Statusi i Kosoves dhe roli i diplomacise

[AVataj]

Statusi i Kosovës në spiralen e vorbullës diplomatike

Nga Albert VATAJ

Për të ardhmen e Kosovës, kalkuluar në planin e Martti Ahtisaarit, lëkundet Evropa, Rusia konfirmon veton në Këshillin e Sigurimit, ndërsa Amerika mbete e vendosur për pavarësinë

Tash kur e gjithë vëmendja e faktorit ndërkombëtar është pozicionuar në atë se çfarë do të ndodhë në Këshillin e Sigurimit ditën e hënë më 26 mars, kur kryenegociatori Martti Ahtisaari do të paraqesë propozimet e tij për statusin e Kosovës, zyrtarë të lartë të vendeve të rajonit, anëtarë të Internacionales Socialiste janë shprehur në Prishtinë, se statusi i Kosovës duhet të ketë legjitimitet ndërkombëtarë dhe të sigurojë paqe e qëndrueshmëri në rajon. Ky definicion është bërë prezent në një takim me udhëheqësit ndërkombëtar dhe vendas. Mësohet se ish-Ministri i Jashtëm grek Georges Papandreou, president i Internacionales Socialiste të ketë shtuar, se vendet e rajonit duan të shohin paqe, qëndrueshmëri, demokraci zhvillim ekonomik dhe respekt për të drejtat e njeriut në këtë pjesë të Evropës.
Sipas tij Ballkani perëndimorë duhet të ketë një ardhmëri të qartë në integrimet euroatlantike. “Pavarësisht se çfarë do të jetë statusi përfundimtar i Kosovës, një ditë pas ne duhet të punojmë së bashku dhe të kemi një zë të përbashkët në këtë rajon", nënvizoi Papandreou, duke vijuar, se vendet e rajonit duhet të punojnë së bashku për një jetë më të mirë të qytetarëve të tyre. Një tjetër personalitet, konkretisht udhëheqësi i delegacionit, kryeministri i Bullgarisë Sergey Stanishev, ka pohuar, se tash është periudhë vendimtare e procesit të zgjidhjes së statusit politikë të Kosovës, duke i shprehur mbështetje të plotë propozimit të kryenegociatorit ndërkombëtarë për këtë çështje Martti Ahtisaari. “Është me rëndësi që të kemi një vendim të ligjshëm ndërkombëtarë për statusin e Kosovës dhe garanci për zbatimin e standardeve, tha ai, duke nënvizuar se veprimet e njëanshme janë të rrezikshme”. Ish-Ministri i Jashtëm rumun Mircea Geoana, ka shtuar se “Kosova është një rast i posaçëm dhe situata e saj nuk mund të shfrytëzohet si precedent për askënd”.
Ndërsa nga ana e tij ministri i Jashtëm i Rusisë Sergey Lavrov, në mënyrë të përsëritur paralajmëroi se Moska do të kundërshtojë planin e Kombeve të Bashkuara për Kosovën, nëse dokumenti do të injorojë interesat e Serbisë. "Nuk do të qëndrojmë larg kësaj. Është çështje e parimeve" mësohet të jetë shprehur Lavrov në fjalimin e tij në Dhomën e Ultë të parlamentit rus. "Kur flasim rreth votimit në KS të KB, nuk duhet ta shohim këtë si diçka të paravendosur. Nëse ka përpjekje për të detyruar serbët për diçka që është e papranueshme për ta, ajo do të jetë e papranueshme edhe për Moskën". "Pavarësisht se Perëndimi pretendon se çështja e Kosovës është unike, ajo do të krijojë precedent" ka parajamëruar Lavrov. "Nuk po i fërkojmë duart në pritje që Kosova të ndahet nga Serbia, në mënyrë që ne të veprojmë njëjtë në rajone të tjera si ato në Gjeorgji. Ne synojmë që të zhvillojmë raporte gjithëpërfshirëse me ato republika", ka përfudnuar ai. Nga Nju Jorku ish ambasadori amerikan në OKB, Richard Holbrooke duke rikonfirmuar qëndrimin e tij personal dhe pohuar në mënyrë të përsëritur definicionin e administratës “Bush” ka shtuar se, "Kosova do të bëhet e pavarur dhe kjo është e pashmangshme, por, rusët po i inkurajojnë idhtarët e vijës së fortë në Beograd, që ta kundërshtojnë planin e Martti Ahtisaarit". Ai mbetet në kuadrin e në idenë se nëse plani i Ahtisaarit nuk miratohet në Këshillin e Sigurimit të KB, gjatë muajit të ardhshëm, në Kosovë do të ketë dhunë dhe ajo do të jetë pasojë e veprimeve ruse dhe ata do të jenë përgjegjës nëse kjo ndodh.
Nga ana tjeter, Olli Rehn, Komisioneri i zgjerimit të BE-së gjatë debateve
me anëtarët e Komisionit të Punëve të Jashtme të Parlamentit Europian rreth statusit të ardhshëm të Kosovës dhe perspektivave europiane të Ballkanit Perëndimor,
zyrtari i lartë i Bashkimit Europian ka theksuar me forcë nevojën e një qëndrimi unik dhe të përbashkët të BE-së para Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Bashkimi Europian. Duhet gjithashtu të mbështetë njëzëri propozimin e Martti Ahtisaarit, i cili është një kompromis realist. Ka ardhur koha për zgjidhje, dhe jo për zgjatje. Statukuoja nuk mund të vazhdojë më – ka nënvizuar Olli Rehn. Gjithsesi në tërësi situata në Parlamentin Evropian nuk është optimiste, ka dhe qëndrime të ndryshme, pohojnë burimet. Një pjesë janë shprehën plotësisht dakord me propozimin e Ahtisarit, por një pjesë tjetër kanë reflektuar dyshime, pikëpyetje dhe mëdyshje. Këto të fundit kanë kërkuar më shumë kohë ose një rifillim të procesit të negociatave të cilat, sipas tyre, duhet të përfundonin në një kompromis të pranuar, sipas tyre, jo vetëm nga Prishtina, por edhe nga Beogradi.
Nga ana e saj kryetarja e delegacionit të Parlamentit Europian për vendet e Europës Juglindore, eurodeputetja kristiandemokrate gjermane, Doris Pack, ngulmon se asnjë personalitet serb nuk do të pranojë kurrë shkëputjen e Kosovës nga Serbia, pasi do të konsiderohej si tradhtar nga serbët. Prandaj duhet që vendimi për statusin e Kosovës të imponohet nga ana e Këshillit të Sigurimit të OKB-së – ka shtuar ajo.
Pak a shumë kjo është panorama e hapave të diplomacisë për statusin e Kosovës dhe terreni që do të gjejë të shtruar plani i Ahtisaarit në KS të KB. Deshifrimi i deklaratave të socialistëve evropianë në Prishtinë, ngërthyer në terminologji diplomatike, orienton kah një luhatje dhe qëndrim i dyzuar. Ata nuk injorojnë domosdoshmërinë për të kontribuar në favor të stabilitetit dhe paqen në rajon, por këtë e kërkojnë të akomoduar në dakordësia e palëve, nga qëndrimet e Prishtinës dhe Beogradit për atë që do t’i propozohet Këshillit të Sigurimit si zgjidhja më e mirë e mundshme. Pak a shumë në këto ujëra vozit intensivisht këto ditë edhe Moska, me ndryshimin e vetëm se pa pëlqimin e Beogradit, pra pa të pamundshmen, Plani i ish-Presidenti Finlandez Martti Ahtisaarit nuk do të marrë bekimin e Rusisë.