Mehmet Bislimi

[biligoa]

Në mëngjesin e hershëm të 15 majit, pasi që organet e sigurimit kishin konstatuar vdekjen e Tahirit dhe të Nebihut, kishin urdhëruar familjarët e tyre që t’i varrosnin sa më shpejt, pa prani të njerëzve e pa rite fetare. Madje UDB-ja, kishte urdhëruar që të mos organizonin as pritje për ngushëllime!

Shokët, miqtë, dashamirët dhe bashkëfshatarët e tij nuk kishin ndenjur duarkryq. Nuk e kishin përfillur ndalesën e organit të lartpërmendur. Pos të afërmit e Tahirit, atë ditë për të marrë pjesë në ceremoninë e varrimit, kishin shkuar edhe Shaban Jashari me dy të bijtë, me Hamzën dhe me Ademin, Hajredin Celi, Bislim Bislimi e shumë të tjerë. Ata ishin të vendosur që të dy trimat t’i përcillnin në mënyrën më të mirë dhe më madhështore për në banesën e tyre të fundit – për te varrezat e Mehajve.

Po i pritnin njerëzit që vinin. Po i përgatitnin e arkivolet. Po përgatitej dreka që do të shtrohej për nderë të të rënëve. Kishin ftuar edhe hoxhën për të bërë ritet fetare. Ishin mbledhur rreth 60-70 burra që do t'i përcillnin martirët.

Në ballë të oxhakut si gjithmonë ishte Shaban Jashari. Ai i printe bisedës së burrave në odë. ”Ne kemi përjetuar mjaft, por kështu nuk ka ndodhur as në kohën e Turkut. Të çohet në këmbë një hyqymet i tërë e të luftojë me dy veta, kjo nuk është dëgjuar ndonjëherë! Tahiri dhe Nebihu ishin njerëz të mirë. Ata gjatë gjithë jetës së tyre, askujt nuk i kanë bërë kurrë asnjë të keqe. Ky pushtet ia ka plagosur edhe vajzën dhe ia ka trenua familjen!” – e shprehte përnjëherësh urrejtjen dhe dhimbjen Shaban Jashari.

Vetë Shaban Jashari, me të dy bijtë, Ademin dhe Hamzën, e kishte marrë përsipër rregullimin e arkivoleve. Në fillim i nderuan trimat duke ndenjur gatitu. Në prani të dhjetëra a më shumë burrave, Ademi, që në atë kohë i kishte vetëm njëzet e gjashtë pranvera, foli me zë para të gjithëve:

- “Ne do ta vazhdojmë rrugën e Tahir e Nebih Mehës. Do të hakmerremi dhjetë fish për ta. Do të hakmerremi për të gjitha të zezat që ky pushtet po i ushtron mbi ne!”

- Biro-o! Je i ri. Burrat nuk flasin para kohe – ia priti Shabani.

Ademi e pa babanë e vet me habi. Ishte shumë i mllefosur dhe nuk e fshihte dot urrejtjen.

- "Këtë do ta shohim!” – e përfundoi trimi dialogun duke marrë vendim të prerë në vete që ta vazhdonte rrugën për liri pa e marrë parasysh çmimin e saj.

Tahirin dhe Nebihun, me të gjitha nderimet e mundshme, i varrosën diku rreth orës 16 të asaj dite. Pas varrimit të pranishmit, të prekur thellë për këtë tragjedi, filluan të shpërndahen secili në drejtimin e vet.

Milicia vendosi çadrën në lëmën e kullës së Tahir Mehës ku do të qëndrojnë për një kohë të gjatë. Për gjashtë muaj të tërë u bënë ekspertiza të shumta. Në vendin e ngjarjes erdhi edhe vetë Franjo Herleviq. Ata nuk po gjenin shpjegim. Nuk mund të besonin që nga kjo kullë një person t'i vriste të gjithë ata milicë! "Ku e ka kryer Tahiri shkollimin ushtarak?" "A mos ka qenë ndonjëherë ilegalisht në Shqipëri, për t'u stërvitur?"- pyesnin Franjo Herleviqi dhe milicët e pranishëm pa gjetur përgjigjen. As mjekësia ligjore nuk kishte përgjigje. Të gjitha vrasjet ishin bërë vetëm me nga një plumb të së njëjtës armë! Gjyqtari hetues i “rastit Mehaj”, Rexhep Kaçaniku, para një viti (më 2003) në një akademi përkujtimore, kushtuar Tahir Mehës pat thënë:”Tahir Meha nuk ka shtënë kurrë dy herë në të njëjtin milic!”…

Pas shtatë muaj paraburgimi, në mungesë faktesh e provash, lirohen Mehmet dhe Beqir Meha. Organet e SPB-së i kishin thënë Beqirit që ta rrëzonte kullën e Tahirit. "Pushteti do të ndihmojë që ta ngritsh një të re në vend të saj për t’i strehuar fëmijët e Tahirit që kanë mbetur pa kulm mbi kokë!"-i kishin thënë Beqirit. ”Ju ma keni vrarë vëllain edhe babanë. Ma keni plagosur vajzën e vëllait e cila ka mbetur invalid i përjetshëm,ia keni rrënuar edhe shtëpinë dhe tani po kërkoni që unë ta vrasë kullën e Tahirit për së dyti! Për këtë edhe do të më paguani!… Kjo është ndihma që më ofroni ju mua! Si s’keni turp, mor të mjerë – ua kishte përplasur Beqiri mu në surrat.

Pushtuesit nuk kënaqeshin vetëm me vrasjen e Tahirit e të Nebihut. Ata donin që t'i fshinin edhe gjurmët e asaj rezistence. Këta të mjerë harruan se populli ynë nuk i harron heroizmat e bijve të vet që lanë vulë të pashlyeshme në histori. Ata nuk mund ta kuptojnë se kjo kullë, si edhe ca kulla të tjera, që u goditën për shkatërrim nga tanku i tyre, i kanë themelet në zemër të popullit, ato nuk rrënohen kurrë. Kulla e Tahir Mehës do të mbetet përjetësisht si kullë-legjendë, ashtu siç ka mbetur kulla e Kamer Loshit, e Oso Kukës, e Azem Bejtës,dhe shumë kulla të tjera në tokat shqiptare- përmendore të historisë sonë të lavdishme.

[biligoa]

Pa i përfillur kërcimet e UDB-së, populli u solidarizua shpirtërisht me familjen Meha. Te varri i Tahirit dhe Nebihut me dhjetëra herë u vunë kurora lulesh dhe banderola me shkrimin: ”Lavdi veprës dhe jetës së Tahir e Nebih Mehës!” U vunë flamuj mbi varrezat dhe mbi kullën e tyre legjendë. Në tërë Kosovën e më gjerë, në oda, në tubime, në dasma e ahengje apo edhe në rast morti bisedohej me respekt për qëndresën heroike të Mehajve. Në veçanti vihej në spikamë jehona e pushkës së tyre përmes së cilës i treguan pushtuesit se shqiptarët për lirinë e vet janë të gatshëm ta përdorin edhe armën. Qëndresa heroike dhe akti i sakrificës e flijimit për liri u bënë motiv frymëzimi për rapsodët që nëpër oda me tingujt e çiftelisë, jo vetëm që e përjetësonin shembullin e tyre, por edhe e përcillnin mesazhin se si duhet të luftohet e të sakrifikohet për lirinë e atdheut:



Babë e bir janë t’uj luftue,

Me flakë kulla asht mbulue.

Sa bajnë luftë, sa janë t’uj knue,

Kishe thanë se janë Drangue!

Shumë janë vra, s’po mujnë me i çue

Po dojnë tanë, ata me i farue!…



Rapsodi popullor përshkruan luftën e pabarabartë të dy vetave, babë e bir, të cilët me një armatim krejt modest, luftojnë kundër një ushtrie që përpos armëve të tjera përdor edhe tankun:



Kush po e ndez o pushkën flakë?

Tahir Meha me babën plak.

N’kullë të madhe o në malësi,

Ballë për ballë me një ushtri!

Po shkrijnë hekur babë e djalë,

S’po dorëzohen për të gjallë

Tanksa e topa i kanë ndalë!…



Në spikamë vihet, qëllimi i lartë, që e përligj luftën dhe sakrificën për liri, i personazheve të ngjarjes që shpeshherë marrin përmasa mitike:



Luftuan trimat për liri,

Dogjën kullën rrafsh me tokë.

Gjakun dhanë ata për shqiptari,

S’durojnë rob me kanë nën Serbi...



Krijuesi popullor na e përshkruan edhe vendin e kullës ku është pozicionuar Tahiri. Me dashuri flitet edhe për bashkëluftëtarin e tij Nebihun, "babën plak", i cili e kishte ndarë mendjen të luftonte me të birin kundër pushtuesit deri në vdekje. Lufta është e pabarabartë dhe e ashpër, por qëllimi i lartë fisnik dhe vendosmëria e dy vetave, bëjnë që numri i armiqve të vrarë të jetë tejet i madh:



Tahir Meha n’t' dytin kat,

Luftë po bënë me Beligrad,

Ka qëllue me babën plak,

Po donë kullën me djegë flakë

S’kanë vra shumë veç shtatëdhjetë e shtatë!…



Luftëtari është i vetëdijshëm se e drejta është në anën e tij, andaj edhe pse është vetëm me babanë kundër një ushtrie, gjen forcë morale që të qëndrojë dhe të tregojë epërsi në atë luftë:



Tahir Meha del n’frengji,

Këqyr ushtrinë ai me dylbi

Po ma thërret babën e vet:

"Çinro babë e ban gajret,

As ni shka mos me na pshtue

kam ba njetin tanë me i farue!”…



Moralisht, po aq lart, qëndron edhe babai i Tahirit, Nebihu. Ai për as një çast nuk tërhiqet nga flakët e luftës. Nuk i dhimbset aspak jeta por shpreh kënaqësinë se e ka shpaguar veten shumëfish:



Nebih Meha çka po thotë:

"O Tahir, o djali jem,

Baba vetëm o ty nuk t’lenë.

Ka vra baba kapetana,

A po i nien si po u shkon gjama!

Kemi kullën krejt prej guri,

S’po ia len as topi murit!

Po valon në kulm flamuri,

Shtatë deri tash ua ka lanë plumbi!

Se po vdes s’po më dhimet jeta,

Kapetanin mora, me shtatë veta!…



Tahir dhe Nebih Meha, me luftën e sakrificën për liri fitojnë admirimin e popullit që shprehet në vargjet shumë të popullarizuara të epikës sonë, që këngëtari i ka përshtatur edhe për këtë rast:



Lumja kulla o kanë ka mrena

Tahir Mehën o me shtatë zemra…



Rezistenca e Tahir Mehës u bë simbol i krenarisë sonë kombëtare. Jehona e pushkës së tij do të shoqërohet edhe me krismat e armëve të UÇK-së që arriti ta shporrë armatën jugosllave nga Kosova:



Ajo pushka e Tahirit,

Nis e shkrep në dorë t’Beqirit.

Pushka e tij o nizet vjet

N’ballë armikun e godet.

Bashkë tre burra vijnë të varri,

Ni be bon Adem Jashari:

"Veç ky shteg e veç kjo udhë

Sjell lirinë o me flamurë!”…

[biligoa]

Ngjarjet madhore të pranverës së vitit 1981, popullin tonë e zgjuan nga letargjia që e kishte kapluar. Demonstratat, në kuadër të saj edhe rezistenca e Tahir Mehës, e çorën para botës maskën e “vëllazërim-bashkimit”, nën të cilën serbët i fshihnin dhëmbët e urrejtjes patologjike kundër shqiptarëve.

Përkundër masave represive që i ndërmori pushteti shtypës, demonstratat e atij viti dhe qëndresa heroike e Tahir Mehës u mirëpritën nga populli dhe ngjallën krenarinë kombëtare. Qëndresa e Tahir Mehës, u ngrit në shkallë simboli dhe i dha zemër rinisë shqiptare. Rënia heroike e Tahir Mehës dëshmonte bindshëm se sakrifica për liri është akti më sublim në jetën e individit dhe të një populli. Qëndresa dhe sakrifica e tij, që forconin traditën e luftës për liri, rivërtetuan idenë se lufta për liri, bartëse e së cilës do të behët Ushtria Çlirimtare e Kosovës, mund të realizohet me sukses pa marrë parasysh epërsinë e pushtuesit.

Për luftën dhe rënien e Tahirit shkruan gazetat e shumta në Kosovë dhe jashtë saj. Parandjenja e Tahirit, të cilën e shprehte duke thënë: "Djem, kur të luftoj unë do të shkruajnë gazetat!", u bë realitet. Lufta dhe akti i rënies së tij do të shërbejnë si burim frymëzimi që të shkruhen sa e sa poezi, sa e sa libra dhe do të krijohen sa e sa e vepra në fushat e ndryshme të artit.

Ngjarjet e vitit 1981 dhe rënia e Tahir Mehës, në mbrojtje të dinjitetit personal e kombëtar, hynë edhe në fjalorin e analizave dhe polemikave të diplomatëve dhe instancave më të larta shtetërore. Ato trazuan edhe marrëdhëniet ndërshtetërore edhe ashtu të acaruara, ndërmjet Shqipërisë dhe Jugosllavisë, mu për shkak të çështjes sonë kombëtare që kishte mbetur e pazgjidhur. Shqipëria, në atë kohë, e vetëdijshme se lufta për liri nuk do të ndalej me propagandë dhe me masa represive, i drejtohet Jugosllavisë me tonin më profetizues e më kërcënues: ”Zotërinj të Beogradit, mos luani me zjarrin se vetë do të digjeni në të!” Dhe vërtet ashtu ndodhi. Demonstrata e vitit 1981, aktet heroike si ato të Tahir e Nebih Mehës dhe lufta çlirimtare të UÇK-së, ia bënë varrin Jugosllavisë prej nga nuk arriti të dilte dot.

[biligoa]

Shërbimi sekret i ish-Jugosllavisë, kishte punuar në Kosovë në mënyrë që sa më shumë shqiptarë t'i fuste në shërbim të vet. Këta të mjerë, që nuk ishin pak, spiunonin edhe nënën e tyre poqë se e zinin duke folur, apo duke punuar kundër pushtuesit, Jugosllavisë së Titos. Spiunët, tani me vepra konkrete, duhej ta tregonin besnikërinë ndaj Serbisë e Jugosllavis. Demonstratat e atij viti dhe rezistenca si ajo e Tahir Mehës, nga pushtetmbajtësit, u zgjodhën si terren i përshtatshëm që t’i sprovonin shërbëtorët e vet. Duke i shfrytëzuar rezultatet e gjahut të tyre, regjimi i Beogradit arrestoi dhe burgosi një numër të madh shqiptarësh, sidomos të rinj, mbi të cilët u ushtruan dënime dhe tortura drakonike dhe filloi ta zbatojë procesin famëkeq të diferencimit ideo-politik.

Për ta dënuar Tahir Mehën dhe qëndresën e tij u organizua një fushatë e tërë propagandistike. U ngritën në këmbë të gjitha mekanizmat shtetërore. Përfaqësues të LSPP-së dhe të LKJ-së mbanin mbledhje jo vetëm nëpër qendra, por edhe nëpër bashkësitë lokale të fshatrave të Kosovës. Nga ana e tyre, në ato takime, Tahiri etiketohej si armik, bandit, kriminel, ballist e bir ballisti. Kryetar i LSPP-së i asaj kohe për komunën e Skenderajt në një intervistë që i kishte dhënë gazetës “Borba” dhe gazetave tjera të Beogradit, pasi i përsërit si papagall edhe një herë etiketat e mëparshme, përfundon se "Tahiri, bashkë me babën e tij, si armiq që ishin, e kishin merituar plumbin e pushtetit komunist të Jugosllavisë.”

Përkundër fushatës propagandistike, përkundër arrestimeve të shumta, përkundër dënimeve dhe torturave më të egra populli as nuk mashtrohej e as nuk frikësohej. Ai e kishte të qartë se bartës të kësaj fushate ishin kumbarët e Miliç Kërstave, që me baballarë e gjyshër u kishin shërbyer të huajve. Sa më shumë që përpiqeshin për ta njollosur figurën e Tahir Mehës, ata para popullit po njollosnin veten e tyre, po bëheshin sinonim i turpit, që mund të lahej vetëm me ndëshkimin që populli i bën tradhtisë.

Populli, Tahir Mehës dhe të gjithë atyre që ishin ngritur kundër padrejtësive dhe shtypjes, ua dha vendin e merituar duke u ngritur edhe këngë lavdie. Tahir Meha, me qëndrimin, luftën dhe rënien e tij, në ndërgjegjen tonë kombëtare po ngrihej në simbol trimërie e sakrifice për atdhe.

[biligoa]

(Intervistë e një milici të njësisë speciale që plumbi i Tahir Mehës e kishte qëlluar në sy)

Këtë intervistë e kam lexuar në gazetën e ilustruar serbe “Star”, me titullin “Bishti i sëpatës ma ka shpëtuar syrin .” në burgun “Zabela” të Pozharevcit, ku po vuja dënimin për demonstratat e mëdha studentore të vitit 1981.

Meqë nuk kam pasur mundësi ta ruaj intervistën apo ta gjejë më vonë, fragmentet që pasojnë i kam nxjerr nga memoria ime ku janë fiksuar e konservuar deri në ditët e sotme:

- "Diku në orët e mbrëmjes, pasi humbëm shumë shokë, vërtet nuk dinim më se si të vepronim. Kishim shtënë aq shumë sa që kishim përshtypjen se as mizat në kullë nuk kishin shpëtuar. U ndalëm. Pritëm nja 10-15 minuta. Nuk po shihej, nuk po dëgjohej asnjë lëvizje! E mora një sëpatë dhe me shumë kujdes u ofrova te dera e kullës. Fillova ta goditja derën. Pas çdo goditje fshihesha prapa murit. Kurrfarë reagimi nga brenda. Krijova bindjen se Tahiri ishte vrarë. Me qëllim që të futesha brenda, fillova të goditja derën pandërprerë. Në çast mu duke sikur dëgjova ca hapa të lehtë dhe ndala. Prapë qetësi. Mendova se më kishin mashtruar veshët. Përsëri vazhdova me goditje. Më befasuan dy të shtëna revoleje. “Oh nënë!” – bërtita dhe dhashë alarmin për ndihmë duke e mbajtur syrin me të dyja duart.

Në bazë të ekspertizës që është bërë më vonë është konstatuar se njëri plumb e ka goditur saktësisht bishtin e sëpatës që e ka bërë plumbin ta ndërrojë drejtimin. Pra, bishti i sëpatës ma shpëtoi jetën! Plumbi tjetër me ka kapur në syrin e djathtë. Nuk e di se a do të më shpëtoj syri?” – pohonte në atë intervistë milici serb nga Peja.

[biligoa]

Ishte krijuar përshtypja se Jugosllavia ishte ndër shtetet më stabile në rajon e më gjerë. Ajo, madje, shtirej si shtet i painkuadruar dhe si vend ideal ku respektoheshin të drejtat e plota të përkatësive të ndryshme etnike. Propagandohej se edhe ushtarakisht ishte ndër shtetet më të forta në Evropë! Sa i përket respektimit të të drejtave, ishte e kundërta. Ajo, me të dyja këmbët, në veçanti po i shkelte të drejtat e shqiptarëve, pastaj të boshnjakëve, të romëve, të turqve e të popujve të tjerë që nuk ishin sllavë. Ishte shndërruar në një ferr të Ballkanit dhe Evropës, që për fat të keq bota këtë do ta vërejë shumë me vonesë. Mirëpo, edhe pse mjegulla e propagandës kishte errësuar qiellin, ajo do të shpërndahej me diellin e parë, që filloi të shndriste në Kosovë.

Përmes borxheve në formë kredie, Titoja, që e bindi botën se Jugosllavia ishte një shtet demokratik, mundi përkohësisht ta kalonte krizën ekonomike dhe të krijonte iluzione se ekonomia e këtij shteti edhe në të ardhmen do të kishte perspektivë. Por, borxhi prej 29 miliardë dollarësh, që zyrtarisht u pranua pas vdekjes së tij, eksploatimi i pasurisë së Kosovës dhe i regjioneve të tjera për dekada me radhë dhe shkelja e të drejtave kombëtare, veçanërisht të atyre që nuk ishin sllavë, dhanë efekte të kundërta.

Demonstratat e fuqishme të pranverës së vitit 1981 dhe pushka e Tahir Mehës, që i dhanë një grusht të fortë propagandës false të Jugosllavisë, ia çorën maskën faqe botës dhe e thyen mitin e rrejshëm për pathyeshmërinë e saj.

[biligoa]

Po binte një borë e dendur që ma dëshironte shpirti ta shikoja. Për një çast i harrova të gjitha brengat dhe rrëshqita në thellësinë e mendimeve. Shkova në vitet e rinisë kur miklimi i flokëve të borës më mahniste, më bënte për vete dhe më joshte që të dilja e të shëtitja në natyrë. Vendosa të udhëtoja larg e më larg. Mora makinën dhe gati si në ekstazë po e ngisja nëpër rrugën gjarpërore të shiritit të zi të asfaltit. Në udhëtim e sipër, gropat e asfaltit më sollën në vete. Fillova të mendoja për infrastrukturën që mungon, për ekonominë dhe bujqësinë e pazhvilluar, për papunësinë e të rinjve, për problemet e shkollimit... Mendja më shkoi edhe të monumentet që tregojnë lashtësinë tonë, te shtatoret dhe te arkitektura jonë tradicionale e bashkëkohore që gjenden në gjendje më se të keqe.

Te një kthesë në të majtë e lash asfaltin e mplakur, të cilit koha ia kishte brejtur shtatin dhe mora rrugën krejt gropa në drejtim të Prekazit. Mu kujtuan shokët e burgut si: Afrim Zhitia, Fadil Vata, Bardhyl Mahmuti, Sherif Krasniqi, Nezir Myrta, Sami Kurteshi,Halil Selimi etj. Dhjetëra herë me ta kishim biseduar se kur ta bëjmë shtetin tonë, kujdes të veçantë do t’u kushtonim dëshmorëve të kombit tonë. Që atëherë ka kaluar shumë kohë. Janë bërë shumë përpjekje. Është bërë edhe luftë, por aspiratat tona ende nuk janë realizuar. Ende nuk e kemi bërë shtetin! Prandaj na mungojnë kullat, na mungojnë shtatoret…, i mungon Prekazit një shirit asfalti, i cili do ta përshkonte atë mes për mes, që nga kulla e Ahmet Delisë e deri të kulla e Adem Jasharit. Më ra në sy Kompleksi i Jasharajve, ku punët për ndërtimin e tij kishin mbetur në fillimin e tyre!

Në hyrje të lagjes së parë të Prekazit, lagjes së Hasanajve, pashë disa fëmijë të cilët po loznin nëpër borë. Ata, as që donin ta dinin për ato që unë po mendoja. Ishin të lumtur. Ua pata zili. Ata si fëmijë duhet të luajnë e të rriten. Ata duhet t'i gëzohen të ardhmes, por që të kenë të ardhme të lumtur e të sigurt, duhet të dinë edhe për të kaluarën. Duhet të dinë për të gjithë ata që për të mirën e tyre kanë dhënë çdo gjë nga vetja e vet, madje edhe jetën.

Arrita te shkolla "Azem Bejta". Rruga, si edhe më parë, si mos më keq. Mungonte edhe uji, që për të gjithë, por për nxënësit në shkollë është më se i nevojshëm. Vazhdova rrugën. Jo shumë larg saj më ranë në sy muret gati të shembura të kullës së Tahir Mehës! Në mungesë të shtetit, sot, Drenicës e Kosovës, i mungojnë kullat e shtatorët e Ahmet Delisë, e Azem Bejtës, Shaqir Smakës, Nak Berishës, Kamer Loshit, Mehmet Delisë, Qerime Radishevës, Shaban Polluzhës, Mehmet Gradicës, Miftar Bajraktarit, Jetullah Rezallës, Shasivar Alisë e plot e plot kulla të tjera, monumente historike e shtatore, nga të cilat këta fëmijë, por edhe të tjerët do të mësonin për të kaluarën tonë të lavdishme.

Me kujtohet ishin ditët e sprovës së madhe,ditët kur djemtë e radhitur në grupet e para të njësiteve të UÇK-së, po bënin provat e para në teren. Isha me Zymer Mehën,po kalonim pranë varrezave të Mehajve për të parë se si i kishin rregulluar ato. Ishte një pranverë e hershme,Zymeri befasisht me pyeti:

”A thua rruga që e bënë shumë trima tanë e së bashku me ta edhe Tahiri,vetëm me kaq do të përfundoj?”Nga viti 1981 e deri atë kohë kur po bisedoja me Zymerin, sikur kishte kaluar goxha dhe gjërat nuk po lëviznin me hapin e duhur,apo nuk po i vërenim ne?Ç’ti thosha Zymerit…Diçka po përgatitej,diçka po punohej,mirëpo për ti thënë atij sikur ishte ca herët…Megjithatë i thash:”Zymber,diçka është duke lëvizur,me kohë do ta shohim të gjithë,do të ketë punë dhe vend për angazhimin e të të gjithë neve!”Edhe sot e gjithë ditën,pra edhe pas luftës ka vend që të angazhohemi që të gjithë,për sendërtimin e shtetit tonë për të cilin shumë dëshmorë tanë e së bashku me ta edhe Tahir Meha u martirizua në altarin e lirisë.

Me kujtohet kur me rastin e kujtimit të përvjetorit të dhjetë të rënies së Tahir Mehës në Prekaz,Hamëz Jashari (tani dëshmor i kombit ) në një beze me ngjyrë të kuqe,me dorën e vet, kishte shkruar: “LAVDI JETËS DHE VEPRËS SË TAHIR E NEBIH MEHËS!”

[biligoa]

Mehmet Bislimi u lind me 24 mars 1958 në fshatin Prekaz i Epërm, në Drenicë.

Shkollën fillore e ka mbaruar në vendlindje, kurse gjimnazin në Skenderaj. Në Universitetin e Prishtinës ka studiuar shkencat e natyrore.

Në vitin 1981, për shkak të veprimtarisë atdhetare arrestohet dhe dënohet burg. Pas daljes nga burgu më 1986, veprimtarinë kombëtare e ka vazhduar në gjirin e LPK-së, ku ka pasur detyra me përgjegjësi.

Më vitin 1994, për t'i shpëtuar arrestimit, është strehuar në Zvicër, ku vepron dhe jeton me familjen e tij.

Gjatë luftës në Kosovë ishte bartës dhe propagandues i Fondin ”Vendlindja Thërret”. Gjatë mandatit të QPK-së (Qeverisë së Përkohshme të Kosovës) ka qenë përfaqësues i përgjithshëm për informim për mërgatën në kuadër të Ministrisë së Financave. Pas luftës, në dy kuvende, Mehmet Bislimi, zgjidhet kryetar i degës së PDK-së për Zvicër.

Me krijimtari letrare ka filluar të merret që herët. Shkrimet e para i ka botuar në gazetën”Bota e re”në Prishtinë, më vonë në revistën”Alternativa”, në Lubjanë dhe në disa numra të gazetës ”Rilindja”, që botohej në Zvicër. Disa vjet ka shkruar për organin e LPK-së “Zëri i Kosovës”që botohej në Zvicër dhe për të përkohshmen “Rruga jonë”- që dilte në Francë. Në "Zërin e Kosovës" dhe te "Rruga jonë" me vite është paraqitur në këndin e humorit me nofkat “Ngucakeqi” dhe “Gjembi”. Kohë pas kohe shkrimet e tij kanë gjetur vend edhe në gazetën “Epoka e re”. Veprimtaria e tij letrare përfshin shkrime publicistike,anekdota, humor e poezi si dhe mendime të urta. Deri me tani ka botuar katër libra:



1. ”Anekdota popullore dhe satira autoriale”, Prishtinë 2002

2. ”Trëndafila maji” – poezi, Prishtinë 2002

3. ”Fjalë dhe gurë” – poezi, Prishtinë 2003

4. "Monografia për Tahir Mehën është libri i tij i katërt

Zvicër, prill 2004



Librin „KËTU I THONË DRENICË - Tahir Meha – Monografi“ mund ta porositni në këtë adresë elektronike : mbislimi@freesurf.ch

[biligoa]

Rrustem G e c i – poezi promemoriale



Kulla e Martirit

Kryengritësit, Tahir Meha

Ka ndal dielli mbi Prekaz
E ka vu buzën në gaz
Kot provoni n´Drenicë me hy
Tahir Meha vëzhgon n´dylbi

Vjen ushtria varg e vijë
Vjen me tanke e milici
Duan Tahirin gjallë me lidh
Krejta hyrjet i kanë mbyll

Tahir Meha një dardaniot
Pushka ime s´flet veç sot
Plumbi i parë vret një Dodek
S´jepet kulla unë pa vdekë

Plumbi dytë vret një Millan
Vetë më hyri ai qen nishan
Pikë e gjakut ku ka ra
Pemë e tokës kurrë s´është tha

Nebih Meha thërret, Tahir
Të lumtë dora o im bir
Vret Tahiri dyzet armiq
Na në luftë nuk jemitë liq

Ka dalë dielli mbi Prekaz
Tahir Meha po qesh me gaz
Babë e bir ngrehin një këngë
Babë e bir vrasin një gjëmë

Të lumtë zemra o azgan
Kështu luftohet për vatan
Ndal o serb o serbomadh
Kthehu prapa nga ke ardhë

Qysh kur ishte pellazgjia
Une jam(këtu) n´tokat e mia
Tahir Meha pushkën mbush
Zjarri e do të ketë pak prush!..

Rrustem Geci - Dortmund

[biligoa]

GJURMËT E KOHËS !



Shkruan : Mehmet Bislimi



Duke dëshiruar që ta them fjalën time për romanin më të ri të krijuesit Muharrem Blakaj, pa ekuivok mund të konstatojmë se si krijues që tanimë ka kaluar pragun e tre veprave në gjininë e prozës dëshmohet si një mjeshtër i madh i prozës. Si më e ndërlikuar nga gjinitë tjera letrare, proza kërkon arkitekturën e një ndërtimi të veçantë mbi një ngjarje të caktuar e cila ngërthen në vete në mënyrë më të përsosur transformimin sa më të kapshëm për lexuesin të një realiteti, qoftë ai i hidhur, lumtur, romantik, tragjik, historik, i shëmtuar, apo edhe shpotitës i një ngjarje, që ka ndodhur brenda një shoqërie në një kohë të caktuar.



Futja në vorbullën e fushës së krijimtarisë letrare e cila përkon me zhvillimin e ngjarjeve reale të një vendi dhe kohe, duke paraqitur po aq besnikërisht edhe rrethanat e shoqërore të asaj kohe dhe bartësit e atyre proceseve kërkon padyshim një punë të madhe, një imagjinatë të thellë krijuese dhe diapazon të gjerë njohurish. Tërë ky arsenal letrar i krijuesit ka për qëllim renditjen e ngjarjeve besnikërisht e sipas kohës së zhvillimit të tyre, duke jetuar me vetë personazhet dhe duke i dhënë secilit në çfarëdo momenti pozicionet e tyre të fiksuara e duke mos i ngatërruar mes vete për asnjë veçori edhe nga më e vogla.



Përshkrimi i rrethit jetësor e shoqëror ku veprojnë personazhet deri edhe në imtësitë më të vogla si dhe përshkrimin e tipareve dhe karaktereve të tyre, që kompletojnë çdo personazh të librit arrihet në mënyrën më të arrirë. Të gjitha këto tipare që përmenda bëjnë të vlerësohet një vepër letrare nga kritika dhe lexuesi. Të gjitha këto tipare krijuesi Muharrem Blakaj na i sjell të bashkuara në librin e tij të ri dhe duhet që në fillim ta përgëzoj për këtë sukses. Kjo punë kolosale, natyrisht se ka reflektimet dhe inspirimet nga rrafshi i literaturës së shumtë të kolosëve të mëdhenj të letërsisë botërore dhe shqiptare, të cilët autori i ka kaluar nëpër dorë por nuk mbetet peng i klasikes duke klauar me mjeshtëri kufirin për të hyrë në modernen. Dhe ky kombinim shumë origjinal ia rrit vlerën veprës por edhe fuqinë autorit. Romani i autorit Blakaj: " Vrasje brenda germës L", është i begatë si nga kultura gjuhësore sidomos me leksikun e të shprehurit. Gjuha është mjeti më i mirë i autorit Blakaj për përshkrimin dhe shtjellimin e ngjarjeve që vijnë njëra pas tjetrës për të nxjerrë në pah një ngjarje më të madhe, më komplekse. Falemnderit autorit Blakaj që na solli kënaqësinë për të lexuar këtë libër dhe jam i bindur nga bagazhi i tij se qysh tash mund t'i themi falemnderit edhe për të tjerat që do na sillni në të ardhmen.



Autori Blakaj, me veprën e vet, lexuesin e mirëfilltë e bind katërcipërisht se është i kompletuar me qartësinë e konceptit, se ka vrarë me punën e tij krijuese mjerimin brenda një rrethi të zbehtë, që kishte vu shumë nga krijuesit e dikurshëm para mëdyshjes - të shkruash a të mos shkruash. Nuk është viktimë e miklimeve të nënës parti apo shkrimit me porosi dhe me lek në dorë. Nuk është Blakaj nga ata të vrarë nga zhgënjimi i të papriturave, që ishin fare të papërgatitur për t'u përleshur me ndodhitë të furishme të kombit. Blakaj duke i zhveshur ata fare lakuriq para ngjarjeve madhore, siç ishin tërmetet për lirinë e atdheut, pjesë e së cilës ishte edhe vet autori dhe familja e tij, që mbi kurriz barti po aq burrërisht hisen e vet të detyrimeve për çlirimin e vendit të cilën e pagoi një për një dhe atë me shpirt e zemër! Autori Blakaj, i vetëdijshëm se obligimet tona përballë atdheut nuk kanë përfunduar. Tani nga ana e një këndvështrimi tjetër, ai paguan taksën e tij në në misionin e fjalës së shkruar e cila do të mbetët në letër për brezat që pasojnë, qoftë si mision, porosi, meditim, vazhdë, apo kronikë e një kohe me plagë të shumta. Autori nuk po kursen as kohën e mbetur, nuk po gjënë qetësin shpirtërore, pa i zbrazur prurjet e veta, duke lënë gjurmët e një kohe të shkruara në letër, pa dyshim në shërbim të kulturës sonë letrare, por edhe të historisë.



Është fakt se krijuesit i gëzohen veprës së vet, sikurse krijesës natyrale të tyre. A nuk e ndiejnë këtë kënaqësi bujku me bereqetin e tij ndër ara, muratori kullës së gurit që ka ngritur me duart e veta, arkitekti urës që ka ngritur mbi lum, filozofi saktësisë së mendimit, piktori përsosmërisë dhe harmonisë se ngjyrave me plot performancë, skulptori shkrirjes së madhështisë së heroit në bronz duke i dhënë atij mesazhe përjetësie, krijuesit e letrave në gjininë e poezisë, prozës, dramës, romanit, komedisë, satirës dhe humorit etj. Zoti Blakaj me sukses e dashuri ka kurorëzuar krijesën e vet në jetë dhe krijimtari, kështu që meritueshëm ka të drejt të gëzohet për te. Duke e nxitur lexuesin që të krijojë konceptin e tij real dhe të paanshëm mbi ngjarjet e ndodhitë që kanë hapëruar së bashku me ne viteve që lëmë pas, qofshin ato të hidhura apo edhe heroike e legjendare për kombin tonë, janë realitete që na ndoqi këmba këmbës deri tek ditët e sotme por ato do t'i ndijenë edhe ata që nuk i pëjetuan e që do të vijnë pas nesh!



Përshkrimi i kësaj rruge, siç e përshkruan edhe autori Blakaj, ishte me dhimbje e mundime, me plagë e pranga, me burgime e arratisje, me plagë e gjak, me bukë e barot për të shënuar epokat e triumfit të bindshëm mbi të ligën e shëmtuar që pushtuesit shekullor mbollën mbi ne.



Brezit të Blakajt dhe shumë krijueseve dhe atdhetarëve tjerë, që hise ju ra mërgimi e katandisja rrugëve të botës, ju takon që të lëmë gjurmët të shkruara në letër dhe të mburren sado në mënyrë modeste për këto gjurmë. Fundja ne as e kemi nisur të parët këtë rrugë as do të jemi të fundit. Që nga Rilindasit e deri më sot, letërsia jonë shqiptare, apo më mirë më thënë një pjesë e mirë e origjinës së letrave të shkruara në gjuhën tonë të bukur ka varguar nga rrugët e syrgjynit, pra të kurbetit të sotëm por gjithëherë me frymëzimin ishte nga vendi dhe populli ynë. Prandaj, porosia e shkrimit tim është: Lini gjurmët tuaj të shkruara në letër, qoftë edhe me një kujtim, shkrim, poezi, ditar, shënim e diçka të vogël! Ai do të ishte nënshkrimi juaj i kësj bote.



Mbi këtë bazë dua ta përgëzoj autorin Blakaj i cili me përkushtim të madh ka shtjelluar, ngjarjet e hidhura por të vërteta kur UDB-ja jugosllave me mekanizmat e saja tejet tinëzare, kishte arritur të depërtonte në poret e jetës sonë, duke i vu të gjithë mekanizmat mbytës e asgjësues të kundërshtarëve të saj e në veçanti të shqiptarëve liridashës e krejt veçantë të kokave të kombit tonë siç ishin: Haxhi Zeka, Bajram Curri, Avni Rrustemi, Luigj Gurakuqi, Hasan Prishtina, Fazli Grajqevci, Jusuf e Bardhosh Gërvalla, Kadri Zeka, Zija Shemsiun e dhjetëra pishtarëve të lirisë. Autori, duke e jetësuar ngjarjen deri në shkallën e një romani i cili do të jetoj gjatë, duke iu dhënë fuqi personazheve të përjetësisë siç janë Jusuf e Bardhosh Gërvalla dhe Kadri Zeka, me saktësi dhe pa e devijuar realitetin futet poreve të veprimit të Shërbimeve sekrete të UDB-së duke i gjurmuar e denoncuar ato para opinionit të gjerë.



Përfitimi material dhe platforma e dikurshme politike, frymëzimin e krijueseve e turbullonte atë botë me dinar e verë të kuqe mes prehjeve tjera imorale. Për fatin tonë të mirë, sot poenta e krijuesit të ri Blakaj, kalon caqet e një qëllimi për të qenë vetëm emër krijues. Ky brez, ka qorrur një herë e përgjithmonë shabllonet e një politike të ndyrë, që fuste hundët edhe aty ku nuk e kishte vendin, siç ishte mendimi i lirë i krijueseve në lëmitë e ndryshme të artit. Krijuesi, si njohës i mirë sistemin e vlerave, di ku ta fokusoj ngjarjen, di ta zbërthejë atë dhe di t'i japë shpirt asaj, duke e kompletuar veprën me petkat e saj. Autori Blakaj me gjithë këto peripeci, ka dhënë vlera në këtë lëmi si në dy veprat e tij të para: "Misioni Sekret" dhe "Thesaret e Humbura", duke e dërguar misionin e vet edhe më tej në fushën e letrave me romanin e tij më të ri:" Vrasja brenda germës L". Romani plotëson të gjitha standardet e një vepre të lartë letrare dhe jo vetëm që do t'i qëndrojë kohës por do jetë ajo shoqëruese e denjë kohës për shkak të kërkesës së lexuesit.



Vet titulli i romanit, fletë edhe më shumë, dhe më duket që nuk është pa shkas: "Vrasje brenda germës "L", që si nocionin na jap një shpjegim më të gjerë.



Lulëzimi, Lëvizja, Loja, Liria, Letërsia - të gjitha këto arrijnë Lartësinë ku do të gjejmë Dëshmorët e kombit tonë si Jusufi, Bardhoshi dhe Kadriu.



E uroj autorin, zotin Blakaj edhe njëherë për romanin e tij më të ri, duke i dëshiruar shëndet e suksese të reja në krijimtari. Kam shumë shpresa se edhe lexuesi i gjërë që sot ka në dorë këtë roman do të mund t'i japë përgëzimet autorit që do e shtyjnë për të na sjellur edhe krijime të tjera.