Joani Kapodistria, shqiptari qe u zgjodh kryetar i pare i shtetit grek

[Tannhauser]

Sigurisht qe arvanitasit jane pjese e pandare e kombit grek pasi kane nje kontribut te pazevendesueshem HISTORIK ne pavaresine, ngritjen dhe mbrojtjen e kombit grek. Por kjo nuk do te thote qe kontributi dhe integrimi i tyre ne shoqerine greke u fshin atyre identitetin etnik dhe kulturor qe eshte i dallueshem nga ai grek.

Albo, arvanitasit nuk jane pjese e kombit grek nga arsyeja se ata luftuan per kombin grek por nga fakti se ata nuk e diferencuan asnjehere veten e tyre nga greket dhe identifikoheshin me kuptimin e ROMEOS. Kur arvanitasit shtegetuan ne shek. e XIII dhe te XIV nuk kishin formuar ende nje identitet kombetar, as dinin gje per Skenderbeun etj. Ne Greqi ata gjeten nje popullsi me te njejtin besim (orthodhoks), gje qe beri asimilimin e tyre me te shpejte. Keshtu qe arvanitasit u perzien me greket dhe me kalimin e shekujve nga nje popullsi homogjene u kthyen ne nje popullsi jo-homogjene duke mbajtur vetem disa karakteristika kulturore, si gjuhen, traditat etj. E vetmia popullsi qe ngeli deri ne shek. e XIX me shume e homogjenizuar (nga ana e gjakut) ka qene ajo e SULIOTEVE, por edhe ata veteidentifikoheshin si ROMEI dhe GREKOI.

Nese ti do te besoje ne ate qe shpreh me siper per arvanitasit, atehere te duhet te pranosh qe edhe ti si minoritar grek i lindur e rritur ne Shqiperi, nuk gezon me nje etni greke por etnine shqiptare. Ose te gjithe ata greket e Aleksandrise apo Jeruzalemit nuk i perkasin me etnise greke por asaj arabe.

Une dhe greket e Shqiperise nuk mund te asimiloheshim nga shqiptaret per shume arsye. Arsyeja e pare eshte se shumica e shqiptareve u kthyen ne myslimane dhe feja eshte nje nga karakteristikat kryesore te asimilimit (shih asimilimin e ngadalte te arberesheve ne Itali). Duke mbajtur fene e krishtere e kisha me lehte te identifikohem me greket sesa me shqiptaret. Arsyeja e dyte ishte arsimi i cili ishte ne gjuhen greke deri ne krijimin e shtetit shqiptar. Arsyeja e trete eshte se minoriteti grek eshte i vendosur kryesisht neper fshatra te cilat jane homogjene nga ana e banoreve duke mos patur popullsi shqiptare. Shumica e grekeve qe jetonte neper qytete u asimilua nga shqiptaret. Keshtu psh u be ne Korce, Erseke, Voskopoje etj ku banoret greke me kalimin e kohes humbi identitetin kombetar. Ja pse greket e Aeksandrise nuk jane kthyer ne arabe, se nuk kane asgje te perbashket me ta.

[qorrbiba]

Shumica e grekeve qe jetonte neper qytete u asimilua nga shqiptaret. Keshtu psh u be ne Korce, Erseke, Voskopoje etj ku banoret greke me kalimin e kohes humbi identitetin kombetar. Ja pse greket e Aeksandrise nuk jane kthyer ne arabe, se nuk kane asgje te perbashket me ta.

Nuk ka pasur greke ne Korce, po jam i sigurte qe ka me qindra mije selanikas qe jane me origjine shqiptare (sidomos korcare dhe permetare).

Voskopoja eshte 100% vllehe dhe kur eshte themeluar atje s'ka pasur as greke, as shqiptare. Ne lulezim te saj ka pasur shume pak shqiptare dhe ndonje prift grek.

Erseka e Skraparit nuk me rezulton te kete kembe greku.

[Tannhauser]

Voskopoja eshte 100% vllehe dhe kur eshte themeluar atje s'ka pasur as greke, as shqiptare. Ne lulezim te saj ka pasur shume pak shqiptare dhe ndonje prift grek.

Voskopoja nuk ka pasur greke? Harrove qe ne Voskopoje ua hap Akademia e Re GREKE dhe kishte shtypeshkronjen e dyte GREKE ne ballkan (tjetra ishte ne Konstandinopol)??? E vertete eshte se nje pjese e konsiderueshme e popullsise ishte vllahe (dhe kjo e greqizuar) por jo 100%. Greket si ne Korce, Erseke, Kolonje, Voskopoje zoteronin edhe tregetine. Shqiptaret ne Voskopoje ishin nje pakice ardhacake. Kur u mblodhen shume, e dogjen...

[D&G Feminine]

Voskopoja nuk ka pasur greke? Harrove qe ne Voskopoje ua hap Akademia e Re GREKE dhe kishte shtypeshkronjen e dyte GREKE ne ballkan (tjetra ishte ne Konstandinopol)??? E vertete eshte se nje pjese e konsiderueshme e popullsise ishte vllahe (dhe kjo e greqizuar) por jo 100%. Greket si ne Korce, Erseke, Kolonje, Voskopoje zoteronin edhe tregetine. Shqiptaret ne Voskopoje ishin nje pakice ardhacake. Kur u mblodhen shume, e dogjen...

Ku ka ndonje informacion te detajuar per djegien e Voskopojes? Ali pashe Tepelena e dogji apo jo?

[drity]

Kur arvanitasit shtegetuan ne shek. e XIII dhe te XIV nuk kishin formuar ende nje identitet kombetar, as dinin gje per Skenderbeun etj.

Tannhauser,
me fal qe po te prish frymezimin, por nuk i ve faj arvanitasve te shek. XIII dhe te XIV qe nuk e njihnin Skenderbeun, per arsyen e thjeshte se ai lindi ne fillim te shekullit te ardheshem.

Apo po po aludon qe identiteti Shqiptar filloi me Skenderbeun?

[qorrbiba]

Voskopoja nuk ka pasur greke? Harrove qe ne Voskopoje ua hap Akademia e Re GREKE dhe kishte shtypeshkronjen e dyte GREKE ne ballkan (tjetra ishte ne Konstandinopol)??? E vertete eshte se nje pjese e konsiderueshme e popullsise ishte vllahe (dhe kjo e greqizuar) por jo 100%. Greket si ne Korce, Erseke, Kolonje, Voskopoje zoteronin edhe tregetine. Shqiptaret ne Voskopoje ishin nje pakice ardhacake. Kur u mblodhen shume, e dogjen...

Ka shume gabime ne cdo fjali qe thua dhe informacioni qe ti sjell eshte aq i pasakte, saqe nuk meriton fare pergjigje.

Po meqenese ky eshte forumishqiptar, duhet te jemi te sakte. Akademia nuk ishte fare greke, po vllehe. Voskopoja eshte qytet i paster vlleh. Toka ku qendron Voskopoja ne shekullin e XIII ka qene quajtur Vllahia e Madhe dhe ka bere shume luftera kunder Greqise (ne bashkepunim me shqiptaret dhe bullgaret). Nese ti thua qe vllehet jane pakice ardhacake, me mire beji dy here hesapet se do fillojme nje debat nga i cili do dalesh si pule e lagur.

Kucovllehet (vllehet e Greqise) ishin pjesa tjeter vllehe qe gjithashtu nuk eshte greke. Nga Kapshtica ne Selanik, Pindet, e shume zona te tjera jane te zoteruara nga vllehe te cilet e kane pasur historikisht turp te bejne krushqi me greket. Vllehet nuk ishin asfare te greqizuar, bile edhe sot nuk jane, megjithe orvatjet e Greqise. Shumica do te te thone qe jane "helene, po kurre greke". Dhe kete e thone qe te mund te kene poste ne qeveri, pasi ndryshe nuk jetohet dot ne shtetin e Venizellosit.

Djegia e Voskopojes, qytet vlleh nuk eshte veper e vlleheve po e bejlereve fqinje, te cilet e bene me urdher nga Stambolli. Dhe ai urdher erdhi pasi fanariotet e kuptuan qe kisha e Voskopojes po u dilte duarsh dhe po behesh gjithmone e me e pavarur.

Tregetia: Ne Voskopoje greket nuk zoteronin nje m. Ishin teper injorante qe te mund te mateshin me vllehet per tregeti. Vllehet kishin karvanet dhe ishin te vetmit te krishtere qe mund te mbartnin arme (pasi kishin aleance me sulltanin dhe shqiptaret), kurse greket nuk i deshte njeri. Cobenet ishin vllehe dhe ne qytet grumbullohej leshi e shitej ne Evrope. Greket s'ishin as poliglote (si vllehet) qe te dinin te shitnin ne Leipzig, Venecie e Vjene (tre panairet e leshit ne Evropen Lindore).

Se fundi, shqiptaret e vllehet ne kohen e Voskopojes ishin fshatare e qytetare te lire, kurse greket e fshatrave te Dropullit s'ishin gje tjeter vecse argate, fshatare te keputur, te marre nga Atika, per te punuar tokat e bejlereve shqiptare. Per here te pare pane me sy tokat pjellore te Epirit, dhe jo shkemb Athine, dhe nuk u shkulen me qe atje.

Dhe ne bejleret qe i morem ne pune, gelltitem corben e prishur e po vazhdojme ta vjellim....

[Tannhauser]

Po meqenese ky eshte forumishqiptar, duhet te jemi te sakte. Akademia nuk ishte fare greke, po vllehe. Voskopoja eshte qytet i paster vlleh. Toka ku qendron Voskopoja ne shekullin e XIII ka qene quajtur Vllahia e Madhe dhe ka bere shume luftera kunder Greqise (ne bashkepunim me shqiptaret dhe bullgaret). Nese ti thua qe vllehet jane pakice ardhacake, me mire beji dy here hesapet se do fillojme nje debat nga i cili do dalesh si pule e lagur.

Ti sigurisht qe do te justifikosh emrin qe ke por kjo nuk do te thote se keshtu do veproj dhe une. Prandaj lexo nje cik. Une nuk thashe se Voskopoja ishte greke, por kishte te tille te vendosur atje. Kur u krijua Voskopoja (ne shek. e XVI) u krijua nga vllehet dhe nuk ishte gje tjeter vecse nje fshat baritor (dhe kjo do te thote emri i saj). Ata qe e bene QYTET ishin greket qe e shnderuan ne nje pike kulturore dhe tregetare ne ballkan. Tani, kjo qe thua se Akademia e Re ishte vllahe eshte dicka skandaloze qe nuk kane arritur ta thone as vllehet vete! A nuk ishte shtypshkronja greke? A nuk egzistonte 'Eliniko Frontistirio'?

A nuk shkruan ne kishen e Prodromit keshtu?

Ανεκαινίσθι ο θείος, και πάνσεπτος ναός ούτος
δια συνδρομάς και εξόδων του τιμιοτάτου και ευγενεστάτου
άρχοντος Κυρ. Κυρ. Γεωργίου Γκούτζο επί έτους ΖΡΜ 1692.
Ανεστορήθη και ενδόξου, προφήτου και βαπτιστού Ιωάννη
δια συνδρομίς κόπου και μόχθου του πανοσιατάτου και καθυγουμένου
κυρίου Αντωνίου ιερομονάχου και δια εξόδων του τιμιοτάτου και ευγενεστάτου
άρχοντος Κυρ. Μιχάλη ιός μακαρίτου Κώστα Μοναχού Καλινίκου
ένεκεν τις ψυχής αυτού άμα συμβίας και τέκνων αυτού Αρχιερατεύοντος του μακαριωτάτου αρχιεπισκόπου
της αγιοτάτης πρώτης Ιουστινιανής Αχριδών Κυρ. Κυρ. Εγνατίου
Επή αίτους 1659.

Kasta kryesore e Voskopojes (intelektuale e tregetare) ishin shumica greke. Me thuaj ti c'fare mesonin ne Akademi, cilen gjuhe dhe c'fare libra botonin.

Kucovllehet (vllehet e Greqise) ishin pjesa tjeter vllehe qe gjithashtu nuk eshte greke. Nga Kapshtica ne Selanik, Pindet, e shume zona te tjera jane te zoteruara nga vllehe te cilet e kane pasur historikisht turp te bejne krushqi me greket. Vllehet nuk ishin asfare te greqizuar, bile edhe sot nuk jane, megjithe orvatjet e Greqise. Shumica do te te thone qe jane "helene, po kurre greke". Dhe kete e thone qe te mund te kene poste ne qeveri, pasi ndryshe nuk jetohet dot ne shtetin e Venizellosit.

Keto fiksime per 'shtetin e Venizellosit' mbaji per vete. Une e di shume mire cila eshte origjina e vlleheve te greqise dhe te shqiperise dhe te them se ata nuk paten asnjehere (pervec nje hene atje rreth viteve 1903-1914) identitet (kombetar) te ndryshem nga vendasit ku ndodheshin (shqiptare apo greke). Madje po te lexosh shkrimtare vllehe ne greqi (te konsideroj K. Mertzios) te duket sikur vllehet jane me greke nga greket. E kane kete gje te gjitha pakicat me kompleksitete. Prandaj keto brockullat per krushqi dhe mbleseri ti thush tek delet e forumit.

Djegia e Voskopojes, qytet vlleh nuk eshte veper e vlleheve po e bejlereve fqinje, te cilet e bene me urdher nga Stambolli. Dhe ai urdher erdhi pasi fanariotet e kuptuan qe kisha e Voskopojes po u dilte duarsh dhe po behesh gjithmone e me e pavarur.

Une nuk thash se ishte veper e vlleheve djegja, por veper e shqiptareve. Dhe arsyeja e djegjes nuk ishin keto pallavra qe shet ti per fanare e qeri por ishte deshtimi i revolucionit grek i viteve 1769-71 me Orlofin. Prandaj djegja ishte nje arsye hakmarrjeje i turqeve (dhe te trupave te tyre shqiptare) kundra grekeve.

Se fundi tregetia: Ne Voskopoje greket nuk zoteronin nje m. Ishin teper injorante qe te mund te mateshin me vllehet per tregeti. Vllehet kishin karvanet dhe ishin te vetmit te krishtere qe mund te mbartnin arme (pasi kishin aleance me sulltanin dhe shqiptaret), kurse greket nuk i deshte njeri. Cobenet ishin vllehe dhe ne qytet grumbullohej leshi e shitej ne Evrope. Greket s'ishin as poliglote (si vllehet) qe te dinin te shitnin ne Leipzig, Venecie e Vjene (tre panairet e leshit ne Evropen Lindore).

E po e thua dhe vete, c'fare qe tregetia e vlleheve. Nje lesh!. E ore mavri, te injorosh dhe zanatin e sterlashte te grekeve nuk e prisja...

Se fundi, shqiptaret e vllehet ne kohen e Voskopojes ishin fshatare e qytetare te lire, kurse greket e fshatrave te Dropullit s'ishin gje tjeter vecse argate te marre per te punuar tokat e bejlereve shqiptare.

Ne qofte se kete e the duke menduar se do hidhje ndonje kunje per mua te informoj se nuk jam nga Dropulli por nga Pogoni. Kjo teori per 'argate te marre' me sa duket ju eshte bere nje karamele e mire dhe e lepini.

Apo po po aludon qe identiteti Shqiptar filloi me Skenderbeun?

Nuk e them une, e tha K. Frasheri qe madje e cilesoi 'baba te kombit shqiptar'. Keshtu qe i bie qe arvanitet te kene tjeter baba.

[qorrbiba]

Kur u krijua Voskopoja (ne shek. e XVI) u krijua nga vllehet dhe nuk ishte gje tjeter vecse nje fshat baritor (dhe kjo do te thote emri i saj).

Me duket se duhet te te mesoj edhe greqishten: "polis" do te thote qytet e jo fshat.

Ata qe e bene QYTET ishin greket qe e shnderuan ne nje pike kulturore dhe tregetare ne ballkan.

Karakteristike tipike greke qe t'i vere emrin e vet punes se tjetrit. Shtypshkronja ishte greke, pasi prifterinjte ishin te tille. Gjeme e madhe qe vllehet ishin ortodokse, dhe i kishin marre nene ngarkim fanariotet.

Kasta kryesore e Voskopojes (intelektuale e tregetare) ishin shumica greke.

E pavertete. Kishte tregetare greke, po shumica e tregetareve dhe zejtareve ishin vllehe. Nuk ua linte njeri aq kollaj qendren e vlleheve dy palo grekeve qe shitnin qershia.

Une e di shume mire cila eshte origjina e vlleheve te greqise dhe te shqiperise dhe te them se ata nuk paten asnjehere (pervec nje hene atje rreth viteve 1903-1914) identitet (kombetar) te ndryshem nga vendasit ku ndodheshin (shqiptare apo greke). Madje po te lexosh shkrimtare vllehe ne greqi (te konsideroj K. Mertzios) te duket sikur vllehet jane me greke nga greket. E kane kete gje te gjitha pakicat me kompleksitete. Prandaj keto brockullat per krushqi dhe mbleseri ti thush tek delet e forumit.

Ti s'di asgje. Vllehet i hedhin hi syve burrave shume me te mire se ti e nderkaq jane ne krye te Greqise. Qe vllehet e maleve te Pindit kane pasur turp te bejne krushqi me greket nuk jane fjalet e mia po te udhetareve angleze te dokumentuar ne librin e tyre "The Nomads of the Balkans" by Wace & Thompson.

E po e thua dhe vete, c'fare qe tregetia e vlleheve. Nje lesh!. E ore mavri, te injorosh dhe zanatin e sterlashte te grekeve nuk e prisja...

Une c'faj kam se injorova zanatin tend te leshit? Thjesht po them qe vllehet e dinin me mire se ju.

Ne qofte se kete e the duke menduar se do hidhje ndonje kunje per mua te informoj se nuk jam nga Dropulli por nga Pogoni.

C'eshte pogonishtja sepse u bera kurioz keto ditet e fundit. Dialekt i shqipes apo greqishtes?

[qorrbiba]

Familja Kapodistria eshte me origjine veneto-greke dhe jo shqiptare, vellai i tij i vogel quhej Augustin dhe Kollokotroni nuk qe arvanitas. Nga kjo treshe i vetmi gjysemarvanitas qe Koleti (i cili ka qene frymezuesi i Megali Idhea-s).

Kjo eshte e pavertete. Familja Gjika eshte tipike shqiptare. Jane gjirokastrite. Kane qene zoterues ne Capod'Istria dhe per kete mbanin dy mbiemra (edhe Gjika, edhe Capod'Istria). Nga kjo dege ka qene edhe Dora d'Istria (ose Elena Gjika), e cila s'ka bere mister kurre qe ka qene 100% shqiptare. Agustin ka shume shqiptare. Greke s'ka.

Duhet te dish qe Korfuzi ishte nen Venecie ne ate kohe, po aty kishte nje komunitet shqiptar shume te forte. Nuk eshte faji i shqiptareve qe Kapodistriat blene toka ne Istria (e cila gjithashtu ishte pjese e Republikese se Venecias).

Shume shqiptare qe shkojne ne shkollat greke marrin kulture greke dhe e harrojne origjinen. C'u mesohet ne shkolle, u behet arme qe te shkojne kunder historise se kombit te tyre. Ju greket e dini mire zanatin dhe po e vazhdoni eksperimentoni me 600 mije emigrantet te cilet nje dite do i ktheni kunder nesh.

[Tannhauser]

Me duket se duhet te te mesoj edhe greqishten: "polis" do te thote qytet e jo fshat.

Po qytet, por detyrimisht do merrte mbaresen '-polis' se fjala 'horio' si mbarese nuk ishte akoma ne perdorim. Keshtu qe i gjithe vendbanimi, pavaresisht madhesise do merrte kete emer.

Karakteristike tipike greke qe t'i vere emrin e vet punes se tjetrit. Shtypshkronja ishte greke, pasi prifterinjte ishin te tille. Gjeme e madhe qe vllehet ishin ortodokse, dhe i kishin marre nene ngarkim fanariotet.

Kjo tregon edhe greqizimin e tyre. Madje shumica (qe te mos them plotesisht) e vlleheve te qyteteve ishin greqizuar. Dhe ne qofte se do mund te te permend edhe ithtaret e greqizmit.

E pavertete. Kishte tregetare greke, po shumica e tregetareve dhe zejtareve ishin vllehe. Nuk ua linte njeri aq kollaj qendren e vlleheve dy palo grekeve qe shitnin qershia

Zejtaret mbase, por tregetaret zor te bindesh edhe nje budalla se nuk ishin greke. Ne perandorine turke renditja e tregetareve vinte keshtu (sipas rendesise): greke, hebrej dhe armene. Vllehet nuk permenden per tregti gjekund, vecse per pune baritore.

Ti s'di asgje. Vllehet i hedhin hi syve burrave shume me te mire se ti e nderkaq jane ne krye te Greqise. Qe vllehet e maleve te Pindit kane pasur turp te bejne krushqi me greket nuk jane fjalet e mia po te udhetareve angleze te dokumentuar ne librin e tyre "The Nomads of the Balkans" by Wace & Thompson.

E pse te mos besoj Weigand-in qe shkroi nje studim ne dy vellime qe ishte shkencor dhe jo thjesht tregimtar?

Une c'faj kam se injorova zanatin tend te leshit? Thjesht po them qe vllehet e dinin me mire se ju.

Edhe qorr, edhe budalla. Zanati i sterlashte i grekeve eshte tregetia, leshin ta le ty.

C'eshte pogonishtja sepse u bera kurioz keto ditet e fundit. Dialekt i shqipes apo greqishtes?

Pogonisthja eshte valle.

Kjo eshte e pavertete. Familja Gjika eshte tipike shqiptare. Jane gjirokastrite. Kane qene zoterues ne Capod'Istria dhe per kete mbanin dy mbiemra (edhe Gjika, edhe Capod'Istria). Nga kjo dege ka qene edhe Dora d'Istria (ose Elena Gjika), e cila s'ka bere mister kurre qe ka qene 100% shqiptare. Agustin ka shume shqiptare. Greke s'ka.

Duhet te dish qe Korfuzi ishte nen Venecie ne ate kohe, po aty kishte nje komunitet shqiptar shume te forte. Nuk eshte faji i shqiptareve qe Kapodistriat blene toka ne Istria (e cila gjithashtu ishte pjese e Republikese se Venecias).

Une nuk e permenda aspak familjen Gjika dhe nuk me intereson. Familja Kapodistria eshte nje familje venedike (e cila quhej Vittori) dhe kur u vendos ne Istria e ktheu emrin ne Capodistria. Vet Kapodistria nenen e kishte nga ishulli i Qipros prandaj thash se ishte nga nje familje veneto-greke. C'me interesojne mua trillimet e c'do gazetari?