
Postuar mė parė nga
Konig
Ndonje gje konkrete per visin Vasojevic apo si e kishte nuk di. Por kam lexuar mbi kete teme.
Malazezet jane shqiptare te asimiluar.
Si ndodhi?
Mali i Zi i kohes se fillimit te pushtimit osman (shek. XVI-XVII) banohej nga shqiptare ne pjesen derrmuese. Ne te kishte pakica serbe te ardhura ne Malin e Zi kur Serbia u pushtua nga osmanet, me qellim qe te ruanin fene e racen e tyre ne malet e padepertueshme shqiptare ngaqe ndiheshin te kercenuar nga osmanet (diku e kam lexuar se ishin te burgosur, dmth kriminele dhe normalisht i druheshin osmaneve. Po ashtu kam lexuar se ardhje e ketyre serbeve ne Mali te Zi mund te vendoset ne rastin e luftes osmano-austriake ne fundshekullin 17, por personalisht s'ma merr mendja megjithese nuk perjashtohet). Shqiptaret e asaj krahine ishin me se shumti ortodokse, dhe natyra jone mikpritese i ofroi atyre strehe. Keta serbe ruajten fene e tyre ortodoksine dhe liturgjine e vjeter serbe (qe nga koha e Stefan Dushanit apo me e hershme).
Me kalimin e viteve islamizimi i shqiptareve u be nga i ngadalte ne masiv dhe mori ritme te shpejta. Shqiptaret e Malit te Zi ruajten fene e tyre. Po si? Me qene se nuk kishte liturgji shqiptare ato moren liturgji serbe dhe dalengadale u sllavizuan nen hijen e ortodoksise. Sigurisht ky kthim u ndihmua edhe nga faktore te tjere te jashtem. Gjithashtu edhe fise te tjera ne Shqiperi emigruan ne Mal te Zi dhe u sllavizuan ne menyre qe te mbeteshin ortodokse. Nuk jam i sigurte dhe e kam me medyshje te madhe, por me duket se kam lexuar per nje dege te dukagjineve qe u sllavizua per hater te ortodoksise. Me kalimin e viteve e shekujve konflikti fetar (dhe lakmia normalisht) bene qe Mali i Zi ortodoks te synonte gjithnje toka shqiptare. Po te sjell disa fakte te vogla:
Ne kohen e Skenderbeut princi i Malit te Zi ( Ivan Cernojevic me duket) mori pjese ne lidhjen shqiptare dhe i mbeti besnik Skenderbeut deri ne fund. Ai ishte nip i Balshajve (pra shqiptar) dhe me sa di une krijoi dinasti.
Kur pushtoi Shkodren me 1913, krajl Nikolla tha:"Une jam bushatlli" (Ja sam bushatlije)
Kur pushtoi Cetinen Karamahmud Bushatlliu, ushtaret katolike i kerkuan te mos rrenonte kishen e Cetinjes dhe ai ia pranoi kerkesen.
Varri i Karamahmudit gjendet ne Shpuze. Pasi u vra ne luftime me malazezet ne zonen e tyre te vitit 1796 (nje malesi jo me e madhe se gjysma e Mirdites rrotull Cetinjes ishin malazezet dmth te sllavizuar, te asaj kohe).
Kur krajl Nikolla pushtoi Shkodren me 1913 tha Une jam Bushatlli (Ja sam bushatlije).
Ky presidenti malazez qe fitoi pavaresine e Malit te Zi, si e kishte Gjukanovic me duket, eshte me origjine shqiptare dhe ia dhene votat te gjithe shqiptaret. Per origjinen e tij pyet ndonje ulqinak, apo ndonje shqiptar tjeter te Malit te Zi. une qe jam shkodran e kam me te degjueme.
Ne Shkoder ka fis Nikshici, Shpuza, Gruda, Podgorica, Ulqinaku, Kraja, etj qe jane deshmi e shpernguljes se tyre ngase krahinat e tyre u pushtuan. Sidomos Nikshici e Shpuza qe jane ne pjese veriore te Malit te Zi.
Mali i Zi i sotem e filloi ekspansionin e mirefillte ne gjysmen e dyte te shek 19. Lexo Gjergj Fishten (Lahuta e Malcis) ne kengen e Oso Kukes, ku tregohet lufta me malazezet ne Vranine ( nje fshat ne fund te liqenit te Shkodres dhe ne kembe te malazezve te 1796 ose te Cetinjes).
Nder fakte te tjera mund te shqyrohet, veshjet e tyre dhe zakonet e tjera pak a shume te ngjashme me Geget ( si dhe shtatlartesia).
FAKTI ME INTERESANT QE DESHMON PREJARDHJEN E TYRE TE VONE SHQIPTARE (DMTH SLLAVIZMIN NE KOHE TE VONSHME) ESHTE BRAKICEFALIA(RRUMBULLAKESIA E KOKES) E CILA ESHTE KARAKTERISTIKE NE EUROPE PER SHQIPTARET (ME NJE TREGUES MBI 85 DERI 90) DHE ESHTE E NJEJTE ME MALAZEZET.
Une te keshilloj t'i hedhesh nje sy Edit Durhamit, pasi ajo ka kaluar edhe ne Plave e Guci, Berane, Kolashin, Andrijevic dhe i pershkruan si krahina shqiptare.
Desha te bej nje pyetje: Kujt i thu sanxhakli ti? Ndonjerit prej krahines se Novi Pazarit?!! Nejse....
FAT TE MBARE ne debatin tend.
Krijoni Kontakt