Etniciteti i Vojsaves

[Scion]

Por ekziston emërtimi skllavon, që i atribuoej sllavëve etnikë.*?

Barleti ka lënë pas një vepër që ka shërbyer si bazë për shumë studjues të historisë. Nuk duhet lënë kurrë anash periudha kur ka jetuar dhe rrethanat në të cilën është shkruar vepra në gjykimin ndaj figurës së tij.

E kam te veshtire ta kaperdij termin "Sllav Etnik" sinqerisht ... sepse nuk mund te quhen te tille, ne c'do liber historie, edhe ato te studiuesve sllave, popullsia sllave u dynd drejt ballkanit deri ne brigjet e lumit danub nga shekulli 6 e ketej. Ndoshta, term me i drejte do qe, sllavet e natyralizuar ballkanas ... *(meqenese periudha 200+ vite eshte mese e mjaftueshme per tu quajtur natyral).

E drejte, Barleti eshte burimi numer 1 i te dhenave, ai mbetet nje Humanist i madh, por te dhenat qe jepen nga ai duhet te perplasen me nje sere dokumentat te tjera te asaj kohe per te nxjerre perfundime te sakta. Dhe une kete them, qe duhet marre pak me rezerve sidomos dijet gjeografike dhe demografike!

[Kreksi]

Nuk quhet Vojsava Tribalda por Tripalda, besoj se Barleti ka gabuar ketu ka dashur te thoshte per fushen e Tripoljes afer Tetoves...ose shqip Trifushat, qe ska lidhje fare me fisin Ilire Tribalet fare...por çka eshet e sigurt qe edeh betejen e kosoves e quajn ashtu, princi i Tibadeve Lazari...besoj se per Vojsaven ska dyshim, eshte e Pologut Tripolje ...mos harrojmi se e kemi edhe nje Vojsavë tjeter nga Dukagjinet...qe ndoshta edhe ketu eshte bere shtrembrim si per Tripalda e tribalda, Vajzana shendrruar ne Vojsava me pa dashje..?

[Scion]

Sot, nuk ka asnje te dhene gjenealogjike qe mbeshtetet prejadhja serbe e Vojsaves. Te gjith flasim per Gergurin e askush nuk thote se ku mbeshtetet ky pohim. Burimet ku mbeshtetet sundimi i ketij "Gerguri" si Zhupan i fushes se Pollogut jane afreske dhe anale kishtare. Sigurisht, kjo lloj historie me figura mitollogjike e borebardha me 7 xhuxha eshte specialitet i Akademive Sllave (Skopje-Beograd). Lidhja me Grgurin behet ne aspektin kohor te mbeshtetur nga "burimet" e lartpermendura, ku rezulton se zhupan ne fundin e shekullit 14 ne fushen e pollogut ka qene njefar Grguri, regjent i mbretit Volkasin. Ky fakt shkermoqet e behet hi, kur perballet edhe me dokumentat shume te sakta qe detajojne pushtimet turke ne zonen e pollogut.

(Me vone do postoj dhe disa te dhena interesante qe na i jep Prof. Boban Petrovski)

[Scion]

Se pari, meqe materialet ishin ne gjuhe maqedonishte, e pashe te rruges qe citimet te jene ne dy gjuhe ne menyre qe entuziastet nese dyshojne ne perkethimin tim te gjejne vete zgjidhje me te mire. Une, personalisht ju kerkoj falje paraprakisht per ndonje gafe ne perkethim. Nese keni opsion me te mire, na e sugjeroni ate.

Sipas Prof. Boban Petrovski,
Pasi shtjellohen burimet e dores se pare sic jane Barleti, dhe Muzaka, ndricimi I gjenealogjise dhe perkatesise etnike te Vojsaves, eshte lene ne harrese ose kalohet terthorazi pa I kushtuar shume rendesi. Ai mendon qe perkatesia etnike slave mund te sqarohet duke u bazuar ne informacione qe na vijne nga burime kishtare te asaj kohe. Kryesisht permenden dy shkrime, njeri nga Ermonaku(titull kishtar?) Mihajll, nga fshat Leshnice I veriut te pollogut dhe tjetri nga nje prift nga po e njejta zone por nga fshat tjeter, I quajtur Debreshe ku thuhet se shkrimet jane bere ne kohen kur ne pollog drejtonte Grguri, fisnik I mbretit Volkashin. Kjo periudhe, sipas prof. G. Petrovski perkon me vitet 1366-1371, por qendrimi I Petrovskit eshte I lekundur dhe aspak I sigurt kur vjen puna tek vertetimi shkencor I autenticitetit te dokumentit. Gjegjesisht ai shprehet:

Ovoj vremenski interval izvorno ni go predocuva vremeto vo koe visokodostojnikot Grgur e zasvedocen kako upravitel na Oblasta10. No, zaradi sostojbata so izvorniot materijal ne e poznato od koga tocno Grgur ja imal vlasta vo Polog, a ne e vozmo`no da se sogleda ni do koga ja zadrzal. Isto taka, ne moze da se utvrdi nitu karakterot na samata Grgurova sluzba vo Polog, a i okolu samata licnost vo naukata ne postoi edinstveno mislenje.

Kjo periudhe rrjedhimisht na parathote kohen kur fisniku Grgur deshmohet si drejtuesi i zones. Por, pershkak te gjendjes se dokumentit nuk dihet sakte se kur Grguri ka pas nen zotrim zonen e Pollogut, e qe ben te pa mundur te vertetohet dhe sa ka zgjatur. Gjithashtu, nuk mund te vertetohet as edhe karakteri I detyres se tij ne Pollog, por edhe per vete personaliteti ne fjale nuk ekziston nje mendim.

Qe ketu lind dhe dyshimi, ku per shkak te mungeses se materialeve dhe te dhenave dytesore per te mbeshtetur burimin e informacionit, I cili nuk percakton asnje date por thjesht mjaftohet me faktin qe del nje emer dhe ky emer tangencialisht lidhet me informacionet se kur shteti Serb kishte ne sundim Pollogun. Pra, kemi te bejme me nje personalitet, pushteti I te cilit me gjase eshte pushtet fantazme.

Ekzistojne dy opsione te prejardhjes, thote prof. B. Petrovski, e para nese Grguri eshte djali I sevastokratit te Ohrit (Linja Bullgare) ose e dyta ne vojsava eshte bija e Grgurit fisnik serb, ose mbase e vete Vuk Brankoviqit zoterues I Pollogut deri ne humbjen e zotrimit gjate pushtimit te Shkupit. Sipas Petrovskit, variant I pare (Bullgar) nuk gjen shume mbeshtetje faktike, e ndersa I dyti vihet kollaj nen dyshim sepse informacion te shekullit XV qe tregojne ngjarje te kesaj periudhe nuk hasim asnje korrespondence, leterkembime, apo dhe lajme qe lidhin fisniket Brankoviqe dhe Kastriote.

Ne fakt, nese gjykojme drejt, profesori na ben nje dhurate te pacmuar meqense njifet si mbrojtes I linjes pro-Serbe ne akademine e Shkupit, te pranosh nje fakt te ketille eshte autogol.

Me tej prof. ben pyetjet qe natyrisht lindin rrjedhimisht nga pretendimet e ngritura me lart. Ne fakt, shprehet ai, ligjerisht eshte e pritshme, duke pas parasysh faktin qe familjet si Kastrioti, me eksponent Skenderbeun si faktor relevant ne Shqiperi, dhe te Brankoviqet ne krye te despotatit Serb edhepse nuk eshte e pamundur mungesa e te dhenave qe vertetojne lidhjen familjare AD-HOC nuk do te thote mosekzistence e tyre. Pra, profesori po hamendeson lidhjet familjare, e meqe mungojne dokumentat ai mendon se s’do te thote qe nuk kane pasur lidhje familjare vetem per shkak se opinioni publik shkencor nuk disponon fakte afirmative, per te vetmen arsye se nuk jane ruajtur.
E me tej, profesori pasi harxhoi kohen duke shqyrtuar te dhenat pohon:

Vo toj slucaj aktuelno bi bilo potekloto na Voisava od nepoznatiot blagorodnik Grgur koj go drzel Polog vo vremeto na Volkasin.

Ne kete rast, do qe aktuale prejardhja e Vojsaves nga fisniku I panjohur Grgur, I cili kishte nen zoterim Pollogun ne kohen e Volkasinit.

E pastaj, shprehet ai, ne kemi mundesi te sqarojme dhe mbiemrin te lidhur me pushtetin e te jatit I cili ishte zot I Pollogut nen kuadrin e krajlit Volkasin, mekembes I fronit te Uroshit, Car I Serbise. Ai vazhdon duke pohuar se:

Ottuka, leksemata Tribalda31 ne bi oznacuvala iskluzivo etnicka opredelenost, tuku bi mozela da pretstavuva drzavna pripadnost, konkretno kon srpskata srednovekovna drzava

Qe ketu, leksema Tribalda, nuk do te thote ekskluzivisht perkatesi etnike, por mund te nenkuptoje perkatesi shteterore, konkretisht drejt Shtetit Mesjetar Serb.

Si perfundim, Petrovski hedh dhe nje te dhene gjenealogjike qe vijne nga dokumentat zyrtare te asaj kohe flitet per Grgurin e Panjohur ose Grgur Brankoviqin e ku rezulton se bashkeshortja e ketij Grguri quhet Todora. Mepastaj, therritet dhe nje informacion tjeter sipas nje shkruesi te nje manastiri I bere ne vitin 1371, Krale Marko jetonte me Todoren, gruaja e Grgurit. Dhe me kete te dhene mbyllet dhe kapitulli mbi Vojsaven, me pretendimin qe Todora eshte e jema e saj.

Gjithsesi, duhet patur kujdes me figuren e Krale Markos, sepse nuk ka nje qasje te sakte se kush ka qene. Informacionet mbi kete figure vijne kryesisht nga burime gojore, si gojdhena e kenge. Vertetimet e ksi lloj figurash historike duhet te faktohen me dokumenta zyrtare, te karakterit administrativ, si leterkembime me udheheqes tjere apo dhe dokumenta terthore qe vertetojne zoterimin administrativ te zones ne fjale. Lidhja tangenciale qe Petrovski ju ben figurave mitike me figura reale jane te demshme per vete karakterin shkencor qe paraqet figura e Vojsaves. Ne fakt, nese akademia e shkupit ka degjeneruar deri ketu ku shkrimet pa data faktohen me qenesine e figurave historike perben precedent ne standardet e studimeve historike. Keshtu per shembull, ne raport me te dhenat qe trajton Petrovski, menyren qe ndjek ne trajtimin e fakteve, nese per kunderpeshe nje akademik shqiptar do pretendonte perkatesine Mirditore te Vojsaves, “kenga e sprasme e bales” nuk qendron larg ketij standardi.

[javan]

..... Keshtu per shembull, ne raport me te dhenat qe trajton Petrovski, menyren qe ndjek ne trajtimin e fakteve, nese per kunderpeshe nje akademik shqiptar do pretendonte perkatesine Mirditore te Vojsaves, “kenga e sprasme e bales” nuk qendron larg ketij standardi.

Me siper ke sqaruar, persiatjet e akademikeve Sllave per te bere nene te Skenderbeut cdo person me emer Vojsave qe mund te kete jetuar perafersisht ne te njejten epoke me Gjin Kastriotin.

Megjitheta nuk po arrij te kuptoj se si e heq paralelen e paragjykimit lidhur me citimin e vete Gavril Ndre Dares per marredheniet farefisnore te familjes se Vojsaves me familjen e tij?

Ku e ke gjeneanologjine e Mirditeve? Vojsava kastrioti mund te mos kete fare nga Mirdita, por fjala e nje personaliteti letrash dhe juristi si Dara ne nje komunitet teresisht Arberesh, nuk mund te skadohet si pershendetjet e forumit, pa i bere analizen perkatese. Midis te tjerash Dara nuk po flet per cfaredo grua qe quhej Vojsave ne ate kohe, por tekstualisht per nenen e Skenderbeut.

Me se fundi, a mendoni ju se Skenderbeu i shkroi Princit te Tarantos se qe pasardhes i Aleksandrit te Madh poetikisht, apo sipas tradites se kohes, pra qe ishte literalisht pasardhes i tij? Nuk kam lexuar askund ne letren e Skenderbeut se Aleksandrin e kishte nga fshati i gruas, Donikes, te cilen grekofilet e forumit e quajne Androniqi.

[fattlumi]

E kam te veshtire ta kaperdij termin "Sllav Etnik" sinqerisht ... sepse nuk mund te quhen te tille, ne c'do liber historie, edhe ato te studiuesve sllave, popullsia sllave u dynd drejt ballkanit deri ne brigjet e lumit danub nga shekulli 6 e ketej. Ndoshta, term me i drejte do qe, sllavet e natyralizuar ballkanas ... *(meqenese periudha 200+ vite eshte mese e mjaftueshme per tu quajtur natyral).

E drejte, Barleti eshte burimi numer 1 i te dhenave, ai mbetet nje Humanist i madh, por te dhenat qe jepen nga ai duhet te perplasen me nje sere dokumentat te tjera te asaj kohe per te nxjerre perfundime te sakta. Dhe une kete them, qe duhet marre pak me rezerve sidomos dijet gjeografike dhe demografike!

Ja cfare shkruan Scmitti ne librin e tij

Perandoria Romake e pushtoi territorin e Kosovës së sotme tek në vitin 44 pas Krishtit (ose erës së re) dhe u takua me fise të ndryshme ilire, prej të cilëve më i njohuri ishte fisi i dardanëve. Gjeografët antikë dhe historianët i përshkruanin dardanët si barbarë: të pandershëm, të egër, por edhe të guximshëm dhe kryengritës. Perandoria Romake stacionoi një legjion në Shkupin e sotëm dhe filloi të rekrutojë dardanët për ushtrinë romake. Një njësi e tillë u vendos në Naissus (në Nishin e sotëm). Perandori romak Mark Aurel i përmend “plaçkitësit dardanë”. Bashkë me pushtimin romak filloi edhe kristianizimi i dardanëve; kjo ndodhte sidomos gjatë shërbimit në ushtrinë romake. Ai që përqafonte fenë e krishterë integrohej më lehtë në Perandori. Schmitt shkruan se për shkak të mungesës së burimeve periudha mes përfundimit të sundimit romak (rreth vitit 600) dhe integrimit të Kosovës në Perandorinë Bizantine (1018) është pothuaj e pakapshme. Për këtë periudhë nuk ka asnjë dëshmi të pranisë së sllavëve në Kosovë. Supozohet se para shekullit të 9-të në Kosovë nuk ka pasur ndonjë sistem të gjerë administrativ. Po ashtu, sipas Schmitt-it, duhet theksuar se Perandoria Bullgare, e cila shtrihej në territorin e Kosovës, në shekullin e 9-të nuk ka qenë sllave; ajo ishte themeluar nga protobullgarët, të cilët flisnin një gjuhë turke. Protobullgarët u sllavizuan tek në shekullin e 10-të. Bizanti e zaptoi rajonin e Kosovës në vitin 1018, kur tashmë ishte zhbërë tradita romake dhe gjuha greke tashmë s’ishte e njohur. Popullsia i përkiste fesë ortodokse, por jo traditës së saj bizantino-greke, por bullgaro-sllave. Për t’u mbrojtur nga sulmet sllave Bizanti vendosi garnizone ushtarake në Lipjan dhe Prizren. Kriza e Perandorisë Bizantine e detyroi atë të tërhiqet drejt jugut. Në vitet 1093-94 zhupani serb Vukan pushtoi Kështjellën e Lipjanit, por pas një kohe ai u detyrua të ikte drejt veriut. Në shekullin e 12-të serbët arritën të depërtojnë luginës së lumit Ibër dhe të pushtojnë Kështjellën e Zveçanit. Deri në fund të shekullit të 12-të serbët mbajtën veriun, ndërsa rrafshin e Kosovës e kontrollonin bizantinët. Pak a shumë sikur sot: serbët sundojnë veriun, në pjesën tjetër qeverisin autoritetet e Prishtinës. Tek në vitin 1190 serbët arritën të depërtonin deri te malet e Sharrit. Shkatërrimi i Bizantit i mundësoi serbëve që për 180 vjet të sundojnë në Kosovë.

[Scion]

Megjitheta nuk po arrij te kuptoj se si e heq paralelen e paragjykimit lidhur me citimin e vete Gavril Ndre Dares per marredheniet farefisnore te familjes se Vojsaves me familjen e tij?

Nuk heq paralele paragjykimi, aspektin e shtroj ne natyren figurative te metodave shkencore. Sigurisht, si Shqiptar qe jam, subjektivisht jam i prirur te besoj Gavril Dara I Riu, per prejardhjen e Vojsaves. Megjithate, shkenca nuk te fal ... faktimi i te dhenave gjithmon behet me dokumenta zyrtare. Nuk mjafton vetem dhenesi i informacionit, por kerkohet edhe nje dokument zyrtar. Si per shembull, ditar qe pershkruan gjendjen demografike, ku del nje mbiemer "Tripalda" ne regjistrat zyrtar te kohes qe perkon.

Ne rast se gjendet nje e dhene, per shembull ... emri Gergur Filani, ne regjistrat zyrtare te zones se mirdites, apo ne ndonje nga principatat arberore te viteve 1350, kjo shton mundesine jo vetem qe ky Gergur te jete nje pretendent atesie i Vojsaves, por do hidhte poshte dhe teorine se emri Gergur eshte eksluzivisht trajte Sllave. Gje qe do lejonte ngritjen e hipotezave se zona e pollogut mund te jete zoteruar edhe nga nje fisnik Arber, i perzene nga pushtuesit Serbe.

Sigurisht, nese dilte mbiemri Tripalda ne zonen e mirdites do qe bingo e jashtzakonshme.

Ku e ke gjeneanologjine e Mirditeve? Vojsava kastrioti mund te mos kete fare nga Mirdita, por fjala e nje personaliteti letrash dhe juristi si Dara ne nje komunitet teresisht Arberesh, nuk mund te skadohet si pershendetjet e forumit, pa i bere analizen perkatese. Midis te tjerash Dara nuk po flet per cfaredo grua qe quhej Vojsave ne ate kohe, por tekstualisht per nenen e Skenderbeut.

Nuk e kam ... lexoje dhe nje here tekstin me siper. E ka Gavril Dara?

Me se fundi, a mendoni ju se Skenderbeu i shkroi Princit te Tarantos se qe pasardhes i Aleksandrit te Madh poetikisht, apo sipas tradites se kohes, pra qe ishte literalisht pasardhes i tij? Nuk kam lexuar askund ne letren e Skenderbeut se Aleksandrin e kishte nga fshati i gruas, Donikes, te cilen grekofilet e forumit e quajne Androniqi.

Ne nje leterkembim, nese behet fjale per te njejten leter, por ne letren qe i shkroi personit ne fjale ai levderon shqiptaret, duke i quajtur pasardhes te epiroteve e te mbreti Pirro, qe i vajten Romes deri tek dyert e saja. Dicka e ketille ... duhet te jete e plote ne ndonje postim te ketij nenforumi ... gjithsesi une nuk e kuptoj drejt se c'doni te thoni me Aleksandrin e Maqedonise. Ndersa per Androniken, une nuk kam thene gje te tille ... Se c'besoj une, eshte ceshtje tjeter!

Flm, per mirekuptimin,
S

[Genti..]

Aq Serb eshte Brankovici saq jane keta shqiptare ketu me emra te atehershme "Pravosllave"


Gazeta Serbe nga shekulli XIX



Edhe shqiptaret Orthodox quheshin Serb pra , jo nga etnia tyre por nga ana fetare dhe me nje emer Brankovic nuk mund te nderroni Historine ,sipas jush edhe Zmajevic qenka Serb ?... me shume perparsesi kemi neve si nga kjo foto larte po ashtu edhe nga familjet e sotshme Gerguri dhe vorrezat ne Pollog qe datojne deri para 300 vitesh , akoma jane aty me emra Shqiptare .
Juve s'keni gje ne dore pervetem se Schmitt-in dhe Ardian Klozin , asgje tjeter =ZERO http://www.facebook.com/family/Gerguri/1

Stephen of Byzantium[/B], also known as Stephanus Byzantinus (Greek: Στέφανος Βυζάντιος; fl. 6th century AD) was the author of an important geographical dictionary entitled Ethnica (Εθνικά). Of the dictionary itself only meagre fragments survive, but we possess an epitome compiled by one Hermolaus.

Triballdet fis Ilir:

[Scion]

Ja cfare shkruan Scmitti ne librin e tij

Schmitt ka ndryshuar shume nga qendrimet e tij fillestare, sigurisht dikush mund ta kete njoftuar per Anakronizmin e figurave mitike se Krale Marko dhe Volkashinit.

[Uriel]

Aq Serb eshte Brankovici saq jane keta shqiptare ketu me emra te atehershme "Pravosllave"


Gazeta Serbe nga shekulli XIX



Edhe shqiptaret Orthodox quheshin Serb pra , jo nga etnia tyre por nga ana fetare dhe me nje emer Brankovic nuk mund te nderroni Historine ,sipas jush edhe Zmajevic qenka Serb ? me shume perparsesi kemi neve si nga kjo foto larte po ashtu edhe nga familjet e sotshme Gerguri dhe vorrezat ne Pollog qe datojne deri para 300 vitesh , akoma jane aty me emra Shqiptare .
Juve s'keni gje ne dore pervetem se Schmitt-in dhe Ardian Klozin , asgje tjeter =ZERO http://www.facebook.com/family/Gerguri/1

Stephen of Byzantium[/B], also known as Stephanus Byzantinus (Greek: Στέφανος Βυζάντιος; fl. 6th century AD) was the author of an important geographical dictionary entitled Ethnica (Εθνικά). Of the dictionary itself only meagre fragments survive, but we possess an epitome compiled by one Hermolaus.

Triballdet fis Ilir:

Edhe Brankoviçët ishin shqiptarë?

Serbët ishin një bashkësi apo grup etnik i mirëformuar, të cilët kishin si shtet bërthamë të tyre Rashkën, nën hijen e principatës së Dokleas. Nga fillimi shek XII kanë një mbretëri të stabilizuar, ungjillizimi i Mirosllavit (Miroslavljevo jevandelje) tregon ndoshta edhe për një shkollë, ndonëse fetare. Në vitin 1078, pra shek XI, papa Gregori i dërgoi një letër Mihail Vojislavin duke e quajtur ''Mihaeli Sclavorum Regi'', ndërsa babai i tij, Stefani, do të shenjtërohej dhe kulti i tij do të ekzistojë në kishën e Shën Mërisë, në perëndim të liqenit të Shkodrës. Tek ''Istorija Crne Gore'' të Antun Sbutegës, fq 35 gjejmë kronikën e priftit të Dokleas, e cila është në gjuhën e sllavëve të jugut. Emërtimi skllavon që i atribuoej sllavëve të jugut, i kalon kufijtë e një bashkësie fetare duke marrë trajta të qarta etnike. Arbërit orthodoks nuk quheshin serbë pasi kishin emërtimin e tyre etnik, sado kompleks dhe në shumë rrafshe të shtrihej ai. Dhe meqë identiteti kulturor serb ka në bërthamë orthodoksinë, nuk do të thotë që çdo gjë orthodokse lidhej detyrimisht me serbët.

Nga ana tjetër, ngulite në mendje që Grgur është trajtë sllave e emrit Gregorius, pasi nuk ka kurrëfarë lidhje me gjuhën shqipe. Nëse lidhjen mundohesh ta bësh nga ngjashmëria me fjalën gurë, atëherë dhe sumerët e stërlashtë janë trajtë emërtuese e shqipes meqë ekziston ngjashmëria me fjalën sumë. Ekzistenca e këtij emri të shqiptarizuar në periudhën e sotme vjen si pasojë e bashkëjetesës me sllavët për një kohë tepër të gjatë, nga ku ndodhin huazime të dyanshme. Psh, pjesa dërrmuese e toponimeve në Shqipëri janë trajta serbe - do të thotë gjë kjo përsa i takon përkatësisë?!

Këto tentativa për të shqiptarizuar këdo si dhe për ti mohuar në mënyrë absurde, pa argumenta dhe pa logjikë historinë fqinjëve, nuk kanë kurrëfarë ndryshimi nga qasjet shoviniste serbe nga ana tjetër. Veç ngjyra ndryshon pasi thelbi mbetet i njëjtë.

Përsa i takon tribaldëve, nuk po diskutohet rreth fisit antik ilir por rreth këtij emërtimi në mesjetë, ku lidhja e popullatës së asaj kohe me territorin ku banonte bëhej me anë të emërtimeve të fiseve antike. Ndaj tribaldët në mesjetë ishin skllavonët bullgarë.