Jo më veri - jug

[iliria e para]

Nga Arjan Konomi

Ajo çfarë ka paraqitur interes nga ana gjeopolitike në territorin e Republikës
së Shqipërisë ka qenë gjithmonë një ndarje midis zonës së veriut dhe asaj
të jugut. Kjo ndarje që reflektohet më tepër në dialektin gjuhësor të këtyre
dy zonave edhe pse jo kurrë të ndara administrativisht, qysh prej kohës së
vilajeteve të Perandorisë Osmane, shoqërohet edhe me një dallim zakonesh
e kostumesh, në sensin e traditës. Deri këtu nuk ka asgjë të veçantë, po
të kemi parasysh se tiparet dhe veçoritë e krahinizmave ndeshen kudo. Çështja
paraqet interes dhe kërkon vëmendje kur kjo ndarje gjeosociale karakterizohet
edhe me shtimin e elementëve të tjerë të lidhur me politikën dhe që kur në rastin
se do të kishin efekte në zhvillimet politike shqiptare mund të themi se kemi të
bëjmë edhe me një ndarje gjeopolitike.

Në të vërtetë gjatë shekullit të kaluar ka ekzistuar një ndarje e tillë për fakti
se çdo regjim në fuqi kishte një karakter krahinor e për pasojë regjimi pasardhës
i kundërpërgjigjej tjetrit edhe në këtë sens. Kështu nëse forca politike e Fan Nolit
vinte nga jugu, Ahmet Zogu solli një bërthamë e një ndikim të veriut. E më pas
edhe drejtuesit e diktaturës komuniste vinin në masën dërrmuese nga jugu dhe
të mbështetur në njerëz të jugut ndërtuan edhe aparatin shtetëror. Ndërkohë,
veriu i Shqipërisë ishte i njohur për një qëndrim të theksuar antikomunist.
Me rënien e diktaturës dhe lindjen e demokracisë gjysma veriore e vendit,
antikomuniste, mbështeti Partinë Demokratike, e cila erdhi në pushtet pikërisht
duke denoncuar komunizmin dhe krimet e tij, ndërsa gjysma tjetër, pra jugu
mbështeste Partinë Socialiste, ish Partinë e Punës (Komuniste) që ndryshoi
emër në një kongres të saj.

Ndarja politike Veri-Jug, që do të thotë ndarje gjeopolitike u duk se do të
ndikonte fortësisht në zhvillimet e vendit në vitin 1997, kur trazirat, pasi nisën dhe
përfshinë tërë jugun e vendit u shtrinë edhe në veri. Në atë periudhë u krijuan
edhe legjenda urbane që njerëzit seriozisht i besonin. Në jug organizoheshin
grupe të armatosur që ruanin hyrjet e qyteteve se do të vinin t’i sulmonin
veriorët. Po ashtu edhe në qytetet e veriut u hap paniku se do të vinin
bandat e jugut për të mbjellë tmerre. Veri e Jug ishin respektivisht Partia
Demokratike dhe Partia Socialiste ose e thënë ndryshe e djathta dhe e majta.

Gjatë gjithë zgjedhjeve të mëvonshme kjo ndarje është në njëfarë mënyre
“respektuar” duke bërë që bastionet e dy krahëve kryesorë politikë të kishin edhe
një ndarje gjeografike e për rrjedhojë të vihej re një ndarje gjeopolitike e vendit.
Zgjedhjet e fundit administrative që përcaktuan qeverisjen e bashkive dhe
komunave e thyen këtë mit që ekziston prej afro një shekulli. Partia Demokratike
fitoi bashki në jug të vendit, që ishin tradicionalisht të së majtës, si në Tepelenë,
Përmet, Leskovik, Delvinë, Gramsh etj., si dhe një numër të madh komunash, ku
vlen të veçohet komunat e zonës së labërisë së Vlorës. Partia Socialiste edhe pse
në një shkallë më të vogël, u shtri në veri, si në bashkinë e Mamurrasit, ku qysh
prejrënies së komunizmit kishte patur një rezultat të papërfillshëm si dhe në Lezhë,
në Pukë, etj.

Pavarësisht kritikave të organizmave ndërkombëtarë mbi procesin zgjedhor
dhe problemet që lindën nga shumë mungesa, pavarësisht incidenteve apo
vonesave tepër të gjata në numërimin e votave, mund të thuhet se zgjedhjet
lokale të 2007-ës patën një rëndësi tejet të veçantë, sepse shënuam mbarimin
e një ndarje gjeopolitike Veri-Jug. Një rëndësi që në aspektin kombëtar është
më e rëndësishme se shumë nga standartet.


www.shqip.al