Sqarim i Dyshimeve në Lidhje me Jetën e Shejkhul Islam Muhammed Ibn Abdul Uehabit.

[Etheristi]

Es-Selamu Alejkum Ue Rahmetull-llahi Ue Berakatuhu.

Falënderimi i takon All-llahut s.u.t.. Atë e falënderojmë dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu s.u.t. prej të këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu s'ka kush ta humbasi, dhe kë e largon nga rruga e vërtetë, s'ka kush ta udhezoje. Dëshmoj dhe deklaroj qe nuk ka te adhuruar tjetër i cili meriton te adhurohet me te drejte përveç All-llahut s.u.t. i Cili është Një dhe dëshmoj se Muhammedi (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) është rob dhe i dërguar i Tij.
"O ju që keni besuar, keni frikë All-llahun me një frikë të vertete dhe mos vdisni, vetem se duke qenë muslimanë!" (Ali Imran: 102)
"O ju njerëz! Keni frikë Zotin tuaj që ju ka krijuar prej një njeriu dhe nga ajo krijoi palën e saj, e prej atyre dyve u shtuan shumë burra e gra. Dhe keni frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni, ruajeni farefisin, se All-llahu është Mbikqyrës mbi ju." (En-Nisa:1)
"O ju besimtarë, keni frikë All-llahun dhe thuani fjalë të drejta. Ai (All-llahu) ju mundëson të bëni vepra të mira, jua shlyen mëkatet e juaja,e kush respekton All-llahun dhe të Dërguarin e Tij, ka shpëtuar me një shpëtim të madh." (El-Ahzab:70:71)
Thënia më e vërtetë është thënia e All-llahut s.u.t. kurse udhëzimi më i mirë udhëzimi i Muhammedit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lam) Veprat më të këqia janë ato të shpikurat, prandaj ç`do shpikje është bid'at dhe ç`do bid'at është lajthitje, dhe ç`do lajthitje te çon në zjarr.


Sqarim i Dyshimeve në Lidhje me Jetën e Shejkhul Islam Muhammed Ibn Abdul Uehabit (rahimehull-llah).


Disa nga armiqtë e thirrjes Selefije kanë thene se Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uehab (rahimehull-llah) qe ndarë nga Hilafeti Osman, dhe kështu qe larguar nga shumica me mosbindje.

Ibn Afalik (rahimehull-llah) e përshkruan teuhidin e pasuesve të Thirrjes Selefije si:
Sa i përket teuhidit të tyre, kjo përfshinë edhe luftën kundër Muslimanëve, dhe kjo është mosbesim, e jo teuhid.

Duke iu adresuar atyre, Umer el-Mehxhub (rahimehull-llah) tha:
.... dhe ju keni rënë në mosbindje.


Ibn Abidin (rahimehull-llah) në komentin e tij i përshkruajti pasuesit e kësaj thirrje si Hauarixh (ekstremista), dhe kjo gjendet në kapitullin:
Keqbërësit (el-Bughat)”, ..dhe ata janë të cilët kundërshtojnë Imamin pa ndonjë dëshmi të vërtetë. (Hashije Ibn-Abidin (4/262)

Dehlan pohon se pasuesit e Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uehabit (rahimehull-llah):
. . . janë ndarë nga shumica. (Ed-Durarus-Sunije fir-Radd ‘alel-Uehabije (f.23)

Ez-Zehaui po ashtu pohon se ata janë famëkeq për:
. . . lënien e dëgjueshmërisë ndaj Emirul-Mu’minin (Udhëheqësit të Besimtarëve).

Shumë nga armiqtë e Daues (thirrjes) e kanë përshkruar Shejkhun dhe pasuesit e tij si Hauarixh, sepse njëra prej cilësive të Hauarixhëve është ajo se ata kundërshtojnë Imamët e Muslimanëve, dhe ata bëhen të pabindur posa t’i vërejnë disa mëkate te Imami të cilat (mekate) janë larg nga Mosbesimi i Madh (Kufri i Madh).

Dhe kjo përshkruhet me atë ç`fare El Amli pohon. Ai thotë:
Hauarixhët e kanë bërë luftën me Mbretërit e Muslimanëve dhe kundërshtimin e tyre të lejuar. . . Kështu vepruan edhe Uehabitë.

Autori i librit “Një përmbledhje e Historisë së Arabëve” përfshinë një kapitull në librin e tij të titulluar “Revolta e Uehabive kundër dëgjueshmërisë”.

Abdul Kadim pohon se paraqitja e Uehabizmit ishte njëra prej arsyjeve për rënien e Hilafetit, ai thotë:
Uehabitë themeluan shtet brenda shtetit Islam nën udhëheqjen e Muhammed Ibn Sa’udit (rahimehull-llah) dhe pastaj të birit të tij Abdul Aziz (rahimehull-llah). Anglia i përkrahu ata me armë dhe të holla, dhe bazuar në ideologji ata kanë mësyer që t’i pushtojnë tokat Islame që ishin nën kontrollin e Sultanit, me fjalë tjera ata kanë ngritur shpatën kundër Halifes dhe mbytën Ushtrinë Islame, ushtrinë e Emirul-Mu’minin (Udhëheqësit të Besimtarëve) me anë të nxitjes dhe përkrahjes nga Anglezët.

Dhe para se të fillohet me përgjigjen ndaj pohimit të revoltës së Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uehab (rahimehull-llah) kundër Halifes, është me vend që të përmendet se Shejkhu besonte në rregullin i cili doemos kërkonte dëgjueshmëri ndaj Imamit të Muslimanëve, pavarësisht se a janë ata të urtë apo keqbërës, përveç nëse ata urdhërojnë mosbindje ndaj Allahut, sepse dëgjueshmëria ndaj tyre është vetëm në gjërat të cilat janë të mira.


Shejhu thotë në letrën e tij drejtuar popullit të Kasemit:
Dhe unë besoj në obligimin e nënshtrueshmërisë dhe të qenit i dëgjueshëm ndaj Imamit të Muslimanëve, të urtëve prej tyre si dhe keqbërësve prej tyre, përveç nëse ata urdhërojnë mosbindje ndaj Allahut s.u.t., dhe personit i cili është përgjegjës për Hilafet; ai rreth të cilit njerëzit janë mbledhur dhe e kanë pranuar, dhe po ashtu atë i cili është imponuar në pozitën e Halifes, dëgjueshmëria ndaj tyre është obligim dhe kryengritja kundër tij është e ndaluar (haram).

Ai po ashtu thotë:
Burimi i tretë: Që ta plotësojmë bashkimin tonë ne duhet që ta dëgjojmë dhe t`ju bindemi atyre të cilët na sundojnë, edhe sikur ai të ishte rob i Abisinisë (Etiopisë), dhe Allahu s.u.t. na ka shpjeguar këtë tërësisht në forma të ndryshme të sqarimit, legjislative dhe të paracaktimit, dhe pastaj ky fundament u bë i panjohur për shumë nga ata të cilët pohojnë se kanë dituri, dhe një fatkeqësi nëse kjo zbatohet.

Dr. Salih el-Ubejd (hafidhahull-llah), (zëvendës i përgjegjësit të Haremit në Medine) Thote:
Në përgjithësi, Nexhdi nuk e dëshmoi soverenitetin e Osmaneve, sepse pushteti i tyre nuk i mbërriu as ata as drejtuesit e tyre, e as që flamuri Turk nuk qe ngritur në të, në cilëndo kohë para jetës së Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uehabit (rahimehull-llah).
Ajo që e dëshmon këtë realitet është të lexuarit nëpër divizionet drejtuese të Osmaneve. Një libër mësimor nga Jemin Ali Efendi (i cili qe thesarmbajtës i librit Hakanitë në vitin 1018, që korrespondon me 1609) i titulluar “Ligjet e Osmaneve/përmbajtjet e librit të Divanit”, tregon atë se duke filluar me shekullin e njëmbëdhjetë Hixhri, Hilafeti Osman qe ndarë në tridhjetë e dy divizione të veçanta (ijala), katërmbëdhjetë nga të cilat ishin Arabe, dhe Nexhdi nuk përfshihej në to, përveç el-Ihsa, nëse do ta kishim konsideruar atë pjesë të Nexhdit. . .

Dr. Abdullah el-Uthejmin (hafidhahull-llah), (Profesor në fakultetin e gjuhës Arabe në Rijad, Arabi Saudite) thotë:
Para paraqitjes së thirrjes së Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uehabit (rahimehull-llah), Nexhdi nuk ishte nën sundimin direkt të Osmaneve, dhe as që ka dëshmuar ndonjë pavarësi nga brenda. Beni Xhebr, Beni Halid, dhe Sherifët nuk qenë të pavarur, ndërsa konflikti civil në mes fiseve të Nexhdit ishte standard.

Dr. Axhil el-Neshmi (hafidhahull-llah), thotë:
Hilafeti nuk i kushtonte vëmendje Nexhdit dhe territoreve fqinje. Kjo politikë mund t’i atribuohet gjerësisë së madhe të Nexhdit, në njërën anë, dhe në anën tjetër fragmentimit dhe pranisë fisnore.

Ajo që dëshmon se pozita e Shejkhut qe në rregull, dhe atë se Shejkhu nuk nxitonte, sa i përket faktit se lëvizja e tij s’ka të bëjë me Hilafetin, është letra e dërguar Fadil El Mezidit, sunduesit të shkretëtirës Siriane:

Kjo gjë të cilën ata nuk e kanë miratuar, dhe për të cilën ata më urryen dhe krijuan armiqësi mes meje dhe atyre: nëse pyesin cilindo dijetar në Siri dhe Jemen dhe të tjerë, ata do të thonë se kjo është e vërteta dhe se është feja e All-llahut s.u.t. dhe të Dërguarit të Tij (sallallahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem). Sidoqoftë, unë s’mund ta publikoj atë në rajonin tim sepse shteti nuk e ka miratuar atë, dhe Ibn Abdul Uehab e arriti këtë për shkak se sunduesi i rajonit të tij nuk e kundërshtoi atë, ma saktë, ai e njohu të vërtetën dhë e pasoi atë.

Sa i përket pohimit të “Zulumit” se lëvizja e Shejkhut (rahimehull-llah) qe njëra prej arsyjeve për rënien e Hilafetit, dhe atë se Anglezët i ndihmuan Uehabitë që ta arrijnë këtë synim, atëherë Muhammed Mehdi El Istanbuli (rahimehull-llah) i përgjigjet kësaj akuze të hapur:

Ka qenë e obligueshme për këtë autor që ta përkrah më dëshmi pikëpamjen e tij, dhe në të kaluarën një poet ka thënë: Nëse akuzat s’janë të bazuara në dëshmi, me tekst të tyre, atëherë kjo është dëshmi e marrëzisë.

Në të kundërtën, Historia e tregon atë se Anglezët e kanë kundërshtuar këtë levizje qysh prej fillimit, duke iu frikuar ringjalljes së Botës Islame.

El-Istanbuli (rahimehull-llah) po ashtu thotë:
Është e çuditshme, dhe shume argëtuese dhe pikëlluese, që ky autor e akuzon lëvizjen e Shejkhut (rahimehull-llah) si njërën prej shkaqeve të rënies së Hilafetit Osman. Është e panevojshme që të thuhet, se kjo lëvizje qe themeluar në vitin 1811, ndërsa Hilafeti qe shkatërruar në vitin 1922.

Dhe ajo që dëshmon se Anglezët qenë kundër lëvizjes Uehabite është ajo se ata kanë dërguar kapitenin Forster Sadler që t’ia urojë Ibrahim Pashës fitoren që ai e arriti kundër Uehabive, duke iu referuar luftës në Der’ije, dhe po ashtu të konfirmojë se sa i prirur është ai që të bashkëpunojë me Aktin Britanez kundër piraterisë Uehabite në Gjirin Arabik.

Për më tepër, kjo letër deklaronte qartë synimin e qeverisë Britaneze për krijimin e një marrëveshje me Ibrahim Pashen me qëllim qe te zhdukeh nje here dhe per gjithemone levizja Uehabite.

Shejkh Muhammed Ibn Menthur En-Neumani (rahimehull-llah), thotë:
Anglezët e kanë përdorur pozitën në Indi që të kundërshtojnë Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uehabin (rahimehull-llah) me qëllim që te përmbysin këdo që i kundërshtonte ata, me etiketën “Uehabi”. Dhe si të tillë Anglezët i quajtën dijetarët e Deobandit, ne Indi, Uehabi për shkak të kundërshtimit të hapur të tyre ndaj Anglezëve.
--------------------
Ti je i pa të meta, ne nuk kemi dije tjetër përveç atë që na e mësove Ti. Vërtetë, Ti je i Gjithdijshëmi, i Urti!. Bekare 2:32.--------------------

Marur nga libri:
Përgenjështrimet e akuzave të atyre të cilët kundërshtojnë Lëvizjen e Shejkhul Islam Muhammed Ibn Abdul Uehabit (rahimehull-llah).

DHE DUAJA JONE E FUNDIT ESHTE:
FALENDERIMI I TAKON ALL-LLAHUT S.U.T. ZOTIT TE BOTRAVE.

Selamu Alejkum.

[Etheristi]

Es-Selamu Alejkum Ue Rahmetull-llahi Ue Berakatuhu.

Falënderimi i takon All-llahut s.u.t.. Atë e falënderojmë dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu s.u.t. prej të këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu s'ka kush ta humbasi, dhe kë e largon nga rruga e vërtetë, s'ka kush ta udhezoje. Dëshmoj dhe deklaroj qe nuk ka te adhuruar tjetër i cili meriton te adhurohet me te drejte përveç All-llahut s.u.t. i Cili është Një dhe dëshmoj se Muhammedi (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) është rob dhe i dërguar i Tij.
"O ju që keni besuar, keni frikë All-llahun me një frikë të vertete dhe mos vdisni, vetem se duke qenë muslimanë!" (Ali Imran: 102)
"O ju njerëz! Keni frikë Zotin tuaj që ju ka krijuar prej një njeriu dhe nga ajo krijoi palën e saj, e prej atyre dyve u shtuan shumë burra e gra. Dhe keni frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni, ruajeni farefisin, se All-llahu është Mbikqyrës mbi ju." (En-Nisa:1)
"O ju besimtarë, keni frikë All-llahun dhe thuani fjalë të drejta. Ai (All-llahu) ju mundëson të bëni vepra të mira, jua shlyen mëkatet e juaja,e kush respekton All-llahun dhe të Dërguarin e Tij, ka shpëtuar me një shpëtim të madh." (El-Ahzab:70:71)
Thënia më e vërtetë është thënia e All-llahut s.u.t. kurse udhëzimi më i mirë udhëzimi i Muhammedit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lam) Veprat më të këqia janë ato të shpikurat, prandaj ç`do shpikje është bid'at dhe ç`do bid'at është lajthitje, dhe ç`do lajthitje te çon në zjarr.

Kush eshte Sheikhul Islam Muhammed Ibn Abdul Uahhab (rahimehull-llah).

Ai ishte Imami, Sheikhul Islam Muhammed Ibn Abdul Uahhab Ibn Sulejman Ibn Ali Ibn Muhammed Ibn Ahmed Ibn Rashid Ibn Burejd Ibn Muhammed Ibn Mushrif Ibn Umer nga fisi Benu Temim.

Sheikhul Islam Muhammed Ibn Abdul Uahhab (rahimehull-llah) lindi në 1115 sipas Kalendarit Hixhri në qytetin e Ujejnes, rreth 70 kilometra në veriperëndim të Rijadit që sot është kryeqyteti i Mbretërisë së Arabisë Saudite.

Ai (rahimehull-llah) rrjedh nga një familje tepër e respektuar dijetarësh. I ati qe dijetar i kohës së tij dhe gjyshi i tij qe dijetari i Nexhdit në kohën e tij.
Sheikhu i mori studimet e para të tij nga i ati në vendlindjen e tij. Ai e memorizoi Kur’anin në moshën dhjetë vjeçare. Ai lexoi libra në tefsir, hadith dhe fik`h dhe i kushtonte shumë kohë librave të tefsirit dhe haditheve.

I ati ishte jashtëzakonisht i kënaqur me aftësinë e të birit për të memorizuar. Që në fillim të studimeve të tij, Sheikhu qe shumë i interesuar të mësonte nga librat e dijetarëve të hershëm Islamë dhe i kushtoi vëmendje të veçantë veprave të armikut të bidateve dhe mbrojtësit të sunnetit, El-Muxhedid, El-Muxhtehid El-Imam El-Muxhahid, Sheikhul Islam Ahmed Ibn Abdul Halim Ibn Abdul Selem Ibn Tejmijje El-Harani El-Hanbeli (661H) (All-llahu s.u.t. e mëshiroftë dhe ia ndristë fytyrën ditën e gjykimit).
Po ashtu edhe veprat e studentit të tij (të Ibn Tejmijjes) El-Al-lame, Sheikhul Islam Ibn Kajjim El-Xheuzijje (rahimehull-llah).

Kur arriti moshën e pjekurisë kreu Haxhin dhe përfitoi shumë nga Dijetarët e Mekës. Më pas ai shkoi në Medine edhe aty ai përfitoi shumë nga dijetarët e Medinës sidomos dy nga dijetarët e mirënjohur të asaj kohe Sheikh Abdullah Ibn Ibrahim Ibn Se’id En-Nexhdi (rahimehull-llah) dhe Sheikh Muhammed Hajat Es-Sindi (rahimehull-llah) me të cilët studioi për një kohë të gjatë. Megjithatë Sheikhu nuk u mjaftua vetëm me kaq por udhëtoi edhe në Irak dhe Basra dhe përfitoi shumë nga dijetarët e atjeshëm.

Sheikhu i studioi thellë veprat e Ulemave të hershëm dhe të kohës së tij dhe me durim dhe kurajo arriti të memorizojë një sasi të madhe thëniesh dhe fetuash nga dijetarë të të gjithë medh`hebeve pa dallim. Në atë kohë njerëzit në Nexhd ishin thelluar në zakone jo-Islame she ishin zhytur në shirk. Varret, pemët, gurët, shpellat, xhinët dhe njerëz të çmendur konsideroheshin si objekte adhurimi. Histori e shpifje të shumta ekzistonin rreth këtyre idhujve që idhujtarët adhuronin. Edhe dijetarët e dynjasë i linin të vazhdonin në praktikat e tyre idhujtare si rrjedhim i interesit personal.
Falltorët dhe magjistarët kishin influencë mbi popullsinë. Askush nuk guxonte të dilte kundër tyre apo përkrahësve të tyre. E njëjta gjë po ndodhte edhe në Mekkë dhe Medine. Po ashtu edhe Jemeni ishte i zhytur në të njëjtën gradë. Shirku, tyrbet e ndërtuara mbi varre, kërkim ndihme nga të vdekurit, eulijatë dhe xhinët ishte normale. Duke parë gjendjen e rëndomtë të njerëzve, Sheikhu u prek shumë.

Ajo që ishte më e rëndë për të qe fakti që askush nuk po i udhëzonte njerëzit për në rrugën e drejtë. Kuptohet se për të bërë këtë duhej që patjetër t’i kundërviheshe zullumqarëve që fitonin nga kjo gjendje e mjeruar e injorancës fetare që mbizotëronte. Të filloje të bëje daueh për në rrugën e drejtë do të thoshte të pregatiteshe për persekutim dhe tortura nga zullumqarët dhe përkrahësit e tyre. Megjithatë Sheikhu (rahimehull-llah) vendosi të përballonte vështirësitë që pengonin për të thirrur në rrugën e drejtë edhe sikur të duhej të shpallte xhihad për këtë. Ai e filloi misionin e tij duke i thirrur njerëzit në teuhid dhe duke i udhëzuar sipas Kur’anit dhe synetit. Ai i bëri thirrje dijetarëve që të zbatonin Kur’anin dhe synetin dhe të derivonin çdo zgjidhje nga ato. Ai kundërshtoi me forcë ndjekjen qorrazi të mendimeve të dijetarëve po qe se ato kundërshtonin Kur’anin dhe synetin. Ai u bëri thirrje atyre haptazi e fshehtazi duke i thirrur që të debatonin për të nxjerrë në shesh hakun dhe duke thënë:
Jam gati të debatoj me dijetarët Hanefi sipas librave të medh`hebit Hanefi, me dijetarët Malikij sipas veprave të medh`hebit Maliki, të dijetarëve Shafinj sipas veprave të medh`hebit Shafi dhe të dijetarëve të medh`hebit Hanbali sipas veprave të medh`hebit Hanbali dhe do të shihni që kjo që po ndodh nuk ka bazë në asnjë medh`heb.

Sheikhu (rahimehull-llah) ishte person me kurajo dhe entuziazëm. Ai filloi të japë mësim, dhe filloi korrespondencë me dijetarë që të bashkoheshin me të dhe t’a ndihmonin në zhdukjen e absurditeteve dhe zakoneve të kohës. Një numër dijetarësh nga Meka, Medina dhe Jemeni e pranuan thirrjen e tij dhe e përkrahën atë. Por kishte edhe nga ata injorantë që njiheshin si dijetarë dhe që kritikuan thirrjen e tij dhe ndenjën mënjanë duke mos e ndihmuar atë por përkundrazi edhe iu kundërvunë atij si rezultat i motiveve personale apo interesit personal. Prapë Sheikhu (rahimehull-llah) mori mundimin dhe udhëtoi në vende të ndryshme duke thirrur për në rrugën e drejtë njerëzit që ishin në humbje. Ai shkoi në Zabir, Ahsa, Huraimala dhe arriti në Ujejne.
Ai arriti në Ujejne kur aty sundonte Uthman Bin Hamd bin Ma’mar. Ai e mirëpriti Sheikhun (rahimehull-llah) dhe e siguroi që do t’a ndihmonte atë në çdo hap të dauas së tij.
Sheikhu (rahimehull-llah) iu përkushtua reformimit të njerëzve për tek udha e drejtë e All-llahut s.u.t. Ai shumë shpejt fitoi famë në sajë të thirrjes së tij, pasi s’ka njeri që të thërrasë për në rrugën e drejtë e të mos bëhet i famshëm si nga ata që janë të sinqertë edhe nga armiqtë, me dashje apo pa dashje. Kishte shumë varre, tyrbe, gurë, pemë, shpella..etj që adhuroheshin në atë kohë. Me ndihmën e Emir Uthman Bin Hamd bin Ma’mar ai shkatërroi shumicën e tyre. Ai u angazhua në pastrimin e njerëzve nga shirku dhe mësimin e tyre për në rrugën e drejtë, si në Ujejne po ashtu edhe rreth e rrotull. Në të njëjtën kohë një grua erdhi tek ai që t’a pastronte nga mëkati i zinasë që kishte kryer. Pasi hetoi nëse ajo ishte në rregull nga mendja dhe nëse kishte vendosur për ndëshkimin me vullnetin e saj apo ishte detyruar të pranonte se kishte bërë zina dhe të kërkonte të gurëzohej. Pasi u vërtetua se ajo kishte vendosur vetë për këtë si rrjedhojë e pendimit të saj, Sheikhu (rahimehull-llah) urdhëroi që ajo të gurëzohej. Si pasojë e shkatërrimit të idhujve, dhe rastit të kësaj gruaje, reputacioni i Sheikhut (rahimehull-llah) u përhap anekënd.

Kur sundimtari i Ahsah-s dhe rrethinave të saj, Sulejman Bin Urai’ar mori vesh për popullaritetin e Sheikhut (rahimehull-llah) tek njerëzit, ai u frikësua nga fuqia dhe ndikimi i Sheikhut (rahimehull-llah) tek njerëzit që po shtohej gjithnjë e më tepër dhe vendosi t’a shtypë atë me rastin e parë që t’i jepej nga frika se mos Sheikhu (rahimehull-llah) do t’a përmbyste atë. Kështu që ai kërcënoi Emirin Uthmanin dhe kërkoi që ai të vriste Sheikhun (rahimehull-llah), Emir Uthmani nuk qe në gjendje t’i bënte ballë Sulejmanit kështu që e zuri paniku. Duke pasur parasysh se Sulejmani kishte më tepër fuqi dhe mund t’a sulmonte atë ai i tregoi Sheikhut (rahimehull-llah) tërë situatën dhe iu lut që të shpërngulej diku tjetër. Kështu që Sheikhu (rahimehull-llah) emigroi nga Ujejne në Dar’ijeh.

Njerëzit e Dar’ijes e njihnin Sheikhun mirë dhe po ashtu edhe misionin e tj. Kur sundimtari i Dar’ijes, Emir Muhammed Ibn Saud mori vesh për mbërritjen e Sheikhut (rahimehull-llah), ai u gëzua aq shumë sa që shkoi tek vendi ku Sheikhu (rahimehull-llah) po qëndronte për t’a takuar atë.
Muhamed bin Saud rridhte nga një familje e nderuar dhe ishte musliman që e praktikonte fenë. Ai shkëmbeu mendimet e tij me Sheikhun (rahimehull-llah) dhe u kënaq jashtë mase kur mori vesh se ai donte të ringjallte gjykimin me Kur’an dhe synet dhe mësimet Islame në formën e tyre origjinale e pa shtrembërime e bidate. Ai donte të ndihmonte në përhapjen e besimit të drejtë dhe udhëzimin e Resulit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem).
Sheikhu (rahimehull-llah) i përshkroi Ibn Saudit rrugën e Resulit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) dhe sahabeve të tij dhe si ata luftuan për hir të All-llahut s.u.t. me sakrificat më të mëdha. Sheikhu (rahimehull-llah) e bindi emirin të bënte të njëjtën gjë dhe e përkujtoi për shpërblimin e ditës së gjykimit për ata që ndjekin akhiretin duke braktisur dynjanë.
Ibn Saud i bindur nga Sheikhu (rahimehull-llah) i premtoi atij ndihmë dhe mbeshtetje në çdo hap të daues së tij. Ibn Saud i dha besën Sheikhut (rahimehull-llah) se edhe vetë ai do të urdhëronte për ndjekjen e synetit dhe do të mobilizonte njerëz për xhihad për në rrugën e All-llahut s.u.t.

Sheikhu (rahimehull-llah) bëri dua që All-llahu s.u.t. t’a udhëzonte dhe bekonte atë dhe t’a bënte të qëndrueshëm dhe t’i jepte çdo sukses në këtë botë dhe në tjetrën. Në këtë periudhë Sheikhu (rahimehull-llah) qe në paqe dhe i lirë të propagandonte Islamin të pastër dhe në formën origjinale me të cilën Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) erdhi.
Njerëzit e Dar’ijes dhe rrethinave erdhën tek Sheikhu (rahimehull-llah) për të marrë mësim rreth fesë në formën e saj origjinale dhe të pastër nga bidatet. Emiri Muhammed Ibn Saud së bashku me familjen e tij erdhi dhe u ul përpara Sheikhut (rahimehull-llah) si student për të marrë mësim nga ai.

Dar’ijeh qe e mbushur plot me njerëz që vinin për të marrë mësim. Sheikhu (rahimehull-llah) filloi të jepte mesim rreth teuhidit të All-llahut s.u.t, Kur’anit, sunnetit dhe fikhut të tyre dhe gjuhës Arabe. Ardhja e njerëzve nga skaje të ndryshme të vendit shtoi xhelozinë e armiqve të thirrjes së tij. Ata filluan propagandën kundër Sheikhut (rahimehull-llah) dhe duke falsifikuar histori të ndryshme kundër tij dhe madje e quajten atë edhe kafir, zindik dhe magjistar. Sheikhu (rahimehull-llah) ishte person me kurajo dhe nuk ia vuri veshin akuzave që i bënin por vazhdoi me misionin e tij duke lënë mënjanë interesat personale. Ai edhe i debatoi kundërshtarët e tij në mënyrën më të mirë dhe në mënyrë të sjellshme. Kjo mënyrë dha shumë rrezultat dhe ktheu shumë nga kundërshtarët e tij në mbështetësa të tij. Së bashku me dauan Sheikhu (rahimehull-llah) bëri plane edhe për xhihad kundër shirkut dhe zakoneve jo-Islame.

Kush vinte tek Sheikhu (rahimehull-llah) dhe mësonte nga ai, kur kthehej në vendin e tij ai fillonte të bënte daueh tek njerëzit e tij. Sunduesit e Ujejnes erdhën tek ai dhe i kerkuan që ai të rikthehej në Ujejneh. Por Sheikhu (rahimehull-llah) nuk pranoi.
Ata premtuan të luftonin për Islamin deri në pikën e fundit të gjakut, Sheikhu (rahimehull-llah) dërgoi studentët e tij rreth e rrotull për të mësuar njerëzit me Kur’an dhe Sunnet.
Sheikhu (rahimehull-llah) tërhoqi vëmendjen e sundimtarëve dhe dijetarëve të zonave të ndryshme ndaj shirkut dhe bidateve që njerëzit praktikonin dhe i ftoi ata që t’i luftonin këto zakone dhe të propagandonin teuhidin dhe Kur’anin dhe Sunnetin, Ai u shkroi sundimtarëve, elitës dhe dijetarëve të Nexhdit, Rijadit, Kharxh, qyteteve të jugut, Kasim, Hajil, Uashm, Sudair ...etj, Ai u shkroi gjithashtu edhe ulemave të Ahsah-s, Mekës e Medinës. Po ashtu ai dërgoi letra edhe në Siri, Irak, Indi e Jemen. Ai mbajti korrespondencë me ta dhe u shpjegoi objektin e daues së tij duke theksuar rikthimin në gjykim me Kur’an dhe Sunnet në çdo çështje të jetës së tij.

Thirrja e Sheikhut (rahimehull-llah) mori përmasa të mëdha derisa shume dijetarë dhe njerëz nga India, Indonezia, Afganistani, Afrika, Maroku, Egjypti, Siria, Iraku ...etj u influencuan dhe u tërhoqën nga daueh e tij.
Ata filluan të bëjnë daue edhe në vendet e tyre sipas Kur’anit dhe Sunnetit, Sheikhu (rahimehull-llah) ia dedikoi jetën e tij daues dhe xhihadit në rrugën e All-llahut s.u.t. duke pasur edhe ndihmën e Ibn Saudit dhe të birit Abdul-Azizizit.

Ai (rahimehull-llah) vdiq më DhulKadeh më 1206 H (1792). Si rezultat i daues së tij dhe xhihadit për rreth 50 vjet nga 1158 deri më 1206, një fitore e plotë u arrit në të gjithë Nexhdin.
Njerëzit braktisën adhurimin e idhujve dhe njerëzit sundoheshin me sheriat dhe ndëshkimet kryheshin sipas Kur’anit dhe Sunnetit. Njerëzit filluan të shkojnë nëpër xhami dhe filluan të falen rregullisht. Paqe dhe qetësi mbizotëronte gjithkund dhe nuk kishte më grabitje e përdhunime as në rrugët më të thella të shretëtirës. Kështu një ringjallje e plotë e fesë erdhi në ekzistencë. Pas vdekjes së Sheikhut (rahimehull-llah), bijtë, nipërit dhe stërnipërit e tij vazhduan dauen dhe xhihadin për hir të All-llahut s.u.t.

Nga bijtë e tij më të devotshëm ndaj aktivitetit të tij ishin, Imam Abdullah Ibn Muhammed, Sheikh Husejn Ibn Muhamed, Sheikh Ali Ibn Muhamed dhe Sheikh Ibrahim Ibn Muhammed (All-llahu s.u.t. i meshirofte).

Nga nipërit e tij qenë, Sheikh Abdurrahman Ibn Hasan, Sheikh Ali Ibn Husejn, Sheikh Sulejman Ibn Abdullah (All-llahu s.u.t. i meshirofte).
Përveç këtyre edhe një grup i madh i nxënësve të tij (rahimehull-llah) e ndër ta, Sheikh Hamd Ibn Nasir (rahimehull-llah), e shumë të tjerë që ndjekin rrugën e tyre.
Edhe pse Shejkh Muhammed AbdulUahhabi (rahimehull-llah) ishte njeri i daues ai ka shkruar shumë libra të rëndësishëm rreth Islamit dhe shkencave Islame.

Ndër më të njohurat janë:

1. Kitabut Teuhid.

2. Kitabul Kebair.

3. Kesh`fush Shubuhat.

4. Mukhtesar Sirratir Resul.

5. Masailul Xhahilijjeh.

6. Usulul Iman.

7. Feuaidul Kur`an.

8. Fadailul Islam.

9. Mexhmuatul Hadith.

10. Mukhtesarul Inshafi ue Esh-Sherhul Kebair.

11. Edabul Mesh`ji Ilas Salat.

12. Usulul Thelathe.

Postuar me pare nga vellai sunnihne nje forum.

DHE DUAJA JONE E FUNDIT ESHTE:
FALENDERIMI I TAKON ALL-LLAHUT S.U.T. ZOTIT TE BOTRAVE.

Selamu Alejkum.

[Etheristi]

Es-Selamu Alejkum Ue Rahmetull-llahi Ue Berakatuhu.

Falënderimi i takon All-llahut s.u.t.. Atë e falënderojmë dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu s.u.t. prej të këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu s'ka kush ta humbasi, dhe kë e largon nga rruga e vërtetë, s'ka kush ta udhezoje. Dëshmoj dhe deklaroj qe nuk ka te adhuruar tjetër i cili meriton te adhurohet me te drejte përveç All-llahut s.u.t. i Cili është Një dhe dëshmoj se Muhammedi (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) është rob dhe i dërguar i Tij.
"O ju që keni besuar, keni frikë All-llahun me një frikë të vertete dhe mos vdisni, vetem se duke qenë muslimanë!" (Ali Imran: 102)
"O ju njerëz! Keni frikë Zotin tuaj që ju ka krijuar prej një njeriu dhe nga ajo krijoi palën e saj, e prej atyre dyve u shtuan shumë burra e gra. Dhe keni frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni, ruajeni farefisin, se All-llahu është Mbikqyrës mbi ju." (En-Nisa:1)
"O ju besimtarë, keni frikë All-llahun dhe thuani fjalë të drejta. Ai (All-llahu) ju mundëson të bëni vepra të mira, jua shlyen mëkatet e juaja,e kush respekton All-llahun dhe të Dërguarin e Tij, ka shpëtuar me një shpëtim të madh." (El-Ahzab:70:71)
Thënia më e vërtetë është thënia e All-llahut s.u.t. kurse udhëzimi më i mirë udhëzimi i Muhammedit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lam) Veprat më të këqia janë ato të shpikurat, prandaj ç`do shpikje është bid'at dhe ç`do bid'at është lajthitje, dhe ç`do lajthitje te çon në zjarr.

Lëvizja e Shejkh Muhammed Ibn AbdulUahabit (rahimehull-llah).

Nga Sheikh Muhammed El-Abdah, ish shef-editor i revistës El-Bejan (London,UK).

Në kohën e shekullit të dymbëdhjetë sipas Hixhrit, shek. XVIII sipas llogaritjes gregoriane, injoranca dhe mbrapambeturia filluan ta kaplojnë botën Islame. Drita e besimit shuhej nga zemra e shumë Muslimanëve, Sheriati ishte njollosur dhe deformuar deri në atë shkallë saqë shumë Muslimanë ranë viktimë e llojeve të ndryshme të shirkut dhe politeizmit.
Ata i përshkruanin shokë All-llahut s.u.t. dhe rrëshqitnin në Xhahilijet (gjendje e injorancës fetare) të ngjashëm me vrullin e kohës paraislamike.

Shumë Muslimanë besonin në shenjtërinë e personave të ndryshëm, të cilët, sipas tyre, ishin n gjendje të ndërmjetësojnë për ta dhe t´u sjellin atyre dobi, fitore, shëndet etj. Bestytnitë, përrallat dhe inovacionet (bidatet, risitë) ishin në kulminacion. Shumë pasuri dhe mund investohej në ndërrtimin e përmendoreve dhe përkujtimoreve të cilave ata i bënin ibadet (duke i vizituar dhe duke u falur tek to) dhe në pragjet e të cilave ata prenin kurbane.
Më tutje, ata glorifikonin dhe u bënin ibadet drujve dhe gurëve të posaçëm. Ata kërkonin bereqet dhe bekim nga këta "zotra" të falsifikuar. Është fakt i njohur se, njerëzit në Bagdad, p.sh., kishin zakon të kërkojnë bereqet nga një top i ndryshkur otoman. Ata i sjellnin fëmijët e tyre te ky top dhe bënin lutje që fëmijët e tyre të kenë aftësi dhe tëjenë të rrjedhshëm në oratori.

Në këtë kohë, gadishulli arabik ishte i përçarë në një shkallë të madhe. Çdo fshat kishte Emirin e vet, dhe gjendje mes këtyre fshatrave ishte në baza armiqsore, mos ti përmendim armiqësitë e ashpërta të cilat egzistonin mes qyteteve dhe rajoneve. Përkatësit e fiseve nomade shfrytëzonin çdo mundësi dhe rast që ju ofrohej për t´i sulmuar dhe plaçkitur banorët e komunave dhe qyteteve. Venkalimet dhe rrugët ishin të pasigurta dhe udhëtimi ishte përplot rreziqe.

Nga zemra e këtij kaosi, errësie dhe çrregullsie, u dëgjua një zë, i cili thërriste njerëzit që t´i kthehen bukurisë dhe dlirësisë së Akides, Fesë së pastër dhe nënshtrimit të plotë ndaj All-llahut s.v.t., thërriste në Teuhid.

Ky zë ishte zëri i Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uahhab (1115-1206 H / 1703-1791). Ai thirri në ripërtrirjen dhe ringjalljen e vlerave dhe cilësive të vërteta të Islamit, të cilat ishin zbehur apo të mbuluara me besime dhe praktika të falsifikuara. All-llahu s.u.t. bekoi lëvizjen dhe mundin e Sheikhut (rahimehull-llah) me sukses. Thirrja e tij u përhap gjerë. Numri i pasuesve të tij filloi të rritet.

Muhammed Ibn Abdul Uahhabi (rahimehull-llah) mësoi shkencat Islame nga babai i tij, i cili ishte gjykatës dhe dijetar i njohur. Malli (dëshira) dhe oreksi i tij për dituri e shtyri atë që të shkoj në Medine, në regjionin e Hixhazit ku mësoi Ilm (Dituri Islame) nga një numër i dijetarëve siç ishte Muhammed Es-Sindi. Pastaj ai udhëtoi për në Irak, ku studioi Hadith, Jurisprudencë dhe Gjuhen Arabe. Qëllimi i tij parësorë ishte që të udhëtoj për në Damask pas Irakut, mirëpo për shkak të rrethanave të ndryshme nuk arriti që ta realizoj qëllimin. Andaj, ai u kthye në fshatin e tij Ujejneh dhe filloi të përhapë diturinë e tij. Ai thërriste popullin e tij që të largohen nga praktikat e gabuara dhe joautentike (jo të vërteta) fetare dhe të pasojnë Dinin origjinal dhe Sheriatin të cilin e përqafuan dhe praktikuan gjeneratat e para dhe të udhëzuara drejtë në Islam. Ai kritikoi dhe mohoi praktikat e tyre politeiste, ritualet dhe risitë e tyre, jo vetëm në formë teorike por ai pasonte fjalët e tij me vepra. Ai shkatërroi përkujtimoret dhe përmendoret që kishin ndërrtuar populli i tij në varrezat e njerëzve, të cilët ata i konsideronin si të shenjtë. Ai poashtu rrënonte drunjtë, të cilët i adhuronin njerëzit.

Së shpejti, mundi i Muhammed Ibn Abdul Uahhabit (rahimehull-llah) dhe njerëzve rreth tij, filloi të tregoj rezultate pozitive. Shumë njerëz filluan të vijnë te ai për të mësuar Ilm. Lajmi mbi këtë Sheikh (rahimehull-llah) dhe thirrjen e tij filloi të godasë fshatrat dhe qytetet e rrethinës. Etnitetet udhëheqëse (me influencë) në atë rajon dhe kryeparët e fiseve të ndryshme filluan të brengosen dhe të frigohen se thirrja e tij mund të rrezikonte autoritetin e tyre pasiqë thirrte për lirimin e njerëzve nga errësira e injorancës dhe nga eksceset e ndryshme dhe nga torturat dhe presionet e qeverive korrupte dhe të manipuluara. Dhe ata kishin të drejtë. Sepse, injoranca ishte garancioni i tyre për egzistenc dhe për mbajtjen e privilegjeve që ata i posedonin.

Prandaj, kryeparët e këtyre fshatrave dhe qyteteve ushtronin shtypje të jashtëzakonshme ndaj kryetarit të Ujejnes që ta dëbojë Sheikhun (rahimehull-llah). Kryetari iu nënshtrua shtypjes së tyre dhe kërkoi nga Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uehhabi (rahimehull-llah) që të largohet nga Ujejne.

Pas largimit të dhunshëm, Sheikhu (rahimehull-llah) shkoi në fshatin Derije, i cili, në atë kohë ishte nën udhëheqjen e Muhammed ibn Saud. Ai (Muhammed ibn Saudi) jo vetëm që pranoi mësimet e Sheikhut (rahimehull-llah) por ai poashtu thurri aliancë me të dhe thirrjen e tij për aplikimin e ligjeve autentike të Sheriatit dhe përhapjen e thirrjes së Islamit të pastër.

Më tutje, Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uahhabi (rahimehull-llah) filloi të kontaktoj udhëheqësit, gjykatësit dhe Imamët e xhamive në rajonin e Nexhdit duke i njoftuar ata me thirrjen (davetin) e tij. Disa prej tyre iu përgjigjën pozitivisht thirrjes së tij, disa të tjerë refuzuan atë ndërsa disa prej tyre shkruanin punime në të cilat ata mohonin dhe përqeshnin mësimet dhe thirrjen e tij. Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uahhabi (rahimehull-llah) iu përgjigjej shkrimeve të tyre duke i komentuar dhe duke i hedhur poshtë qëndrimet e tyre. Në ndërkohë, ushtria e Ibn Saudit ishte në gjendje të luftojë dhe të frikësojë ata të cilët do të donin ta rrezikojnë sigurinë e Sheikhut (rahimehull-llah) apo të provonin që ta pengojnë apo ta përkufizojnë zhvillimin e përhapjes së mësimeve për ringjalljen e thirrjes Islame. Dhe pas një kohe të shkurtër, i tërë rajoni i Nexhdit si dhe rajonet fqinje të Arabisë lindore pranuan këtë thirrje dhe u bënë pjesë e lëvizjes së re për ringjalljen e Islamit.

Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uahhabi (rahimehull-llah) arriti t´i përjetojë frytet e thirrjes davetit të tij kishte nëntëdhjetë vjetë kur ndërroi jetë. Në këtë kohë, i tërë rajoni i Hixhazit dhe shumica e rajoneve të Gadishullit Arabik u bashkuan nën flamurin e Teuhidit, shtyllës së davetit të Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uahhabit (rahimehull-llah).

Teuhidi nënkupton mohimin e hyjnive tjera pervec All-llahut s.u.t. Andaj, asnjë Profet, njeri i shenjtë apo engjëll nuk meriton të adhurohet, apo t´u drejtohet atyre.

Çdo gjë i drejtohet All-llahut s.u.t. dhe vetëm Atij s.u.t, Teuhidi liron njeriun nga influenca dhe dominimi i shenjtërive apo klereve të ndryshme apo nga kushdoqoftë që manipulon fenë dhe e shfrytëzon atë për të përfituar fuqi dhe autoritet personal.
Është ´revoltë´ ndaj çdo lloj skllavërimi dhe çdo tendencë për të korruptuar dinjitetin e qenies njerëzore. I fshinë gjurmët e humbjes psikologjike ashtu që Ummeti vazhdon të jetë i aftë t´a ripërtrijë veten duke pasur besim të fuqishëm në rrugën të cilë e ka zgjedhur. Teuhidi është e kundërta e pasimit të verbër, i cii pengon ripërtrirjen. Teuhidi i kthen njerëzit në normat dhe ligjet e All-llahut s.u.t., të cilat qeverisin universin (gjithsinë). Ai unifikon dhe vendosë në barazpeshë psiqikën e njeriut përmes së cilës njeriu njeh barazpeshën mes aspiratave (përpjekjeve) spirituale (shpirtërore) dhe nevojave të kësaj bote. Teuhidi poashtu ka aplikim në praktikë: ai pastron dhe zhvillon moralin, sjellë qetësi mendore dhe pastërti të ndërgjegjes dhe prforcon besimin e besimtarit në All-llahun, Krijuesin e tij. Mëkati më i madh, të cilin njeriu mund ta veprojë, është që All-llahut s.u.t. ti përshkruhen shokë apo partnerë dhe të pohohet apo të besohet se Cilësitë, Veprat apo Mundësitë e All-llahut s.u.t. mund t´i gjasojnë atyre të ndonjë krijese apo anasjelltas.

Ka thënë Abdullah Ibn Mes`udi (rahimehull-llah):
E pyeta të Dërguarin e All-llahut (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem):
Cili është mëkati më i madh ?
Ai u përgjigj:
Mëkati më i madh është t´i pëshkruash partnerë All-llahut, i Cili të ka krijuar.
Tra: Imam Muslimi.

Ndikimi i davetit të Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uahhabit (rahimehull-llah) arriti vendet e Indisë, Jemenit dhe Afrikës Veriore, si rezultat i mundit dhe punës së madhe të shumë dijetarëve dhe thirrësve (daive), të cilë kishin ardhur për të mësuar Dituri Islame të ringjallur nga Sheikhu (rahimehull-llah), me rastin e vizitës së tyre Mekkes gjatë aplikimit të Haxxhit apo Umres. Ata ishin të befasuar me thjeshtësinë dhe botëkuptimin e davetit të ringjallur nga Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uahhabi (rahimehull-llah) dhe morrën përsipër që ta përhapin në vendet e tyre dhe kudo që të kenë mundësi.

Së fundi, po përsëris dhe po theksoj se, duhet të marrim mësim nga daveti i Shejkh Muhammed Ibn Abdul Uahhabit (rahimehull-llah) dhe suksesi i madh i thirrjes së tij. Një mësim ,të cilin duhet ta mbajnë mend mirë ata prej nesh, të cilët dëshirojnë t´ia rikthejnë Dinit famën dhe influencën e kaluar. Ky mësim na mëson se çdo lëvizje e ringjalljes së Islamit që synon sukses, duhet të bazohet në fundamentet thelbësore të Islamit ashtu siç i specifikoi dhe praktikoi i Dërguari i All-llahut (salall-llahua alejhi ue ala alihi ue sel-lem).
Në krye të këtyre fundamenteve është Teuhidi, i cili në fakt është fija e cila qarkullon përmes tërë trupit të systemit Islam të besimit dhe adhurimit, Sheikh Muhammed Ibn Abdul Uahhabi (rahimehull-llah) e kuptoi këtë fakt dhe e mbërtheu me gjithë zemër dhe punoi në këtë drejtim pa kursyer asgjë dhe për këtë arsye daveti i tij lulëzoi dhe arriti suksesin madhështor, të cilin ne të gjithë e njohim dhe e ndiejmë.


Ky artikull u botua në revistën El-Xhum`a Nr:7, faqe 37.


DHE DUAJA JONE E FUNDIT ESHTE:
FALENDERIMI I TAKON ALL-LLAHUT S.U.T. ZOTIT TE BOTRAVE.

Selamu Alejkum.

[alvi_79]

Selamu Alejkum.

Me te vertete vella qe qenke ne ajer, oren po 12 e paske nuk leviska fare, mjaf o rob i All-llahut mos i shaj me Muslimanet se nuk po te shan njeri.

Selamu Alejkum.

U pa puna po futem edhe une si puna e Aldit!

Ju keni 200 vjet qe u thoni muslimaneve qafira nese ata nuk ju ndjekin.

Sa per Perandorine ajo quhej Osmane
Me vjen habi se si ti Etheristi vjen me argumenta spekulativ.
Perandoria nuk quhej Turke, sic na shkruajte ti, por ajo ishte perandoria Osmane, eshte e vertete se Nexhdi ishte i lene pasdore nga ana organizative por ajo qe lene ne dore te Fisit Saud, nga kjo situate perfituan edhe anglezet per te influencuar.
Gjithsesi,...le te themi per nje moment se Nexhdi s'ishte pjese e Perandorise Osmane,....eshte e vertete se ne kohen e Sulltan Selimi III fitneja e vehabinjve ndodhi ne Hixhaz derisa sunduan "Haramejnin" (Mekke - Medine) duke ndaluar haxhillaret prej Shamit dhe Egjiptit.
Fillimi i fitnes ishte lufta qe vehabinjte bene kunder Emirit te Mekkes Galib ibn Musa'id, ai ishte i deleguar nga ana e Portes se Larte per vendet e Hixhazit.

Pyetje: Meqe Nexhdi s'paska qene pjese e Perandorise Osmane, atehere perse ata sulmuan Mekken e cila zyrtarisht ishte pjese e Perandorise perderisa Emiri i Mekkes ishte prej osmanllive????????
Tjetra: Nese do bazoheshim ne fjalet e atyre qe iu je referuar per mosqenien e Nexhdit pjese e hilafetit Osman keshtu qe Ibn Abdulwehabi na paska pasur te drejte qe e ka kundershtuar ose nuk i eshte bindur Sulltanit, atehere a eshte e gabuar lufta qe Imam Aliu beri me Shamiinet dhe ne Nehrewan? Sepse asnjera prej tyre s'bente pjese ne sundimin e tij?

konkluzioni prej referencave te tua:
i bie qe te gjith hitoriografet e asaj kohe nuk paskan pasur idene se ku bie Perandoria Osmane. Te gjithe ata Hakime te sheriati duke filluar nga Zejn dahlan (Mufti shafi'ij ne Mekkeh i kohes) e deri tek zejnul-abidin (hanefi) s'paskan pasur piken e idese se Ibn Abdulwehabi s'ka kundershtuar Imamin por se paska zbatuar ligjin islam.

PS/ Sulltani si Khalif nuk kishte pse te sundonte boten islame fizikisht, ai ngelet khalif per te gjith muslimanet kudo qe jane qofshin ata edhe ne "hene".