Dosja antishqiptare e Greqisë, 1912-2007

[Hyllien]

Të zhdukur në Greqi 300 emigrantë nga Elbasani

Qindra trupa janë tretur në tokën greke dhe sot u kanë mbetur vetëm kockat . Janë emigrantë fatkeqë të eleminuar nga policia dhe ushtria greke, vetëm e vetëm se kanë emrin shqiptar. Politika ka qenë e tillë që gjërat të minimizohen, por faktet janë vërtetë tronditëse. Vetëm në rrethin e Elbasanit rezultojnë se janë rreth 300 emigrantë të zhdukur. Nuk dihet asgjë për fatin e tyre. Dikush ka vdekur në mënyrë aksidentale, dikush tjetër nga kushtet atmosferike, por akoma më keq, shumica kanë mbyllur sytë në tokën helene, si rezultat i plumbave të marrë nga ushtria dhe policia greke. Ky fakt tronditës pohohet nga drejtori i Qendrës Shqiptare të Reabilitimit të Traumës dhe Torturës, Adrian Kati. Kreu i këtij institucionit tregon se vijnë me dhjetra qytetarë, të cilët në kërkim të një fati më të mirë, janë keqtrajtuar sapo kanë shkelur në tokën e shtetit helen. Një fije shprese ka ngjalluar për dhjetra emigrantët shqiptarë që janë keqtrajtuar dhe dhunuar në mënyrë çnjerëzore nga policia greke nisja e procesit të parë gjyqësor në Selanik në ngarkim të disa ushtarëve grekë, që dy vjet më parë plagosën për vdekje një të moshuar shqiptar. Ferhat Ceka, 69 vjeç, nga Tirana është përballuar dje në Gjykatën e Selanikut në një seancë gjyqësore me njeriun që e qëlloi me armë, por vetëm fati e shpëtoi nga vdekja e sigurt. Në Greqi ai është shoqëruar nga mjeku i Qendrës Shqiptare të Reabilitimit të Traumës dhe Torturës, Izedin Çela. Raporti mjekoligjor, takimet me psikologët, foto pas ngjarjes dhe një mori dokumentash ndodhen në dosjen “Ceka”. Kjo është hera e parë që emigrantët shqiptarë marrin pjesë në mënyrë të drejtëpërdrejtë në një seancë gjyqësore, me mbështetjen e organizmave të huaja. Në një intervistë eksluzive për gazetën “Ballkan”, drejtori i Qendrës Shqiptare të Reabilitimit të Traumës dhe të Torturës, Adrian Kati, tregon të gjithë peripecitë, që dalin pas ankimit të dhjetra emigrantëve në këtë qendër.

Tani po zhvillohet gjyqi në Selanik për Ferhat Cekën, i cili është plagosur rëndë dhe torturuar nga një ushtar grek. A keni pasur raste të tjera të denoncuara nga emigrantët për ushtrimin e dhunës dhe që janë trajtuar nga qendra juaj dhe organizmat e tjera evropiane?

Përveç Ferhat Cekës, kemi pasur raste të tjera që janë mbajtur në vëzhgim dhe më pas diagnostikuar nga mjekët e qendrës, lidhur me traumën fizike dhe psikike. Ne, për të gjitha rastet e paraqitura, i jemi drejtuar organizmave të tjerë për të bërë publike faktet tronditëse. Traumat e emigrantëve kanë filluar që në vitet e para të demokracisë. Kemi dëgjuar shumë raste në rrugë gojore për humbjen e jetës së qindra emigrantëve. Pretendohet se janë dhjetra të vrarë dhe shumë prej tyre mbeten ende të paidentifikuar. Një pjesë e vdekjeve janë edhe aksidentale. Por, sipas shpjegimeve, gjithmonë gojore, mjaft prej viktimave janë shkaktuar nga policia dhe ushtria greke. Në Elbasan është krijuar një shoqatë në ndihmë të të zhdukurve dhe bëhet fjalë për rreth 300 emigrantë që kanë marrë rrugët për në Greqi para disa vitesh dhe familjet e tyre edhe sot e kësaj dite nuk kanë asnjë të dhënë. Keqtrajtime të tjera janë trajtuar nga punonjësit e zyrës sonë. Disa prej tyre kanë pasuar trauma të mëdha psikologjike, si rezultat i dhunës së ushtruar nga strukturat policore të shtetit helen.

Kemi marrëdhënie me Grupin e Helsinkit grek “Helsinki Monytor”, që drejtohet nga Panayotis Dimitras. Por, mund ta them me plot bindje se bashkëpunëtorja më aktive në bërjen publike dhe trajtimin e rasteve të emigrantëve të dhunuar, është Melani Anderson, që drejton “Amnesty International” në Londër. Ajo është një nga inciuset kryesore që mori të dhëna mbi keqtrajtimin e Ferhat Cekës dhe e bëri atë publike në institucionet ndërkombëtare. Kemi pasur kontakte me qendra të tilla në Kosovë dhe në Tetovë në mbrojtje të vlerave mbarëkombëtare.


Gazeta Ballkan 17-09-2004

[Hyllien]

Kur krijohej Kisha Ortodokse shqiptare


Dëshira e ortodoksëve shqiptarë për të pasur një Kishë të pavarur është e hershme. Atë e morën me vete ata që mërguan jashtë atdheut, në Amerikë, Rumani, Bullgari, Egjipt, ku gjetën truall të përshtatshëm shenjat e gjallërimit. Me shpalljen e pavarësisë 1912 dhe me formimin dhe konsolidimin e shtetit të pavarur shqiptar më 1920 (Kongresi i Lushnjës), kjo dëshirë erdhi duke u gjallëruar, forcuar dhe mori trajta më konkrete. Ortodoksët shqiptarë, të udhëhequr nga kanoni kryesor "Kishë e lirë në shtet të lirë", kërkojnë që të gjitha ritualet fetare të bëhen në gjuhën shqipe, në gjuhën amtare. Organizimin shpirtëror në bazë të kanoneve të shenjta, zyrtarizimin dhe miratimin e tij është e nevojshme ta bëjë në radhë të parë shteti. Këtë nismë e mori Kostë Paftali, prefekti i Durrësit. Ai njoftoi telegrafisht prefekturat në vitin 1922 për domosdoshmërinë e organizimit të një tubimi për këtë qëllim të rëndësishëm. Çdo prefekturë do të zgjidhte nga dy delegatë, midis tyre kishte edhe klerikë shumë të njohur, si Arkimandrit Visarion Xhuvani, Arkimandrit Agathangjel Çamçja, Ikonom Vasil Marku, Papa Harallambi, Papa Josifi, etj.

Qeveria shqiptare u tregua mjaft e interesuar për çështjen shpirtërore dhe fetare të popullit të saj. Ajo i dërgoi një qarkore prefekturave dhe nënprefekturave për të mbështetur zgjedhjen e njerëzve atdhetarë, të cilët do të përkrahnin idenë e një kishe autoqefale shqiptare. Kundërshtarët e autoqefalisë së kishës ortodokse shqiptare përhapën gënjeshtra sikur organizatore e mbledhjes së Kongresit të Parë Kishtar të Beratit ishte qeveria. Ahmet Zogu, atëherë ministër i Brendshëm, i hodhi poshtë këto shpifje. Kongresi kishtar ortodoks e shpalli autoqefalinë e Kishës Ortodokse Shqiptare duke u mbështetur në kanonet apostolike dhe të sinodeve të lidhura shpirtërisht, dogmatikisht dhe apostolikisht me Kishën e madhe të Krishtit, me Patriarkanën e Stambollit. Ky Kongres plotësoi aspiratat e ortodoksëve shqiptarë sepse vendosi përfundimisht të drejtën e ligjshme të shqiptarëve ortodoksë për përdorimin e gjuhës shqipe në kishë. Me vendimin Nr. 807 të datës 18-09-1922 Këshilli i Ministrave bëri njohjen zyrtare shtetërore të vendimeve të Kongresit të Beratit dhe i miratoi ato plotësisht sepse ishin mbështetur në parimin e pavarësisë së shtetit shqiptar( A.Q.Sh. fondi 251,dosja 1254, viti 1922).

STAMBOLLI NUK NJEH KISHËN SHQIPTARE

Këshilli i Naltë i zgjedhur në Kongres njoftoi të gjitha patriarkanat dhe kërkoi miratimin e Patriarkanës Ekumenike të Stambollit, e cila nuk e miratoi autoqefalinë e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare. Dy delegacione njëri pas tjetrit shkuan në Stamboll dhe u takuan me Patriarkun. Në delegacionin e dytë morën pjesë deputetë, klerikë të shquar, personalitete të njohura të vendit, si At Vasil Marko, Dhosi Havjari, Vasil Avrami, deputeti Thoma Orolloga, At Harallamb Torka, Dhimitër Kacimbra, Simon Shuteriqi e Kristo Kirka. Me gjithë kërkesën e argumentuar bindshëm, Patriarku nuk u tërhoq nga qëndrimi i tij i mëparshëm, duke vepruar me diplomaci për njohjen e pavarësisë së Kishës dhe jo për njohjen e autoqefalisë. Për njohjen e pavarësisë, pra theksojmë jo të autoqefalisë, Patriarku i Stambollit vuri këto kushte: (1) Peshkopët që do të zgjidhen prej popullit shqiptar duhet të jenë miratuar më parë prej tij; (2) Patriarkana ka të drejtën e vetos në miratimin e Kryepeshkopit; (3) Gjuha e vjetër e dëshirueshme e kishës, greqishtja, të zërë vendin e parë në Kishë.

Këto kërkesa të Patriarkanës së Stambollit hidhnin poshtë vendimet kryesore të Kongresit Kishtar të Beratit dhe opinioni atdhetar nuk u pajtua me këto kërkesa. Ndërkohë diskutimet u bënë të ashpra dhe kontradiktat ndërmjet atyre që ishin për autoqefalinë dhe atyre që i quanin të mjaftueshme propozimet e Patriarkut të Stambollit erdhën duke u thelluar. Zbatimi i vendimeve të Kongresit të Beratit u bë ngadalë sepse edhe dioqezat kryesore ishin pa titullarët e vet. Gjithashtu edhe gjendja financiare e kishave ishte shumë e dobët. Për të krijuar një gjendje më të favorshme Visarion Xhuvani më 1923, që atëherë ishte deputet dhe anëtar i Këshillit të Naltë, kërkoi nga Parlamenti ndihmë financiare prej 50000 franga ari. Ai iu drejtua Parlamentit me këto fjalë: " Kështu edhe nji herë ky Parlament t’i marri parasysh gjithë nevojat dhe gjendjen delikate të Kishës Autoqefale Kombëtare dhe të mos kursejë nje dhuratë të vogël që ka me prumun njisimin dhe shqiptarizimin e ortodoksëve, punë që ka aq vlerë për interesimin ma të naltë të shtetit në kohën e ardhme, sa nuk mund ta shpjegoj me kohën e pakët që kemi".( Bisedime të Këshillit Kombëtar, faqe 221, viti 1923***)

Mbas disa diskutimesh Ahmet Zogu tha: "Asht e ditun se këto ndihma do të jepen jashtë buxhetit dhe nji shumë prej 50000 frangash ari nuk asht gja e madhe. Qeveria pra, me gëzim e pranon dëshirën e komisionit të financave, që kjo shumë t'i dhurohet Këshillit të Naltë të Kishës Kombëtare". Në këtë rast Ahmet Zogu shprehu për herë të dytë vullnetin e mirë për të ndihmuar Kishën Ortodokse Autoqefale Shqiptare. Ai mbajti po këtë qëndrim në përkrahje të Kishës Ortodokse Autoqefale shqiptare edhe në raste të tjera që do t'i shohim më poshtë. Ndihma e miratuar në Parlament i dha udhë zgjidhjes së problemeve të ngutshme të kishës sonë, por mungesa e Sinodit të Shenjtë me dhespotë kanonikë, të cilët do të drejtonin veprimtarinë kishtare për të vënë në jetë vendimet e Kongresit të Beratit, ishte pengesë e madhe. Mitropolitët kanë qenë: Jerotheu në Korçë, Kristofori në Berat dhe Noli në Durrës. Me veprimet e tyre këta titullarë u treguan të mefshtë dhe nuk plotësuan kërkesën e Kongresit të Beratit për të dorëzuar dy kandidaturat e mundshme, që atëherë ishin V. Xhuvani dhe A. Çamçja. Kaluan tre vjet nga Kongresi Kishtar i Beratit dhe zgjidhja po dukej disi e largët. Ndërkohë dioqeza e Durrësit mbeti pa Mitropolit.

Për të plotësuar këtë post të rëndësishëm kishtar dhe për të vënë në jetë vendimet e Kongresit të Beratit, Këshilli i Naltë i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare ngarkoi Visarion Xhuvanin që të drejtonte Mitropolinë e Durrësit sipas dekretit Nr. 686 të datës 28.3.1925. Nga klerikët dhe bashkëpunëtorët e vet Visarioni kërkoi që të ruajnë dhe të zbatojnë në mënyrë të plotë kanonet e shenjta për nder të kishës dhe për të mirë të popullit. Plotësimi i kësaj detyre kërkonte që Mitropoliti i Durrësit të kishte gradë episkopale. Visarioni nuk mund të priste deri sa të zbutej zemërimi i Patriarkanës së Stambollit dhe nuk u pajtua me plogështinë, durimin dhe përunjësinë e ndonjë dhespoti tjetër. Ai ishte i bindur se Patriarkana dëshironte që kisha shqiptare të mbetej e varur përgjithmonë prej saj. Ishte koha për të vetëvepruar me guxim dhe me sakrifica. Atëherë pa mbështetjen e Këshillit të Naltë, Visarion Xhuvani shkoi në Mal të Zi dhe më 3 maj të vitit 1925 u dorëzua në gradën episkopale. Akti i dorëzimit të Visarionit pati jehonë të dyfishtë. Disa mendonin se punët do të shpejtoheshin për formimin e Sinodit, të tjerë e quajtën shkelje disiplinore. Midis tyre kishte dhe anëtarë të Këshillit të Naltë të cilët nuk e njihnin si Mitropolit dhe e ndalonin që të celebronte Meshë Episkopale. Madje ata arritën të kërkojnë që të merreshin masa disiplinore ndaj tij. Përplasjen e Episkopit të ri me Këshillin e Naltë e zgjidhi ministri i Punëve të Brendshme, A. Dibra, i cili, në përgjigje të letrës së dërguar nga Prefektura e Elbasanit më datën 24.2.1927, ka shkruar: " Meqenëse Sinodi i Shenjtë është në formim e sipër, të ruhet statuskuoja dhe problemi të zgjidhet prej Sinodit".( AQSh f. 152, dosja 20, viti 1927).

XHUVANI NUK MPOSHTET

Në vitin 1926 Patriarkana e Stambollit ndërmori një veprim tjetër diplomatik për të mposhtur qëndresën e atdhetarëve shqiptarë dhe për të bindur Qeverinë dhe Mbretin e shqiptarëve. Ajo dërgoi në Shqipëri Eksarkun Krisanthos, Mitropolit i Trapezundës dhe laikun P. Kotoko. Misionarët grekë ngulën këmbë përsëri për ruajtjen e privilegjeve të Patriarkanës së Stambollit. Ortodoksët shqiptarë atëherë u ndanë në dy grupe: në përkrahës të idesë së autoqefalisë dhe në përkrahës të kërkesave të Patriarkanës. Ndërkaq ortodoksët e Vlorës me Tol Arapin në krye i dërguan këtë telegram At Vasil Markos më 10 qershor të vitit 1926: "Krisanthi vjen në Korçë, kini kurajo patriotike dhe mos bini viktimë e dhelpërive fanariote. Kemi lindur shqiptarë, rrojmë dhe do të vdesim shqiptarë. Statuti i Beratit për të cilin jemi betuar nga ana jonë nuk cenohet". Visarioni doli në ballë të përpjekjeve që kundërshtonin ndalimin e gjuhës shqipe në liturgjinë fetare. Vënien e gjuhës greke nuk e quajti të logjikshme edhe për arësye filologjike, sepse pjesa më e madhe e librave liturgjikë ishin përkthyer e përshtatur në gjuhën shqipe nga njerëz me kompetencë profesionale.

Kundërshtitë midis intelektualëve për këtë çështje të rëndësishme të Kishës Ortodokse Shqiptare i zgjidhi Mbreti Zogu i Parë, i cili me vendosmëri ka deklaruar: " Aq më ban ç'mendon Patriarkana. Në Shqipni jam zot vetë dhe komandoj unë".(70 vjet të Kishës Ortodokse Autoqefale, Tiranë 1993, faqe 71). Më 13 nëntor të vitit 1929 Kryeministri i Shtetit Shqiptar, Koço Kota, iu drejtua me dy shkresa Mitropolitëve Jerotheu dhe Kisi që ishin që të dy në Korçë, dhe shfaqi dëshirën që dy kandidatët për peshkopë (Çamçe dhe Ambrosi) të dorëzoheshin sa më parë dhe me këtë mënyrë të plotësoheshin kushtet për formimin e Sinodit të Shenjtë të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare. Katër muaj kaluan pa u bërë asgjë. Qeveria kërkoi zgjidhje të brendshme të sinodit, ndërsa ata që nuk e përkrahën këtë ide kërkuan zgjidhje tjetër. Kërkesat e tyre jo vetëm që nuk qenë kanonike, por qenë dhe të pamundshme për interesat kombëtare të ortodoksëve shqiptarë dhe për parimet shtetërore. Për formimin e Sinodit u interesua në mënyrë të veçantë Këshilli i Naltë i Kishës Ortodokse Autoqefale, i cili u mbështet në vendimet e Kongresit të Beratit, në kanonet e shenjta dhe te qeveria shqiptare e kohës.

Në shkurt të vitit 1929 Kryetari i Këshillit të Naltë të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë njoftoi Visarion Xhuvanin. Detyra e re që iu ngarkua Visarionit u miratua menjëherë nga Qeveria Shqiptare. Çdo pritje e mëtejshme do ta dëmtonte rëndë autoqefalinë e Kishës Ortodokse Shqiptare, prandaj në mbledhjen e jashtëzakonshme të Këshillit të Ministrave, të kryesuar nga Naltmadhnia e Tij, Mbreti Zog I, në të cilën morën pjesë Koço Kota, Pandeli Evangjeli, Hiqmet Delvina, ndërsa nga Këshilli i Naltë Kishtar At Vasil Marko dhe Imzot Visarioni. Ky i fundit u ngarkua që të zgjidhte dy episkopë kanonikë të huaj, të cilët do të dorëzonin kandidatët shqiptarë. Nga 11 shkurti deri më 17 shkurt të vitit 1929 u bënë hirotonisjet e episkopëve dhe më 18 shkurt do të formohej Sinodi. Këto qenë ditë festive për ortodoksët dhe për myslimanët shqiptarë. Meshat që u mbajtën atëherë ishin ngjarje të shënuara në historinë e Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare. Mbretin në to e përfaqësoi Kolonel Zef Seregji, mori pjesë kryeministri Koço Kota, ministri i Drejtësisë Hiqmet Delvina, Xhafer Vila, Yzedin Beshiri, Abdurrahman Kroi, Dr. Basho, Tefik Mborja etj. Diskutimet e gjata shtatëvjeçare për zgjedhjen e Sinodit të Shenjtë morën fund. Gazeta e Re atëherë shkroi: "Më në fund ideja kombëtare ngadhënoi si gjithnji sepse ajo buron nga shpirti i kombit dhe asht besue në duer të forta patriotike".

KONGRESI I KORÇËS

Mbas formimit të Sinodit u shtua shumë zemërimi i Patriarkanës së Stambollit dhe i Patriarkanës greke. Të dyja bashkë dhe veç e veç ato e rritën trysninë dhe i shtuan sulmet ndaj Sinodit dhe veçanërisht ndaj Kryeepiskopit Visarion, ndaj mbretit Zog dhe Qeverisë shqiptare. Për të përballuar këto shpifje, të cilat mund të arrinin në formë ankese deri në Lidhjen e Kombeve, Këshilli i Ministrave me vendim Nr. 218 të datës 21.3.1929 vendosi të formojë një komision, të përbërë prej ministrit Fuqiplotë Mehdi Frashëri dhe Dhimitër Pogës, drejtor politik pranë kësaj Ministrie për të ndjekur veprimet e mundshme dhe për të mbrojtur interesat e shqiptarëve, për t’u bërë ballë situatave në rast se Qeveria greke do ta shtronte çështjen e Autoqefalisë së Kishës Ortodokse në Lidhjen e Kombeve. (AQSh. fondi 251, dosja 850, viti 1929) Pa u tutur ndaj presioneve të brendshme dhe shpifjeve të jashtme, Sinodi, me Visarionin në krye, punoi në mënyrë intensive për të përgatitur Kongresin e dytë të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare në Korçë. Edhe për këtë veprimtari kujdesi i Qeverisë dhe i Naltmadhnisë së Tij, Mbretit Zogu I, ishte në lartësinë e duhur, duke përballuar edhe një pjesë të shpenzimeve financiare. Kongresi do të miratonte Statutin definitiv dhe rregulloren e brendshme të administrimit të kishës. Më 19 qershor të vitit 1929 të 46 delegatët përfaqësues të klerit dhe të popullit të Shqipërisë u mblodhën në Korçë për punimet e Kongresit të Dytë Panortodoks. Kongresi historik i Korçës miratoi njëzëri dokumentet bazë të Kishës dhe mjaft vendime të tjera, duke e vendosur Kishën Shqiptare krahas kishave të tjera ortodokse ballkanike, evropiane e botërore.

NJOHJA E AUTOQEFALISË SHQIPTARE

Në vitin 1935 Naltmadhnia e Tij, Mbreti Zog, kërkoi njohjen e autoqefalisë nga Patriarkana, duke dërguar Koço Kotën e Josif Kedhin në krye të një delegacioni pranë Patriarkut për t'i dhënë Tomusin Kishës Ortodokse Shqiptare. Kërkesave të Patriarkanës iu shtua edhe një kusht tjetër: largimi i Visarionit nga detyra e Kryeepiskopit. Visarioni, që dha kaq shumë për kishën tonë, vendosi të vetëflijohej dhe në Sinodin VII pranoi të jepte dorëheqjen. Mbas 27 majit të vitit 1936, dita kur dha dorëheqjen Visarioni, e deri më 12 prill të vitit 1937, pati veprimtari të dendur diplomatike për të bindur Patriarkun e Stambollit që të miratonte Tomusin. Ai nuk lëvizi nga kërkesat e veta, vetëm se i zbuti ato dhe ia përshtati diplomacisë së kohës, miratoi Tomusin dhe në krye të Kishës Shqiptare erdhi Imzot Kristofor Kisi. Edhe më vonë Naltmadhnia e Tij, Ahmet Zogu, tregoi vëmendje të veçantë për mbarëvajtjen e Kishës Ortodokse Shqiptare. Dhënia e Tomusit nga Patriarkana e Stambollit për Kishën Ortodokse Autoqefale Shqiptare u bë më 12 prill të vitit 1937. Kjo erdhi pas punës këmbëngulëse që bënë klerikët shqiptarë me Kongresin e Beratit, të Korçës dhe pasi formuan Sinodin e tyre.

GREKËRIT BLLOKUAN UDHËTIMIN E KRYEPESHKOPIT SHQIPTAR

Mbreti Zog porositi avion në Itali për imzot Xhuvanin. Për realizimin e misionit fetaro-kombëtar Visarion Xhuvanin e mbështeti Naltmadhnia e Tij, Zogu I. Kur Visarioni u burgos nga regjimi komunist (nga viti 1948 deri më 1962) një nga bashkëvuajtësit e tij, Beqir Ajazi, për ndihmën e pakursyer që dha Naltmadhnia e Tij, Zogu I, në librin "Nga zhgaba me kurorë deri te drapri me çekan" shkruan: "Kishte vdekur Patriku i Bukureshtit dhe i gjithë Rumanisë. Siç e duan kanonet varrimi i tij do të zhvillohej me ceremoni madhështore ku do të ishin jo vetëm klerikët e lartë të vendit, por edhe përfaqësuesit zyrtarë nga kishat e vendeve të tjera, ndër të cilat bënte pjesë edhe Shqipëria, që dilte për herë të parë si autoqefale. Meqë vdekja e Patrikut kishte qenë e befasishme dhe kur përfaqësuesi i kishës shqiptare, Visarioni, duhej të ishte patjetër, Naltmadhnia e Tij, Zogu I, kishte porositur një takëm ceremonial për meshë, të thurur e të qëndisur krejt prej ari. Vetëm kamillafi i rëndë (mitra) dhe skeptri kishin kushtuar më se 400 napolona ar.

Linja ajrore për në Bukuresht atëherë kalonte Tiranë-Athinë-Sofje-Bukuresht. Kështu që veç vizës së tranzitit të Bullgarisë duhej edhe ajo e qeverisë greke. Kjo e fundit kishte refuzuar dhënien e vizës për Visarionin, sepse Imzot ishte "persona non grata" atje dhe i dënuar për shkak të veprimtarisë që kishte kryer me rastin e autoqefalisë. Dukej sheshit se autoritetet greke po bënin çmos për ta penguar kishën tonë që të paraqitej në një ceremoni botërore, siç qe ajo e varrimit të Patrikut të Rumanisë. Për t'ua hedhur në ajër planin e sabotimit të tyre, Naltmadhnia e Tij, Zogu I, kishte porositur aeroplan të posaçëm, duke e kaluar Visarionin në Itali dhe s’andejmi në Rumani. Sipas rregullave të protokollit i kish takuar Visarionit që të ishte i pari në krye të kësaj ceremonie. Pjesët e tjera, pamjen, veshjen dhe aftësitë kishtare i kishte vetë Visarioni, i cili kishte korrur atje një simpati të madhe për kishën tonë, për veten e vet dhe për Shqipërinë. Në lidhje me këtë veprimtari Gjergj Bubani më ka thënë se gjatë ceremonisë mijëra gra shqiptare të Bukureshtit ndërprenin herë pas here kortezhin për t’i dalë përpara Visarionit, duke brohoritur me devocion: "Jetë të gjatë o dhespoti ynë".
Nos Xhuvani, Pavli Haxhillazi; Gazeta Shqiptare 15-10-2004

[Hyllien]

PSE GREQIA THOTE JO

Gjergj Buxhuku

Vizita e presidentit grek Stefanopulos ishte rast kulmor, që bëri të mundur të shpaloste në publik të vërtetat dhe problemet e mëdha dhe të rënda, të fshehuara me mjeshtëri për shumë kohë, që qëndrojnë ndërmjet dy popujve dhe vendeve. Jo vetëm brenda vendit por edhe jashtë tij u përhap jehona e problemeve, që ekzistojnë ndërmjet vendeve tona. As më shumë e as më pak vetë televizioni i njohur “Euronews” i bëri jehonë përplasjes së Tiranës duke cituar si radhë ndonjëherë Çamërinë, Epirin e Veriut dhe përplasjen e armatosur të vitit 1947.
Qartë u pa se kreu i shtetit shqiptar, në mbrojtjen e të drejtave njerëzore dhe pronësore të popullsisë çame dhe shqiptare në përgjithësi në Greqi, si edhe zgjidhjen e çështjes së Kosovës u la vetëm nga politika dhe institucionet e tjera ekzekutive të vendit të tij. Opinioni publik e mbështeti fuqishëm qëndrimin e kreut të shtetit shqiptar. Nga ana tjetër ishte kuptimplotë heshtja e turpshme e gazetave partiake ndaj përplasjes së hapur dhe të paprecedent në konceptet dhe idetë e presidentëve respektivë për çështjet e mëdha të mësipërme. Siç duket politikanëve shqiptarë u është mbushur mendja top se nuk mund të qëndrojnë dhe as të vijnë në pushtet pa marrë aprovimin e Athinës. Mbase kanë edhe të drejtë nëse do të shikojmë dhe vlerësojmë historinë dhe rrjedhjen e ngjarjeve në periudhën postdiktatoriale shqiptare. Aq më shumë nëse shikon se praktikisht marrëdhëniet ekonomike ndërmjet Shqipërisë dhe Greqisë janë shumë të ngjashme me ato të një vasali të thjeshtë kolonial. Pikërisht këtu është edhe vetë problemi i vërtetë ndërmjet dy vendeve. Dhe në fakt grekët zotërojnë praktikisht të gjitha degët strategjike të ekonomisë shqiptare. Janë me qindra e qindra milionë euro, që çdo vit dalin jashtë Shqipërisë, duke u drejtuar në arkat e Athinës. Me paratë shqiptare që me aq mund dhe gjak sigurohen nga emigrantët tanë jashtë vendit dhe ndihmat e botës jo vetëm mbushen xhepat e monopolistëve grekë, pronarë të degëve strategjike të Shqipërisë, por dhe i krijohen vendit tonë probleme të panumërta me qëllimin e vetëm për ta mbajtur në mënyrë të përhershme në tension dhe në mungesë stabiliteti shoqëror. Mjafton të kujtojmë krijimin e problemeve të stisura të Himarës ku me paratë shqiptare, praktikisht paguhen për t’u emërtuar minoritarë banorët e saj, për të kuptuar sesa të fuqishëm janë pozitat greke në Shqipëri. Nuk është vendi për të përmendur ngjarjet e ‘97 për të mos ta ndërlikuar tej mase problemin. Të mos harrojmë se këto pozita janë siguruar në vite me paaftësinë shtetformuese shqiptare, mirëkuptimin e plotë të një pjese të konsiderueshme të politikës dhe deri në bashkëpunimin e hapur të kësaj pjese politikanësh me oligarkët grekë në rrjepjen e vazhdueshme të popullit të tyre. Padyshim për të shkuar deri këtu duhet të përmendim se shteti grek në mënyrë sistematike dhe të organizuar ka vepruar për të kapur fillimisht ekonominë dhe më pas edhe politikën shqiptare dhe për ta detyruar të veprojë kundër interesave të qytetarëve të vet. Duke shfrytëzuar varfërinë shqiptare, mungesën totale të eksperiencës së ndërtimit të shtetit demokratik dhe korrupsionin masiv të vendimmarrësve shqiptarë, u arrit që në vitet e para të rrëzimit të sistemit komunist në Shqipëri të hidhen tentakulat ekonomike dhe financiare të përfaqësuesve të oligarkisë greke. Kryesisht këta të fundit ishin përfaqësues të minoritetit grek, por më pas edhe politikanë shqiptarë, që në skemën e pushtimit ekonomik u bënë bashkëpunëtorë të të parëve. Zaptimi ekonomik u shoqërua me presione të forta politike ndërkombëtare, që edhe në disa çaste kur shteti shqiptar tregoi disa shenja vullneti të brendshëm se dëshironte të dilte nga dara e parapërgatitur greke, bënë që këto përpjekje të dështonin. Më pas erdhën ngjarjet e piramidave, që shënuan edhe shkrirjen e pushtetit ekonomik grek me atë politik në Shqipëri. Kapja e pushtetit ekonomik, politik u shoqërua gjithashtu me kapjen e medias duke mbyllur kështu edhe qarkun për shpresat e rilindjes shqiptare. Janë pikërisht përshkrimet e mësipërme që shkurtimisht mund të shpjegojnë se ku e gjen forcën presidenti grek për t’i thënë jo të qartë dhe të prerë çështjes çame dhe çështjes së Kosovës të ngritura në vetmi nga homologu i tij shqiptar.
Duhet ta pranojmë se ishte zëri i presidentit shqiptar i vetmi që përfaqësoi në memecërinë institucionale shqiptare, shpresat e 300 mijë çamëve për të rifituar të drejtat e tyre të mohuara në dekada nga Greqia. E njëjta gjë edhe për zgjidhen e çështjes së Kosovës. Ndryshe turpi do të ishte i plotë për të gjithë ne pa përjashtim. Opinioni publik e mbështeti qartë një qëndrim të tillë. Pavarësisht fuqisë greke frika e politikës shqiptare, të papërlyer në afera ekonomike, për të mos u shprehur dhe për të mos mbrojtur hapur interesat e qytetarëve dhe vendit të saj në rastin e dhënë, është e gabuar. Nuk kihet parasysh këtu se shqiptarët sot nuk janë shqiptarët e 15 ose edhe 7 viteve përpara. Emancipimi shoqëror i shqiptarëve ka bërë që ata të mos kënaqen vetëm për mbijetesë fiziologjike. Punësimi, arsimimi dhe jetesa në vende të huaja kanë dhënë ndikimin e tyre pozitiv sidomos te rinia shqiptare. Ata e kanë kuptuar se ku qëndrojnë rrënjët e vërteta të varfërisë së tyre. Qindra e qindra milionë eurot para djerse dhe gjaku të tyre tashmë janë identifikuar se shkojnë në xhepat e monopolistëve greko –shqiptarë. Në kushte të tilla edhe reagimi i tyre tashmë nuk është i paorientuar. Në mjaft raste përfshi edhe ndeshje sportive ata e kanë bërë të qartë se e dinë shumë mirë se cilat janë problemet e vërteta ndërmjet Shqipërisë dhe Greqisë. Edhe ata e dinë se organizimi dhe shprehja e vullnetit të shqiptarëve do të bëjë të mundur prishjen e sigurtë të qarkut të hekurt të zgjedhës ekonomike dhe politike greke në qafën e shqiptarëve. Të mos harrojmë se sot shqiptarët duhet të llogariten si një komb prej të paktën 7 milionë banorësh duke patur parasysh çlirimin e Kosovës nga zgjedha serbe. Forca e shqiptarëve për zhvillim është shumë më e madhe sesa më parë. Gjithashtu, edhe grekët e dinë mirë për sa më sipër.
Bashkë me heqjen e zgjedhës ekonomiko -politike do të zhduken edhe privilegjet përrallore greke në Shqipëri. Të vetmit, që nuk e kanë kuptuar janë politikanët shqiptarë, që si zakonisht në historinë tonë janë të fundit në radhë. Kuptohet këtu nuk e kemi fjalën për politikanët shqiptarë të panjollosur dhe që e dëshirojnë zhvillimin e vendit dhe qytetarëve të tyre. Dhe nëse sot nuk ka shumë të tillë me siguri vullneti i shqiptarëve do të bëjë që të dalin të tjerë në skenë. Kush e kupton se dëshira e shqiptarëve për të qenë të barabartë në vendin e tyre me të huajt do të realizohet me çdo kusht, do të jetë edhe fitimtari politik në afatgjatë në Shqipëri. Ajo që shqiptarët kërkojnë është asgjë më shumë se fitimi i dinjitetit të nëpërkëmbur të paktën në vendin e tyre!

20/10/2004

[Hyllien]

Deputetja greke dëshmon në favor të Millosheviçit

Një deputete greke deklaroi para Gjykatës së Hagës se akuzat kundër Sllobodan Millosheviçit për krime lufte kanë motive politike. Liana Kaneli, deputete e Partisë Komuniste greke dëshmoi në favor të ish-presidentit serb ndaj të cilit rëndojnë akuzat për genocid, krime kufte dhe krime kundër njerëzimit. Ajo ishte një ndër ata pak dëshmitarë që kanë pranuar të dëshmojnë në gjyqin e shumëdiskutuar. Kaneli tha se askush nuk ka të drejtën e organizimit të një gjyqi të tillë politik. "Si mund t'i falim gabimet e NATO-s, genocidin e saj dhe jo atë të tjerëve", tha Kaneli. Deputetja greke është e para dëshmitare në gjyqin kundër Millosheviçit që e ka mbrojtur ish-presidentin serb.


Gazeta Shqiptare 20-10-2004

[Hyllien]

Mesfushori i Shqipërisë u përgjigjet fyerjeve të tifozëve të OFI-t

Murati: Bojkot Greqisë Kreta, skena e krimit të përsëritur
Mesfushori i Shqipërisë, Edvin Murati, shënoi një gol dje në kampionatin grek me Iraklisin, por gjithçka u errësua nga incidenti midis tij dhe tifozëve kundërshtarë. Murati me skuadrën e tij luajtën kundër OFI-t të Kretës, në stadiumin famëkeq të Iraklionit, i njohur në Shqipëri për ndeshjen e kuqezinjve më 2 qershor 2001, për eliminatoret e Botërorit 2002. Kapiteni i Iraklisit është provokuar dhe ofenduar gjatë nga tifozët vendës, jo dhe aq për golin e djeshëm në ndeshjen ku OFI fitoi 2-1. Murati ishte autor i golit të parë kundër Greqisë, i cili i hapi Shqipërisë rrugën e fitores së madhe 2-1 me kampionët e Europës. Tri minuta para përfundimit Murati është zëvendësuar, por ka vendosur t'u përgjigjet tifozëve grekë me gjeste aspak të hijshme. Një veprim i tillë ka irrituar jashtë mase turmën dhe është dashur ndërhyrja e policisë për ta qetësuar. Vetë lojtari është ndëshkuar me karton të kuq nga gjyqtari, pas zëvendësimit të tij.

E njëjta skenë krimi

Edvin Murati nuk është një engjëll dhe pa dyshim që gjestet kundër tifozëve nuk janë aspak të miratueshme. Por dje kapiteni i Iraklisit ka qenë aktor e viktimë njëkohësisht në të njëjtën skenë krimi, stadiumin e Iraklionit. Më 2 qershor 2001 kombëtarja shqiptare u fye dhe u pështy sistematikisht nga tifozët në atë stadium të çuditshëm, ku spektatorët mund edhe t'i preknin me dorë lojtarët. Lojtarët në të gjithë botën shahen, madje kanë fituar "imunitet", por dje Murati nuk është sharë si në çdo stadium tjetër. Dje kapiteni i Iraklisit të Selanikut është sharë dhe përbuzur sepse është shqiptar, sepse shënoi një gol kundër kombëtares helene, sepse kombëtarja e tij qëndron më lart në renditje se kombëtarja helene. Pa dashur të mbrojmë më tepër se sa duhet lojtarin e Shqipërisë, nuk mund të lihet pa theksuar fakti se dje, më tepër se fajtor, ai ka qenë viktimë e shfaqjeve të përsëritura të racizmit ekstrem dhe ksenofobisë demode greke, në të njëjtin stadium ky është përbuzur edhe më parë, pikërisht se luante me Shqipërinë. Për të gjitha këto Murati, paçka se me incident akuzon dhe paralajmëron: "Nuk dua të luaj më në Greqi, se nuk mund ta duroj racizmin antishqiptar".

[Hyllien]

Presidenti grek përdor termin Vorioepir

Vorioepir, shpirt greku, Shqipëria nuk hyn në BE pa u plotësuar të drejtat e Omonias, këto kanë qenë kërcënimet e Presidentit Grek Stefanopulos gjatë mitingut të zhvilluar në Dervician, por shumë vonë në mbrëmje. "Shqipëria nuk do të hyjë në BE pa plotësuar të gjitha kërkesat tuaja, nga Alfa tek Omega. Ju vorioepirotët mjajtët gjallë frymën e dashurinë tuaj, gjuhën greke. Tani ka ardhur koha që këtë gjuhë ta mësoni në shkolla të mira. Nuk shkova dot as këtë herë në Himarë për shkak të axhendës, por Himara është këtu" tha Stefanopulos duke u drejtuar nga pjesmarrësit të cilët mbanin në duar flamuj grekë dhe thërrisnin "Vorioepir, Greqi". Presidenti grek ka vazhduar të thotë se përshëndetja për ta, (minoritetin) nuk vjen nga zyrat e shtetit grek, por nga i gjithë populli grek. "Dua t'ju siguroj se jo vetëm vitet e vështira që kaluat, por dhe tani që jeni në vite më të mira, shteti amë nuk ka pushuar së kujdesuri për ju dhe t'ju ndjejë si një nga pjesët më të vyera të helenizmit. Shoqërohem në këtë vizitë nga ministrja e arsimit Marjeta Janaku, e zoti Stilianidis, zëvendësministër i jashtëm. Kjo është shenjë e interesimit të shtetit grek për atë çka kalon Vorioepiri, e çka ndodh këtu. Ju sjell dhe një mesazh tjetër që e konsideroj të rëndësishëm e që u përpoqa ta them në Tiranë, mesazhin e një miqësie të ngushtë shqiptaro-greke" tha Stefanopulos, i cili përmendi disa herë fjalën Vorioepir në fjalën e tij. "Qeveria shqiptare nuk do të hyjë në BE nëse nuk do të plotësojë kërkesat e minoritetit nga Alfa deri tek Omega. Unë i kam kërkuar qeverisë shqiptare edhe dhënien e menjëhershme të pronave për minoritarët, sikundër ndodh kjo gjë edhe me shtetasit shqiptarë. Kjo kërkesë do të plotësohet", tha Stefanopulos. Në emër të qeverisë greke ai premtoi mbështetje të plotë e të vazhdueshme për të gjitha kërkesat e shtruara prej përfaqësuesve të minoritetit grek në Shqipëri.

Gazeta shqiptare

22-10-2004

[Hyllien]

Koshtunica-Karamanlis: Kufijte nuk mund te ndryshohen

Kryetari i Qeverise serbe Vojisllav Koshtunica dhe kryeministri grek Kostantinos Karamanlis sot ne Selanik rane dakord se kufijte e Evropes Juglindore duhet te mbeten te pandryshueshem, sepse ne te kunderten, pasojat do te ishin fatale. Ndryshimet eventuale te kufijve mund te jene burim i perleshjeve te reja, konsiderojne Koshtunica dhe Karamanlisi, te cilet marrin pjese ne dialogun njeditor nderfetar ne Selanik, te titulluar "Evropa nepermjet pajtimit dhe bashkepunimit".


BalkanWeb
21-10-2004

[Hyllien]

Kulaçi i krimbur i kërbaçit grek

Vizita e presidentit Stefanopullos përveç të tjerash shpalosi edhe disa gjëra të tjera që me thënë të drejtën tregojnë se diplomacia greke ndaj Shqipërisë jo vetëm ka filluar të vjetërohet në inercinë e saj patologjike, por ka filluar të marrë edhe përmasa qesharake. Shpjegimi i asaj çka përmendëm më sipër vjen nga vetë kulaçi grek që ishte zgjedhur kësaj here për shqiptarët pas kërbaçit të mosnjohjes së çështjes çame, mitingjeve me sloganin e integrimit të Shqipërisë në BE nëpërmjet Epirit të Veriut, etj.etj. Në fakt nuk është se ishte zgjedhur ndonjë kulaç i ri, thjesht ishte marrë përsëri nga sirtarët e diplomacisë së stërpërdorur, kulaçi i krimbur i kredisë greke për të pastrehët e piramidave të 1997. Ah, po kulaçi i piramidave është shoqëruar edhe me simiten po të mykur greke për rimëkëmbjen ekonomike të Ballkanit, që ka nja 5 vjet që është trumbetuar, por që edhe ajo na paska mbetur në letër për arsye të ndryshme.

As më shumë e as më pak është vetë zv/ministri i Ekonomisë greke që pa ju dridhur qerpiku i shpalosi edhe njëherë tjetër si dhurata të mëdha, që do të vijnë nga olimpi për shqiptarët e shkretë. Se si shkrihet në një dëshira e madhe primitive greke për tu treguar i fortë, i pasur dhe shpëtimtar para shqiptarëve me pafuqinë e këllqeve të tyre për të mbajtur këtë barrë të rëndë mbi supe, nuk kishe rast më të mirë për ta shikuar sesa në vizitën e fundit në Tiranë të delegacionit presidencial të Athinës. Ndjenja e inferioritetit të saj dhe praktika e lypsarit të përjetshëm ndaj vendeve të pasura të BE, që praktikisht e nxorën nga varfëria, duhet në një farë mënyre si kompleks i pastër të shkarkohet diku. Sigurisht, Shqipëria ishte dhe është një rast i mirë për të kënaqur mendjet e prapambetura të pasanikëve të rinj të vendit më të prapambetur të BE-së. Por sa më sipër është pjesa që i takon grekëve. Ata mund të thonë çfarë tu vijë në mendje dhe të gënjejnë me sa munden. Fakt është se ata nuk e kanë kuptuar se kohët kanë ndryshuar shumë dhe shqiptarët nuk kanë nevojë për ndihmën greke.

Ata kanë nevojë tashmë që vetëm grekët të mos na ngatërrohen nëpër këmbë për të na ndalur në rrugën tonë të pashmangshme të zhvillimit. Por, atë çka kërkojnë dhe kane nevojë shqiptarët fatkeqësisht politika aktuale e tyre nuk është në gjendje tua sigurojë. Nuk është fjala këtu vetëm për faktin se politika shqiptare në servilizëm të paparë dhe me një frikë të pashpjeguar nga gogoli grek, e la vetëm kreun e shtetit, që kërkoi në shkretëtirë të drejtat e mohura njerëzore të shqiptarëve të Çamërisë dhe Kosovës. Problemi është se në asnjë rast nuk u ngrit edhe argumenti më i vogël nga institucionet ekzekutive të shtetit se shqiptarët nuk mund të tallen më me premtime qesharake, që u ngjajnë karameleve të fëmijëve. Le të shqyrtojmë vetëm historinë komike të kredisë greke të piramidave, për të kuptuar se cila duhet të ishte përgjigja që u duhej dhënë emisarëve të Athinës. Pas një vale të pambarimtë mediatike të premtimeve të bujshme qeveritare të shtetit fqinj të jugut të përsëritur prej 6-7 vitesh në të gjitha takimet qeveritare dypalëshe, tashmë askush nuk është në gjendje të thotë saktësisht se çfarë bëhet me kredinë 15 miliardë dhrahmish të qeverisë greke për të ndërtuar pallate për të strehuar mjeranët e piramidave shqiptare.

Aq e largët është koha e premtimit të parreshtuar sa ka mbetur ende në kujtesën tonë emërtesa e monedhës së vjetër greke, pa marrë parasysh se ka disa vjet që ajo nuk është më në qarkullim. E thënë qartë ka ardhur koha të jemi të sqaruar përfundimisht nëse është pala shqiptare fajtore e mossigurimit të kredisë apo vetë propagandimi i dhënies së saj ishte thjesht një mashtrim i tipit piramidal të qeveritarëve grekë të kohëve të ndryshme. Prononcimi i fundit i zyrtarit grek siç duket i ngjan shumë qilimit të mashtrimeve komike të Penelopës, që mund ta hanë vetëm zyrtarë shqiptarë të korruptuar, të paaftë dhe të pandërgjegjshëm për postin e tyre. Nëse fjalët dhe premtimet e qeverisë greke për kredinë në fjalë kanë qenë vetëm në kuadrin e propagandës dhe të mashtrimit atëhere vetë shteti shqiptar duhet ta llogarisë një fakt të tillë në ndërtimin e mëtejshëm të marrëdhënieve ndërmjet palëve. Sa më sipër është vetëm një fragment sesa qesharakë janë zyrtarët grekë dhe shqiptarë së bashku secili në llogoren e vetë, por me sqarimin se të vrarë në dinjitet janë shqiptarët dhe jo grekët. Këta të fundit vazhdojnë të përlajnë paratë e shqiptarëve nga Shqipëria me të gjitha mënyrat e mundshme.

Të kuptohemi ata për veten e tyre mirë bëjnë, problemi është se janë vendimmarrësit tanë politikë, që se kanë për gjë të fyejnë bashkëkombasit e tyre me talljet greke për ndihmë ekonomike. Duhet ta kemi të qartë të gjithë se tashmë situata ka ndryshuar në mënyrë të tillë, që jo vetëm ne nuk kemi nevojë për lëmoshë nga grekët, por janë ata vetë që kanë interesa madhore në ekonominë shqiptare. Periudha kur vetëm shqiptarët e shikonin portën e jugut si të vetmin shpëtim ekonomik tashmë ka kaluar qëmoti. Sa më shumë kohë të kalojë pavarësisht dhe megjithë qeverisjen tonë, që lë shumë për të dëshiruar, në administrimin e burimeve të brendshme do të kemi një varësi reciproke në interesa ekonomike ndërmjet vendeve tona. Sa për ilustrim mjafton të përmendim, se vetëm në telefoninë celulare janë me qindra milionë dollarë që kalojnë kasafortave të fqinjëve jugorë. Nëse do të shtohen këtu edhe qindra milionë dollarë të tjerë, që çdo vit dalin nga Shqipëria në Greqi, në formën e importeve të naftës dhe nënprodukteve të saj, çimentos dhe prodhimeve bujqësore, në favor të eksportuesve grekë, mund ta kuptojmë lehtë interesin e madh ekonomik të fqinjëve tanë në ekonominë tonë.

Aq më shumë kur një pjesë e madhe e interesave të mësipërme greke në Shqipëri janë në format e monopoleve dhe oligopoleve krejtësisht në dëm të ekonomisë dhe zhvatjes së paskrupullt të qytetarëve tanë dhe rregullave ndërkombëtare të ekonomive moderne. Grabitje, që padyshim, është bërë me miratimin e bashkëpunimin e pastër të politikës kolaboracioniste shqiptare Pikërisht, për këtë arsye i duhet thënë ndal nëpërkëmbjes së institucioneve të shtetit shqiptar nga kushdo qoftë. Prandaj është e domosdoshme, që të analizohen me hollësi të gjithë parashembujt e premtimeve dhe zotimeve qeveritare të pambajtura nga shtetet e tjera në adresën tonë. Për të sqaruar përfundimisht nëse janë ose jo piramida mashtrimi dhe për të marrë në varësi të tyre kundërmasat përkatëse reciproke, siç i ka hije një shteti minimalisht të përgjegjshëm. Të paktën të bëhet e ditur se shqiptarët nuk mund të pranojnë më të hanë kulaçin e krimbur grek, si hap i parë për të ditur si të veprojnë më pas edhe kundër kërbaçit të vërtetë grek!


Gjergj Buxhuku, Shekulli

23/10/2004

[Hyllien]

Raporti i KE-së mbi racizmin dhe ksenofobinë ka kritikuar ashpër Athinën. Kërkohet ndëshkimi i “racistëve”

KE: Qeveria greke, racizëm ndaj emigrantëve

ATHINË - Greqia duhet të marrë masa drastike për të zhdukur fenomenet e racizmit. Raporti i Këshillit të Evropës për betejën kundër racizmit dhe ksenofobisë, ka qenë një shuplakë e vërtetë për Greqinë. Sipas raportit, emigrantët dhe grupe të tjera minoritetesh kanë probleme të shumta përsa i përket zbatimit të të drejtave të tyre. Raporti arrin deri aty sa të kërkojë marrjen e masave drastike për goditjen e fenomeneve të racizmit që lindin. Më konkretisht, të jepen dënime për punonjës të administratës shtetërore, të cilët bëjnë deklarata raciste si dhe ndaj organeve të pushtetit lokal, të cilat në kundërshtim me ligjet nuk pranojnë t’u shërbejnë emigrantëve.
Sipas raportit, procesi i legalizimit të emigrantëve kryhet me probleme. “Deri tani akoma nuk ka një politikë të caktuar për këtë problem, edhe pse emigrantët përbëjnë 10% të popullsisë”,- thuhet në raport. Procesi i dhënies së lejeve të qëndrimit “është i vonuar”, ndërkohë që “një emigranti për të marrë lejen e qëndrimit i duhet të rrijë me orë ose dhe me ditë në radhë përpara bashkisë, prefekturës apo spitaleve”. Gjithashtu shuma e lekëve që paguan një emigrant për ta marrë Lejen e Qëndrimit konsiderohet tepër e lartë dhe Këshilli sugjeron që kjo shumë duhet të ulet menjëherë, pasi kërkohen 150 euro nga njerëz me të ardhura të ulëta ose pa të ardhura. Nga ana tjetër, po sipas raportit, mungojnë ende masat e duhura për përfshirjen e emigrantëve në jetën politike dhe shoqërore të vendit siç është e drejta e zgjedhjes dhe e të zgjedhurit në zgjedhjet lokale për emigrantët, të cilët jetojnë prej vitesh në vend. Probleme sipas raportit, ka edhe në dhënien e azilit dhe megjithë rritjen e numrit të kërkesave vetëm 1% e tyre e fitojnë atë.
Policia dhe organet e drejtësisë
KE propozon ngritjen e një komisioni, i cili të shqyrtojë rastet e dhunës policore ndaj të huajve, duke kërkuar që të dënohen të gjithë ata policë të cilët ushtrojnë dhunë ndaj emigrantëve. Në raport tërhiqet vëmendja se ushtrohet dhunë ndaj emigrantëve nga policë, të cilët mbajnë poste në polici dhe bëhen dëbime masive në kohën kur është duke u zhvilluar procesi i legalizimit. Përsa u përket organeve të drejtësisë, sipas raportit, gjykatësit në shumicën e rasteve nuk kërkojnë përkthyes, megjithë vështirësinë që mund të ketë i pandehuri për të kuptuar greqisht. Gjithashtu shpeshherë gjykatat greke bëjnë diferencime gjatë dhënies së dënimit ndërmjet vendasve dhe të huajve. Kështu për të njëjtën vepër penale një i huaj dënohet më shumë se një vendas. Raportit të Këshillit të Europës nuk i ka shpëtuar as Kisha Ortodokse Greke. “KE tërheq vëmendjen në përgjegjësinë që ka Kisha Ortodokse greke që të ushqejë tolerancën dhe sidomos respektin ndërmjet besimtarëve të saj”. Gjithashtu raporti thekson se grupe të ndryshme fetare nuk kanë mundësi të ushtrojnë besimin e tyre, pasi nuk ekzistojnë objektet e kultit.


Shekulli, Altin Metaj, 20/11/2004

[Hyllien]

Nentor 21, 2004 - 05:24, (Korrieri), Elton METAJ


Moisiu, nje President "antigrek"


Kreu i Shtetit ne disa raste eshte kritikuar nga Athina zyrtare per qendrimet e tij. Debati per rolin e shqiptareve ne luften italo-greke, replikat per Camerine dhe se fundi reagimi helen per emrin e Maqedonise, pikat me te nxehta. Vizita e munguar e Presidentit Moisiu ne Greqi dhe moderimi i Kryeministrit Nano dhe Ministrit te Jashtem Islami per emrin e republikes fqinje dhe ceshtjen came

Presidenti Alfred Moisiu eshte kritikuar nga Greqia per deklaratat e tij lidhur me emrin e republikes fqinje te Maqedonise. Pasi i ka konfirmuar homologut te tij maqedonas, Branko Cervenkovski se prej kohesh ne komunikimet dypaleshe perdorej emri "Maqedoni", Kreu i Shtetit Shqiptar ka shkuar edhe me tej ne premtimet e tij. "Une bashkohem me mendimin e Presidentit Cervenkovski, se ne do te jemi nder te paret qe do ta vazhdojme kete pune", tha Presidenti i Shqiperise, vetem dy jave, pasi SHBA kishte hedhur hapin zyrtare te Maqedonise me emrin e saj kushtetues. Ky deklarim nuk u gelltit nga Athina zyrtare, e cila protestoi prane Shqiperise per nje njohje te mundshme nga Tirana te ish-republikes jugosllave te Maqedonise (FYROM) me emrin "Republika e Maqedonise", jo vetem ne marredheniet dypaleshe, por edhe shumepaleshe. "Pas deklaratave qe beri Presidenti shqiptar Alfred Moisiu, sipas te cilave Shqiperia do te ndiqte shembullin e SHBA-se dhe do te njihte FYROM-in me emrin e tij kushtetues, ministria kontaktoi me ambasadorin e Shqiperise ne Greqi per ta vene ne dijeni lidhur me pasojat negative te nje veprimi te tille", shkruhej ne nje komunikate te Ministrise se Jashtme helene.

Nderkohe, ne te njejten dite, Ministri i Jashtem shqiptar, Kastriot Islami, do te zgjidhte fjale te tjera per te shprehur te njejten ide me Presidentin, ate te njohjes se emrit "Maqedoni" ne marredheniet dypaleshe. Por shefi i diplomacise do te shmangte cdo premtim, ndersa perdori fjali shume me te perpunuara per te nenvizuar se i takonte Athines dhe Shkupit ta zgjidhnin ceshtjen e emrit.

Megjithate, rasti i Maqedonise nuk ka qene i vetmi, kur Moisiu dhe Presidenca jane perfshire ne replika me shtetin helen. Nje vizite ne fillim te korrikut ne Tirane e Ministrit grek te Mbrojtjes, Spilio Spiliotopullos, do te sherbente per te hapur nje nga dosjet me te debatuara te historise shqiptaro-helene. Presidenca do te deklaronte se Ministri grek, gjate takimit me Moisiun, ka falenderuar popullin shqiptar per qendrimin e mbajtur gjate Luftes se Dyte Boterore. Ne te kundert Ambasada helene ne Tirane do te reagonte, duke thene se deklarimet e Ministrit kishin te benin me trajtimin personal, qe babai i Presidentit Moisiu i kishte bere sulmit te forcave te Boshtit Fashist ndaj Greqise. Athina ne kete rast vleresoi faktin se Spiro Moisiu nuk pranoi te luftonte kunder forcave greke. Por Kreu i Shtetit Shqiptar nuk do te terhiqej, duke thene se shprehja e Spiliotopollos, se "une do te deshiroja t'u beja nje falenderim te madh, nje falenderim historik per qendrimin, qe populli juaj ka mbajtur gjate Luftes II Boterore", ishte percjelle ne menyre besnike nga permbajtja e bisedes.

Incidenti duket u mbyll ketu per te rihapur nje tjeter debat, ate lidhur me Camerine. Gjate vizites se Presidenti grek, Kostis Stefanopullos, ne Tirane ne fund te tetorit, Moisiu do te shprehej ne konferencen e perbashket per shtyp, se duhet "te fillojne sa me pare negociatat dypaleshe per problemin e pronave te popullsise came dhe te shqiptareve ne Greqi, si dhe te atyre greke ne Shqiperi". Reagimi i homologut grek ishte i menjehershem dhe i rrepte. "Kjo ceshtje i takon se kaluares, une nuk e di cfare kane biseduar Kryeministrat. Nuk kam deshire te kujtoj te kaluaren qe i perket vitit 1944.", ka thene Stefanopullos, duke deklaruar se ceshtja came nuk ekziston. Debati publik u duk se keqesoi klimen rreth ceshtjes came, pasi Tirana dhe Athina iu rikthyen llogoreve te vjetra. Per me teper, Moisiu do te lihej i vetmuar "ne aventuren e tij". Kryeministri Nano nuk do te deklaronte publikisht asgje lidhur me Camerine, por me gjuhe diplomatike do t'i referohej zgjidhjes se problemit te pronave te shqiptareve ne Greqi.

Ne kete menyre, Presidenti Moisiu duket te jete nder me radikalet ne qendrimet e tij ndaj Greqise. Krahas tre rasteve te fundit, mosdekretimi i marreveshjes ushtarake per bazen e Bisht-Palles apo reagime te tjera publike per trajtimin e emigranteve, duket se shtyjne per nje kohe te papercaktuar edhe viziten e munguar drejt Athines per Presidentin 75 vjecar. Prej marrjes se mandatit presidencial, Moisiu nuk ka zhvilluar ende nje vizite zyrtare ne Athine, ndersa nje ftese mesohet se ka mberritur ne Presidence. Sidoqofte ende nuk ka nje kohe te percaktuar per udhetimin e Moisiut drejt Greqise.

Konfliktet

1 - Presidenti Alfred Moisiu kembenguli ne fillim te korrikut 2004, se kishte te drejte lidhur me deklaratat e Ministrit grek te Mbrojtjes, Spilio Spiliotopullos, per Luften e Dyte Boterore. Kreu i Shtetit akuzoi palen helene se kishte dhene nje variant te genjeshtert per takimin Moisiu- Spiliotopullos, me 8 korrik ne Tirane. Presidenca Shqiptare deklaroi ne kete menyre, se Ministri Grek i Mbrojtjes ka falenderuar popullin shqiptar per qendrimin e mbajtur gjate Luftes se Dyte Boterore dhe jo trajtimin personal, qe babai i Presidentit Moisiu i kishte sulmit te forcave te Boshtit Fashist ndaj Greqise. Ambasada e Greqise ne Shqiperi reagoi dhe diplomatet greke thane nje variant te ndryshem per theniet e ministrit te tyre ne Presidencen Shqiptare. Greqia pretendonte se shprehjet e Ministrit Spitiliotopoulos kishin lidhje vetem me rolin personal te babait te Presidentit Moisiu, gjeneral Spiro Moisiut, ne fillimin e luftes italo-greke.

2 - Shqiperia dhe Greqia shfaqen qendrime te kunderta lidhur me zgjidhjen e ceshtjes came, gjate takimit zyrtar me 18 tetor 2004 mes Presidentit shqiptar Alfred Moisiu dhe homologut te tij helen Kostis Stefanopullos. Kreu i Shtetit Shqiptar kerkoi nje zgjidhje te drejte te pronave te popullsise came dhe te shqiptareve ne Greqi, si dhe te atyre greke ne Shqiperi. Ne te kundert, Presidenti i Greqise e cilesoi te mbyllur kete ceshtje dhe pjese te kaluares. "Sikurse kane rene dakort Kryeministrat, te fillojne sa me pare negociatat dypaleshe ne nivel ekspertesh per t'i dhene zgjidhjen e drejte juridike problemit te pronave te popullsise came dhe te shqiptareve ne Greqi, si dhe te atyre greke ne Shqiperi", ka thene Moisiu. Por per Stefanopullos "kjo ceshtje i takon se kaluares". "Nuk e di nese ekziston nevoja e zgjidhjes se problemit cam; une personalisht kete problem e konsideroj te mbyllur dhe nuk ekziston me, ndaj dhe s'ka nevoje me te zgjidhet", tha Presidenti grek.

3 - Presidenti i Republikes, Alfred Moisiu, pas nje takimi me homologun e tij maqedonas, Branko Cervenkovski, me 18 nentor 2004 ne Pogradec, tha se Tirana zyrtare prej kohesh e ka perdorur emrin "Maqedoni" dhe jo Republika ish-Jugosllave e Maqedonise. "Ne komunikimet dypaleshe prej kohesh Shqiperia e ka quajtur Maqedonine, 'Maqedoni'. Une bashkohem me mendimin e Presidentit Cervenkovski, se ne do te jemi nder te paret qe do ta vazhdojme kete pune", tha Kreu i Shtetit shqiptar. Por ka reaguar Athina nje dite me pas. "Pas deklaratave qe beri Presidenti shqiptar Alfred Moisiu, sipas te cilave Shqiperia do te ndiqte shembullin e SHBA-se dhe do te njihte FYROM-in me emrin e tij kushtetues, ministria kontaktoi me ambasadorin e Shqiperise ne Greqi per ta vene ne dijeni lidhur me pasojat negative te nje veprimi te tille", shkruhet ne nje komunikate te Ministrise se Jashtme helene.