Topalli Presidente, rrezikon Sollakun

[Brari]

ndodh o petro ndodh qe ti shpetoc sirit te komanantit..
psh kur te lexon tyjan ne lëmë te letersise thot njeriu..
sa i kenduar e i emancipuar do jet ki petrua inë qe lexon ne gjuh te huaja umerto ekot me shoke.. mirpo kur e sheh ne politike petron nuku e dallon nga kthetrat e mendimet e instiktet prej altin arapo caushve..


gazeta sot..


Vizioni plus dhe minus i Fatos Nanos në strategjinë presidenciale

02 June 2007
Nga Kastriot Myftaraj

- Kur Fatos Nano u shfaq ditën e enjte në emisionin “Zonë e Lirë” të Arian Çanit, në televizionin “Vizion Plus”, ku tashmë ishte paralajmëruar, një ditë më vonë një intervistë ekskluzive e Presidentit Bush me gazetarin Andi Bejtja, u duk sikur Nano donte t’ u jepte shqiptarëve një vizion plus për të këqyrur enigmën e njeriut, që do të jetë Presidenti i ardhshëm i Republikës në Shqipëri, për të cilin të gjithë e dinë se do të vendoset paraprakisht në Uashington. Nëse kjo parabolë shpreh realitetin, atëherë Nano mund të konsiderohet që sot President i Republikës. Ky është vizioni plus, që Nano kërkoi të na jepte nëpërmjet “Vizion plus”, për zgjedhjen e Presidentit të ardhshëm të Republikës. Por, duket se ndërkombëtarët, ashtu si në vitin 2002 dhe në zgjedhjet e fundit vendore, i kanë lënë palët e politikës shqiptare në një lojë të lirë, për të ndërhyrë në momentet e fundit dhe për t’ i detyruar që të arrijnë një marrëveshje, sipas asaj që u ofrojnë konfidencialisht ndërkombëtarët. Prandaj, derisa të vijë kjo ditë do të vazhdojë konflikti për çështjen e zgjedhjes së Presidentit. Në daljen e vet në “Vizion Plus” Nano zbuloi kartat e tij në këtë lojë. Nano kërkon që të zgjidhet President me konsensusin e palëve dhe i propozuar nga opozita, çka do të thotë që Nano duhet të sigurojë konsensusin e Ramës para atij të Berishës, ose më saktë duhet që Rama t’ ia propozojë Berishës, Nanon si President konsensual. Për të arritur këtë Nano kërkoi t’ u japë dy njerëzve kryesorë, që së paku në letër duhet të japin konsensusin për zgjedhjen e tij President, Edi Ramës dhe Sali Berishës, disa vizione plus mbi atë që do të ndodhë nëse Nano bëhet ose nuk bëhet President i Republikës. Praktikisht, Nano u mundua të aplikonte, si ndaj Ramës, ashtu dhe ndaj Berishës, atë që në Teorinë e Lojërave njihet si “Nash solution” (Zgjidhja Nesh), sipas së cilës palët pjesëmarrëse në një lojë, ku secila ka diçka për të humbur në rast se nuk arrihet marrëveshja, do të shkojnë në një zgjidhje (marrëveshje) vetëm në rast se të dy palët e rrisin kërcënimin ndaj njëra - tjetrës në atë shkallë, që të arrihet balanca e kërcënimeve, çka do të imponojë zgjidhjen. Kështu, konsensusi është në fakt shantazh reciprok. Në daljen e vet në “Zonë e Lirë”, Nano e pohoi se ai e sheh dhënien e konsensusit për zgjedhjen e tij President, si një “Nash solution” midis atij, vetë Nanos dhe Ramës e Berishës. Të tjerët, duke përfshirë edhe Ilir Metën, janë figura në sfond. Duke e bërë këtë gjë, Nano zbuloi padashje dhe vizionin minus të vet në këto çështje. Nano i ofroi kryetarit të PS, Edi Rama një vizion plus mbi atë se çdo të ndodhë në rast se Rama nuk e jep konsensusin për zgjedhjen e Nanos President. Nano u shpreh se në këtë rast ai do të rikthehet në PS për të atakuar Ramën, ku më e pakta që do të bëjë është që ta përçajë përsëri partinë, duke krijuar një parti të re me mbështetësit e vet. Nano e di mirë se Rama nuk e dëshiron këtë gjë, pasi kështu relativizohet shumë pesha e Ramës në një të majtë, që këtë herë do të jetë tripolare (PS-partia e re e Nanos- LSI). Por, ndoshta kërcënimi i Nanos për Ramën ishte dhe më i tepruar se ç’ duhej për të arritur një “Nash solution” mes të dyve, pasi Rama nuk mundet mos të fillojë të alarmohet seriozisht për atë se, çfarë do të bëjë një Nano, që kërcënon në këtë mënyrë kur të jetë President i Republikës, që është një post ku precedenti “Moisiu” solli një zgjerim të madh kompetencash, praktikisht në kufijtë e një republike presidenciale. Rama e di mirë se Nano edhe pse është tolerant me bashkëpunëtorët nuk duron rreth vetes njerëz me profil të lartë. Pra, vizioni minus i Nanos ka të bëjë me efektin që bëjnë tek Rama kërcënimet e Nanos. Mos ndoshta Nano ekzagjeroi disi dhe kërcënimet e Nanos janë të tilla, që ta bëjnë Ramën të marrë parasysh dhe sfidën e Nanos në parti, vetëm për të shmangur kërcënimin, që i sjell Nano në postin e Presidentit. Tek e fundit kush është garanti në marrëveshjen e mundshme Nano-Rama? Se Rama nuk mund të rriskojë që ta lejojë Nanon të bëhet President pa pasur një garanci ndërkombëtare se Nano nuk do ta prishë marrëveshjen dhe nuk do ta silurojë Ramën, kur të ndihet shumë i fuqishëm dhe i sigurt në postin e Presidentit, ku Nano e ka në dorë fatin e Ramës, ndërsa Rama nuk ka se ç’ ti bëjë Nanos. Por, Rama ka arsye që të frikësohet edhe për një gjë tjetër, në rast se Nano do të zgjidhet President. Në rast se Nano do të zgjidhet President, ai do të jetojë me sindromin “Meidani”. Rexhep Meidani praktikisht doli nga politika pasi nuk u rizgjodh President i politikës dhe që dështoi të rikuperojë pozitën e vet në PS, pas një mungese pesëvjeçare. Nëse Nano bëhet tash President, ai në vitin 2012, kur t’ i mbarojë mandati do të jetë 60 vjeç, afërsisht sa Rexhep Meidani, i cili ishte 58 vjeç kur i mbaroi termi presidencial në vitin 2002. Nano në 2012, ashtu si Meidani në 2002, në rast se nuk rizgjidhet President, do ta gjejë veten tepër të ri për të dalë përfundimisht nga politika dhe do të kërkojë që të rikthehet në politikë, duke u rikthyer në PS. Në një PS me në krye Edi Ramën, ky do të jetë një mision i pamundur, edhe më tepër se ai i Meidanit në Kongreset e viteve 2003 dhe 2005. Në fakt Nano, që në momentin që do të hyjë në selinë e Presidentit, në rast se zgjidhet, do të mendojë për rizgjedhjen në vitin 2012. Pas dy mandateve në postin e Presidentit të Republikës Nano do të jetë i kënaqur që të tërhiqet përfundimisht në vitin 2017, në moshën 65 vjeç, pas një karriere politike 27 vjeçare. Por, në vitin 2012 Presidentit i takon që ta propozojë PD dhe aleatët e saj, të cilët atëherë pas të gjitha gjasave do të jenë në opozitë, dhe të cilët sigurisht që nuk ka arsye që të propozojnë Presidentin në detyrë të propozuar nga e majta. PD mund ta bëjë këtë gjë vetëm në një rast, sikur Nano ta kundërshpërblejë duke siluruar Ramën dhe duke e larguar nga PS. Derisa Nano ka nevojë për Ramën që ky të japë konsensusin për zgjedhjen e Nanos President, Rama bëhet i dëmshëm për planet e Nanos për t’ u rizgjedhur President. Në anën tjetër, Nano, duke avancuar në kërcënimet ndaj Ramës, i dha Berishës një vizion plus mbi atë se çfarë do të ndodhë në rast se Nano nuk zgjidhet President i Republikës. Tashmë Berisha e ka të qartë se në rast se Nano nuk zgjidhet President, ai do t’ i rikthehet konfliktit me Ramën në PS, duke e përçarë PS-në. Përçarja e PS-së është ëndrra e vjetër e Berishës, për të cilën ai është investuar shumë që kur ishte President i Republikës, dhe kur Nano ishte në burg. Atëherë, Berisha, edhe kur donte që të nxirrte në krye të PS rivalët e Nanos dhe në radhë të parë Metën, në fakt nuk e donte aspak daljen e Nanos nga politika, por donte që Nano të krijonte një parti të re, çka në të vërtetë do të thoshte përçarje e PS. Nano, duke i dhënë Berishës një vizion plus për atë se çfarë do të ndodhë në rast se Berisha nuk e jep konsensusin për zgjedhjen e Nanos President, i ka dhënë Berishës edhe premisat për të bërë analizën e kërcënimeve, sipas “Nash Solution”, domethënë analizën risk-përfitim. Në rast se Berisha nuk e jep konsensusin për zgjedhjen e Nanos President, atëherë do të shkallëzohet konflikti në PS dhe më e pakta që do të ndodhë është një shizmë e re në PS, duke u krijuar një parti e re e majtë nanoiste, ndërsa më e shumta largimi i Ramës nga PS, duke dalë Nano përsëri në krye të PS. Të dy këto skenarë janë të pëlqyeshme për Berishën. Në radhë të parë konflikti në PS do të tërheqë gjithë energjitë e kësaj partie, duke e bërë atë të paaftë për t’ i bërë një opozitë serioze mazhorancës, për një kohë të gjatë. Pra, Nano nuk është i aftë që të ndërtojë një balancë e kërcënimesh në raportin Berisha-Rama, në lidhje zgjedhjen e Nanos President, se Berisha Rama nuk përbën kërcënim për Berishën në rast se Nano nuk zgjidhet President. Në rast se Berisha nuk e jep konsensusin për zgjedhjen e Nanos President, atëherë kërcënimi “Rama” do të neutralizohet nga Nano. Berisha mundet që mos ta japë konsensusin për Nanon, si dhe të sigurojë përfitime nga Nano, pa pasur pasoja nga Rama. Madje Berisha nuk rrezikon as zgjedhjet e parakohshme, pasi ai në çdo rast mund t’ i referohet precedentit të zgjedhjes së Presidentit në vitin 2002, duke thënë se është gati t’ ia kthejë borxhin opozitës duke dhënë konsensusin për një President të propozuar nga opozita, por që nuk është figurë politike e opozitës. Sa për Moisiun, ai nuk është e vështirë të shmanget me njëmijë e një arsye. Në çdo rast Berisha e di se emrin do ta zgjedhin ndërkombëtarët. Përfitimet që mund të ketë Berisha nga zgjedhja e Nanos President dhe që Nano ia ofroi hapur në intervistën e tij të fundit, si shkarkimin e Prokurorit të Përgjithshëm Sollaku, dhe ndryshimet në Këshillin e Lartë të Drejtësisë, nuk janë asgjë për Berishën para perspektivës të realizimit të ëndrrës më të madhe të politike të tij, copëtimit të PS. Kaq gjë Nano duhet ta dijë dhe fakti që Nano megjithatë shprehet në këto terma, tregon se ai ka një vizion minus për prioritetet e Berishës. Berisha ka dhe një dyshim tjetër në lidhje me zgjedhjen e Nanos President. Në rast se Nano do të zgjidhet President, atëherë në letër Nano do të dalë nga politika partiake, pasi do të dorëzojë mandatin e deputetit dhe teserën e PS, duke dalë mbi palët politike. Që nga ky moment do të marrë fund dyshja Nano-Berisha në politikë dhe në politikë praktikisht do të mbetet vetëm Berisha përballë Ramës. Kështu Berisha do të mbetet i vetmi kryetar i partive parlamentare që ka qenë anëtar i PPSH, veç Skënder Gjinushit. Analistët pro Ramës me siguri që do të fillojnë të bëjnë zhurmë të madhe për dyshen anakronike ish-komuniste Berisha-Gjinushi në politikën shqiptare. Kështu që do të kërkohet edhe largimi i Berishës nga politika, së paku nga posti i kryeministrit, gjë për të cilët mund të krijohen edhe skenarë, në rastin më të keq, si ai që iu bë Nanos në 1998. Prandaj Berisha i ka të gjitha arsyet ta dojë Nanon në politikë, si kryetar partie. Berisha e di se në rast se Nano, në rast se nuk vendos që të silurojë Ramën për të siguruar rizgjedhjen në postin e Presidentit, me mbështetjen e PD, atëherë Nano do të joshet që të bëjë atë që bëri Berisha me PS-në, kur ishte President, pra të silurojë dhe të përçajë PD-në, në mënyrë që të sigurojë ngjitjen në krye të PD të njerëzve që do të japin konsensusin për rizgjedhjen e Nanos President, si kundërshpërblim që ai i ndihmoi të ngjiten në krye të PD. Në çdo rast, edhe Berisha bëhet një pengesë për ambiciet e Nanos për t’ u rizgjedhur President, pasi Nano e di mirë se nëse Berisha e jep konsensusin për zgjedhjen e Nanos President, këtë Berisha e bën se ka një ëndërr të fshehtë që ai vetë, Berisha, të jetë pasuesi i Nanos në kolltukun presidencial në vitin 2012, dhe se presidencën e Nanos Berisha e shikon si një hapje rruge për presidencën e tij. Faktin që Berisha është zgjedhur dy herë President nuk e shikon si pengesë, pasi këtu ka vend për interpretim të ndalimit kushtetues, se Berisha nuk ka konsumuar dy mandate, por vetëm disa muaj nga mandati i dytë, prandaj mund të quhet se Berisha ka konsumuar vetëm një mandat. Ashtu siç po luhet në interpretimin e Kushtetutës në Shqipëri, nuk është çudi që të bëhet edhe ky interpretim. Pastaj deri në vitin 2012 mund të kenë ndodhur shumë gjëra dhe të jetë bërë një Kushtetutë e re. Një Nano që ka ambicien e rizgjedhjes, nuk do të jetë i prirur t’ u qëndrojë marrëveshjeve me Berishën dhe do të ketë interes ta silurojë këtë të fundit. Pyetja qendrore e kësaj analize mbetet: Pse Nano e kërcënoi aq fort Ramën, duke rrezikuar që ta joshë Berishën të shijojë përplasjen Nano-Rama në PS? Kjo ndodhi se Nano i trembet fort një marrëveshjeje Rama-Berisha kundër Nanos, me Moisiun si kandidaturë presidenciale konsensuale, duke i ofruar Rama Berishës garanci se Mosiu do të jetë më i dëgjueshëm ndaj Berishës, ndërsa Berisha si kundërshpërblim duhet të qëndrojë neutral kur Rama dhe Moisiu ta silurojnë Nanon, me anë të Sollakut, duke i dhënë si alternativë ose penalizmin ose largimin jashtë vendit. Në këto rrethana lojtari që ka në dorë letrat më të mira është Berisha, i cili si gjithmonë i mban hapur të gjitha opsionet, edhe pse çuditërisht arrin t’i keqpërdorë shanset, si kurrkush tjetër. Por Berisha ka përballë një mjeshtër të blofit, që është Fatos Nano.