FMN: Reforma fiskale ne Shqiperi, shembul per gjithe rajonin

[Anisela]

Te gjithe shtetet e Europes kan nje takse te sheshte dhe kam degjuar se e kan mbi 20 %.
Ne themi se do te shkojm drejt Europes , por si ? Kete ligj se pranojm ate tjetren jo . Na shpjego ti Zemrushe me qe ke bere disa llogari aty , si eshte ne Amerike kjo taksa e sheshte . A ja mbajne prindeve tuaj kete taks , apo i marrin te gjith rrogen qe ju paguhet nga siperrmaresi bruto .
Me vone do nxjerr ca dekumenta dhe do jap dy shembuj me fakte , se sa % eshte ne Gjermani kjo taksa e sheshte e nje puntori dhe e nje biznesit te vogel .
Shumica jemi emigrante dhe do benin shume mire te sillnin ketu nga nje shembull se si aplikohet taksa e sheshte ne shtetin ku jetoni .

Te gjithe shtetet kane taxe....Suedia 30%.Nje shtet nuk mund te funksionoje sic duhet pa taxe..Me kete mentalitet, Shqiperia nuk mund te shkoje drejt Europes!

[Brari]

po nje gje dihet se me Berishen taksa do shkoj ne sherbim te shtetit e jo te taulando ballo ruco sahato 3000 euroshe..

gazeta sot

--

Biblioteka Kombëtare së shpejti me ambiente të reja

14 May 2007
Në kuadër të përgatitjeve për festimin e 85-vjetorit të Bibliotekës Kombëtare, ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Ylli Pango, vizitoi dje këtë institucion të rëndësishëm të kulturës sonë kombëtare.I shoqëruar nga drejtori i Bibliotekës Kombëtare, Aurel Plasari, ministri Pango bëri ndalesa apo kalime në sektorë të rëndësishëm të këtij institucioni si në Zyrën e Shkollës Kombëtare të Bibliotekomonisë, Agjencinë e Bibliografisë Kombëtare, Agjencinë e ISBN-së, sallat e leximit, si edhe në Ndërtesën e Vjetër të BK në rikonstruksion e sipër. Në “American Corner” Ministri u ul e bisedoi me drejtues dhe specialistë të BK, të cilët e njohën me punën që bëhet në këtë institucion për grumbullimin, përpunimin dhe shërbimin e vlerave të trashëgimisë kombëtare të shkruar në kushtet e Shoqërisë së Informacionit. Edhe një herë u evidentua problemi i mjediseve të pamjaftueshme në të cilat ushtron veprimtarinë e saj Biblioteka Kombëtare, si edhe rrugët për zgjidhjen e këtij problemi. Mbi zgjerimin e mjediseve të Bibliotekës, ministri Pango tha se kjo ceshtje po trajtohet gjeresisht nga juristet nepermjet nje projekti per marrjen e ambjenteve perkatese te TOB, qe Bibloteka aktualisht nuk i ka nen funksionet e saj. Per kete qellim ne mbledhjen e ardhshme te Keshillit te Restaurimit qe drejtohet nga ministri i MTKRS, do të paraqitet projekti për zgjerimin e Bibliotekës. Ky projekt do të përfshijë edhe përmirësimin e shërbimeve ndaj lexuesve. Sipas ministrit Pango, në mjediset e reja të Bibliotekës duhet t’i jepet më shumë hapësirë librit dhe vlerave të kulturës perëndimore. Përsa i përket Bibliotekës së Vjetër, mjediset e të cilës po mbarojnë së rikonstruktuari, së shpejti do të fillojnë funksionimin dhe pritet të ketë edhe lëvrime fondesh të konsiderueshme.

[Zemrushja]

Te gjithe shtetet kane taxe....Suedia 30%.Nje shtet nuk mund te funksionoje sic duhet pa taxe..Me kete mentalitet, Shqiperia nuk mund te shkoje drejt Europes!

Me sa eshte perfolur nuk flitet per te mos taksuar popullin dhe bisneset.. po per takse te sheshte apo progresive..

[no name]

“E sheshta”: te gjithe me shume tatim


Derguar me: 16/05/2007

• Nga Bashkim Kopliku

Qeveria e ka me bosët, jo me ne të varfrit, jo me ne që kemi pagat e ulëta,” gënjejnë veten shumë nga partizanët e qeverisë, kur diskutojnë për efektet e taksës së sheshtë (“të sheshtës”), e asaj të tatimit mbi të ardhurat personale (nga pagat). Në vijim do të vërtetojmë me “saktësi matematikore”, se ata që do të paguajnë më shumë tatim, janë pothuaj të gjithë shqiptarët, e jo vetëm të varfrit; përfitojnë vetëm ata me paga mbi 140 mijë lekë në muaj (1, 4 milionë të vjetra!) që numërohen me gishta.
Për të kuptuar se ç’bëhet, fillimisht do të shqyrtojmë se sa tatim paguajnë sot, e sa do të paguajnë kur të vendoset taksa e sheshtë, një treshe përfaqësuese e të punësuarve shqiptarë. Këta janë: i pari, një punëtor i thjeshtë, me pagë mujore 20 mijë lekë; i dyti, një punonjës i mesëm (arsimtar i vjetër, apo llogaritar etj.) me pagë mujore 35 mijë lekë; i treti, një punonjës “bos”, me pagë mujore 300 mijë lekë.
Sot paguhet tatimi mbi të ardhurat, sipas tabelës (1) që vijon:
Ja si përdoret kjo tabelë. P.sh., paga 20 mijë lekë, shtrihet në mes pagave 14 mijë e 40 mijë lekë (kolonat 1 dhe 2), prandaj do të tatohet me 140 lekë (kolona 3) plus 5 % (kolona 4) të diferencës së pagës së dhënë (20 mijë lekë), me pagën min. të kolonës 1, pra plus 300 lekë (20 000 - 14 000=6 000; 5% e 6 000=300 lekë). Në shembullin tonë, tatimi gjithsej është 440 lekë në muaj (140 + 300= 440).
Thuhet se “e sheshta” do të jetë 10% e pagës—në fakt, çfarë nuk kanë përrallisur sa herë dalin qeveritarët në masmedia, por ne po i mbetemi “sheshit”, pra që norma e tatimit është një, dhe vetëm një. Kur qeveria të na tregojë se si e qysh do t’i përkrahë të varfrit, duke e zhbërë “të sheshtën”, me të tatëpjeta e të përpjeta, këtu jemi, i përditësojmë llogaritjet tona. Meqë po i mbetemi “sheshit”, tatimin do ta llogaritim kështu: p.sh., për pagën 20 mijë lekë, tatimi gjithsej do të jetë 2 000 lekë (thjeshtë 10 % e pagës).
Në tabelën (2) në vijim, kemi përmbledhur rezultatet e llogaritjeve për krahasimin e dy tatimeve, për secilën nga tri pagat tona përfaqësuese.
Duket qartë se me kalimin tek “e sheshta”, tatimi rritet për pagën e parë dhe të dytë, përkatësisht me 1 560 lekë dhe 2 310 lekë (në kolonën 5, jepet diferenca e kolonave 4 me 3), apo rritet përkatësisht me 365 % dhe 194 % (në kolonën 6, jepet në përqindje, raporti i kolonës 6 me 3); apo rritet me 4,55 herë dhe përkatësisht me 2,94 herë (në kolonën 7, jepet raporti i kolonave 4 me 3).
Kurse bosët (shihni nr. 3 të kolonës 1), paga përfaqësuese 300 mijë lekë (kolona 2), do të paguajnë shumë më pak me “të sheshtën” sesa sot, e pikërisht 12 940 lekë më pak (kolona 5, shenja minus tregon se tatimi në kolonën 4, është më i vogël se ai i kolonës 3), apo 30 % më pak (kolona 6, prapë shenja minus!), apo 0,7 herë më pak (kolona 7).
Rezulton se çdo shqiptar që ka pagën (të ardhurat) deri në rreth 140 mijë lekë në muaj (141 200 për lexuesit që janë qejflinj të saktësisë), do të goditet nga kjo taksë e sheshtë, sepse do të paguajë më shumë—sesi i kemi bërë llogaritjet, nuk po e shpjegojmë, se do të mërzitnim lexuesin. Pra, praktikisht, humbin të gjithë të punësuarit aktualë shqiptarë: zor se gjeni në rrethin tuaj ndonjë që përfiton, pra ndonjë njeri me pagë mbi 1, 4 milionë lekë të vjetra në muaj, sepse ata janë fare, fare pak—mund të ketë shumë lexues që nuk kanë asnjë të tillë në rrethin e vet!
Se si do të reagojë ekonomia në tërësi, kjo është temë tjetër dhe shumë e koklavitur, prandaj në këtë shkrim nuk ka vend për të vërtetuar nëse qeveria ka bërë mirë apo keq.
Nganjëherë, pak llogaritje “me laps në dorë” (me kompjuter, në fakt), flasin shumë më tepër se sa e sa komente me llomotitje pa fund.



Balkanweb

[Albo]

Taksa e ulet per biznesin eshte nje gurr barazpeshues per koston e larte qe qeveria po imponon mbi biznesin: pagesat per sigurimet shoqerore te te gjithe punetoreve dhe rritja e pages minimale.

Taksa e sheshte 10% eshte shume here me e ulet se vendet fqinje evropiane dhe me kete qeveria kerkon te krijoje kushte per te terhequr investitore te huaj te cilet mund te bejne nje fitim me te madh ne Shqiperi se sa ne vendet e tjera te rajonit, dhe te zgjeroje mushkerite e biznesit te vogel ne vend qe eshte shtypur ne menyre te pameshirshme nga 8 vjetet e monopoleve socialiste.

Dhe rritja e investimeve dhe bizneseve sjell hapjen e vendeve te reja pune qe sjell rritjen e mireqenies ne vend.

Albo

[Zemrushja]

E kush po thote se nuk duhet te aplikohet taksa ne Shqiperi?

Sigurisht qe per nje vend qe nuk ka te zhvilluar ekonomi vendase taksat jane burimi kryesor i "jeteses" se qeverise. Puna eshte qe nese nje investitor vjen te investoje ne Shqiperi nuk do ndikohet shum nga taksa.. Pse? Sepse lenda e pare prodhuese eshte 100 her me e lire se ne vende te tjera, dhe sigurisht dhe forca puntore eshte e lire.. Normalisht qe i intereson..

Persa i perket takses.. Le te ishte dhe 15-20% por e shkallezuar dhe jo e sheshte.

Mesa degjova Genc Ruli tek nje interviste qe kishte dhene, 50% e bisneseve jane ne prag falimentimi.. C'do te thote kjo? huh.. probleme me te medha akoma..

- Rritja e papunesise
- Rritja e inflacionit (e kushtezuar nga dy koeficiente nga rritja e papunesise dhe nga rritja e takses tek bisneset e vogla)
-etj
-etj

Eh, ..

[no name]

Arsimi, shëndetësia dhe pagat e ulëta, rritja 20 për qind plus kompensim


Bode: Do kompensojmë pagat nga taksa e sheshtë 10 për qind



Fabiola Çela

Me hyrjen në fuqi të taksës së sheshtë prej 10 për qind, qeveria do të kompensojë punonjësit që kanë paga të ulëta, në mënyrë që kjo taksë të mos ndikojë në të ardhurat e tyre.

Kështu është shprehur dje ministri i Financave, Ridvan Bode, në një intervistë të dhënë për televizionin “Klan”. “Nuk do të ketë asnjë nëpunës publik, asnjë punonjës që për shkak të aplikimit të taksës së sheshtë mund t’i preken të ardhurat personale. Kompensimi i kësaj mase në rritjen e pagave, të cilën ne programojmë të fillojë në muajin korrik, është tërësisht në përputhje me efektet që mund të japë kjo taksë në fazën e parë të zbatimit”, ka thënë ministri Bode. Kjo do të thotë se më 1 korrik, pagat e arsimit, shëndetësisë dhe pagat e ulëta do të rriten me 20 për qind dhe përveç kësaj rritje do të ketë edhe një masë kompensimi.
Më hyrjen në fuqi të taksës së sheshtë, tatimi mbi të ardhurat personale nuk do të jetë më i përshkallëzuar, por do të jetë në masën 10 për qind për të gjitha kategoritë e pagave. Ndërkohë për pagat deri në 30 mijë lekë, 10 mijë lekëshi i parë nuk do t’i nënshtrohet taksimit.

Akciza
Akciza e karburanteve do të rritet me 4 lekë/litri dhe, si rrjedhojë e kësaj grosistët nuk kanë ngurruar të deklarojnë se do të rrisin çmimin e shitjes. “Kjo rritje apo dhe akcizat e tjera që nuk kanë asnjë peshë në realizimin e të ardhurave apo në kontributin e Buxhetit të Shtetit, bëhet me qëllimin për të krijuar një përafrim të nivelit të tyre me ato të vendeve të rajonit”, tha ministri. Por, sipas tij, rritja e akcizave të karburantit reflekton edhe një fakt të tregut, i cili është jo elastik. “Edhe pse është një treg i hapur, për shkak të një farë monopolizimi që ekziston në disa produkte, sidomos në karburante”, ka deklaruar Bode. Kjo do të thotë se niveli aktual i çmimeve të karburanteve reflekton nivelin e çmimeve të tyre në momentin kur konjukturat ndërkombëtare patën një rritje drastike të çmimeve. Pra, në një moment krize të tregut kombëtar të karburanteve, rritja e çmimeve shkoi në këto parametra dhe, pas kësaj, kur tregu ndërkombëtar i karburanteve pati një ulje të çmimeve dhe niveli i tregtimit me pakicë i karburanteve në vendet e tjera pësoi po ashtu rënie, në Shqipëri mbeti në të njëjtin nivel. “Pra kemi të bëjmë me një treg, i cili ka një mungesë të plotë elasticiteti në raport me konjukturën më të hapur dhe për këtë arsye ne mendojmë që masa prej 5%-7% është një masë për të kompensuar edhe këtë elasticitet të pazhvilluar të tregut tonë dhe këtë veprim pak a shumë jo konkurrues që zhvillojnë disa elementë të tregut”, tha ministri.

Paketa
Në deklaratën e tij të djeshme, ministri vuri në dukje faktin që masat e marra ndaj biznesit në këtë paketë fiskale kanë si synim formalizimin e tregut. “Ekziston një strategji, e cila në tërësinë e saj është koherente: nga njëra anë ulim barrierat administrative dhe fiskale, nga ana tjetër krijojmë kushte dhe mundësi, që përmes një kuadri ligjor më të përshtatshëm të mund të detyrojmë gjithnjë e më shumë pjesët informale të ekonomisë që të dalin në dritë”, tha ai. Pra, thelbi i kësaj politike është që tregu vendas të bëhet sa më tërheqës, si për investitorët vendas, por edhe ata të huaj.



Policia Tatimore


Në paketën fiskale ka dhe një ndryshim të procedurave tatimore, ku Policisë Tatimore i jepet atributi i Policisë Gjyqësore. Sipas ministrit, dhënia e atributeve të Policisë Gjyqësore – Policisë Tatimore, ka qenë një detyrim i hershëm që në momentin e miratimit të Kodit Penal. “Por deri më sot ky veprim është harruar. Kjo për shkak të nivelit të administrimit që ka pasur sistemi tatimor deri më sot dhe për eficiencën që ka pasur administrata tatimore, e cila është marrë me procedura të tjera dhe që nuk e ka ndjerë nevojën e një procedure të tillë, që do të ishte thelbësore në luftën kundër informalitetit dhe korrupsionit”, tha Bode. Këto atribute i ka edhe Policia Doganore.



Labinot-Mal
AMC shkollë të re për fëmijët

Dje me rastin e 1 Qershorit, në Labinot Mal filluan punimet e shkollës së re 9-vjeçare. Shoqata “Kujdesi për të gjithë” ka iniciuar projektin dhe ndërtimin e kësaj shkolle, i cili është mbështetur financiarisht nga AMC. Përfaqësues të AMC dhe Shoqatës “Kujdesi për të gjithë” vendosën tullën e parë në themelet e shkollës së re. Në shkollën që do të ndërtohet do të mësojnë rreth 75 nxënës të kësaj zone. Shkolla e vjetër është në prag të shembjes dhe aktualisht të gjithë fëmijët mësojnë në një klasë. Me ndërtimin e shkollës së re, fëmijët do të bëjnë më pak rrugë për të ndjekur mësimin, duke shkurtuar distancën më të largët nga 60 në 25 minuta. Në ceremoninë e organizuar me këtë rast ishin të pranishëm përfaqësues të prefekturës, drejtorisë arsimore, komunës Labinot Mal, drejtoria e shkollës, mësues.



Pasojat, pritet një rënie e sektorit të ndërtimit

Shoqata e Ndërtuesve: Nuk po punojmë
Shkak i bllokimit të punës, mosmbledhja e KRT-së Tiranë

Ditë të vështira për industrinë e ndërtimit. Prej disa muajsh ndërtuesit janë duke punuar me lejet e ndërtimit që kanë marrë vitin e kaluar, pasi për këtë vit nuk është dhënë asnjë leje ndërtimi. Kjo situatë ka ndikuar negativisht në ecurinë e sektorit të ndërtimit. Sipas Petraq Kokës, anëtar i Bordit drejtues i Shoqatë së Ndërtuesve, gjatë muajve të ardhshëm pritet të ketë një rënie në aktivitetin e kësaj industrie. Kjo për shkak të mosdhënies së lejeve të ndërtimit. Jo pak herë ndërtuesit kanë kërkuar mbledhjen e menjëhershme të KRT-së së Tiranës, mbledhja e së cilës do t’i jepte një zgjidhje situatës së krijuar në vend. Ndërkohë, sipas ndërtuesit Avenir Kika, vetëm gjatë muajit maj janë hipotekuar 20 pallate të reja. “Shpresohet të ecet me të njëjtin ritëm gjatë muajit qershor 2007 për të regjistruar dhe 20 pallate të tjera, sipas listës së bashkangjitur”, tha Kika. Ndërkohë që deri në fund të këtij vit janë parashikuar që të hipotekohen 200 pallate të reja. Ndërkaq vëmendjes së ndërtuesve nuk i ka shpëtuar as projektligji i ri “Për inspektimin në ndërtim”. Konkretisht, ata kanë propozuar që inspektimi i ndërtimit të kryhet duke ndarë kompetencat dhe konkretisht, bashki/komunë të ketë të drejtën e ushtrimit të kontrollit për çështjet që i përkasin me ligj asaj, pra çka përfshin ligji i urbanistikës (kondicione urbane dhe leje ndërtimi). Ndërsa prefektura apo qarku të ketë të drejtën e ushtrimit të kontrollit të plotë mbi ligjshmërinë teknike në ndërtim. Inspektorati qendror të ketë veprimtari vetëm koordinuese për institucionet e vartësisë së saj dhe kontrolluese vetëm mbi aktivitetin e këtyre institucioneve, vetëm në rastet e verifikimit të ankimimeve. Ndërkohë në nenin 6 të këtij projektligji, flitet për delegimin e përgjegjësive dhe detyrave për inspektimin ndërtimor e urbanistik nga bashkia/komuna te qarku, në ato raste kur bashkia/komuna nuk disponon kapacitete administrative ose financiare të mjaftueshme për të ushtruar përgjegjësitë. Por sipas Shoqatës së Ndërtuesve, ky nen nuk parashikon shprehimisht që qarku ka të drejtë të ushtrojë funksionet që i janë deleguar vetëm për ato komuna/bashki pjesë të qarkut, të cilat i kanë deleguar funksionet në fjalë ose që kanë lidhur marrëveshje bashkëpunimi. “Nga përmbajtja e paragrafit të dytë të nenit 6, nuk është e kuptueshme nëse bashkia/komuna është e detyruar të delegojë te qarku funksionin e planifikimit urban, menaxhimit të tokës dhe fondin parashikuar për këtë qëllim, edhe bashkia/komuna nëse disponon kapacitete administrative ose financiare të mjaftueshme për të ushtruar përgjegjësitë”, thanë ndërtuesit.



Atmosfera festive


ProCredit Bank nëpërmjet punonjësve të saj ka uruar dje të gjithë fëmijët e çerdheve, kopshteve dhe shkollave që ndodhen pranë degëve dhe agjencive të saj. Njëkohësisht, shumë degë të ProCredit Bank kanë organizuar aktivitete festive në ambientet e bankës dhe jashtë saj. Disa degë në ambientet e jashtme të bankës kanë vendosur stenda, ku çdo fëmijë që ka kaluar pranë saj i është uruar gëzuar festa, duke iu dhuruar tullumbace në ngjyrë të bardhe dhe të kuqe, si dhe ëmbëlsira të preferuara prej tyre. ProCredit Bank përveç aktiviteteve dhe vizitave që ka realizuar në institucione publike dhe private (çerdhe, kopshte dhe shkolla) ka qenë e pranishme edhe në qytete të ndryshme të vendit.

© 2003 Gazeta Panorama

[no name]

Taksa e sheshte, protestojne mesuesit
Luljeta Ndoka
E Premte, 08 Qershor 2007


Pervec perfaqesuesve te biznesit, nje kategori e re buxhetoresh kundershton aplikimin e takses se sheshte. Venia ne zbatim e projektit me te ri financiar te qeverise, ka sjelle reagimin e mesuesve, te cilet duket se cenohen direkt me fillimin e aplikimit te saj. Kete qendrim e kane shprehur dje perfaqesues te Federates se Sindikatave te Arsimit dhe Shkences, si dhe ata te Sindikates se Arsimit. Qe te dyja sindikatat kane qene te nje mendimi se taksa e sheshte u hap probleme financiare me se 36 mije arsimtareve ne te gjithe vendin. Kjo, sepse atyre u bie qe te paguajne rreth 1 mije lek te reja ne muaj me shume sesa paguajne aktualisht.

Per ta sqaruar me mire se ku qendron problemi, perfaqesues te sindikatave kane dhene shpjegime konkrete ne shifra. “Aktualisht, paga me e ulet ne arsimin parauniversitar per mesuesin, qe fillon punen per here te pare ne shkollen 9-vjecare, eshte 2515 leke. Ndersa per mesuesin qe e fillon punen ne shkollen e mesme eshte 2815. Kjo kategori mesuesish, pra mesuesit qe e fillojne punen per here te pare dhe qe kane vjetersi deri ne 15 vjet ne arsimin 9-vjecar dhe deri ne 7 vjet ne arsimin e mesem, do te paguajne nje tatim nga 90 deri ne 100 leke ne muaj me shume se tatimi qe paguajne sot”, deklaroi kryetari i Sindikates se Arsimit, Xhaferr Dobrusha. Sipas tij, kjo do te ndodhe edhe pse qeveria ka premtuar se 10 mije leket e para te pages nuk do te tatohen.

Sipas drejtuesve te konferences, vendosja e takses se sheshte do te sjelle probleme me te ndjeshme te 25 mije mesues te tjere, qe kane nje vjetersi ne pune mbi 15 vjet ne arsimin 9-vjecar dhe mbi 8 vjet ne arsimin e mesem. “Te gjithe keto kategori mesuesish sot marrin nje page mujore bruto mbi 30 mije leke dhe, per pasoje, nuk perfitojne nga mostatimi per 10 mije lekeshin e pare, sic behet per ata punonjes, paga mujore bruto e te cileve eshte nen kete mase”, thane perfaqesues te sindikatave. Per pasoje, sipas tyre, mesuesi ne shkollen e mesme me vjetersi ne pune mbi 7 vjet, nga 943 leke tatim mbi pagen qe paguan sot, pas vendosjes se takses se sheshte do te paguaje 3007 leke, ndersa mesuesi me vjetersine maksimale ne shkollen e mesme do te paguaje 2120 leke me shume.

Duke pasur parasysh keto pasoja, sindikatat kane kerkuar nga Ministria e Arsimit dhe Qeveria fillimin e menjehershem te bisedimeve per gjetjen e rrugeve dhe mundesive per te kompensuar uljen qe peson paga aktuale neto e mesuesve, nga aplikimi i takses se sheshte. “Nuk do te pranojme asnje ulje te pages aktuale neto te mesuesve, per shkak te aplikimit te takses se sheshte”, deklaruan dje drejtuesit e sindikatave. Sipas tyre, ky kompensim duhet te behet para ose krahas rritjes se pagave, qe do te behet me 1 korrik.

[no name]

Taksat, per cfare paguajne shqiptaret
Blerina Hoxha
E Hene, 25 Qershor 2007


"Taksat dhe vdekja jane te sigurta", eshte nje shprehje tashme e urte per popullin amerikan edhe ne vende te tjera, ku shteti e ka konsoliduar pranine e tij. Por, ne sistemin ku po zhvillohet ekonomia jone te paguash per sherbimet qe te ofron shteti eshte anormale. Bindja e trasheguar nga ekonomia socialiste, qe shteti sherben falas, duket se ende udheheq mendesine per t'iu shmangur sa mund pageses se taksave. Pikerisht per kete sjellje, Shqiperia i ka rruget me te prishura, se paguan me pak taksa, ka ndotjen me te madhe te ambientit, se paguan me pak taksa, perfiton sherbimet me te dobeta te mundshme publike, se nuk i paguan ato. Si rezultat i ketij mentaliteti, qeveria dhe pushteti lokal vjel gjysmen e taksave qe vilet ne rajon dhe po keshtu ofron sherbime jocilesore, duke i dhene vendit ate panorame qe ne rendom i themi skamje.

Por, pavaresisht momentit, ekonomia vendase e ka pasur nje tradite te hershme per te kontribuar ne shtet nepermjet tatimeve dhe taksave.

Sistemi tatimor modern ne Shqiperi i ka fillimet e tij ne vitet e para te shekullit te kaluar. Por, historikisht, fillimet njihen shume me heret, ne epoken e hershme parailire, d.m.th., qe ne fillimet e prones private dhe te civilizimit njerezor. Ne studimet historike dhe dokumentet e shumte te zbuluara, te cilat flasin per epoken paralilire, ilire e te mesjetes, hasen te dhena mbi sistemin tatimor te perdorur si nga fiset, mbreterit ilire, Roma, Bizanti e me vone deri te Venediku, Skenderbeu dhe pushtuesit otomane.

Me e njohur dhe e dokumentuar per sistemin tatimor ne Shqiperi eshte periudha e vone e pushtimit turk e, me pas, deri ne shpalljen e pavaresise, qeverive shqiptare te ardhura me pas, sidomos ajo e Mbreterise Shqiptare, deri ne perfundim te Luftes se Dyte Boterore. Pas perfundimit te saj, kemi nje periudhe te gjate e te erret, ku sistemi tatimor "u zhduk" me heqjen e prones private nga sistemi komunist, per t'i lene vendin me pas, zhvillimeve demokratike te viteve '90-te, rilindjes se prones private e, per rrjedhoje, dhe ringritjes se sistemit tatimor shqiptar.

Taksat dhe tatimet ne mesjete

Qe nga shekulli XVII deri ne krijimin e shtetit shqiptar kane ekzistuar tatime te tilla si: tatimi mbi perdorimin e tokes bujqesore, mbi te ardhurat personale, taksa per duhanin, pijet alkoolike, kafese etj. P.sh., ne vitin 1907, mesojme se ekzistonte nje tatim mbi te ardhurat personale qe ishte i njejte per te gjithe: 5 grosh (paraja e kohes) per cdo person. Por duke pare qe ekzistonin te ardhura te ndryshme midis individeve, u be i mundur ndryshimi i ketij ligji dhe u vendos nje ndarje tjeter ajo ne klasa, e cila bente nje klasifikim sipas nivelit te te ardhurave individuale. Ne njeren klase vendoseshin profesioniste te provincave, te prefekturave dhe te nenprefekturave ne masen 15-35 grosh, klasa e dyte, ku benin pjese tregtaret dhe pronaret e medhenj, qe kishin nje tatim i cili varionte nga 70-200 grosh, si dhe klase e trete, ku perfshiheshin pasaniket, te cilet tatoheshin ne masen 400 grosh. Ne vitin 1927, Ministria e Financave e atehershme ka hartuar projektligjin e pare per tatimin mbi fitimin (Nr. 2575, date 31.11.1927). Ky ligj perbehej nga 66 nene. Neni i pare i te cilit ishte si vijon: Neni 1:"Cdo fitim qe rrjedh prej ushtrimit te tregtise, te zejtarise, te profesioneve te lira te sipermarrjeve bujqesore, pyjore e te tjera, si dhe prej rrogave te nepunesve private, i nenshtrohet ketij tatimi".

Pagesat e detyrimeve ne periudhen e Mbretit Zog

Sistemi fiskal qe zbatoi shteti shqiptar gjate ketyre viteve ndahej ne tre grupe te medha: tatimet direkt (ose te drejtperdrejta), tatimet e terthorta dhe taksat shteterore.

Ne Tatimet e drejtperdrejta benin pjese tatimet mbi prodhimin e tokes, tatimi mbi bagetine, tatimi mbi ndertesat, tatimi mbi fitimet, tatimi mbi te ardhurat e trashegimine, tatimi mbi prodhimet e pyjeve dhe te guroreve, detyrimi i popullsise per punimin e mirembajtjen e rrugeve.

Ne tatimet e terthorta benin pjese tatimi i konsumit dhe taksat doganore.

Kurse te taksat shteterore benin pjese monopolet fiskale.

Sistemi taksave dhe tatimeve gjate regjimit

Periudha 1944-1990, gjate se ciles shteti komunist shpalli se nuk ekzistonte prona private apo tregtia e lire. Gjithcka ishte prone e shtetit. Per hir te se vertetes, duhet thene se, nga viti 1994 deri ne vitet '60-te, sa kohe ekzistonte ende prona private, ne Shqiperi u zbatua ne forme te cunguar edhe sistemi tatimor, i cili, ne fakt, synonte ta drejtonte pronen private drejt kolektivizimit masiv, pra zhdukjes se saj. Po ashtu, ne vitet e para pas Luftes se Dyte Boterore, me vendosjen e sistemit komunist, u perdoren disa tatime te vecanta e te ashpra ndaj te ashtuquajturve tregtare e prodhues te medhenj apo te vegjel, qe gjoja kishin vene pasurine te tyre gjate kohes se luftes, duke i rrenuar ata e pronat e tyre perfundimisht. Gjate sistemit komunist, ne fakt, nuk duhet thene se perfundimisht u zhduk sistemi i tatimeve e taksave. Ai u ruajt, por ne menyre te kamufluar. Ndermarrjet shteterore, kooperativat bujqesore, fermat bujqesore te asaj kohe, si dhe vete qytetaret e derdhin pjesen me te madhe te tyre te fitimit apo te te ardhurave nga puna e paga, ne buxhetin e shtetit. Kjo per faktin se pa keto te ardhura dihet se vete shteti nuk mund te kryente funksionin e tij si shtet, pavaresisht nga drejtimi dhe centralizimi qe ai kishte marre.

Periudha post '90

Gjate viteve '90-te e ne vazhdim, ku ka rinisur te formulohet e te ekzistoje ne forme te institucionalizuar sistemi tatimor shqiptar. Ai vazhdon te pesoje ndryshime te herepashershme, te cilat po e cojne drejt nje sistemi modern bashkekohor. Perpjekjet serioze per modernizimin e legjislacionit dhe te sistemit tatimor shqiptar kane filluar mbas vitit 1995 dhe ne vazhdim. Keto perpjekje u perqendruan se pari ne hartimin e ligjit dhe pergatitjen e infrastruktures per implementimin e Tatimit mbi Vleren e Shtuar, e cila si forma kryesore e tatimeve indirekte do te zevendesonte tatimin mbi qarkullimin. Procesi i modernizimit te sistemit tatimor shqiptar i filluar me TVSH-ne, duhej te shoqerohej edhe me modernizimin e llojeve te tjera te te ardhurave tatimore dhe kryesisht te atyre direkt. Keshtu qe, mbas vitit 1997, u fillua nje pune e madhe per draftimin e nje legjislacioni tatimor modern dhe bashkekohor. Puna filloi me miratimin e ligjit "Per tatimin mbi biznesin e vogel" ne mars 1998. Cikli i modernizimit te legjislacionit tatimor shqiptar vazhdoi me miratimin ne dhjetor 1999 te Ligjit "Per procedurat tatimore ne Republiken e Shqiperise", i cili me klauzolat qe permban, ka sanksionuar ne menyre te qarte dhe sinjifikative te drejtat dhe detyrat si te administrates tatimore, ashtu dhe te tatimpaguesve, duke pershkruar ne te njejten kohe te gjitha parimet baze te organizimit dhe funksionimit te hallkave qe perbejne sistemin tatimor.

"Taksa te uleta", strategjia ne zbatim

"Taksa me te buta" eshte filozofia me te cilen qeveria eshte duke bere politika jo vetem per te lehtesuar barren fiskale, por edhe per te nxitur investimet e huaja dhe punesimin. Niveli historik i tatimeve dhe taksave ne Shqiperi, nese i mbledhim nje per nje dhe i zbatojme ne menyre korrekte, do te bente qe ne buxhetin e shtetit te vileshin 42 deri ne 45 per qind te ardhura fiskale ne raport me PBB (Prodhimin e Brendshem Bruto), pohojne ekspertet ne Ministrine e Financave. Ne te vertete, realiteti deshmon nje tjeter situate. Ne vjelim vetem pak me shume se 20 per qind te ardhura fiskale ne raport me PBB, ose sa gjysma e mesatares qe vilet ne vendet e rajonit. "Ne kerkojme qe gradualisht te bejme kete perputhje, duke ecur ne te dyja kahet: duke zbutur ngarkesen ligjore teorike fiskale; dhe duke bere ndryshime thelbesore ne administrimin e taksave", ka thene zv/ministri i Financave, Florion Mima. Ne kete kuader jane duke u bere reforma ne taksa dhe ne tatime. Reformat ne taksa kane me pak ndikime ne buxhetin e shtetit, por peshojne me shume ne kostot e shpenzimeve familjare. Ne kuader te "Shqiperia nje euro" dhe reformave qe jane duke u marre ne sistemin e taksave dhe tatimeve, jane ndryshuar dhe jane ne proces ndryshimi disa lloje taksash. Kryesisht do te kene prirje ulje taksat per te huajt qe vizitojne Shqiperine me ose pa automjet. Nderkohe qe eshte ne proces venia e disa taksave te reja. Sipas nje projektligji, qe eshte duke u diskutuar se fundmi ne komisionet parlamentare, do te kete nje takse te re per banesat ne zonat turistike, do te rritet taksa per transferimin e pronesise dhe eshte rritur koeficienti, mbi te cilin do te importohen automjetet e perdorura.

Jane ne proces ndryshimi taksat e meposhtme

- Taksa Portuale

- Taksa te automjeteve

- Taksa e dite-qendrimit te automjeteve te huaja ne RSH

Taksat, ku ndryshojne me tatimet

Taksa eshte nje kontribut i detyrueshem per t'u paguar nga cdo person, i cili drejtperdrejt perfiton nje sherbim publik. Pra, taksat paraqesin nje kompensim per sherbimet publike speciale qe kryhen nga shteti ne favor te personave te ndryshem. Keto sherbime lidhen me nje apo disa dobi te drejtperdrejta te shtetasve. Taksat jane kryesisht burim i te hyrave monetare te organeve lokale te shtetit, te bashkive, komunave etj. Sherbimet publike, per te cilat paguhet taksa, kane te pranishem edhe elementin e vullnetarise, gje e cila ne asnje rast nuk ndodh me tatimet. Nga pikepmja financiare, roli i taksave eshte shume me pak i ndjeshem sesa i tatimeve. Keshtu dhe roli dhe rendesia e taksave per perballimin e shpenzimeve per sherbimet eshte i ndjeshem ne buxhetin lokal e me pak i ndjeshem ne ate kombetar.

Shqiperia, pagesat e taksave ne raport me rajonin

Vendet taksat/PBB

Shqiperi 23%

Bullgari 30,8%

FYROM 25%

Rumani 30,1%

Hungari 38,7%

Itali 42,7%

Decentralizimi fiskal

Procesi i decentralizimit fiskal dhe kalimit te pergjegjesive prane autoriteteve lokale, eshte nje fenomen i ri dhe qe ka marre zhvillim pas vitit 1999. Gati te gjitha taksat vendore aktualisht grumbullohen nga autoritetet vendore, si taksa mbi biznesin e vogel, taksa mbi token bujqesore etj. Besohet se kalimi i ketyre funksioneve prane autoriteteve vendore do te ndikoje pozitivisht ne rritjen e te ardhurave. Argumenti kryesor eshte shkalla me e larte e njohjes se bizneseve ne nivele lokale dhe rrjedha me transparente e informacionit. Ky eshte nje proces qe ka gjithashtu edhe kosto. Burimet kryesore ekonomike ne ushtrimin e funkioneve te tyre ekskluzive (mirembajtje rrugesh lokale, ndricim rrugesh dhe sherbime publike, planifikimi urban, transporti urban, grumbullimi dhe perpunimi mbeturinave, furnizimi ujit pijshem, aktivitetet kulturore e sportive dhe sherbimet e zhvillimit ekonomik lokal) jane siguruar kryesisht nepermjet alokimit te fondeve nga buxheti qendror. Problemet e shfaqura ne kete drejtim jane kapacitetet e pazhvilluara lokale per parashikimin e nevojave financiare sipas nevojave reale.

Taksat, me te prapambetura se tatimet

Sistemi i taksave si asnjehere tjeter ne vendin tone eshte ne nje proces reformimi. Nese sistemi tatimor eshte konsoliduar disi, ai i taksave ne raport me vendet e zhvilluara eshte ende i prapambetur. Ne Shqiperi ende nuk ekzistojne disa lloje taksash qe aplikohen ne vende te tjera. Taksa per nje mjedis me te paster eshte ende e pazhvilluar, nderkohe qe ne vende te zhvilluara eshte nje takse solide dhe ne perqindje te larte ne krahasim me taksat e tjera. Qeveria me reformat e fundit qe po ndermerr eshte duke synuar uljen e taksave kombetare dhe aplikimin e disa taksave te reja me karakter lokal.

[JestersWorld]

Me ne fund nje vend ku eshte diskutuar kjo teme ne menyren qe e meriton. Per kete pergezoj debatuesit.

Me duhet te kundershtoj dike qe thote se ne vendet Europiane ekziston nje takse e sheshte. Kjo gje nuk eshte aspak e vertete. Te gjitha vendet Europiane ndjekin politiken e takses progresive. Kjo per arsye te shumta, nje pjese te mire te te cilave jane permendur nga Zemrushja.(pergezime te vecanta)


Ku qendrojne problemet kryesore te nje politike te tille fiskale?

Natyrisht ne zbrazjen e xhepave te atij qe ka nevoje per co qindarke.

Jetojme ne nje shtet ku nje familje me paga normale, harxhon cdo qindarke pa piken e mundesise se kursimit. Jetojme ne nje shtet ku sigurimet shendetsore nuk pijne uje fare pasi per co rast duhet te paguash me leke ne dore. etj etj etj. Besoj se situaten e njohin te gjithe.


Taksa e sheshte eshte nje menyre taksimi qe eshte perdorur ne europe para dhe gjate fillimit te industrializimit. Kjo ide (hedhur poshte si menyre e mire taksimi qe ne Romen e lashte) eshte marre nga sistemi taksor kishtar apo i manastireve te mesjetes. Si rrjedhoje e ketij lloji te taksimit ishin bujqit e varferuar te cilet mbeteshin tere jeten te lidhur pas trupit te manastirit dhe murgjeve. E vetmja takse e sheshte qe ekziton tani ne keto vende eshte taksa kishtare e cila eshte nje takse te cilen ti zgjedh apo jo ta paguash. Natyrisht mospagesa ka pasojat e veta qe jane te lidhura te gjitha me perdorimin e mundesive sociale te drejtuara nga kisha apo institucioni fetar perkates.


Natyrisht qe nje taksim i tille ka te mirat e veta. Kjo do te thote per cfare do lloj biznesi nje lehtesim ne pagimin e taksave. Por ky fakt nuk ndryshon aspak deshiren per te paguar taksa te bizneseve. (Gje qe eshte problem themelor ne Shqiperi). Atehere cfare ben Qeveria???

I var shpresat e taks-hyrjeve tek ata qe nuk kane fuqine financiare per te korruptuar institucionet perkatese.

Cilat jane rrjedhojat e kesaj?

Ndarja midis grupeve ekonomike te shoqerise behet gjithmone e me e madhe. Besoj se nuk eshte nevoja te theksoj se ne Shqiperi pikerisht ky aspekt eshte shume shqetesues. Jemi ndoshta i vetmi vend ne Europe pa nje shtrese mesatare. Pra ne kemi shume te pasur dhe te varfer.

Nje takse e tille do te nxise akoma me shume largimin e ketyre grupeve ekonomike nga njera tjetra. Per te perfunduar pastaj si ne disa vende te lindjes se mesme e te larget.

Besoj se te gjithe e keni te qarte qe ne Shqiperi varferia eshte nje problem shume i madh. E cila shtyn ne kriminalitet te vogel dhe te organizuar dhe per me teper eshte dhe faktori kryesor per korruptimin e sistemit arsimor, judikativ, administrativ, policor, pa harruar natyrisht sistemin shendetsor.


Ne Shqiperi gjate gjithe kohes kemi pasur nje perqndrim te fuqise blerese ne duart e nje shtrese te caktuar (lidhur ngushte me politiken) [kjo dhe gjate monizmit]

Nje takse e tille nuk ben asgje tjeter vecse vazhdimin e ketij perqendrimi ne keto duar. Pra te pasurit do te behen dhe me te pasur ndersa te varferit dhe me te varfer.

Ne kundershtim me ate qe eshte thene me lart, arsyeja pse shtete si amerika, gjermania e franca nuk kane taksa te tilla nuk gjendet tek pagat e larta te popullsise. Arsyeja gjendet tek ajo pjese e popullsise qe ka paga te ulta dhe qe nje taksim te tille nuk do te mund ta perballonte.


Ne te gjitha shoqerite te sukseshme kapitaliste te ketij planeti do te shihni se baza e zhvillimit nuk eshte biznesi i madh, por ai i vogel. Ne Gjermani konkretisht punedhenesi me i madh nuk eshte loby i industrise se rende, por ai i biznesit te vogel.

PSe ndodh kjo?

Pasi shumica e vendeve te punes natyrisht qe gjendet tek nje zanatci, apo dyqan, lokal, punishte, fabrike, furre buke, shites makinash etj etj etj

Sado punetore qe te kene bizneset e medha nuk do te munden kurre te permbushin nevojat e nje punemarresi te pakualifikuar, kjo natyrisht ka te beje dhe me shpendarjen e popullsise etj etj etj.

Nje takse e sheshte e fut nje biznes te vogel dhe te mesem ne diskonkurrence me biznesin e madh dhe natyrisht te predestinuar te falimentoje.

Pra ne Shqiperi do te mund te mbijetoje vetem Biznesi i huaj, me fuqi te larte financiare, qe natyrisht eshte nje hap mbrapa dhe jo para ne zhvillimin e vendit.

(Exkurs)

Kjo pjese do te kishte te bente me uljen e kerkeses per prodhime te vleres se ulet (prodhime vendase) pasi te varferit (konsumatoret e ketyre produkteve) do te kishin me pak fuqi blerese se me pare. Pra do ju shtrengohej dhe nje here rripi te gjoreve.

(kurioz)

Si mund te mendosh per nje takse te tille, nderkohe qe nje nga problemet kryesore jane shitesit minoren te paketave te duahnit neper rruge?

Si mund te mendosh per nje takse te tille nderkohe qe norma dhe rregulla baze te ekonomise se tregut nuk funksionojne?

Shembull:
1) Nje karte karikimi per Telefonin celular shitet rrugeve me 50 leke me shtrenjte sesa c'eshte shkruar mbi te.

2) Cigaret kontrabande kushtojne me shtrenjte se sa ato te taksuarat.