Promovohet libri i Oliver Jens Schmitt-t, "Arbëria Venedike"

[Baptist]

Jovan: Slavic Patronymic name...Likely Anglicized version of Jovanovic, a Slavic version of the given name John, which came from the Hebrew Yochanan, which meant `Jehovah has favored me with a son.'
nga Fjalori Etimologjik

Te them te drejten uneaspak nuk pajtohem me etimologjine qarkulluese te emrit Jovan.

Jovan, eshte forme popullore iliro-shqipe e emrit te rrenjes latine [Jov:] dhe se nuk ka as lidhje te larget me emrat si Gjon e Gjin e Gjergj, e sidomos me format tjera te gjuheve nelidhje me emrin John.

Emri Jovan eshte padyshim rezultat i modifikimit semantik te rrenjes se emrit Jovus, ne gjuhen shqipe duke aplikuar prapashtesen e saj ~an e cila vecon/blaton atributin cilesor te rrenjes se fjales qe ne varsi nga natyra semantike e vet rrenjes ne raste mund te shenjoje edhe perkatesi ose origjine..., etj.

Por t'i kthehemi emrit diskutabil Jovan sa me shkurt. -Rrenja dhe njeherit emri i pervecem:

Jov = Zot;
Jov + an = Zoteri

Ky emer i standardizuar ne gjuhen e popullit ne qarkullim dhe latinishten vulgare u be emer i deshiruar dhe mjaft i popullarizuar ne mesjeten e hereshme. Kjo forme, (Jovan) ne latinishte mori edhe nje prapashtese te re dhuke dhuruar emrin Jovanus; Qe ne italishten e hereshme shume shpejte kaloi prej Jovani, (duke qene se ata gjithnje i theksojne emrat ne menyre te shquar) ne formen e shkruar me standardin e ri: Giovanni.

Prandaj eshte e kote te kerkojme ("zbulojme" sic kane zbuluar) lidhje mes emrave: GJON; JOHN nga njera ane, dhe JOVAN; GIOVANNI, nga ana tjeter.

[Gjelosh PRekaj]

Në përgjigje të shkrimit klosian “Debat pa objekt” Mira Meksi


Vërtet që Klosi ka shumë të drejtë kur thotë se debati i ditëve të fundit (dhe është debat, s’ka pikë dyshimi) pro et contra, në lidhje me figurën e Skënderbeut, simbolit, mitit a përrallës për të, nuk ka asfare lidhje me lëndën (apo tezat) e monografisë tejet “shkencore” të O. Jens Schmitt-it “Skënderbeu”.

Dhe nuk ka sesi të jetë ndryshe: Tezat e Schmitt-eve, serbëve, bullgarëve dhe një aradhe të tërë të sojit, për këtë temë, i kemi sot e shumë-shumë kohë shprehur librave, dhe së fundi internetit në google-in e bekuar. Në pëllëmbë të dorës.

Ajo që është e re, dhe që domosdo shkaktoi debat (më e pakta) është prekja e “ndjeshmërisë kombëtare” dhe jo e asaj nacionaliste, siç këput Klosi, nga tezat e një shqiptari e bir shqiptari – Ardian Klosit, njeriut të ri të dekadës komuniste,– i cili nën mbulesën e tezave të Jens Schmitt-it në monografinë e tij të re (se tezat e Schmitt-it për këtë kanë shumë kohë që njihen, bashkë me talljet e tij ndaj vetë figurës së Skënderbeut), të cilën ai shpejtoi rekordshëm ta përkthente e botonte në shqip, mundohet e përpiqet (duke e përdorur abuzivisht shtypin e shkruar), duke shkuar gjer në absurd, të “rrëzojë” simbolin e Skënderbeut dhe vlerën e tij për kombin shqiptar.

Klosi arrin gjer aty sa të marrë në sy edhe të bërit qesharak (të keqen e “diletantëve” dhe “jo historianëve” që ai përdor si sharje ndaj artikullshkrueses!) në profesionin e përkthyesit, kur deklaron se emri i babait të Skënderbeut është Ivan, ndërsa emri Gjon është i shpikur, -- dhe kjo vetëm e vetëm në funksion të tezës së tij të mbrapshtë të “rrëzimit” të Skënderbeut.

Ku të shpie mushka përkthyesi Klos?!!! Gjon e kemi ne në shqip, Giovanni (Giovani) e kanë italianët, Jean e kanë francezët, Juan spanjollët dhe Jovan e Ivan serbët, -- nga ç’gjuhë e ke marrë përkthyesi Klos, që të del gënjeshtër emri Gjon?!!!

Nuk dua ta lodh lexuesin me “bëmat” e Klosit dhe frymën safi antikombëtare të tezave të tij, gjykimet e mia i shpreha në shkrimin tim të datës 22 nëntor në gazetën Shekulli, dhe po ashtu në shtypin e shkruar gjenden dhe tezat klosiane dhe, po ashtu në treg është monografia e përkthyer dhe e botuar zellshëm nga Klosi, që po i siguron atij të ardhura të mira (kështu thotë vetë Klosi në shkrimin e tij të një dite më parë).

Por, nëse Klosi do të kërkojë paskëtaj interpretime jodiletante, përkundrazi, me shumë profesionalizëm, për “veprat” e tij të botuara gjer më tani, shprehem vullnetare për ta bërë një gjë të tillë, pa u lodhur, për hir të njohjes, edhe duke marrë në sy të të mërzisë ty, i nderuar lexues.

E detyruar prej tij, në respekt dhe për ta sqaruar lexuesin, më duhet të them se vërtet përpara do kohësh, i vogëlthi Klos, që nuk është në gjendje as recensione romanesh të bëjë, çuditi e lebetiti çdokënd që pati mirësinë e epërme të lexojë radhët e tij të shkruara jo me bojë, por me helm, kur bëri thirrje (asesi nuk pati recension, do t’ia dija për nder po të kish) si në hatatë antike të inkuizicionit:

“Mos lexoni romanin e Mira Meksit: Porfida - Ballo në Versailles!” Shumëkush pas çudisë (kjo s’kishte bërë vaki kurrë, madje as në periudhat e errëta të diktaturës komuniste!) ia plasi gazit, duke thënë se kjo qe një lloj “shprazjehelmi” a “ shprazjevreri”, veresie vërtet, por jetike për të, që Klosit i duhej ta bënte hera-herës për të mbijetuar (kuptoni: Tepria e helmit mund ta mbyste atë vetë!), plot të tjerë, duke e parë më seriozisht këtë problem, thanë sesi mund të guxonte një njeri që me ndërgjegjen plumb nga “bëmat” e errëta si ai (lipset të marrim vesh a ka ndërgjegje?!) të kapardisej medieve, duke luajtur rolin e njeriut të mendjes apo opinionbërësit egërshan (e ca më keq atë të ndërgjegjes shoqërore), kur do të qe e udhës të vinte një thes në kokë e të gjallonte diku, duke ngrënë heshturazi bukën e vrasjendërgjegjes, a në mungesë, ndonjë bukë tjetër.

E vërteta qe krejt tjetër, ose pati disa të vërteta bashkë: E pra, i nderuar lexues, thirrja ala inkuizicion: “Mos e lexoni romanin Porfida!”, nuk qe shprazjehelmi jetike për Klosin, qe shprehje e xanxës së tij të gjithhershme: Porfida (theksoj është roman, letërsi, pra fiksion dhe jo tekst historie) është mishërimi i Zonjës së madhe Porfida Komneniata, që rrinte në krah të mbretëreshës së Kostandinopojës përpara pesëqind vjetësh, dhe që përfaqësonte gjakun blu, fisnikërinë shqiptare”, – këtë, domosdo (edhe në formë fiksioni) Klosi nuk mund ta gëlltisë dot, kundër kësaj Klosi ishte/është gati të thotë e të bëjë marrëzira…

Gjithsesi një pyetje kam për Klosin: Nëse shkrimi im në mbrojtje të simbolit të Skënderbeut dhe shenjave të kombit që aq zellshëm ai përpiqet t’i rrëzojë, duke i trumbetuar tezat e tij poshtë e lart nëpër median e shkruar, qenka, siç ai shprehet, i shtyrë nga “hakmarrja” ime e vonuar ndaj tij, pse më paska sharë romanin para disa vitesh, ç’duhet të presë i ngrati Klos nga hakmarrja e ligjshme e shokëve (apo familjeve të tyre) që ka denoncuar te Sigurimi i shtetit, duke u thyer përgjithmonë jetën (lexo: Disidentët e Rremë, liber nga S.Bejko)?

[alibaba]

Toskët nuk i kanë thënë arbëreshë, kush pohon të kundërtën, ia fut kot. Madje tendencat tua shihen qartë, çudi si nuk po mund t'i fshehësh.

E paskam thënë të kundërtën, duke u ngutur. Kam dashur të them që në toskërishte, nuk është arvanitas, por është arbëresh.

Tash për t'ia sqaru më mirë seminaristit: Dallimi geg toskë nuk qëndron tek Arbër-arvan

Por ARBËN-ARBËR (rotacioni N - > R )

[javan]

Te them te drejten uneaspak nuk pajtohem me etimologjine qarkulluese te emrit Jovan.

Jovan, eshte forme popullore iliro-shqipe e emrit te rrenjes latine [Jov:] dhe se nuk ka as lidhje te larget me emrat si Gjon e Gjin e Gjergj, e sidomos me format tjera te gjuheve nelidhje me emrin John.

Emri Jovan eshte padyshim rezultat i modifikimit semantik te rrenjes se emrit Jovus, ne gjuhen shqipe duke aplikuar prapashtesen e saj ~an e cila vecon/blaton atributin cilesor te rrenjes se fjales qe ne varsi nga natyra semantike e vet rrenjes ne raste mund te shenjoje edhe perkatesi ose origjine..., etj.

Por t'i kthehemi emrit diskutabil Jovan sa me shkurt. -Rrenja dhe njeherit emri i pervecem:

Jov = Zot;
Jov + an = Zoteri

Ky emer i standardizuar ne gjuhen e popullit ne qarkullim dhe latinishten vulgare u be emer i deshiruar dhe mjaft i popullarizuar ne mesjeten e hereshme. Kjo forme, (Jovan) ne latinishte mori edhe nje prapashtese te re dhuke dhuruar emrin Jovanus; Qe ne italishten e hereshme shume shpejte kaloi prej Jovani, (duke qene se ata gjithnje i theksojne emrat ne menyre te shquar) ne formen e shkruar me standardin e ri: Giovanni.

Prandaj eshte e kote te kerkojme ("zbulojme" sic kane zbuluar) lidhje mes emrave: GJON; JOHN nga njera ane, dhe JOVAN; GIOVANNI, nga ana tjeter.

Ka dallim te madh midis asaj se si duhet te ishte, dhe si eshte - pra faktit. Ideja e germimeve etimologjike nuk eshte te zbulohen rregullat si duhet te kishte bere per hir te te berit shkence, por te gjendet origjina e fjales duke shpresuar qe rregullat e zbuluar te evoimit jane respektuar ne me te shumten e rasteve.

f.170
“Maqedonet e Lashte” Gandeto
John, pershembull, nje emer i rendomte ne Amerike, behet Johan ose Johannes ne Europen qendrore e veriore, Jovan ne France, Juan ne Spanje, Giovani ne Itali, Yoannis ne Greqi, ose Jonche ne Europen Lindore”

GIANI, GIANINI, GIANINO: Nga GIANNI, shkurtim i Giovanni, qe do te thote Miresi e Zotit ne Hebraisht.

Kete e gjeta ne internet dhe te jep nje ide te plote se sa variante kemi nga ky emer.

Histori:
Ne periudhen Anglo-Saksone te historise Engleze, John ishte nje emer i ralle, fetar. Perdorej ralle jashte kishes Ortodokse Lindore. U be popullor pas kryqezates se pare.

Shqiptimi: Jon.

Shkurimet:
Breton: Yannic, Yannig, Yannick
Czech: Hanus, Janek, Jano, Janko, Janík, Janecek, Janicek, Nusek.
Danish: Heming.
Dutch: Joop.
English: Jack, Jenk, Jenkin, Jockin, Johnnie, Johnny.
French: Jeannot.
German: Hansi.
German (Low): Hanke, Henning.
Italian: Nino.
Polish: Janek, Janik, Janko, Janusz.
Scottish: Jock, Seonaidh, Seocon.
Spanish: Juanito, Chan.
Swedish: Jösse.
Welsh: Siencyn, Sionym.

Alternativet: Johne, Johen.
Arabic: Yahya, Hanna.
Basque: Yon.
Belgian: Jehan.
Breton: Yann.
Catalan: Joan.
Cornish: Jowan.
Croatian: Ivan.
Czech: Jan.
Danish: Hans, Jens, Zane, Jantzen, Johan, Joen.
Dutch: Hans, Jan, Jen.
Estonian: Johan.
Finnish: Hannu, Jani, Johan, Jouni, Juhana, Jukka, Jussi.
Flemish: Jan.
French: Jean, Yan.
Gaelic (General): Eoin.
Galician: Xoán.
German: Han, Hans, Hannes, Jan, Johan, Johann, Johannes.
German (Low): Johan.
Greek: Ioannes, Ioanni, Ioánnis, Joannes, Yannis.
Hawaiian: Iana, Ioane, Iwana, Kana, Keona, Keoni, Huanu.
Hungarian: János.
Icelandic: Jón.
Irish Gaelic: Seán, Sean, Eoin, Keon.
Irish (Anglicized): Shan, Shane, Shaun, Shaughan, Shawn, Shayne.
Italian: Gian, Gianni, Giannino, Giovani, Giovanni, Jovanni, Jovanny, Jovany.
Lapland: Jofan.
Latin: Johannes.
Lithuanian: Jõnas.
Manx: Eoin.
Norwegian: Johan, Johannes.
Polish: Han, Hans, Hanz, Iwan, Jan.
Portuguese: João.
Romanian: Ion.
Russian: Ivan, Evamder.
Scandinavian: Hans.
Scottish Gaelic: Ian, Ean, Seathan, Ion, Eòin.
Scottish (Old): Iain, Iaian.
Serbian: Jovan, Jawan.
Spanish: Juan.
Swedish: Jon, Johan, Jöns, Jens.
Turkish: Iahaja.
Ukrainian: Iwan, Ivan.
Welsh: Eoghan, Evan, Evann, Evon, Evyn, Euan, Euen, Ianto, Iefan, Ievan, Ieuan, Ifan, Ioan, Iwan, Owain, Owen, Owein, Owin, Owyn, Siôn, Sioni, Sionyn, Yevan.

[Baptist]

Ka dallim te madh midis asaj se si duhet te ishte, dhe si eshte - pra faktit. Ideja e germimeve etimologjike nuk eshte te zbulohen rregullat si duhet te kishte bere per hir te te berit shkence, por te gjendet origjina e fjales duke shpresuar qe rregullat e zbuluar te evoimit jane respektuar ne me te shumten e rasteve.

E sakte,
Dukeqenese, nuk eshte e sakte etimologjia aktuale e emrit John, aq me pak mund te pritet se ishte bere perkthimi, apo me sakte, ekuivalenca e emrave Jovan dhe Gjon atehere ne mesjete te hereshme kur eshte e qarte se edhe kjo (etiomologjia 'ekzistente') ne fakt mbeshtetet ne gabimin e bere qysh atehere si per reference drejtuese.

Ato qe lidhen me Gjonin drejteprdrejte vec i kam shkrepur ne shkrimet e para =- kjoesht ethjeshte edhe nje ndajshtese e cila ka per qellim te mbylle edhe me te fundmen tentative per falsifikim - duke ua hequr gajlen se edhe atehere emri Jovan eshte emre shqiptar te cilin polullataqytetare ilire e perhapi ne gjithe perandorine e me se pari ne rome e itali e tek pastaj ne greqi e me vone edhe te ardhacaket e paftuar sllav.

f.170
“Maqedonet e Lashte” Gandeto
John, pershembull, nje emer i rendomte ne Amerike, behet Johan ose Johannes ne Europen qendrore e veriore, Jovan ne France, Juan ne Spanje, Giovani ne Itali, Yoannis ne Greqi, ose Jonche ne Europen Lindore”

Eshte bere nje ngaterres e emri Jon (dhe saktesisht te detit) i cili vertete mund te behet Johan, Huan, e te ngajshme por jo edhe Jovan, Jovan del prej Joves si dhe deminutivi i plote sllav Jovica.
etj

GIANI, GIANINI, GIANINO: Nga GIANNI, shkurtim i Giovanni, qe do te thote Miresi e Zotit ne Hebraisht.

I kam pare keto presumpcione fuktja koti me inercion. Hebraishte mund te jete vete e vetem rrenja Jov nese mund te deshmohet se del prej JHW por formimi i vet emrit, ska gjase.

Kete e gjeta ne internet dhe te jep nje ide te plote se sa variante kemi nga ky emer.

Histori:
Ne periudhen Anglo-Saksone te historise Engleze, John ishte nje emer i ralle, fetar. Perdorej ralle jashte kishes Ortodokse Lindore. U be popullor pas kryqezates se pare.

Siguirisht sepse me pare ishte emer kryesisht ilir i brigjeve te Jonit ne Shqiperi.

Po i kam pare keto lista edhe une, por aty dalloj pasaktesi... ose nje varg emerash me te cilet shoh se kane lidhje me Gjon sic nuk pajtohem se ka ekuivalence etimolgjike Gjon me Jovan.

[javan]

Po i kam pare keto lista edhe une, por aty dalloj pasaktesi... ose nje varg emerash me te cilet shoh se kane lidhje me Gjon sic nuk pajtohem se ka ekuivalence etimolgjike Gjon me Jovan.

Jam dakord plotesisht me kete. Jam marre edhe vete me kete emer sepse po ashtu mendoja se Jovan dhe Gjon nuk jane tamam ekuivalente, jane Dhurata e Zotit dhe "e/i Zotit". Puna eshte se ne popuj te ndryshem kane hyre si ekuivalente.

Po, ku na kane thene se jetonte Javani=Joni? Apo ka rene ne detin Jon dhe ky mori emrin Hyllirikum?

Jovi i thone Zeusit edhe sot e kesaj dite ne Shkoder. Pergjigja qe per Seminaristin qe kerkonte dokumentim qe Gjon/John ben Ivan/Jovan.

Nje link pra ku mund te gjesh si burim, qe te shohim se turqit e kane perkthyer Gjonin, Jovanin vetem ne formen Juvan?

[Baptist]

Jam dakord plotesisht me kete. Jam marre edhe vete me kete emer sepse po ashtu mendoja se Jovan dhe Gjon nuk jane tamam ekuivalente, jane Dhurata e Zotit dhe "e/i Zotit". Puna eshte se ne popuj te ndryshem kane hyre si ekuivalente.

Po, ku na kane thene se jetonte Javani=Joni? Apo ka rene ne detin Jon dhe ky mori emrin Hyllirikum?

Jovi i thone Zeusit edhe sot e kesaj dite ne Shkoder. Pergjigja qe per Seminaristin qe kerkonte dokumentim qe Gjon/John ben Ivan/Jovan.

Sikur te mund te percaktoja se kur eshte bere kalimi n-v||v-n do te mund te merreshin vesh shume gjera. Kalimi n-v shenon nje periudhe te caktuar historike, nje periudhe tjeter shkakton kalimin b-v, i cili i paraqitet ne greqine shqiptare fillimisht, pastaj hyri edhe ne greqishte dhe permes saj u pehap edhe ne anen lindore te jugut tone.

Deti Jon mund te kete rrjedhur edhe nga simbolet IO edhe nga CO (ku C duhet te kete qene e pasqyruar) duke dhene keshtu J, por O kalon edhe na A dhe fitohet JA prapashtesa ON duhet te jete pellasgjike dhe me JA-ON si faze kalimtare te kete qene kthyer serish ne J(A)ON, JON. pore nese JO/JA eshte rrenja e kesaj fjale te shkurter njerrokeshe, duke hyre ne te folurat e italikut do te kete dhene Jov/e Jave e pse jo edhe Javan si kembim i dyfishte pastaj.

[javan]

Sikur te mund te percaktoja se kur eshte bere kalimi n-v||v-n do te mund te merreshin vesh shume gjera. Kalimi n-v shenon nje periudhe te caktuar historike, nje periudhe tjeter shkakton kalimin b-v, i cili i paraqitet ne greqine shqiptare fillimisht, pastaj hyri edhe ne greqishte dhe permes saj u pehap edhe ne anen lindore te jugut tone.

Deti Jon mund te kete rrjedhur edhe nga simbolet IO edhe nga CO (ku C duhet te kete qene e pasqyruar) duke dhene keshtu J, por O kalon edhe na A dhe fitohet JA prapashtesa ON duhet te jete pellasgjike dhe me JA-ON si faze kalimtare te kete qene kthyer serish ne J(A)ON, JON. pore nese JO/JA eshte rrenja e kesaj fjale te shkurter njerrokeshe, duke hyre ne te folurat e italikut do te kete dhene Jov/e Jave e pse jo edhe Javan si kembim i dyfishte pastaj.

Kjo duhet te lidhet me kohen kur u "perhap" legjenda idjote me lopen. Thene ndryshe, atehere kur hartat fillojne te njohin detin jugor me emrin Jon.
(Eshte bere njehere sherr per kete )
Deri sa te mos jem bindur ndryshe, mendoj se Jon dhe Janus (perendia latine katershe qe zevendeson Meduzen treshe, jane nje). A nuk na thone qe Janus vdiq ne nje vend tjeter? Pra ky kalim do jete bere aty kah imperializimi Romes, fillimi i politikave aneksioniste.

[Baptist]

Kjo duhet te lidhet me kohen kur u "perhap" legjenda idjote me lopen. Thene ndryshe, atehere kur hartat fillojne te njohin detin jugor me emrin Jon.
(Eshte bere njehere sherr per kete )

Mund te behet prape!
Me gjerat e pakuptuara duhet te kemi kujdes, te mos sillemi me papargjegjsi e destruktivitet. Se me shume ti thelojme njohurite ne lidhje me elementet kunderthenese thellohemi me shume ne te verteten e saj te humbur.

Me qe e ke pak me te fresket se une: me kend luftoi - sipas grekeve - herkuli kur i theu bririn kaut? Kjo ndodhi ne afersi te detit Jon diku.
Tai na kujto fazat e transformimit te tij deri sa u shnderrua ne Ka me c'rast iu dha mudesia Herkulit qe ta kapte per briresh?

Ajo flet per 'stratigrafi' kultesh, jo per eliminim. Pra flet per kontinuitein e pakeputur te races e gjinise autoktone aty.

Deri sa te mos jem bindur ndryshe, mendoj se Jon dhe Janus (perendia latine katershe qe zevendeson Meduzen treshe, jane nje). A nuk na thone qe Janus vdiq ne nje vend tjeter? Pra ky kalim do jete bere aty kah imperializimi Romes, fillimi i politikave aneksioniste.

Sipas asaj qe shkrova paraprakisht ne me te drejte mund te supozojme se edhe Jahve edhe Javan edhe Jovus rrjedhin prej perendise se Detit Jon.

[javan]

Me qe e ke pak me te fresket se une: me kend luftoi - sipas grekeve - herkuli kur i theu bririn kaut? Kjo ndodhi ne afersi te detit Jon diku. Tai na kujto fazat e transformimit te tij deri sa u shnderrua ne Ka me c'rast iu dha mudesia Herkulit qe ta kapte per briresh?

Nuk kam kam dijeni per kete legjende, nuk mund te elaboroj. Perton ta shkruash? Di vetem ate te rrembimit te buajve te Gerionit prane Shtyllave te Herakles te cilat ndodheshin buze Jonit. Pleqte e Camerise thone gjate tere luftrave qe jane bere, sa here greket hynin ne trojet shqiptare shkaterronin tempujt, kishat dhe cdo vend te lashte, os ei merrnin me vete reliket. Do kisha deshire te dija ku perfunduan dy luanet e gurte madheshtore te Beratit per te cilet flasin kronikat. Cfare lloj ushtrie eshte kjo? Le ta shpjegoje Tanhausi.

Ajo flet per 'stratigrafi' kultesh, jo per eliminim. Pra flet per kontinuitein e pakeputur te races e gjinise autoktone aty.

Kontinuitein e e races dhe besimeve a kam misheruar ne skemen e levizjes se diellit. Kjo do te thote qe me teoria e vazhdimesise se races/kulteve ishte pikenisje per mua dhe jo konkluzion.

Sipas asaj qe shkrova paraprakisht ne me te drejte mund te supozojme se edhe Jahve edhe Javan edhe Jovus rrjedhin prej perendise se Detit Jon.

Thene kohe me pare. Eshte per t’u lavderuar qe nuk po e anashkalon tani.