Close
Faqja 7 prej 65 FillimFillim ... 567891757 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 61 deri 70 prej 646
  1. #61
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anėtarėsuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708

    Kundra zhvillimit ekonomik

    Edhe pse kane nje rekord te jashtzakonshem ne kolonizimin e tyre ekonomik te shqiperise, perseri jane kundra cdo lloj projekti madhor qe do fuste shqiperine ne tavoline, ashtu si dhe me korridorin 8, keshtu dhe me AMBO-n(qe mesaduket do ta shikoj driten si projekt, do apo nuk do pala Greke)

    GREQI, Mediat shkruajne se egzistojne gjasa te vogla per ndertimin e naftesjellesit AMBO
    *
    ATHINE (31 Dhjetor2004) - Shtypi grek shkruan se ekzistojne gjasa minore per ndertimin e naftesjellesit AMBO qe permes Maqedonise duhet t'i nderlidhe portet Burgas, ne palen bullgare, dhe Vloren ne palen shqiptare. "Jane shume te vogla gjasat per ndertimin e naftesjellesit Burgas - Vlore, pike se pari me qe behet fjale per projekt shume te shtrenjte - shkruan gazeta e Athines "Apogevmatini". Duke iu referuar burimeve ne Ministrine greke te Zhvillimit, gazeta ben te ditur se naftesjellesi AMBO, nuk mund t'i konkurroje naftesjellesit Burgas-Aleksandropolis, me qe per ndertimin e tij nevojiten 1.2 miliarde dollare, gjegjesisht 400 milione dollare me shume sesa per naftesjellesin bullgaro-grek. "Apogevmatini" vlereson se Memorandumi per ndertimin e AMBO-s, qe para dy diteve ne Sofje, e nenshkruajti Shqiperia, Bullgaria dhe Maqedoni, nuk do te ndikoje mbi planet per ndertimin e naftesjellesit greko-bullgar dhe se dokumenti ka pase karakter politik. Nenshkrimi qe Bullgaria e vendosi ne Memorandumin per AMBO eshte me qellim qe te terhiqen dividenda politike, duke marre parasysh rejtingun e ulet te kryeministrit bullgar Simeon Saksoburgotski dhe zgjedhjeve te ardhshme parlamentare ne Bullgari, shkruan e perditshmja athinase Apogevmatini". Naftesjellesin Burgas-Vlore duhet ta ndertoje kompania amerikan AMBO. Kryetari i saj Edvard Ferguson ne Sofje deklaroi se realizimi i projektit mund te filloje per nje vjet . db/db (MakFaxBalkanWeb)*
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  2. #62
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anėtarėsuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Emigrant ne Greqi, si perballesh me padrejtesite*
    *
    *Ngjarje nga jeta e perditshme e emigranteve shqiptare ne shtetin fqinje. Incidente per te cilat "haraci", shpesh eshte i ekzagjeruar". Perballje te shqiptareve me ngjarje qe shumekujt mund t'i duken te pabesueshme, por qe jane mese te verteta. Si deperton "racizmi" edhe pas miratimit se fundit te ligjit kunder tij dhe si talentet e huaja, shmangen nga meritat
    ATHINE - Jane te paret per denoncim ne krime te ndryshme. Identifikohen me patjeter si autore edhe pse shpesh, as qe jane te dyshuar. Trumbetohen si keqberes aq sa publikisht behet thirrje qe te hipet maleve per t' perzene. Dhe sigurisht, fjala eshte per emigrantet shqiptare, ne Greqi. shpesh, te merituar per ate c'ka u etiketohet, emigrante shqiptare ne vendin fqinje, perballen perdite me nje realitet aspak "vellazeror", si ne politiken e dy vendeve. Perkundrazi, shpesh deri racist. Gazeta "Tribuna" e cila botohet ne Athine, ne numrat e saj te diteve te fundit, boton shume episode shpesh te dhimbshme, ku emigrantet shqiptare perballen me nje realitet te eger mbijetese ne vendin helen. "Tribuna" permend raste flagrante si shqiptareve u mohohen te drejta ose ne rastin me te keq, denohen me bollek.

    *"Tribuna", vlereson se, nese do te veprohej me te gjithe emigrantet e tjere, sic veprohet me shqiptaret, atehere Greqise patjeter i duhet qe te ndertoje me dhjetra burgje. Kjo, ne nje kohe kur dihet se 50% e emigranteve ne pergjithesi jane ilegale dhe kjo padyshim vjen nga burokracia e vete ketij vendi, si edhe nga indiferentizmi i shtetit shqiptar i cili problemin e emigracionit ende nuk e sheh si nje problem mbarekombetar. Dihet se 65% te gjithe emigracionit ne Greqi e perbejne shqiptaret, por kjo nuk do te thote qe askush te mos interesohet per padrejtesite dhe fatin e tyre ne vend te huaj ne nje kohe kur ne kete vend sapo ka dale edhe ligji antiracist. Ne keto kushte, "Tribuna", pyet: "A eshte e gatshme kjo shoqeri qe emigrantet te integrohen ne jeten e tyre te perditeshme, te mos jene te ligjshem vetem per te punuar ne "punera te zeza" per afendikojte (pronaret) dhe te paligjshem pas pune kur kthehen per ne shtepite e tyre".

    **Korrieri,* 31 dhjetor 2004






    -----------------------


    Artan Kaculi, i kthyer tre ditė mė parė, rrėfen dhunėn e policisė greke dhe mjerimin qė e shtyu pėr tė kaluar kufirin
    Emigranti: Policėt grekė, dhunė barbare ndaj meje


    DURRĖS- Me kokėn dhe njėrin krah tė fashuar, me dhimbje tė forta nė kėmbė, Artan Kaculi, 23-vjeēari i dhunuar nga policia greke nė tentativė pėr tė kaluar kufrin tashmė ėshtė kthyer nė familjen e tij tė varfėr nė fshatin Rushkull tė rrethit tė Durrėsit. Ende ndien dhimbje nė kokė dhe nė trup, ndėrsa nuk ngurron tė tregojė ekskluzivisht pėr gazetėn “Shekulli” atė qė ai e quan dhunė barbare dhe njė racizėm tė hapur tė policisė greke ndaj shqiptarėve. I keqtrajtuar, Artani, ka mbėrritur pranė familjes sė tij nė lagjen Perlat tė fshatit Rrushkull, nė orėn 23:00 tė sė martės. Nė udhėtimin e tij nga Korēa deri nė Durrės shqėrohej nga vėllai, Emriu. Tė dy sė bashku kishin ndėrmarrė udhėtimin nė Greqi, po Emriu mundi t’i shpėtonte keqtrajtimit tė policisė greke.
    Njė fis me 50 anėtarė, nė mjerim
    Burrat e familjes Kaculi ishin tė parėt qė na pritėn nė oborrin e shtėpisė, nė lagjen Perlat. Teksa u njohėn me qėllimin e vizitės ata menjėherė shprehėn revoltėn pėr atė qė i ka ndodhur djalit tė tyre. Jo vetėm pėr dhunėn fizike por dhe pėr fyerjen e rėndė qė i ėshtė bėrė Artanit. Burrat e fisit nuk pranuan qė Artani tė qėndronte shtrirė nė krevat, teksa tė tregonte pėr gazetėn dhunėn e policisė greke. “Artani do tė flasė nė kėmbė nė oborrin e shtėpisė qė ata qė e goditėn djalin tonė ta kuptojnė se ai dhe ne do tė jemi nė kėmbė”,- u shprehėn tė afėrmit e emigrantit tė keqtrajtuar. Janė plot 50 anėtarė tė fisit Kaculi tė cilėt qė para 13 vjetėsh janė shpėrngulur nga Shtiqni i Kukėsit nė Durrės, pėr njė jetė mė tė mirė. Por nė fakt janė pėrballur me mjerimin, papunėsinė. I papunė ishte dhe Artani vetėm 23 vjeē, ndaj ditė mė parė vėndosi tė kalonte ilegalisht kufirin, pėr tė siguruar bukėn e 6 anėtarėve tė familjes sė tij, qė jeton nė varfėri tė tejskajshme. Por nė kėtė tentativė ai u pėrball me shkopinjtė, grushtat, shkelmat dhe pėrbuzjen e policisė greke tė Follorinės.
    Rrėfimi i Artanit
    Ka qėnė data 30 shtator kur Artani sė bashku me vėllanė e tij u nisėn nga Durrėsi nė Korēė, me qėllimin pėr tė kaluar nė tokėn greke. Familja e tij jeton nė mjerim. Asnjė prej 6 anėtarėve tė familjes sė Artanit nuk punon ndaj ky i fundit sė bashku me tė vėllanė ndėrmorrėn udhėn e emigrimit ilegal. “Vizė nuk mund tė siguronim, pasi s’kishim para, kėshtu qė vendosėm qė tė kalojmė kufirin nė kėmbė.E dinim qė ishte njė gjė e vėshtirė, por nuk kishim rrugė tjetėr”, tė thotė Artani. Nė kufi ka arritur sė bashku me vėllanė nė orėn 19:00 tė datės 30 shtator. Mė pas kanė hyrė nė thellėsi tė tokės greke, por shumė shpejt kanė kuptuar se po ndiqeshin nga policia. “Filluam tė vraponim, por ata na u vunė pas me motorė dhe xhipa. U ndamė me vėllanė dhe ecėm nė drejtime tė ndryshme duke vrapuar fushave”,- kujton Artani, i cili ėshtė ndaluar nga policia greke aty rreth orės 23:00. I riu shqiptar ka kujtuar se policia greke do ta shoqėronte, por siē shprehet ai “sikur tė isha njė kafshė policėt grekė mė goditėn me grushta dhe me shqelma nė kokė, trup dhe fytyrė”. Artani qė kupton greqisht pasi nuk ėshtė hera e parė qė shkon atje, rrėfen mė tej se policėt grekė i janė drejtuar me fjalėt "kriminel, nxir pistoletėn, granatėn dhe ēfarė ke me vete” dhe mė pas sėrish e kanė goditur duke i thėnė "ti shqiptar i mallkuar, ne do tė vrasim". Ai kujton se gjatė dhunės qė ushtrohej mbi tė ka dėgjuar emrin Jani. “Emėr tjetėr nuk mė kujtohet”, thotė Artani. Ashtu i keqtrajtuar ėshtė izoluar nė njė burg, ku e kanė kėrcėnuar se do ta mbanin 4 vjet aty. “Nė dhonat e izolimit ishin dhe 10 shqiptarė tė tjerė tė cilėt mė ndihmuan qė tė kaloj gjendjen e rėndė shėndetėsore, pėr shkak tė dhunės. Policia greke nuk mė dha njė gotė ujė tė pija”, - rrėfen 23-vjeēari. Tė nesėrmen me njė furgon burg, ku pėrveē disa shqiptarėve tė tjerė ndodhej dhe Emriu, Artani ėshtė sjellė nė kufirin shqiptar tė Kapshticės, ku dhe ka bėrė denoncimin. Artani ėshtė i vendosur qė tė denoncojė patrullėn greke pėr keqtrajtimin qė i ka bėrė. Ndonėse nuk di emrat e policėve qė e qėlluan, Artani shprehet se mban mend emrin e njėrit prej tyre, Janisit. “Pse duhej tė mė keqtrajtonin. Unė nuk jam kriminel, jam vetėm hallexhi qė u detyrova tė kaloj kufirin pėr tė nxjerrė bukėn e gojės. Pėrse duhej tė mė fyenin. Unė e kam pėr nder qė jam shqiptar. Le tė dėnoheha pėr shkelje kufiri”,- thotė mė tej ai .Kur e pyet se a do tė shkoj sėrish nė emigracion ai tė pėrgjigjet se nėse nuk gjen punė do tė ikė sėrish. “Si mund tė qėndroj kėtu kur nuk ka punė, kur familjet tona nuk marrin asnjė pėrkrahje sociale, sado tė vogėl, kur nuk kemi njė copė tokė pėr tė siguruar bukėn e pėrditshme”, pėrfundon 23-vjeēari, djali i madh i familjes Kaculi.Llambi Kallēo
    Artani 20 km rrugė nė kėmbė pėr nė shtėpi
    Nė 2 tetor, pas ndihmės mjekėsore tė marrė nė spitalin e Korēės, 23-vjeēari sė bashku me vėllanė e tij ėshtė shoqėruar nga policia e Korēės deri tek furgonat e Tiranės. Tė dy sė bashku kanė zbritur nė Tiranė dhe mė pas kanė marrė njė automjet deri nė Sukth. “Nuk kishim lekė me vete dhe sė bashku me vėllanė bėmė rreth 20 km rrugė nė kėmbė pėr tė arritur deri nė shtėpi”, thotė Artani. Ata mbėrritėn nė banesė pak para mesnatės duke u gdhirė dita e djeshme, ndėrsa familjarėt ishin nė ankth pėr shėndetin e tyre. Nėna e tij, Faria, me lot nė sy tė thotė se "djalin e kam rritur me njėqind halle dhe ata ma kanė goditur barbarisht .E kam pritur me zemėr tė ngrirė gjithė natėn dhe kur erdhi nė shtėpi thashė shyqyr qė ėshtė gjallė. A kanė fėmijė ata qė i godasin njerėzit kėshtu”, pėrfundon nėna e Artanit.

    Shekulli, 04/11/2004
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Hyllien : 16-03-2007 mė 11:43
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  3. #63
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anėtarėsuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Nga ana tjeter, edhe pse kundra futjes se Shqiperise ne Europe, qe gjasme duhet te "rrespektoj" te gjitha traktetet, Greqia eshte futur ne traktatet e fundit dhe me te rendesishme ne Europe duke manipuluar cdo bilanc te sajin. Ky artikull edhe pse jashte temes, nuk eshte jashte kontekstit me te gjere, dhe mendoj se ja vlen te vendoset ketu per ti dhene bagazhin e duhur te njohurive lexuesit, se si behet politika ne Europe, kur DO TE BEHET, dhe si nxirren probleme(si ne rastin e Kosoves apo minoriteteve ne Shqiperi) kur nuk duan qe te behet.



    Greece, deficit

    Saturday, September 25 2004 @ 03:38 PM Central Daylight Time

    ATHENS Greece confessed Wednesday to having been in breach of European Union budget deficit rules since 2000, leading to suggestions that it may not have been entitled to join the common currency after all.

    Finance Minister George Alogoskoufis blamed the previous Socialist government, ousted in March, for what he termed "creative accounting" and for misleading EU statisticians.
    .
    "The problem would not be so serious if it had happened only one year," Alogoskoufis said during a parliamentary debate. "The fiscal derailment is due to actions and omissions by the previous government and we cannot hide behind our little finger anymore."
    .
    The admission came a day after the EU's executive commission announced that Greece had revised its debt and deficit figures to correct errors in data sent to Brussels in recent years.
    .
    Eurostat, the EU's statistics agency, will release its official figures, based on those revisions, by next week.

    Greece, the EU's poorest member at the time, failed to join the euro with the first wave of nations in 1999 because of a high budget and rising inflation. Two years of stringent economic reforms, including a 14 percent depreciation of the drachma, got it into the club in January 2001, a year before the euro currency began circulating.
    .
    The revelations this week have raised questions not only about whether skeptics were right, but also about the accuracy of EU statistics, which rely on data from member states. Appearing before the European Parliament in Brussels, the European Central Bank president, Jean-Claude Trichet, described the situation as "a real enormous problem," according to news agency reports.
    .
    "We have to be sure that the figures which are presented are reliable and pertinent," he said.
    .
    While Greece is not the only member state to have breached the budget cap, it is the first to admit to hiding the truth. With 10 new EU countries, many with messy finances, lining up to join the euro, economists said the EU may have to adopt tighter controls before allowing them in - a sentiment echoed by Trichet in Brussels.
    .
    "We must absolutely be sure that an independent institution, body, entity would guarantee, if I may, that we can rely on the figures which are presented," Trichet was quoted as saying.
    .
    Under EU rules, members must keep budget deficits to 3 percent of gross domestic product.
    .
    A review of state accounts ordered by Greece's new government shows Athens repeatedly broke that ceiling. In 2000, the year the country's finances should have met the criteria for joining the euro, Greece's budget deficit was 4.1 percent of GDP, the new calculations showed, far higher than the 2 percent reported by the previous government.
    .
    For 2001 and 2002, the revised deficits hit 3.7 percent, more than twice the originally reported figure.
    .
    Greece had already revised upward its figures for 2003 and 2004, largely due to the costs of holding the Olympic Games.

    Greece, the EU's poorest member at the time, failed to join the euro with the first wave of nations in 1999 because of a high budget and rising inflation. Two years of stringent economic reforms, including a 14 percent depreciation of the drachma, got it into the club in January 2001, a year before the euro currency began circulating.
    .
    The revelations this week have raised questions not only about whether skeptics were right, but also about the accuracy of EU statistics, which rely on data from member states. Appearing before the European Parliament in Brussels, the European Central Bank president, Jean-Claude Trichet, described the situation as "a real enormous problem," according to news agency reports.
    .
    "We have to be sure that the figures which are presented are reliable and pertinent," he said.
    .
    While Greece is not the only member state to have breached the budget cap, it is the first to admit to hiding the truth. With 10 new EU countries, many with messy finances, lining up to join the euro, economists said the EU may have to adopt tighter controls before allowing them in - a sentiment echoed by Trichet in Brussels.
    .
    "We must absolutely be sure that an independent institution, body, entity would guarantee, if I may, that we can rely on the figures which are presented," Trichet was quoted as saying.
    .
    Under EU rules, members must keep budget deficits to 3 percent of gross domestic product.
    .
    A review of state accounts ordered by Greece's new government shows Athens repeatedly broke that ceiling. In 2000, the year the country's finances should have met the criteria for joining the euro, Greece's budget deficit was 4.1 percent of GDP, the new calculations showed, far higher than the 2 percent reported by the previous government.
    .
    For 2001 and 2002, the revised deficits hit 3.7 percent, more than twice the originally reported figure.
    .
    Greece had already revised upward its figures for 2003 and 2004, largely due to the costs of holding the Olympic Games.
    .
    Prime Minister Kostas Karamanlis has accused the Socialist government of deliberately underreporting spending related to the Olympics and the military.
    .
    The Socialists say the conservative government was fudging budget figures itself to tarnish the credit the Socialists won for securing Greece's admission to the euro zone in 2001.
    .
    Alexander Radwan, a spokesman for the center-right bloc of the European Union's economic and monetary committee, on Tuesday called on the European Commission to re-examine Greece's economic data for 1998 and 1999 - the years its fitness for joining was assessed. Greece's entry to the euro zone was "perhaps premature," he said, although it was unclear what the fallout would be, if any.
    .
    Greece has until November to draft a plan to get its finances in order by next year.
    .
    "Conditions for the continuation of the economic recovery remain in place," he told the European Parliament's economic affairs committee. He added that high oil

    prices do not yet pose a risk of inflation in the euro area, although they could "dampen somewhat" economic growth. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    BRUSSELS After forcing Greece to admit that it had massaged its economic statistics around the time the country qualified to join the euro zone in 2001, the European Commission said Thursday that it was sending a team to Athens to check national deficit and debt figures from earlier years.
    .
    The commission, which is charged with enforcing Europe-wide laws, said that it might take legal action against Greece for not obeying the rules, but added that Greece's membership in the euro zone was not in doubt.
    .
    "The decision to admit Greece was based on the best information available at the time," said Gerassimos Thomas, the commission's spokesman for economic affairs. "That decision won't change."
    .
    The new investigation, however, will check the data from years including 1997-1999 - the relevant period for Greece's application. The Greek finance minister, George Alogoskoufis, disclosed Wednesday that his country's budget deficit had exceeded the permitted limit of 3 percent of gross domestic product since 2000.
    .
    He blamed the previous Socialist government, which left office this year. Eurostat, the statistics office of the European Union, confirmed the new figures with its own revised data Thursday, which showed that the deficit in 2000 was more than twice the 2 percent reported at the time by the Greek government.
    .
    Eurostat said Athens had underestimated military spending, as well as the amount of interest it was paying on its debt, and overestimated a surplus in social security payments.
    .
    "The revisions are of a size and scope that is causing real worries," said the EU commissioner for economic and monetary affairs, Joaquķn Almśnia.
    .
    The European Central Bank president, Jean-Claude Trichet, expressed similar concerns Wednesday about the Greek figures.
    .
    Eurostat also has concerns about data submitted by Ireland and Belgium, said a spokesman, Philippe Bautier, but he added that the problems there are not as serious as the statistics problem in Greece.
    .
    "There is no problem with these two countries' deficit and debt figures," he said, although he could not immediately say what was wrong with their figures.
    .
    Greece's bookkeeping was one of the topics discussed by euro zone finance ministers at their meeting this month in Scheveningen, the Netherlands. They urged Greece to improve the quality of its statistics, but agreed that national statistics offices throughout Europe were preferable to establishing a centralized statistics-gathering agency.
    .
    Eurostat revised Greece's deficit in 2000 to 4.1 percent from 2 percent. In 2001 and 2002 the deficits have been revised to 3.7 percent from 1.4 percent previously. The 2003 deficit has risen to 4.6 percent from 3.2 percent.
    .
    Similarly, Greek debt was revised up to 114 percent of GDP in 2000 compared with an earlier estimate of 106.2 percent. Debt in 2001, was 114.7 percent of GDP compared with 106.9 percent, and the 2002 debt figure was raised to 112.5 percent from 104.7 percent, Eurostat said.
    .
    In addition to the deficit cap of 3 percent, countries were supposed to have total debt levels no higher than 60 percent of GDP. In practice, countries that had higher levels, like Italy and Belgium, were allowed in as long as the debt was going down.
    .
    Eurostat normally trusts member states' statistical submissions, which it uses to compile twice yearly snapshots of the European economy. However, doubts about figures provided by Greece prompted Eurostat to take a closer look. "Given the uncertainty about some figures from Greece," a new mission will be sent to check pre-2000 figures, said Eurostat's general director, Michel Vanden Abeele.
    .



    International Herald----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    BRUSSELS, Sept. 23 -- The European Commission, the executive arm of the European Union (EU), joined on Thursday the chorus of condemnation regarding Greece's false presentation of its economic data.

    The Commission's statistical office, Eurostat, confirmed in statement that huge upwards revisions for the Greek budget deficit in 2000 - 2003, pushing the country above the EU's 3 percent limit for these three years.

    And EU Economics and Monetary Affairs Commissioner Joaquin Almunia said in a comment, "the revisions are of a size and scope that is causing real worries in the Commission."

    However, Greece's "suitability" to be a member of the euro zone is not being called into question.

    Almunia's spokesman told a daily press conference that "the decision was made with the best data available at the time ... I don't think there is envisaged any kind of possibility to reopen these kinds of decisions."

    The Greek government admitted on Wednesday that it was in breach of the euro rules at the time it joined euro, the single currency used in 12 EU countries. The revised figures show that Greece - which joined the single currency in 2001 - had a budget deficit of 4.1 percent in 2000, revised up from 2 percent.

    Under EU rules, a country attempting to join the euro must have a deficit under 3 percent before it is permitted to join the currency.

    The President of the European Central Bank, Jean-Claude Trichet, has described the issue as "a really enormous problem." ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Statement by Commissioner Joaquķn Almunia on the revision of Greek deficit and debt data

    The Commission takes note of the new Greek deficit and debt data published today by Eurostat. The revisions are of a size and scope that is causing real worries to the Commission.

    In line with the ECOFIN Council statement issued on the occasion of its informal meeting on 10/11 September, the Commission reiterates that the compilation and reporting of budgetary statistics is of vital importance to the credibility of the budgetary surveillance. Eurostat had consistently raised questions about the quality of the Greek data in the past and the new information justifies this insistence. Eurostat will now look at the possible implications of these revisions for the years before 2000. A Eurostat mission will be sent to Greece to that effect. Moreover, Eurostat will look into the possibility of starting an infringement procedure against Greece for non compliance with the Regulation 3605/93 and ESA95.

    In our EMU architecture, statistics are, and will remain under the new Constitution, a national responsibility. It is therefore of outmost important that the independency, integrity and accountability of the Member States’ national statistical institutions be reinforced in the future. As highlighted in our Communication of economic governance and in line with the ECOFIN conclusions of 2 June, the Commission will make proposals to that effect soon. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  4. #64
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anėtarėsuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    DUKE SHFLETUAR VĖLLIMIN ANTISHQIPTAR TĖ BOTUAR NĖ GREQI ME TITULL “VENDET E DHIMSHME TĖ GREQISĖ.-DĖSHMITARĖT E VORIO-EPIRIT DHE TĖ VLLEHĖVE”// TĖ MOS HARROJMĖ ATĖ QĖ NA KANĖ BĖRĖ DHE ATĖ QĖ PO NA BĖJNĖ GREKĖT// NGA KASTRIOT DERVISHI



    Natyrisht nuk ėshtė ndonjė gjė e re tė thuash se nė Greqi u botua ky apo ai libėr kundėr Shqipėrisė, apo u mbajt kjo ose ajo veprimtari antishqiptare. E themi kėtė sepse nė antishqiptarizmin e tyre grekėt janė sistematikė, konstantė dhe pėrherė e mė shumė arrogantė.
    Nė Greqi ka njė aparat vėrtetė tė mirėorganizuar* “vorioepirot” qė lufton me pushkė e penė, ditė e natė kundėr Shqipėrisė si shtet dhe kundėr shqiptarėve si komb. Vazhdimisht punishtja antishqiptare e kėtij aparati e paraqitur haptazi dhe qartazi si prodhimtare aktesh terroriste, nxjerr nė treg njė numur tė madh botimesh tė saj, ku angazhohen mjaft historianė, politikanė, shkrimtarė, gazetarė, priftėrinj etj.
    Mė i fundit botim ėshtė ai i shtėpisė “Ekzdhoseis Kesopulos” tė Selanikut me titull “Vendet e dhimbshme tė Greqisė-dėshmitarėt e Vorio-Epirit dhe vllehėve”, i cili siē thuhet nė parathėnie ėshtė nga dhjetė botimet qė i kushtohen “Idesė sė Madhe”, greke.
    Nė faqen e parė tė kėtij libri gjenden vargjet e njė “kėnge tė vjetėr greke pėr Vorio-Epirin”, nga ata kėngė qė sajohen vit mbas viti. Ja teksti i kėsaj “kėngė”:
    Ėshtė njė motėr
    Vėrtetė e bukur
    E quajnė Vorio-Epir
    Dhe e dua shumė
    Botimi luksoz prej 400 faqesh ėshtė profilizuar nė tre ēėshtje ėshtė pregatitur nga mbi 35 vetė dhe Greqia ka angazhuar kėtu historianė, politikanė, gazetarė, shkrimtarė etj, tė drejtuar nga Kostandin Vakapulos{pėr ēėshtjet historike}, Nikos Maxhupulos {pėr ēėshtjet politike} dhe Aristidhis Kesopulos {pėr problemet e sė ardhmes}. Ata qė kanė kontribuar pėr kėtė libėr janė:
    -Vllasis Anxhidhis, pedagog i universitetit “Aristotel” tė Selanikut.
    -Jorgos Anastariaridhis, historian dhe lektor nė A.P.F.
    -Arqileas Anthemidhis, bashkėpunėtor shkencor.
    -Perikli Vakufaris, mėsimdhėnės historie.
    -Maria Vergeti, lektore historie nė A.P.F.
    -Fanuris Voros, mėsues filozofie dhe historie.
    -Jorgos Janakopulos, politolog.
    -Stathis Enstulaidhis, shkrimtar.
    -Athanas Karathanos, mėsimdhėnės nė A.P.F.
    -Aleksandros Kariotoglu, mėsimdhėnės.
    -Janis Ksirotorus, pedagog nė universitetin “Makedonia”.
    -Stathis Pelajadhis, mėsimdhėnės nė A.P.F.
    -Janis Tarnaridhis, teolog nė A.P.F.
    -Kostas Fotjadhis, pedagog historie nė A.P.F.
    -Evangjelos Hekimoglu, gazetar dhe pedagog i jashtėm nė A.P.F.
    -Dhimitrios Athanasidhis, liceist.
    -Krisa Aropoglu, gazetare.
    -Dhimitris Garufias, avokat.
    -Thanas Georgiadhis, historian dhe gazetar.
    -Spiro Zeherlis, gazetar.
    -Ana Theofilaktu, mjeke.
    -Kostas Ianidhis, shkrimtar.
    -Aristotel Kristopulos, shkrimtar.
    -Jorgos Logothetis, gazetar.
    -Nikolaos Berxhas, gazetar.
    -Janis Bitos, pedagog ushtarak.
    -Apostol Panajopulos, historian dhe shkrimtar.
    -Stelios Papathemelis, shkrimtar dhe ministėr nė qeverinė greke.
    -Jorgos Raptis, shkrimtar dhe historian.
    -Jorgo Skiadhis, gazetar.
    -Timotheo Timotheadhis, mjek, shkrimtar dhe historian{?}.
    -Aristarkos Taxhmalidhis, mjek.
    -Harris Gjirkinidhis, studiues historie.
    -Vana Harallambiu, gazetare.
    -Joana Harriviadhu, filologe.
    -Mihal Krisanthopulo, gazetar e teolog.
    E bėmė kėtė pėrshkrim tė kėtyre personave pėr disa arsye.
    -Sė pari pėr tė njohur se cilat janė ata qė kanė bėrė kėtė “vepėr”.
    -Sė dyti pėr tė kujtuar se disa prej tyre kanė ardhur edhe nė Shqipėri ku kanė folur pėr “miqėsi midis dy popujve”.
    -Sė treti pėr tė kujtuar se midis njė universiteti nė Shqipėri dhe universitetit “Aristotel” tė Selanikut ka njė marrėveshje binjakėzimi.
    -Sė katėrti pėr tė kujtuar se ėshtė angazhuar drejtpėrdrejt edhe njė anėtar i qeverisė greke si Stelis Papathemelis. Jo se nuk njihet puna e qeverisė greke nė raste tė tilla, por ka domethėnie pėrzierja e drejtpėrdrejtė dhe publike e njė ministri nė njė “vepėr” tė tillė.**
    Libri i nė fjalė i takon serisė “B”. Seria paraardhėse “A” ka pasur kėtė pėrmbajtje:
    -Historia troket nė portėn tonė.
    1-Jo atdhe tė ndarė.
    2-Grekėt nuk harrojnė kurrė tė shkuarėn e tyre{ ndėrsa shqiptarėve iu thuhet se duhet ta harrojnė-shėnim}.
    3-Si arritėm nė ndarjen e atdheut.
    4-E kaluara dhe e ardhmja.
    Nė vijim tė kėtij botimi seria “B” ka kėtė pėrmbajtje:
    5-Dėshmitarėt e Vorio-Epirit dhe vllehėve {libri qė po analizojmė -shėnim}.
    6-Maqedonia e Epėrme dhe historia e 6 popujve.
    7-Traka, Kostandinopoja, Rumelia.
    8-Vendet greke nė Kaukaz.
    9-Tė emigruarit.
    10-Mikrovia.
    Nė kėtė mėnyrė duke llogaritur qė njė libėr mund tė ketė deri nė 400 faqe, do tė thotė qė rreth 4 mijė faqe propagandė shoviniste janė pėrgatitur nga “profesorėt” dhe politikanėt grekė pėr propagandimin e qėllimeve tė tyre. Pėr tė qenė realistė dhe tė kthjellėt nė gjykime duhet tė themi se grekėt ndonėse kanė pretendime me tė gjithė fqinjėt e tyre, tė rrezikuar drejtpėrdrejt dhe seriozisht janė vetėm shqiptarėt. Kjo sepse grekėt e “mundin” pėr shembull Turqinė vetėm me libra dhe me ndonjė hartė qė e paraqesin si tė vjetėr. Ata as qė guxojnė qė ta provojnė “heroizmin” e tyre me Turqinė.
    Duke marrė parasysh tė vėrtetėn e madhe se midis Shqipėrisė dhe Greqisė ka ekzistuar gjithmonė njė gjendje lufte pėr faj tė kėsaj tė fundit dhe nisur nga fakti se Greqia ka ushtruar krime tė vazhdueshme ndaj shqiptarėve nė vite tė ndryshme dhe ka organizuar vrasje e djegie tė pėrmasave tė mėdha tė jugut tė Shqipėrisė nė vitet 1912, 1913, 1914, 1941, 1997 etj, na del detyrė ne shqiptarėve qė tė mos harrojmė kurrė atė qė na kanė bėrė grekėt. Dhe pėrderisa grekėt janė kėmbėngulės nė mos harrimin e historisė sipas versioneve tė tyre, jo mė pak kėmbėngulės duhet tė jemi ne shqiptarėt nė kėtė drejtim.
    1. Pretendimet territoriale greke si vazhdim tė “Megali Idea”-s
    Qysh prej vitit 1844, kur kryeministri i atėhershėm grek Janis Kolcki, shpalli idenė e madhe tė quajtur “Megali Idea”, qė do tė thoshte kryesisht shtrirjen e Greqisė nė territorin e dikurshėm bizantin. Vit pas viti dhe nė kohė tė ndryshme nė Greqi ėshtė punuar pėr tė vėnė nė jetė* projektin “Kolcki”, i cili ėshtė njė projekt tipik shovinist qė synon njė Greqi tė Madhe. Nė librin e sipėrpėrmendur por edhe nė botime tė posaēme vihet re se pretendimet greke mund tė klasifikohen si mė poshtė:
    -Vorio-Epiri .
    -Maqedonia e Epėrme{qė do tė thotė jugu i FYROM-it}.
    -Thraka Lindore{Turqia evropiane}.
    -Rumelia Lindore{qė do tė thotė jugu i Bullgaria}.
    -Territore ku jetojnė grekėt e vjetėr{ku futen edhe pretendimet greke ndaj Italisė si Siēila, Kalabria etj}.
    -Kaukazi{kufiri turko-gjeorgjian}.
    -Territori ku jetojnė “grekėt e vjetėr” nė mes tė Turqisė, ose zona e quajtur prej tyre si “Pontos”.
    -Mikrasia{Turqia e sotme}.
    Nė kohė dhe vite tė ndryshme Greqia duke vepruar me ndihmėn e ushtrisė, kishės greke dhe politikave konjukturale tė kohės, ka realizuar atė territor qė ka sot kryesisht nė kurriz tė tokave shqiptare dhe nė kurriz tė territoreve bullgare tė Egjeut. Pėr t`u kujtuar janė kryesisht dy luftrat ballkanike tė viteve 1912-1913, Lufta e Parė Botėrore dhe pėrfitimet e Greqisė pas kėsaj lufte. Ndėrkaq ndėr disfatat kryesore tė grekėve renditet lufta greko-turke e viteve 1921-1922, e cila i dha fund ēdo ėndrre territoriale tė Greqisė nė dėm tė Turqisė.
    Sakaq duket qė mė e rrezikuara nga planet greke ėshtė Shqipėria pėr shkakun e thjeshte se ajo ka qenė vazhdimisht nė luftė me grekėt dhe nuk i ka dhėnė atyre atė pėrgjigje qė duhej dhėnė. Grekėt i kanė marrė Shqipėrisė njė ndėr krahinat mė tė pasura tė saj si Ēamėria dhe zonėn e Kosturit dhe Follorinės. Pėrveē kėsaj ata kanė kryer sistematikisht pastrim etnik ngaj shqiptarėve dhe kanė nė fuqi njė ligj qė e quan Shqipėrinė vend armik. Nė vend qė tė ketė pretendime me tė drejtė Shqipėria pėr territoret qė ia ka marrė padrejtėsisht Greqia, ndodh pikėrisht e kundėrta. Greqia i kėrkon Shqipėrisė gjysmėn e territorit tė saj tė cilėn e konsideron idiotėsisht si “Vorio-Epir”. Dhe pėr tė kompletuar pretendimet greke ndaj Shqipėrisė pėrkushtohen deri nė verbėri historianė, priftėrinj, politikanė, artistė, shkrimtarė, sportistė etj. Pėr tė qenė tė besueshėm ata e marrin shqyrtimin e ēėshtjes qysh nė lashtėsi. Kjo do tė thotė qė grekėt falsifikimet i nisin qysh me lashtėsinė dhe i vazhdojnė me kohėn e sotme. Nė fakt vetė ata qė quhen grekė janė njė racė bastarde qė me tė drejtė studiuesi Robert Kaplan e ka cilėsuar “njė pėrzierje grekėsh, turqish, shqiptarėsh, rumunėsh, sllavėsh tė zgjedhur dhe tė tjerė …”{shih R.K. “Greqia: Dashnorja e Perėndimit, Gruaja e Lindjes” faqe 31}.
    Nė vazhdim tė pretendimeve tė tyre shoviniste, grekėt janė insistues dhe falsifikatorė nė kėtė pika kryesore:
    -Lashtėsia “vorio-epirote”.
    -Qėndresa e “vorio –epirotėve” nė shekuj.
    -Vendosja e gabuar e kufjve nė vitin 1913.
    -Justifikimi i terrorizmit grek si “lėvizje nacional-ēlirimtare”.
    -Mohim i problemit ēam dhe cilėsimi i ēamėve si “terroristė”.
    -Theksimi se ortodoksėt e Shqipėrisė janė grekė sipas kriterit se “ēdo ortodoks ėshtė grek”. Nė kėtė kuadėr roli i kishės ortodokse tė Shqipėrisė, shihet si i lidhur me kishėn greke. Grekėt haptazi pranojnė se qėllimet e tyre janė qė kisha ortodoksė tė jetė njė mjet i fuqishėm pėr helenizimin e shqiptarėve.
    -Reklamimi i njė ashtuquajturi “persekutim tė pėrhershėm tė minoritetit grek nga shqiptarėt” nė kohra dhe vite tė ndryshme,etj.***
    2. A i intereson grekėve tė vetėquhen “barbarė” ?
    Ėshtė e provuar tashmė se midis grekėve tė lashtėsisė dhe kėtyre tė sotmėve, nuk asnjė lloj lidhje genetike. Bastardizimi i racės greke ėshtė i atillė sa i ka shndėrruar grekėt nė njė rrėmujė genetikė qė s`merret vesh se cilin gen ka mė me shumicė. Nga kjo pikpamje nuk dihet me saktėsi apo nuk mund tė merret me mend se ē`farė gjaku mund tė rrjedhė nė dejet e tyre.
    Mjafton tė shikosh fytyrat deri evgjitėrore tė grekėve, pėr tė krijuar njė bindje tė ēastit se sa kot janė ato krenari false tė grekėve pėr trashėgiminė e tyre helene.
    Robet Kaplan ka shkruar se njė politikan grek si Sotiris Papapulitis i ka thėnė atij kėto fjalė:
    “Unė e urrej termin grek. Ai ėshtė shtembėrim i fjalės turke qen ose sllav….”.
    Mirėpo ata qė quhen sot grekė{sipas pėrcaktimit tė Papulitis-it} janė tė fantaksur fare pas asaj qė ata e quajnė “lashtėsi” e tyre. Kapitulli i lashtėsisė i librit qė po analizojmė ėshtė shkruar nga* Jorgo Skiadhi qė siē merret vesh nė fillim tė librit ėshtė gazetar. Shkrimi i tij ėshtė mė tepėr i njė karakteri politik sesa* historik apo arkeologjik. Gazetari nė fjalė nėnvizon se paskemi “2500 vjet histori tė Epirit grek”. Ndėrkohė dihet qė historianėt e lashtė grekė, ndėr tė cilėt edhe Herodoti i quanin “barbarė” tė gjithė ata qė nuk ishin helenė si epirotėt, maqedonasit, ilirėt etj. Grekėt kanė qejf qė patjetėr t`i quajnė “helenė” epirotėt pa e mbėshtetur gjėkundi kėtė gjė. Duke marrė parasysh atė qė thonė vetė historianėt e lashtė helenė, i bie qė grekėt e sotėm kanė dėshirė nga e keqja tė vetėquhen automatikisht “barbarė”.
    Pėrsa i takon lashtėsia sė racės shqiptare nė trevat e njohura tashmė mund tė themi se kjo lashtėsi njihet qysh prej shekullit tė 10-tė Para Krishtit.
    Pėrveē kėsaj grekėt duan tė bėhen tė besueshėm me reklamimin e ndonjė kolonie helene. Kjo nuk mund tė pėrbėjė ndonjė gjė tė madhe pasi dihet qė helenėt vazhdimisht emigronin nėpėr zona bregdetare tė veēuara dhe asnjėherė nė brendėsi tė territorit tė njė vendi. Duke vepruar kėshtu ata mbeteshin vazhdimisht si periferikė.
    Jorgo Skiadhi nė shkrimin e tij pėrmend ndėr tė tjera se nė vitin 1997 nė Butrint etj u bėnė shkatėrrime tė mėdha nga “vandalėt nė dėm tė kulturės grekė”, duke pėrfshirė edhe vjedhjen e antikave. Mirėpo Skiadhi nuk thotė asgjė nga e vėrteta qė nė qendrat muzeale tė Shqipėrisė u vodhėn nė vitin 1997, pikėrisht ato antika qė i pėrkisnin periudhės parahelene. Natyrisht kjo gjė nuk mund tė bėhej nga vjedhės tė zakonshėm dhe nuk ėshtė rastėsi qė vazhdimisht ėshtė goditur kjo kulturė.
    Mund tė shtojmė gjithashtu se kur shohim qė edhe organizata famėkeqe “vorio-epirote” SFEVA merret me arkeologji, kuptohet se sa e lartė mund tė jetė besueshmėria nė kėto raste.
    Mund tė diskutonim e tė shkruanim shumė mė tepėr pėr periudhėn e lashtėsisė, por duke qenė tė bindur se midis helenėve tė lashtėsisė dhe racės sė atyre qė quhen sot “grekė” nuk ka asnjė lidhje, kjo gjė bėhet mė e panevojshme. Grekėt do tė bėnin mirė tė provonin mė parė se ē`farė janė ata vetė para se t`i hyjnė historive tė vjetra me shkėputje tė gjatė nė mes.
    *3. Edhe Skėnderbeu shpallet grek
    Ndėr falsifikimet e librit dhe autorit Jorgo Skiadhis, renditet edhe deklarimi i Gjergj Kastriotit si grek. Pėr Skiadhis-in “Jorgo Kastriotis ishte i gatshėm pėr ēėshtjen greke”. Pėr hir tė kėsaj “ēėshtjeje”, sipas Skiadhis-sit ai kishte marrė edhe emrin Aleksandėr {Skėnder}. Pėr autorin grek, babai i Skėnderbeut quhej Janis Kastiotis dhe ishte martuar me “princeshėn serbe Vojsava”. Shtembėrimi tjetėr* ėshtė ai sipas tė cilit Skėnderbeu “luftoi nėn flamurin e Bizantit qė tė krijojė shtetin e Epirit”. Kėtu duhet thėnė se asnjėherė nuk ka qenė fjala pėr ndonjė Epir grek dhe se Skėnderbeu vėrtet e ka quajtur veten princ i Epirit, por jo i ndonjė Epiri grek.
    Ndėrsa Jorgo Skiadhis bėhet mė qesharak kur Krujės i thotė “Kreas” dhe Lezhės “Leēe”.
    4. “Epirotėt” qė* studiuan nė Rusi nė shekullin e 19-tė
    Hapja e shkollave greke jashtė territorit etnik grek ka qenė njė mjet i fuqishėm nė strategjinė e helenizimit tė territoreve kufi me Greqinė . Nė fillim tė viteve `70-tė tė shekullit tė 19-tė, numuri i shkollave greke nė Shqipėri erdhi duke u shtuar ditė pas dite. Veprimtaria e kombinuar kulturore ,laike ose fetare , me pėrkrahjen e gjithanshme tė Patriarkanės sė Stambollit si dhe me shpėrndarjen e subvencioneve financiare tė shtetit dhe diasporės greke , ndikoi nė shtimin e madh tė institucioneve arsimore duke marrė si kriter fenė dhe jo kombėsinė. Njė rol tė posaēėm patėn nė kėtė proces edhe grekėt qė u ēuan pėr studime nė Rusi dhe qė nė librin nė fjalė pėr tė rritur vlerėn e tyre cilėsohen si “epirotė”. Mirėpo po tė shikosh mbiemrat e tyre do tė vesh re se askush nga ata nuk ėshtė nga jugu i Shqipėrisė por vetėm mund tė kenė shėrbyer si mėsues tė greqishtes nė shkollat e jugut tė Shqipėrisė.Tė tillė janė pėr shembull Janis Bubukis nė Janinė, Jorgos dhe Anastas Gorgolis, e Dhimitėr Gavelkos nė Meēovė, Nikolas dhe Mihal Zosimas nė Grebenė, Janis Koritiotis nė Korēė, Jorgo Theofanis nė Prevezė, Anastas dhe Nikolas Marolis nė Paramithi, etj. Ndėr studentėt mė tė njohur tė kontigjentit qė ka studiuar nė Rusi, tė shoqėruar* me foto janė Nikolaos Zosimas qė ka shėrbyer nė Grebenė dhe mbahet si studiues i madh; Jorgos Rizaris dhe Jorgo Averof qė ka shėrbyer nė Meēovė dhe mbahet nga grekėt si historian. Pėrveē kėsaj mund tė kujtojmė se nė Greqi disa nga ish-studentėt qė patėn studiuar nė Rusi, dhanė shuma tė mėdha pėr kishėn dhe shkollėn greke. Mbetet tė diskutohet nė ishin qė mė parė pasanikė apo u bėnė tė tillė pas ardhjes nga Moska. Gjithsesi ndėr dhuruesit mė tė mėdhenj renditet Janis Dobolis{pėr universitetin e Athinės}, Jorgo Sivas{pėr akademinė e Athinės}, Mihalis Togjicas{pėr shkollėn teknike}, Jorgo Rizaris{pėr kishėn greke}, Jorgo Averof{pėr politeknikumin e Athinės} etj. Vlera e kėtyre dhuratave shkon deri nė 8 milion dhrahmi pėr njė person.
    Nė librin nė fjalė jepen tė paktėn 50 emra qė kanė studiuar nė Rusi duke treguar kėshtu njė bashkėpunim tė suksesshmėm greko-rus kundėr shqiptarėve fill pas kongresit pansllavist qė u mbajt nė Moskė mė 1867. Roli i Rusisė pas kėtij kongresi ishte vėrtet i madh. Nė Serbi, Bullgari, Mal tė Zi, etj filluan tė veprojnė komitete revolucionare si iniciatore tė kryengritjeve tė ardhėshme antiosmane. Siē duket nuk ėshtė lėnė pas dore as roli kuadrit klerikal ortodoks dhe ai i kuadrit arsimor grek. Duke fuqizuar kėto dy elementė rritej ndjeshėm edhe fuqia asimiluese e dėshiruar. Ata grekė qė kanė studiuar nė Rusi kanė qenė profilizuar si mėsues dhe klerikė. Gjithashtu ka pasur rėndėsi sjellja e librave nga Rusia, ndihma ekonomike etj. Nga ana tjetėr ėshtė pėr t`u ēuditur qė ndonėse Rusia dhe Greqia nuk kanė qenė aq afėr, janė kryer edhe martesa pėr interesa politike dhe shumė vajza greke janė martuar me rusė. Kėtij fakti i ėshtė dhėnė rėndėsi e posaēme nė librin nė fjalė. Pas studimeve nė Rusi, kontigjenti i grekėve tė arsimuar atje luajti rolin qė edhe pritej. Ai bashkėpunoi ngushtė edhe me shoqatat e krijuara posaēėrisht pėr helenizimin e shqiptarėve.*
    Njė nga shoqatat qė vepronte me agresivitet nė jug tė Shqipėrisė ishte edhe “Shoqata pėr pėrhapjen e kulturės greke” me qendėr* nė Athinė. Ajo kishte pėr qėllim ngritjen e ndėrtesave tė reja shkollore, furnizimin me tekste leximi pėr tė mbjellė farėn e helenizmit, pėr tė ē`kombtarizuar popullsinė ortodokse shqiptare etj. Kėto tendenca pėrfshinin territoret shqiptare deri nė Durrės , ku vepronin 320 shkolla greke.* Pėrmasa tė gjera mori dhe invadimi* i institucioneve arsimore greke veēanėrisht nė Gjirokastėr , Janinė , Delvinė , Berat , Vlorė , Durrės , etj. Ndonėse formalisht programi i tyre ishte edhe laik , kėto shkolla ishin nėn mbikqyrjen e rreptė tė klerikėve grekė , duke pasur si veēori parėsore intolerancėn e thellė fetare. Nė mėnyrė tė hapėt bėhej infiltrimi i elementeve tė lutjes fetare. Pėr klerin grek shqiptarėt ortodoksė duhej tė cilėsoheshin vetėm grekė dhe asgjė tjetėr.
    Ėshtė pėr t`u kujtuar gjithashtu se “Vėllazėria Qendrore Kulturore” ishte themeluar nė mė 1867 dhe “Sillogu Kulturor Epirot” mė 1871{pas kongresit pansllavist tė vitit 1867} i themeluar edhe ky nė Stamboll. Sillogu nė fjalė ngriti njė mori shkollash fetare* pranė mitropolive e peshkopatave* nė jugun e Shqipėrisė. Ėshtė pikėrisht kjo kohė qė “rastis” me ngritjen e shumė shkollave greke nė jugun e Shqipėrisė.
    Sponsor pėr ngritjen e kėtyre shkollave u bėnė fatkeqėsisht edhe disa renegatė shqiptarė pasanikė tė mėdhenj shqiptarė si Vangjel Zhapa* nga Labova e Lunxhėrisė , Apostol Arsaqi i njohur nga grekėt si Apostolos Arsakeos* nga Hotova e Pėrmetit,* Pano Duri nga Lunxhėria etj.
    Pėr tė kufizuar veprimtarinė e tyre bėnė pėrpjekje sa mundėn edhe rilindasit e tanė. Megjithatė lloji i kėtyre shėrbėtorėve e rriti shumėn kolosale nė shėrbim tė ē`kombėtarizimit tė bashkėatdhetarėve tė tyre.
    5. Roli i grekomanėve shqiptarė Arsaqi, Zhapa, Zografi etj nė dobi tė Greqisė dhe nė dėm tė Shqipėrisė.
    Pėr grekėt njė kategori pasnikėsh qė ata i quajnė “vorio-epirotė”, kanė pasur njė rol tė madh nė realizimin e projekteve helenizuese. Pėr fat tė keq tė gjithė kėta kanė qenė tė gjithė shqiptarė tė udhėhequr nga ndjenja grekomane. Ndėrsa grekėt kėmbėngulin se kėta pasanikė kanė qėnė nga “Vorio-Epiri”.
    Apostol Arsaqi ishte njėri nga grekomanėt qė i shėrbeu verbėrisht Greqisė. Ai ishte nga Hotova e Pėrmetit. Babai i Apostolit ėshtė larguar nga Hotova e Pėrmetit pėr nė Rumani ku ka ushtruar edhe profesionin e tij tė mjekut popullor. Kėtu ai ka tėrhequr mė vonė edhe birin e tij Apostolin, tė cilin e dėrgoi me studime pėr mjekėsi. Apostoli ka lindur mė 1792. Pas mbarimit tė shkollės mė 1813 u mor mė shumė me tregėti dhe arriti tė verė shpejt pasuri. U integrua nė jetėn politike rumune aqsa arriti tė bėhej edhe ministėr i jashtėm i kėtij shteti mė 1860. Mirėpo antivlerat e vėrteta tė tij ai i shfaqi nė dobi tė Greqisė, pėr tė cilėn investoi jo pak. Kėshtu ai ngriti nė Athinė shkollėn pedagogjike pėr vajza tė emėrtuar “Arsakeio”. Ai dhuroi shuma mjaft tė mėdha nė dobi tė interesave greke, e veēmas nė funksion tė pėrforcimit tė njė shkolle greke ashpėrsisht antishqiptare. Llogaritet qė shumat e dhuruara nga Arsaqi nė dobi tė Greqisė janė relativisht tė mėdha duke pėrfshirė edhe ato tė lėna pas vdekjes. Njė pjesė e madhe e tyre u pėrdor edhe pėr tė ndėrtuar shkolla greke nė Shqipėrinė e jugut e cila konsiderohej nga grekėt si e tyre.Sipas librit qė po analizojmė, nė vitin 1871, Arsaqi organizoi njė mbledhje nė fshatin e tij Hotovė, ku themeloi edhe njė shkollė mėsuesish.
    *“Sillogu Kultutor Epirot i Stambollit” me paratė e Vangjel Zhapės, Pano Durit, Kristaq Zografit, Apostol Arsaqit etj, e kishte orientuar tehun e aksioneve nė dobi tė hapjes sė shkollave greke sidomos nga lumi Shkumbim e poshtė , gjithmonė nė lidhje tė ngushtė me kishėn greke. Pėr fat tė keq renegatėt e sipėrpėrmendur shqiptarė u bėnė edhe idhtarė dhe fanatikė tė “Megali Idea”{“Ideja e Madhe”}, duke propagandur se meqė shqiptarėt dhe grekėt kishin origjinė tė pėrbashkėt pellazgjike, ata duhej tė konvertoheshin nė grekė.
    Apostol Arsaqi ka vdekur mė 1874.Grekėt kanė ditur qė edhe sot tė pėrkujtojnė veprėn e tij antishqiptare kur kanė hapur “kolegjin Arsekeo” nė mes tė Tiranės. Cermonia zyrtare e pėrurimit tė kėtij “kolegji” ėshtė zhvilluar mė 20 tetor 1998 nė ndėrtesėn e marrė me qera nė Tiranė dhe nė vitin e parė janė regjistruar 80 fėmijė tė moshave7-8 vjeē. Kjo “ngjarje” ėshtė pasqyruar edhe nė revistėn “Albanohellenica” nr.1, e cila pėr ironi tė mėtejshme tė fatit ėshtė shtypur nė shtypshkronjėn e Janullatosit “Ngjallja” nė Tiranė. Revista nė fjalė, botim i Lidhjes Filologjike shqiptaro-greke, nė numurin e vetėm tė saj qė pėrfshin materiale pėr vitin 1999 lajmėron nė dy gjuhė se nė Tiranė qenka pėruruar “Kolegji Grek Arsekeo”, nė tė cilin nxėnėsit do tė bėkan plot 9 orė nė javė greqisht.
    Ndėrsa sot ka filluar ndėrtimi i njė kompleksi tė ri nė njė vend tė lakmueshėm nė Tiranė me njė sipėrfaqe shumė tė madhe ku pretendohet sa pėr tė hedhur hi nė sytė e shqiptarėve se kėtej e tutje do tė ndėrtohet njė kolegj “greko-shqiptar”. Shfaqja e simboleve fetare greke nė tabelėn pranė kompleksit dhe pėrzierja e kishės greke tė Janullatosit nė tė, janė tregues tė qartė se kemi tė bėjmė me njė institucion tė helenizmit nė Shqipėri. Gjithė ajo hapėsirė pėr grekėt* s`do tė jetė gjė tjetėr pėrveēse njė vatėr agjenturore speciale e stacionuar kėtu edhe ligjėrisht. Dhe historia na mėson se gjithmonė grekėt kanė punuar kundėr Shqipėrisė me kryq, shkollė greke dhe andartė. Nė kėto vite duket se kishin mbetur disi prapa planeve tė tyre pėrsa i takon shkollave greke nė Shqipėri, gjė tė cilėn po pėrpiqen ta bėjnė me tė shpejtė tani. Pėr mė tepėr nuk ėshtė e rastit qė emri i grekomanit renegat Apostol Arsaqi tė simbolizojė njė “vepėr” tė tillė. Kujtojmė gjithashtu se nė Athinė ka njė rrugė me emrin e Apostol Arsaqit.
    Vangjel Zhapa ėshtė njė tjetėr grekoman i vėnė nė shėrbim tė Greqisė. Ai ka lindur nė Labovė tė Madhe nė Gjirokastėr mė 1800. Ky qysh nė moshė tė vogėl punoi si bari i familjes sė tij dhe tegoi njė kujdes pėr bimėt mjekėsore. Rreth moshės 13 vjeēare, Zhapa u largua nga fshati i tij pėr nė Janinė ku punoi bashkė me bashkėfshatarin e tij Vangjel Meksi si mjek popullor.
    Mė 1821, Zhapa lufton bashkė me Marko Boēari pėr lirinė e Greqisė. Mė 1830 ai u largua nga Greqia pėr nė Rumani ku ushtroi zanatin e mjekut popullor. Kėtu ai arriti tė shėrojė nga njė sėmundje e pashėrueshme njė anėtar tė familjes mbretėrore rumune dhe pėr kėtė gjė u shpėrblye mjaft mirė nga kjo familje.
    Zhapa bleu prona tė shumta nė Rumani Nė kėtė mėnyrė duke vazhduar kėshtu Zhapa arriti tė pasurohet dhe tė vėrė pasuri tė shumta. Duhet thėnė se nė Rumani Vangjelin e shoqėroi edhe kushėriri i tij Kostandin Zhapa {1813-1892}. Edhe ky veproi si kushėriri i tij dhe fotoja e tij gjendet nė botimet “vorio-epirote”.
    Pas disa kontributeve nė Rumani, Vangjel Zhapa u kthye nė Greqi. Mė 1859 ai sponsorizoi lojrat olimpike tė zhvilluara nė Athinė. Me pasurinė e tij u ndėrtuan mjaft objekte publike me pėrmasa tė mėdha. Zhapa pėr faqen e tij tė zezė kontriboi pėr ngritjen e shkollave greke, gjė tė cilėn e filloi nga fshati i tij Labovė, fshat ku askush nuk flet greqisht.
    Vangjel Zhapa ka vdekur mė 1865.*
    Njė tjetėr grekoman ishte dhe Kristaq Zografit{1820-1896}. Origjina e Zografėve ėshtė nga fshati Qestorat i Gjirokastės. Kristaqi ishte njė pasanik qė pėr shumė vite kishte qenė bankier nė Stamboll. Ai i shėrbeu grekėve duke i bėrė mjaft dhurata atyre si shkolla, bibloteka, etj. Pėr shėrbimet e shquara Kristaq Zografi u quajt nga kisha greke si “Udhėheqės i madh i kishės”.
    Nė rrugėn e kėtij grekomani eci edhe biri i tij Jorgji* Zografi {1863-1920}, i cili studioi pėr shkenca politike dhe ekonomike. Ai kishte njė llogari bankare nė Stamboll dhe drejtonte sillogun e Stambollit qė pėrgatiste kuadro politikė dhe arsimorė pėr ēėshtjen greke. Ėshtė aktiv sidomos pas vitit 1897. Nė vitin 1909 ishte ministėr i Punėve tė Jashtme tė Greqisė. Nė vitin 1914 ishte “kryeministėr i qeverisė sė Vorio-Epirit”.*
    Ėshtė pėr t`u kujtuar se rrugėt e Athinės mbajnė emrat e tė gjithė grekomanėt* si Zhapa, Arsaqi, Zografi etj.
    6. Cili ėshtė “i shenjti Shėn-Kozma” dhe pse ėshtė i rėndėsishėm ai pėr planet helenizuese tė grekėve
    Nė librin qė po analizojmė njė vend “nderi” i ėshtė lėnė edhe njėrit prej antishqiptarėve mė tė zellshėm tė kohrave, tė quajtur Kozma Etoliani{1714-1779}. I “pagėzuari” nga kisha greke si “Shėn Kozmai”, ishte njė prift nga armata e priftėrinjve qė dėrgoheshin nė Shqipėri nga kisha greke pėr tė mbajtur gjallė frymėn helenizuese qė e karakterizonte dhe e karakterizon kėtė kishė. Qėlloi qė Kozmai u vra pėr punėt e poshtra qė ai kreu kundėr shqiptarėve. Pėr tė mos u harruar punėt e tij tė poshtra kundėr shqiptarėve ai u bė shenjtor nga grekėt. Nė librin qė po analizojmė potreti i “Shėn Kozmait” dhe shkrimi i tij janė nė venė nė ballinėn e librit. Kjo ėshtė njė domethėnie e madhe. Gjithashtu nuk ėshtė pa rėndėsi tė thuhet qė kapitulli i librit “Kisha dhe pedagogjia nė Vorio-Epir” hapet mė historinė e Kozma Etolianit.
    Kėtė kapitull e ka marrė pėrsipėr “gazetari” Jorgo Skiadhi.
    Sipas tij, Kozma Etoliani ėshtė veshur prift nė vitin 1759 nė Stamboll. Shėrbesat e tij ndahen nė “katėr periudha”:
    -Periudha e parė kur ka punuar nė Stamboll.
    -Periudha e dytė kur ka punuar nė Dhitiki-Sterea{Greqi}.
    -Periudha e tretė kur ka punuar nė Egje.
    -Periudha e katėrt kur ka punuar nė Selanik, Korēė, Voskopojė dhe Epir.
    Kudo ku shkoi, Etoliani ishte njė misionar i pėrkushtuar i kishės greke si tė gjithė klerikėt tjerė tė kasaj kishe. Pėr grekėt, Etoliani kishte pengesėn e vazhdueshme tė hebrejve dhe tė njerėzve pasurve.
    Etoliani e kreu misionin e tij helenist nė jugun e Shqipėrisė, periudhė e cila sipas historiografisė greke quhet “periudha e katėrt e tij”, duke predikuar vazhdimisht se gjuha shqipe ishte gjuhė e djallit dhe se gjuha e vėrtetė pėr ortodoksėt ishte vetėm greqishtja. Njė propagandė tė tillė pseudoprifti Kozma nuk e bėnte vetėm me shqiptarėt por edhe me vllehėt. Nė tė gjitha meshimet e tij theksohej se raca shqiptare ishte racė greke prandaj ajo duhej “tė kthehej nė origjinė”. Nisur nga kjo edhe njė historian grek si Vasilis Krapsiti nė librin e tij “Historia e Paramithisė” e quan me tė drejtė Kozmain “luftėtar tė vendosur tė helenizmit”. Ndėr tė tjera Krapsiti thotė:
    “Shėn-Kozmai zgjonte ndėrgjegjen etnike tė helenėve tė vuajtur duke ngritur male rezistence pėr grekėt…Puna e Shėn-Kozmait me Sulin ishte njė detyrė e pastėr dhe etnike….Ai u pėrpoq t`i bindte suliotėt qė tė largoheshin nga ēdo veprim i armatosur..”.
    Kozma Etoliani propagandonte vazhdimisht nė trevat shqiptare se kisha ortodokse ishte njė kishė vetėm greke. Ėshtė pėr t`u pėrmendur gjithashtu se nė meshimet e tij ai i kėrkonte tė pranishmėve qė jo vetėm nė kishė por as nė shtėpi tė mos flisnin shqip se “vetėm greqishtja ėshtė gjuhė e Zotit” dhe se vetėm duke folur greqisht “laheshin mėkatet e bėra nė kėtė botė”. Kjo veprimtari e Etolianit pati suksesin e duhur tek njė pjesė e vllehėve tė cilėt u greqizuan.*
    Pėr shkak tė pėrkushtimit tė tij ndaj greqizmės, Kozma Etoliani ai u prit kudo keq nga shqiptarėt dhe pasi u pėrzu nga shumė treva shqiptare, fundin e pati tė merituar.
    Sipas librit qė po komentojmė, “arrestimi i Shėn-Kozmait u bė nė Berat nga Kurt Pasha”, duke e paraqitur kėtė arrestim si martirizim tė tij. Ėshtė pėr t`u vėnė nė dukje se marrėdhėniet e Patriarkanės sė Stambollit me pushtetin osman nuk kanė qenė kurrė tė kėqija dhe nuk kishte shkak qė ky pushtet tė tregonte forcėn individualisht vetėm me njė prift nėn nivelin mesatar tė formimit si Kozma Etoliani. Pėr t`u veēuar nga libri janė dy fjalime tė Kozma Etolianit, njėri nga tė cilėt nė Himarė pak ditė para vdekjes. Do ishte me interes tė dinim se ēdo tė thonin “miqtė e shėn-Kozmait” pėr kėto fjalė tė idhullit tė tyre. Mė konkretisht nė takimin e parė tė Himarės Etoliani ndėr tė tjera ka thėnė:
    “..Vėllezėr, tė ndihmoni tė gjithė pėr ēėshtjen e shkollave greke, sepse kėshtu i ndihmoni ēėshtjes sė helenizmit”. {faqe 181}
    Ndėrsa nė fjalimin tjetėr nė njė vend tė Shqipėrisė qė nuk jepet konkretisht Etoliani ka thėnė:
    “…Vėllezėr, 40 vjet luftova pėr t`i mėsuar tė tjerėve germat e gjuhės greke. Mėsoini pra fėmijėve kėto germa tė helenizmit. …Nėqoftėse nuk mėsoni greqisht vėllėzėrit e mi, nuk mund tė kuptoni ēėshtjet e kishės. Mė mirė tė keni njė shkollė greke nė vendet tuaja sesa tė keni ujė dhe bukė nė shtėpi. Kush i mėson fėmijėve gjuhėn greke, ai quhet njeri. Shkolla dhe gjuha greke hap kishėn dhe ndriēon njerėzit…”{faqe 183}.*
    Etoliani u vra nga shqiptarėt mė 24 gusht 1779, pikėrisht pėr punėt e tij tė pista kundėr kombit shqiptar dhe nė mėnyrė urretje simbolike trupi iu hodh nė lumin e Osumit. Megjithatė akush nuk ndaloi varrosjen e tij nė kishėn e Panagjias. Fundi i Etolianit ishte jo vetėm i merituar por edhe i logjikshėm, pasi ai kudo u prit keq nė Shqipėri.
    Mė 20 prill 1961 nė mbledhjen e 260-tė Sinodit tė Shenjtė grek, ndėr tė tjera pėr Kozma Etolianin u tha:
    “…Ka luftuar pėr ēėshtjen e helenizmit…”.
    Po ashtu nė mjaft aktivitete “vorio-epirote” nė Greqi, nė mjaft parrulla shkruhet se “Shėn-Kozmai ishte njė luftėtar i vendosur i ēėshtjes sė Vorio-Epirit”. Nė librin nė fjalė jepet edhe njė foto e njė aktiviteti tė zhvilluar nė Konicė nėn drejtimin e mitropolitit Sebastianos me temėn “Vorio-Epiri dhe Shėn-Kozmai”. Nė kėtė takim kanė marrė pjesė tė gjitha shoqatat “vorio-epirote” dhe politikanė tė lartė grekė.
    7. Reliket kozma-iste nė Shqipėri
    Do tė bėnin mirė idhtarėt e “Shėn-Kozmait”, tė na tregonin se kush e lejoi ndėrtimin e kishės me emrin e tij nė fshatin Kolkondas tė Fierit, pėrderisa ata thonė se Kozmai ishte viktimė e pushtetit tė atėhershėm osman. Ja pra qė del fare lehtė se Kozmai u vra nga shqiptarėt si shpėrblim pėr punėt e tij kundėr shqiptarėve. Ėshtė pėr t`u habitur qė ky objekt kulti shpėtoi pa u prishur nė epokėn e ateizmit komunist kur shumė pak objekte kulti shpėtuan nga shkatėrrimi.
    Pikėrisht qenia e kėsaj kishe ėshtė rast i mirė pėr grekėt tė na tregojnė “historitė e martirit tė madh Shėn-Kozma” siē dinė grekėt t`i tregojnė.
    Mė 24 korrik deri mė 5 gusht 1995 erdhi nė Shqipėri njė grup arkeologo-priftėror i cili kreu njė ekspeditė nė rrethin e Fierit ku ndodhet kisha e quajtur “shėn Kozmai”,nė fshatin Kolkadas{qė pėr grekėt ėshtė “Kolikonaq”}.
    Gjatė gjithė kohės qė ata qėndruan kėtu u morėn me gėrmime nė themelet e kishave tė Fierit, pėr tė provuar “rrėnjėt greke” tė kėtyre kishave. Nė pėrfundim tė misionit u duk se gėrmuesit nuk kishin gjetur atė qė shpresonin dhe qė mendonin tė reklamonin me tė shpejtė.
    8. Intermexo janullatiste
    S`kishte aspak dyshim se me njė njeri si Anastasios Janullatos, nė krye tė KOASH-it, edhe Kozma Etoliani do tė quhej “martir i madh”. Kisha e drejtuar nga ky eksark grek* ka organizuar vazhdimisht aktivitete nė reklamimin e “shenjtorit Kozma”. Ekziston sakaq njė organizatė e quajtur “Miqtė e Shėn Kozmait”, e cila emrin mė tė mirė mund ta kishte “Armiqtė e Shqipėrisė”. Sipas gazetės “Ngjallja”, mars 1994, Anastasios Janullatos ėshtė anėtar nderi i lidhjes ortodokse “Miqtė e Shėn-Kozmait”.
    Ndėrsa nė muajin gusht 2001 gazeta “Ngjallja”, lajmėronte se ishte gjetur “lipsani i martirit tė madh Shėn-Kozma”{ njė kockė e krahut tė tij}. Kjo gjė u bė e ditur nė Konferencėn Kleriko-Laike tė KOASH-it tė mbajtur nė “Shėn Vlash” tė Durrėsit mė 31 korrik-2 gusht 2001. Nė lidhje mė kėtė ēėshtje, Janullatos sipas gazetės ka thėnė:
    “Po ju sjell njė lajm tė gėzuar, qė kisha jonė arriti tė ketė pėrsėri Lipsanin e Shenjtė tė Shėn-Kozmait. Nė kutinė qė mbaj nė duar ndodhet njė pjesė nga dora e shenjtit. Tani tė gjithė do tė kemi bekimin e madh qė t`i falemi Lipsanit tė Hirapostullit Kozma, i cili nė njė periudhė kritike punoi pėr ruatjen e besimit ortodoks..”.
    Pas kėtij veprimi tė gjithė priftėrinjtė janė falur para kockės sė “martirit tė madh” qė qėllim tė vetėm tė jetės sė tij pati asimilimin e shqiptarėve dhe vrasjen e gjuhės shqipe.
    Ndėrsa nė shtator 2001, gazeta “Ngjallja”, njoftoi se mė 24 gusht 2001, u kthye nė kishėn e fshatit Kolkondas, “njė pjesė e Lipsanit tė ēmuar tė Shenjtorit tė madh”, i cili gjoja nė kishte humbur nė vitin 1994{vit i shėnuar ky}. Kėtu Janullatosi ka zhvilluar njė aktivitet masiv, ku ėshtė kujtuar siē dinė tė kujtojnė grekėt “punėt e mira” tė “martirit tė madh”.
    Nė vijim tė aktiviteteve “kozma”-iste, mė 13-14 tetor 2001 u zhvillua nė Tiranė i ashtuquajturi “Festival i Rinisė Ortodokse”, ku gati tė gjitha grupet kėndonin kėngė pėr “martirin e madh” Kozma Etoliani. Si pėrherė grekėt dinė t`i bėjnė mirė punėt e tyre djallėzore siē dinte t`i bėnte dikur Kozmai i tyre dhe shokėt e tjerė tė tij.
    Tė quash sot Kozma Etolianin “martir”, ėshtė nė njė fare mase njėsoj sikur tė shkosh nė Kosovė dhe t`i thuash shqiptarėve qė pėr shembull Vasa Ēubrilloviēi i ka dashur shumė shqiptarėt.
    9. Roli antishqiptar dhe helenizues i kishės greke dhe ndėrhyrja e saj nė ēėshtjet e brendshme tė kishės nė Shqipėri.
    Ishte e kuptueshme qė pas fjalėve “tė mėdha”* dhe qarjeve tė pamata pėr “martirin” antishqiptar Kozma Etoliani, nė librin nė fjalė do t`i vinte radha edhe historikut tė kishės ortodokse nė Shqipėri, qė siē shihet nga libri grekėt nuk e ndajnė kėtė kishė nga ajo greke. Pra pėr grekėt kisha ortodokse nė Shqipėri konsiderohet si njė kishė greke apo shtojcė e kėsaj kishe. Nė funksion tė kėsaj prej tyre ėshtė parė me vend qė antishqiptarėt mė tė mėdhenj tė hynė nė listėn e figurave apo tė martirėve tė kishės greke.
    Pėr grekėt tė gjithė ortodoksėt e Shqipėrisė janė tė grekė ose kriptogrekė.
    Ėshtė mjaft domethėnėse qė nė hapje tė librit, pas portretit karnavalor tė Kozma Etolianit, shfaqet peshkopi Sebastianos dhe njė ushtar grek duke puthur dorėn e tij, shoqėruar kjo me kėto fjalė:
    “Kisha dhe ushtria janė dy kolona ku qėndron helenizmi nė tė gjithė periudhėn historike tė kombit”.
    Qė prej shumė kohėsh ne e njohim rolin antishqiptar tė klerikėve grekė qė kanė vepruar nė Shqipėri, tė favorizuar nga shkaqe tė ndryshme. Nė thelb puna e priftėrinjve grekė qė kanė shėrbyer nė Shqipėri ka qenė njė veprimtari asimiluese dhe antishqiptare. Sidomos pas formimit tė shtetit grek, kjo veprimtari e klerit grek u forcua edhe mė shumė.
    Puna e klerikėve greke ka qenė kaq e poshtėr, saqė njihen edhe disa pėrfundime logjike tė tyre. Kėshtu pėr shembull nė shtator 1906, ēeta e Ēerēiz Topullit vrau peshkop Fotin qė shėrbente nė Korēė. Edhe ky peshkop mbahet si “maritir” nga grekėt ngaqė tė gjithė ata qė punojnė kundėr shqiptarėve kėshtu cilėsohen.
    Nga ana tjetėr ėshtė pėr t`u kujtuar se peshkopėt Spiridon, Germanos dhe Vasilios spikatėn si asnjėherė tjetėr me antishqiptarizmin e tyre kur u bėnė anėtarė tė “qeverisė vorio-epirote” sė renegatit Jorgji Zografi, duke udhėhequr nė kėtė mėnyrė aksionet terroriste tė andartėve grekė nė jugun e Shqipėrisė.
    Pas vitit 1913, kur u njoh pavarėsia e Shqipėrisė nga Fuqitė e Mėdha nė ato pėrmasa qė tashmė njihet, pritej qė tė zbatohej parimi “vend i pavarur-kishė e pavarur”. Sipas kėtij parimi kisha e Rusisė ishte autoqefale qė prej vitit 1720, ajo e Austrisė qė prej vitit 1873, ajo e Bukovinės qė prej vitit 1873, ajo e Greqisė qė prej vitit 1833, ajo e Rumanisė qė prej vitit 1856, ajo e Serbisė qė prej vitit 1880 dhe ajo e Bosnjė-Hercegovinės qė prej vitit 1908.
    Mbetej qė ky parim tė zbatohej edhe nė Shqipėri. Mirėpo pėr shkak tė rrethanve jo tė favorshme pas vitit 1913 dhe ndėrhyrjes flagrante tė Greqisė nė punėt e shtetit shqiptar, ky proces nuk u mundėsua dot nė kohėn e duhur.*
    Ajo qė i dallon grekėt nga herėt e tjera nė librin nė fjalė ėshtė se ata kėrkojnė tė falsifikojnė edhe procesin e autoqefalisė tė Kishės Ortodokse Shqiptare. Kėshtu ndėrsa pranohet procesi i nisur nga Fan Noli nė mars 1908 nė Boston tė SHBA-sė jepet pėrshtypja se njė gjė tė tillė e kanė komanduar grekėt. Ndėrsa njė grekoman si Vasil Kondi nė librin e tij “Greqia dhe Shqipėria nė shekullin e XX”, e kritikon atė qė ai e quan “shqiptarizim tė kishės ortodokse”. Pėr tė Vasil Marko, Vangjel Ēamēe dhe klerikėt e tjerė “shpallėn nė mėnyrė puēiste autoqefalinė e Kishės Ortodokse tė Shqipėrisė” nė Berat mė 10 shtator 1922. Kuptohet qė pėrherė Greqia ka dashur njė proces tė kontrolluar prej saj ose moszhvillimin e kėtij procesi dhe mbikqyrjen e plotė tė kishės ortodokse tė Shqipėrisė nga ajo. Nga kjo kohė e mė pas nuk rreshtėn pėrpjekjet e tė dėrguarve tė Patriarkanės pėr tė mos e nxjerrė kėtė kishė nga ndikimi grek. Kėtu mund tė pėrmendim peshkopėt Jerotheu, Kristofor, Trapezuntas etj. Ky i fundit ka ardhur tre herė nė Shqipėri, ishte pėrpjekur pėr ruajtjen e gjuhės greke dhe nė fund fare pėr tė gjitha kėto ishte pėrzėnė nga qeveria shqiptare si shumė kolegė tė tij.
    Autoqefalia e Kishės Ortodokse Shqiptare u sanksionua pėrfundimisht nė Kongresin e Dytė Ortodoks tė zhvilluar nė Korēė nė fund tė qershorit 1929, nga ku doli edhe statuti i kėsaj kishe. Gjithashtu Vissarion Xhuvani u zgjodh kryepeshkopi i parė i KOASH-t. Pėr grekėt Xhuvani ishte njeri i padėshirua dhe njihej{sipas tyre} me “tre emra”: Petros Xhovanis, Pjer Xhuvani dhe Petros Joanidhis.
    Sipas librit nė fjalė, autoqefalia e Kishės Shqiptare ishte realizuar nga “ndikimi i dy pakteve italo-shqiptare tė viteve 1926 dhe 1927” dhe jo nga njė proces i natyrshėm.
    Ėshtė pėr t`u nėnvizuar se pėrsa i takon kishės ortodokse nė Shqipėri, grekėt nuk thonė asnjė fjalė pėr kryepeshkopin Kristofor Kisi apo “pasuesin” e tij Pashko Vodica i njohur si Paisi.
    Ndėrsa nuk harrohet t`i kushtohet rėndėsi e madhe “persekutimit tė grekėve nė kohėn e Enver Hoxhės”, {sikur ky persekutim tė ishte vetėm pėr greqishtfolėsit dhe jo pėr tė gjithė shtetasit e Shqipėrisė}, “kujtohet” kontibuti i “kryepeshkopit Janullatos” nė rindėrtimin e “kishės greke nė Shqipėri”.
    10. Modeli i prifit grek ėshtė Sebastianos
    Nėse dikush kėrkon tė gjejė njė model tė priftit grek, mjafton tė mos kėrkojė shumė nė histori por vetėm tė shikojė “punėn” dhe “veprėn” e njė prifti si Sebastianos. Tė gjithė priftėrinjtė nė Greqi mundohet t`i ngjajnė atij. Prandaj nė tė gjitha botimet “vorio-epirote”, ndėr luftėtarėt mė tė flaktė tė “Vorio-Epirit”, kanė Sebastianosin. Ky i fundit ka lindur mė 1922 dhe ka ngordhur mė 1994. Tėrė jetėn e tij lehu dhe volli helm e vrer kundėr shqiptarėve mė tepėr se ēdo guerrilas apo fondamentalist, aqsa njė ditė nė parlamentin grek tha se tė gjitha topat e Greqisė duheshin drejtuar kundėr Shqipėrisė. Nisur nga kjo, tė krijohet bindja se priftėrinjtė grekė pėr ēdo gjė mund tė jenė por vetėm pėr punė tė zotit nuk munt tė jenė. Ata mė tepėr duken luftėtarė me nuanca rrebeli, tė fantaksur nga mbyllja nė muret e gurta e tė ftohta* tė kishave e manastireve, sesa si njerėz qė pretendojnė se drejtojnė delet e perėndisė. Nė fund tė fundit nuk kemi se ē`farė presim mė tepėr, kur ta zemė para kryepeshkopit tė Athinės Kristodhulos, paraqitet forca nga ushtria sikur ai tė ishte shef i shtabit tė pėrgjithshėm tė ushtrisė.
    Por ajo qė vlen tė theksohet me tė madhe, ėshtė fakti se modeli i priftit grek, ėshtė mbrujtur sistematikisht nė vite me urrejtje kundėr shqiptarėve nė atė mėnyrė saqė grekėve po t`u heqėsh kėtė urrejtje nuk do tė dinė se me ē`farė tė merren.


    ------------

    PJESA E II
    PJESA II// - ROLI I GREKOMANĖVE SHQIPTARĖ ARSAQI, ZHAPA, ZOGRAFI ETJ NĖ DOBI TĖ GREQISĖ DHE NĖ DĖM TĖ SHQIPĖRISĖ.
    Pėr grekėt njė kategori pasnikėsh qė ata i quajnė “vorio-epirotė”, kanė pasur njė rol tė madh nė realizimin e projekteve helenizuese. Pėr fat tė keq tė gjithė kėta kanė qenė tė gjithė shqiptarė tė udhėhequr nga ndjenja grekomane. Ndėrsa grekėt kėmbėngulin se kėta pasanikė kanė qėnė nga “Vorio-Epiri”.
    Apostol Arsaqi ishte njėri nga grekomanėt qė i shėrbeu verbėrisht Greqisė. Ai ishte nga Hotova e Pėrmetit. Babai i Apostolit ėshtė larguar nga Hotova e Pėrmetit pėr nė Rumani ku ka ushtruar edhe profesionin e tij tė mjekut popullor. Kėtu ai ka tėrhequr mė vonė edhe birin e tij Apostolin, tė cilin e dėrgoi me studime pėr mjekėsi. Apostoli ka lindur mė 1792. Pas mbarimit tė shkollės mė 1813 u mor mė shumė me tregėti dhe arriti tė verė shpejt pasuri. U integrua nė jetėn politike rumune aqsa arriti tė bėhej edhe ministėr i jashtėm i kėtij shteti mė 1860. Mirėpo antivlerat e vėrteta tė tij ai i shfaqi nė dobi tė Greqisė, pėr tė cilėn investoi jo pak. Kėshtu ai ngriti nė Athinė shkollėn pedagogjike pėr vajza tė emėrtuar “Arsakeio”. Ai dhuroi shuma mjaft tė mėdha nė dobi tė interesave greke, e veēmas nė funksion tė pėrforcimit tė njė shkolle greke ashpėrsisht antishqiptare. Llogaritet qė shumat e dhuruara nga Arsaqi nė dobi tė Greqisė janė relativisht tė mėdha duke pėrfshirė edhe ato tė lėna pas vdekjes. Njė pjesė e madhe e tyre u pėrdor edhe pėr tė ndėrtuar shkolla greke nė Shqipėrinė e jugut e cila konsiderohej nga grekėt si e tyre.Sipas librit qė po analizojmė, nė vitin 1871, Arsaqi organizoi njė mbledhje nė fshatin e tij Hotovė, ku themeloi edhe njė shkollė mėsuesish.
    *“Sillogu Kultutor Epirot i Stambollit” me paratė e Vangjel Zhapės, Pano Durit, Kristaq Zografit, Apostol Arsaqit etj, e kishte orientuar tehun e aksioneve nė dobi tė hapjes sė shkollave greke sidomos nga lumi Shkumbim e poshtė , gjithmonė nė lidhje tė ngushtė me kishėn greke. Pėr fat tė keq renegatėt e sipėrpėrmendur shqiptarė u bėnė edhe idhtarė dhe fanatikė tė “Megali Idea”{“Ideja e Madhe”}, duke propagandur se meqė shqiptarėt dhe grekėt kishin origjinė tė pėrbashkėt pellazgjike, ata duhej tė konvertoheshin nė grekė.
    Apostol Arsaqi ka vdekur mė 1874.Grekėt kanė ditur qė edhe sot tė pėrkujtojnė veprėn e tij antishqiptare kur kanė hapur “kolegjin Arsekeo” nė mes tė Tiranės. Cermonia zyrtare e pėrurimit tė kėtij “kolegji” ėshtė zhvilluar mė 20 tetor 1998 nė ndėrtesėn e marrė me qera nė Tiranė dhe nė vitin e parė janė regjistruar 80 fėmijė tė moshave7-8 vjeē. Kjo “ngjarje” ėshtė pasqyruar edhe nė revistėn “Albanohellenica” nr.1, e cila pėr ironi tė mėtejshme tė fatit ėshtė shtypur nė shtypshkronjėn e Janullatosit “Ngjallja” nė Tiranė. Revista nė fjalė, botim i Lidhjes Filologjike shqiptaro-greke, nė numurin e vetėm tė saj qė pėrfshin materiale pėr vitin 1999 lajmėron nė dy gjuhė se nė Tiranė qenka pėruruar “Kolegji Grek Arsekeo”, nė tė cilin nxėnėsit do tė bėkan plot 9 orė nė javė greqisht.
    Ndėrsa sot ka filluar ndėrtimi i njė kompleksi tė ri nė njė vend tė lakmueshėm nė Tiranė me njė sipėrfaqe shumė tė madhe ku pretendohet sa pėr tė hedhur hi nė sytė e shqiptarėve se kėtej e tutje do tė ndėrtohet njė kolegj “greko-shqiptar”. Shfaqja e simboleve fetare greke nė tabelėn pranė kompleksit dhe pėrzierja e kishės greke tė Janullatosit nė tė, janė tregues tė qartė se kemi tė bėjmė me njė institucion tė helenizmit nė Shqipėri. Gjithė ajo hapėsirė pėr grekėt* s`do tė jetė gjė tjetėr pėrveēse njė vatėr agjenturore speciale e stacionuar kėtu edhe ligjėrisht. Dhe historia na mėson se gjithmonė grekėt kanė punuar kundėr Shqipėrisė me kryq, shkollė greke dhe andartė. Nė kėto vite duket se kishin mbetur disi prapa planeve tė tyre pėrsa i takon shkollave greke nė Shqipėri, gjė tė cilėn po pėrpiqen ta bėjnė me tė shpejtė tani. Pėr mė tepėr nuk ėshtė e rastit qė emri i grekomanit renegat Apostol Arsaqi tė simbolizojė njė “vepėr” tė tillė. Kujtojmė gjithashtu se nė Athinė ka njė rrugė me emrin e Apostol Arsaqit.
    Vangjel Zhapa ėshtė njė tjetėr grekoman i vėnė nė shėrbim tė Greqisė. Ai ka lindur nė Labovė tė Madhe nė Gjirokastėr mė 1800. Ky qysh nė moshė tė vogėl punoi si bari i familjes sė tij dhe tegoi njė kujdes pėr bimėt mjekėsore. Rreth moshės 13 vjeēare, Zhapa u largua nga fshati i tij pėr nė Janinė ku punoi bashkė me bashkėfshatarin e tij Vangjel Meksi si mjek popullor.
    Mė 1821, Zhapa lufton bashkė me Marko Boēari pėr lirinė e Greqisė. Mė 1830 ai u largua nga Greqia pėr nė Rumani ku ushtroi zanatin e mjekut popullor. Kėtu ai arriti tė shėrojė nga njė sėmundje e pashėrueshme njė anėtar tė familjes mbretėrore rumune dhe pėr kėtė gjė u shpėrblye mjaft mirė nga kjo familje.
    Zhapa bleu prona tė shumta nė Rumani Nė kėtė mėnyrė duke vazhduar kėshtu Zhapa arriti tė pasurohet dhe tė vėrė pasuri tė shumta. Duhet thėnė se nė Rumani Vangjelin e shoqėroi edhe kushėriri i tij Kostandin Zhapa {1813-1892}. Edhe ky veproi si kushėriri i tij dhe fotoja e tij gjendet nė botimet “vorio-epirote”.
    Pas disa kontributeve nė Rumani, Vangjel Zhapa u kthye nė Greqi. Mė 1859 ai sponsorizoi lojrat olimpike tė zhvilluara nė Athinė. Me pasurinė e tij u ndėrtuan mjaft objekte publike me pėrmasa tė mėdha. Zhapa pėr faqen e tij tė zezė kontriboi pėr ngritjen e shkollave greke, gjė tė cilėn e filloi nga fshati i tij Labovė, fshat ku askush nuk flet greqisht.
    Vangjel Zhapa ka vdekur mė 1865.*
    Njė tjetėr grekoman ishte dhe Kristaq Zografit{1820-1896}. Origjina e Zografėve ėshtė nga fshati Qestorat i Gjirokastės. Kristaqi ishte njė pasanik qė pėr shumė vite kishte qenė bankier nė Stamboll. Ai i shėrbeu grekėve duke i bėrė mjaft dhurata atyre si shkolla, bibloteka, etj. Pėr shėrbimet e shquara Kristaq Zografi u quajt nga kisha greke si “Udhėheqės i madh i kishės”.
    Nė rrugėn e kėtij grekomani eci edhe biri i tij Jorgji* Zografi {1863-1920}, i cili studioi pėr shkenca politike dhe ekonomike. Ai kishte njė llogari bankare nė Stamboll dhe drejtonte sillogun e Stambollit qė pėrgatiste kuadro politikė dhe arsimorė pėr ēėshtjen greke. Ėshtė aktiv sidomos pas vitit 1897. Nė vitin 1909 ishte ministėr i Punėve tė Jashtme tė Greqisė. Nė vitin 1914 ishte “kryeministėr i qeverisė sė Vorio-Epirit”.*
    Ėshtė pėr t`u kujtuar se rrugėt e Athinės mbajnė emrat e tė gjithė grekomanėt* si Zhapa, Arsaqi, Zografi etj.
    Cili ėshtė “i shenjti Shėn-Kozma” dhe pse ėshtė i rėndėsishėm ai pėr planet helenizuese tė grekėve?
    Nė librin qė po analizojmė njė vend “nderi” i ėshtė lėnė edhe njėrit prej antishqiptarėve mė tė zellshėm tė kohrave, tė quajtur Kozma Etoliani{1714-1779}. I “pagėzuari” nga kisha greke si “Shėn Kozmai”, ishte njė prift nga armata e priftėrinjve qė dėrgoheshin nė Shqipėri nga kisha greke pėr tė mbajtur gjallė frymėn helenizuese qė e karakterizonte dhe e karakterizon kėtė kishė. Qėlloi qė Kozmai u vra pėr punėt e poshtra qė ai kreu kundėr shqiptarėve. Pėr tė mos u harruar punėt e tij tė poshtra kundėr shqiptarėve ai u bė shenjtor nga grekėt. Nė librin qė po analizojmė potreti i “Shėn Kozmait” dhe shkrimi i tij janė nė venė nė ballinėn e librit. Kjo ėshtė njė domethėnie e madhe. Gjithashtu nuk ėshtė pa rėndėsi tė thuhet qė kapitulli i librit “Kisha dhe pedagogjia nė Vorio-Epir” hapet mė historinė e Kozma Etolianit.
    Kėtė kapitull e ka marrė pėrsipėr “gazetari” Jorgo Skiadhi.
    Sipas tij, Kozma Etoliani ėshtė veshur prift nė vitin 1759 nė Stamboll. Shėrbesat e tij ndahen nė “katėr periudha”:
    -Periudha e parė kur ka punuar nė Stamboll.
    -Periudha e dytė kur ka punuar nė Dhitiki-Sterea{Greqi}.
    -Periudha e tretė kur ka punuar nė Egje.
    -Periudha e katėrt kur ka punuar nė Selanik, Korēė, Voskopojė dhe Epir.
    Kudo ku shkoi, Etoliani ishte njė misionar i pėrkushtuar i kishės greke si tė gjithė klerikėt tjerė tė kasaj kishe. Pėr grekėt, Etoliani kishte pengesėn e vazhdueshme tė hebrejve dhe tė njerėzve pasurve.
    Etoliani e kreu misionin e tij helenist nė jugun e Shqipėrisė, periudhė e cila sipas historiografisė greke quhet “periudha e katėrt e tij”, duke predikuar vazhdimisht se gjuha shqipe ishte gjuhė e djallit dhe se gjuha e vėrtetė pėr ortodoksėt ishte vetėm greqishtja. Njė propagandė tė tillė pseudoprifti Kozma nuk e bėnte vetėm me shqiptarėt por edhe me vllehėt. Nė tė gjitha meshimet e tij theksohej se raca shqiptare ishte racė greke prandaj ajo duhej “tė kthehej nė origjinė”. Nisur nga kjo edhe njė historian grek si Vasilis Krapsiti nė librin e tij “Historia e Paramithisė” e quan me tė drejtė Kozmain “luftėtar tė vendosur tė helenizmit”. Ndėr tė tjera Krapsiti thotė:
    “Shėn-Kozmai zgjonte ndėrgjegjen etnike tė helenėve tė vuajtur duke ngritur male rezistence pėr grekėt…Puna e Shėn-Kozmait me Sulin ishte njė detyrė e pastėr dhe etnike….Ai u pėrpoq t`i bindte suliotėt qė tė largoheshin nga ēdo veprim i armatosur..”.
    Kozma Etoliani propagandonte vazhdimisht nė trevat shqiptare se kisha ortodokse ishte njė kishė vetėm greke. Ėshtė pėr t`u pėrmendur gjithashtu se nė meshimet e tij ai i kėrkonte tė pranishmėve qė jo vetėm nė kishė por as nė shtėpi tė mos flisnin shqip se “vetėm greqishtja ėshtė gjuhė e Zotit” dhe se vetėm duke folur greqisht “laheshin mėkatet e bėra nė kėtė botė”. Kjo veprimtari e Etolianit pati suksesin e duhur tek njė pjesė e vllehėve tė cilėt u greqizuan.*
    Pėr shkak tė pėrkushtimit tė tij ndaj greqizmės, Kozma Etoliani ai u prit kudo keq nga shqiptarėt dhe pasi u pėrzu nga shumė treva shqiptare, fundin e pati tė merituar.
    Sipas librit qė po komentojmė, “arrestimi i Shėn-Kozmait u bė nė Berat nga Kurt Pasha”, duke e paraqitur kėtė arrestim si martirizim tė tij. Ėshtė pėr t`u vėnė nė dukje se marrėdhėniet e Patriarkanės sė Stambollit me pushtetin osman nuk kanė qenė kurrė tė kėqija dhe nuk kishte shkak qė ky pushtet tė tregonte forcėn individualisht vetėm me njė prift nėn nivelin mesatar tė formimit si Kozma Etoliani. Pėr t`u veēuar nga libri janė dy fjalime tė Kozma Etolianit, njėri nga tė cilėt nė Himarė pak ditė para vdekjes. Do ishte me interes tė dinim se ēdo tė thonin “miqtė e shėn-Kozmait” pėr kėto fjalė tė idhullit tė tyre. Mė konkretisht nė takimin e parė tė Himarės Etoliani ndėr tė tjera ka thėnė:
    “..Vėllezėr, tė ndihmoni tė gjithė pėr ēėshtjen e shkollave greke, sepse kėshtu i ndihmoni ēėshtjes sė helenizmit”. {faqe 181}
    Ndėrsa nė fjalimin tjetėr nė njė vend tė Shqipėrisė qė nuk jepet konkretisht Etoliani ka thėnė:
    “…Vėllezėr, 40 vjet luftova pėr t`i mėsuar tė tjerėve germat e gjuhės greke. Mėsoini pra fėmijėve kėto germa tė helenizmit. …Nėqoftėse nuk mėsoni greqisht vėllėzėrit e mi, nuk mund tė kuptoni ēėshtjet e kishės. Mė mirė tė keni njė shkollė greke nė vendet tuaja sesa tė keni ujė dhe bukė nė shtėpi. Kush i mėson fėmijėve gjuhėn greke, ai quhet njeri. Shkolla dhe gjuha greke hap kishėn dhe ndriēon njerėzit…”{faqe 183}.*
    Etoliani u vra nga shqiptarėt mė 24 gusht 1779, pikėrisht pėr punėt e tij tė pista kundėr kombit shqiptar dhe nė mėnyrė urretje simbolike trupi iu hodh nė lumin e Osumit. Megjithatė akush nuk ndaloi varrosjen e tij nė kishėn e Panagjias. Fundi i Etolianit ishte jo vetėm i merituar por edhe i logjikshėm, pasi ai kudo u prit keq nė Shqipėri.
    Mė 20 prill 1961 nė mbledhjen e 260-tė Sinodit tė Shenjtė grek, ndėr tė tjera pėr Kozma Etolianin u tha:
    “…Ka luftuar pėr ēėshtjen e helenizmit…”.
    Po ashtu nė mjaft aktivitete “vorio-epirote” nė Greqi, nė mjaft parrulla shkruhet se “Shėn-Kozmai ishte njė luftėtar i vendosur i ēėshtjes sė Vorio-Epirit”. Nė librin nė fjalė jepet edhe njė foto e njė aktiviteti tė zhvilluar nė Konicė nėn drejtimin e mitropolitit Sebastianos me temėn “Vorio-Epiri dhe Shėn-Kozmai”. Nė kėtė takim kanė marrė pjesė tė gjitha shoqatat “vorio-epirote” dhe politikanė tė lartė grekė.
    Reliket kozma-iste nė Shqipėri
    Do tė bėnin mirė idhtarėt e “Shėn-Kozmait”, tė na tregonin se kush e lejoi ndėrtimin e kishės me emrin e tij nė fshatin Kolkondas tė Fierit, pėrderisa ata thonė se Kozmai ishte viktimė e pushtetit tė atėhershėm osman. Ja pra qė del fare lehtė se Kozmai u vra nga shqiptarėt si shpėrblim pėr punėt e tij kundėr shqiptarėve. Ėshtė pėr t`u habitur qė ky objekt kulti shpėtoi pa u prishur nė epokėn e ateizmit komunist kur shumė pak objekte kulti shpėtuan nga shkatėrrimi.
    Pikėrisht qenia e kėsaj kishe ėshtė rast i mirė pėr grekėt tė na tregojnė “historitė e martirit tė madh Shėn-Kozma” siē dinė grekėt t`i tregojnė.
    Mė 24 korrik deri mė 5 gusht 1995 erdhi nė Shqipėri njė grup arkeologo-priftėror i cili kreu njė ekspeditė nė rrethin e Fierit ku ndodhet kisha e quajtur “shėn Kozmai”,nė fshatin Kolkadas{qė pėr grekėt ėshtė “Kolikonaq”}.
    Gjatė gjithė kohės qė ata qėndruan kėtu u morėn me gėrmime nė themelet e kishave tė Fierit, pėr tė provuar “rrėnjėt greke” tė kėtyre kishave. Nė pėrfundim tė misionit u duk se gėrmuesit nuk kishin gjetur atė qė shpresonin dhe qė mendonin tė reklamonin me tė shpejtė.
    Intermexo janullatiste.*
    S`kishte aspak dyshim se me njė njeri si Anastasios Janullatos, nė krye tė KOASH-it, edhe Kozma Etoliani do tė quhej “martir i madh”. Kisha e drejtuar nga ky eksark grek* ka organizuar vazhdimisht aktivitete nė reklamimin e “shenjtorit Kozma”. Ekziston sakaq njė organizatė e quajtur “Miqtė e Shėn Kozmait”, e cila emrin mė tė mirė mund ta kishte “Armiqtė e Shqipėrisė”. Sipas gazetės “Ngjallja”, mars 1994, Anastasios Janullatos ėshtė anėtar nderi i lidhjes ortodokse “Miqtė e Shėn-Kozmait”.
    Ndėrsa nė muajin gusht 2001 gazeta “Ngjallja”, lajmėronte se ishte gjetur “lipsani i martirit tė madh Shėn-Kozma”{ njė kockė e krahut tė tij}. Kjo gjė u bė e ditur nė Konferencėn Kleriko-Laike tė KOASH-it tė mbajtur nė “Shėn Vlash” tė Durrėsit mė 31 korrik-2 gusht 2001. Nė lidhje mė kėtė ēėshtje, Janullatos sipas gazetės ka thėnė:
    “Po ju sjell njė lajm tė gėzuar, qė kisha jonė arriti tė ketė pėrsėri Lipsanin e Shenjtė tė Shėn-Kozmait. Nė kutinė qė mbaj nė duar ndodhet njė pjesė nga dora e shenjtit. Tani tė gjithė do tė kemi bekimin e madh qė t`i falemi Lipsanit tė Hirapostullit Kozma, i cili nė njė periudhė kritike punoi pėr ruatjen e besimit ortodoks..”.
    Pas kėtij veprimi tė gjithė priftėrinjtė janė falur para kockės sė “martirit tė madh” qė qėllim tė vetėm tė jetės sė tij pati asimilimin e shqiptarėve dhe vrasjen e gjuhės shqipe.
    Ndėrsa nė shtator 2001, gazeta “Ngjallja”, njoftoi se mė 24 gusht 2001, u kthye nė kishėn e fshatit Kolkondas, “njė pjesė e Lipsanit tė ēmuar tė Shenjtorit tė madh”, i cili gjoja nė kishte humbur nė vitin 1994{vit i shėnuar ky}. Kėtu Janullatosi ka zhvilluar njė aktivitet masiv, ku ėshtė kujtuar siē dinė tė kujtojnė grekėt “punėt e mira” tė “martirit tė madh”.
    Nė vijim tė aktiviteteve “kozma”-iste, mė 13-14 tetor 2001 u zhvillua nė Tiranė i ashtuquajturi “Festival i Rinisė Ortodokse”, ku gati tė gjitha grupet kėndonin kėngė pėr “martirin e madh” Kozma Etoliani. Si pėrherė grekėt dinė t`i bėjnė mirė punėt e tyre djallėzore siē dinte t`i bėnte dikur Kozmai i tyre dhe shokėt e tjerė tė tij.
    Tė quash sot Kozma Etolianin “martir”, ėshtė nė njė fare mase njėsoj sikur tė shkosh nė Kosovė dhe t`i thuash shqiptarėve qė pėr shembull Vasa Ēubrilloviēi i ka dashur shumė shqiptarėt.
    Roli antishqiptar dhe helenizues i kishės greke dhe ndėrhyrja e saj nė ēėshtjet e brendshme tė kishės nė Shqipėri.
    Ishte e kuptueshme qė pas fjalėve “tė mėdha”* dhe qarjeve tė pamata pėr “martirin” antishqiptar Kozma Etoliani, nė librin nė fjalė do t`i vinte radha edhe historikut tė kishės ortodokse nė Shqipėri, qė siē shihet nga libri grekėt nuk e ndajnė kėtė kishė nga ajo greke. Pra pėr grekėt kisha ortodokse nė Shqipėri konsiderohet si njė kishė greke apo shtojcė e kėsaj kishe. Nė funksion tė kėsaj prej tyre ėshtė parė me vend qė antishqiptarėt mė tė mėdhenj tė hynė nė listėn e figurave apo tė martirėve tė kishės greke.
    Pėr grekėt tė gjithė ortodoksėt e Shqipėrisė janė tė grekė ose kriptogrekė.
    Ėshtė mjaft domethėnėse qė nė hapje tė librit, pas portretit karnavalor tė Kozma Etolianit, shfaqet peshkopi Sebastianos dhe njė ushtar grek duke puthur dorėn e tij, shoqėruar kjo me kėto fjalė:
    “Kisha dhe ushtria janė dy kolona ku qėndron helenizmi nė tė gjithė periudhėn historike tė kombit”.
    Qė prej shumė kohėsh ne e njohim rolin antishqiptar tė klerikėve grekė qė kanė vepruar nė Shqipėri, tė favorizuar nga shkaqe tė ndryshme. Nė thelb puna e priftėrinjve grekė qė kanė shėrbyer nė Shqipėri ka qenė njė veprimtari asimiluese dhe antishqiptare. Sidomos pas formimit tė shtetit grek, kjo veprimtari e klerit grek u forcua edhe mė shumė.
    Puna e klerikėve greke ka qenė kaq e poshtėr, saqė njihen edhe disa pėrfundime logjike tė tyre. Kėshtu pėr shembull nė shtator 1906, ēeta e Ēerēiz Topullit vrau peshkop Fotin qė shėrbente nė Korēė. Edhe ky peshkop mbahet si “maritir” nga grekėt ngaqė tė gjithė ata qė punojnė kundėr shqiptarėve kėshtu cilėsohen.
    Nga ana tjetėr ėshtė pėr t`u kujtuar se peshkopėt Spiridon, Germanos dhe Vasilios spikatėn si asnjėherė tjetėr me antishqiptarizmin e tyre kur u bėnė anėtarė tė “qeverisė vorio-epirote” sė renegatit Jorgji Zografi, duke udhėhequr nė kėtė mėnyrė aksionet terroriste tė andartėve grekė nė jugun e Shqipėrisė.
    Pas vitit 1913, kur u njoh pavarėsia e Shqipėrisė nga Fuqitė e Mėdha nė ato pėrmasa qė tashmė njihet, pritej qė tė zbatohej parimi “vend i pavarur-kishė e pavarur”. Sipas kėtij parimi kisha e Rusisė ishte autoqefale qė prej vitit 1720, ajo e Austrisė qė prej vitit 1873, ajo e Bukovinės qė prej vitit 1873, ajo e Greqisė qė prej vitit 1833, ajo e Rumanisė qė prej vitit 1856, ajo e Serbisė qė prej vitit 1880 dhe ajo e Bosnjė-Hercegovinės qė prej vitit 1908.
    Mbetej qė ky parim tė zbatohej edhe nė Shqipėri. Mirėpo pėr shkak tė rrethanve jo tė favorshme pas vitit 1913 dhe ndėrhyrjes flagrante tė Greqisė nė punėt e shtetit shqiptar, ky proces nuk u mundėsua dot nė kohėn e duhur.*
    Ajo qė i dallon grekėt nga herėt e tjera nė librin nė fjalė ėshtė se ata kėrkojnė tė falsifikojnė edhe procesin e autoqefalisė tė Kishės Ortodokse Shqiptare. Kėshtu ndėrsa pranohet procesi i nisur nga Fan Noli nė mars 1908 nė Boston tė SHBA-sė jepet pėrshtypja se njė gjė tė tillė e kanė komanduar grekėt. Ndėrsa njė grekoman si Vasil Kondi nė librin e tij “Greqia dhe Shqipėria nė shekullin e XX”, e kritikon atė qė ai e quan “shqiptarizim tė kishės ortodokse”. Pėr tė Vasil Marko, Vangjel Ēamēe dhe klerikėt e tjerė “shpallėn nė mėnyrė puēiste autoqefalinė e Kishės Ortodokse tė Shqipėrisė” nė Berat mė 10 shtator 1922. Kuptohet qė pėrherė Greqia ka dashur njė proces tė kontrolluar prej saj ose moszhvillimin e kėtij procesi dhe mbikqyrjen e plotė tė kishės ortodokse tė Shqipėrisė nga ajo. Nga kjo kohė e mė pas nuk rreshtėn pėrpjekjet e tė dėrguarve tė Patriarkanės pėr tė mos e nxjerrė kėtė kishė nga ndikimi grek. Kėtu mund tė pėrmendim peshkopėt Jerotheu, Kristofor, Trapezuntas etj. Ky i fundit ka ardhur tre herė nė Shqipėri, ishte pėrpjekur pėr ruajtjen e gjuhės greke dhe nė fund fare pėr tė gjitha kėto ishte pėrzėnė nga qeveria shqiptare si shumė kolegė tė tij.
    Autoqefalia e Kishės Ortodokse Shqiptare u sanksionua pėrfundimisht nė Kongresin e Dytė Ortodoks tė zhvilluar nė Korēė nė fund tė qershorit 1929, nga ku doli edhe statuti i kėsaj kishe. Gjithashtu Vissarion Xhuvani u zgjodh kryepeshkopi i parė i KOASH-t. Pėr grekėt Xhuvani ishte njeri i padėshirua dhe njihej{sipas tyre} me “tre emra”: Petros Xhovanis, Pjer Xhuvani dhe Petros Joanidhis.
    Sipas librit nė fjalė, autoqefalia e Kishės Shqiptare ishte realizuar nga “ndikimi i dy pakteve italo-shqiptare tė viteve 1926 dhe 1927” dhe jo nga njė proces i natyrshėm.
    Ėshtė pėr t`u nėnvizuar se pėrsa i takon kishės ortodokse nė Shqipėri, grekėt nuk thonė asnjė fjalė pėr kryepeshkopin Kristofor Kisi apo “pasuesin” e tij Pashko Vodica i njohur si Paisi.
    Ndėrsa nuk harrohet t`i kushtohet rėndėsi e madhe “persekutimit tė grekėve nė kohėn e Enver Hoxhės”, {sikur ky persekutim tė ishte vetėm pėr greqishtfolėsit dhe jo pėr tė gjithė shtetasit e Shqipėrisė}, “kujtohet” kontibuti i “kryepeshkopit Janullatos” nė rindėrtimin e “kishės greke nė Shqipėri”.

    -----

    PJESA III
    Pjesa III: MODELI I PRIFIT GREK ĖSHTĖ SEBASTIANOS

    Nėse dikush kėrkon tė gjejė njė model tė priftit grek, mjafton tė mos kėrkojė shumė nė histori por vetėm tė shikojė “punėn” dhe “veprėn” e njė prifti si Sebastianos. Tė gjithė priftėrinjtė nė Greqi mundohet t`i ngjajnė atij. Prandaj nė tė gjitha botimet “vorio-epirote”, ndėr luftėtarėt mė tė flaktė tė “Vorio-Epirit”, kanė Sebastianosin. Ky i fundit ka lindur mė 1922 dhe ka ngordhur mė 1994. Tėrė jetėn e tij lehu dhe volli helm e vrer kundėr shqiptarėve mė tepėr se ēdo guerrilas apo fondamentalist, aqsa njė ditė nė parlamentin grek tha se tė gjitha topat e Greqisė duheshin drejtuar kundėr Shqipėrisė. Nisur nga kjo, tė krijohet bindja se priftėrinjtė grekė pėr ēdo gjė mund tė jenė por vetėm pėr punė tė zotit nuk munt tė jenė. Ata mė tepėr duken luftėtarė me nuanca rrebeli, tė fantaksur nga mbyllja nė muret e gurta e tė ftohta* tė kishave e manastireve, sesa si njerėz qė pretendojnė se drejtojnė delet e perėndisė. Nė fund tė fundit nuk kemi se ē`farė presim mė tepėr, kur ta zemė para kryepeshkopit tė Athinės Kristodhulos, paraqitet forca nga ushtria sikur ai tė ishte shef i shtabit tė pėrgjithshėm tė ushtrisė.
    Por ajo qė vlen tė theksohet me tė madhe, ėshtė fakti se modeli i priftit grek, ėshtė mbrujtur sistematikisht nė vite me urrejtje kundėr shqiptarėve nė atė mėnyrė saqė grekėve po t`u heqėsh kėtė urrejtje nuk do tė dinė se me ē`farė tė merren.*
    Pse Anastasios Janullatos citohet, repektohet e nderohet nga tė gjitha organizatat famėkeqe “vorio-epirote” nė Greqi ?*
    Eksarku grek Anastasios Janullatos ka ardhur nė Shqipėri mė 16 korrik 1991, pas njė kompromisi tė bėrė nė Korfuz mė 2 korrik 1991 midis ministrave tė jashtėm tė Shqipėrisė dhe Greqisė, pėrkatėsisht Muhamet Kapllani dhe Antonios Samaras. Mbi bazėn e kėtij kompromisi, u lejua qė* nė kundėrshtim me statutin e KOASH-it tė vitit 1929, ai{Janullatos} tė drejtojė pėrkohėsisht me cilėsinė e eksarkut kėtė kishė. Vetė Anastasios Janullatos pak ditė para ardhjes nė Shqipėri, i dėrgoi mė 3 qershor 1991 Presidentit tė Republikės sė Shqipėrisė, Ramiz Alia kėtė letėr:
    “Shkėlqesia juaj!
    Do* tė doja t`ju paraqisja ju shkėlqesi ēėshtjen e Kishės Autoqefale Ortodokse tė Shqipėrisė dhe tė zhvillimit tė saj nė konteksin e ndryshimeve institucionale.
    ……Dihet mirė se Kisha Ortodokse e Shqipėrisė ėshtė njė institucion nė shkallė botėrore nė shkallė botėrore me traditėn dhe rregullat e saj tė pranuara universialisht, dhe asnjė kishė ortodokse nuk mund tė ekzistojė, dhe mė tepėr tė organizohet, pa njė peshkop qė tė ketė pasues apostolik. Pėrderisa nė tė gjithė botėn sot nuk ka njė peshkop ortodoks pėr tė marrė pėrgjegjėsinė e riorganizimit tė kishės nė Shqipėri, Patiarkana Ekumenike e Kostandinopojės, qė ėshtė froni i parė i njohur zyrtarisht nga tė gjitha kishat ortodokse qė i pėrkasin institucionit nė shkallė botėrore tė ortodoksisė {ruse, serbe, rumune, bullgare, greke, shqiptare}, mori iniciativėn e emėrimit tim pėr tė ardhur nė vendin tuaj tė dashur si njė patriark eksark.
    1-Tė komunikoj me autoritetet e duhura tė qeverisė shqiptare dhe me pėlqimin e tyre dhe ku tė jetė nevoja, me bashkėpunimin e tyre, tė hyjė nė kontakt me priftėrinjtė ortodoksė ekzistues dhe besimtarėt ortodoksė atje, pavarėsisht nga origjina dhe gjuha amtare.
    2-Tė merrem me punėn organizative kishtare nė nivelin primar, mbas zhvillimeve tė fundit dhe vendimit pėr t`i dhėnė liri fetare Shqipėrisė.
    3-Krijimin e kushteve, nė njė kohė sa mė tė shpejtė qė Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė tė vetėdrejtohet; me bindjen se riorganizimi i Kishės Ortodokse Autoqefale tė Shqipėrisė duhet tė pėrfundohet nė bashkėpunim me ortodoksėt e interesuar.
    Unė tashmė kam kontaktuar me Lartėsinė e tij Metropolitanin Theudosiun, Primati i Kishės Ortodokse nė Amerikė dhe me rev. Artur Liolin, kancelar i kryedioqezės shqiptare nė Amerikė, dhe ne ramė dakort plotėsisht tė bashkėpunojmė, nė kuadrin e objektivave tė lartpėrmendura, pėr tė mirėn e ortodoksisė nė Shqipėri dhe tė gjithė qytetarėve tė saj.
    Si njė peshkop ortodoks dhe si njė studiues, dua t`ju siguroj ju shkėlqesi, nė mėnyrėn mė tė dukshme, se misioni i patriarkut eksark nė Shqipėri kėrkon ekskluzivisht t`i shėrbesh me sinqeritet popullit tė dashur shqiptar nė kėtė kohė kritike dhe tė ndihmohet pėr tė ēuar pėrpara ēėshtjen e paqės dhe tė mirėkuptimit vėllazėror nė Evropė dhe nė botė”.
    Nė kundėshtim me kėtė premtim, Janullatos vazhdoi tė qėndrojė nė Shqipėri, madje mė 2 gusht 1992 ai u vetshpall kryepeshkop i KOASH-it. Nė kėtė mėnyrė Janullatos na tregoi njė rast tjetėr se si di ta mbajė fjalėn njė grek.
    Duke marrė parasysh dhe tė kaluarėn e marrėdhėnieve shqiptaro-greke, praktikisht nuk mund tė lejohej qė qoftė edhe i pėrkohshėm, njė grek s`mund tė ishte nė krye tė KOASH-it.
    Njėri nga pėrkrahėsit mė tė mėdhenj tė Janullatosit nė Shqipėri, z.Ylli Popa nė njė intervistė dhėnė revistės “Klan” datė 15 korrik 2001, nė lidhje mė ēėshtjen “Janullatos” thotė se nė fillim tė vitit 1991, ai sė bashku me disa persona, ndėr tė cilėt edhe njė i panjohur deri atėherė si Kosta Makariadhi {tė cilit z.Popa i thotė gabimisht deputet, nė njė kohė qė i tillė ai ėshtė bėrė pas njė viti}, ka shkuar nė Athinė dhe e ka takuar Janullatosin nė shtėpinė e tij. Natyrisht qė kėto punė nuk janė aq tė rastėsishme sa pėrpiqet t`i bėjė zoti Popa, aq mė tepėr kur ai thotė “na ēuan nė banesėn e peshkopit”. Mė tej zoti Popa thotė:
    “Tashmė kanė kalur 10 vjet qė Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė drejtohet nga kryepeshkopi Janullatos, i cili e ringjalli atė nga pluhuri i rrėnojave ku e kishte katandisur diktatura komuniste. Ėshtė meritė e kryepeshkopit Janullatos qė duke rimėkėmbur Kishėn Ortodokse, kontriboi shumė nė rivendosjen e ekuilibrit dhe tė harmonisė midis besimeve nė vendin tonė..”.
    Do tė bėnte mirė zoti Popa tė shikonte dhe tė lexonte gazetat dhe botimet “vorio-epirote” nė lidhje me vlerėsimet e tyre pėr Janullatosin para se tė na japė kėtė entuziazėm tė pabazuar gjėkundi. Mua si shqiptar, tė paktėn nuk mė vjen mirė pėr shembull qė organizata MAVI, qė vrau dy ushtarakė shqiptarė mė 10 prill 1994 nė Peshkėpi tė Gjirokastrės, sponsorizon aktivitetet e Janullatosit.
    Gjithashtu nuk ėshtė normale qė nė Greqi, Janullatosi tė marrė pjesė nė mbledhje tė organizatave “vorio-epirote”, tė quhet “mbrojtės i helenizmit grek nė Shqipėri” dhe nga ana tjetėr ta quajmė si diēka normale kėtė gjė. Nuk duhet tė harrojmė se Janullatos vjen nga vendi qė i ka marrė Shqipėrisė Ēamėrinė, nga vendi qė ka djegur disa herė jugun e Shqipėrisė dhe nga vendi qė i ka shpallur luftė Shqipėrisė* qė prej vitit 1940.
    Pėr tė tilla ēėshtje natyrisht mund tė ishte pėrgjigjur edhe kreu i Akademisė mė tė paaftė tė Shkencave qė mund tė ketė pasur ndonjėherė Shqipėria nė kėto vite tė saj. Dhe me ē`duket akademikėt tanė nuk janė mė shumė se disa pensionistė qė flenė vetėm pėr tė marrė ndonjė rrogė nga shteti.
    Pėr t`u kujtuar ėshtė gjithashtu se* At Artur Liolini nė njė intervistė qė i jep gazetės “Koha Jonė”, datė 20 shtator 1994 ndėr tė tjera ka thėnė:
    “Tė gjithė e dimė qė Janullatosi erdhi nė Shqipėri si misionar i pėrkohshėm….E theksoj ai erdhi me njė kusht: si i pėrkohshėm”.
    Nė librin objekt tė polemikės sonė, Anastas Janullatosi ka njė vend nderi dhe mbahet si “shpėtues i helenizmit grek nė Shqipėri”. Gjithashtu ajo qė ja vlen tė diskutohet ėshtė fakti se si ka mundėsi qė organizata terroriste dhe kriminale si ato tė ashtuquajtura “vorio-epirote”, flasin e shkruajnė mjaft mirė pėr Janullatosin e mjaft keq pėr shqiptarėt. Logjika mė e thjeshtė tė ēon nė pėrfundimin se Janullatos i ka shėrbyer me pėrkushtim interesave greke nė Shqipėri nė drejtim tė greqizimit tė KOASH-it. Pėr mė tepėr nė mjaft botime “vori-epirote”, theksohet me tė madhe se njė ndėr financueset e kishave greke nė Shqipėri ėshtė organizata famėkeqe SFEVA.
    Nėse do tė gruponim drejtimet e punės se Janullatosit sot nė Shqipėri mė kryesoret do tė ishin:
    -Ngritja e njė strukture kishtare qė t`i pėrgjigjet interesave tė Greqisė.
    -Theksimi se tė gjithė ortodoksėt e Shqipėrisė janė grekė ose kriptogrekė.
    -Pėrdorja e greqishtes nė ceremonitė fetare.
    -Marrja e financimeve edhe nga organizatat “vorio-epirote” pėr tė ndėrtuar kisha sipas njė stili grek.
    -Reklamimi si “shenjtorė” i tipave tė tillė si Kozma Etoliani, qė nė thelb kanė punuar kundėr gjuhės shqipe.**
    Pėr kėto arsye ka mjaft rėndėsi autoqefalia e kishės ortodokse shqiptare. Nuk ėshtė hera e parė qė kjo autoqefali tė jetė rrezikuar nga kisha greke.
    Natyrisht qė mė gjerė pėr problemet e kishės shqiptare kemi shkruar edhe herė tė tjera, por ajo qė duam tė theksojmė me forcė nė kėtė shkrim ėshtė mesazhi:
    Janullatosi mbėshtetet haptazi nga tė gjitha organizatat terroriste “vorio-epirote”, si ENVI, SFEVA, MAVI, etj.
    Jo se nuk njihet pėrkrahja e shtetit grek pėr tė, por pėrkrahja e segmenteve mė kriminale tė shoqėrisė greke tregon edhe mė mirė se ē`farė misioni ka pasur dhe ka Janullatos nė Shqipėri. E ē`mund tė jetė njė “kryepeshkop” qė pėrkrahet nga kėto organizata tė terrorit? Kujt mund t`i shėrbejė tjetėr ai?
    *“Lufta pėr Vorio-Epirin” sipas mitropolitit tė Konicės Andrea
    Mitropoliti i Konicės, dmth pasardhėsi i Sebastianosit, njėfarė Andreas, nė faqet e fundit tė librit objekt polemike, ka shkruar kapitullin “lufta e Vorio-Epirit dhe qėllimi ynė”. Ashtu siē edhe pritej nga kleriku guerrilas Andreas janė thėnė po ato gjėra qė i kemi dėgjuar me qindra herė nga klerikėt, politikanėt apo andartėt grekė tė kohrave tė ndryshme. Mitropoliti Andreas nė fillim tė shkrimit tė tij thotė:
    “Kur ne themi Vorio-Epiri, kėrkojmė jo pak pėr dropullitėt dhe nuk themi mė tepėr. Jo kur themi Vorio-Epir kuptojmė edhe Gjirokastrėn, Delvinėn, Himarėn dhe Korēėn. Kėto janė qytete tė pastra greke”.
    Se ku vėrteton kėtė “pastėrti”, mitropoliti guerrilas refuzon ta thotė, apo ta vėrtetojė qoftė edhe sipas formulave shekullore tė gėnjeshtrave greke.
    Andreas nga ana e tij shtron edhe disa probleme qė duhen pasur parasysh nga “veprimtarėt grekė”. Sipas tij ēėshtjet mė themelore janė:
    “-Tė ndihmohet puna e peshkopit Anastasios Janullatos nė Shqipėri. Nėn drejtimin e tij ėshtė bėrė mjaft punė.{Mitropoliti Andrea e quan Janullatosin “peshkop” ngaqė Kishėn Ortodokse tė Shqipėrisė e koncepton si pjesė tė kishės greke tė drejtuar nga kryepeshkopi Kristodhulos. Gjithashtu mitropoliti Andrea ve nė dukje se “puna” e Janullatosit triumfoi edhe mbi atė qė ai e quan “propagandė rumune”. Sipas tij qysh nė mars 1992 Janullatos paska fituar “betejėn” me kryepeshkopin e Rumanisė Kalinio, i cili ka kėrkuar mosgreqizimin e vllehėve tė Shqipėrisė -shėnim}.
    -Tė hiqet dorė nga ndjekja e mėsuesve qė studiojnė nė Akademinė e Gjirokastrės.{Nė fakt kurrė nuk ka pasur ndjekje pėr ata qė pėrgatiten si mėsues tė gjuhės greke nė Gjirokastė. Natyrisht qė s`kemi tė bėjmė as me “akademi” nė kėtė qytet-shėnim}
    -Tė ndihmohet “Omonia” nė detyrėn e saj{Nė fakt “Omonia” nuk ka se pėr ēfarė tė ndihmohet mė, se s`ka ngelur gjė pa u bėrė. –shėnim}.
    -Tė ndalohet popullimi i Vorio-Epirit me shqiptarė nga Vora dhe nga Kosova. Rrezik pėrbėn gjithashtu edhe prania e 250 mijė emigrantėve shqiptarė nė Greqi.{Sipas kėsaj pikpamje Andreas kėrkon t`i imponojė shtetit shqiptar politikat qė kanė tė bėjnė me popullsinė. Pėr mė tepėr kurrė nuk ka pasur ndonjė projekt nė 50-tė vitet e fundit qė tė bėjė tė mundur atė qė thotė kleriku guerrilas grek.-shėnim}”.
    Nė pikėt e tjera tė fjalimit tė mitropolitit Andreas, vihet re se “ēėshtja epirote” quhet e barabartė me ēėshtjet e tjera tė “grekėve” nė Maqedoni, Qipro, Turqi etj.
    Ai si tė gjithė klerikėt e tjerė grekė, vazhdimisht kėmbėngul qė tė pėrdoren armėt pėr tė siguruar atė qė ai e quan “autonomi tė Vorio-Epirit”, nėn shembullin e asaj tė vitit 1914, duke marrė si shembull punėn e guerrilasve priftėrinj si Spiridon, Vasiliev dhe Germanos, qė siē dihet kanė qenė edhe “ministra” tė “qeverisė” sė Zografosit.
    Pėr Andreasin, qėllimi arrihet “vetėm nėse luftojmė bashkė”. Ai kėmbėngul se “ēėshtja e Vorio-Epirit nuk ka mbaruar me vdekjen e Sebastianosit”.
    Pas ardhėsi i tij mė kėtė mėnyrė tregohet nė lartėsinė e detyrės dhe si trashėgimtar i denjėt i tij.
    Ilustrimrekėt nuk urrejnė vetėm shqiptarėt
    Kisha Ortodokse greke nuk ėshtė e drejtuar me propagandėn e saj vetėm kundėr shqiptarėve por edhe kundėr tė tjerėve. Pėr tė lustruar me diēka kėtė kemi cituar diēka nga njė libėr qė ėshtė botuar nė shqip nė vitin 1993, nga njėfarė Magdalena Igumeni, qė siē thuhet nė kapak tė kėtij libri “banon” nė manastirin femėror “Analipsos” tė Kozanės nė Greqi. Ky libėr ėshtė pėrkthyer nga njėfarė Stavros Dajos, qė ka mundėsi duke u nisur edhe nga mbiembri tė jetė ndonjė renegat shqiptar me mbiemrin “Daja”.
    Nė kėtė libėr, Magdalena pėrveē shpifjeve tė zakonshme kundėr shqiptarėve dhe historisė sė tyre, sulmon pa pėrjashim edhe hebrenjtė, papėn dhe masonėt.
    Nga Magdalena Igumeni dhe manastiri i vetėquajtur “i shenjtė” me emrin “Analipeos” nė Kozanė, janė botuar deri nė vitin 1993, 153 libra tė tjerė.
    Pjesė nga libri i Magdalena Igumenit “666 Antikrishti dhe skllevėrit e tij” {Hebrenjtė-Papa-Masonėt}:*
    “Fatkeqėsisht Papa me maninė e tij* tė vjetėr tė futė nėn zgjedhėn e tij shqiptarėt pėr t`i kthyer ata nė katolikė, pėr tė shfrytėzuar portet e atdheut tė tyre tė bukur, ndėrmerr njė pushtim tė ri. Kėsaj rradhė ėshtė Papa Inoēenti i 12-tė. Me pushtimin e Shqipėrisė nga ai fillon vdekja e ortodoksėve dhe latinizimi i tyre.
    Ai kėrkon qė shqiptarėt tė mohojnė besimin ortodoks dhe tė bėhen papistė, qoftė edhe pėrdhunisht.
    Shqetėsimi i parė i Papės, ėshtė mohimi i alfabetit grek dhe i gjuhės.
    Sė dyti ndalon rreptėsisht ēdo lloj botimi nė shqip. Me urdhėr tė tij latinishtja imponohet edhe nė shkollė. Shqiptarėt i rezistojnė dhunės sė shfrenuar, mijra e mijra flihohen nė kėtė luftė legjendare pėr tokėn e tyre martire. Tani brenda nė Shqipėri ndihet njė kaos fetar dhe si rezultat, shumė gjunjėzohen para dhunės sė antikrishtit pėr tė shpėtuar jetėn nga gjėrat mė tė ēmuara. Nė kėtė atmosferė kalojnė gati 150 vjet, derisa shqiptarėt fshehtas nga pushtuesit arrijnė tė botojnė fjalorin e parė greqisht-vllahisht-shqip, me ndihmėn e Teodor Kavaliotit qė mban emrin “Protopiria”.
    Papistė kėrcėllejnė dhėmbėt, grumbullojnė fjalorėt dhe djegin tė gjitha librat e predikuesit Teodor. Ky inkuzicion ē`njerėzor, sipas librave tė shenjtė, shėnohet nė Albanopol, nė Elbasanin e sotėm.
    Dhe internimet, burgosjet, vrasjet e shqiptarėve vazhdojnė. Por ata rezistojnė tmerrėsisht, e megjithatė Papa fiton. Mė 1881 nė Shqipėri pėrfundimisht sundom shkrimi papik dhe imponohet alfabeti latin….”.{Pjesė nga kapitulli i tretė me titull: “Perandorėt e Bizantit, mbrojtės tė vėrtetė tė interesave tė shqiptarėve faqe 15-16}
    *“Shėn Kozmai” sipas Magalena Igumenit
    Natyrisht qė meritohet qė shkruhet pėrherė e mė tepėr pėr Kozma Etolianin dhe ndikimin qė ai ka nė planet e Janullatosit nė Shqipėri.
    Kjo figurė antishqiptare, e nderuar dhe e respektuar edhe nga Patriku Ekumenik Vartolomeu gjatė vizitės qė ky kreu nė vitin 1999 nė Shqipėri, trajtohet edhe nė librin e Magdalenės. Versionin e saj e sjellim pėrpara lexuesit{ pa koment sepse komentet i kemi bėrė herė tė tjera} nėpėrmjet radhėve tė mėposhtme:
    “Shėn Kozmai lindi nė njė fshat tė Etolisė me emrin Megadhendro. Gjyshi ishte epirotis{Nuk ka qenė “epirotas”-shėnim}. I ati kishte profesion endjen. Shėn Kozmai kishte njė mėsues epirot, dhjak me emrin Anania dhe njė farė Evgjenos Vulgaris.
    Shėn Kozma-Etolosi, me origjinė epirote, qė nė moshė tė re u ngujua nė Manastirin e Filotheosit nė Ajo Oros ku bėhet shenjtor. Teksa shikonte popullin e vet tė pėrvuajtur e tė pushtuar….braktisi jetėn e qetė dhe tė ėmbėl si i vetmuar dhe sulet si drer i etur pėr tė shpėtuar shpirtrat qė po gllabėronte edhe Papati ditė pas dite.
    Arrin nė Shqipėri ku njerėzit vdisnin tė papagėzuar dhe varroseshin si qenėr pa prift. Anembaanė nuk gjeje kisha dhe shkolla…
    Dhe ai nisi nga shkollimi i i tė vegjėlve dhe predikimi i ngrohtė duke zgjuar nė shpirtin e ortodoksėve tė dikurshėm shqiptarė, dėshirėn e Zotit…Tė respektoni pushimin e sė dielės, shkoni nė kisshė dhe mos preferoni “pazaret” e hebrenjve qė organizojnė enkas tė dielave. Mos pini raki tė prodhuar nė fabrikat e Evropės, sepse me atė hebrenjtė lajnė tė vdekurit e tyre qė t`ju ndotin.
    Hebrenjtė janė padronėt e antikrishtit.
    Kėto e shumė tė tjera predikonte e profetizonte pėr lavdi tė Zotit, ndaj edhe populli e donte me gjithė zemėr. Nė njė letėr qė Shėn Kozmai i dėrgontė tė vėllait, Krisanth-pedagog nė Fakultetin Patrikan tė Kostandinopojės shėnonte:
    “10 mijė tė krishterė mė duan* dhe njė mė urren, 10 mijė turq mė duan dhe njė mė urren, mijėra hebrenj mė urrejnė e asnjė s`mė do”.
    Predikimet e tij hyjnore arritėn nė cepin tjetėr tė Shqipėrisė duke shpėtuar kėshtu nga ferri mijėra shpirtra. Mė shumė predikoi nė Durrės dhe nė Krujė, madje edhe nė Dalmaci.
    Hebrenjtė e Epirit tė tėrbuar nga inati, e akuzuan Shėn Kozmain tek pashai i Beratit si kryengritės, duke i dhėnė sakaq pashait flori me grushta qė tė lėshonte fermanin e dėnimit tė tij. Dhe pashai dha urdhėrin e arrestimit tė Shėn Kozmait, urdhėroi ta ēojnė nė vendin e ekzekutimit afėr lumit Osum pranė Beratit.
    Shėn Kozmai si u fal duke falenderuar Zoton qė do t`i falte kurorėn martire, bekoi katėr cepat e Ruzullimit dhe u dha si qengj i urtė nė duat e turqve tė cilėt e varėn nė degėn e njė peme. Dita e flijimit tė martirit Shėn Kozma, mbeti 24 gushti i vitit 1779.
    Paēim bekimin e tij!”.{Kapitulli i tretė faqe 20 –21}
    Magdalena kundėr Tregut tė Pėrbashkėt Evropian
    Ndėr fjalėt mė qesharake tė Magdalenės kundėr Tregut tė Pėrbashkėt Evropian{tė cilin ajo e quan “fole tė demonėve”, “vatėr dinakėsh”, “shpellė banditėsh” etj}* renditen edhe kėto tė mėposhtmet:
    “Vėlla! TPE ėshtė qendra e forcave tė fshehta tė hebrenjve.TPE ėshtė ēarku qė kap jo minjtė por shpirtrat e njerėzve qė diskreditohen duke qenė lidhur kokė e kėmbė me antikrishtin, nė mėnyrė qė t`i falen atij si zot. Ē`kujton? Kaq bujare na qenka kjo TPE-ja duke shpėrndarė pa karakter pasuritė hebreje, tė cilat hebrejtė i fituan me kaq dinakėri duke u thithur gjakun* njerėzve nė fillin e kohrave. Ē`farė gjaku? Sidomos atė tė krishterėve duke ua thithur si vampir. Ē`farė janė vampirėt?-Janė lakuriq nate nė Brazil qė jetokan duke pirė gjak njerėzor”. {Kapitulli i shtatė me titull: “Kartė elektronike ose letėrnjoftim ose shenjė ėshtė e njejta gjė..”, faqe45}
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  5. #65
    Perjashtuar Maska e riu
    Anėtarėsuar
    05-12-2005
    Postime
    421
    Keto gjera (qe s'kane per te perfundu ndoi moment se shpejti) kane ndodh 10 vitet e fundit. Dmth ne shek 21. ne pamje te plote te mediave dhe opinionit boteror dhe pa dridhjen me te vogel te qerpikut.

    Tani perfytyroni se c'ka bo "Kisha Ortodokse" = "Greqia" gjate shekujve te kaluar sidomos pas 1821 kur i kishte te gjitha "mediat" ne dore edhe nxirrni vete perfundimet.

  6. #66
    Larguar.
    Anėtarėsuar
    02-11-2005
    Vendndodhja
    nė Blog
    Postime
    1,121
    PJESA II// - ROLI I GREKOMANĖVE SHQIPTARĖ ARSAQI, ZHAPA, ZOGRAFI ETJ NĖ DOBI TĖ GREQISĖ DHE NĖ DĖM TĖ SHQIPĖRISĖ.
    As grekomane, e as shqiptare.

    Ishin greke dhe sigurisht do luftonin ne dobi te atdheut ty tyre.

  7. #67
    Perjashtuar Maska e riu
    Anėtarėsuar
    05-12-2005
    Postime
    421
    Jo or ti, se nuk ishin jevgj ata. Ishin shqiptare ortodokse, pra grekomane.

  8. #68
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anėtarėsuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Ne goditje te biznesit shqiptar dhe individeve. Goditje kjo, qe do conte ne marredhenie lufte kedo shtet me cilindo shtet, por jo shqiperine e akademikeve dhe politikaneve te shitur.

    11 Shkurt 2005-15 shkurt

    INTERVISTE/ Flet marinari Kostaq Kaēorri: Na qėlluan mbi 50 plumba

    “Si shpėtuam nga plumbat e anijes kufitare greke”

    “Grekėt qėlluan drejtėpėrdrejt mbi ne, me qėllim pėr tė na vrarė. Por deshi zoti qė shpėtuam”. Kėtė pėrfundim nxjerr marinari i anijes “Tre vėllezėrit”, Kostaq Kaēorri.

    Ai thotė se, skafi i policisė greke ėshtė afruar shumė drejt tyre, pavarėsisht se ndodheshin nė ujėrat tona territoriale, duke gjuajtur shumė herė me armė zjarri drejt anijes. Bashkė me motorristin Dritan Ēela dhe kapitenin e njėkohėsisht pronarin e anijes, Kreshnik Ēela, ka dalė mesditėn e sė enjtes nė ujėrat e detit Jon e pikėrisht nė kanalin e Korfuzit, 600 m larg bregut. Por, vetėm manovrimi i shpejtė i anijes dhe thirrja pėr ndihmė e policisė shqiptare ka bėrė qė atyre t’u shpėtohet jeta. Motoristi Dritan Ēela, thotė se tmerri ka zgjatur 20 minuta, derisa ata kanė mundur tė mbėrrijnė nė breg. Gjatė njė interviste pėr gazetėn, peshkatari Kaēorri rrėfen ēastet e ankthit qė ka pėrjetuar pėrballė plumbave tė rojeve kufitare greke.

    Si ndjehesh pas incidentit?
    Shyqyr zotit jemi gjallė.

    Kur jeni nisur pėr peshkim?
    Jemi nisur nė mėngjesin e ditės sė enjte, aty rreth orės 5 nga Saranda. Madje, si gjithmonė, kemi njoftuar edhe kapitenerinė e portit pėr vendin se ku do tė shkonim.

    Ku shkuat pėr tė peshkuar?
    Nė kuadratin C. Kishim hedhur rrjetat nė formė rrethore, si i themi ne, nė gjuhėn e peshkatarėve. Punuam deri nė orėn 14.00, dhe mė pas, pak pas kėsaj ore, mblodhėm materialet tona dhe u nisėm pėr t’u kthyer nė mol. Kur papritur na vjen njė skaf i policisė kufitare greke.

    Nė ēfarė vendi ndodheshit?
    Ishim nė ujėrat tona dhe pikėrisht drejt me vendin e quajtur Bukė e Vivarit, nė Butrint.

    A mund tė na thoni sipas jush, sa metra larg bregut ishit?
    Me syrin tim, qė nuk mė gėnjen, ishim njė milje larg nga bregu. Ata na thanė qė tė ndalonim, se, “keni shkelur ujėrat dhe do tė vini me ne”. Ne iu pėrgjigjėm se jemi nė ujėrat tona. “Jo, kėmbėngulnin ata, do tė vini me ne”. Por ne vazhduam rrugėn. Atherė ata na prenė rrugėn. Qėlluan njėherė nė ajėr, pastaj filluan tė qėllonin direkt mbi ne nė varkėn tonė, kuptohet pėr tė na vrarė. Qėlluan drejtėpėrdrejtė nė kabinė ku ishim. Njė shok e kishim nxjerrė pėrjashtė pėr tė komunikuar qetėsisht me ta. Ai u shtri pėrdhe dhe ne vazhduam rrugėn.

    Sa zgjati kjo?
    Them se kjo zgjati rreth 20 minuta, qė ata na qėllonin. Ata hidh plumba e ne vazhdonim rrugėn. Na vunė ne mes nė formė rrethore dhe pastaj u larguan. Atėherė ne menjėherė njoftuam kapitenerinė kėtu, pastaj policinė dhe sa erdhi skafi i policisė ata kishin ikur.

    Sa plumba e kanė zėnė varkėn tuaj ?
    Gjithsej, po tė vėsh re me vėmendje, mund tė jenė mbi 50 plumba. Njerėzit shpėtuan mirė pėr fat. Kjo qė na ndodhi dhe qė shpėtuam ishte njė jetė e dytė pėr ne, se kemi parė vdekjen me sy.
    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Policia kėrkon takim me palėn greke

    SARANDE - Shefi i Komisariatit tė Policisė nė Sarandė, Gjon Suli thotė se, menjėherė pas ngjarjes u ėshtė kėrkuar autoriteteve policore tė Korfuzit njė takim, pėr tė zbardhur shkaqet e incidentit tė ndodhur nė mesditėn e sė enjtes me anijen tonė tė peshkimit. Por, sipas tij, deri dje nuk ėshtė konfirmuar se kur do tė zhvillohet ky takim. Ndėrsa kryetari i Shoqatės sė Peshkatarėve tė Sarandės, Fatmir Ruēi u shpreh se, nuk ėshtė hera e parė qė ndodhin incidente tė tilla me ta. “Arsyeja e kėtij incidenti ka qenė dėshira e keqe e grekėve qė ne tė mos peshkojmė nė atė zonė, e cila ėshtė e mbushur me lloje tė ndryshme peshku, dhe tjetra xhelozia e tyre pėr gjithė komunitetin e Sarandės qė shkon deri te reagimi edhe i organeve policore. Jemi njė shoqatė me 60 anėtarė, tė pajisur me gjithė dokumentacionin e duhur dhe qė paguajmė ēdo detyrim ndaj shtetit. Pikėrisht pėr kėtė kėrkojmė mbrojtjen nga shteti”, deklaron ai.
    **Shpresa Dine / Sarandė (Panorama), 11 shkurt 2005

    ==================================================

    Ju rrėfejmė 20 minutat e tmerrit nėn breshėrinė e armėve tė kufitarėve grekė, nė ujėrat tona territoriale

    "Kufitarėt grekė donin tė na vrisnin"

    SARANDĖ- “Ata qėlluan pėr tė na vrarė". Kėshtu shprehen nė njė intervistė pėr gazetėn “Shekulli” tre peshkatarėt sarandiotė tė peshkarexhės “Tre vėllezėrit”, tė cilėt dy ditė mė parė u qėlluan me breshėri arme, nė ujėrat tona territoriale, nga kufitarėt grekė. Vėllezėrit Kreshnik e Dritan Ēela, pronarė tė peshkarexhės dhe peshkatari Kostaq Kacorri, siē tregojnė, ishin duke bėrė gjuetinė e radhės nė afėrsi tė Vivarit nė Butrint, zonė ku ata gjuajnė zakonisht. Ata thonė se rreth 20 minuta ishin nėn breshėrinė e zjarrit tė tyre, gjė qė ka zgjatur deri sa u afruan rreth 500 metra nga bregu ynė. "Zjarri ka ndalur, kur u lidhėm me kapitenerinė, me policinė tonė kufitare dhe kapitenin e saj Asim Canaj",- thotė Dritan Ēela. Peshkarexha ka marrė rreth 50 plumba, tė cilat e dėmtuan nė pjesėn fundore. Plumbat e dėmtuan atė poshtė tek vija e ujit, me qėllim qė ne tė mbyteshim, tek direku, nė frigorifer, si dhe tek radari. Pėr fat, nuk u plagos njeri, dhe ata e quajnė njė fat tė madh qė mbėrritėn nė mol pa marrė plagė nė trup. Dritan Ēela, njė nga pronarėt e peshkarexhės, ka dhėnė kėtė intervistė pėr gazetėn.

    Cfarė lloj peshkimi bėnte kjo varkė?
    Kjo bėn peshkim me tratė ose peshkim fundor. Varka ėshtė e licensuar me tė gjithė dokumentacionin e rregullt. Ne kemi 3 vjet qė punojmė me tė. Varka ėshtė blerė nė Greqi dhe e kemi lėnė me atė emėr qė e kemi blerė atje, "Tris adherfia", qė do tė thotė “Tre vėllezėrit”, se dhe ne tre vėllezėr jemi. Por nė fakt, nga sot, nuk i vlen ai emėr. Kemi lėnė emrin grek pėr tė parandaluar incidente tė tilla, por ata prapė vijnė e na ngacmojnė nė punėn tonė. Nė qoftė se nuk merr ndonjė masė shteti, ne do t'u kundėrpėrgjigjemi siē na u pėrgjigjėn ata.

    Pse mendoni qė kėta janė nga Korfuzi?
    Nuk ka dyshim qė ishin nga Korfuzi. Na kanė qėlluar pėr tė na vrarė drejtpėrdrejt dhe pėr tė mbytur varkėn, sepse kanė qėlluar nė vijėn e ujit tė varkės.

    Keni ndonjė dyshim se nga vjen ky inat?
    Ky inat vjen nga peshkatarėt e grekut, nga xhelozia profesionale e tyre pėr ne. Ata duan qė ta kenė vend tė tyre gjuetie kėtė dhe nuk na lejojnė ne tė gjuajmė. Ne gjuajmė ditėn, ata futen natėn gjuajnė pėr hesap tė tyre nė ujėrat tona. Kjo vjen nga qė ne nuk kemi mjete pėr t'i ruajtur ato. Kemi thjesht dy kamardare.

    Ju kishit armė me vete?
    Ata pandehėn kėshtu. Grekėt vinin pėr tė na qėlluar neve dhe ne ua drejtonim nė drejtim tė kundėrt varkėn, Po ata trembeshin se mos kishim edhe ne armė, ndaj dhe nuk na ndoqėn. Ligji nuk na lejon tė mbajmė armė dhe ne e respektojmė atė. Por nėse shteti nuk bėhet i gjallė, do tė detyrohemi tė blejmė armė nga mė tė sofistikuarat.

    Ka ndodhur tjetėr herė njė ngjarje e tillė?
    Ky ėshtė njė incident qė ndodh gjithnjė mes nesh dhe atyre. Me aq vite sa kam unė nė det, kjo mund tė jetė dhe hera e 50 qė ndodh kėshtu. Jo vetėm me ne, por edhe me peshkatarė tė tjerė. Vetėm njė javė mė parė i njėjtti skaf goditi disa herė nė ajėr me armė duke terrorizuar peshkatarėt pak metra mė larg nga vendi ku ndodhi incidenti i dy ditėve mė parė.

    Ēfarė kėrkoni nga shteti shqiptar?
    Kėrkojmė marrjen e masave nga qeveria shqiptare, pasi jemi tė rrezikuar dhe tė pambrojtur nė ujėrat tona dhe pėrsėritja e rasteve tė tilla po kthehet nė njė pushtim qė po i bėn peshkimit policia detare e Korfuzit.
    Ata duhet tė penalizohen, pasi kanė shkelur nė ujėrat tona nė kuadratin C. Ata meritojnė tė penalizohen edhe pėr dėmtimin e varkės, qė llogaritet nė tė paktėn 10 milionė lekė.
    **Thoma Nika (Shekulli), 12/02/2005



    ========================================

    Njė ditė pasi skafi grek goditi peshkarexhėn shqiptare, policia kėrkon takim me homologėt e Korfuzit

    "Grekėt qėlluan pėr tė na vrarė"
    Sarandė, flet peshkatari: Kufitarėt, 20 minuta luftė

    SARANDE - Pėr afro 20 minuta kanė parė tmerr me sy, ndėrsa tani falėnderojnė Zotin qė janė gjallė. Megjithėse kanė kaluar mė tepėr se 24 orė nga incidenti me anijen shqiptare tė peshkimit "Tris adherfi" (Tre vėllezėrit) nė kanalin e Korfuzit, ende ekuipazhi i saj e quan me fat qė janė gjallė, duke e konsideruar kėtė "njė jetė tė dytė". Anija, sipas marinarėve shqiptarė, gjuante me tratakoca nė kuadratin C, rreth 600 metra larg brigjeve shqiptare, por sipas rojeve bregdetare greke ajo kishte shkelur ujėrat territoriale tė Greqisė dhe duhej tė shkonte nė Korfuz pėr t'u bllokuar e penalizuar nga shteti helen. Ndėrkohė dje prokuroria e Sarandės ka nisur hetimet dhe ka bėrė edhe kėqyrjen e anijes, e cila i ka tė dukshme gjurmėt e plumbave tė mitralozit tė rojeve bregdetare greke nė trupin e saj, nė xhamat e kabinės dhe nė pajisjen e radarit, e cila ka dalė jashtė pėrdorimit. Pas kėtij incidenti, policia e Sarandės ka bėrė tė ditur se me kėrkesėn e saj do tė zhvillojė njė takim me policinė e Korfuzit, pėr tė sqaruar rrethanat e ngjarjes. Ndėrkohė, kryetari i Shoqatės sė Peshkimit nė Sarandė, Fatmir Ruēi, ka bėrė tė ditur se do t'i dėrgojė njė letėr tė hapur Presidentit Moisiu, ministrit tė Rendit e atij tė Jashtėm, tė cilėve do t'u kėrkojė dhėnien fund tė kėtyre incidenteve. Po dje, nė njė intervistė pėr Gazetėn, motoristi i peshkatores "Tre vėllezėrit" Dritan Ēela ka treguar incidentin dhe rrezikun pėr t'u vrarė apo mbytur nga mitralozi i anijes kufitare greke.

    Kur u nisėt pėr peshkim?
    U nisėm nė orėn 05.00 tė sė enjtes dhe pėr kėtė njoftuam kapitenerinė e portit tė Sarandės, si dhe pėr vendin ku do tė peshkonim. Ky vend ėshtė nė kuadratin C, fare pranė gjirit tė Butrintit, pranė Bukės sė Vivarit.

    Ēfarė ndodhi mė pas?
    Pasi kishim bėrė rrethimin e vendit me rrjeta fundore dhe po bėheshim gati tė mblidhnim rrjetat, na u afrua njė motoskaf grek i rojeve bregdetare. Ata erdhėn njė metėr larg nga anija jonė dhe na kėrkuan tė shkonim me ta, "sepse kishim hyrė nė ujėrat territoriale greke". Ne dhe tė tjerė peshkatarė nuk ėshtė hera e parė qė peshkojmė nė kuadratin C nė ujėrat tona. Grekėve u thamė se "nuk shkonim me ta, pasi ne jemi nė ujėrat tona". Ata na bėnė presion dhe erdhėn rrotull anijes sonė. Pastaj qėlluan nė ajėr. U trembėm, por mė shumė u tmerruam kur ata qėlluan drejtpėrdrejt nė anije pėr tė na vrarė. U shtrimė menjėherė dhe vetėm fati na ka shpėtuar nga plumbat e mitralozit.

    Si vepruat pasi u hap zjarr kundėr jush?
    Kapiteni, vėllai im, Kreshnik Ēela, hyri menjėherė brenda dhe u lidh fillimisht me kapitenerinė e Sarandės pėr t'u komunikuar me radio se ēfarė po ndodhte. Njoftuam menjėherė Policinė tonė Kufitare, sė cilės i thamė tė njėjtėn gjė dhe i kėrkuam ndihmė. Skafi grek, pa parė se ēfarė shkaktoi, tė vdekur apo tė plagosur, u largua pas njė "lufte" prej 20 minutash. Vetėm nė kabinė janė gjurmėt e tė paktėn 6 plumbave tė mitralozit.

    Si ndiheni tani?
    Jemi tė kėrcėnuar. Them qė e kemi njė jetė tė dytė. Por, shteti duhet tė vėrė dorė njė herė e mirė. Ē'rrugė na mbetet neve? Ose tė bėjmė luftė edhe ne me armė nė ujėrat tona, ose tė rrimė pa punė nė shtėpi.
    **Ani Mile (Gazeta Shqiptare), 12 shkurt 2005

    ==========================

    Rojet greke qellojne anijen shqiptare

    Nje incident i rende ka ndodhur dje, 600 metra ne brendesi te ujerave territoriale shqiptare, pasi nga nje motoskaf i rojes bregdetare te shtetit fqinje, ka qelluar me arme zjarri kunder motopeshkatores "Tre vellezerit" ne grykederdhjen e lumit Pavllo, prane fushes se Vrines. Kronologjia e ngjarjes dhe pohimet e autoriteteve te policise shqiptare

    SARANDE - Nje incident ka ndodhur pasditen e djeshme ne kanalin e Korfuzit, kur nje motoskaf i rojes bregdetare greke ka qelluar me arme ndaj nje motopeshkatoreje shqiptare. Shefi i komisariatit te Policise se Shtetit te rrethit te Sarandes, Gjon Suli, tha se "rreth ores 14.15, nje motoskaf i rojes bregdetare te Greqise eshte afruar prane motopeshkatores shqiptare "Tre vellezerit", qe ndodhej ne ujrat territoriale shqiptare, ne grykederdhjen e lumit Pavllo, prane fushes se Vrines".
    Sipas Sulit, i cili i referohet thenieve te anetareve te ekuipazhit (kapitenit Kreshnik Cela, dhe marinareve Kostandin Kacorri e Dritan Cela), nga motoskafi i rojes bregdetare greke eshte bere thirrje me megafon qe motopeshkatorja shqiptare "te paraqitet prane autoriteteve portuale greke", pasi po peshkonte "ne ujrat e shtetit grek".
    Tre marinaret e kane refuzuar kete kerkese, duke thene se ndodheshin ne ujrat teritoriale shqiptare. Ne kete moment nga ekuipazhi i motoskafit eshte qelluar me arme zjarri, fillimisht ne ajer dhe me pas ne drejtim te kabines se motopeshkatores. "Ne motopeshkatore u gjenden gjurme plumbash", deklaroi komisari i policise, Suli.
    Ne vendngjarje ka shkuar edhe nje motoskaf i rojes bregdetare shqiptare. Shefi i policise kufitare te rrethit te Sarandes, Asim Canaj, beri te ditur se "nga kqyrja e vendit te ngjarjes rezultoi se motopeshkatorja, ne kohen e incidentit, ka qene duke peshkuar ne ujrat teritoriale shqiptare".
    Ai shton se "ka qene motoskafi ushtarak grek qe kishte hyre rreth 600 metra ne ujrat territoriale shqiptare". Sipas tij, kete fakt e vertetojne edhe matjet e treguara nga radari kufitar. Te dhenat rreth kesaj ngjarjeje perkojne edhe me ato te marra ne rruge zyrtare nga Policia e Shtetit.
    Sipas Canajt, menjehere nga prokuroria e rrethit te Sarandes ka filluar ceshtja penale rreth kesaj ngjarjeje, ndersa diten e neserme nje komision lokal nderkufitar do te verifikoje faktet rreth ketij incidenti.

    **ATSH, 11 shkurt 2005

    ======================================
    ======================================
    Grupi hetimor nga Tirana nė Sarandė pėr ngjarjen. Ekspertiza: Anija ėshtė qėlluar katėr herė

    Anija greke nėn akuzė pėr vrasje

    Nė bazė tė provave tė siguruara, konfirmohet fakti se ka qėlluar me dashje

    Sulmi me mitraloz ndaj peshkarexhės shqiptare nė ujrat tona territoriale, nga njė anije greke, do tė klasifikohet si vrasje e mbetur nė tentativė.


    Prokuroria e Pėrgjithshme, nė bazė tė dėshmive tė marra dhe prova tė siguruara nė anijen e sulmuar, ka vendosur tė nisė hetimet me njė akuzė tė tillė pėr anijen greke, ndonėse ajo nuk ėshtė e identifikuar. Sipas ekpertizės, por edhe dėshmive, ekuipazhi grek ka qėlluar me dashje dhe nė drejtim tė zonės sė populluar me peshkatarė tė peshkarexhės. Nė drejtim tė Sarandės dje ėshtė nisur njė grup i posaēėm hetimi, i cili do tė analizojė tė gjitha detajet e ngjarjes. Edhe vetė peshkatarėt kėmbėngulin nė dėshmitė e tyre, se fjala ėshtė pėr njė sulm me qėllimin e vetėm pėr t’i goditur me plumbat e mitralozit.

    Hetimi
    Zyrtarėt e Prokurorisė sė Pėrgjithėshme menjėherė pas ngjarjes nė fjalė kanė kontaktuar me zyrėn e Sarandės, ku janė informuar lidhur me atė ēfarė kishte ndodhur. Fill pas kėsaj, dje, nė drejtim tė skajit mė jugor tė vendit, ėshtė nisur njė grup special hetimi i cili ka nisur menjėherė nga puna sė bashku me kolegėt sarandiotė. Zyrtarisht akuza e ngritur pėr anijen greke ėshtė ajo e tentativės sė vrasjes, por priten ende tė dhėna tė tjera pėr tė vendosur pėrfundimisht nėse kjo akuzė do t’i pėrcillet pėr hetim edhe palės greke, pasi anija qė ka qėlluar konfirmohet nga peshkatarėt se ka qėnė me flamur grek. “Provat e deritanishme janė tė mjaftueshme pėr tė ngritur njė akuzė tė tillė, megjithatė ėshtė duke u kontaktuar edhe me palėn greke, qė njė ngjarje e tillė e rėndė tė zbardhet sa mė shpejt”. Nga ana e tyre peshkatarėt vazhdojnė tė kėmbėngulin nė tė tyren, duke deklaruar se ata kanė qėnė nė ujrat shqiptare, dhe janė qėlluar pa asnjė paralajmėrim nga grekėt.

    Provat
    Edhe provat e mbledhura nga agjentėt e policisė gjyqėsore dhe hetuesit tregojnė se situata ėshtė nė favor tė peshkatarėve dhe se ata kanė tė drejtė nė deklarimin e tyre. Sipas hetuesve nė pjesėn anėsore tė peshkarexhės “Tre vėllezėrit” janė gjetur katėr shenja plumbash dhe predhat e tyre, ku duket qartė se ėshtė qėlluar nga njė distancė jo shumė e largėt. Nga ekspertiza mėsohet se plumbat janė tė njė arme mitraloze, e cila ka shkaktuar njė shpim shumė tė madh tė pjesės sė anijes. Nė listėn e provave ėshtė edhe dėshmia e peshkatarėve tė cilėt thonė se kanė qėnė pļkėrisht nė atė anė tė anijes kur janė qėlluar dhe se grekėt janė pėrpjekur t’i qėllojnė pėr t“i vrarė e jo thjesht sa pėr t’i trembur. Provat e gjetura do tė dėrgohen me urgjencė pėr ekspertizė nga e cila pritet tė zbardhen disa enigma, por qė gjithsesi nuk ndryshojnė momentalisht akuzėn e vrasjes sė mbetur nė tentativė, ndaj anijes enigmatike greke.

    Ngjarja
    Ngjarja ndodhi tri ditė mė parė kur njė anije greke qėlloi gjashtė herė me armė zjarri nė drejtim tė peshkarexhes “Tre vėllezėrit”, ndėrsa peshkonte nė ujrat territoriale shqiptare. Pėr fat tė mirė, nga ky sulm me armė, nuk janė shėnuar viktima, pasi peshkatarėt tregojnė se janė shtrirė. Menjėherė ata u kthyen nė port ku kėrkuan ndihmėn e policisė, por nė moment grekėt janė larguar, duke humbur tė gjitha gjurmėt. Pėr momentin anija mbetet enigmatike dhe kėrkohet ndihma e palės greke pėr identifikimin e saj, por deri tani njė gjė e tillė nuk ėshtė bėrė e mundur.
    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Peshkatarėt kėrcėnojnė: Tė zgjidhet problemi ose bllokojmė portin

    Goditja e anijes shqiptare nga ajo greke nuk ka shpėtuar pa reagimin e peshkatarėve tė qytetit bregdetar. Madje, ata kanė kėrcėnuar se nuk do tėlejojnė tė gjitha anijet greke tė hyjnė nė Sarandė, duke sjellė kėshtu edhe pezullimin e lėvizjes sė trageteve nė kėtė port shumė tė rėndėsishėm. Njė reagim i tillė i ashpėr erdhi pas indiferencės sė hasur pėr bashkėpunim nga pala greke, ndėrkohė qė edhe shteti shqiptar sipas peshkatarėve nuk ka regauar aq sa duhet. Pas goditjes sė peshkarexhės shqiptare “Tre vėllezėrit”, nė ujrat tona territoriale, Shoqata e Peshkatarėve Sarandė, qė ka nė gjirin e saj rreth 80 peshkatarė, ka protestuar ditėn e djeshme, nė molin e kėtij qyteti, pėr tė sensibilizuar autoritetet shtetėrore. Sipas tyre, nė rast se autoritetet shtetėrore nuk do tė reagojnė, atėherė anėtarėt e shoqatės sė peshkatarėve do tė bllokojnė me varkat tė gjitha tragetet greke, duke mos i lejuar ato qė tė ankorohen nė portin e Sarandės. Sipas protestuesve kjo ėshtė njė histori e pėrsėritur, dhe pėr kėtė duhen marrė masa srioze, e jo thjesht nota proteste qė nuk merren pėr bazė nga askush. Peshkatarėt kanė deklaruar se ky ėshtė paralajmėrimi i fundit dhe nė tė kundėrt, ata do tė bllokojnė portin, duke mos lejuar nė mėnyrė kategorike hyrjen e anijeve dhe trageteve greke nė tė. “Do tė krijojmė njė rreth tė gjerė me varkat tona dhe do tė pengojmė grekėt qė tė futen me tragetet e tyre nė portin tonė. Ky nuk ėshtė njė kėrcėnim, por thjesht njė kėrkesė pėr tė zgjidhur problemin tonė, pasi nė disa raste peshkatarėt kanė qenė viktima tė ēmendurisė sė anijeve helene”. Kėshtu ka deklaruar njėri prej anėtarėve tė shoqatės, ndėrkohė qė kėrkesa pėr tė marrė masa ka shkuar edhe nė mėnyrė zyrtare nė strukturat e shtetit shqiptar.

    Provat

    Dėshmia e peshkatarėve
    Shenjat e plumbave nė varkė
    Predhat e plumbave tė gjetura nė varkė
    Ekspertiza e peshkarexhės
    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Peshkatarėt: Jemi tė rrezikuar

    Pėr peshkatarėt sarandiotė kjo nuk ėshtė hera e parė qė gjenden pėrballė njė sulmi tė tillė. Madje, nė disa raste ata kanė rrezikuar jetėn e tyre. Disa prej tyre tregojnė se gjatė peshkimit janė sulmuar shpesh herė me armė zjarri, dhe kjo ka qenė edhe me pasoja. Njė banor i Sarandės tregon se me barkėn e tij “Eleni” ėshtė goditur tri herė nga plumbat e rojės bregdetare greke, teksa ka qenė duke peshkuar nė ujrat tona territoriale nė kanalin e Korfuzit. Raste tė tilla numėrohen me dhjetra, ndėrkohė qė masat e marra kanė qėnė shumė tė pakta, qoftė nga pala shqiptare, e aq mė pak nga pala greke, e cila as qė ka vėnė para pėrgjegjėsisė ushtarėt e saj.
    **Panorama, 13 shkurt 2005



    ==============
    ==============
    ==============

    Dhe mbasi kapiteni i Sarandes, Kosta Dhima kerkohet nga Greket per takim per te zbardhur ngjarjen, duke premtuar se do vinin dhe ne sarande ndodh ajo qe pritej:


    "Do takohemi nė det, ku skafi qėlloi peshkarexhėn"

    Incidenti, grekėt s'vijnė nė Sarandė

    SARANDE - Policia e Sarandės i ka kėrkuar, tė nesėrmen e incidentit me anijen shqiptare tė peshkimit, njė takim dypalėsh policisė kufitare greke tė ishillit tė Korfuzit. Burime nga policia nė Sarandė sqaruan pėr Gazetėn se "kėrkesa pėr takim zyrtar i ėshtė pėrcjellė policisė sė Korfuzit tė nesėrmen e ngjarjes sė rėndė, kur njė skaf i rojes bregdetare tė Korfuzit ka hapur zjarr ndaj anijes sė peshkimit "Tre vėllezėrit", nė afėrsi tė Gjirit tė Butrintit, nė ujėrat shqiptare". Shefi i komisariatit tė policisė nė Sarandė, komisar Gjon Suli, bėri tė ditur se "deri mė sot nuk kemi konfirmim nga pala greke pėr takimin". Suli shtoi se "takimi pritet tė zhvillohet nė Sarandė, sipas kėrkesės sonė, por asnjė njoftim zyrtar pėr datėn e kėtij takimi nuk kemi deri mė sot qė jemi nė pritje". Burime tė kapitenerisė sė Portit tė Sarandės thanė pėr Gazetė se "Pala greke ka konfirmuar me radio se ėshtė dakord me takimin, por ky tė zhvilohet fillimisht nė vendin e ngjarjes, pranė Gjirit tė Butrintit dhe pastaj bisedimet dypalėshė tė zhvillohen nė Korfuz". Ky fakt nuk pranohet nga pala shqiptare e policies, e cila ėshtė nė pritje tė pėrgjigjes zyrtare nga pala greke. Tė kontaktuar nga Gazeta nė telefon, burime tė policisė greke tė portit (Limenarqia) pohuan se "nė mungesė tė komandantit tė policisė sė portit nė Korfuz, nuk mund tė japim ndonjė konfirmim".
    **Gazeta Shqiptare, 17 shkurt 2005
    Fotografitė e Bashkėngjitura Fotografitė e Bashkėngjitura    
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Hyllien : 16-03-2007 mė 14:22
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  9. #69
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anėtarėsuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Citim Postuar mė parė nga Tannhauser
    As grekomane, e as shqiptare.

    Ishin greke dhe sigurisht do luftonin ne dobi te atdheut ty tyre.
    Ti je i ftohur ne ....
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  10. #70
    i/e regjistruar Maska e BARAT
    Anėtarėsuar
    20-07-2006
    Vendndodhja
    Himarjot jet' e jet', Zot mbi male Hyll mbi det
    Postime
    2,565
    As grekomane, e as shqiptare.
    Ishin greke dhe sigurisht do luftonin ne dobi te atdheut ty tyre.
    ..o ti i atyre...i thone nje llafi ketej nga ne:
    Nuk lahet m*i me sh**e
    Ti perpiqesh te besh rolin e te drejtit apo te minoritarit te ofenduar, kur e di edhe vete qe je ne faj, kur e di edhe vet qe s ke rruge tjeter pervecse ti thuash te zezes se bardhe, kur e di edhe vete qe nuk ka asnje rast qe Shqiperia te kete sulmuar Greqine apo te kete hyre ne toke te saj per te vrare shtetas grek (asnjehere dhe jemi krenare per kete), kur e di edhe vete qe nese ben nje raport ne 15 vitet e fundit ku te shohesh shqiptaret e vrare ne Greqi-krahasuar me greket e vrare ne Shqiperi, apo qofte edhe minoriteret e keqtrajtuar, ti nuk do kesh FARE FARE se c te thuash sepse shqiptaret kane qene e jane shume shume te duruar me mosmirenjohjen (meqe je edhe qelflli lezimi dhe besoj se je orthodoks...mosmirenjohja eshte akti me i rende)...pra si te thashe...nuk ka goje askush qe te beje nje raport me baze krahasimin e te drejtave te njeriut, mes Shqiperise e Greqise, sepse Greqia eshte nje shtet talebano-ortodoks i cili ndihmoi serbine ne masakrat ballkanike (dhe per kete gje ka dokumente), sepse Greqia eshte nje shtet qe kur NATO parandaloi spastrimin etnik me te eger qe nga koha e Hitlerit (dhe ndoshta edhe te Zervas). ..spastrtimin e shqiptareve te Kosoves....kisha/shteti i kalbur/mykur grek bente mbledhje ndihmash ne favor te serbeve...akuzonte NATO-n edhe pse ishte pjesmarrese....etj etj
    Po s ke goje as ti e askush tjeter qe debatoje ne kete drejtim pasi greket ne tere historine e tyre, si te vetmen vlere kane pasur HILEN...dhe si fjale te urte perkufizuese kane pasur :
    Hane buken e te permbysin kupen....
    ...genjeni ke te doni ne bote...por neve qe jemi me te vjeter se ju dhe qe jemi ketu qer pa lere hena fare...s na genjeni dot...edhe pse jemi me te varfer momentalisht

Faqja 7 prej 65 FillimFillim ... 567891757 ... FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Pėrgjigje: 33
    Postimi i Fundit: 17-01-2013, 12:29
  2. Himarė, mėsimi nis me himnin grek
    Nga karaburuni nė forumin Tema e shtypit tė ditės
    Pėrgjigje: 134
    Postimi i Fundit: 15-08-2009, 04:07
  3. Muslimanėt e Greqisė nga forca dominante nė pakice tė dobėt
    Nga Drini_i_Zi nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 04-02-2009, 15:11
  4. Perla arbėrishte tė Greqisė, mė nė fund nė steré
    Nga Xhuxhumaku nė forumin Historia shqiptare
    Pėrgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 21-08-2005, 14:21
  5. Permbysja e rregjimit ne 97, Revolucion komunist?
    Nga Seminarist nė forumin Problematika shqiptare
    Pėrgjigje: 66
    Postimi i Fundit: 28-05-2003, 23:29

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •