën e shekullit të XIX
ndërmjet popujve të krishtenë të lindjes. Megjithkëta,
Greqia moderne nuk don ta kuptojë këtë ndrim të madh
historik. Ajo e ka përzie me qëndresë orthodhoksin dhe
helenizëm dhe për këtë arsye lindja ballkanike kje një
fushë lufte dhe luftimesh të përgjakëshme ndërmjet
frymës së kombësis të popujve ballkanikë në njenën anë
dhe të helenizmës në anën tjetër. Luftimi i bullgarëve
kundër patriarkatit të Konstantinopolit nuk kje tjetër
porsd lufta e kombësis bullgare kundra helenizmës
artificiale të mbajtura nga forca shpirtnore e
patriarkatit dhe prej krahit shekulluer të Perandorisë
Otomane që mpronte një isnstitucjon të vjetruam. Në
hir të ndihmës së Rusis panslave, bullgarët e nxorrën
esarkatin e tyne dhe shkollat e veta në gjuhën
bullgare. Në se lufta mori funt në të mirë të
bullgarëve, për verin e Ballkanit e njëjta luftë
vazhdoi ma e egër në Rumelinë Lindore dhe sidomos në
Maqedonin. Mbas bullgarëvet u erdhi rendi
kuzvëllahëvet dhe vetë shqiptarëve orthodhoksa.
Përpjekjet e grekëve për asimilimin e camëve
Dhe tash të shohim se si kjo luftë u zhvillue ndër
shqiptarë në njënën anë dhe helenëve në anën tjetër.
Lëvizja kombëtare shqiptare dhe vllahe, mund të thohet
se filloi njëkohësiosht mbas Traktatit të Berlinit.
Art. 24, protokoll Nr.13 i këtij traktati flitet për
një ndreqje të kufijve ndërmjet Greqisë dhe Turqisë
dhe paragrafi i dytë i të njëjtit traktat shpjegonte
se lindjen e Thesalis dhe në prendim, d.m.th. n‘Epir,
pjesa jugore, deri te lumi Kalamas do të ishte lanë
Greqis; me këtë koncensjon Camërija dhe vëllahët e
grumbullit të Pindit do t‘i veshëshin Greqis. Mbas
botimit të kësaj dispozite të traktatit Lëvizja
shqiptare e Janinës dhe e Camërisë dhe lëvizja vllahe
e krahinës së Thesalis dhe t‘Epirit filluen me u
paraqitë nëpërmjet të mbledhjeve të parisë dhe të
protestimeve energjike pranë fuqive të mëdha. Vëllahët
zotnojshin jo vetëm shpatijet jonike dhe adriatike në
krahinën e Epirit por edhe shpatinën e egeut të
Pindit. Greqia shpejt muer një qëndresë kundra
shqiptarëve të Janinës dhe të Camërisë . Kështu
komiteti i mshehtë panelenikin i qyejtun "Ethniki
Eteria" organizoi ceta të armatosuna dhe i dërgoi në
Epir dhe Thesali. Komiteti Qëndror i Janinës caktoi të
shuejë tre nga parsijt (prijësit) shqiptarë me banesë
në Janinë të cilët kishin nxitë lëvzjen kombëtare
kundra ngjitjes së këtij vendi me Greqi; tre nga
parsijt kjenë Abdyl Bej Frashëri, Ragip Bej Frashëri,
Myslym, Bej Frashëri. Tue pas kenë nis i pari kah veri
ashtu që t‘organizonte lëvizjen dhe të përhapte një
frymë lirije dhe kombësije, dy të tjerët, që mbetën në
Janinë dhe në rrethet e prnovet të veta, kjenë vra
prej cetash greke, njeni në Qirjassovo, (pjesë e
Konicës) dhe tjetri në Kranja,(pjesë e Mocovo).
Shkas-dhanësi i lëvizjes vllahe Apostolo-Margariti,
muer masa të nevojshme për t‘u mbrojt prej sulmeve të
fshehta të cetave. Megjithkëtë lëvizja shqiptare e
Epirit kishte marrë gjithcka përfshinte vilajeti i
Janinës, në mnëyrë që mund të lidhej me lëvizjen e
verit (veriut) që kishte qëndrën në Prizrend. Greqia,
për të krijue një punë të kryeme n‘Epirin juguer,
organizoi më 1879 një grup cetash shumë të fortë, që
ishte i përbamë prej ushtarësh të shëndruem veshje dhe
se bani të zbritëte papritmas në Sarandë. Por mbasi
lëvizja shqiptare ishte tashmë më zgjim të plotë,
lufta mer armë e dy anëve kundërshtare u zhvillue me
një herë mbas zbritjes në Sarandë dhe në katundin e
qyejtun Lekurë pranë Sarandës. Këjo luftë e egër mori
funt me thyerjen e plotë të grekëvet.
Vrasja e shqiptarit Spiro Kosturi dhe përzënia e
camëve në Turqi
Mbas vjetës 1903 këto atentate kjenë të shumta, si
kundra shqiptarëve orthodhoksë, si kundër vëllahevet.
Këto flije mund të paraqiteshin me qinda; ndër të
tjerët Spiro Kosturi, shqiptar orthodhoks, kje vra
prej komitetit Grek të Salonikut në ndalohjën e atij
qyteti në vjetin 1906. Qëndresa kundër këtyne
delikteve të mnijshme (mërive-inateve), shkaktoi
krijimin e cetave politike shqiptare-vëllahe për të
marrë gjakun vëllazënve të ramë. Ky sistem salvimi
shpirtnuer dhe kriminel ngjati deri në liftin
ballkanike të 1912-13. Kur armata greke u vërshue
n‘Epirin juguer dhe verjuer, salvimet e para të luftës
u shëndruene në kërdina sistematike jo individuale por
me qinda. Porsa armata greke hyni në Camëri, zgjodhi
72 persona ndër parësi shqiptare të Camëris dhe kinse
për t‘i dërguar në Janinë, në gjys të rrugës kjenë
masakrue prej gjendarësh zyrtarë grekë, për qëllim me
shti mënerën. Për arsye të këtyne ngjarjeve tragjike
delegatët shqiptarë protestuen pranë Kuvendit të
Londrës që kje mbajtë mbas luftravet ballkanike të
1912-13. Delegacioni shqiptar për të pritë këso rasash
tragjike i paraqiti ankesat e veta pranë Zotit
Venizelos, Ministër i Greqis, i cili njohti mizorin e
ngjarjes dhe premtoi se nuk do t‘ua vërtetonte ma në
t‘ardhmen. Në të vërtetë këto ngjarje tragjike, në se
pranë (pushuan së ndodhuri), mjaft herë mbas here u
vërtetojshin vecorish nga ana e cetave dhe e
gjendarmëvet pse, cubat për të mujtë më mbajtë mnerën,
kjenë marrë në rrogë nga ana e autoriteteve greke dhe
kjenë emnue porsi roje fusharake ndër katundet
shqiptare. Salvimet greke kishin për qëllim të
farosnin shqiptarët muslymanë dhe të shtërngoheshin
orthodhoksët shqiptarë me anën e Kishës dhe të
Shkollës tue mohue zyrtarisht që të flitej gjuha
amtare. Arma ma e fortë e autoriteteve greke kundrejt
shqiptarëve kje konfiskimi i pronave të mëdha krye nga
ana e Shtetit dhe zaptimi i tokave individuale të
shqiptarëve nga ana e grekëvet të rretheve nën
mbrojtjen dhe në duresë t‘autoritetevet. Gjithsija e
këtyne masave kje aqë e rreptë sa një pjesë e madhe e
shqiptarëve musulmanë që mbetën nën zotërimin grek, sa
kje cashtja e shkëmbimit të detyrueshëm të popullsive
ndërmjet Greqis dhe Turqis, u dekllaruene nënshtetas
turq për të shpëtue nga një gjendje që s‘mund të
durohej. Kështu shqiptarët musulmanë të Konicës, të
Janinës, të Prevezës, të Filipjadës dhe të Pargës, u
nisën për në Turqi në 1924-25. Megjithë këto ngjarje
tragjike dhe megjithë pakësimin e madh të popullsisë
shqiptare dhe vllahe, porsi rrjedhën e salvimeve të
mnershme të sipërthanuna, Vendi i Lindjes, d.m.th.
Malcija e Pindit dhe e Prendimit, d.m.th. Camërija e
ruen ende karakterin shqiptar dhe vllah. Elementi grek
dhe grekëzues mbetën vetëm në Janinë dhe ndër rrethet
që përfshihen ndërmjet Camërisë shqiptare dhe malcinë
e naltë të Pindit banue prej vllhehësh.

Deklarata e ministrit të Jashtëm Britanik në Dhomën e
Komunëve në Londër

"Camëria është shqiptare dhe nuk ia lëshojmë Greqisë"

Në artikullin e gjatë studimor të botuar në revistën
"Vatra Shqiptare" që nxirrte Radio-Tirana në vitin
1941, autori i tij (nuk ka vënë emër), ndalet
gjerësisht edhe në ngjarjet e viteve 1875-1881, kur
Lëvizja Kombëtare Shqiptare i detyroi fuqitë e mëdha
që ta merrnin seriozisht problemin e Camërisë. Lidhur
me këtë, në artikullin në fjalë, ndërmjet të tjerash
shkruhet: "Posa Komisija Ndërkombëtare për caktimin e
kufijve greko-turq n‘Epir mrijti në Prevezë,
shqiptarët e Camërisë, myslymanë dhe të krishtenë të
gjithë t‘armatosun, zaptuen qytetin e Prevezës dhe
penguenë që Komisija të mbërrinte në vëndin e kufinit
të ri që ishte shestue. Komisari Otoman, Gazi Muhtar
Pasha, tue pamë vështirësit e mëdha, që paraqitshin në
qytetin e Prevezës, u msheh bashkë me kolegët e vet të
6 Fuqive të Mëdha përmbi kryqsorin ottoman që kishte
lëshue spirancat në gjirin e Prevezës. Lëvizja
kombëtare shqiptare vijoi prej vjetit 1875 deri më
1881 dhe i kundërshtoi me energji bashkimit t‘Epirit
juguer me Greqi. Ngjarja për këtë arsye u ba një
cashtje diplomatike ndërkombëtare që përfundoi tue i
lanë Greqis vetëm Thesaljën, tue ja lanë Epirin juguer
Shqipnis. Sa zgjati shoshitja që u zhvillue në Dhomën
e Komuneve në Londër, Ministri i Punëvet të Jashtëme
britanik, mbasi kje pytë përmbi cështjen e kufijve
greko-shqiptar, deklaroi se toka në fjalë kishte një
karakter "shqiptar", e nuk mund t‘ja lëshonte, prandaj
Greqis. Pra, me fjalë të tjera, karakteri shqiptar
Epirit juguer-ngjitur Greqis në ndjekje të luftës
ballkanike të 1912-1913-ës-asht i njohtun prej një
vendimi ndërkombëtar. Mbas kësaj kohe Greqia hapi një
tjetër ball lufte rrace kundra shqiptarëve dhe
vëllehëvet që veprojshin krejt brenda caqeve të ligjës
për rojën dhe shpëtimin e kombsis së tyne. Për të
gjatë kësaj lufte cetash të fshehta, tash të hapta,
Greqia përdori katër mjete. A) influencvën e Kishës
nëpërmjet t"Episkopëve dhe klerit t‘ultë. B)
propagandën e konsujve të vet. C) tue ua mbushë
mëndjen me dredhi autoriteteve otomane se lëvizja
kombëtare shqiptare ishte një kryengritje kundra
Perandorisë. D) tue vra, pa shikju hollë,
personalitete shqiptare me anën e cetave t‘
armatosuna, t‘pagueme dhe t‘organizueme prej Greqis
dhe përgjithësisht të sunduese prej oficerësh të saj.
Veprimi i kishës greke mbahej tuj rujt orthodhoksët
shqiptarë dhe rastësisht, tue i dënue në një lloj
burgu civil tue mos ua dhanë pagëzimin, bekimin,
kungimin, ceremonitë besimtare të funeraleve të flijes
së dënimit. Kur kjo armë shprtnore ishte e
pamjaftueshme, Ipeshkvi grek ua paditëte flijet
autoriteteve osmane porsi revolucjonarë kundra
sovranitetit të Perandorisë. Nëse për fat një padi
kësilloj ndeshej kundra inteligjencës dhe
mëndjeshquetësis së Qeverritarit, ceta t‘armatosuna
ishin të ngarkueme pa tjetër për të shue flijet".

Gazeta "SHQIP"

[BARAT]

VEPRIMTARIA ANTIKUSHTETUESE E GEIXH, DENOHET ME LIGJ

Ne nje interviste per (Koha Jone( politikani Sabri Godo komenton veprimtarine e greko-amerikanit Nikolas Geixh ne jug te Shqiperise

Fenomeni Geixh, rrezik per marredheniet Shqiperi-Greqi

Intervistoi: Esmeralda Gjoka



- Z.Godo, cili eshte komenti juaj lidhur me denoncimin qe media shqiptare i beri veprimtarise se greko-amerikanit Nikolas Geixh ne jug te vendit?

- Une pres qe kjo te konfirmohet. Eshte nje lajm i bujshem dhe me shume rendesi. Ajo qe perben kryesisht shqetesim per mua eshte te di nese Sherbimi Informativ Shqiptar e njeh kete lloj veprimtarie, e ka vertetuar apo jo dhe cka bere me te. Ne rast se SHISH eshte fare jashte kesaj ceshtjeje, atehere krijohet nje problem me te vertete serioz sepse ne te tera vendet sherbimet informative jane organe qe duhet te merren ne radhe te pare me mbrojtjen e interesave te shtetit dhe te kombit.
Ketu kemi te bejme me nje ceshtje qe lidhet drejtperdrejte me sovranitetin e vendit, me integritetin e shtetit. Pra, kemi te bejme me veprimtari te hapur antikushtetuese. Ne menyre me te qarte do ta permblidhja pyetjen time keshtu: di apo nuk di informacioni i shtetit mbi kete? Ne rast se nuk di, atehere ky sherbim nuk ekziston dhe mbetet pastaj te themi qe shtetin do ta mbroje masmedia. Ishte nje situate krejt anormale dhe meriton nje debat publik; Duhet te terheqe vemendjen e parlamentit dhe te vere ne detyrim qeverine te jape sqarime publike. Te pergenjeshtrohet ose te gjenden mjetet per ta luftuar nese eshte e vertete. Sic e shikoj une, me duket se gazeta (Albania( qe e denoncoi se pari kete veprimtari ka burime te sigurta dhe mund ta dokumentoje ate qe pretendon.

- Cfare perfaqeson ne vetvete Nikolas Geixh?

- Ky eshte nje personalitet i njohur ne SHBA, ne disa rrethe artistike-kulturore, pra, eshte nje intelektual. Por nuk perfaqeson asnjelloj institucioni. Me sa jam informuar une, ky eshte drejtor i Fondacionit Greko - Amerikan dhe s'ka asnje
lidhje me Shqiperine. Megjithate ai ka ardhur disa here ketu. Ajo qe duhet te na interesoje ne eshte fakti qe ky person ka manifestuar haptas tendenca armiqesore ndaj Shqiperise dhe keto nuk i ka pergenjeshtruar asnjehere. Ka nje histori te gjate shumevjecare, d.m.th. ka gjetur terren te lire ne kete lloj veprimtarie qe sikunder thashe, shkon edhe ne dem te marredhenieve te Shqiperise me Greqine. Te dy palet duhet ta ndalojne kete veprimtari te tij, ne dhe Greqia. Kjo eshte nje dukuri qe meriton vemendje. Nuk eshte nga ato lajme qe fryhen dhe zmadhohen per te krijuar probleme ne politike, por eshte nje realitet dhe duhet trajtuar si i tille.

- Si ka mundur ky individ, me tendenca armiqesore ndaj Shqiperise, te gjeje terren te lire ne vendin tone?

- Kjo eshte nje pyetje qe duhet t'u behet qeveritareve. Me sa duket dhe konfirmohet nga e tere veprimtaria e tij nder vite, z.Berisha ne kohen e tij beri mire qe i ndaloi hyrjen ne Shqiperi ketij individi, sic beri gabim qe e priti tani ne shenje pajtimi. Dhe ajo qe nuk kuptoj une eshte se si mundet qe nje individ, sado i shkelqyer qofte si person, te vije dhe te pritet ketu disi ne menyre protokollare, a thua se vjen nje perfaqesues i SHBA-se. Ai kurrsesi nuk e ka nje atribut te tille dhe kjo eshte nje nga ato gjerat absurde dhe budallaqe, qe ndodhin ne politiken shqiptare. T'i jepet nje atribut zyrtar nje njeriu qe nuk ka kurrefare atributi te tille... Kjo nuk mund te shpjegohet vetem me aftesite e tij personale, por kemi te bejme me nje lloj tolerance, nje lloj neglizhence, nje mungese pergjegjesie te plote nga ana e atyre, qe kane dhene e kane marre me kete person brenda dhe jashte Shqiperise. Dihet qe ky ka bere takime me Nanon dhe Meten edhe ne Korfuz. Keto s'jane thene ndonjehere zyrtarisht, por masmedia ka pasur mundesi ta provoje kete. Geixh ka ardhur disa here ne Shqiperi dhe eshte perqendruar gjithnje se si te aktivizoje minoritetin per ta ngritur kunder shtetit shqiptar. Eshte nje veprimtari qe denohet me ligj dhe tani une pres te shikoj se cdo te beje shteti shqiptar. Nese jemi ne nje pergjumje te atille qe s'na bejne pershtypje as veprimtarite antishteterore, atehere me te vertete mund te themi qe jemi ne nje gjendje teper skandaloze.

- Cila mendoni se eshte arsyeja qe qeveria shqiptare po hesht ndaj ketij fenomeni?

- Une pres nje reagim te qarte nga qeveria shqiptare. Nese ajo nuk e ben kete, atehere them se ajo do te marre mbi vete nje akuze te te gjithe shqiptareve. Ne gjithnje kemi qene te perulur ndaj te tjereve, por te pakten kjo ka qene vertetuar ne nivelin e marredhenieve ndermjet shteteve, ndersa ketu perulemi dhe behemi loje e nje individi, i cili perfaqeson veten e tij dhe ata qe mund te jene lobi grek ekstremist ne SHBA. Une jam i sigurt qe greket ne SHBA nuk jane pas tij, jam i sigurt qe edhe ne Greqi ky nuk eshte i mirepritur. Mund te kete gjetur strehe ne disa qarqe te caktuara, por nuk ka ndonje ndikim te madh ne politiken e shtetit grek. Dhe per cudi, ai vjen dhe gjen terren te lire ketu ne Shqiperi. Per kete duhet me te vertete te pergjigjet qeveria. Nese i shmanget, atehere une them se opozita, e cila merret nganjehere edhe me gjera qe nuk kane aq rendesi, kete ceshtje duhet ta vere tani ne plan te pare dhe te luftoje per te.

- Sa i rrezikshem mendoni se eshte per vendin tone (fenomeni Geixh( dhe cfare pasojash mund te sjelle ai?

- Nese lihet i lire te punoje ketu, te shperndaje para, te krijoje rrjete, te krijoje kuadro te se ardhmes ashtu sic e mendon ai, mund te thuhet se do te arrije ndonje dite te vere mbi baza te tjera pretendimin e qarqeve te erreta shoviniste greke te Vorio-Epirit dhe te aneksimit te nje pjese te jugut te Shqiperise ne dobi te Greqise. Keto jane me te vertete endrra qe s'mund te funksionojne ne Europen e sotme, por ja qe ka njerez qe merren me to dhe ne nuk mund te mos jemi te vemendshem ndaj tyre, duke i quajtur keto thjesht si veprimtari te nje aventurieri politik, i cili nuk mund te na demtoje. Nuk eshte aspak keshtu. Kjo perben disa rrezik dhe ne radhe te pare, sikurse thashe edhe me lart, shkon ne dem te marredhenieve tona me Greqine.

- Si e gjykoni pozicionin e partise Bashkimi per te Drejtat e Njeriut ne ceshtjen Geixh?

- Une mendoj se PBDNJ shpesh humbet ekuilibrin. Kjo u provua edhe me debatin ne parlament lidhur me ceshtjen came. Ne keto raste, njerezit kane edhe te drejte te thone qe kjo parti ka nje qender jashte vendit prej nga merr direktiva ne momente te caktuara. Kjo nuk i ben mire kesaj partie dhe ne rast se ecen ne drejtime te tilla te shtrembera do te shkoje duke e izoluar vetveten. Une e kam shikuar gjithnje miqesisht kete parti sidomos ne kohen kur kryetar i saj ishte i ndjeri Melo. Kjo nuk do te thote qe kam ndonje kundershtim ndaj ketyre qe e drejtojne sot kete force politike, por kisha per t'ju bere kete observacion qe thashe: te mos e ekspozojne veten si nje parti progreke ne Shqiperi, sepse kjo do te conte drejt deshtimit te tyre gradual e me ne fund te plote.

koha jone

[BARAT]

QENDRIMI I GEIXH NUK ESHTE I RI

Edlira Prenga

Zbardhja e gjashte pikave-propozime te bera para pak kohesh nga politikani me dy shtetesi, greko-amerikani Nikolas Geixh, ka ngjallur reagimin e politikes shqiptare. Pas publikimit te nje fakti te tille, drejtuesit kryesore te opozites e kane cilesuar si nje gje mjaft te rende, nese kjo perpjekje e Geixh eshte e vertete. Lideri demokrat, Sali Berisha, u shpreh dje se nje gje e tille eshte mjaft e rende, megjithese sipas tij eshte e paverifikuar. Ndaj ai per kete nuk ka dashur te beje komente, pa u zbardhur e verteta e takimit te politikanit me dy shtetesi ne Sarande pak kohe me pare. (Per gjera te paverifikuara nuk deshiroj te bej komente), u shpreh kryetari i selise blu, duke shtuar nga ana tjeter se nese nje gje e tille eshte e vertete atehere mbetet nje veprim shume i rende. Persa u perket takimeve qe ai ka patur me Geixh, Berisha mohoi cdo koment se ne qender te tyre mund te kete qene nje gje e tille. Sipas kryetarit demokrat, takimet jane bere ne prezence te ambasadorit amerikan ne Shqiperi, Xhejms Xhefri dhe ne keto takime jane shkembyer mendime te ndryshme lidhur me problemet qe ka aktualisht Shqiperia. Ndersa per sekretarin e Marredhenieve me Jashte ne PD, Besnik Mustafaj, nje gje e tille nuk perben ndonje surprize. -Nuk ka ndonje surprize ne nje veprim te tille-, u shpreh Mustafaj, por duke shtuar nga ana tjeter se -nese me te vertete ka nje veprim te tille, jane organet e specializuara te prokurorise qe duhet ta verifikojne ate dhe te marrin ne mbrojtje ceshtjen.

Per deputetin e PBDNJ-se, Ligoraq Karamelo, partia e te cilit eshte e akuzuar si pjese e nje marreveshje te tille, nese ne te vertete ka nje plan Geixh, ai eshte i papranueshem. "Ne nuk mund te pajtohemi me tendenca me biseda apo komente te ketij lloji", u shpreh Karamelo duke vene ne dukje nga ana tjeter, se minoriteti duhet respektuar ne kuadrin e marreveshjeve te mira midis dy shteteve. "Minoriteti duhet pare ne kuadrin e te drejtave qe duhet te gezojne si nje ure bashkepunimi per te ndihmuar ne forcimin e marredhenieve midis dy shteteve", u shpreh deputeti i te drejtave te njeriut, duke bere te qarte ne kete menyre se nuk duhet te lejohet te ndodhin gjera te tilla. Ndersa per kryetarin e PAD-se, pjesemarres ne koalicionin "Koalicioni per Integrim", nje fakt i tille eshte i papranueshem, pasi sipas tij kjo eshte nje marrezi e rastit e atyre qe u ka mbetur sahati ne vitin 1912.

Gjashte pikat e greko-amerikanit, Nikolas Geixh

1. Te hapen bankat greke, te cilat te stimulojne me kredi ne falje te kuadrove minoritare ne Sarande

2. Te punohet qofte edhe duke i blere vendet e punes, qe nder drejtimet kryesore te ekonomise, si dogana, tatime, banka, gjykata etj, te vendosen minoritare.

3. Te krijohet opinioni se Saranda ka qene e themeluar nga greket dhe se shqiptaret kane ardhur shume vone dhe si rrjedhim ata (shqiptaret) duhet t'u neshtrohen minoriteteve edhe nga ana ekonomike.

4. Mundesisht te vendosen sa me shume emra dhe simbole te minoritareve, si dhe te ngrihen kisha, mundesisht ne nje menyre qe ne te ardhmen te perdoren faktet para organizmave nderkombetare, sikur gjoja jane ne zona nga ku jane debuar minoritaret, por simbolet kane mbetur.

5. Te gjithe intelektualet minoritare te organizohen sipas drejtimeve, duke zgjedhur drejtuesit e rinj ne krye te cdo grupimi. Keta intelektuale do te marrin paga, te cilat do te depozitohen ne banka ne Janine, si dhe shperblime per te gjitha festat. Keshtu kjo u be realitet ne festat e 7-8 marsit, kur te gjithe mesuesit u shperblyen secili me nga 800 euro.

6. Te stimulohen minoritaret per te blere sa me shume prona nga shqiptaret e tjere.


koha jone