Pasioni për artin i biznesmenit Eduard Mezuraj

[no name]

Muzeu privat arti, i pari i këtij lloji në Shqipëri me rreth 3500 piktura e objekte arkeologjike

Artur Muharremi dhe Heliddon Haliti janë dy pemё tё kopshtit “Mezuraj”
Pata rastin para dy vjetësh, të njihja e të miqësohesha nëpërmjet Artur Muharemit, me vlonjatin Eduard Mezuraj, një nga biznesmenët e suksesshëm shqiptarë. Qysh prej vitit 1999, në godinën pranë Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve, në një sipërfaqe prej 600 metra katrorë Eduardi pati krijuar një sallon të madh për pllaka gresë porcelani, që të befasonte kur e vizitoje.

Nga Dionis Qirzidhi,Athinë
Ajo të krijonte ndjesinë e një salloni arti. Më kujtohet pasi pashë i befasuar pikturat nudo të mikut tim Artur Muharemi, Eduardi më mori me vete dhe më tregoi ndërtesën e re në autostradën Tiranë – Durrës, ku përsëri më mahniti me synimet që i kishte vënë vetes, për të krijuar në të ardhmen e shpejt një muze të mirëfilltë arti. Ai kishte vite që grumbullonte piktura nga koleksionet e studiot private të cilat kishin vlera muzeale.

Me largpamësi Edi siguroi, për shembull, pikturat e Ismail Lulanit (1933-2003), ndërkohë gjurmonte pikturat e Kolё Idromenos, Guri Madhit, Fatmir Haxhiut, Danish Jukniut, Jakup Keraj, piktorë që nuk ishin më në jetë.. Duke plotësuar bordin këshillimor me historianë arti, me fotografë dhe me restauratorë, duke mbajtur pranë piktorin Artur Muharemi u vu në kërkim të veprave të piktorëve bashkëkohorë që kanë vlera muzeore, por dhe që shquhen për vlera të qëndrueshme artistike.

Veç akuarelet e punët me vaj të Nestor Jonuzit të 1962, e shumë të tjerëve, ai fillimisht sponsorizoi krijimin e ciklit të plot të nudove, nga piktori i shquar Artur Muharemi. I kthyer nga migrimi, pas 15 vjetësh, me një krijimtari të suksesshme në Greqi, rikthehej në atdhe me pikturën e veçantë në tematikë, në gjendje e në kolor.

Miku im Helidon Halitit.që e pasuroi paletën me përvojat më bashkëkohore në Greqi pati hedhur etyde mbi legjendën e Doruntinës, në pritje të Kostandinit...

Legjenda në penelin e Helidonit të imponohet artistikisht, se të kumton ndjesira për kohën tonë të ikjes së madhe. Në një kompozim tjetër ai ka emigrimin e dhimbshëm, i konceptuar krejt ndryshe nga të tjerët, surrealiste.


Me ciklin e tablove të tjera të duket se je nën efektin e një deliri mistik, ku, siç shkruan Konstandin Dhamo, “përmbajnë edhe hirnosjen mortore, edhe rrëzëllimet dasmore. Sfondi, çdo herë imaterial, ndërsa kuajt herë - herë të fosilizuar, herë - herë gjithë gacullima gjysmë të shuara të fosforeve të varreve!...”

Të dy këta piktorë të brezit të ri të arteve pamore shqiptare gazeta “ Tribuna” në Athinë i ka pasqyruar në një reportazh të gjatë me titullin “Kur pinë të urëtit” ku krijuesit flasin me një mendim të ri për artin. Artur Muharremi dhe Heliddon Haliti janë dy pemё tё kopshtit “Mezuraj”, secili me frutat e tij me forma dhe ngjyra tё ndryshme, por me cilёsinё e pёrbashkёt: ёmbёlsinё emocionale si një ushqim vital për artdashësit.

Largpamësia e Eduard Mezuraj për t’i hapur horizonte të reja artistëve bëri që talenti i tyre të shpërthejë, me vepra të një konceptimi të ri artistik dinjitoz. Po kështu veprat me vlera jo të përkohshme artistike të Ilia Xhokaxhi, Pano Konda, Gazmend Leka etj e pasuronin çdo ditë galerinë që përfshinte artin ikonografik, punime të veçanta në dru, në bakër, në mermer edhe në bronz.

Fruti i kësaj pune ishte botimi i albumit luksoz, para dy vjetësh, që na ravijëzoi horizontet e reja ku synonte biznesmeni Eduard Mezuraj që të mund shndërrohej, siç vlerëson historiani i artit, Dr. Ferid Hudhri, në një emër arti, që nuk harrohet.

Të gjitha këto mbresa që pata para dy vjetësh i pasurova kur pashë përgatitjet e fundit që po bëheshin për përurimin e “Muzeut Mezuraj”, si i pari institucion artistik të këtij lloji në Shqipëri.

Atje pashë relikte e dëshmi muzeale nga historia e lashtë e popullit shqiptar, të qëmtuara me pasion që nga shpella e shkruar , “Gramata” e Karaburunit, e gjer tek Varret e famshme të Selcës së poshtme, si dhe libra unikal , me vlera të pallogaritshme historike. Që të gjitha këto kërkonin specialistin e mendjen erudite që t’i klasifikonte e sistemonte, dhe Edi i mbrekullueshëm, atë e kërkoi, e studioi dhe vendosi që ta ketë, në stafin e talentuar e largpamës të tij, si drejtor të “Muzeut Mezuraj” , Mokiom Zeqon.

Unë nuk munda që të isha në gëzimin e kësaj vlere të re në Shqipëri, por e ndjeja veten se isha atje mes miqve të mi. Ashtu siç e ndjente dhe Jorgo Antoniu, Presidenti i Ndërmarrjes studimore “Planitiki” që e pati parë muzeun nga afër, si dhe pati ndjerë punën pasionante të Edit. Në letrën që i dërgo ai këto ditë i shkruan :

“ Pata rastin të njihesha me ju, nëpërmjet mikut tim Dionis Qirzidhi, kur erdha në Shqipëri me delegacionin e Lidhjes së Ndërmarrjeve të Studimit dhe të Inxhinierëve të Greqisë, me cilësinë e zv/Presidentit , për të shkëmbyer përvojat me kolegët tanë në Tiranë. Më la mbresa veprimtaria juaj në fushën e biznesit dhe synimet që kishit për të ardhmen.

Përshtypje të madhe, e të veçantë më bëri kur ndjeva pasionin tuaj për të përfunduar “Muzeun Mezuraj”, kontributi që jepni në vënien në pah të lashtësisë së popullit mik shqiptarë, si dhe përkrahja e krijimtarisë në artet figurative, të cilat më emocionojnë e që gjitha së bashku më bëjnë t’ju admiroj.

Ftesa që më bëtë për të marrë pjesë në pёrurimin e “Muzeut Mezuraj”, më gjeti jashtë vendit për arsye pune. Meqenëse nuk munda që të vi në gëzimin në vendin tuaj, uroj me gjithë shpirt SUKSESE dhe në të tjera me shëndet.”

Koha Jone