Dosja antishqiptare e Greqisë, 1912-2007

[BARAT]

Epiri edhe teshtimën e ka në gjuhën shqipe

Përparim HALILI


Zoti profesor Ilirjan Gjika! E lexova replikën tuaj të djeshme në gazetën "NDRYSHE", ku me një "leksion historie" u bëje me dije gazetarëve Guri Stamo e Besnik Velaj, se "je shqiptar e jo grek", se mbron "çështjen kombëtare shqiptare", se valët e televizionit Apolonia ku ju punoni, i ke çuar deri në Himarë. Unë ju kujtoj, se ju jeni një praktikant i rregullt i veprimtarisë greke në Shqipëri, së bashku me "simbolin" tuaj të krijimtarisë dhe gazetarisë, Maku(t) Pone dhe i si i tillë i kamufluar, je "shqetësuar" jo për opinioin shqiptar, por sepse shkrimi i gazetës "Ndryshe" ju ka prishur punë në raport me eprorët grek, sipas të cilëve je zbuluar që je i tyre. Unë vendosa të jap ty një leksion shqiptar jo në lidhje me historitë që na servir ti, nëpërmjet të cilave përsëri predikon në linjë progreke, madje do të bësh të tillë edhe Ali Pashë Tepelenën, i cili po të dëgjonte, do të kishte rrjepur të gjallë. Qëndrimi im ka lidhje me shqetësimin dhe faktin, që politikat greke, brenda të cilave ju jeni aktivist shembullor, janë politika regresive e shoviniste. Ti e ke ngrënë "karamelen" e meshave të Janullatosit, ke future edhe lugën e djallit në çorbën greke antishiptare. Dhe kush "ha" këtë karamele, vjell vrer antishqiptar pro-grek. Duke lexuar replikën tuaj, që më shumë ishte një autobigrafi e sforcuar e kohës për të cilën ti dhe maku jot keni dhënë disa "kontribute", m'u kujtua "episodi grek" i afro 8 vjetëve më parë, krijuar prej partisë greke në Shqipëri, që ka si lëvozhgë simbolet "PBDNJ" dhe si bërthamë, përmbajtjen "OMONIA". Episodi është ky: Përgatitja e një kongresi grek(ofil) të organizuar nga shoqata "Omonia" ku ju keni qënë i deleguar i Fierit, si njeri që keni dhënë kontribute. Boshti i atij kongresi kukullash groteske greke ultranacionaliste, ishte "zbulimi historik" i Panajot(is)Barka(s), se: "Epiri është grek, ai u nda prej perandorisë Romake, në dy pjesë, historia duhet korrigjohet, pra të bëhet Epir me përkatësi greke". Mirëpo, megjithë gjuhën e mprehur greke të P. Barkës e shefave të tij antishqiptarë brenda e jashtë Shqiëprisë, ky lloj Epiri me mbiemër grek, nuk ka ekzistuar në asnjë periudhë të historisë së Ballkanit! Epiri, që në "gurë të parë të themelit" të tij "flet" vetëm shqip dhe asnjë rrokje greqisht. Për ta argumentuar, nuk do të ndalemi në atë pjesë ku duhet theksuar origjina prej emigrantësh, si dhe karakteri migrator i "minoritetit grek" në Shqipëri.As për faktin që ky minoritet nuk asnjë lidhje me konceptin "Epir", "epiriot", apo "vorio-epiriot". Po ndalemi në disa momente.
1. Për popullsinë e Epirit, burimet historike flasin për të kundërtën e tezës greke, të formuluar shumë vonë. Këto burime, e veçojnë këtë popullsi dhe e konsiderojnë jo greke. Që në shek. V, tek "Lufta e Peleponezit", Thuqididi flet për "barbarë", që morën pjesë si aleatë në këtë luftë. Ai përmend fiset e kaonëve, thesprotëve, mollosëve, antiniatëve, paranejve, të cilët ashtu si dhe maqedonasit, i dallon qartë prej ushtrive të tjera greke, që morën pjesë në betejat e Peleponezit. Dhe dihen tashmë vendbanimet e këtyre fiseve, që ishin përkatësisht ato të epirit. Përmendim Strabonin e shekullit të I (p.e.s), i cili përkufizon, se "Popullsia e Epirit, Ilirisë dhe Maqedonisë, flasin të njëjtën gjuhë, madje, edhe flokët i presin njëlloj. Ata kanë të njëjtat zakone dhe qeverisen nga kuvendi i pleqve, që ata e quajnë "Plakonia". Në të vërtetë edhe Thuqididi sqaron, se fiset e Epirit nuk kishin mbret, pra qeveriseshin sipas mënyrave të tyre tradicionale, me pleqesi. Ndërsa burime të tjera, na njohin me udheheqës të shquar të kësaj treve si Pirro i Madh apo "Aleksandri i Epirit", për të cilët askush deri sot, nuk ka guxuar të thotë, as se u përkasin grekëve. Kjo popullsi më pas, nën perandorinë Romake, u përcaktua si "popullsia e Epirit". Ndërsa në veri të saj, deri na afërsi të Shkodrës kemi provincën e "Epirit të Ri", që kufizohej me provincën e Prevalitanisë, që përfshinte bregun perëndimor të Adriatikut, nga Shkodra deri në veri, përgjatë bregdetit Dalmat të banuar nga fise ilire. Këto tre provinca romake, bashkë me Dardaninë përbënin ndarjet administrative të Ilirisë e të ilirëve, që popullonin thuajse gjithë gadishullin Ballkanik. Sa për ilustrim, po përmendim Kantakuzinon, kur shkruan: "Kur princat italianë, Orashinët, mashtruan vendësit, për të grabitur dhe nënshtruar territoret e Despotatit të Epirit, shumë shqiptarë, të cilët kishin organizuar rezistencën për lirinë e vendit të tyre, iu ngjitën maleve të Pindit dhe zbritën në anën tjetër të tyre, në Thesali". Pra, Kantakuzino, despotatin e Epirit e konsideron, atdheun e shqiptarëve. Për përkatësinë e Epirit-shqiptar, flasin dhe dokumentat e kohës së perandorisë Turke, të cilat shtrihen më tej Epirit, duke përcaktuar popullimin prej shqiptarëve, të trevave të tjera të Greqisë, si Peleponezi e Thesalia, pa folur për shqiptarët e Pashallëkut të Ali Pashë Tepelenës, të cilët popullonin gjithë Epirin, deri në Peleponez, Atikë e Beoti. Vetëm në shekullin e 20-të, ku pjesa më e madhe e Epirit kaloi nën sundimit administrativ të Greqisë, prej atyre trevave u larguan me dhunë, mijëra shqiptarë çamë të përkatësisë myslimane. Gjithashtu, shteti grek ushtroi presion të madh asimilues për pjesën tjetër të popullsisë shqiptare të besimit ortodoks, që jeton edhe sot në trojet e veta stërgjyshore.

2. Në të gjitha kohët, Epiri dhe epiriotët janë konsideruar "popullsi shqiptare" në trevat e veta. Shpesh, emërtimet me origjinë nga këto treva, morën karakter përgjithësues për arbërit e mesjetës, duke revokuar kujtesën historike të lavdisë dhe madhështisë së paraardhësve të tyre epiriotë. Skënderbeu konsiderohet si pasardhës i denjë i Pirros dhe i "Aleksandrit të Epirit". Kështu, në kronikat dhe materialet me karakter historik të periudhës së Skënderbeut dhe prijësve shqiptarë, si Arianitët dhe Muzakajt, cilësoheshin si "epiriotë", ndërsa Arbëria cilësohej "Epir, apo Maqedoni". Edhe pse në konceptin e ngushtë gjeografik, Epiri përfshin trevat nga jugu i Vlorës deri në Gjirin e Artës, koncepti i Epirit është përdorur gjerësisht dhe për treva shumë më të gjera, sepse në to, referuesit nuk shihnin ndonjë dallim përkatësie.

3. Vetëm në shekullin e 20-të, popullsia dhe trevat e Epirit, janë përdorur e janë drejtuar nga një pushtet grek. Deri në këtë kohë, asnjë pushtet i tillë nuk ka ekzistuar mbi Epir. Nëse do t'i referoheshim periudhes pararomake, gjejmë vetëqeverisje të fiseve epiriote dhe prijës që kanë zbatuar këtë organizim. Mjafton të kujtojmë Lidhjen Mollose, Pirron e Epirit, "Aleksandrin e Epirit". Por në asnjë rast, sado i shkurtër qoftë në kohë, nuk kemi qeverisje me përkatësi greke. Edhe në periudhën e pushtimit Romak, apo më tej të atij Bizantin, administrativisht, kemi nëndarje që dallojnë me ato greke, nga mënyra e organizimit dhe e qeverisjes. Në një periudhë të shkurtër, kemi zotërimin e Karl Tokos, (edhe ky aspak grek) mbi këto treva. Kemi sundimin serb në kohën e perandorisë së Stefan Dushanit, por asnjëherë pushtet grek, pasi greket, që nga antikiteti e deri në vitin 1830, nuk kanë pasur asnjë minutë organizim shtetëror e administrativ të tyre. Madje ishin katandisur në fise të sunduara nga të tjerët dhe jo t'u shkonte mendja të sundonin shtetet e fuqishme epiriote dhe shqiptarët, të cilët në ato periudha, udhëhiqnin jo vetëm mbretëritë dhe despotatet e tyre, por dhe perandori bizantine e turke. Edhe pas vitit 1830, ku u formua bërthama e shtetit grek, kufijtë e tij ishin shumë larg nga ato të Epirit. Në bisedimet apo traktatet e fuqive të mëdha të asaj kohe, Shteti Grek, vetëm në fillimet e shekullit të 20-të, duke shfrytëzuar dobësitë e Shtetit Shqiptar, guxoi të fliste për pretendime mbi Epirin. Deri në dekadën e dytë të shekullit të 20-të, Lëvizja Kombëtare Shqiptare kishte baza të forta në Epir, me klube, shkolla shqipe e aktivitete të tjera, të gjitha të inkuadruara në Lëvizjen e Unifikuar Kombëtare Shqiptare.

4. Edhe në optikën e studiuesve, udhëtarëve, albanologëve e gjuhëtareve të huaj, njësia e Epirit shihet si njësi shqiptare dhe asnjëherë nuk është folur për përkatësi greke të Epirit. Nëse do t'i referoheshim hartave etnografike e demografike të periudhës intensive të përcaktimeve dhe konfigurimeve të kombësive në Ballkan, atyre të shekullit 19-të, do të vërejmë se dhe idhtarë të helenizimit e të sllavizmit, nuk ka tentativa për të paraqitur Epirin si krahinë greke. Për ilustrim, mund të përmendim hartën etnografike të francezit G. Lejean, të vitit 1861, e cila paraqet hapësirë të pastër shqiptare, deri në Artë e Prezevë (në perëndim të Epirit) dhe në drejtim të juglindjes, deri në Trikallë. Ndërsa harta etnografike e Mirkoviçit e vitit 1867, pasqyron hapësirë krejt të pastër shqiptare, deri në Istmin e Korinthit, deri në Trikallë, si kufi lindor. Gjithshtu, udhëtarët anglezë, konsujt francezë, studiuesit austriakë e gjermanë, nuk shihnin ndonjë dallim midis popullsisë së Epirit dhe shqiptarëve të tjerë, më në veri të Epirit. Përkundrazi, janë fokusuar në traditën e pasur të vlerave etnografike, kulturore e zakonore të shqiptarëve-epiriotë, si tradita të spikatura shqiptare në përgjithësi. Në rrjedhat e historisë, Epiri dhe popullsia e tij paraqiten të pastra, me përkatësi shqiptare e pa asnjë pikëtakimi me grekët. Ndërsa teza greke për përkatësinë greke të Epirit, është pa argumenta. Natyrisht që një pjesë e popullsisë së Epirit, ka patur dhe ka përkatësi fetare ortodokse dhe në mënyrë qesharake, kjo është e vetmja pikë ku grekët ngulmojnë për të "vërtetuar" tezën e tyre mjerane. Por grekëve është me vend do t'u kujtojmë, se besimi ortodoks shtrihet deri në stepat e largëta të Rusisë, tepër larg grekëve. Epiri ka egzistuar shumë herët si degë e trungut të madh iliro-shqiptar në të gjitha kohërat, madje që në antikitet, ku ka lënë gjurmë si një njësi e dallueshme prej grekëve të hershëm, apo të vonshëm.

E Enjte, 16 Gusht 2007-gazeta ndryshe

[BARAT]

Etnokultura çame, në duart e Azgan Haklajt

Nga Dukagjin HATA Nga Dukagjin HATA
Presidenti i Unionit Artistik Kombëtar Shqiptar, producent i suksesshëm

Pas marrshimit tradicional të përvitshëm të çamëve drejt kufirit grek në përkujtim të maskakrës së bandave shtetërore greke ndaj popullsisë së pambrojtur çame, një tjetër “peligrinazh”, këtë radhë një “peligrinazh artistik”, do të mbushë me jonet e këngëve dhe valleve magjike fshatrat e qytetet shqiptare buzë kufirit me fqinjin tonë të Jugut, Greqinë. Iniciator i lëvizjes më të fundit artistike koncertale në skajin më jugor të Shqipërisë administrative është zoti Azgan Haklaj, presidenti i Unionit Artistik Kombëtar Shqiptar “Një komb një qëndrim”, i njohur për veprimtari të përmasave të tilla mbarëkombëtare, që kanë dhënë në vijimësi një imazh të asaj që na bashkon ne shqiptarëve, si histori dhe si përditshmëri, në gjithë shtrirjen tonë gjeo-politike dhe etno-psikike.

Ish deputeti i PD dhe njeriu i vizioneve politiko-kulturore, Azgan Haklaj do të jetë producenti i Festivalit me këngë e valle çame, që do të shkundin për disa ditë rresht folkun e pastër të një treve qëndrestare, trevës peng të kujtesës sonë kolektive.

Këngët dhe vallet çame të ardhura nga e kaluara që tanimë është bërë histori si dhe ato më të rejat, do të vijnë në Sarandë, Konispol dhe Ksmail në fundgusht të këtij viti nga ansamblet popullore më të njohur të kombit tonë, nga Lugina e Preshevës e Mitrovica deri në Igumenicë e Himarë.

Një veprimtari e përmasave të tilla, organizuar nga Unioni Artistik Kombëtar Shqiptar, mbështetur nga Shoqata Politiko Atdhetare Çamëria dhe bashkia e Sarandës synon që kultura dhe folku i Çamërisë të mos mbeten një “ëndërr në sirtar”, vetëm pjesë e ceremonialeve private, por të shpërthejnë me tërë freskinë dhe fuqinë e tyre, duke i dhënë një impuls të ri dhe vetë çështjes çame.

Producenti i këtij aktiviteti, z. Azgan Haklaj shprehet se “Çamëria është më shumë se një kujtesë e dhunuar, më shumë se një plagë në trupin e kombit tonë. Çamët dhe Çamëria janë pengu ynë i madh, pa tejkalimin e të cilit asnjë shqiptar kudo që të ndodhet, brenda e jashtë kufijve të cunguar të vendit tonë, nuk mund të ndihet i qetë. Kjo veprimtari, përveç karakterit argëtues, ka dhe një karakter atdhetar, dhe synon të zgjojë vetëdijën kombëtare për këtë pjesë të dhimbshme të historisë sonë kombëtare”. Unioni Artistik Kombëtar Shqiptar është kthyer në një institucion bashkimi e integrimi vlerash të kulturës, folklorit dhe traditës sonë kombëtare. Përvoja e suksesshme e këtij unioni në realizmin e mjaft veprimtarive të rëndësishme në rang kombëtar e më gjërë është një garanci që edhe ky aktivitet do të jetë në lartësinë e duhur dhe do të përcjellë tek ndjekësit e tij frymën e një hapësire të munguar të identitetit tonë, të munguar vërtet, por kurrësesi të harruar.

E Merkure, 15 Gusht 2007-gazeta ndryshe

[BARAT]

Emigrantët shqiptarë, 14 muaj në radhë për rinovim dokumentash


nga: Shpëtim Zinxhirija / korespodent ne Greqi


Greqia nuk ka me pse te trembet nga emigrantet, nese ata trajtohen si te barabarte dhe me respekt nga shoqeria vendase, atehere keta mund te jene shpresa e madhe jo vetem per Greqine por per mbare Evropen. Neqoftese se jo, emigrantet mund te shndrohen ne nje force te madhe pakenaqesie me permasa te rrezikshme per Greqine. Objektivi kryesor nuk eshte qe emigrantet te ndihmohen me shume se greket, por Greqia duhet te shmange padrejtesite dhe politiken raciste me qellim per te shmangur rishfaqjet e ngjarrjeve dramatike te Frances. Praktika deri me sot ka treguar se politika qe po ndjek Greqia po perfaqeson me se miri nje shoqeri te mbyllur ne vetvete. Rezultatet e studimeve te shumta kane treguar se 85% e popullit nuk i do emigrantet, duke u shoqeruar nga racizmi dhe ksenofobia. Me shume se kurre kete fakt e kane treguar "fshesat" ne vitet 1994 -96 -99. Jo pak here emigrantet jane detyruar te durojne ofendimet dhe fyerrjet e punedhenesve te tyre, po edhe te vete shtetit. Te paket jane ata punedhenes qe u paguajne emigranteve shqiptare siguracione dhe lidhin kontrate pune, por ne shume raste pasi kane perfunduar punen e kerkuar nuk jane paguar. Ne shume vende te posacme lexon tabela ku shkruajne "jepen shtepi me qera, jo per shqiptaret". Popullit grek i eshte krijuar bindja se vetem shqiptaret mund te shkaterojne dhe te vjedhin kete vend. Me një shqetësim të veçantë si një rrezik për mbarë shoqërinë vëndase të parët që kanë ndjerrë këtë rrezik kanë qenë forcat e rruajtjes së rendit, më konkretisht vetë policia. Në një seminar me temë "Të huajt në vëndin tonë" sindikalistët kanë kërkuar midis të tjerave që në forcat e policisë të marrin pjesë dhe të huajt ( emigrantë).

Greqia vazhdon te jete nje prototip i veshtire, bile sot e kesaj dite ajo konsiderohet si "delja e zeze" ne Bashkimin Evropian, duke shkelur here pas here udhezimet e ketij komuniteti. Ky vend i kishte te gjitha mundesite per te luajtur nje rol te rendesishem ne ballkan si i vetmi vend i ketij gadishulli qe eshte anetare e BE-se. Derektivat e fundit te BE-së nr.86/2003 dhe 109/2003 drejtuar Greqisë, si një armë e fundit për të luftuar problemet e shumta të lindura kohët e fundit, tregojnë qartë për një politikë të gabuar kundrejt një vullneti të mirfilltë përball emigracionit. Por siç dihet problemet e emigracionit në Greqi kanë mbetur në udhëkryq, nga ku asnjë me gojën plot nuk mund të thotë se çdo të bëhet me këta emigrantë vitin e ardhshëm.

Ky vend me nje demokraci dhe histori te lashte e te kulturuar, nuk mund ta luaj kete rol te tille pa permisuar kete imazh te ulet te tipit mesjetar . Nuk mund ta luaj kete rol pa hequr dore nga racizmi, nga mbjellja e farres se intolerances fetare. Nuk mund ta luaj kurre kete rol pa hequr dore nga politika raciste kundra emigranteve.

Edhe pse po mbyll 20 vjete si nje vend me eksperience ne pritjen e emigranteve, politika e ketij vendi ne kete drejtim le per te deshiruar. Shumë deputete të gjitha partive politike të interesuar për këtë ligj të shumë përfolur, pas pyetjeve të shumta dhe sqarimeve të çastit me indinjatë theksuan se ligji i emigracionit i cili është në fuqi që nga viti 2001 duhet përmbysur dhe për këtë gjë ligji duhet që fillohet të hartohet dhe të zbatohet nga e para.

Dihet që Greqia në krahasim me vëndet të Europës së Bashkuar ka ligjin më të ashpër të legalizimit, si dhe i vetmi vend qe u jep emigranteve lejet e qendrimit te afatit 1-2 vjete. Po sikur te mos mjaftoje kjo, vete mekanizmi i ketij shteti vonon qellimisht rinovimin e lejes se qendrimit deri ne 14 muaj, duke bere qe emigrantet te presin me ore te tera ne shkallet e bodrumeve te bashkive. Te njetin fat kane edhe biznesi shqiptar ne pergjithesi i cili sot po vuan te njejtat shqetesime njelloj me emigrantet e tjere. Vonesat ne 14 muaj ne rinovimin e lejes se qendrimit ka ndikuar tek keta biznesmene qe te mos levizin lirshem, duke u sjelurl humbje te medha ekonomike.

Një pyetje që pret përgjigje është se si ka mundësi që katër ligjet e miratuara si dhe 80 qarkore të dala herë pas herë nuk kanë bërë të mundur një zgjidhje bashkohore me ato të vëndeve europiane, por kanë krijuar e vështirësuar më tepër këtë problem jetik të emigrantët që nuk kanë të sosur nga dita në ditë. Emigrantët shqiptar edhe pse i kanë shlyer të gjitha detyrimet karshi shtetit grek, pjesa më e madhe tyre janë akoma të izoluar si të "burgosur politik". Faktikisht është se qëndrimi i tyre është i kushtëzuar jo vetëm në kushtet politik, por mbi të gjitha edhe në atë ekonomik, të cilët të përjashtuar nga minoritaret i paguajnë këtij vëndi jo më pak se 0.5 euro në ditë, taksa ( paravola )150-300 euro, si kusht qëndrimi për një kohë të caktuar te legalizimit për emigrantët. Për këtë vitin e kaluar nga një studim doli se 98% e emigrantëve ishin kundër këtij ligji...Shumë vite në Greqi, paguajnë taksa ( paravola), paguajnë siguracionet nga xhepi i tyre( ensimat) ku leja e qendrimit në Greqi është mbi të gjitha tregëti e ndyrë. Një shqetësim ndoshta mbetet për këtë vënd mungesa e një politike emigracioni, ku deri më sot këtij vëndi i ka munguar në ligjin e fundit Nr. 3386/2005 një reformë konkrete për brezin e dytë dhe të tretë të emigracionit. Fatkeqësisht politika greke po ndjek me këtë brez të njëjtën politikë njëllojë si me prindërit e tyre, ku e ardhmja e këtij brezi pas përfundimit të studimeve do të bëjë që këta të fundit të ndahen si një kategori më poshtë se vendasit, me një mungese të theksuar në të drejtat e tyre më themelore. Por mendohet se një revansh i tillë në shoqërinë "modernë" të Greqisë në të ardhmen pa tjetër do të sjellë pasoja të rënda, duke mos përjashtuar edhe shqetësimin se ngjarjet në Francë të trokasin edhe në portën e këtij vëndi. Kjo gjë mund të ndodhë nëqoftëse në brezi i dytë dhe i tretë i emigrantëve ( bëhet fjalë për fëmijët që lindën dhe u rritën në Greqi), do të trajtohen akoma si emigrantë, njëllojë si prindërit e tyre.

Punojnë shumë, shpërblehen pak
Ky është portreti i emigracionit të sotëm në Greqi.Punojnë shumë, por paguhen më pak se sa punëtorët vendasit, duke u siguruar në sigurimet shoqërore jo për vetë por por vendasit, për tu siguruar atyre të ardhurat ekonomike për pensione. Punojnë shumë paguhen pak, por vendosin në bankat vendase kursimet e tyre më shumë se vëndasit, ku 93.8% e emigrantëve në këtë vënd punojnë mbi tetë orë në ditë, me një pagë mujore prej 750 euro. Më shumë këtë portret e plotëson fakti se 60% e emigrantëve kanë libreza kursimi, ku 90,5% e tyre kanë depozituar të ardhurat në bankat e Greqisë. Vetëm 2.2% kanë depozituar në bankat e huaja, ndërsa 19,4% bëjnë biznes me të ardhurat e tyre, ku 21.2% luajnë në letrat me vlere. Një pjesë e konsiderueshme ku luajnë në letrat me vlere në 92.3% fitimet e tyre i konsumojnë për blerje shtëpie, ku një pjesë e vogël kanë marrë kredi. Sot simbas studimit të Institutit të Politikave të Emigracionit ( IMEPO) 8.8% e emigrantëve kanë marrë kredi, ndërsa 12,8% e emigrantëve kanë shtëpitë e tyre, ndërsa 75% jetojnë në shtëpi me qera.
Për t'u theksuar vlen se rreth 30% e Produktit të Përgjithshëm Kombëtar të Shqipërisë e ka burimin nga të ardhurat që dërgojnë emigrantët në Shqipëri, të ardhura që përllogariten në rreth 1 miliard euro në vit. Nga këto 700 milionë euro e kanë burimin nga dërgesat e - Diferencimet që vihen re në të ardhurat, si edhe mirëqenien ekonomike ndërmjet të huajve dhe grekëve. Vërtetohet se të huajt kanë të ardhurat më të ulëta dhe si pasojë nuk mundet që të sigurojnë mbrojtjen juridike nëpër gjykatat greke, siç mundet të kenë grekët, bën që të jetë më i madh në përqindje numri i shtetasve të huaj që dënohen nga drejtësia.

Paragjykimet dhe padurimi i organeve të drejtësisë që të ushtrojnë ndjekje penale ndaj të huajve. Shumë herë periudha paraprake përgatitore e një procesi gjyqësor është e pamjaftueshme, për të mos thënë inekzistente.



Te dhena nga Banka Greke


Kanë llogari bankare mbi 500.000 shqiptare
[B]Mesatarja e te derdhurave është nga 10.000-12.000, ndërsa per vendasit mesatarjas e të derdhurave është në 8.000 euro.[/B]

Shuma e përgjithshme e të derdhurave nga emigrantët vjen në 5 miliardë
Emigrantët shqiptare futin në Shqipëri rreth 500.000 euro në vit .

Mbi 80% e emigrantëve janë të aftë për punë.

17.6% e emigranteve jane pronare te shtepive te tyre

kush emigrant mund te fantazonte e imagjinonte se nje dite ai me ate traste te hedhur mbi krahe ne naten e ftohte e debore tek kalonte ilegal per ne Greqi, do te blinte nje dite shtepine e tij. Por fati i buzeshi, fantazia dhe imagjinata u bene realitetet vetem per ate pjese emigrantesh te cilet sakrifikuan dhe erdhen ne Greqi per te punuar vetem ndershmerisht. Dikush ka blere dhe vile ne ato vende ku jetojne vetem klasa e pasur greke, si ne Kolonaqi, Hekali etj...Nje pjese emigrantesh jane stabilizuar dhe integruar ne shoqerine vendase, jo vetem pse munden te blejne shtepite, por nje pjese e mire tani kane bizneset e tyre.Puna e ndershme gjithmone te nderon dhe te respekton...

Nga studimi i fundit të Shërbimit Kombëtar të Statistikave 2004-2005 rezulton se një pjesë e madhe e emigrantëve në Greqi erdhen për të ndenjur. Ne Greqi jetojne te legalizuar 762.191 emigrante, nga ku 90.000 kane shtepite e tyre ku i kane paguar plotesisht detyrimet, kjo tregon se 17.6% e emigranteve jane pronare te shtepive ku jetojne. Nderkohe qe 44.207 emigrante te tjere jane pronare shtepiash, por qe paguajne kredite ne bankat greke. Nga ky rregjistrim i fundit doli se numri i emigranteve ne pergjithesi qe kane shtepite e tyre arrin ne 134.207. Po disa burime jo zyrtare, por qe konfirmohen nga nje numer i madh i bankave greke, del se nje numer tjeter i madh emigrantesh jane ne pritje per t'ju miratuar kerkesat kreditore per blerje banesash. Greqia ze nje nga vendet e para ne bote persa i perket banesave private, nga ku pronaret e tyre jane vete banuesit te cilet banojne ne to. Nisur nga nje numer i madh kerkesash nje numer i madh bankash kane ne dispozicion te emigranteve ne personel te tej kualifikuar te ndare sipas komuniteteve, per t'ju shpeguar dhe sherbyer sa mire kushtet e kredive.

Disa të dhëna për emigracionin, simbas shtypit vendas per vitin 2007

50% e tyre jetojnë në Greqi mbi 10 vjetë. ( universiteti i pantios viti 2004)

17% e popullsisë së Athinës përbëhet nga emigrantë, afërsisht rreth 132.000 emigrantë. ( viti 2001)

75% e emigrantëve vinë nga vëndet e ballkanit
63,2% të emigracionit në Greqi e përbëjnë shqiptarët, bullgarëet, me 9.8%, rummunët me 4,3%, pakistanezet me 2,4%, gjeorgjianët me 2,2% etj.

92% e lejeve të qëndrimit në Greqi janë me afat 12-24 muaj, ndërsa 0,1 me leje qëndrimi kohe të pacaktuar.

Emigrantët përbëjnë sot 10,3% të popullsisë në Greqi, duke u llogaritur në 1,15 milion

82,5% jetojnë në qytete dhe periferitë.

93% janë të punësuar me pagë ditore.

30% punojnë në punëra të çastit.

Në sigurimet shoqërore (IKA) janë siguruar 87% e emigrantëve, ose 11,7% të numrit të përgjithshëm, ndërsa në (OGA), bujqësi, agrotik 6% , ose 42.000, ku 79% janë shqiptarë. 70% prej tyre janë nën moshën 40 vjeç. Në (TEBE) shërbime tregtare janë siguruar 3%, ose 13.725 emigrantë.

Sot 67% e emigrantëve ndihen si vëndasit., nga ku 21% kerkojne te lene shtetsine...

Gjatë një studimi të kryer në vitin 2004 doli se një në katër emigrantë punon i pa siguruar dhe i paligjshëm, ku ndimojnë në uljen e kostos së prodhimit dhe të antagonizmit.

Të ardhurat kombëtare për Greqinë nga puna e emigrantëve në vitin 2004 ishin në 2,5%-2,8%, nga ku 0.5% -0,8% e këtyre të ardhurave vjen nga puna e emigrantëve të paligjshëm.


Mekanizmi i Shtetit "armik" kryesor i emigranteve

Emigrantët e sotëm në Greqi edhe pse kanë kaluar mbi 15 vjetë, nuk mund të kuptojnë akoma se si ka mundësi që në këtë vënd të familjes europiane këtu e 25 vjetë, kur vjen koha e rinovimit të lejes së qëndrimit të rifillojnë përsëri proçedurën e legalizimit nga e para. Nuk mund të kuptojnë gjithashtu se ku shkojnë parat që paguajnë( paravolat) si një taksë detyrim pagese e kushtëzuar për tu legalizuar. Nuk mund të kuptojnë përse duhet të presin në radhë të gjata më shumë se 14 muaj në një kohë kur kompjuterat janë futur me kohë në zyrat e bashkive. Nuk mund të kuptojnë përse fëmijët e tyre të cilët lindën në këtë vënd të trajtohen si të huaj, ku këta fëmijë nuk njohën tjetër atdhe përveç Greqisë, të cilët ku shkojnë në vëndin e tyre duhet të kenë me vetë edhe një përkthyes. Si ka mundësi që të jetë emigrant një njeri që jeton në një vënd ku ka lindur. Po mbi të gjitha nuk mund të kuptojnë përse shteti grek është një "armik", kundërshtar i rrezikshëm ku luan prej vitesh me fatin dhe dinjitetin e tyre.

Në qoftëse se dikush dëshiron për të parë rezultatet e viteve të legalizimit ( nga viti 1998 deri më sot) do të shohë se 90% e emigrantëve nuk i marrin në dorë lejet e qëndrimit për të cilën kanë paguar jo pak para, por në duart e tyre kanë vetëm vertëtime të tilla (veveos) ose vula në pasaportat e tyre, ku i ka skaduar afati. Pothuajse në duart e tyre i marrin lejet e qëndrimit të skaduara.

Vetë shteti shfrytëzon këtë proçes për të penguar që emigrantët të marrin lejet e qëndrimit me një afat kohe të gjatë, pasi për shtetin rëndësi ka që emigrantëve në jetën e përditëshme të jetë vetëm puna, vëndi ku punon. Kjo gjë ndodh pasi vetë ligji është i ndërtuar për interesat e punëdhënësve dhe në dëm të emigrantëve. Emigrantët jo pak herë kanë ndigjuar zyrtarisht ipokrizitë e ministritë Dc. Prokopis Pavlopulos ku nga njera anë thotë se "leja e qëndrimit me një afat të gjatë kohe do të ndihmojë në integrimin e emigrantëve në shoqërinë vendase me respekt në kulturën karakteristike të tyre".

Por, fatkeqësisht, po i njëjti person shfrytëzon duke gënjyer, nxjerr pengesa të njëpasnjëshme me qëllime të caktuara.

Vetë kryeministri i sotëm Karamanlis, kur ishte në opozitë kishte kritikuar qeverinë e mëparshme të Kostas Simitis se "për emigrantët duhet më shumë respekt", ndërsa sot!...

Emigrantët ( simbas një studimi të bërë nga "Universiteti Patron" edhe pse janë një forcë e madhe pune kanë 40% të pagës së grekëve, ku pronarët nuk marrin në konsideratë aftësitë dhe dijet e tyre, ku shumica punojnë punëtorë krahu...Pra, kjo është Greqia e sotme?...
Në integrimin e mëtejshëm të emigrantëve, ky vënd ka vendosur që të ngrejë një komision të posaçëm për të parë një për një fytyrën e çdo emigranti, duke vendosur mbi fatin e familjeve të tyre edhe pse këta të fundit kanë 15 vjetë. Po me gjithë këto probleme të emigrantëve ky komision ishumë pritur egziston vetëm në teori. Është ky komision i cili do të vendosë mbi fatin e tyre, po pa pjesmarrjem e asnjë prej tyre, pasi në këtë komision janë caktuar me rroga të majme nga xhepat e emigrantëve, biznesmenë, politikanë, priftërinjë, deputet, etj. Thuajse ky komision i u takon halleve dhe problemeve te prifterinjeve , politikaneve dhe politikaneve. Lin pyetja, cili do të jetë roli i këtij komisioni përball realitetit? Mesa duket qeveria aktuale njëllojë si ajo e mëparshmja po ndjek një strategji raciste kundra emigrantëve në kundërshtim me direktivat e BE-së, duke thirrur shumë se në këtë vënd nuk ka vend për racizëm. Kjo strategji shumë vjeçare tregon se Greqia tashmë po i trajton emigrantët nën ombrellën e saj si pengje me piksynime të caktuara politike.

Berisha dje dhe sot

Shqiperise i duhet te kete patjeter mardhenie te mira politike me vendet fqinje, por deri me sot politika e jashteme ka deshtuar

Berisha nuk ariti dot të vendoste marrëdhënie normale e miqësore me Greqinë. Gjatë gjithë kohës në pushtet, Berisha nuk tregoi asnjëherë mirënjohje ndaj qeverisë dhe politikës greke. Arrestimi i pesë minoritareve grekë në Shqipëri u shoqërua me fushata të mëdha dëbimesh të emigrantëve shqiptarë nga Greqia me mënyra nga më poshtëruese e skllavëruese. Më 2005-sën, sot Berisha jo si president, por si kryeministër, mundohet dhe është tepër i interesuar të ndërtojë mardhënie të reja me shtetin grek, duke menduar se mund të përfitonte nga rasti që të dy kryeministrat në Ballkan, si dhe në Europë të jenë të vetmit të kampit të djathtë. Për këtë bëri shumë përpjekje për të arritur dhe vendosur kontakte dhe ura të reja lidhjeje me autoritetet greke.

Fakt ështe se politika e jashtëme shqiptare ka qenë vetëm një politikë konstante e miqësisë e fqinjësisë së mirë, por jo pak herë i mjaftonte vetëm ankimi në organizmat ndërkombëtare, duke "nxirrë" protokollin e Greqisë për të drejtat e emigrantëve. Por a mjaftonte kjo?... Sot përball emigranteve shqiptare kudo ndodhur qeveria Berisha po dëshmon paaftësinë e tij nëpërmjet autoriteteve për të mbrojtur ligjin, për të mbrojtur të drejtat e dinjitetin e shtetasve shqiptarë. Berisha si kryeministër duhet që të ishte pronocuar publikisht në kohën e duhur, pasi e di shume mire se emigracioni shqiptar ne Greqi nuk po shkon dhe aq mire. Edhe pse Greqia eshte me prane se kushdo vend tjeter, kryeministri apo presidenti shqiptar rralle kane shkelur token helene. Ardhja e ministrit te punes, apo te drejtesise do te ishin nje plus i madh per fatet e emigracionit, pasi ne keto fusha problemet jane ato qe shqetesojne me shume shqiptaret ne Greqi. Korrupsioni shqiptar nuk shikohet vetëm tek disa politikanë se sa para kanë, por lëshimet që këta bëjnë në dëm të kombit shqiptar...

Mbajne gjalle edhe fshatrat
Shqiptarët në Greqi janë të vetmit që mbajnë gjallë fshatrat e braktisura duke punuar në fushat e ndryshme të ekonomisë kundrejt një pagesë të ulët dhe falë kësaj duke rritur fitimet e punëdhënësve. Vete shtetit duke parë anët pozitive të emigracionit kërkoi krahun e lirë të punës dhe këtë nëpërmjet emigrantëve për të kapur objektivn në BE duke e arritur këtë brenda një kohe të shkurtër. Nuk është e rastit që gjatë 10 vjetëve ligjet e emigracionit i përgatitur dhe i studiuar nga vete shteti, të mbeten në mes të rrugës. Nuk është e vështirë të kuptosh se janë ligjet e miratuara nga parlamenti grek që i duan emigrantët ilegalë dhe njëkohësisht edhe pengje, pasi këta të fundit janë dhe shpëtimtarë të sigurimeve shoqërore ( IKA ). Më qartë se kurrë flet vetë fakti ku emigrantëve u kërkohet sigurimi i një numri të madh të ensimash për ripërtëritjen e lejes së punës. Ligji i fundit i legalizimit te emigranteve u miratua ne parlament vitin e kaluar me nje temperature te larte te nxehti, ne mungese te shumices se deputeteve.

Praktika ka treguar se problemi i emigracionit është i thellë dhe me shumë tunele në drejtim të interesave të mëdha ekonomike në favor të kokave të mëdha bisnezit, nga ku çdo ditë nëpërmjet punës së emigrantëve shuma kolosale parash kalojnë në duart e tyre. Por mendohet se për sa kohë që ligji mbron interesat e punëdhënësve, ai nuk do të zgjidhë kurrë problemet e emigracionit sado i përsosur që mund të jetë. Kjo gjë u vu re këtë radhë ku ligji i ri për nga rëndësia ishte i "dyfishtë", se bënte fjalë jo vetëm për emigrantët por edhe për vetë punëdhënësit, nga të cilët do të varet edhe fati i vetë emigrantëve

Emigrantet, 2% te krimeve, si dhe 50% ne burgje jane emigrante

Nga ana tjetër politika në bashkpunim me medien pagëzuan emigrantët me "nofkën e kriminelit", pasi rritja e kriminalitetit ka të bëjë me rritjen e numrit të emigrantëve të ardhur në Greqi, në një kohë kur statistikat tregojnë se emigrantët mbajnë përgjegjësi vetëm 2% të krimeve kundrejt 98% të vendasve, por në burgjet e këtij vendi emigrantët zënë 50 për qind të numrit të përgjithshëm të të burgosurve, nga ku më shumë se gjysma në këto burgje e zënë shqiptarët me 1870 të burgosur, ku afërsisht 40 për qind e tyre akoma nuk janë gjykuar nga drejtësia vendase. Në se do të veprohej me të gjithë emigrantët e tjerë, siç veprohet me shqiptarët, atëherë Greqisë patjetër do t'i duhet që të ndërtojë me dhjetra burgje...Racizmi mbi të gjitha luan edhe rolin modelist ku jep shkak shfrytëzimit mesjetar duke e ligjëruar akoma më shumë, për t'i mbajtur në frikë dhe në pasiguri një pjesë të madhe të emigrantëve.

E Enjte, 16 Gusht 2007-gazeta ndryshe

[BARAT]

Atlasi Gjeografik i Popullsisë-botim shkencërisht i paqëndrueshëm


Prof. Hivzi ISLAMI
Akademik nga Kosova
gazeta albania-31/08/2007

…Vijon nga numri i kaluar (fatkeqsisht kete pjese nuk e kam-BARAT)

Prof. dr. Fiqiri Sheri mendon se “në këtë Atlas mungon një paraqitje sistematike e studiuar e këtyre hartave për vendin tonë në bazë të
klasifikimit universal sipas kritereve kryesore të rekomanduara” (fq 29). Më tej ai jep disa kritere. Për hartat e autorëve të huaj që janë
bartur në atlas, sipas prof. Sherit nuk jepet burimi nga janë marrë, si dhe ndonjë koment mbi përmbajtjen e tyre. Ndërkaq, sa i përket
strukturës etnike, ai thekson se “derisa mungojnë të dhëna nga regjistrimi 2001 autorët kurrsesi nuk mund të kalonin në zëvëndësimin e
tyre në bazë të një anketimi, të pjesërishëm (f 31). Në fund propozon për diskutim një strukturë të re prej 15 pikash për përpilimin e një
atlasi krejtësisht të ri.
Hartografi prof. dr. Agim Shehu, në fillim të vështrimit të tij “Atlasi Gjeografik i Popullsisë në fokusin e hartografit” shpreh shqetësimin në
rritjen mekanike mëse 6 herë të numrit të pakicave etnike në atlas në raport me shifrën zyrtare, që “i vijnë përshtat vetëm qarqeve
shoviniste, kudo që janë të cilët presin me padurim të shpërthejnë me poshtërime dhe me notimet e tyre të vjetra për trojet tona” dhe
shtron pyetjen “çfarë uniteti politik ekziston midis Kosovës, Malit të Zi dhe Serbisë, të cilat tregohen me të njëjtën ngjyrë kur dihet se
Kosova tashmë është nën protektoratin e OKB dhe përgatitet për të fituar pavarsinë e saj?” (f 33). “Bllokimi që ju bë Atlasit para botimit të
tij ishte një masë e drejtë jo vetëm për gabime politike por edhe pse atlasi ka edhe shumë gabime të tjera, me karakter konceptual
informative dhe teknike. Nga pikëpamja hartografike, për shkak të gjithë katyre gabimeve Atlasi konsiderohet i dështuar. Çuditërisht
megjithë vërejtjet paraprake dhe të drejta që ju bënë kësaj vepre, autorët e saj nxituan ta botonin dhe ta shpërndanin brenda dhe jashtë
Shqipërisë! Për këtë komentet janë nga më të ndryshmet: autorët e ekspozuan veten e tyre se sa të paaftë janë në realizimin e atlaseve
serioze, pra edhe sa të dëmshëm në edukimin e brezave të rinj etj.” (f 84). Sipas prof. Shehut, autorët e atlasit janë mbështetur në koncepte
të gabuara: “ koncepti i parë i gabuar është se autorët i konsiderojnë hartat, atlaset dhe prodhimet e tjera hartogradike si monopole të
gjeografit”, gjë që as këtu nuk ishin konskuentë sepse në përpilimin e tij ishin angazhuar vetëm disa gjeografë, ata të vijës së interesit. “
Përballë këtij koncepti të gabuar sot qëndron koncepti i integrimit të mendimit që do të thotë se duhet të analizohet dhe të vlerësohet
mendimi publik i ekspertëve dhe specialistëve me përvojë…Por autorët e atlasit ju shmangën mendimit publik, aktivizimit si
bashkëpunëtorë të ekspertëve demografë, historianë, hartografë, statistikanë, mjedisorë etj, mungesa e të cilëve ndikoi ndjeshëm në
cilësinë kësaj vepre dhe në jetëgjatësinë e saj” (f 35). “Koncepti i dytë i gabuar lidhet me idenë se me progresin e teknikës kompjuterike ,
‘tashmë hartat mund të krijohen nga të gjithë’. Për këtë arsye, autorët e atlasit në vend që të aktivizonin ekspertë në fushat e përmedura
më sipër, aktivizuan studentë të degës së Gjeografisë!.
Edhe hartografi tjetër dr. Pal Nikolli, i bën vërejtje serioze atlasit në fjalë. Sipas tij “Atlasi nuk i plotëson kërkesat për të qenë një vepër
shkecore, aq më shumë kombëtare dhe me vlera teorike dhe zbatuese. Ai ka mangësi, gabime e pasaktësi të shumta, disa prej të cilave
(ndër to ato hartografike-pasojë edhe e mosrespektimit të parimeve dhe të terminologjisë hartografike e të gjeoinformacionit” (f46). Sipas
tij “ të dhënat e atlasit për minoritetet, përbëjnë një shtrëmbërim të realitetit etnik të Shqipërisë (f46). Pasi i kritikon autorët e atlasit se kanë
“vënë shenjën e barazimit ndërmjet konceptit gjeografik dhe atij demografik , gjë që ka ndikuar negativisht edhe në zgjedhjen e hartave të
atlasit dhe kjo ka bërë që titulli i atlasit të mos i përgjigjet përmbajtjes së tij”, prof. Nikolli, vështrimin e tij kritik e përqëndron në katër pika
kryesore: 1) në gabimet konceptuale, shkencore, e paqartësinë në pjesën tekstuale dhe në tekstet sqaruese të hartave; 2) në gabimet e
pasaktësitë me pasoja për çështjen kombëtare; 3) në organizimin jo funksional dhe jo efektiv të hartave; dhe 4) në mangësitë në
përmbajtjen e hartave për të konkluduar se “Atalasi Gjeografik i Popullsisë së Shqipërisë” i A. Bërxholit, Dh. Dokës dhe H. Ashce-s është
formuluar duke u bazuar në konceptete e metodologjitë e gabuara në mbledhjen, për zgjedhjen, përpunimin, analizën dhe hartografimin e të
dhënave. Si tillë ai përmban gabime dhe mangesi serioze me pasoja për edukimin gjeografik e hartografik, por edhe për çëshjen. Për shkak
të gjithë këtyre mangësive ky atlas nuk mund të përdoret në shkollat e të gjitha niveleve në trojet shqiptare dhe as në institucine
shtetërore për të analizuar dukuri të llojeve të ndryshme”. (f 53).
“Është per tu çuditur se si një njeri i vetëm merr guximin të perpilojë një vepër kaq të madhe dhe të rëndësishme. Dhe ç’ është me e keqja
zoti A Bërxholi duke qenë Drejtor i SGJ pranë ASH merr përsipër të na japë shifra të vetat mbi pakicat etnike në Shqipëri ndërkohë që këto
shifra janë zyrtare dhe në të gjitha vendet jepen nga institucione të specializuara, pasi duhet shumë kohë, fonde dhe njerëz për ti
saktësuar. Numri i minoritarëve përcaktohet saktë kur kryhet regjistrimi i përgjithshëm i popullsisë, ndaj zoti Bërxholi nuk ka të drejtë të
japë shifra vetiake, dhe as në emër të ASH”, nenvizon Sh. Delvina në vështrimin e tij mbi Atlasin. Ai, pastaj nxjerr në pah kontradiktën e
madhe të autorëve të atlasit , duke, theksuar se “ autori i ka ndërruar bindjet brenda një viti. Në “Gjeografinë e Shqipërisë” 2002 (tekst për
shkollat e mesme të profilizuara), A. Bërxholi pohon se Shqipëria është një shtet homogjen me rreth 98% të popullsisë me kombësi
shqiptare, kurse pakicat kombëtar përbëjnë 2% të popullsissë prej të cilave 1.8 % janë minoritarë grekë dhe 0.2 % janë minoritete të tjetra.
Cilave shifra duhet tu besojmë: atyre të tekstit mësimor ato atyre të atlasit që brenda dy vjetësh i katërfishon pakicat? Cilatdo të kenë qenë
arsyet e kësaj luhatje, shifrat e fryra të dhëna nga atlasi u shërbejnë qarqeve antishqiptare” (f 55).
Në vështimin “Prija drejt homogjenizimit etnik të vendeve të Ballkanit”, prof. dr. Sabri Laçi me argumete vërteton tendencën e
homogjenizimit enik të disa vendeve të rajonit tonë si rrjedhojë e zhvillimeve të dekadës së fundit të shek. XX e këndej. Laçi i kundërvihet
tezës së pabazë të autorëve të atlasit se pakicat etnike në Shqipëri kanë shtim më të lartë natyror se shqiptarët, prandaj edhe është rritur
pjesëmarrja e tyre në popullsinë e përgjithshme. Ai thekson se “ndryshe nga ç’ mëtohet në të ashtuquajturin Atlasi Gjeografik i
Popullsaisë së Shqipërisë” të dhënat e grumbulluara nga burime zyrtare informacioni vërtetojnë prirjen e qartë të pakësimit të ritmeve të
shtimit natyror, numrit të përqindjes së pakicave etnike në popullsinë e Republikës së Shqipërisë (f 65). Psh gjatë tërë periudhës së Luftës
II Botërore popullsia e pakicës greke në Shqipëri ka pasur “ritmet e shtimit natyror rreth dy herë më të ulëta se popullsia shqiptare” (f 70).
Edhe komponenti emigrues këto 15 vitet e fundit ishte një nga faktorët e zvogëlimit të numrit të pakicave në Shqipëri dhe rrudhjes
territoriale demografike të tyre. “Të parët që më 1991 emigruan për në Greqi, Maqedoni, Serbi, e Mal të Zi ishin elementët e pakicave që
jetonin në RSH” (f 67). Në anën tjetër, shqiptarët e ardhur në Shqipëri nga trojet e tyre etnike në dekadën e fundit të shek. XX nën dhunë
dhe aktivitete gjenocidale, nuk janë përfshirë në Atlas!
Prof. dr. Toma Murzaku në trajtesën “ Vllehët e Shqipërisë-ilirë autoktonë të romanizuar” pasi e kritikon hartën e përbërjes etnike dhe
konceptet “grupet e tjera etnike” ose “ grupe kulturore a po gjuhësore” si arumunët apo romët, paraqet një vështrim historik të vllehëve
në Shqipëri, të origjinës dhe gjuhës së tyre, si dhe proceset e asimilimit që i kanë goditur (romanizimi) për të përqafuar tezën se vllehët janë
ilirë autoktonë të romanizuar. “Përpjekjet që bëhen për ti përcaktuar vllehët si pakicë etnike, siç vepruan autorët e atlasit-H.I) apo njohja e
tyre si të tillë në ndonjë shtet fqinj nuk mund të shpjegohet ndryshe veçse e nxitur për përfitime politike dhe gjithfarë favoresh të tjera po
jo për të vënë në vend një të ashtuquajtur padrejtësi” (fq. 78). Në trajtesën tjetër, “E vërteta rreth vllehëve të Shqipërisë”, Sherif Dlevina
duke u mbështetur në statistikat osmane dhe të dijetarëve të huaj e hedh poshte tezën e atuorëve të atlasit për karakterin etnik të pakicës
vllehe dhe fryrjen numerike të saj në Shqipëri.
Në vështrimin “Atlasi Gjeografik i Popullsisë së Shqipërisë – një botim antishqiptar”, prof. dr. Kasem Biçoku, i bën vërejtje serioze
përmbajtjes së atlasit, veçanërisht disa hartave të tij si psh hartave “Shqpëria rreth 1550-s” dhe “Shqipëria rreth 1800-s” të cilat “janë
kompozuar nga autorë të huaj me tituj të tjerë. Ata kanë pasur qëllime të tjera dhe nuk kanë pasur si objekt kryesor të paqyronin saktë
shtrirjen gjeografike të viseve shqiptare. Autorët e atlasit nuk kanë dhënë as emërtimin e vërtetë të hartave, as emrat e hartuesve dhe të
botuesve të tyre. Këto shtrembërime e mangësi dëshmojnë mungesë serioziteti në botimin e tyre dhe moskorrektesë në pasqyrimin e
punës së autorëve të tjerë” (f 94). Harta e vitit 1800 lëngon nga pasaktësitë e shumta, duke i paraqitur “të zvogëluara trojet shqiptare dhe
të zmadhuara trojet serbe, greke, e bullgare…edhe kur ishin nën pushtimin osman, cilësoheshin gjoja si toka serbe dhe bullgare. Por sipas
kësaj harte e gjithë hapësira e Shqipërisë së Poshtme (Epiri) nuk ishte tokë shqiptare, por greke…Edhe më antishkencor dhe më
antishqiptar bëhet qëndrimi i autorëve të atlasit kur e paraqitin Kosovën nëpër harta si pjesë e shtetit serbo-malazias dhe jo si njësi
politike-shtetërore më vete” (f 94-95). Sikurse edhe të tjerët prof. Biçoku konteston karakterin e minoritetit vlleh numrin dhe shtrirjen
hapësinore të tij, duke shtruar pyetjen në fund: “ A do të ishte subvencionuar ky botim nëse A. Bërxholi dhe Dh Doka nuk do ta kishin
rritur popullsinë “minoritare” të Shqipërisë nga 2% siç e kanë dhënë në vitin 2002 në tekstin e tyre të gjeografisë në 10.8% pas një viti në
Atlas?”(f 113)
Në fund të numrit special të “Studimeve albanologjike” jepet procesverbali nga tryeza e rrumbullakët, ku Atlasi është diskutuar nga
specialistët e fushave të ndryshme. Nga 25 diskutantë, 24 kanë shfaqur mospajtime me përmbajtjen e Atlasit dhe kanë kërkuar që të fillojë
puna për hartimin e një atlasi të ri. Vetëm njëri diskutant, autor i atlasit, Dh. Doka, ka shfaqur habinë me një gjysmë fjalie: “ Ky atlas nuk ka
siglën e asnjë institucioni, kështuqë nuk e kuptoj këtë debat institucional” (f 126). Ndërkaq në konferencën e dt 25-26 Nëntor 2003, të
mbajtur në Tiranë, pikërisht nën logon e një institucioni të shkencës, ASHSH-së, në formë broshure ishte bërë i ditur përmbajtja e Atlasit!
Fundja është e drejtë e qarqeve profesionale dhe shkencore e botimeve private, aq më tepër kur ato janë me konsekuenca të mëdha
negative për të gjithë shoqërinë.
Ky Atlas me elemente të paqarta e të dyshimta, që nga autorësia dhe titulli, deformimet në rrafshin konceptual, teorik dhe praktik,
spekulimet me të dhëna arbitrare për çështjet më të ndjeshme, çfarë është përbërja etnike e konfesionale e popullsisë, dëmi i shumëfishtë
që iu është shkaktuar Kosovës dhe shqiptarëve dhe mbi të gjitha dështimet profesionale-shkencore, hyn në kuadrin e veprave
skandaloze, joshkencore dhe antikombëtare. I mbështetur në metodologji dhe koncepte të gabuara në mbledhjen, përzgjedhjen,
përpunimin, analizën dhe hartografimin e të dhënave, ka sjellë efekte negative në shumë drejtime. Si i tillë, është i dëmshëm për shkencën,
opinionin profesional dhe shoqërinë shqiptare, me pasoja dhe në rrafshin edukativ. Përmbajtja e tij shkon në favor të qarqeve
antishqiptare dhe veçanërisht atyre ortodoksiste. Botimi i këtij atlasi e ka komprometuar rëndë edhe bashkëpunimin ndërkombëtar,
sikundër e ka dëmtuar shumë edhe pozicionin politik të Kosovës. Prandaj me të drejtë FHF i UT këtë Atlas e ka shpallur të dështuar dhe ka
filuar punë për përpilimin e një atlasi tjetër tematik, që ka për objekt popullsinë e Shqipërisë.

[BARAT]

atlasi duket sikur eshte bere fiks per pretendimet qe ka Gejxhi me kopene e tij
BARAT

----------------------------------------------------------------------

Atlasi që solli aq shumë përplasje


Elda Spaho

Në fund të nëntorit 2003, gjatë një konferencë të bujshme, të nivelit akademik, në njërin nga hotelet e Tiranës do të prezantohej Atlasi

Gjeografik i Popullsisë së Shqipërisë. Si një botim i vetëm në llojin e vet (Shqipëria ende nuk e ka një atlas të tillë), ai tërhoqi vëmendjen e

“Shekullit”. Por jo shumë orë pas qëmtimit të të dhënave, u zbulua se dalja e atlasit përmbante përplasje të mëdha. Të cilat, duke qenë

edhe të rangut akademik, (zakonisht jo aq të shpeshta në media), sollën në faqet e gazetës emra të njohur, që kishin mendime e koncepte të

ndryshme.
I gjithë strumbullari i këtij debati qëndronte në dy harta që gjenden andej nga fundi i botimit: asaj të përkatësisë fetare dhe strukturës

etnike. Por sidomos tek kjo e fundit. Hartuesi i tyre, Arqile Bërxholi, njëkohësisht drejtor i Institutit të Studimeve Gjeografike, pjesë e

Akademisë së Shkencave, kishte nxjerrë një shifër pakicash etnike që shumë studiuesve e profesorëve të tjerë iu dukën krejt të pavërteta.

Sipas hartave të tij, 10.8% (ose 8.6%) e popullsisë shqiptare rezulton të jetë pakicë etnike. Përpos reagimeve akademike, shifrat e Bërxholit

hidheshin poshtë edhe nga të dhënat zyrtare: drejtoresha e Instat-t, Milva Ikonomi e quajti të dyshimtë vërtetësinë e tyre dhe të nxituar

guximin e atyre që i publikuan. Sepse në fund të fundit, duheshin shumë njerëz, para dhe punë për t’i nxjerrë ato të sakta. Shifrat zyrtare të

Ministrisë sonë të jashtme , ndërkaq, nuk numërojnë më shumë se 2-3% pakica etnike në Shqipëri. Bërxholi, gjatë njërit prej prononcimeve

të shumta për “Shekulli”-n ,i hodhi poshtë ato dhe i këshilloi specialistët e Ministrisë së Jashtme “ të uleshin dhe të punonin”. Pas

përplasjeve që zgjatën thuajse një muaj e që sollën mbledhje të njëpasnjëshme, shtypja e Atlasit, që ndërkaq vazhdonte në njërën nga

shtypshkronjat private të kryeqytetit, u pezullua. Ata që e hartuan deklaruan se pezullimi kishte thjesht karakter teknik ( priteshin disa

bojra që duhej të vinin nga Gjermania), kurse ata që kishin kundërshtuar të dhënat e dy hartave problematike, thanë se pezullimi kishte

ardhur pas kërkesës së tyre, “në pritje të ndreqjes së gabimeve të mëdha antikombëtare”. “Shekulli” po boton sot një letër-studim që iu

dërgua nga dy profesor-doktorë dhe katër asistentë profesor-doktorë të departamentit të gjeografisë, në Fakultetin Histori-Filologji, Tiranë

dhe, me të njëjtën gatishmëri, fton edhe ata që kanë mendim ndryshe.


PARADOKSI I ATLASIT GJEOGRAFIK (?) TE POPULLSISE SE SHQIPERISE*

Për atlasin e sipërpërmendur, mediat e shkruara dhe ato elektronike kanë prezantuar kohët e fundit edhe mendimin e titullarit të Fakultetit

të Historisë dhe Filologjisë (Prof.Dr. Gjovalin Gruda), të zv/rektorit të Universitetit të Tiranës (Prof.Dr. Zyhri Bajrami), të n/kryetarit të

Akademisë së Shkencave (Prof. Luan Omari) si dhe të disa specialistëve të tjerë. Në intervistat apo shkrimet e tyre, vëmendja kryesore

është përqëndruar veçanërisht në dy harta të atij atlasi. E para paraqet strukturën etnike (sipas autorëve, pakicat etnike përbëjnë rreth 10,8

% të popullsisë së vendit!?) dhe shtrirjen territoriale të popullsisë së Republikës së Shqipërisë, sipas përkatësisë etnike. E dyta paraqet

strukturën fetare të popullsisë. Reagimi dhe debati ka qenë i menjëhershëm, por edhe i domosdoshëm. Për më tepër, për këto harta, disa

specialistë të fushës kanë marrë kontakt me autorin e atlasit, z. Arqile Bërxholi (aktualisht drejtor i Qendrës së Studimeve Gjeografike të

Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë), të cilit i kanë paraqitur fakte që kundërshtojnë të dhënat e paraqitura prej tij. Në

referatin mbajtur në konferencën e promovimit të atlasit me dt. 25-26 nëntor 2003 dhe në broshurën e tij të botuar në dy gjuhë (anglisht

dhe shqip), nën logun e Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë !!! (Tiranë 2003), në faqen 39, Z. A. Bërxholi u jep këtë

përgjigje kundërshtarëve:

"Ju lutem këtu të mos keqkuptohet lexuesi që është mësuar të dëgjojë vetëm 3 %, pasi në këtë të dhënë (10,8 %) futen dhe etnitë që më

parë nuk përmendeshin".

Për mendimin tonë, të dalësh personalisht mbi të dhënat zyrtare dhe t'i sfidosh ato, pa u konsultuar me institucionet përkatëse shtetërore,

duke shfrytëzuar pa të drejtë dhe logun e Akademisë së Shkencave, s'është gjë tjetër, veçse mendjemadhësi skajore, një aventurë

donkishoteske dhe, në rastin konkret, një veprim antikombëtar.

1. Si e "përvetësoi" atlasin Z. Bërxholi?
Në vitin 2000, në kuadër të Paktit të Stabilitetit për Europën Juglindore dhe me mbështetjen e DAAD-së, filloi zbatimi i projektit "Hapja e

drejtimit të ri të gjeoinformatikës në Departamentin e Gjeografisë të UT-së". Ky projekt do të realizohej nga Instituti Gjeografik i Potsdamit

(Gjermani) në bashkëpunim me Departamentin e Gjeografisë të UT-së dhe Departamentin e Gjeografisë të Universitetit të Prishtinës (UP).

Ai do të përqëndrohej në dy probleme kryesore: përmirësimi i kurriculave të departamentit të gjeografisë të UT-së, (ngritja e drejtimit të ri

të gjeoinformatikës) dhe, në shërbim të hapjes së këtij drejtimi të ri, përpilimi i një atlasi. Ky atlas do të realizohej në Shqipëri, duke

angazhuar personelin akademik të tre institucioneve të mësipërme dhe, mbi të gjitha, studentët, për t'i aftësuar në përdorimin e teknikave të

reja në një laborator që do të ngrihej në departamentin e gjeografisë të UT-së. Hapja e drejtimit të gjeoinformatikës dhe përpilimi i atlasit do

të ishin një e drejtë e patjetërsueshme e këtij departamenti. Por projekti, i cili në thelb kishte një ide racionale, u keqpërdor nga koordinatori

për Shqipërinë, z. Dh. Doka. Ai, pa të drejtë, ngarkoi z. A. Bërxholi, i cili nuk është as pedagog i jashtëm në Departamentin e Gjeografisë, të

mblidhte të dhënat për hartat e popullsisë së Shqipërisë, ndërkohë kur departamenti i gjeografisë i UT-së ka stafin e vet akademik

plotësisht të aftë për t'a realizuar më së miri këtë detyrë. Kështu, në mënyrë tinzare, hap pas hapi z. Doka "mënjanoi" nga pjesëmarrja në

projekt anëtarët e departamentit të gjeografisë. Mënjanimin e departamentit e pohon edhe vetë z. Doka, kur thotë se: "...unë jam shef i

projektit dhe kam të drejtën të zgjedh stafin me të cilin do të punoj"! ("Shekulli", 1 dhjetor 2003). Ai asnjëherë nuk informoi në departament

për këtë projekt, duke mjergulluar gjithnjë e më shumë karakterin dhe synimin e tij. (Kujtojmë se për financimin e këtij projekti janë dhënë

financime jo të vogla, por që asnjë person përgjegjës që nga Rektorati i UT-së e deri në departament nuk është njohur deri më sot me

vlerat e këtij financimi). Pra, z. Doka, duke shfrytëzuar postin e përgjegjësit të departamentit, e përdori projektin për të kënaqur interesat e

të preferuarve të tij edhe jashtë departamentit. Nga ky projekt, veçanërisht nga përgatitja e atlasit, u përjashtua pjesa më e madhe dhe më e

kualifikuar e departamentit të gjeografisë të UT-së dhe departamenti i gjeografisë i UP-së. Këtë fakt e ka pohuar në letrën e tij edhe

përgjegjësi i departamentit të gjeografisë të UP-së Prof.Dr. Ruzhdi Pllana kur shkruan se "...drejtuesi i departamenti të gjeografisë të UT-së

ka anashkaluar departamentin tonë... Besoj se jeni në dijeni, por megjithatë më duhet t'ju rikujtoj se privatizimi, jo transparenca, ndërhyrja

flagrante në çwshtjet e departamentit tonë dhe implikimet perfide të z. Dhimitër Doka tek autoritetet universitare të Prishtinës, kanë krijuar

shqetësime të mëdha..."
Pra rezulton se projekti degjeneroi, u manipulua dhe u personalizua nga z. Dh. Doka. I takon DAAD (financuesi i projektit) të bëjë të

njohur përkatësinë e projektit, partnerët, përfituesit, detajet e tij, pozicionin e koordinatorit, bazën mbështetëse institucionale të këtij

projekti etj, pasi ne mendojmë se ai u shpërdorua në mënyrë të paskrupullt, duke u katandisur thjeshtë në përpilimin e një atlasi

antishkencor.

2. Qëndrimet ndaj atlasit.
Së pari, është krijuar një konfuzion i qëllimshëm mbi përkatësinë e atlasit. Gjatë kohës së përgatitjes së atlasit, asnjëherë nuk u vu në

dispozicion të profesoratit të departamentit të gjeografisë ndonjë e dhënë, për diskutim apo përpunim. Asnjëherë z. Doka nuk pati kurajon

të organizonte një diskutim në lidhje me përmbajtjen e këtij atlasi, megjithëse i është kërkuar një gjë e tillë në mënyrë të përsëritur. Siç do t'a

parashtrojmë në vijim, kjo "frikë" e z. Doka fshihte veprime e paramendime të tij për shifrën dhe shpërndarjen gjeografike të pakicave

etnike në Shqipëri. Atë shifër, të cilët autorët e nxorrën, as më shumë e as më pak, por ekujvalente me atë të publikuar e propoganduar nga

qarqet më antishqiptare në botë. Ky atlas u reklamua me të madhe në një konferencë të ashtuquajtur ndërkombëtare, organizatorët e

vërtetë të të cilës nuk dihen edhe sot e kësaj dite!!! (Me qellim që të mos dekonspirohej manipulimi i projektit dhe atlasit, në ftesat e

konferencës nuk përmenden organizatorët). Prandaj, duke mos njohur në themel problemin, z. L. Omari gabon kur thotë se "Atlasi i

popullsisë dhe i shpërndarjes gjeografike është një prodhim i Akademisë së Shkencave, përderisa një pjesë e mirë e tij është hartuar në

Institutin e Studimeve Gjeografike, pjesë e saj" ("Shekulli", 2 dhjetor 2003). Në fakt, përpilimi dhe botimi i këtij atlasi është mbështetur

financiarisht nga DAAD për llogari të departamentit të gjeografisë të UT-së (kështu ka qenë parashikuar në projekt). Ky atlas (me gjithë

gabimet e rënda e të metat serioze të të dhënave të servirura nga z. Bërxholi) nuk është "vepër" vetëm e z. Bërxholi. A. Bërxholi ka

"meritën" që, nën logun e Akademisë së Shkencave, u dha qarqeve antishqiptare "pasaportën shkencore gjeografike" për pretendimet e

tyre ndaj përbërjes etnike në Shqipëri. Pjesa më e rëndësishme e atlasit është përgaditur jashtë QSGJ të Akademisë së Shkencave. Nga ana

tjetër, për krijimin e këtij atlasi janë përdorur edhe të dhëna dixhitale të krijuara në kohë të ndryshme nga punonjësit e tjerë të QSGJ-së,

edhe kur z. Bërxholi nuk ishte punonjës i saj. Në lidhje me këto shtrojmë pyetjet: A është siguruar ndonjë e ardhur financiare në favor të

QSGJ-së e punonjësve të saj nga shfrytëzimi i të dhënave të saj apo ato përfunduan ose do të përfundojnë, në mënyrë abuzive, në xhepat

e z. Bërxholi? (Kësaj teme mund t'i kthehemi në të ardhmen, pasi nuk përbën objektin e këtij artikulli). Pavarësisht nga këto, atlasi është

përgatitur në departamentin e gjeografisë të UT-së, ku padrejtësisht është pranuar si bashkëpunëtor (i ftuar nga Dh. Doka) z. Bërxholi (si

individ), prandaj ky atlas duhet t'i nënshtrohet oponencës në Departamentin e Gjeografisë të UT-së. Prodhim i Akademisë së Shkencave

është libri i z. Bërxholi "Atlasi gjeografik i popullsisë, vepër shkencore solide me interes teorik e praktik" i botuar në 2 gjuhë (shqip dhe

anglisht), për të cilin kryesia e Akademisë dhe studiuesit duhet të ndalen seriozisht.
Së dyti, është mbajtur qëndrim evaziv ose është heshtur nga Akademia e Shkencave në lidhje me deklarimet e z. Bërxholi për pakicat etnike

në Shqipëri. Nuk e konsiderojmë të drejtë deklarimin e z. Omari se "Akademia nuk ndërhyn kurrë në punën e studiuesve". Jemi të detyruar

t'i kujtojmë zotit Omari se shifrat për pakicat atnike nuk llogariten asnjëherë nga studiuesit, por nga institucionet shtëtërore (në regjistrimet

zyrtare të popullsisë) dhe nga ana tjetër, z. Bërxholi shifrën prej 10,8 % për pakicat etnike në Shqipëri e ka botuar nën siglën e Akademisë

së Shkencave. Madje, ne mendojmë se nuk është detyrë as e Akademisë së Shkencave (aq më pak e një punonjësi të saj), të llogarisë

shifrat për pakicat etnike. Nga ana tjetër, është më se e qartë se trajtimi i këtij problemi nga z. Bërxholi është katërcipërisht antishkencor,

provokativ e antikombëtar. Ai gabon rëndë (nuk e dimë me ose pa dashje) në përkufizimin e pakicave etnike në Shqipëri. Jo vetëm kaq, por

ai jep edhe shifra disa herë më të mëdha se ç'janë në realitet, duke u bazuar në të dhënat e shoqateve dhe gjoja anketime të kryera prej tij!

Absurditet. Detyra e një studiuesi, në rastin konkret, është të grumbullojë të dhëna nga burime shkencore e zyrtare dhe t'i analizojë ato

konform kritereve shkencore.
Ndryshe nga Akademia e Shkencave, Universiteti i Tiranës, është pozicionuar qartë e prerë mbi përkatësinë e atlasit gjeografik (?) të

popullsisë, mbi domosdoshmërinë e paraqitjes së tij në departamentin e gjeografisë ku gjenden dhe specialistët e kualifikuar për

diskutimin dhe vlerësimin e tij, etj.

3. Disa nga gabimet e atlasit.
Me një vështrim sipërfaqësor e lexim të broshurës së z. A. Bërxholi, mund të konstatohet se, përveç gabimeve në të dhënat e interpretimin

e tyre, atlasi në fjalë ka dhe një sër gabimesh hartografike. Përmbajtja e tij shmanget nga kërkesat dhe rekomandimet që jepen në literaturën

bashkëkohore lidhur me trajtimin edhe të hartave e atlaseve, të shkencës së hartografisë dhe rolit të saj.
Së pari: Titulli i broshurës së botuar nga z. Bërxholi është "Atlasi gjeografik i popullsisë së Shqipërisë - vepër shkencore solide me interes

teorik e aplikativ".
Por në brendësi të kësaj broshure, për atlasin në fjalë më shumë flitet si Atlas i Popullsisë. Në aspektin hartografik emërtimi "Atlas i

Popullsisë" nuk është ekujvalent me emërtimin "Atlasi Gjeografik i Popullsisë". Në atlasin e popullsisë (ose demografik), popullsia

trajtohet me të gjithë elementet e saj të rëndësishëm, sepse, demografia është disiplinë shkencore analitike, ndërsa Gjeografia është

shkencë përgjithësuese me një spektër të gjërë, ku në hartat e atlasit duhet të pasqyrohen ligjet dhe ligjësitë që ndodhin e zhvillohen në

territorin e dhënë (në rastin tonë për popullsinë) dhe të tregohen drejtimet e zhvillimit të objekteve, dukurive, fenomeneve dhe strukturave

gjeografike. Por që të realizohen këto probleme shkencore të rëndësishme duhet që objektet, dukuritë, fenomenet dhe strukturat

gjeografike të analizohen në kompleks dhe në bashkëpunim me të gjitha ato shkenca që i studiojnë tërësisht apo pjesërisht ato.
Në fakt, hartat në përbërje të atlasit, në tërësi i përkasin atlasit të popullsisë dhe jo atlasit gjeografik. Këtu janë ngatërruar autorët e atlasit.
Së dyti: Në broshurën e z. A. Bërxholi, thuhet se objektet e dukuritë paraqiten në hapësirën e tyre. Por, me hapësirë, kuptojmë jo vetëm

hapësirat regjionale brenda një shteti, por dhe hapësirën e vetë shtetit në globin tonë. Në shumicën e hartave të atlasit kjo hapësirë nuk

tregohet, d.m.th. Shqipëria paraqitet si një ishull i ndodhur diku në hapësirën kozmike, pa treguar rrjetin gjeografik dhe koordinatat e tij, pa

treguar shtetet fqinje dhe emërtimet e tyre, pa treguar hapësirën detare aq e domosdoshme në temën e këtij atlasi etj. Por një nga kriteret e

hartografisë që përcaktojnë termin "hartë" është edhe paraqitja hapësinore e plotë, në mënyrë që lexuesi të informohet më mirë mbi

pozicionin gjeografik të territorit shqiptar dhe regjioneve të tij. Prezenca e rrjetit gjeografik në këto harta të atlasit, është më se e

domosdoshme, pasi ky rrjet shoqërohet edhe me gabime, të cilat duhen njohur për të vendosur korigjimet përkatëse në matjet që bëhen në

harta. Shkalla e hartës është një nga elementet e bazës matematike të hartave; në atlas elementet e tjera mungojnë. Në raste të tilla në

hartografi, ato nuk quhen harta, por skica, ndërmjet të cilave dallimi është emplicit. Por me skica, atlasi nuk mund të jetë as shkencor, as

solid, as edukativ dhe as aplikativ.
Së treti: Në hartografi, për çdo atlas krijohet plani shkencor i detajuar, në të cilin, përveç të tjerave, tregohet përmbajtja e çdo harte të

veçantë, elementet matematikë të saj, sistemet e shenjave hartografike, të emërtimeve e ngjyrave, mënyrat e kontrollit të punimeve në

ekranin kompjuterik etj. Ndërsa autorët e atlasit gjeografik (?) të popullsisë janë përqëndruar vetëm në shënime të shkurtëra, çfarë ka patur

si pasojë edhe gabime të tjera në përdorimin e metodave hartografike, përmasat e atlasit etj.

4. Shkaqet e gabimeve hartografike.
Çdo gabim ka burimin e vet. Edhe gabimet në atlasin gjeografik (?) të popullsisë kanë burimet e veta, ku ato kryesore janë konceptuale.
Koncepti i parë, i gabuar, ka origjinë rreth 300 vjeçare dhe sipas tij "harta, atlasi e prodhime të tjera hartografike janë monopol i gjeografit".

Kjo është dhe një nga arsyet që në krijimin e atlasit nuk u aktivizuan ekspertë demografë, historianë, hartografë, sociologë, statisticienë

etj., që ka ndikuar ndjeshëm në cilësinë dhe përmbajtjen e atlasit. Madje edhe kur u aktivizua ndonjë prej tyre, mendimet nuk iu morën

parasysh.
Në kohën e sotme, përballë konceptit të sipërpërmendur qëndron koncepti mbi integrimin e mendimit, që do të thotë se edhe për një hartë

tematike të veçantë duhet aktivizuar mendimi publik dhe jo më për një atlas me temë popullsinë. Pra, harta, atlaset duhet të krijohen sipas

planeve e projekteve në përmbajtjen e të cilave duhet të reflektohet mendimi shkencor progresiv e racional i ekspertëve që lidhen ngushtë

me temën që trajtohet. Vetëm në këtë mënyrë sigurohet "zhvillimi i qëndrueshëm" d.m.th. zhvillimi ekonomik, zhvillimi social dhe mbrojtja e

mjedisit. Por këto parametra të nevojshëm dhe për të cilët autorët e atlasit flasin shpesh, janë të pamjaftueshëm në atlasin që diskutohet.

Kjo dëshmohet edhe në kumtesën për Hartën e Mjedisit (mbajtur në konferencën për atlasin Tiranë, më 25-26 Nëntor 2003), autorët e të

cilës shprehen se "...kemi përgaditur një hartë të mjedisit, por ajo nuk është e plotë"!? Ne mendojmë se pikërisht harta e mjedisit është e

nevojëshme të jetë e plotë në këto atlase, pasi në të evidentohen më mirë raportet ndërmjet vlerave optimale të kapitalit natyror me

kapitalin social, për të plotësuar sa më mirë kërkesat e shoqërisë në nevojat e saj dhe në mbrojtjen e mjedisit nga degradimi.
Koncepti i dytë, përsëri i gabuar, por i ri (ka dalë rreth 20 vjet më parë) është rezultat i progresit në fushën e kompjuterizimit hartografik.

Sipas tij "hartat mund të krijohen nga të gjithë". Një koncept i tillë, që injoron tërësisht rolin e hartografit dhe që gjithashtu është pranuar

e zbatuar nga autorët e atlasit të popullsisë, u rrëzua shumë shpejt, pasi hartat e krijuara nga "të tjerët" në shumë vende të botës janë

vlerësuar dobët, madje edhe skarco.
Koncepti i tretë, i gabuar, lidhet me raportin ndërmjet teorisë dhe praktikës. Në përpilimin e atlasit, autorët nuk kanë marrë parasysh të rejat

në fushën e teorisë së hartografisë e më gjerë. Madje, problemet hartografike i kanë konsideruar thjeshtë praktike. Por sot, teoria e

shkencave tona duhet mbështetur e zbatuar si domosdoshmëri për një zhvillim të qëndrueshëm. Shprehja popullore "mendo dhjetë herë e

pre një herë" nuk është vulgare, por i jep rëndësi mendimit teorik, domosdoshmërisë së tij. Në materialet e Kongreseve Ndërkombëtare,

samiteve, simposiumeve etj., shpalosen sukseset e arritura në të gjithë botën si rezultat i zbatimit të mendimit teorik progresiv, që

mëshirohen në slloganin e njohur "Pa shkencë nuk ka mjedis dhe pa mjedis nuk ka jetë".

5. Konferenca për atlasin.
Sikurse u përmend më sipër, në datat 25-26 Nëntor 2003, u mbajt Konferenca Ndërkombëtare për problemet e kurrikulave dhe atlasit të

popullsisë. Këtë konferencë e nderuan me pjesëmarrjen e tyre shumë studiues të huaj, ndërmjet të cilëve edhe sekretari i përgjithshëm i

Shoqatës Ndërkombëtare të Hartografisë (ICA), Prof.Dr. Ferjan Ormeling, një nga figurat më të shquara të hartografisë botërore.

Pjesëmarrja dhe kumtesa e mbajtur prej tij me temë: "Atlasi - mjet informimi" tregoi jo vetëm se si duhet të krijohet një atlas me karakter

kombëtar, por dhe rëndësinë e seriozitetin që i kushton ICA botimeve hartografike. Ajo që la shije të hidhur në këtë konferencë, ishte fakti

se nuk iu dha mundësia pjesëmarrësve për të bërë pyetje e diskutime, siç ndodh rëndom në çdo konferencë, samit e simposium

ndërkombëtar. Me sa duket autorët e atlasit dhe organizatorët enigmatikë të konferencës iu shmangën qëllimisht diskutimeve.
6. Përfundime.
Atlasi gjeografik (?) i popullsisë së Shqipërisë, nuk i është nënshtruar asnjë oponence shkencore (kusht i domosdoshëm edhe për punime

e studime me rëndësi më të vogël) për shkaqe të cilat i dinë vetëm autorët e atlasit! Ai ka të meta, mangësi e gabime serioze. Departamenti i

Gjeografisë i UT-së do të organizojë një diskutim të gjërë në formën e një oponence shkencore për "veprën solide" të titulluar "Atlasi

gjeografik i popullsisë së Shqipërisë". Diskutimi do të jetë i hapur për specialistët dhe mediat. Në pritje të organizimit të këtij diskutimi,

dekani i fakultetit të Historisë dhe Filologjisë, Prof.Dr. Gjovalin Gruda, mbështetur edhe nga Rektorati i UT-së, i ka kërkuar zyrtarisht

Shtëpisë Botuese "ILAR" që atlasi të mos botohet pa kaluar filtrat shkencore të UT-së. Në të kundërt, përgjegjësia do të bjerë mbi autorët

e kësaj "vepre", e cila në formën aktuale është antishkencore dhe antikombëtare.


Prof. Dr. Agim SHEHU
Prof. Dr. Eqerem YZEIRI
Prof.As. Dr. Selman SHEME
Prof.As. Dr. Vasil TROJANI
Prof.As. Dr. Sabri LAÇI
Prof.As. Dr. Pal NIKOLLI



19/01/2004

[BARAT]

Atlasi gjeografik i popullsise

Sherif Delvina

Atlasi gjeografik i popullsisë", që është dërguar për botim nga Arqile Bërxholi manipulon të vërtetën e etnive ne shqipëri
Në një intervistë për shtypin e Tiranës, Prof. Dr. Arqile Bërxholli, drejtor i Qendrës së Studimeve Gjeografike në Akademinë e Shkencave,
dhe një ndër udhëheqësit e Atlasit thekson se atlasi ofron informacion hartografik, grafik tabelar e të shkruar për ngjarjet e popullsisë së
Shqipërisë në intervalin 1923-2001, me materialin tërësor, të përpunuar në metodologji bashëkohore në Departamentin e Gjeomatikës në
Shkollën e Lartë teknike të Karlsruhes nën drejtimin e Prof. Dr. Kristian Harmann.
Të dhënat e këtij atlasi për etnitë në Shqipëri janë të dhëna manipulatorësh bizantinë që përkojnë me dëshirat e ustallarëve të Athinës.
Këta çirakë të denjë të tyre shpallin së shpejti se etnia e rumunëve në Shqipëri (vllehëve) përbëhet prej 139065 banorë, të vendosur
sidomos në rajonin jugor dhe juglindor të vëndit tonë si dhe në disa vendbanime rurale në Myzeqe. Migrimi i brëndshëm natyrisht
individë, familje apo grupe familjesh i bën të pranishëm në të gjithë qytetet e vendit; edhe një kategori tjetër që përshihet në popujt etnikë,
janë romët me 109036 banorë.
Së pari do të sqarojmë cilët janë vllehët.
Vllehët janë banorë të Vllahisë, krahinë e Rumanisë Jugore, që shtrihet midis harkut të Alpeve Transilvane në veri dhe rrjedhjes së
Danubit në jug edhe jug-lindje. Vllahia në lashtësi banohej nga Dakët, ajo hyri në orbitën e Romës në shekullin II pas Krishtit. Në Rumani
dhe në pjesët e saj jugore, në Vllahi, u vendosën mjaft kolonë romakë të sjellë nga Roma. Këtu erdhën edhe të emigruar spontanë.
Sipas "The World Book Encyclopedia", vol. 16, Chicago, 1995, fq. 16 rumunët rrjedhin nga Dakët, romakët dhe fise të tjera si Gotët, Hunët
dhe Sllavët. Këto fise të fundit erdhën në Rumani pasi ikën legjionët e Romës. Në periudhën e pushtimeve sllave e bullgare, një lëvizje e
madhe emigratore përfshiu mjaft vllehë të cilët u shpërngulën përtej zonës së romanizuar-Bullgari-Dalmaci. Ata u shpërngulën në
Gadishullin Ballkanik në Jug të Danubit.
Në serbisht quhen "vllasi", nga grekët "kucovllahë", në dalmaci "morlakë" (vllehët e detit). Dr. Milan Shuflai në librin e tij "Serbët dhe
shqiptarët" në faqen 105 shkruan: "Prej shekullit XVII u serbizuan edhe morlakët. Sot, në viset e thjeshta sllave gjendet një sasi e vogël
arumunësh (vllehësh) të cilët si psh. në Bosnje u asimiluan qysh prej kohës që u dyndën. Po ky fat priti edhe maqedono-rumunët, që
mbetën të shpërndarë në jug përqark Selanikut e Seresës, përqark Velesës dhe Prizrenit u shndërruan në serbë, ndërsa rrotull Elbasanit,
Beratit dhe Tiranës u kthyen në Shqiptarë". Ndërsa antropollogu me famë botërore, E. Pittardi në "Historinë e racave njerëzore" pohon:

"Ka gjithashtu rumunë mjaft larg mbretërisë: pikërisht kucovllehët (maqedono-rumunët, vllehët çalamanë etj.), të grumbulluar më shumë në
vargmalet e Rodopit, të Pindit dhe që akoma takohen në vende të tjera në jug-perëndim të Ballkanit dhe në grupe të vogla të rumunëve të
Istrisë.

Burime të ndryshme për vllehët

Sipas H. Inalçikut në " Enciklopedi e islamit", Paris, vëll. I, 1960, te zëri "Shqipëria" (f. 673) me autor dijetarin osmanist më të mirë të kohës,

H. Inalçik, ve ne dukje se në Vjetarin statistikor osman të vitit 1892, vilajeti i Janinës përbëhej nga 223,885 myslimanë, 118.033 grekë,

129.517 shqiptarë ortodoksë, 3517 çifutë, 37762 vllehë dhe vetëm 92 katolikë. Duke shtuar se një pjesë e këtyre grekëve ishin me origjinë

shqiptare të konfesionit ortodoks, të greqizuar prej institucioneve fetare dhe shkollave greke që u themeluan me zell të madh në fillim të

gjysmës së dytë të shekullit XVIII, por nga ana tjetër edhe një pjesë e mirë e shqiptarëve është regjistruar si greke, pse në atë rast është

marrë feja për kombësi si rum milet që ishin të krishterë në atë kohë.

Në librin e Peter Bartlit "Myslimanët shqiptarë në kohën e lëvizjes kombëtare për pavarsi" (1968, Otto Harrasowitz, Wiesbaden, f. 75, na

jepet statistika austriake të kësaj kohe për Vilajetin e Janinës. Popullsia në këtë vilajet kishte këtë përbërje:

330.000 shqiptarë (65%)
128.000 grekë
38000 vllehë
10000 osmanë
3500 çifutë.

Te zëvëndëskonsullata e Francës në Janinë, më 29 korrik 1901, ku njoftohet ambasada franceze në Kostandinopojë, si dhe ministri i
Jashtëm, Z. Delkase (AIH, F 129 E 15, Turqi, politika e brëndshme, Epir, 20, 1890-1914) jepet edhe statistika e popullsisë së Vilajetit të

Janinës. Citojmë atë:

1. Popullsia-Numri i banorëve të Vilajetit, sipas statistikave zyrtare, arrin në 519.000 frymë me shifra të rrumbullakosura.

Ky numër përshin:

225000 myslimanë
290000 të krishterë

nga pikëpamja etnografike ndarja është pak më e afërt. Megjithatë, kam arsye të mendoj se shifrat e mëposhtme janë mjaft të sakta:

Shqiptarë 349.000
Myslimanë 219.090
Të krishterë 130.000
Grekë 125.000
Kucovllehë 35.000
Shqipfolës 13.000
Të helenizuar 12.000
Turq të vërtetë 5500
1zraelitë 4000

Më poshtë po citojmë sasinë e vllehëve të disa kazave të Vilajetit të Manastirit sipas statistikës turke të (1908-1909), botuar në "Shqipnia
përpara Konferencës së Paqes", Dokumenta zyrtarë të paraqitur nga ana e Dërgatës Shqiptare, që prej 12 shkurt e deri më 5 qershor 1919,
e të botuara nga ana e Qeverisë së Përkohshme.

Kazaja e Manastirit 41.158 vllehë
Kazaja e Ohrit 345 vllehë
Përlepe 212 vllehë
Resne 120 vllehë
Kostur 14987 vllehë
__________________________________

Të gjithë 56.822 vllehë

Në "Shqipëria dhe Kosova, kufijtë politike dhe etnike 1867-1946", Botime arkivore, Londër, 1999, f.544, jepet sasia e vllehëve të Shqipërisë
si dhe përqindja e tyre pas vitit 1913ë 15342 vllehë, që përbëjnë 1.713 të popullsisë së Shqipërisë.
Sipas të dhënave të regjistrimeve osmane 1910 del se në përbërjen e katër Vilajeteve (Vilajeti i Shkodrës, Kosovës, Manastirit dhe Vilajeti i
Janinës) vllehët kapin shifrën 117400 (arumunë). Në regjistrimin e popullsisë së vitit 1930, në Shqipëri janë regjistruar 13000 vllehë;
regjistrimi është bërë në bazë të deklarimit të gjuhës së folur. Në revistën "Demografia" gjendet edhe artikulli i Prof. *** . Dr. Arqile
Bërxholli "Struktura etnike dhe fetare e popullsisë së Shqipërisë", fq. 75, ku vihet në dukje se në Shqipëri në vitin 1930, 30000 veta
deklaronin se dinin turqisht. Kjo sasi e madhe shpjegohet se deri në 1930 kishte vetëm shkolla turke dhe popullsia shqiptare kishte të
drejtë të studionte vetëm në këto shkolla. Kjo sasi prej 30000 veta nuk bën pjesë në strukturën etnike të popullit shqiptar dhe po të
pasqyrohet në të është gabim. Punimet e Teki Selenicës për regjistrimin e popullsisë së Shqipërisë janë të sakta. Ato udhëhiqen nga
ndërgjegjia kombëtare që e karakterizon punën e atij demografi të shquar shqiptar që punoi në kushte të vështira pa të mirat që gëzon
shekulli i 21-të. Nga ç'ka thamë më sipër del se Prof. Arqile Bërxholli dhe grupi i tij ka shumëzuar sasinë e vllehëve në Shqipëri me një
koefiçient që kush e di nga i ka ardhur, ose është frymëzuar ngta libri i shovinistit "Junghan Otto, "Minoritetet kombëtare në Evropë",
New York: Covici-Friede Publisher, 1932, i cili pohon se në Shqipëri më 1928, 185.000 vetë i përkisnin minoriteteve (22.2%), 65000 prej tyre
ishin serbë dhe malazezë (7,83%), 55.000 ishin arumunë (vllehë) (6.62%), 50.000 ishin turq (6.02% dhe 15.000 grekë (1.8%).
Më poshtë po citojmë disa të dhëna nga "Vjetari Statistikor Botëror për minoritetet" vit 1997, botim i "Grupit Ndërkombëtar të të Drejtave
të Minoriteteve", 379, Brixton road London së 9, 7 DE për zërin "Shqipëri", Grupet Kryesore të Minoriteteve, fq. 201:

- Grekë 59000 ( 1.8% )
- Maqedonas 4700 ( 0.19% ) ( të marra nga regjistrimet e popullsisë së Shqipërisë të vitit 1989).

Nën titullin "Vlerësime të tjera" jepen nga këto të dhëna:

- Grekë 150000 (4.4%)
- Romë rreth 100000 (2.9%)
- Maqedonas 40000 ( 1.2% )
- Vllehë 35000-50000 ( 1- 1.5 %)
- Sllavë jugorë 40000 ( 1.2 %)

Pra sipas këtyre "vlerësimeve të tjera" popullsia e Shqipërisë paska 11.2% popullsi minoritare.

Këto të dhëna bazohen në:

Albanian Helsinki Committee, Qendra Ndërkombëtare e Kulturës, Bulevardi "Dëshmorët e Kombit, Dhoma 35, Tirana, Albania;

Vlen të përmëndet edhe Horak, S.M; "National Minorities in Albania, 1919-1980, Horak, S.M, (Ed) Colorado, 1958. I cili thotë që në

Shqipëri vllehët janë 35000 vetë.
__________________________________________________ __

Sipas regjistrimit të popullsisë të vitit 1960 në Shqipëri, Peter Prifti në (Socialist Albania since, 1944. Domestic and Foreign Developments
Cambrigde, Mass: MIT, 1978, f.87) pohon se në Shqipëri kishte 10.000 vllehë (0,66%). Kurse në regjistrimin zyrtar jugosllav të 1981 në
Kosovë nuk kishte asnjë vlleh, ndërsa në Serbi në regjistrimin e popullsisë së vitit 1991 figuronin 17.807 vllehë ( V. Ortakovski, "Minorities
in the Balkans, New York, 2000). Bën çudi kur lexon profesor H.Poulton i cili pohon se grekët janë rreth 95% popullsi etnike, megjithëse ata
janë sipas Pittarit fotografi e popujve të Ballkanit. V.Ostrakovski në veprën e sipërpërmendur duke iu referuar burimeve zyrtare greke flet
për një popullsi homogjene greke në Greqi. Prof. H.Poulton në "Minorities and states in conflict", London, 1994 na jep edhe sasinë e
vllehëve të Greqisë. Në regjistrimin e 1935 ai na thotë se ata kapin shifrën 19703 ndërsa në vitin 1951, 39855 vllehë.

Rritjen e sasisë së vllehëve të Shqipërisë e shpreh qartë "Gazeta Shqiptare" e datës 29.01.1998 që shkruan: "refugjatët" vllehë në Selanik
kërkojnë shtetësi greke". Shoqata e vllehëve në Selanik po kryen punën e saj më së miri. Ajo i futi në grevë 600 vllehë, se ata duan shtetësi
greke. Deklarohet se vllehët e Shqipërisë që jetojnë në Greqi, kapin shifrën 80000-100000 vetë.

Vllehtë- thonë grekët- janë grekë që flasin një dialekt të veçantë grek. Zoica Papazizi-Papatheodoru, profesoreshë kimie në Trikalla dhe
drejtoreshë e Shoqërisë Kulturale Parahelenike vllahe u poshtërua nga shtypi grek, pse ajo dëshmoi për gjuhën vllahe pranë organeve të
Bashkimit Evropian.

I kujtojmë lexuesve të nderuar se personaliteti shkencor Z. Grosman, drejtor në Ministrinë Federale Gjermane, përcakton: "Minoritete
etnike quhen ato grupe njerëzish, që flasin gjuhë të ndryshme nga ajo zyrtare, që janë autoktonë dhe që jetojnë tradicionalisht prej disa
shekujsh në një vend dhe ku ata përbëjnë përqindje të konsiderueshme të popullsisë". Këto kushte nuk I plotëson as minoriteti grek në
Shqipëri.

Arqile Bërxholi thotë se vllehët dhe romët synojnë të sigurojnë një atdhe mëmë dhe një mbështetje. Sigurisht që mbështetjen nga shteti
jonë do të kenë. Sa për atdheun mëmë, romët e kanë shumë larg e kanë në Indi. Ata nuk janë 109036 por 10 herë më pak. Në Tiranë
ndodhen vetëm 2708 romë dhe kryeqyteti ynë është vendbanimi që ka më shumë romë në Shqipëri (gazeta "Ditët tona", Korrik, 1996, fq.3).
Mendoj se për regjistrimin e tyre nuk duhet të marrë pjesë vetëm Arqile Bërxholli me grupin, por edhenjë grup që të nxjerrë realitetin dhe të
pasqyrohet e vërteta e etnisë në fjalë. Sinjalet për një statistikë të tillë false na i ka dhënë gazeta "Koha - Jonë" e datës 14.12.1997, nën
titullin sensacional "Tirana kryeqyteti europian i romëve" ku thuhet ndër të tjera "Shqiptarët propozojnë Jo Poloni, por këtu tek ne...në
Tiranë të ngrihet selia e tyre qëndrore....Presim që ky propozim të votohet...Sipas regjistrimit të popullsisë në vitin 1989, tek ne rezultojnë
mbi 110000 romë... Romët kanë ardhur në Shqipëri rreth shekullit të XIV..... Fëmijët romë mësojnë në vegjëli të folurit shqip, krahas
romishtes, që tek ne ndahet në katër dialekte... Ne dëshirojmë tu paraqesim politikanëve modelin e Kushtetutës Finlandeze ku të
përcaktohemi si pakicë kombëtare", thotë Furtuna (kryetari i romëve të Shqipërisë). Bëjmë çudi sesi regjistrimet për romët te drejtorit të
Qendrës së Studimeve Gjeografike të Akademisë së Shkencave përputhen me ato të kryetarit të romëve Furtuna. Në Greqi na bën të ditur
Poultoni, romi mysliman në atë vend merr shtetësinë greke pasi kthehet në fenë orthodokse dhe për këtë na jep një shembull në Follorinë
të Maqedonisë greke, ku kisha greke kthen romët myslimanë në orthodoksë.
Hugh Puolton (në "The Balkans: Minorities and States in conflicts", London: Minority Rights Group, 1991) pohon se popullsia rome në
Shqipëri është 10000 vetë. Sipas George Brynner (1995) ajo është 60000 vetë, kurse Janusz Bugajski (Ethnic politics in Eastern Europe,
Armonk, New York, M.E. Sharpe, 1994) thekson se romët në Shqipëri kapin shifrën prej 10000 vetësh. Një i intervistuar rom nga revista
"Politika dhe Shoqëria" Vëll. 4, Nr. 1 thotë: " Flamuri ynë është gjysëm bl;u dhe gjysëm i gjelbër dhe me një rrotë. Ato simbolizojnë qiellin
dhe tokën, ndërsa rrota simbolizon lëvizjen tonë. Ne kemi gjuhën tonë që e ruajmë prej shekujsh, feja e jonë është muslimane. Kur
emigrojmë në Greqi ne asnjëherë nuk e ndryshojmë emrin."

Lind pyetja: 1. A mund që një drejtues i një institucioni të Akademisë së Shkencave të RSH të marrë përsipër një përgjegjësi kaq të madhe
për përmbysjen e raporteve të strukturës etnike të Shqipërisë pa pasur një oponencë nga ekspertë të pavarur të kësaj fushe?

2. Është për të ardhur keq që nuk ka pastur asnjë reagim nga opinioni dhe struktura shtetërore për "këtë zbulim" të "strukturës së re etnike
të Shqipërisë"?
Edhe prof.dr. Arqile Bërxholi, me manipulimet e tija me shifra, jep të njëjtën pamje ashtu si edhe politikanët shovinistë grekë për minoritetet
në Shqipëri.

Së pari, një kompozim i tij i minoriteteve të Shqipërisë tregon se Prof.dr.Arqile Bërxholi ndjek rrugën e Nikola Geixhit në trajtimin e
problemit të popullsisë.

Së dyti me shifra e dhëna për minoritetet në Shqipëri zoti Arqile Bërxholi dëshmon se tek ai dominojnë elemente subjektive dhe se bart në
vetvete elementë politikë antikombëtarë.

Së treti, "vllehët në Greqi mendojnë se janë më grekë se grekët, pasardhësit e legjionarëve romakë të martuar me vajza greke ose shtetas
bizantinë që flasin greqishten dhe një dialekt të greqishtes; po ashtu vllehët e Greqisë shfaqin pretendimet e tyre se janë vllahe trojet deri
në veri të Vlorës, të Voskopojës, të Korçës dhe të Krushevës dhe se këto vende janë pjesë të kombit grek" (T.J.Winnifrith, "The history of
a Balkan people", London, 1995). Kështu që emigrantët shqiptarë myslimanë: emër e fe ndrruar nga halli si dhe ortodoksët shqiptarë,
grekët duan t`i kthejnë në bashkatdhetarë të tyre vllaho-grek vorio-epirotë të trojeve greke deri në veri të Vlorës dhe të Korçës me anë të
ligjit të dyshtetësisë, duke iu ndrruar më pas kombësinë dhe duke i shndërruar kështu trojet shqiptare në toka greke.

Së katërti, për sasinë e vllehëve në Ballkan autori i sipërpërmendur vë në dukje "se nuk është as raca as feja as kultura si dhe ndërgjegja e
tyre e një identiteti të ndarë nga të tjerët, por gjuha e tyre. Në se marrin si kriter përcaktues për vllehëfolësit përdorimin e zakonshëm të
gjuhës vllahe në shtëpi si dhe bilinguizmin e tyre, dalin përfarsisht 50.000 vllehë folës në Ballkan, 30.000 në Greqi e 20.000 në vendet e tjera
të Ballkanit."

Së pesti, Greqia emigrantët shqiptarë, ose më mirë t`i quajmë pengjet njerëzore tonat, i ka detyruar të ndrrojnë strukturën etnike dhe fetare.
Ajo zotëron në vendin tonë një pjesë të mirë të sektorëve strategjike që janë të barazvlefshëm me pavarësinë. Sot në Athinë qarkullon libri
"Epiri 4000 vjet histori dhe civilizim grek" shkruar nga një duzinë akademikësh me editor akademikun Sakelarius, botim në gjuhën angleze,
që ka dalë në dritë në vitin 1997, ai është pasuar nga ribotime të tjera të tij. Jemi në një kohë kur zëvendësministri i jashtëm grek Lovedos
pohon se Shqipëria do të hyjë në BE kur t`u japë të drejtat 400.000 minoritarëve në Shqipëri. Qarqet shoviniste greke, duke përfituar nga
gjendja ekonomike e keqe që gjendet sot vendi ynë, sigurisht kërkojnë që të dali sa më shpejt që të jetë e mundur një atlas gjeografik i
popullsisë së Shqipërisë të tipit të sipërpërmendur që ta përdorin për qëllimet e tyre antishqiptare.
(ky eshte dhe celesi qe shpjegon ndertimin e ketij atlasi qartesisht antikombetar-BARAT )



Ja dhe një paturpësi e radhës!!


Është për të vënë në dukje sulmi që i bëhet trashëgimisë kulturore shqiptare p.sh. në një album mbi veshjet popullore të botuar kohët e
fundit nga Instituti i Kulturës Popullore të Akademisë së Shkencave, në kapakun e albumit është vënë veshja e gruas greke, duke e
paraqitur atë si veshje popullore shqiptare të qytetit të Korçës. A ka paturpësi më të madhe?


Një veprim që duhet lavdëruar


Citojmë mospranimin me të drejtë gjatë vitit 1994 të dokumentarit televiziv për vllehët në Ballkan financuar nga Këshilli i Evropës, nga
Drejtori i Televizionit Shqiptar Qemal Sakajeva për mungesë oponence:
"Regjizori Piro Milkani kishte paraqitur në Departamentin e Filmit një dokumentar televiziv të tij për vllehët në Ballkan. Të gjithave u
parapriu me informacionin se "dokumentari është sponsorizuar nga Këshilli i Evropës dhe përmendi një shumë marramendëse dollarësh.
Ndërkohë, kërkoj që televizioni t`ia përfundonte disa procese teknike të pakryera dhe mbi të gjitha, ta transmetonte sa më afër për
shikuesit tanë.
Që të tre zbritëm në studio. U ulëm përballë monitorit për të parë dokumentarin. Ai qe ndërtuar mbi bazën e intervistave me vllehë të njohur
të Rumanisë, të Bullgarisë, të Serbisë, të Maqedonisë, të Greqisë, të Shqipërisë. Ndër vllehët e vendit tonë kishte film dhe tekst për disa
figura të shquara si Artisti i Popullit Sandër Prosi, Artisti i Merituar Prokop Mima etj. Përfshirë edhe njerën degë të origjinës vllahe, të vetë
autorit të dokumentarit. Por ato çfarë të mbeteshin në mendje dhe të nxitnin e lindnin disa pikëpyetje ishin çështje historie që
nënvizoheshin:

1. Që qendra e të gjithë Vllehëve të Ballkanit ka qenë Voskopoja.
2. Që gjuha vllehe është gjuha më vjetër se gjuha e të parëve të shqiptarëve.
3. Që qyteti i lulëzuar i Voskopojës- kryeqendra ballkanike e vllehëve - u shkatërrua siç thuhej nga "satrapi Ali pashë Tepelena".

Fort mirë që përgatitej për një pakicë, që ishin gjetur mjete financiare për t`i ardhur rreth e rrotull tërë Ballkanit për të filmuar personalitete
të spikatur nga vllehët dhe që këmbëngulej për ta shfaqur në të gjitha televizionet kryesore ballkanike. Duke gjykuar mbi këtë mundësi të
krijuar, ndjeje lakmi që , si do të ishte e mundur që, ashtu si për vllehët, edhe krijuesit e televizionit shqiptar të gjenin burime financiare në
shuma aq të mëdha ose edhe më pak, për të bërë emisione për çështje shqiptare të pazgjidhur të Kosovës, të shqiptarëve të nëpërkëmbur
të Maqedonisë, të shqiptarëve krejt të rrudhur të Malit të Zi, për problemin e madh të mohuar të çamëve në Greqi?
Dokumentari mund të transmetohej por tre teza të mëdha Gjuha, Kryeqendra dhe shkatërrimi - nuk mund vetëm të lëshoheshin flurthi mbi
ne dhe aq. Shqipëria ka institucionet e duhura shkencore dhe specialistët e vetë. Le të ballafaqoheshin ato pikëpamje që hidheshin dikur
tjetër jashtë Shqipërisë. Le të saktësohej ose pasurohej me to dhe pastaj të kalonte në ekran. Çëshjtje të ngjashme për asnjë vend tjetër të
Ballkanit. Ishte e nevojshme që të bëhej oponencë shkencore rreth të vërtetave. Kjo nuk e dëmtonte krijimin veçse shmangte kërcitjet a
përplasjet me historinë tonë në se kishte.
- Po ky është financuar nga Këshilli i Evropës dhe nuk ia vlen të diskutohet, - tha Milkani, i cili, forumin e lartë evropian u duk se e
përmendi për tu mbrojtur.
- Këshilli i Evropës ka paguar paratë, por nuk është autor i ideve. - Është mirë që pikëpamjet të këshillohen me specialistë shqiptarë të
Akademisë së Shkencave.
Ai u tërhoq me mospranimi. Kërkesën e thjeshtoi deri në nevoja teknike.
- Të paktën , lejoni ta titrojmë dokumentarin në shqip.
Por Televizionin Shqiptar, institucion që varej nga Kuvendi, nuk kish pse e përzienim me procesin e thjeshtë të përfitimit të pak parave.
Ashtu u ndamë. Ai nuk pranoi t`i ballafaqonte të tri pikëpyetjet mbi Shqipërinë dhe Vllehët me specialistë të institucioneve shkencore
përkatëse".

Mendoj se atlasi gjeografik i popullsisë duhet të kalojë si maket në departamentin e gjeografisë ku të diskutohet e të kontrollohet nga
gjeografët tanë, ku të bëhen konstatimet e duhura e pastaj të përpunohet me metodologjinë bashkëkohore. Për këtë Akademia e
Shkencave duhet të japë ndihmën e duhur.

[BARAT]

Bankë Amerikane e Shqipërisë apo Bankë Amerikane e Greqisë?!

Nga Gjergj Golemi

Shqiptaro-amerikani Astrit Lila erdhi në Tiranë pëer të kaluar disa ditë pushime familjarisht. Ai banon në Boston të Amerikës.

Në mënyrën më se normale, u drejtua pranë Bankës amerikane të Shqipërisë për të tërhequr dollarë nga numri i tij i llogarisë. Pas disa provave, pajisja vazhdoi t’i kthente përgjigje negative. Kështu, ai u detyrua të ngjitej tek zyrat e shërbimit të Bankës për të kërkuar shpjegimet përkatëse. Nëpunësit e bankës i thanë se nuk ka ka bankë amerkane të Shqipërisë që të të përgjigjet për kërkesën tuaj, për tërheqjen e parave. Më hollësisht e sqaruan se kjo është banka e Pireut, ekskluziviteti i së cilës i takon Greqisë.
Pra vetëm emrin ka Banka Amerikane e Shqipësrisë!...

Më tej, e udhëzuan se po të donte të merrte lekët e tij, duhej të shkonte tek Univeristeti amerikan i Nju Jurkut, i cili ka një filial atje që mund të të shërbejë.

- Po për të depozituar lekë, a kryeni veprime ju? - I pyet shqiptaro-amerikani Lila.
- Po, për të depozituar e bëjmë normalisht, sa të duash e kur të duash...

Pasi u njoh me këtë realitet, zoti Astrit Lila ka shkuar në ambasadën amerikane për të bërë ankimin përkatës. Përgjigjia e kësaj ambasade ishte se nuk kishin asnjë informacion që të kenë bankë amerikane që vepron në Shqipëri, ndonëse ccdo qytetar në mes të Tiranës jo vetëm që e di vend-ndodhjen, por ka lexuar dhe parë simbolet e USA-së në atë bankë, ku zoti Lila s’mund të kryente veprime bankare!...

Njeriu shqiptar, i mbytur në detin e hutimit, pyet: “Po mirë në përurimin e kësaj banke ka marrë pjesë edhe ish ambasadorja Rise, edhe ish kryeministri Nano, edhe kryeministri Berisha, edhe ish Presidenti Moisiu, edhe ministri i Finacave Bode!...

Edhe këta nuk kanë informacion se ccfarë fshihet tej fasadave!?...

gazeta ndryshe-5/9/2005

[BARAT]

Paris 1919-OKB 2007, ngjashmëria e datave të rëndësishme historike

Dy samitet vendimtare për shqiptarët

Nga Konferenca e Paqes, ku u ndalua copëtimi i Shqipërisë, e deri te negociatat për pavarësinë e Kosovës

Bajram Peci-gazeta shqip 8-9-2007

Për të sjellë ngjashmëritë politike të dy datave të sipërshënuara për fatet e kombit shqiptar, vlen të sillet për lexuesin lëmshi i gjërave të paqëndrueshme, pothuajse i njëjtë në distancën kohore të 88 viteve, për çështjen e kombit shqiptar, por tashmë të asaj pjese që iu shkëput kombit më 1913, Kosovës. Në këtë vit, ambasadorët në Londër i dhanë një zgjidhje të palogjikshme çështjes së kombit shqiptar, duke kënaqur nën kërcënimin e ambasadorit rus, përfaqësues i shtetit euroaziatik (që njihej në qarqet politike evropiane me emërtimin "Xhandar Ndërkombëtar"), pretendimet e fqinjëve lakmitarë të së njëjtës bashkësi sllave e ortodokse.
Shqipëria e copëtuar u ndodh në fund të Luftës së Parë Botërore para rrezikut të shpërbërjes përfundimtare. Traktati i fshehtë i Londrës, ndërmjet Antantës dhe Italisë më 26 prill 1915, parashikonte ndarjen e tokave shqiptare ndërmjet Italisë, Greqisë e serbo-malazezve. Një tjetër marrëveshje e fshehtë ekzistonte ndërmjet Italisë e Greqisë. Sipas saj, Roma do të mbështeste kërkesën greke për aneksimin e Korçës e Gjirokastrës; Greqia do mbështeste kërkesën e Italisë për aneksimin e Vlorës.
Në këto rrethana, atdhetarët shqiptarë, kudo ku ndodheshin, ndërmorën një lëvizje të ethshme në mbrojtje të trojeve shqiptare e të drejtave të kombit. Ishte Ismail Qemali ndër të parët që, në një moment kaq kritik, ndërmori një aksion kombëtar. Kryeministri italian, Orlando, e kishte njoftuar Ismail Qemalin se e priste për të biseduar për Konferencën e Paqes në Paris. Delegacioni i tij kishte rënë dakord që do të bashkohej me delegacionin e kolonive shqiptare që vinin nga Amerika. Sa zbriti në Peruxhia, Ismail Qemali u njoftua se Orlando nuk e priste. Ai ishte nisur për në Paris. Ishte lënë porosi që delegacioni shqiptar të priste në Itali derisa Orlando të kthehej nga konferenca. U kuptua se flitej për një izolim të qëllimshëm. Me thirrjen e egërsuar "...më hëngrën në besë", më 23 janar 1919, pasi piu një kafe të shërbyer nga personeli i hotelit, Ismail Qemali u nis drejt konferencës së shtypit, ku nuk arriti të shqiptojë asgjë. Vdiq më 24 janar. Të afërmit thonë: "Vdiq i helmuar".

Në këto kohë anarkie, atdhetarët shqiptarë u mblodhën më 25 janar në Durrës, nga ku doli një qeveri, pa mundur të shmangë ndikimin italian. Qeveria e Durrësit emëroi një delegacion për Konferencën e Paqes në Paris. Të tjera delegacione shqiptare kishin mbërritur në Paris. Mihal Grameno rendit gjashtë, ndërsa Mehdi Frashëri përmend katër dërgata: një delegacion nga Stambolli, një i Esat Pashës, një i Rumanisë. Por, mbi të gjitha këto të ashtuquajtura delegacione, ku u bënë shumë përpjekje për të bashkuar qëndrimet, spikaste delegacioni nga kolonitë shqiptare, që do të vinte nga Amerika e që fati nuk e desh të bashkohej me delegacionin e Ismail Qemalit, siç ishte rënë dakord.

Në ato ditë aq vendimtare për mbijetesën e Shqipërisë, ishte peshkopi Noli ai që lëshoi apelin poetik "Jepni për nënën", ku secila nga shtatë strofat mbyllej me fjalët e pavdekshme "Mbahu nënë mos ki frikë, se ke djemtë në Amerikë". Fan Noli, përfaqësues i federatës panshqiptare "Vatra", i rrethuar nga një radhë intelektualësh shqiptarë si: Mehmet Konica, Kristo Dako, Mihal Grameno, Kostandin Çekrezi, Parashqevi Qiriazi, Sevasti Dako dhe organet "Dielli" e "Ylli i Mëngjesit", u shfaq në jetën e ambientet e politikës amerikane tërë forcë, gjallëri e aktivë. U arrit të ndërtohen marrëdhënie me Presidentin Uillson e anëtarët e delegacionit amerikan. Fan Noli u takua më 4 korrik 1918, në jahtin presidencial "Mayflower", me Presidentin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, i cili i tha Nolit se "...unë do kem vetëm një zë në Konferencën e Paqes në Paris dhe atë zë do ta përdor në emër të shqiptarëve".

Qëndrimi i Presidentit amerikan ishte ai që shpëtoi Shqipërinë, rrjedhë edhe e luftës e përpjekjeve që intelektualët shqiptarë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës bënë për mbrojtjen e pavarësisë së Shqipërisë dhe formimin e shtetit shqiptar. Influenca e "Vatrës", me 72 degë në SHBA, Kanada e lidhjet e qëndrueshme me mbrojtësit e çështjes shqiptare në Angli, Aubrey Herbert dhe Edith Durham, i bënë ballë me dinjitet lukunisë greke, italiane e sllave. Ishte influenca e "Vatrës" mbi delegacionin amerikan që përcaktoi qëndrimin e qeverisë së SHBA-ve për këtë çështje. "Presidenti Uillson bëri më shumë se askush për pavarësinë e Shqipërisë; Uillsoni refuzoi kategorikisht të nënshkruante marrëveshjen, derisa u sigurua në të drejtën vetëqeverisëse të shqiptarëve", u shpreh Noli pas Konferencës së Paqes. Jo vetëm nuk pranoi të nënshkruante marrëveshjen e copëtimit të Shqipërisë, por qëndrimi i prerë i Presidentit Uillson u pasua nga dy nota, "...më të ndritshmet e karrierës së tij, nota që ndaluan copëtimin e Shqipërisë", thotë Noli. "Vatra" mbajti pandërprerë një delegacion në Paris. Një nga armiqtë më të mëdhenj të shqiptarëve në atë kohë, Kryeministri i atëhershëm grek, Venizellos, u detyrua të pohonte se "...Vatra ma hoqi nga dora Vorio-Epirin".

Por historia nuk mbyllet këtu. Në janar të vitit 1920, Franca me Anglinë kishin rënë dakord që të zbatohej traktati i fshehtë i Londrës në favor të Italisë. Nga kjo marrëveshje, trupat italiane prej 150 mijë ushtarësh nuk po largoheshin nga Vlora, Tepelena, Gjirokastra e Durrësi, pavarësisht vendimeve të Konferencës së Paqes në Paris. Por në Shqipëri shumë gjëra kishin ndryshuar pozitivisht. Vetëdija kombëtare ishte forcuar. Qeveria e dalë nga Kongresi i Lushnjës dhe e vendosur në Tiranë, pak ditë pasi Avni Rustemi vrau në Paris Esat Pashë Toptanin, nisi betejën, atë që në histori ka hyrë me emrin Lufta e Vlorës. Plot 87 vjet më parë, më 3 shtator 1920, trupat e fundit italiane u larguan nga Vlora. Tre muaj më vonë, më 17 dhjetor 1920, Shqipëria do të bëhej anëtarja e 43-të e Lidhjes së Kombeve.


* * *

Paris 1919. Nju-Jork 2007. Kosova prej 8 vjetësh është protektorat i OKB-së. Zgjatja e pakuptimtë në vite e zgjidhjes së statusit përfundimtar të Kosovës ishte oksigjen për Serbinë. Filloi të flitej gjithnjë e më shumë për "ndryshimet demokratike në Serbi" dhe gjithnjë e më pak për barbarinë serbe në Kosovë. Ashtu si në vitin 1919, edhe tani është kolosi i demokracisë në botë, që mbron një popull e një kombësi nga synimet imperialiste e koloniale të sllavëve. Evropa, edhe pse është e bindur në të drejtën e shqiptarëve të Kosovës, ka që prej vitit 1999 që ngurron e tkurret në pavendosmërinë e dukshme për të marrë një vendim: shpalljen e Kosovës si shtet i pavarur. Shkaku është, si në këto 130 vjetët e fundit, druajtja nga Rusia. Takimi i radhës për palët do të jetë më 26 shtator në Nju-Jork. Për gjitha qarqet diplomatike është më se e qartë se qëndrimet e treshes së ambasadorëve, të ngarkuar për të arritur një zgjidhje të çështjes së popullsisë shqiptare të Kosovës, janë të kundërta. Ato shprehen skeptike se Prishtina dhe Beogradi mund të arrijnë ndonjë marrëveshje. Palët në bisedime as kanë e as do të kenë unitet në 120 apo 1200 ditë. Përderisa tre ambasadorë nuk janë në gjendje të arrijnë në një mirëkuptim, përse u dashka që dy popuj, dy raca tërësisht të ndryshme, prej shekujsh armiqësore ndaj njëra-tjetrës, të arrijnë një mirëkuptim, ku njëra palë, shqiptarët, duhet të pranojnë të jenë skllevër e pala tjetër, sllavët serbë, kushërinj të sllavëve rusë, të jenë skllavopronarë; serbët të jenë sovranët e shqiptarët të nënshtruarit. Këtë kuptojnë me "mirëkuptim" serbët e rusët. Evropa pa dhe preku gjenocidin e pashembullt, të ushtruar me hekur e zjarr nga Serbia ndaj shqiptarëve, në vitet ‘90, që arriti në përmasa shokuese për botën në 1999-ën. Nuk është aspak fjala për gjenocid të ushtruar nga një njeri, Millosheviçi e regjimi i tij, siç u pëlqen disave të thonë, por për gjenocid të një populli të sëmurë e të verbuar prej kohësh nga nacionalizmi, popullit serb, i armatosur deri në dhëmbë ndaj një populli e race tjetër, shqiptarëve të paarmatosur e të pambrojtur, derisa NATO u doli përkrah. Ishte parë që me ngjarjet në Bosnjë se mizoria serbe nuk do njihte kufij, se Bashkimi Evropian nuk ishte i aftë e i efektshëm në parandalimin e luftës e krimeve serbe për sundim në Ballkan, ndaj Shtetet e Bashkuara të Amerikës ishin të vendosura, së bashku me Britaninë e Madhe, të mos lejonin të përsëriteshin ngjarjet tragjike të Bosnjës. Të gjitha parimet e të drejtës ndërkombëtare janë në anën e shqiptarëve të Kosovës dhe qëndrimi rus, i cili e pa qartë gjenocidin serb, duhet të përshtatet me ndryshimet demokratike në Ballkan. Në të kundërt, pohon se ka qenë dakord me gjenocidin e ushtruar ndaj shqiptarëve. Rusia nuk i lan duart nga ngatërresat e saj tradicionale në Ballkan, duke thënë me cinizëm se "...ajo pranon atë që mund të pranohet nga të dyja palët", ndërkohë që ata e dinë më mirë se kushdo tjetër se pala serbe nuk e pranon pavarësinë e Kosovës dhe nga palët nuk do pranohet asgjë. Nën moton: të shpëtohet ç‘të jetë e mundur, pasi krijesa artificiale, me emrin sllavët e jugut, u shkatërrua, duke lënë pas një vazhdë kilometrike gjaku e piramida trupash pa jetë, serbët shpresojnë ende në Serbinë e Madhe. Ata bëjnë sikur i kanë harruar veprat barbare të gjenocidit ndaj shqiptarëve e boshnjakëve, por po jua kujtojmë e do t‘jua kujtojmë përsëri e përsëri. Veprat gjenocide kundër njerëzimit janë kriter për ndarjen e hordhive të egra nga kombi.

Shqiptarë, mos prisni që Federata Ruse dhe Serbia të jenë prekur nga pikat e lotit që rrjedhin edhe pas nëntë vjetësh në sytë e vejushave, nënave e motrave të shqiptarëve të Kosovës, për vrasjen e mbi 10 mijë bijve të tyre, 2 mijë të zhdukurve, djegien e mijëra e mijëra banesave, përndjekjen e paparë në historinë e Evropës të 1 milion qytetarëve. Trupave të NATO-s duhet t‘ju kujtohet shkretëtira e shkrumbuar që ndeshën, kur më 10 qershor 1999 hynë për herë të parë në Kosovë. Pasi i mohuan popullit shqiptar të Kosovës vetëvendosjen natyrore, e detyruan të heqë dorë nga bashkimi me Shqipërinë, iu mohua e drejta historike Shqipërisë ndaj Kosovës. Tani serbët e vëllai i madh rus kërcëllojnë dhëmbët imperialistë ndaj drejtësisë ndërkombëtare. Shqiptarët paqësorë, bijtë e Nënë Terezës, bënë gjithë lëshimet e mundshme dhe pranuan për hir të paqes pakon e ndërmjetësit Marti Ahtisari, që përmbante edhe zgjidhje jo të drejta e nëpërkëmbëse për Kosovën, si rregullimi ligjor i enklavave serbe, i kishave iliro-bizantine-shqiptare, që pakoja i konsideron pasuri të kishës e kulturës serbe e ligjmarrja në Parlament. Në këto rrethana, kur fantazma e Rusisë cariste endet mbi hapësirat e populluara nga shqiptarët, duhet të jemi më se të bashkuar në qëndrimet tona. Në Konferencën e Paqes më 1919 në Paris, delegacioni panshqiptar i "Vatrës" kërkoi një mandat të SHBA-ve mbi Shqipërinë, çka do t‘i shkonte shumë përshtat në këto momente popullsisë e trojeve shqiptare të Kosovës.


Zoti President!


Delegatët e kolonive të shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Turqisë, Rumanisë, kanë nderin të njoftojnë se kanë nënshkruar dhe janë dakord me përmbajtjen e tekstit të mëposhtëm, paraqitur në Konferencën e Paqes. Pjesa më e madhe e delegacionit përbëhet nga shqiptarë, ndërsa teksti përputhet me dëshirat e gjithë kombit shqiptar.

Anëtarët e qeverisë së përkohshme shqiptare kanë nënshkruar tekstin që do të paraqitet në Konferencën e Paqes drejtuar asamblesë, derisa të tërheqin vëmendjen ndaj gjithë gabimeve të bëra në zgjidhjen që ata do të marrin për çështjen shqiptare, gabim i cili do të çonte në mënyrë të pashmangshme në cenimin e paqes në Ballkan.

Çështja shqiptare nuk është një çështje lokale, ashtu si mendohet, por është çështje ballkanike dhe si e tillë u intereson gjithë niveleve në mbarë botën. Zgjidhja e kësaj çështjeje në mënyrë paqësore bëhet e vështirë si shkak i uzurpimit të Italisë në Shqipëri: ky uzurpim mund të cenojë edhe ekzistencën e kombit shqiptar. Kjo e vërtetë del në pah nga veprimet e bëra prej tyre gjatë pushtimit të trojeve tona. Arsyet se përse populli shqiptar ngrihet kundër ndërhyrjes italiane, janë si më poshtë:

Traktati sekret i vitit 1915, që u dha mundësi bashkëbiseduesve të ndanin Shqipërinë mes serbëve, grekëve dhe italianëve, është në kundërshtim të dukshëm me marrëveshjen e Londrës së vitit 1913, nënshkruar edhe nga italianët.
Gjatë viti 1914, Italia tregoi se donte të blinte disa pasuri që i takonin shtetit shqiptar, në mënyrë që të vendoste aty kolonët italianë, duke shfaqur dëshirën për të kolonializuar Shqipërinë.
Italia ka hapur në Shqipëri 180 shkolla italiane dhe ka vënë pengesa në mënyrë të përsëritur për hapjen e shkollave kombëtare, rrethana që tregojnë projektin e saj për italianizimin e vendit.
Ajo e quan si të drejtë mbi Vlorën, duke e konsideruar si hinterland, dhe është vendosur aq mirë, edhe pse në kundërshtim me popullatën, madje ka dërguar përfaqësuesit e saj në Asamblenë Kombëtare të mbledhur në Durrës më 25 dhjetor 1918.
Italia ndërtoi një hekurudhë që nisej nga Vlora, pa marrë pëlqimin e qytetarëve dhe kundër dëshirës së tyre.
Regjimi i vendosur në territorin e pushtuar nga trupat e huaj është një regjim italian, ndryshe nga ai i vendosur prej francezëve në Korçë.
Agjentë të ndryshëm mbjellin përçarje mes myslimanëve dhe kristianëve, në mënyrë që ata të njohin protektoratin e Italisë.
Pushtimi i Vlorës, prelud i protektoratit italian në të gjithë Shqipërinë, do të sjellë konflikt lufte në Shqipëri, që do të ketë pasojë për vendin, por edhe për paqen në Ballkan.
Shqiptarët janë të sigurt se do t‘i bëjnë ballë pushtimit italian, sepse për ta ky është integriteti territorial. Dëshira për të zmbrapsur forcat italiane është shprehur gjatë asamblesë kombëtare të mbledhur në Durrës, ku me unanimitet u protestua ndaj mungesës së përfaqësisë shqiptare të ardhur nga Vlora, protestë e cila u bë edhe pse vendi ishte nën mbikëqyrjen e autoriteteve ushtarake dhe civile italiane.

Ne duam të theksojmë se çdo lloj dorëzimi, qoftë edhe zyrtar, nuk është i pranueshëm dhe për pasojë është në kundërshtim me dëshirat e popullit shqiptar.

Këto përfundime dalin pas ekzekutimit të traktatit sekret, që përputhet me dëshirat italiane. Do të ishte një gabim fatal dhe për pasojë do të sillte rreziqe të reja.

Edhe një herë në Ballkan do të rindizeshin luftëra të pandërprera, njësoj si u bë në kohën e turqve.

Nëse Italia këmbëngulte të vendosej në Shqipëri, atëherë do të shtonte indinjatën e popullsisë dhe ata do të ishin të kërcënuar nga ambicia e tyre: Italia do të ishte i huaji që popujt e Ballkanit do të detyroheshin ta dëbonin nga toka e tyre.

Për të larguar çdo lloj rreziku duhet:

Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë.
Shqipëria duhet të konsiderohet komb i shenjtë, njësoj si u bë me Poloninë, Alsasën, Lorenën, ashtu si e kanë njohur në deklaratat e tyre zyrtare fuqitë e mëdha dhe vendet mbështetëse.
Të anulohen klauzolat e traktatit sekret të vitit 1915, që kanë të bëjnë me Shqipërinë.
Të ratifikohen kufijtë e Shqipërisë dhe të vendeve të tjera ballkanike sipas etnive.
Le t‘i besohet detyra e udhëheqjes së Shqipërisë në hapat e parë të jetës politike një superfuqie që do të kishte mirësinë ta bënte këtë dhe që të mos sillte mosbesim ndër popujt ballkanikë.
Në mënyrë unanime populli shqiptar dëshiron që një mandat i tillë t‘u jepet Shteteve të Bashkuara të Amerikës, që në një periudhë shumë të shkurtër mund ta arrijnë këtë qëllim. SHBA kanë autoritetin moral të përmbushin një mision të tillë, pa lënë shkas për ndonjë fërkim mes shteteve të tjera të Ballkanit dhe që mund të siguronin suksesin e misionit deri në përfundimin e tij.

[BARAT]

Atdheu yne e Kombi shqiptar cope-cope edhe nga ne te zot

Dr. Hasan Luci


Tranzicioni demokrat shqiptar-faqa e zeze ne historine tone kombetare


Kosova dhe trojet shqiptare nen ish Jugosllavine


Ngjarjet e viteve 1968-e74 dhe sidomos pas vitit 1981 e ketej bene qe te shkruhej gjat embi pakenaqesine dhe veprimtarite per liri te shqiptareve ne ish Jugosllavi aq sa Tito u detyrua teu njihte autonomine si subjekt shtet formues juridik vetem ne Kosove.Kjo tashme ishte nderkombtarizimi i ceshtjes se pazgjidhur shqiptare,pasi ngjarjet ne Kosoove nuk jane pare anjehere te palidhura me Shqiperine ame ne dy kuptime: se pari,reklamohej akuza se Tirana nxit trazirat dhe nderhyrjet ne punt e brendshme te ish RFSJ dhe se dyti,shqiptaret nen Jugosllavi kerkojne te drejtat e lirite e tyre dhe dyan bashkimin me Shqiperine.Akuza e pare nuk qe e vertete,por ne baze te konventave nderkombetare Shqiperia kish te drejte ligjore te kerkonte pajtim te njellojt me kombet e tjera te shqiptareve nen Jugosllavi,por ky ze mbytej nga propaganda dhe diversioni e provokacionet Jugosllave brenda e jashte vendit.Edhe veprimtaria atdhetare e shqiptareve atje apo ne diaspore perkthehej nga kundershtaret e brendshem e te jashtem sikur perligjte akuzen serbomadhe,pasi divergjencat me ish Jugosllavine u rriten ne vitet e70 e80 sidomos pas vdekjes se Titos,por shqiptaret nismetare te shperberjes se ish Jugosllavise u perballen me bllokun e popujve te tjere,qe nuk donin teu dilnin nga duart pasurite e trojeve shqiptare nen RFSJ.Shqiperia nuk hoqi dore nga kerkesat e saj ne planin kobetar e nderkombetar permes propagandes,ndersa kosovaret ne vecanti hodhen ne veprimtari konkrete.por shqiptaret nen Jugosllavi,duke qene te percare dhe te ndare ne disa republika nuk arriten dot njehsimin e strategjise eKosova Republikee! dhe shtypja u rrit ndaj tyre e planifikuar dhe me forca e mjete te sofistikuar.

Shqiperia e dobesuar ekonomikisht ne vitet e80 dhe problemete e tjera politike brenda udheheqjes se saj e dobesuan me tej para opinionit publik,prondaj Tirana nuk mund te reagonte ne lartesine e domosdoshme per teu perballur me titistet dhe milloshevicet e pas Titos.Edhe vdekja e E.Hoxhes la boshllek te madh ne ceshtjen kombetare.Kjo dobesi beri qe deri diku ne Kosove e gjetke te lindin dyshime e dyzime per mbrojtjen e Shqiperise dhe kjo u duk edhe ne kursin gandist te LDK dhe vendimet e saj,ne kundershtim me rolin dhe veprimtarine apo besimin qe kishin tek Tirana rinia Kosovare dhe sidomos ajo me origjine fshatare dhe ne diaspore.Kete e tregoi me se miri lufta e UCK dhe parrullat e saj per mobilizimin ne lufte per bashkimin e kombit tone.

Serbia,pasi zgjidhi pjeserish luftrat me republikat ish jugosllave,i ktheu tere baterite per te shtypur levizjen clirimmtare ne Kosove se pari,me dhune me cdo kusht deri me spastrimin etnik te trojeve shqiptare dhe se dyti, duke mobilizuar opinionin e brendshem dhe te jashtem me cdo mjet se Kosova eshte zemra e Serbise se vjeter duke zyrtarizuar serisht protokollet e vjetra te copetimit te trojeve shqiptareprane miqve te saj tradicionale te njejte.Keshtu Serbia mundi te perjastoje Kosoven ne Dejton si ceshtje te brendshme te Sebise pasi faktori nderkombetar qe dakorte pasi nuk pati asnje ze kunder.Ppujt e tjere dhane interesat e veta,e lane ne balte Kosoven e trojet e tjera shqiptare,megjithese shqiptaret serisht luftuan orane tyre te pavaresuar nga Serbia si ne Kroaci etj.Keshtu Kosova mbeti trim i vetem ne fushen e betejes kunder Serbise militariste,kunder Maqedonise se njohur si shtet i pavarur me shpejtesi marramendese dhe e perkrahur njezeri nga faktori nderkombetar,me perjashtim te rezerves qe beri Greqia e cila ka synimet e njohura ne Maqedoni.

Ne keto kushte urgjente dhe alarmi faktori shqipetar, qofte Tirana zyrtare, qofte trojet shqiptare nen Jugosllavi qofte diaspora kosovare neper bote nuk dolen me nje strategji te perbashket, pasi gjendja e brendshme ne Shqiperi, ne Kosove e gjetke mes shqiptareve u acaruan grindjet e percarjet politike.Perpjekjet e vaketa per teu marre vesh qofte edhe mes rrymave e klaneve te njejta ideologjike nuk u afruan por u larguan me tej, duke pare interesat e ngushta partiake e vetjake per te hypur ne pushtet, duke harruar interesat kombetare. Edhe perpjekjet per te kerkuar ndihme ne Evrope dhe ne SHBA ne fillim nuk dhane rezultate pozitive, pasi ata e njihni mire gjendjen kudo, por zaret ishin hedhur ne Dejton e gjetke ne diplomacine e fshehte dhe ne propaganden e hapur se levizja kosovare per liri e pavaresi edhe ajo paqesore, u quajt terroriste islamike etj.Ketij zjarri i fryn edhe Greqia,Rusia,Kina etj. miq te serbomedhenjve.

Vetem kur SHBA u bind se Milloshevici filloi spastrimin etnik te nje populli te tere qe ata e njihnin mire dhe rivleresuan interesat e tyre ne kete rajon, ku mbanin me paterica edhe Maqedinine, vendosen te veprojne ne kuadrin e interesave madhore te NATO-s ne ballkanin perendimor e me gjere. Amerika pati aleat pamedyshje vetem Angline e drejtuar nga Bleri, ndersa aleatet e tjere ne NATO dhe ne BE hezitonin dhe ngriten secili arsyet e pengesat e tyre per te vepruar njezeri per tei prere doren genocidit serbmadh.Dhe vertete SHBA deklaroi dhe veproi gati e vetme per ta thyer makinen ushtarake serbomadhe, e cila kapitulloi por me kushte ne favor te saj. U a----stua* Millosheviei me pazare te ndyra, por jo platforma e tij shovene dhe gjeneralet kriminele per krime kunder njerezimit qe jane te lire edhe sot.

Kosova u clirua ne 1999, por pasojat e Dejtonit,Rambujese, te sulmit rus ne Prishtine,fakti i kryer ne ndihme te Serbise tradicionale ortodokse venia nen protektoriat nderkombetare sipas rezolutes 1244 serish nen sovranitetin e Serbise, zhgenjeu jo vetem UCK-ne luftetare te lirise dhe popullin kosovar por edhe njerezimin perparimtar.Diplomacia sekrete triumfoi serish ne dem te trojeve etnike shqiptare dhe kunder se drejtes per bashkim te kombit shqiptar.Faktori nderkombetare shpalli miratimin e pavaresise se Kosoves pas nje periudhe kalimtare trevjecare nen UNMIK e KFOR,kur punet u zgjaten pertej premtimeve dhe u vertetua bllofi i tyre me qellim per te fituar kohe per pazarlleqet mes Serbise dhe fuqive te medha per interesat e tyre ekonomike e polike ne rajonin e Ballkanit duke risjelle ne kujtese jallten dhe diplomacine levizese pas permbysjes se komunizmit ne Evropen lindore e BS, duke nxjerre nga sirtari traktet e vjetra dhe duke bere trakte te reja dhe ndryshimet ne administraten amerikane pas presidentit Klinton sollen prurje te reja ne perballjen me ariun rus, qe po tregon serish dhembet e luftes se ftohte ne KS te OKB, ne G 8 dhe ne Grupin e Kontaktit ne bisedimet per statusin e pavaresise se Kosoves.Plani i shpallur i Ahtisarit, pas bisedimeve mes antareve te Grupit te Kontaktit dhe jo mes dy paleve te interesuara qe realisht nuk kane arsye te merren vesh,se serbet nuk pranojne asgje edhe pas kasaphanes qe bene ne Kosove, nuk kerkojne asnje falje, perkundrazi bejne fajtore Kosoven, te ciles i kerkojne nenshtrim e kapitullim pa kushte, ndersa kosovaret me te drejte nuk kane pse te bisedojne me serbet, pasi Kosova e kreu misonin e vete te lirise me 1999 dhe kerkon pa medyshje vetvendosje-pavaresine e vet.

eshte e pafalshme per Grupin e Kontaktit, qe pas 7 vjetesh doli me nje plan te arritur me trysni ndaj Kosoves qe te pranoje faktin e kryer per te decentralizuar territorin e Kosoves, te njohur edhe ne 1974 nga kushtetuta e RFSJ-se, me enklavat serbe e fetare me lidhje direkte e financime nga serbi duke perjashtuar cdo bisedim per ti perfshire trojet shqiptare te lena jashte Kosoves si Luginen e Preshevesh etj. ku edhe u luftua per liri e pavaresi. Administrata nderkombetare ushtarake dhe civile ne Kosove beri leshime te pafalshme ne dem te shqiptareve dhe ne favor te Serbise, Maqedonise, Malit te Zi.Pra diplomacia e OKB-se dhe e BE-se e Rusia u rikthyen ne 1913 ne konferencen e ambasadoreve ne Londer dhe me te njejtat argumente mbajne peng jo vetem Kosoven por tere kombin shqiptar.Pas drames kosovare te KS te OKB,rikthimi nga fillimi i bisedimeve gjoja mes Serbise e Kosoves i ngjan barsaletes se priftit qe kur u zu ngusht tha ta fillonte nga e para! Ky trajtim i ceshtjes tregon se edhe pse grupi perfaqesues kosovar pranoi kompromise qe mund te behen fatale per te ardhmen e shqiptareve ne Kosove dhe per vete Ballkanin e me gjere, perseri Serbia e Rusia e miqte e saj te hapur dhe ne heshtje ne Grupin e Kontaktit dhe ne treshen e famshme te 2007 qe po bejne hetime per ate qe eshte e qarte si drita e diellit,kerkojne vetem e vetem nje pergjunje te shqiptareve pa kushte, qe ne fakt do te coje ne nje autonomi te ndyre dhe jo ne sovranitet shteteror as ne kuptimin e ngushte qe ka sot sovraniteti drejt integrimit euroatlantik dhe evropian,globalist, sidomos per vendet e popujt e vegjel,qe konventat e shpikura nderkombetare sot i denojne pa te drejte te jetojne ne shtete shume etnike edhe kur ke shimice derrmuese sic eshte Kosova.Deri sot propagandohej ruajtja e statukuos,por kjo statukuo u thye mes permbysjes se komunizmit, pas bashkimit te Gjermanise, pas daljes se pavarur te shteteve balltike e tjera ne ish BS, ne Cekosllovaki pas shperndarjes se ish Jugosllavise etj. vetem shqiptareve u kerkohet te rrine urte, te pranojne statukuon e grisur, te pranojne shumeetnine qe se kane se kufizohen me njeri-tjetrin ne 7 shtete dhe te plotesojne standartet e *? BE e NATO-s, te cilat nuk i kane plotesuar as anetaret e tyre Greqia, Italia etj. per minoritetet, per korrupsionin, trafiqet etj.Serish ne keshillohemi nga faktori nderkombetar sic keshillon prifti:beni si them une por mos beni si bej une!?

Per fat te keq qysh ne nismen e tranzicionit demokrat, ne hapat e pare te permbysjes evullnetaree dhe me epaqee te komunizmit ne Shqiperi, faktori shqiptar ne Tirane, i pereare, pranoi ndihmat ebujaree te fqinjeve dhe kapitalisteve serbe,greke etj. ballkanas, perfshi kosovare, shumica te financuar nga serbet pasi atdhetaret shqiptare nen Jugosllavi nuk qene dhe nuk jane te pasur por te varfer, punetore neper bote apo te trafikanteve si pronari i gropes se Sejdise, qe mbeti simbol i korrupsionit per te bere kapitalistet tane.Pluralizmi shqiptar, mik i botes, por jo i popullit te vet, hapi portat e dritaret nga hyne mafiet ballkanase e boterore qe ndihmuan Shqiperine me mbeturinat e depove me ushqime te luftes se dyte boterore (faktet jane kokfort dhe iu bene te njohura opinionit publik brenda e jashte, veese i shijuam pa frike qe e ben Shqiperine vend trafiqesh te efaredoshme, ku luanin e luajne miliardat me eeshtjet e fajdeve, pastrimin e parave, drogat,armet etj. te cilatu plotesuan me qejfin e kuekave te sjella edhe nga tere racat e botes demokrate per te shijuar te kamurit, hajdutet e rinj e te vjeter, ngjyrat e ylberitmish te bardhe!? Kjo Tirane zyrtare, atdheu ame, belbezoi perearte shume vjet per eeshtjen kombetare dhe e gjeti zgjidhjen, duke pranuar e para keshillen e diplomacise nderkombetare, paketen Ahtisari, veese pavaresi te kushtezuar dhe jo sovranitet shteteror, por me ca gjasa te drejtash, me gojen e kryediplomatit te regjur ne Paris, z.Besnik Musatafaj, i cili sot ka marre pozat e kritizerit ndaj pasardhesit te vete, qe seqenka aktiv se vete ai vrau kueedren serbomadhe?Ku-ku,nane;bertasin tek ai, ne raste te tilla.Por edheky seka faj, se eci ne vazhden e grazhdit te R.Alise, F.Nanos ne Krete etj;S.Berishes me thyerjen e bllokades kunder Milloshevieit, duke furnizuar me karburant e arme kur Kosova therej, vritej e digjej,spastrohej dhe ky fare prijesi demokrat edhe shfajesohet pa pike cipe ne fytyre ne mediat shqiptarese seka kurajon te mbyt a vrase veten per kete turp e shkuar turpit, vee te tjera qe do tei vbertetoi koha;apo mek-meket para kryeministrit serb, duke mos deshmuar as njohuri fillestare ne historine tone per teia perplasur ne fytyre serbomadhit se trojet shqiptare ne Jugosllavi jane te pushtuara dhe jo te katragjysheve te ardhacakeve nga stepat e moealet nga zbriten si minjte e kenetave, duke shkaterruar dhe pushtuar e krijuar perandori e federata nen tutelen dhe ombrellen e kolonialisteve evropiane te shek.XIX,XX e XXI.

Po ku ta gjejne guximin keta mender kur breket u jane qullur me kohe me bemat e mbrapshta ne kurriz te Shqiperise dhe te kombit tone ne te kater anet e horizontit dhe nen dhe e ne qiell, duke i mbuluar me miqesi e diplomaci e minjve te moealeve dhe demagogjine per shtet ligjor e demokraci nen hijen e armiqeve dhe kundershtareve te shqipetareve, te cilet u falen dite e nate teua mbajne avazin si pozite e opozite alternuese demokrate ne kurriz te shqipetareve, qe tash 17 vjet e bene Shqiperine germadhe,erresire, qe i duhen shekuj per te marre veten dhe kohe e luftra te tjera per teu bashkuar ne trojet e veta natyrore e historike pasi shqiptaret nuk do ta gelltitin lehte integrimin ne Kanosa pa fituar te drejtat e lirite e tyre.

Populli shqiptare ne teresi dhe ai kosovar ne vecanti e kane vleresuar dhe shprehur mirenjohjen te huajve per elirimin e Kosoves ne 1999, por fatkeqesisht semund ta kuptojne se si BE, por edhe SHBA qenkan zene ngushte qe tei bejne leshime jo parimore Serbise dhe Rusise?! Ne nje eeshtje te qarte si drita e diellit nga edo kendveshtrim objektiv etnik e vetvendosjes se popujve te nje gjuhe,flamuri e kombi te copetuar tragjikisht prej 1878 deri sot.Nuk jane te pakta sot, si dje, veprimtarite e egra dhe kercenuese kunder atdhetareve shqiptare qe tei detyrojne keta, me hir e pa hir, sic eshte shprehja eTahir me pahire per detyrimet osmane,per te bere pazare me lirine e pavaresine e Kosoves sot ne veeanti edhe te kombit shqiptarne teresi, nje avaz i ri me muzike te vjeter tradhetare!Deri dje shan me ferre e me parrua einternacionalizimin proletare qe nuk i zgjidhi keto padrejtesi, ndersa sot, po keta lojtare zeusere,sillen shume me keq ne cdo drejtim se ish komunistet e vertete, e jo sharllatene si Tito e Hrushovi, ne cdo plan shoqeror e juridik! Vetvendosja e popujve nuk eshte vendimtare ne bisedimet mes Prishtines e Beogradit, pasi diplomacia e sotme ka nxjerre arsyetime te reja interesash per kompromise.Serbia hegjemone ne ish Jugosllavi ben te qarte sot, se ajo ka pranuar formalisht kufijt e shtetit shqiptar, te cilin desh ta bente republike te 7,per te mos leshuar pe sidomos ne kushtet e sotme per te privatizuar pergjithmone trojet etnike shqiptare.Me kete logjike qysh mbreteria jugosllave dhe titizmi i copetuan trojet shqiptare ne rajonet e kombesive te tjera per te mos i lejuar te bashkoheshin,tei asimilonin me lehte dhe sido qe erdhen punet te mos lejojne as bashkimin mes tyre as bashkimin me Shqiperine dhe se fundi tentuan spastrimin etnik dhe kekojne ende rindarjen pasi, me forcen e armeve serbe e ruse dhe me me heshtjen e trupave franceze ndane Mitrovicen, sipas modelit fashist gjerman me trupat e Xhafer Deves e qeverine serbe, sipas modelit te se njejtes diplomaci sekrete te fuqive te medha ne perputhje me ate fashiste te Milloshevieit e pasuesve te tij armiq te eger te shqiptareve.Pra mbetet e njejta kornize diplomacie me taktika te reja per te njejten strategji antishqiptare.

Sa rende te rinj boteror jane peruruar qe nga eMaeertaniae e Grashaninit ne 1844, te kongresi i Berlinit dhe deri sot ne 2007 dhe nuk u gjend asnje marrveshje objektive per zgjidhjen e drejte te eeshtjes shqiptare, nje plage e hapur etnike dhe njerezore per mbijetese.Ende kombi shqiptar do te njohe kalvarin kolonial dhe luften ortodokse e katolike kunder myslimaneve shqiptar ne Evropen juglindore ne Evropen kristiane kur vete vendet kryesore evropiane po islamizohen nga emigrantet politike dhe ekonomike apo klandestine ne vite, ku jane ngritur e ngrihen edhe kultet fetare myslimane bile ne Rome njera nga me te medhate ne bote?Ku natyralizimi i myslimaneve ne Evrope po shtohet dita dites?ǒndryshim kane keta myslimane ne Evrope nga ne myslimanet shqiptar per arsye pushtimesh historike dhe efare mesazhesh jep Evropa e bota demokrate per femijet e te gjitha feve ne bote qe po jetojne sebashku?efare rreziku perbejne myslimanet hipotetike shqiptare sot kur po keta luftuan fashizmin ne nje llogore me antifashiste?efare rreziku paraqesin shqiptaret myslimane en trojet e veta kur jane te rrethuar nga anetare te BE dhe filloi integrimi evropian sebashku?Perse politika inegruese e BE vepron me shqiptaret ne Tirane, Prishtine, Maqedoni,Mal te ZI,Luginen e Presheves e Sanxhak ne kundershtim me parimet e veta?Si eshte e mundur qe edhe pas spastrimit etnik ne 1998-1999 teu kerkohet serish shqiptareve te vihen nen zgjedhen milloshevieiane pa Millosheviein?Cila eshte kjo filozofi e re integruese, shpikja e re, qe guxon te ndaje e pereaje ende kombin shqiptar dhe ben te vuaje ende Kosoven pas 7 vjete ne varferi e protektorat nderkombetar?Ku jane parimet sovrane te OKB?

Kosova eshte e para qe eshte interesuar, ka luftuar dhe garanton krijimin e shtetit ligjor pasi shkundi shtypjen e dyfishte, ate koloniale dhe shoqerore, se eshte jeta e saj, funksioni i saj i ndertimit te demokracise pas nje lufte elirimtare te njohur boterisht dhe me pervoje autonomie qe nga 1974 si subjekt juridik shtetformues, ku edhe me pare pakica serbe jetonte pa probleme me tolerancen e njohur shqiptare dhe jo ate serbomadhe!

Do te jete faj trashanik te mendohet se Kosova nuk mund te vetqeveriset se seqenka ne gjendje te siguroje e garantoje jeten e pakicave aq te vogla brenda saj, jo vetem serbe, por edhe turke etj. per te cilat i ha meraku miqt e serbeve.Sllavojugoret kane bere te zezat kunder shqiptareve, te cilet nuk u jane pergjigjur me te njejten monedhe, ndryshe ata do te kishin ikur me kohe, sic ka ndodhur ne vende te tjera, se shqiptaret jane nga natyra tolerante.Gjithashtu Ballkani nuk e tret dot pavaresine e shqiptareve ne trojet e veta se nuk jane te gatshem per ta pranuar Serbia,Greqia,Maqedonia,Mali i Zi.Formula shumetnike dhe e enklavave serbo-boshnjake,nje shpikje qe po e pergenjeshtron vete jeta nuk mund teu imponohet trojeve shqiptare dhe nese kjo do te jete kemisha e forces e treshes se Grupit te Kontaktit nuk do te kete jete te gjate dhe do te shpertheje ajo qe rrjedh prej kesaj kemishe forece nga OKB e BE. Kaq pervoje e ka faktori nderkombetar dhe vete sllavojugoret nga shek.XIX deri sot.Sovraniteti i kufizuar dhe i kontrolluar i Kosoves do te jete krejt i gabuar, i fajesuar dhe i pajustifikuar nga konventat nderkombetare ne fuqi, i penguar pa argumenta bindese, me arsyetime interesash te fuqive te medha gjeopolitike, ku ne fund te fundit territori i Kosoves sot nuk ka me ate rendesi te shekujve te kaluar e te luftes se ftohte,vee argumentin e interesave ekonomike per ti lene Serbise se Madhe apsurite e shqiptareve.Bota ta di mire se ne nje rast te tille ajo po fabrikon,sic e ka nisur serish ne 1999 me Mitrovicen e tjera, bomben shperthyese te planezuar dhe financuar nga OKB e BE.Ne nje rast te tille,kjo do te jete nje bombe e ngjashme me dy luftrat boterore,qe nisen po ne kete fuei baruti,qe fuqite e medha ia kane marre doren per ta perdorur sa here te duan qe te shpetojne nga krizat ekonomike dhe te ribejne ndarjen e hapesirave gjeopolitike evropiane e boterore,me qe edhe integrimi evropian po has ne shrren e vet, ne sharren e NATO-s dhe ne shrren e vijimesise se luftes se ftohte me Rusine, qe kerkon te rizgjoje hapersiren jetike te saj pas humbjeve fatale ne 1989.Mos i harroni zoterinj skenaret e luftes se ftohte per luften e trete boterore?!te cilat ne shumicen e tyre fillonin me krizen ne Kosove!

eshte nje turp i rradhes qe OKB,BE,G-8 e forume te tjera nderkombetare merren me kombin shqiptar per te retushuar interesat e tyre.Kosova e ka shpallur edhe vete pavaresine nje here, bile me referendum dhe do ta shpalle serish, qofte edhe me referendum, ne menyre te njeaneshme, se eshte ne te drejten e saj,por shqiptaret kerkojne mirekuptim e bashkepunim per ta zgjidhur paqesisht dhe jo me fakt te kryer sie beni ju zoterinj te medhenj, qe pastaj pa u bere te akuzoni, sie jeni mesuar ne shekuj!Debatin per sovranitetin e Kosoves seka te drejte ta beje KS i OKB-se, por u pa se ky forum po manipulohet keq ne shekullin e ri nga forca qe duan ta hedhin ne ere pasi nuk e kryen me funksionimin e tyre e vet per eka u krijua,tani jane interesa te tjera ne loje dhe jo ato te pas luftes se dyte boterore,pra do te falimentoje serish Lidhja e Kombeve ne kohen e vet!ǒjane bisedimet teknike mes Prishtines e Beogradit?ǒdo te thote te bejne perpjekje per te gjetur kompromis?A nuk ish komromis jashte natyres etnike dhe parimeve te sotme te OKB,BE etj.apo plani i Ahtisarit,qe kosovaret, dhe jo shqiptaret,e nenvizoj,kosovaret dhe jo shqiptaret, e pranuan se nuk u lejohet shteg tjeter?!ǒdomethene decentralizim i pushtetit ne Kosove kur asnje shtet seka decentralizim te tille per pakicat, per trashegimite kulturore, per te drejtat e lirite etnike,per gjuhet etj. vee nje kushtetute sovrane me pushtet vendor dhe qendror ?!efare sygjerime do tei bejne serish z.Ahtisar kur kuptohet qarte se plani i tij i miratuar nga Grupi i Kontaktit qenka hedhur poshte ne teresi dhe i kerkohet te filloje nga e para si prifti ne ligjerim?!Vee shkaterrimeve dhe humbjeve njerezore,vetem ne 1999, serish Kosova dashka te demshperbleje Serbine me trojet e saj, kishat e saj, pasurite e saj, tei ktheje borxhe ekonomike qe sei ka, tei jape demshperblime qe sei takojne,perkundrazi Serbia jo vetem te kerkoje falje, por tei ktheje njerezit e humbur; tei tregoje varresat masive jashte trojeve tona per te marre eshtrat e bijve e bijave; tei ktheje borxhet e ish RFSJ, tei jape demshperblime deri me nje per genocidin per 1981 dhe spastrimet etnike etj. qe Kosova dhe shqiptaret te kene fare pak garanci se serbomedhenjte nuk do te hidhen serish ne sulme barbare pasi ushtria e paramilitaret serbe jane ne gadishmeri ne kufi dhe presin bilbilin per te marshuar si Arkanet, miqte e tyre ruse e greke etj.

Nuk eshte aspak sekret se rezoluta e OKB ne 1944,rikthimi i bisedimeve nga KS i OKB dhe kalimi nen protektoratin e BE,prishja e kornizave detyruese te planit Ahtisari dhe debatet ne kancelerite diplomatike e mediat sot duan te perligjin perpjekjet e fundit te shek.XX e shek.XXI qe te miratohen nen ze e me ze tjetersimi i flamurit kombetar shqiptar ne Kosove, qe seka te beje fare as me shembullin Gjermani-Austri etj. per krijimin e nje identiteti te ri kombetar, por jo shqiptar, ne fushen shtetformuese,gjuhesore,kulturore etj. te ashtuquajturit identitet kosovar-dardan, qe eshte nje eorbe serbomadhe,grekomadhe,maqedonomadhe,malazezomadhe me bekimin e miqve lindore e perendimore, te cilet kane gjetur edhe pashallaret shqiptare alla Esat pashe Toptani?!Duket qe tradita kolonizuese nuk le asgje ne harrese!Por kjo eshte nje elite e re moderne, alla Izrael kunder Palestines, se faktori nderkombetare qenka i etur per nje Pestine ballkanase?! Apo per nje Irak ballkanas?! Zgjidhni e merrni zoterinj diplomate te kulisave!Te gjitha elitat perandorake kane deshtuar si ish Jugosllavia,Rusia postkomuniste deri diku;Skocia do pavaresi nga Anglia, pas luftes se njohur irlandeze dhe zbehjes se saj perkohesisht etj.

Administratat qeverisese pas viteve e90 deri sot ne Tirane, Prishtine,Shkup,Podgorice etj. nen urdherat e kontrollin nderkombetar e cifcinjve vendas jane ne kontradite me vetveten si vendesit dhe nderkombetaret qe po prodhojne vetem kriza dhe jetojne ne qejfe e ahenge, me vjedhje te pasurive kombetare, me privilegje princore, me vila e llogari bankare brenda dhe jashte trojeve shqiptare, por fati nuk ecen gjithnje me paterica dhe me parate e pista te cdo ngjyre pluralizmi.Ne kete bote paguhen mekatet si deri me sot!Nje dite do teu ndrije buzeqeshja dhe do teu bjere kokes.Mesazhi i Nene Terezes nuk e gjeti as Zotin as Krishtin, as parajsen eshte kuptimplote,ajo dha jeten me friken e erresires pa shprese drite!Dhe mos e quani shenjtore, deri sot e ka vertetuar mesazhin e saj edhe lufterat nderfetare te pergjakshme!

Tkurrja apo rrudhja e trojeve shqiptare ende ne shek.XXI eshte as me pak as me shume veese nje kurs i ri neokolonialist i mospranimit te vetvendosjes se popujve dhe pohim i lojes integruese, qe permban thelbin integrues te gjeopolitikes se re te diplomacise se OKB,BE etj.


Ceshtja eame-brenge dhe problem i pandare i kombit shqiptar ne Ballkan,BE,NATO,OKB



Thirrja e mesimi i rilindasve tane eFeja e shqiptarit eshte shqiptariae mbeten te tilla edhe sot e ne te ardhmen per shqiptaret.eeshtja eame dhe trojeve te tjera etnike shqiptare nen Greqi eshte e pandare ne teresia e zgjidhjes se eeshtjes shqiptare ne Ballkan.edo vonese trajtimi i ketij problemi rrit rreziqet ne Ballkan dhe me gjere, pasi fqinjet dhe fuqite e medha kane me teper se nje shekull qe po keqtrajtojne kombin shqiptar per bret e fqinjeve shovene!?

Qysh nga shek.V p.e.s Greqia me zemer Athinen agresive per ekspansion territori ne ballkan e Azi, zyrtarizoi mohimin e kultures pellazge dhe filloi me ligje te rrepta per ta tjetersuar historine parahelene ne trojet mesdhetare,ku erdhen si pushtues, dhe ta paraqisin veten si djepi i vetem i qyteterimit evropian.Por ata e paten te veshtire te mbulojne e mashtrojne per gjithcka pasi historia le deshmi te pashlyeshme pas edo politike spastrimi e katastrofash natyrore e njerezore.Me 1804 profesori dinak grek i Athines, mbajti leksione ne universitetin e mirenjohur te Sorbones ne Paris,ku rihapi strategjine dhe mbroi tezen se kultura greke eshte djepi i kultures perndimore, duke pervetesuar dhe zyrtarizuar para botes, se helenet qenkan themeli i ketij djepi jo vetem ne Evrope,por edhe ne bote,duke mbuluar jo vetem kulturen pellazgo-ilire,por edhe ate lindore, megjithese ardhacake prej lindjes si semite, origjine qe e kane mohuar dhe perpiqen ta rivendosin ne alpet shqiptare.Pra helenet ngriten mitin e te drejtes historike ne Ballkan dhe me vone te drejten e fese orthodokse te bazuar me kombesine.Me keto dy shtylla greket veprojne edhe sot ne piktakimet e tre kontinenteve (Evrope-Azi-Afrike).Nga mesi i shek.XIX ngriten platformen shovene te eIdese se Madhee helene dhe nga mesi i shek.XX filluan dhe vazhdojne pastrimin e teksteve greke dhe te toponimeve nga trashegimia pellazgo-iliro-shqiptare, duke nxjerre karten historike, te fese orthodokse dhe te eVorio-Epirite me synime aneksimi te trojeve te tjera pasi u qeshi buza me gllaberimin e trojeve nga kongresi i Berlinit e deri sot me dredhite e tyre dhe shpaten e fuqive te medha mbrojtese! Politike e diplomatici qe seka rreshtur ende ne ditet tona.

Me kot shqiptaret bene luftra mbrojtese, ankesa dhe kerkesa ne forumet nderkombetare qe coptuan fillimisht tragjikisht trojet tona etnike para e gjate shek.XX. Faktori nderkombetar mbroi dhe mbron ende diplomacine grekomadhe se sllavojugore per tjetersimin e trojeve tona,pasi keto nuk e ndalen asnjehere propaganden, diversionin e provokacionin ne kufijte tane dhe ne media e forumet nderkombetare.Ne shqiptaret, edhe qevrite e Shqiperise se vogel ppolitike, ekemi ngritue zerin e protestes jo ne menyre shkencore me studime e botime te mirefillta per teia bere botes te njohura historine tone,por vetem me deklarata te pakta qeveritare, me shkrime atdhetaresh, jo me platforma akademike dhe nuk kemi luftuar per te gjetur miq te fuqishem ne rrethet shkencore ne Ballkan,Evrope e me gjere per te mbrojtur te drejtat e lirite tona.Edhe ata studiues e historiane qe kane dalur ne mbrojtjen tone perfshi greke etj. jo vetem nuk jane perkthyer te gjithe ne shqip apo perdorur ne propaganden tone kombetare, por ka patur edhe kundervenie nga puthdoret tane te tezave armiqesore apo kundershtare te shqiptareve, sie bene sot mjaft njerez e grupe interesi apo te shitur tek shovenet fqinjsic iu be me harten greke ne librin e klases se 6-te nga komisioni ministrise etj. edhe pse zbulimet arkeologjike po deshmojne per te kunderten edhe ne ditet tona.Pra ne kemi qene e jemi jo aktive, jo diplomate dhe te frikshem per te kerkuar te drejtat tona nga trysnia shekullore e fqinjeve e miqve te tyre.

Sot ne demokraci dhe gjate proceseve integruese euroatlantike eshte rasti i vetem dhe ligjor,plotesisht i mundshem,per te ngritur pa frike zgjidhjen e ribashkimit te kombit shqiptar, ndryshe kjo eeshtje do te mbetet jo vetem nje shprese e jona, por edhe nje rrezik per BE dhe me gjre, nese keta nuk heqin dore nga asimilimi e tjetersimii trojeve etnike shqiptare.

S.Berisha beri gabimin fatal qe nenshkroi traktatin e miqesise me Greqine pa bere asnje rezerve per te drejtat eame dhe shqiptare ne trojet e veta,por u be partner i ligjit te luftes gre te 1940, kur greket mohojne ne thelb eeshtjen eame e jo me per trojet e tjera shqiptare nen Greqi;kur greket na bejne trysni politike, ekonomike,territoriale e diplomatike e kulturore per te pranuar faktet e kryer te greqizimit, jo vetem te arvanitasve ne Greqine (te cilet sekane asnje te drejte, as ate gjuhesore-kulturore), por edhe te eameve te spastruar nga trojet e veta dhe te eameve ortodokse qe jetojne ne trojet e veta etnike stregjysherore, natyrore dhe historike.Kur Greqia po tjetersonte me ligje fashiste pasurite e shqiptareve ne Greqi, qe prej 1913;kur po trajton si skllever te merguarit shqiptare pas viteve e90 dhe nuk u njeh asnje te drejte sipas konventave nderkombetare vee asimilimit dhe marrjes se shtetesise greke etj.Per keto ligje fashiste e mosrespektim apo moszbatim te traktateve nderkombetare te Greqise ndaj shqiptareve, nuk kundervepron as OKB, as BE, as OSBE etj. pasi keto forume jane molpsur dhe blere nga lobet e fuqishme greke qe shpenzojne miliarda dhe vene veton kur vjen puna per te dhene te drejtat kombit shqiptar dhe shtetit shqiptare e shqiptareve ne pergjithesi, duke i mbajtur peng ne nje minoritet grek, ish bujq tek bejleret shqiptare, te cileve Shqiperia u ka dhene te drejta e liri maksimale duke i bere edhe pronare toke ne krahasim me vendet e tjera si ne Angli,France,SHBA etj.Jo vetem kaq po Greqia po ben shantazhe, provokime e diversione me organizaten eOmoniae e partine PBDNJ kunder shtetit e kombit shqiptar.Qeverite tona te tranzicionit blu e roze jane bere servile te peshtyra te gjunjezuara para politikes greke aq sa kryeministri keto dite kerkon te botohen urgjent tekstet ne gjuhen greke edhe per shkollat 9 vjecare me shqiptare si ne Himare, Korce,Tirane etj. dhe M.P.Jashtme e RSH po rishikon tekstet shqiptare per te hequr referencat historike te historise shqiptare per teket e helenizmit ne menyre te njeanshme etj. pa fund marrezi te tranzicioinit shqiptar!?

Eshte koha te denoncojme publikisht urgjentisht keto nderhyrje te reja dhe zgjidhjen e padrejtesive te bera deri sot.Kete duhet ta beje edhe Kosova e trojet e tjere etnike nen ish RFSJ dhe te mos pranojne traktate miqesie me Serbine e tjera shtete xhuxhe si traktati i RSH me Greqine, pa zgjidhur eeshtjen kombetare shqiptare, ndryshe firmetaret do ti denojne historia dhe shqiptaret nuk do te rrine me duarkryq dhe te presin si te mundin rrufete e zeuseve sllavojugore e greke.Mjaft me trojet shqiptare ne roberi,mjaft me te kolonizuar,te spastruar,te shperngulur,mjaft me me genocide etj.Shqiptaret duhet te kerkojne qe armiqte e tyre te pohojne pendimin per keto krime dhe te demshperblejne popullin shqiptar,sie po veprohet me popuj te tjere deri te ribashkimi i trojeve tona.Dokumentacioni i traktateve tragjike duhet hapur dhe ne duhet te kembengulim per te drejtat tona etnike, duke i denoncuar me force.Kjo edhte drejtesi e liri!!!


Shqipetaret bejne perpara ne historine e vete



Ne fakt sidomos ne shek.XX shqipetari ka bere ndryshime te panderprera ne jete, ne shoqeri, ne shpirt, duke u bere me ndergjegje e vendosmeri, guxim, arsim e culture.Ka punuar gjithnje te jetoje mire, ta ndertoje me mire jetesen, te mendoje me mire per perballimin e nevojave dhe krizave, te ece me kohen e perparimin. Ne I kujtojme nevojat e kohes dhe keshtu jemi mbajtur gjalle e kemi perparuar me pune e lufte.Per liri e pavaresi kemi perdorur grushtin se nuk na eshte lene mundesi tjeter.Ne kohe paqeje kemi ecur edhe me teknike,shkence e culture. Qyteterimi shqipetar I shtoi nevojat e kerkesat se ushtua edhe popullsia per here te pare ne vitet 1945-e90. Toka u kufizua dhe po kerkohen menyra te tjera per te jetuar, perfshi mergimin, qe per fat te keq ne trojet tona eshte plag e hershme nga lufterat e varferia, nga shpernguljet e spastrimet etnike. Sot ne demokraci kudo ne trojet tona njeriu duhet te jete me I pergatitur dhe me I armatosur me dije per te perballuar jeten dhe ruajtur lirine relative edhe ne Shqiperi e Kosove e gjetke ne shtetet e tjera.Ai qe eshte me I forti, me I zoti del fitimtar, ndryshe mbetej I varfer.Fatkeqesisht shumica derrmuese jemi te varfer dhe te kamurit sepyesin me per te varfrit se jetojne a vdesin, se mergojne a cebejne.Kjo varferi e skajshme dhe ndarja e shqipetareve eshte fatkeqesia me rende ne ditet tona dhe per keto arsye, per ngjarjet e tranzicionit ne Shqiperi dhe te luftrave ne trojet shqipetare nen Jugosllavi, faktori nderkombetar na sheh me dyshim dhe habi sepse nuk merremi vesh as me vetveten as me nderkombetaret. Prijtaret tane kane zgjedhur rrugen e korrupsionit me cdo menyre dhe nderkombetaret duan teI vene ne rrugen e vet, por ende pa sukses, pasi korrupsioni e mafia ne shtetet e sotme eshte kryefjala e grupeve qe luftojne ne pozite dhe ne opozite, loja demokratike me voten dhe abuzimi me popujt.

Pra sido te veje filli I shqipetareve pasi kudo ky eshte shqetesimi yne I pare, ndryshe keshtu ten dare, po ecim drejt integrimit evropian me shume te panjohur dhe perplasjet e forta kudo qe ndodhemi mes partive shqipetare dhe me etnite e tjera ne rivalitetet per pushtet dhe racizem kunder shqiptareve, me synime per ten a asimiluar dhe tretur ne megrim apo nen pushtetin e fqinjeve shovene. Asnje dashamiresi, as pendim, asnje marrveshje per mirekuptim dhe bashkepunim. Edhe kaq sa behet eshte I detyruar nga faktori nderkombetar pasi fqinjet ballkanas, perfshi Italine, synojne trojet shqiptare si vazhdim te tregut te tyre te lire, por edhe me synimet e vjetra territoriale e kulturore.

E ardhmja e cdo populli por sidomos e popujve te vegjel varet nga numri I tyre( shtresa e popullsise, dhe ka vite qe ende jemi duke rene lindjet nga pasurite qe I kemi pak a shume dhe vlerat morale qe tregojne per interesin e perbashket te kombit tone per te qene te lire dhe te garantuar ne pavaresi. Shqiptaret kane virtyte, tradita, zotesi, moral te shendoshe per te siguruar te ardhmen si nje shtet I madh apo aty afer vendeve te vogla ne bote qe nga 162 shtete ne OKB, shumica jane vende te vogla e jo me keto pasuri e popullsi qe kane trojet shqiptare. Deri sot shqiptaret I kane perballuar luftrat e semundjet, varferineme lindjet e shumta per te mire e per te keq, cilesi qe popuj te tjere e kane humbur tashme e jane ne renie.Ne vitet e paqes ne kemi marre veten, pra duhet te ecim ne kete drejtim, te rritet lindshmeria, si tradite edhe ne varferi, megjithese kerkesat sot jane te shumta per jetese te mire. Shqiptaret ne socializem dhe ne trojet e tjera (ne megrim ose jo) treguan se jane punedashes, se kane vullnet per pune kur ia shohin te miren dhe kane kuptuar tyashme se pa pune semund te behet, sic po shohim edhe sot ne tranzicion. Duke u marre me pune do largohemi nga veset e papunesise e varferise,puna permireson moralin dhe virtytet, me pune rritet mireqenia ekonomike, e cila do teI beje shqiptaret faktorin kryesor net e ardhmen, ndryshe do mbetemi ende te varfer dhe ne trysnine e te huajve,l ne fushen politike, ekonomike, ushtarake, kulturore.

Fitorja dhe ruajtja e lirise e pavaresise , qofte ne integrim kerkon perpjekjet e panderprera per teu bashkuar,per te mos i nderprere punen, per teI forcuar e fituar ne te gjitha trojet te drejtat e lirite e njohura, per pjesmarrje ne pushtet si etnike sovrane dhe e barabarte me te tjeret, per te pervetesuar artin e te qeverisurit sipas pervojave te vjetra e te reja, per te pervetesuar te rejat e qyteterimit dhe te shkencave, per te perballuar sfidat e kohes.

Sot ne fillimet e shek.XXI ne kushtet e sotme nuk jemi me aq te izluar si edhe ne shekullin e fundit, sot kemi mundesi te gjera per teu takuar e njohur, per teu vellazeruar me tej dhe per te trajtuar hallet e problemet tona etnike dhe ritmet e marshimit historic te se ardhmes,se nuk jemi me te rrethuar,te klonuar ,te ngrire ne male,ne varferi biblike e ne praopambetje te skajshme,pa arsim e pa culture.Ne duhet te jemi me kerkues sot ndaj vetqeverisjes dhe qeverisjes per mireqenie e zhvillimdhe te mos perkulemi para pengesave te kohes qofte nga fqinjet qofte nga kornizat e tjera integruese.Ne nuk duhet teI falim me as gabiimet me te vogla qeverisjeve tona,prandaj edhe nderrimin e pushteteve duhet ta kerkojme me ngulm sa te arrijme atje ku duhet te aarijme dhe te mos I lejojme prijtaret tane tre spekullojne m etej me votat tona dhe akrobacite me fqinjet e tjere qe jane kundershtaret tane.Duhet te kerkojme dhe gjejme miqte e vertete,te zeme miq te rinje dhe jo miq per fiq,miq qe na kuptojne problemet dhe qe te na ndihmojne ne zgjidhjen e problemeve ne marredhenie dypaleshe dhe ne OKB,BE,NATO etj pa te cilet ne do te jemi cirak te qeverive fqinje e miqve te tyre,si deri me sot.Perparesite gjeopolitike I kemi per te siguruar disa perparesi nga fqinjet ne trojet tona,pasi kemi rruget strategjike tokesore,ajrore e detare per teu hapur ne bote,ne tregun e lire dhe me mundesite tona ekonomike.Fete tona na japin edhe nje perparesi per te hyre ne bisedime me shume popuj pa u hequr nga hunda nga asnje fondamentalizem fetar I hapur a I fshehur.Jo vetem kaq por shqipptaret mund teu mesojne te tjereve tolerancen tone te tradites,si factor lidhje miqesish.

Rilindasit tane e shpalosen luften per liri e pavaresi qysh prej 1850 e deri ne paveresi dhe kjo ide e tradite vijoi me zikzake,por fitorja e lirise ne Kosove e ka bere urgjente ndrryshimin e strategjise se shqiptareve: nga lufta e copezuar ne luften e njesuar per bashkimin kombetar.Sot kushtet jane shume me te favorshme,ndergjegjesimi me I madh,mundesite me te mira per te dale me plan-programe te studiuara e te argumentuara shkencerisht para botes,e cila duhet te vihet nen trysnine shkencore per te hapur arkivat e protokolleve e traktateve te padrejtesive qe na eshte bere deri sot.Ne duhet jo vetem te shkruajme libra,gazeta e revista per ne shqiptaret,por mediat e shkruara e pamore si dhe librat tona duhet te jepen ne gjuhet e huaj,sic behej ne Shqiperine socialiste,per te beret e njohur historine tone,arritjet tona,kerkesat e programet tona atdhetare,pse jo nacionale pasi fjala nacionalizem ka bere edhe koto shtete qe ne na mohojne bashkimin etnik e natyror.Fakti qe shqiptaret sekane bere agresione ndaj fqinjeve,por vecese jemi mbrojtur nga diversionet e pushtimet e tyre,eshte ne favorin tone.Ne duhet teu kthehemi mire argumenteve shtetformuese te rilindasve,te studiuesve,historianeve e shkencetareve shqiptare dhe te huaj dhe te mos percmojme ende keto arritje qe nga pellazget,iliret e deri tek ne.Te mos turperohen disa shkencetare shqiptare se po permendin pellazget,qe po I quaj per turparailire?!Cdo me thene parailire?Bota I njeh,por I fsheh se edhe ne si shtet nuk I kemi dhene rendesine studimeve pellazge,ku bota eshte me pare se ne.Arritja e studimeve ilire na ka hapur derene madhe per tek pellazget,gjuha shqipe na e ka themelin e gjuheve mbi te cilen jane zhvilluar gjuhet e tjera sic deshmojne gjuhetaret.Ende sot germimet arkeologjike flasin per gjetjet e deshmive te koherave te errata,te qyteterimit pellazgo-ilire,qe deshmojne per qenien tone te rrenjes se tyre.Keto mesime te perjeteshme jane udherrefyese per sfidat tona net e ardhmen deri ne bashkimin tone kombetar,pa te cilin as mund te vemi ndryshe ne proceset integruese ne BE.

Revolucionari I mirenjohur francez Danton ka thene: eGuxim,guxim dhe perseri guxime!Kjo thenie profetikee e zbatuar ne France eshte nje mesim I revolucionit francez eliri,barazi,vellazerime qe franket I bene nje shtet te madh ne Evrope dhe qe kane luajtur e luajne ende rol ne bote.Ky guxim u duhet edhe shqiptareve te shek.XXI per nje synim kombetar te pavdekshem njerezor te domosdoshem etnik,natyror e historic.Ne nuk prishim kufinjte e askujt se kufizohemi me vetveten,se kemi te drejte te vetvendosi,te integrohemi me vullnetin tone dhe me pakicat e vogla,te cilat e kane fituar me kohe lumturine e barabarte si shqiptaret dhe jo e kunderta ne asnje shtet fqinje.Kete perparesi bota e ka te qarte, pasi ne kemi dhene lirit e te drejtat pakicave me mire se ato qe kerkohen sot nga BE,OKB,OSBE etj. Pavaresisht nga pallavrat greko-serbe-maqedone-malazeze.Gjithe shqiptaret qe e ndjejne veten atdhetare, me mtivin pa dallim feje,krahine,ideje, duhet te veprojne papushim per teu ndergjegjesuar dhe aftesuar, fuqizuar dhe garantuar kombin shqiptar per teI njohur dhe mbrojtur te drejtat e lirite, interesat e veta Brenda e jashte trojeve tona, shkurt ne ne atdheun e vet ne Ballkan dhe ne arenen nderkombetare si shtet Sovran.

Vetedija jone kombetare ne te gjitha trojet tona ka mangesi serioze dhe perballja me problemet reale ne to ende e vaket per ate gjak qe ka shqiptari per liri e pavaresi e ribashkim kombetar.eshte ende paradoks sot pse sepo I kuptojme e sepo vprojme me urgjentisht per detyrat tona kombetare dhe veprimet qe duhet te behen per teI vene ne jete pa humbur shansin historic ne sfidat e sotme.

Ne kohet me vendimtare historike shqiptaret kane lene ne mes rrugen e luftes per te drejtat e lirite e tyre sidomos nen perandorine osmane, pas luftes se pare e te dyte boterore dhe gjate luftes se UCK ne bisedimet me faktorin nderkombetar kur eeshtja e shkolonizimit u shtrua per zgjidhje edhe ne konferencat e paqes OKB,OSBE, rtj. Ne Rambuje u be mbrapa e jo para dhe nuk u perfshine tere trojet shqiptare ne luften clirimtare, sidomos qytetet dhe iu besua keshillave te nderkombetareve apo trysnive te tyre qysh nga 1878.

Shqiptaret po pranojne sot, me mendjelehtesi dhe pa argumente bindese, shuetnine e trojeve shqiptare kur sejemi te tille, as si serbet, as si greket etj. Pasi trojet tona kane shumicen derrmuese ne trojet e veta,perfshi eamerine, ku gjuha flitet ne shtepi, ashtu sie flitet ne tere Greqine nga arvanitet, te cilet ende nuk po reagojne per te drejtat dhe lirite e tyre nga trysnia greke, te ciles duhet teI perballen me force duke denoncuarkete gjendje dhe per tei bere presion te mos ecin me revan ne synimet e tyre.Po keshtu ne nuk po ngrohemi me force per te kundershtuar me argumente bindese perpjekjet e fqinjeve per te grumbulluar,krijuar dhe propaganduar pakicat e tyre etnike me mashtrime e fallsifikime te shumta si ato historike shifrat e fryra te popullsive ,besimin fetar etj trysni gjoja demokrate duke manipuluar konventat nderkombetare si te mos ishin te barabarta edhe per ne shqiptaret.

Epoka eas enveriane,kjo ramiziane,berishiane dhe nanore do te mbeteb ne historine tone e te njerezimit si nje njolle e zeze e pashlyer, te cilen bota e qyteteruar e studion me vemendje per ta ndaluar perseritjen e saj ne ndonje fare menyre, pasi kjo e rrenoi Shqipeeriane dhe kombin shqiptar me mizorisht se perandori e fqinjet pushtues ne shekuj, duke tjetersuar tere traditat e historine tone dhe duke na paraqitur para botes ashtu sic na akuzojne armiqte me te betuar te ne shqiptareve, sa bota stepet para nesh si te ishim aliene me rrufe zeusi.Paradoksi me I madh I ketij tranzicioni eshte pushtimi I shqiptareve nga shqiptaret, fakt I pare e I vetem ne histori me krijimin e ------------------------------*?

Faktori nderkombetar qe nga Kongresi I Berlinit deri tek rezoluta 124 e KS te OKB dhe e Grupit te Kontaktit qe merret me statusin e kosoves ne vecanti nuk e shtroi ceshtjen shqiptare ne teresi , por ka perdorur faktin e kryer me vendimet e marra pa perfituar njohjen e ceshtjes, kerkesat tona dhe duke I mbajtur shqiptaret ne bisedime sa per forme e jo per venimmarrje dhe duke I detyruar shqiptaret te pranojne pa kushte , pa rezerva, kompromise te demshme nen trysnine e tyre politike, ekonomike, ushtarake.Mbikqyrja nderkombetare ka vijuar mbi shqiptaret ne cdo kohe si shpata e Damokleut,pasi sa nisin shqiptaret ndonje levizje, qofte edhe paqesore, kundershtaret tane hidhen ne sulme armiqesore per teI future ne kanalet e tyre kolonizuese se per te paralizuar si gjithnje ribashkimin e forcave atdhetare shqiptare.Asnjehere asnje referendum dhe degjim zeri te perfaqesuesve shqiptare, por gjithnje komision pas komisioni, te cilet sic dihet krijohen jo per te zgjedhur ceshtje po per teI hedhur zinxhiret e spirancat atje ku duhet per te na zene ne gryke e te dorezohemi me humbje si deri me sot.

Shqiptaret nuk po reagojne ne forumet nderkombetare euroatlantike per te denoncuar veprimtarite e gjithanshme te fqinjeve e te fuqive te medha ne trojet tona dhe trysnite ne keto forume te cdo lloji qe jane ne kundershtim flagrant edhe te normave te OKB,BE,OSBE,NATO-s etj edhe per anetaret e vet.Jo vetem kaq por keto forume nuk kontrollojne dhe nuk marrin masa ndeshkuese per anetaret e vet qe I shkelin vendimet e perbashketa.Kjo tolerance e heshtur e shqiptareve para ndekombetareve dhe opinionit publik boteror eshte nje tradheti e heshtur e interesave te veta dhe para interesave antishqiptare .Kjo heshtj e nxit te huajt jo vetem te mos degjojne edhe zerat e protestes nga atdhetare shqiptare, por te marrin masa mbytese me lloj lloj demagogjie si keto qe na serviren ne shtyp se hyrja ne NATO do te na beje te lumtur(kur ne do paguajme e jo do marrim leke etj), se integrimi do na lumturoje kur ne na kerkohen standarte qe seua kane detyruar as vetes se tyre apo miqve te tyre etj.Dhe ne themi si qeveri: amin o hoxh! Si eshte e mundur qe asnje burre shteti I cdo niveli te mos ngreje zerin e denoncoje sie bente F.Noli ne Lidhjen e Kombeve dhe me vone E.Hoxha edhe per nje provokacion a incident te vogel kunder sovranitetit tone.Perkundrazi servilopushtetaret nxitojne teI perligjin mos u prishet qejfi?!

Jo vetem qe miqve( u thencin!) u tolerojme shumke kur vjen puna per te drejtat dhe lirite tona etnike,natyrore e historike,por edhe armiqeve tane u bejme leshime kompromisi te rend ate pariparueshme me vone pasi tregohemi tolerante ne bisedime e tavolina ku merren vendimet dhe me pas histerike e intolerante me deklarata bajate m enje mije e nje arsye duke fajesur te huajte kur atyre seu eshte vene kufiri tek thana ne bisedime dhe me veprime.Ku jane protestat e manifestimet sot per statusin e Kosoves,per ceshtjen shqiptare net e gjithe trojet shqiptare kur popuj te tjere ngrihen e kerkojne demshperblim se u mungoi drita nga nje avari objective!?Amendojme rrjedhojat e kesaj heshtje kur sekane heshtur as barinjte ne 1878,1913 etj.?!Perse tjeter duhet te protestojme kur sengriihemi per lirite e te drejtattona por pime kafe e hame mbeturinat qe na bie tregu mashtrues I fqinjeve etj.?!Mire per buke,drita e uje nuk ngrihemi ne proteste,se I qajme hallin qeverive se sekane cete bejne dhe me kete naivitet pranojme edhe fqinjet edhe fuqite e medha ten a bejne te gjalle te vdekur?!Edhe Levizja Vetvendosja ne Kosove nuk po mbeshtetet sikur te ishte nje levizje Zulu a Honolulu!Prirjsit tane ne keto dite vendimtare ( 120 te Kosoves )gjejne kohe te pushojne,te lahen ne Dhermi,te pergatiten per kacafytjet e rradhes ne shtator,per vjedhjet e pasurive me legalizimet ne bathoret dhe kompesimet ne bregdet,etj.!Pse Kosova po lihet vetem perballe treshes e trysnive kur eshte kohe alarmi kombetar dhe jo qejfi zuzar?!Ku-je ne diell,marrezi mbi qiell?!

Kaardhur koha te ndergjegjesohemi urgjentisht per te zgjidhur rrugen me te drejte per te zgjidhur ceshtjene tone kombetare me nje strategji te hartuar miredhe jo me konkurse per te fituar emblema e flamure antishqiptare as per problemet e RSH at te Kosoves.Eshte antikombetare te krijojme shtete paralele kur jemi te vetrrethuar nga shqiptare ,pasi koha po tregon se edhe shqiptaret ne Maqedoni,luginen e Presheves,Mal te Zi,Sanxhak apo Greqi nuk po rrine duar lidhur,pasi kudo po keqtrajtohen edhe pse u be marreveshja e Ohrit,nuk po njihet gjuha ametare e arsim-kultura, trajtohen si shtetas te dores se dyte etj; keshtu qe do teu vije dita te kerkojne si fillim autonomi,vetqeverisje etj. Qe do kalojne ne kerkesa ribashkimi kombetar me kohe,pavaresisht ecjeve integruese,qe per ne shqiptaret do te jene te mundimshme kurdohere.Fatkeqesisht pothuajse se sepo behet asgje nga qeverisjet pluraliste te RSH.

Sot ne epoken e globalizmit boteror dhe integrimit ne BE e NATO,shqiptaret ne teresi ne trojet e veta duhen te mbrohen me mjete demokrate dhe guximtare pasi ne thelb ka filluar qysh pas permbysjes se komuniznit nje lufte qyteterimesh dhe kulturash kombetare permes formulas integruese dhe shume etnike,qe jane ne favor te popujve te medhenj.Nese shqiptaret nuk mbrohen dhe nuk zhvillojne kulturene tyre,atehere do te asimilohen,sic u ka ndodhur popujve te tjerederi sot.Ketu seeshte qellimi te behemi patetike apo hyjnore si atdhetare,por per te mbrojtur shpirtin tone,duke mos pranuar globalizmin si kembet e dhise dhe kozmopolitizmin e botes gjoja te kulturuar,e cila po ben trysni te skajshme,per teI tjetersuar brezat e rinj ne sherbim te strategjive turbulluese qe cojne ne konflikte te reja rajonale dhe boterore,sic e deshirojne manjatet e parase,te cileve nga kjo krize boterore u kane rene fitimet.Bota ne zjarr ne pyje nuk eshte nje ogur mire per asnje,keto zjarre jane shkaterrues se terrorizmi nderkombetar kur kete terrorizem po e trajtojne si duan,kur duan dhe te nxitur ete paguar me parat e taksapaguesve dhe trafiqet boterore te centralizuara dh ete lejuara sipas ndarjes se re kolonialiste te sferave ekonomike reale sot.

Shqiptaret,Shqiperia dhe Kosova e te tjeret ne trojet e veta jane te vendosur te luftojne,te rrojne dhe te perparojne me forcat e veta sic kane bere deri sot dhe sigurisht qe do teI gjejme rruget per teI kaperxyer veshtiresite e pengesat politike dhe ekonomike per teI rivendosur cungimet e trojeve tona,mbrojtjen e pasurive tona ekonomike dhe kulures sone.Evropa e Rusia po bejne me greket e serbet sic thote shqiptari: eKush perpiqet teI beje gropen tjetrit,bie vete Brenda!ePo u interesoje ta mbajne Ballkanin fuci baruti,se ia kane pare hairin me luftra edhe ne koken e tyre e jo vetem te qerozit ballkanas!

Lufta dhe fitorja e UCK,at one luginen e Presheves,ne Maqedoni,perpjekje per liri e te drejta te shqiptareve ne Mal te Zi ,Sanxhak etj. I kane dhene hapsire dhe rendesi te nje epoke te re per shqiptaret per te vene ne jete edhe me cdo cmim lirite dhe te drejtat e veta,sic I gezojne edhe popujt e tjere.Nje levizje me te ardhme eshte kerkesa etnike natyrore e shqiptareve per bashkimin e kombit,qe kerkon mos zvarritet me,eshte synuese dhe sfiduese ne rrjedhat e sotme ne Ballkan.Lokomotiva e historise e ka perfshire kombin tone ne fushen e lirise e pavaresise,prandaj ne duhet te veprojme per teI keputur xinxhiret me te cilet na kane lidhur padrejtesisht.Demokracia mburret e krenohet me arritjet e veta,por shqipetareve nuk ua jep as me pikatore ose ben veshin e shurdher e syrin qorr se iu prishen progonzat e se ardhmes fqinjeve tane dhe interesave te tyre ekonomike,politike e ushtarake.Kjo kthese rrenjesore e kombit shqiptar duhet te realizohet sot ne shek XXI.Boll jane pergjakur shqiptaret ne shekuj,ndryshe shqipetaret nuk do te heqin dore nga liria,pavaresia,krenaria e atdhedashuria,pavaresisht se sot ka nje dremitje te brezave nga tollovia qe shkaktoi gjeopolitika ballkanase e boterore.Ndergjegja e shqipetareve po ecen ne kahjen e duhur te rilindasve tane dhe realitetin e sotem te rendit te ri boteror liridashes.

Shqiptaret duhet te ndergjegjesohen e te mos lejojne me skenaret qe na cuan ne kete grade politike e ekonomike.Mos presim halve nga SHBA,OKB,BE,NATO,OSBE etj. Se jemi me te qarte sot pas 17 vjetesh demokraci.Kujtoni se kur I thane ish president Bush (plakut),ish drejtor I CIA-s,te ndihmonte ekonomikisht vendet lindore ish komuniste,ai tha qarte se ndihma me e madhe ishte lufta per permbysjen e komunizmit dhe ironizoiani teu japim duarve e kembeve ne pune!Edhe Gorbacovi,arqitekti pashrushovian I perfundimit te permbysjes se komunizmit,I trimeruar ne guzhinen e sherbimeve sekrete perendimore,foli per trimat antikomuniste ne vendet e lindjes dhe programet qe I paraqiti per teI zbatuar ne 1988,sic e pohon edhe Ramiz Alia per ate leter te Gorbacovit, qe e mbajti ne sirtar nga 1988,Gorbacovi numuroi 11 dhe la pa permendur te 12 dreq,sic thote shqiptari,tranzicioni shqiptar e tregoi kush ishte ky zotni I konvertuar nga komunist ne arqitekt te hershem antishqiptar dhe Shqiperia u shkaterrua ne 1991-e92.Nga 1992-e97 S.Berisha e Rajersoni I ben gropen popullit shqiptar me hakmarrjen e 42e1 e bemat e tjera dhe me kryengritjen e princit Leka ne 1998.Pastaj lelezoi F.Nano,qe iku nga syte kembet kur Leka Zogu printe dhe digjej kryeministria ne 1998 dhe beri ato vepra qe ne 2005 ra nga kalaja,duke risjellur,sipas kontrates,bipartiake,alternimin e pushtetit ne duart e atij u shqua per shkaterrim e jo demokratizimin e Shqiperise e te kombit dhe tani ne 2007 po na fut ne erresiren e plote kombetare(pa drite,uje,pa prone,etj.) dhe sedime ku do te perfundoje ky kaos vullkanik.Nje miku im I huaj me tha : Seu le kush te ngrini ekonomine,as fqinjet,as te tjeret,Ballkani u duhet keshtu.



E Marte, 11 Shtator 2007-gazeta ndryshe

[BARAT]

Copëtimi i Shqipërisë, ka në trup “thikën” e fqinjëve dhe Europës

Përparim HALILI



Harta e Shqipërisë dhe “Traktati i Alenacës Serbi-Greqi”

Sipas shtojcës së fshehtë dhe “Traktatit të Aleancës” midis Greqisë dhe Serbisë, të nënshkruar më 19 maj të vitit 1913, këto dy shtete aleate historike, ndanë sferat e interesit dhe programuan coptimin midis tyre të Shqipërisë Autonome, të sapoformuar e të shpallur më 28 Nëntor 1912. Harta e coptimit, përcaktonte se territori që kufizohej në veri të grykës së lumit Seman në det, pastaj buzë këtij lumi, deri në grykën e Devollit dhe buzë Devollit e deri në malin e Kamjes, hynte në sferën serbe të ndikimit e të interesave, që në një rast oportun, do të shërbente edhe si kufi ndarës. Ndërsa pjesa jugore e Shqipërisë, prej kësaj vije, hynte në sferën greke të ndikimit dhe coptimit eventual. Plani parashikonte gjithashtu, që në rast trazirash në Shqipëri, të dy shtetet duhej të merreshin vesh e të bashkëpunonin për qëndrimin që do të mbanin ndaj copëtimit të mundshëm të Shqipërisë. Pakti i Londrës, i nënshkruar më 16 prill të vitit 1915 midis Francës, Britanisë së Madhe, Rusisë dhe Italisë, përmbante këto dispozita lidhur me Shqipërinë:

1. Në shtojcën e Nenit 5, theksohej, se “Katër fuqitë Aleate, do t’i ndajnë tokat e Adriatikut të përmendura më poshtë, midis Kroacisë, Serbisë e Malit të Zi. Në Adriatikun e poshtëm (në viset që interesojnë Serbinë dhe Malin e Zi), do të përfshihet e gjithë vija bregdetare që fillon prej Kepit të Plamkës e deri në lumin Drin, dhe që përfshin portet e rëndësishme të Splitit, Dubrovnikut, Kotorrit, Tivarit, Ulqinit dhe Shëngjinit. Ndërsa Porti i Durrësit do t’i dorëzohet shtetit të Pavarur mysliman të Shqipërisë”.

2. Ndërsa në Nenin 6, përcaktohej se: “Italia do të marrë në pronësi të plotë Vlorën, ishullin Sazan dhe një territor mjaft të gjerë për mbrojtjen e tyre, hinterlandin midis lumit Vjosa në veri e në lindje dhe në jug, deri në Himarë.”

3. Në nenin 7 thuhet: “Nëqoftëse pranohet formimi i një shteti të vogël autonom dhe neutral të Shqipërisë, Italia nuk do ta kundërshtojë dëshirën e Francës, Britanisë së Madhe e të Rusisë, që viset veriore dhe jugore të Shqipërisë të ndahen midis Malit të Zi, Serbisë dhe Greqisë. Në këmbim të kësaj, Italia do të marrë të drejtën për të udhëhequr punët e jashtme të Shqipërisë.”

Nga ky Pakt, që në histori mori emrin famëkeq “Traktati i Fshehtë i Londrës për Coptimin e Shqipërisë”, Fuqitë e Mëdha e pranuan parimin e ndarjes së Shqipërisë dhe faktin, se në Shqipëri kanë interesa të rëndësishme këto shtete: Italia, Serbia dhe Greqia. Ndërkohë që dy shteteve ballkanike, u jepej e drejta e korrigjimit të kufijve, Italisë i jepej si shpërblim Vlora dhe Protektorati mbi Shqipërinë e cunguar.

Xhozef Suajër: Italia do të lëkundet nëse pushton Shqipërinë

“Me paktin e Londrës, pra me Paktin e Fshehtë të 16 prillit 1915 për coptimin e Shqipërisë, pakt që ishte pararendës i hyrjes së Italisë në luftë, fillon ndërkaq një fazë e re: Trinomi i forcave që përcaktojnë gjendjen e Shqipërisë. Por, njëra prej dy fuqive adriatike, Perandoria Austriake, vetëtërhiqet. E ndodhur ndërmjet dy cepave të dilemës, një Adriatik i garantuar nga një Shqipëri e pavarur, apo nga një pushtim i saj, Italia do të lëkundet për shumë vite, duke u anuar së fundmi, drejt një forme hibride të ndarjes së Shqipërisë, formë që do të duhej të kënaqte shtetet fqinje ballkanike dhe duke i dhënë vetes si zonë influence ose okupimi, një rrip bregdetar me hinterland të mjaftueshëm”. (Xhozef Suajër: “Albania, the rise of a kingdom”, faqe 82).

Rreziku i coptimit të Shqipërisë, në Konferencën e Paqes

Historiografia jugosllave, me bindjen e plotë tek “të drejtat e shenjta serbe” mbi territoret shqiptare, nuk e fsheh planin për coptimin e Shqipërisë në Versajë, kur proklamon hapur se, “Në përgjigjjen tonë të fundit, drejtuar Konferencës së Paqes, më 14 janar të vitit 1920, ne jugosllavët kemi parashtruar përsëri qëndrimin, se zgjidhja më e mirë do të ishte që administrata e Shqipërisë, në kufijtë e caktuar në vitin 1913, t’i besohet qeverisë lokale autonome. Dhe nëqoftëse kjo zgjidhje nuk pranohet, por vendoset që pjesë të territorit shqiptar t’u jepen shteteve të tjera, delegacioni ynë do të kërkoj pjesën e Shqipërisë Veriore, duke paraqitur një hartë me kufirin e shënuar, për të cilën premton mbrojtjen e një regjimi autonom”.

Pikëpamja e Pashiq, i cili kish vdekur në vitin 1939, kur u hapën arkivat serbe, ishte kjo: “Pasi u bë e sigurtë, se aleatët do ta lejonin Italinë të përforcohej në Shqipërinë e Mesme, unë si kryetar i delegacionit jugosllav në Versajë, në mbarim të vitit 1919 e informova qeverinë në Beograd, se kishte ardhur çasti, që të shtrënguar nga rrethanat, ta ndryshonim politikën tonë ndaj Shqipërisë, pasi për shkak të depërtimit të Italisë në Shqipëri dhe të përkrahjes së saj nga ana e Fuqive të Mëdha, nuk mund të rikthejmë në Shqipëri gjendjen që ishte para evakuimit të ushtrisë sonë dhe në kohën e pushtetit të Esad Pashë Toptanit; pasi Fuqitë e Mëdha, po duan të zbatojnë Marrëveshjen e Londrës dhe Shqipëria nuk do të jetë ajo që ne e kemi kërkuar, pasi aleatët, po i japin Vlorën Italisë, bashkë me hinterlandin dhe protektoratin mbi një pjesë të Shqipërisë. Në këto rrethana, ne jugosllavët, duhet të kërkojmë kufij të tjerë më të mirë në territoret shqiptare, që tashmë do të jenë nën protektoratin e Italisë. Minimumi që do të pranojmë nga aleatët është ky: “Kufiri buzë Drinit të Zi deri, tek bashkimi me Drinin e Bardhë dhe prej aty, buzë Drinit deri në detin Adriatik. Ne duhet të kërkojmë maksimumin, në mënyrë që Italia të marrë sa më pak pjesë shqiptare. Ky maksimum i pretendimeve tona, do të ishte: lumi i Matit deri në burimin e tij e prej andej, drejt nga Lindja deri te Drini i Zi. Pra, Mati dhe Drini do të ishin kufijtë tanë me protektoratin italian’.

Serbët i imponojnë Versajës skemë për copëtimin e Shqipërisë

Në elaboratin e tij, lidhur me planin serb për aneksimin e territoreve shqiptare në favor të Mbretërisë SKS, Ivo Andriqi thekson: “Në Konferencën e Paqes, fuqitë aleate lidhur me Shqipërinë, propozuan që në veri dhe lindje, të ruheshin kufijtë e përcaktuar në Konferencën e Londrës në vitin 1913, duke ia njohur Italisë sovranitetin e plotë mbi Vlorën dhe hinterlandin, si dhe duke i dhënë asaj mandatin për administrimin e shtetit të lirë shqiptar nën kontrollin e Lidhjes së Kombeve (Memorandumi i 9 dhjetorit të vitit 1919). Por pikëpamja jonë ishte kundër mandatit të Italisë. Lidhur me argumentet tona për korrigjimin e kufirit me Shqipërinë, për aneksimin e Shkodrës dhe gjithë Shqipërisë Veriore, në përgjigjen tonë të 8 janarit të vitit 1920, kundërshtuam fort propozimin që Italisë t’i jepej mandati mbi Shqipërinë, me argumentin, se kjo do të ishte përsëritje e rastit të Bosnjës e Hercegovinës. Kjo zgjidhje, thuhej në përgjigjen tonë, do të krijonte në favor të Italisë kufirin ofensiv kundër shtetit tonë, i cili do të ishte i privuar nga mjetet për mbrojtje. Kjo do të ishte, në njëfarë mënyre, përparësi ofensive, por edhe mbështetje tjetër e përsosur strategjike. Në Versajë, kemi kërkuar për shkaqe ekonomike e strategjike, të bëhet korrigjimi i kufijve ndaj nesh, që shtrihen në rrjedhën e mesme të Drinit, në Bunë e në lidhje me fiset e Kelmendëve e të Kastratëve, kufijë që i ka caktuar Konferenca e Londrës e vitit 1913. Në rast të refuzimit të këtij korrigjimi, për të penguar shtrirjen e ndikimit dhe interesave të Italisë në Shqipëri, delegacioni ynë (serb), do të deklaronte, se zgjidhja më e mirë e pranuar nga Mbretëria SKS, do të jetë ajo që Shqipëria të bëhet shtet i pavarur në kufijtë e vitit 1913 dhe me administratë autonome. Në rast, se nuk do të pranohej kjo zgjidhje, ose në qoftë se pjesa jugore e Shqipërisë do t’u takonte shteteve të tjera, delegacioni ynë do të kërkoj për ne, pjesën veriore të Shqipërisë, deri në Drin. Shteti ynë, ka të drejta të vjetra për këto. Shkodra ka qenë kryeqyteti i mbretërve serbë. Populli ynë ka derdhur lumenj gjaku për Shkodrën, sidomos në luftën e vitit 1913 e cila i kushtoi Serbisë shumë mijëra ushtarë të saj e të Malit të Zi (një të tretën e ushtrisë së tij)”.

Trupat serbo-malazeze, u “lëpihen” Fuqive të Mëdha”...

Për të plotësuar dëshirat e Fuqive të Mëdha, trupat serbe e malazeze e zbrazën në vitin 1913 Shkodrën dhe Shqipërinë Veriore. Austria, duke mobilizuar ushtrinë, u kërcënua me luftë. Shkodra e cila mund t’i takonte Malit të Zi, nëse do të kishte pranuar që Llovçenin t’ia lëshonte Austrisë, ose që ai të shndërrohej në zonë neutrale. Por Mali i Zi, nuk pranoi t’ia lëshonte Austrisë këtë pozitë të rëndësishme strategjike. Lugina e Drinit dhe Shkodra, përbëjnë një tërësi gjeografike dhe ekonomike me Malin e Zi dhe viset kufitare të Serbisë. Për Serbinë e Mesme dhe Malin e Zi, lugina e Drinit është e vetmja rrugë e drejtpërdrejtë dhe më e shkurtëra për të dalë në detin Adriatik. Hekurudha e rëndësishme Danub-Adriatik, duhet të kalojë nëpër luginën e Drinit. Konferenca e Ambasadorëve e Londrës në vitin 1913, ia ka njohur Serbisë të drejtën e daljes në det. Shkodra ka lidhje dhe me lumin Buna, çka ia hap tregtisë malazeze rrugën e natyrshme për në det. Qysh me Traktatin e Berlinit, Mali i Zi e gëzon të drejtën e lundrimit të lirë në Bunë. Liqeni i Shkodrës, në pjesën më të madhe i takon Malit të Zi. Tokat më të mira malazeze ende janë të përmbytura nga uji i liqenit të Shkodrës, prandaj shtetit tonë i intereson maksimalisht rregullimi i Bunës dhe i Drinit, jo vetëm për shkak të lundrimit nëpër Bunë, por edhe për arsye se në këtë mënyrë do të thaheshin 12 deri 20.000 hektarë tokë shumë pjellore dhe po aq do të bonifikoheshin. Dy të tretat e kësaj toke i takojnë Malit të Zi”.

Përfundimi i LPB dhe Shqipëria

Më 22 qershor 1919 u nënshkrua Traktati i Versajës midis Antantës dhe Gjermanisë, që sanksionoi disfatën e kësaj të fundit dhe të Bllokut Qëndror, ku bënte pjesë dhe Austro-Hungaria. Por ky traktat, vendosi që ushtritë aleate të qëndronin në Shqipëri, deri sa fati i saj të caktohej nga Konferenca e Paqes që po përgatitej të mbahej në Paris. Që në fillim u pa qartë, se kjo konferencë “paqeje”, do të zbatonte Paktin e Fshehtë të Londrës për coptimin e trojeve shqiptare. Zogu nuk kishte asnjë interes për të shkuar në Serbi pas kthimit nga Italia, përderisa kish vendosur të kundërshtonte hapur vendimet e Qeverisë së Durrësit. Zogu e dinte mjaft mirë, se vendimet e kësaj qeverie përbënin tradhti ndaj interesave kombëtare, aq më tepër që ishin marrë nga një qeveri, që gjoja përfaqësonte interesat e shqiptarëve. Zogu e dinte mirë, se këto vendime i konvenonin Beogradit, sepse vinin në pikëpyetje dhe hidhnin poshtë vendimet e Kongresit të Pavarësisë dhe ato të Konferencës së Ambasadorëve të vitit 1913, që folën për kufijtë e Shtetit shqiptar. Gjithashtu, Zogu e dinte se pranimi i vënies në diskutim të këtyre vendimeve, ishte një inkurajim i drejtpërdrejtë i planeve të Beogradit për coptimin e Shqipërisë. Ai ishte koshient për faktin, se çdo negocim me serbët do të shkatërronte të ardhmen e tij politike, dhe do ta radhiste atë, në bandën e tradhtarëve që ishin gati të shisnin edhe trojet e Shqipërisë, të mbetura nga coptimi i vitit 1913.

Italia dhe Greqia, vendosën aneksimin e Korçës dhe Gjirokastrës

Eshtë fakt që copëtimi i Shqipërisë ka qënë nën tehun e “thikës” së fqinjëve. Faktet flasdin vetë. Më 29 korrik 1919, Italia dhe Greqia nëpërmjet traktatit Tittoni–Venizellos, vendosën aneksimin në favor të Greqisë të Korçës dhe Gjirokastrës, ndërsa Italisë, i njihej e drejta e mandatit zotërues të pjesës tjetër të Shqipërisë.

Në shtator 1919, Niti i propozoi Tittonit, që të binte dakord me Pashiqin për një ndarje të Shqipërisë së mbetur (pra pa Korçën dhe Gjirokastrën), midis Jugosllavisë dhe Italisë. Këtë plan kriminal, në Janar 1920 e miratuan edhe Llojd Xhorxhi e Klemansoi e më pas dhe Milerandi, që zëvendësoi këtë të fundit. Me anë të memorandumit të 10 janarit 1920, Italia i kërkoi Lidhjes së Kombeve, mandatin për administrimin e shtetit shqiptar. Në memorandum delegacioni italian parashtronte: “Kufijtë shqiptarë në Veri dhe në Lindje, të jenë ato që kanë qenë caktuar në Konferencën e Londrës, ndërsa kufiri jugor i Shqipërisë të jetë objekt shqyrtimi”, me shpresën e realizimit të Paktit Titoni-Venizellos si karrem i sigurimit të ndihmës së Greqisë, për planin italian të aneksimit të territoreve shqiptare. Më tej memorandumi kalonte direkt tek thelbi i kërkesave italiane, që: “Qyteti i Vlorës t’i jepet Italisë në sovranitet të plotë, me prapavijën e nevojshme për mbrojtjen e saj dhe për zhvillimin ekonomik”.

Duke i propozuar delegacionit jugosllav një zgjidhje kompromisi, për çeshtjen e daljes në Adriatikun shqiptar dhe në lidhje me dorëzimin e qytet-portit të Rijekës, në favor të Italisë, kryeministri francez Klemanso, në cilësinë e kryetarit të Konferencës së Paqes, më 13 janar të vitit 1920 i deklaroi Pashiqit dhe Trumbiqit: “Shteti i Serbëve, i Kroatëve dhe i Sllovenëve, do të ngjitet në kulmin e fuqisë së vet kur të marrë Shkodrën, Drinin dhe Shëngjinin e Medovanit.”. Ministri i Jashtëm italian, Niti, e pranoi këtë formulë kompromisi, me kusht që Italia të mbante Vlorën dhe të siguronte edhe mandatin për administrimin e Shqipërisë. Por të gjitha këto plane, i hodhi në erë Presidenti amerikan Uillson. Uodëll shkruan, se “faktori kryesor që e shpëtoi Shqipërinë nga coptimi përfundimtar, ishte veprimi i vetë shqiptarëve në mbrojtje të vendit të tyre. Duke mos gjetur mbështetje tek paqebërësit e Parisit, udhëheqësit shqiptarë formuan një qeveri në Janar 1920 dhe u ngritën e dëbuan nga vendi të gjitha ushtritë e huaja”.

Në librin “Problemet e shqiptarëve gjatë Konferencës së Paqes 1919-1920”, Robert Lari Uodëll shkruan: “Në optikën e Fuqive të Mëdha, një Shqipëri e pavarur do të ishte një qenie e padëshirueshme dhe se duhej të bëhej coptimi i saj midis Italisë, Jugosllavisë dhe Greqisë, duke ruajtur një pjesë të Shqipërisë së Mesme, me një pavarësi nominale, nën kujdesin e një Fuqie të Madhe”.

Konferenca e Paqes që i mbylli punimet më 10 prill 1920, përveç hartës politike të vitit 1913, i dha Italisë të drejtën për të mbajtur nën zotërim Vlorën dhe rrethinat e saj, dhe, njëkohësisht, edhe një mandat special për zgjerimin e trevave nën sundimin italian, në rast të një coptimi të vendit midis shteteve fqinje. Në qëndrimet e dyzuara të politikës dhe diplomacisë italiane ndaj Shqipërisë, sipas Pastorelit, në faqen 407 të veprës “Shqipëria në politikën e Jashtme italiane 1914-1920”, diplomatët dhe shtetarët më të rëndësishëm italianë: Sonino, Xholiti, Sforca, San Xhuliano dhe Orlando, ishin për një pavarësi të Shqipërisë, por gjithmonë nën ndikimin e fortë të Italisë, si urë e ekspansionit të saj në Ballkan. Ndërsa Titoni, Niti dhe Shaloja - kanë qenë për coptimin e saj. Në fillim të marsit 1920, një ndër udhëheqësit e Komitetit “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës”, ministri i Drejtësisë Hoxhë Kadriu, bëri të ditur se “Qeveria shqiptare është gati me hy në bisedime të mçefta me qeverinë jugosllave në Beligrad, ose në nji vend tjetër, që do të shihet i përshtatshëm për t’i nxjerrë italianët jashtë Ballkanit, e sidomos jashtë Vlorës”.

Mbi bazën e këtyre interesave të ndërsjellta, u dërgua me mision të fshehtë në Beograd, deputeti Sejfi Vllamasi. Misioni i Vllamasit, dështoi”.

E Premte, 14 Shtator 2007-gazeta ndryshe