Depresioni

[Cimo]

Rreth 300 mije shqiptare vuajne nga depresioni. Shifra alarmante eshte bere publike nga nje studim i pergjithshem i Sherbimit te Psikiatrise ne Qendren Spitalore Universitare te Tiranes, ku rezulton se rreth 10 per qind e popullsise vuan nga semundjet mendore. Sipas ketij studimi, stresi, problemet ekonomike dhe sociale kane qene faktoret, te cilet kane ndikuar negativisht ne shendetin mendor. Dhe duke u nisur nga keta faktore, numri i personave te cilet vuajne nga depresioni dhe skizofrenia gjate ketyre viteve te fundit ka ardhur gjithnje e ne rritje. Po sipas ketij studimi dhe rreth 15 mije ose 0.5 per qind e popullsise vuajne nga skizofrenia. Aktualisht, vendi yne ka spitale psikiatrike te medha, te perqendruara ne rrethet Tirane, Elbasan, Shkoder dhe Vlore me nje total prej 840 te shtruar. Kurse, sipas Raportit Boteror te Shendetesise, rreth 450 milion njerez vuajne nga crregullimet mendore dhe neurologjike ose nga problemet psikosociale, te lidhura me abuzimin me droge dhe alkool.

Sistemi i sotem i kujdesit per te semuret mendore mbetet, ne thelb, spitalor, me spitale te tejmbushur me paciente kronike, ku modeli i funksionimit ndryshon pak, krahasuar me ate te nje dekade me pare. Pjesa me e madhe e popullates merr sherbime per semundjet apo crregullimet e renda, kryesisht neper keto spitale. Nderkohe, nje tjeter lloj sherbimi po mendohet te ofrohet per keta te semure, qe eshte ai i trajtimit ditor dhe me pas pacientet te dergohen ne shtepi. Bazuar ne planin e punes, te publikuar nga Ministria e Shendetesise, sigurimi brenda nje periudhe te shkurter i sherbimeve komunitare per pacientet kronike, qe aktualisht qendrojne ne spitalet psikiatrike, synon reduktimin e shtreterve spitalore. Kjo nisme konsiston ne hartimin e nje programi, i cili pritet te parandaloje perkeqesimin e personave te prekur nga keto lloj problemesh. Sipas drejtuesve te Ministrise se Shendetesise pohohet se se shpejti do te ngrihet nje sektor i vecante per shendetin mendor.

Nje aspekt tjeter, qe shihet nga Ministra e Shendetesise, eshte edhe kualifikimi i personalit mjekesor dhe social te sektorit te shendetit mendor. Duke pasur parasysh veshtiresite e tyre ne pune, vetem tre muaj me pare kjo kategori mjekesh dhe infermieresh kane pasur nje rritje te pages deri ne 30 per qind. Po keshtu, ne kuader te permiresimit te sherbimit mjekesor per pacientet me probleme te shendetit mendor, ka perfunduar "Dokumenti politik dhe plan veprimi per zhvillimin e sherbimeve te shendetit mendor ne Shqiperi". Dokument i cili eshte pergatitur edhe ne asistencen e OBSH-se.

10 tetori, e vetmja dite qe mendohet per shendetin mendor

Dita e 10 tetorit eshte e vetmja, kur autoritetet shendetesore “mobilizohen” per shendetin mendor. Ndonese raportohen shifra alarmante per kete ceshtje, nuk behet asgje per ta zbutur kete handikap te madh. Ne Shqiperi nuk ka qendra per trajtimin e njerezve me probleme mendore, por ka vetem psikiatri, e cila me shume e ka renduar gjendjen e te shtruarve, sesa e ka stabilizuar. Megjithate, duket se po behet dicka per njerezit me probleme mendore. Sepse, sot, Ministria e Shendetesise do te peruroje nje qender te re per kete kategori personash. Sipas dikasterit te Shendetesise, qendrat komunitare te shendetit mendor duhet te forcohen dhe te shtrihen ne te gjithe vendin. “Ne menyre te vazhdueshme do te permiresojme kushtet e jeteses dhe te trajtimit te tyre, jo vetem nepermjet permiresimit te kushteve te qendrimit, por edhe nepermjet ofrimit te nje sherbimi me te mire nga ana e personelit mjekesor”, deklaroi zedhenesja e Ministrise se Shendetesise. Sipas saj, nje aspekt i rendesishem i kesaj reforme eshte kualifikimi i personelit te sektorit te shendetit mendor duke u perpjekur per nje bashkerendim me te mire te te gjitha mundesive dhe nderhyrjeve.

kohajone

[J@mes]

Depresioni shkurtimisht

Depresioni është një sëmundje që duhet të mirret seriozisht. Depresioni shoqërohet mes tjerash me disponim të pikëlluar, gjendje frike, shqetësim të brendshëm, pengesa në të menduarit dhe në gjumë. Ai karakterizohet përmes çrregullimit të metabolizmit në tru.
Pikëllimi (mërzia) ose disponimi i pikëlluar, për shembull pas një humbjeje të rëndë, nuk është depresion, sipas kriterieve diagnostike· Depresivët nuk mund të gëzohen dhe kanë vështirësi të mëdha që t’i marrin edhe vendimet e thjeshta.
Depresionet shoqërohen shpeshherë me dhimbje trupore.
Depresionet munden të dallohen kryesisht me ndihmën e pyetjeve të qëlluara
Ndjenjat e paarsyeshme të fajit bëjnë pjesë në shënjat kryesore të një depresioni
Tek disa njerëz, më shpesh tek burrat, një depresion mund të tregohet edhe krejt ndryshe. Në vend të pikëllimit dhe mbylljes këta persona reagojnë me agresivitet, zemërim dhe/ose konsumim të shtuar të alkoolit. Nën rrethana të caktuara ata ushtrojnë sport në mënyrë shumë të tepruar, ndihen të stre-suar dhe të djegur
Depresivët, sikurse të gjithë njerëzit e sëmurë rëndë, kanë nevojë për mirëkuptimin dhe përkrahjen nga rrethi i tyre.
Depresionet janë të shërueshme. Për trajtim qëndrojnë në dispozicion medikamente që ngrisin disponimin (antidepresivët) dhe forma të ndryshe të terapisë përmes bisedave.
Antidepresivët nuk ndikojnë menjëherë. Kryesisht kalojnë disa ditë e deri disa javë deri tek përmirësimi i dhimbjeve.
Antidepresivët trajtojnë shenjat (simptomet) e depresionit. Andaj ato duhet të mirren për aq kohë sa zgjat sëmurja.
Depresionet që shpeshherë riparaqiten mund të trajtohen në mënyrë parandaluese.
Depresionet shpesh janë shkaqe të veprimeve suicide (suicid = vetëvrasje). Rreziku suicid mund të dallohet me kohë dhe të rrezikuarit nga suicidi duhet sa më shpejt që mundet të shkojnë në trajtim mjekësor.
Për të rrezikuarit nga suicidi (vetëvrasja) krahas këshillimit nga mjeku shtëpiak ose specialisti qëndrojnë në dispozicion qendra të intervenimit krizor, shërbime psikosociale ose përkujdesja e përmes telefonit.

[*Babygirl*]

Depresioni Post-Natal
Një fëmijë porsa ka lindur, qanë, është i shëndosh, fati i një familje duket të jetë përfekt. Por tani papritmas, përafërsisht një deri në tri ditë pas lindjës, shumë nëna të reja e ndjejnë vetën të pikëlluar (mërzitur), pthuaj depresiv.

Depresioni Pas-Lindës (Post-Natal)
Shembuj me ndjenja tipike të cilat femrat me depresion post-natal i përjetojnë:‘Tërë koha më shkon duke qarë. Nuk mund të bëjë asgjë, kam shumë punë që më duhet t’i kryej. Ndjej se kam dështuar plotësisht si nënë.’ ‘Më duket se nuk mund të vendosi për asnjë gjë. Mendja ime është e turbulluar me mendime të ngatërruara dhe i bërtas çdokujt çdoherë. Me duhet të jem e lumtur, por unë ndjehem shumë keq’. ‘Foshnja qanë vazhdimisht e unë nuk mund ta rehatoj. Ndjehem që kam dështuar por edhe e zemëruar. Është faji im, nuk është faji i foshnjes.’ ‘Ndjehem se kam humbur plotësisht vetëbesimin. Dukem shumë keq dhe ndjehem keq.’
Shembuj me ndjenja tipike të cilat femrat me depresion post-natal i përjetojnë:‘Tërë koha më shkon duke qarë. Nuk mund të bëjë asgjë, kam shumë punë që më duhet t’i kryej. Ndjej se kam dështuar plotësisht si nënë.’ ‘Më duket se nuk mund të vendosi për asnjë gjë. Mendja ime është e turbulluar me mendime të ngatërruara dhe i bërtas çdokujt çdoherë. Me duhet të jem e lumtur, por unë ndjehem shumë keq’. ‘Foshnja qanë vazhdimisht e unë nuk mund ta rehatoj. Ndjehem që kam dështuar por edhe e zemëruar. Është faji im, nuk është faji i foshnjes.’ ‘Ndjehem se kam humbur plotësisht vetëbesimin. Dukem shumë keq dhe ndjehem keq.’

Çka është Depresioni Post-Natal (Pas-Lindjës)?
Depresionipost-natal është lloj depresioni i cili shfaqet pas lindjes së foshnjes. Depresioni ndonjëherë mund të fillon gjatë shtatëzanisë, por quhet depresion post-natal vetëm nëse vazhdon pasi që keni lindur. Depresioni post-natal është shumë i zakonshëm dhe ështe e ditur se dhjetë deri pesëmbëdhjetë femra nga njëqind që lindin foshnje do ta përjetojnë. Numri i vërtet mund të jetë më i madh sepse shumë femra nuk kërkojnë ndihmë dhe nuk i tregojnë të tjerëve për ndjenjat e tyre.

Si dallon depresioni post-natal nga depresioni i zakonshëm?
Simptomet e depresionit post-natal janë të njejta si të çdo depresioni. Ato përfshijnë mërzitjen dhe mos interesim në gjërat që zakonisht janë në rregull. I vetmi ndryshim është se këto ndjenja zakonisht fillojnë brenda tre muajve pasë lindjes së foshnjes. Poashtu është e mundur që depresioni post-natal të fillojë më vonë mirëpo, nëse simptomet ia fillojnë një vit më vonë apo më shumë se një vit pasë lindjes ka pak mundësi që të quhet depresion post-natal. Lajm i mirë është se si çdo lloji tjeter i depresionit, depresioni post-natal është shëruese me tretmane, dhe pothuajse gati të gjitha femrat shërohen plotësisht.

A ka probleme tjera post-natale me të cilat ballafaqohen gratë?
Janë edhe dy gjendje tjera të vështira emocionale te cilat femrat i përjetojnë pas lindjes së fëmiut.

“Baby Blues”
E para është shumë e zakonshme dhe quhet ‘Baby Blues’. Kjo është lloj i lehtë i depresionit i cili paraqitet në çdo tetë nga dhjetë nëna gjatë ditëve të para të lehonisë. Kur nënat vuajnë nga ‘Baby Blues’ ato ndjehen shumë emocionale dhe qajnë pa ndonjë shkas të veqantë. Nënat pasë lindjes së foshnjes shpesh ndjejnë Ankth, tendosje dhe rraskapitje dhe mund ta kenë problem me gjumë. Mjekët mendojnë se ndyshimet e papritura në nivelin e hormoneve rreth kohës së lindjes e sjellin ‘Baby Blues’, por mund të jenë shkaqet tjera, si traumat nga vetë lindja dhe shqetësimet që foshnja sjell. Është koha kur ju duhet pushimi i mjaftueshëm për tu forcuar por është koha më e vështirë që mund të pushoni. ‘Baby Blues’ zakonisht zgjat një ose dy ditë dhe zhduket aq shpejt sa vjen. Nuk ka nevojë për brengosje përveq nëse ndjenjat vazhdojnë të keqësohen, në këtë rast mund të jetë fillimi i depresionit post-natal.

Psikozat e Lehonisë
Problemi i dytë i cili lajmërohet ndonjëherë te femrat pas lindjes së foshnjes është më pak i zakonshme. Quhet Psikoze e Lehonise. Kjo shfaqet në një nënë nga çdo njëmijë dhe është më serioze se depresioni post-natal. Problemi zakonisht fillon papritur gjatë dy javëve të para të lehonisë,me çrregullim të thellë të gjendjes shpirtërore dhe te sjelljeve. Femrat me Psikozë të Lehonisë mund të bëhen shumë të nevrikosura dhe të hutuara dhe shpesh kanë besime të pazakonshme dhe tronditëse për veten dhe foshnjen e tyre.

Cilat janë simptomet e depresionit post-natal?
Femrat i përshkruajnë një numër të simptomeve, shumë prej tyre janë të përmendura më poshtë. Këto simptome mund të jenë të tejkalueshme në kohën kur foshnjës tuaj i duhet shumë kujdes dhe vëmendje. Këto janë disa nga shenjat e simptomeve që ju mund t’i përjetoni nëse vuani nga depresioni post-natal. ¨

Ndjenjat apo emocionet
*Pikëllim, shqetësim, dëshprim
*Qani shumë apo nuk mund të qani
*Ndjeheni të pavlefshme
*Gjendja shpirtërore ndryshon shpesh
*Ndjeheni fajtore
*Nuk ndjeheni të interesuara
*Humbje të kënaqësisë
*Ndjeheni të shqetësuara apo me panik dhe brenga
*Ndjeheni të nevrikosura dhe të zemruara
*Nuk ndjeheni ashtu si dëshironi për foshnjen tuaj

Shenjat trupore dhe fizike

*Mungesë të energjisë dhe rraskapitje
*Shqetësime gjatë gjumit
*Çdo gjë e bëni në mënyrë të ngadalësuar, apo
*Të shpejtuar, jeni të nevrikosura dhe nuk mund të relaksoheni
*Mos intersim në marrëdhënie seksuale
*Ndryshim në oreks – hani shumë apo nuk hani sa duhet

Mendimet – kur njerëzit janë në depresion, ata bëhen ‘ekspertë’ në mënyrën si mendojnë, gjithmonë në mënyrë negative dhe të zymtë.

*Kritikoni vetëveten si: – ‘unë jam nënë e padobishme’, ‘dukem keq’, nuk e kuptoj këtë fletushkë unë jam budallaqe!’
*Brengosje si – ‘foshnja nuk ushqehet mirë’
*Fajsoni vetën si – ‘unë i kam fajet’
*Paramendoni më të këqijat si – ‘Çdo gjë do të bëhet keq – asgjë nuk do të ndryshojë kurrë’
*Mendime pa shpresë si – ‘Çdo gjë më shtë pa shpresë. Ndonjherë mendoj që të gjithë do të kishin kaluar më mirë pa mua’
*Mendimet për të tjerët si – ‘Çdokush kalon mirë. Askush nuk kujdeset për mua’
*Dhe bota – ‘Vend i tmershëm për të rritur fëmijët...’

Mendja – poashtu nga depresioni ndikon në mënyra të tjera.

*Koncentrim i dobët
*Mos mundësia për të marrë vendime
*Mendime të koklavitura dhe të hutuara

Sjelljet
*Mos dëshira për tu takuar me njerëz tjerë dhe për të dal
*Moskënaqsi për gjërat që ju kanë pëlqyer
*Të bëni shumë gjëra gjatë ditës apo nuk bëni asgjë nga detyrat ditore
*Nuk merrni vendime të duhura me kohë
*Fjaloseni më shpesh, bërtisni, humbni kontrollin

Nëse i keni një numër të këtyre sjelljeve dhe mendimeve më lartë gjatë shumtën e kohës, gjatë dy javëve apo më gjatë, është e mundshme që ju vuani nga një form të depresionit. Nëse këto kanë filluar brenda disa javëve apo muajve qyshse keni lindur foshnjen, atëhere është e mundshme që ju keni ndonjë form të depresionit post-natal.

A duhet të kërkoj ndihmë?
Nëse vuani nga depresioni post-natal është me rëndësi që ta pranoni dhe kërkoni ndihmë. Njerëzit shpesh nuk e njohin depresionin post-natal. Kjo ndodh në kohën kur shumë ndryshime ndodhin dhe nënat shpesh nuk e dinë çka është normal dhe çka pritet. Problemi mund të filloj ngadalë dhe shpesh nënat mendojnë se nuk mund të përballojnë në vend që ta njohin se ato janë duke vuajtur nga depresioni post-natal. Poashtu, shumë femra me depresion post-natal ndjehen të turpruara dhe i fshehin simptomet e tyre nga të tjerët. Sa më herët aq më mirë është ta dalloni që e keni depresionin post-natal për të marrë hapa për ti ndihmuar vetëvetes dhe për tretmane efektive. Mbajeni në mend depresioni post-natal është shumë i zakonshëm dhe ka mundësi që ndodh në një nga çdo pesë femrave. Kështu që ju lutemi bisedoni dhe kërkoni ndihmë nga anëtarët e familjes tuaj, infermieren e shëndetit apo mjekut.

Kush është e rrezikuar nga depresioni post-natal? Çdo femër që lind fëmijë mund të zhvillon depresionin post-natal. Mirëpo, ekzistojnë disa faktor të cilët do te ndikojnë më shumë. Këto janë:

*Nëse keni përjetuar depresion më parë
*Nëse lindja e fëmijut ka qenë posaqërisht e vështirë dhe traumatike për ju
*Nëse keni probleme me marrëdhenie
*Nëse jeni duke përjetuar ngjarje të tjera të vështira në jetën tuaj
*Nëse jeni e izoluar nga shoqëria, pa familje dhe shoqëri të cilët mund të ju ndihmojnë
*Nëse nëna juaj nuk është afër të ju përkrah dhe ndihmojë

Mirëpo, kjo sdo të thotë se çdokush që i përjeton këto vështërsi do të vuaj nga depresionin post-natal.

Çka e shkakton depresionin post-natal?
Lindja e fëmijës është kohë kur bëhen ndryshime të mëdha. Nënat përjetojnë ndryshime biologjike, fizike, emocionale dhe sociale. Mund të ndodhë se depresioni post-natal shkaktohet nga përzierja a tëgjitha ndryshimeve. Edhe ndodhitë tjera të vështira në të njejtën kohë mund të kontribojnë.

Ndryshimet biologjike
Lindja e fëmijës sjell ndyshime të hormoneve në trupin tuaj. Depresioni post-natal mund të jetë i lidhur me këto ndryshime. Por edhe pse kjo mund të jetë shkaku dëshmitë sygjerojnë se hormonet nuk janë shkaktar të vetëm. Rrethanat tuaja individuale dhe sociale janë poashtu me rëndësi. Megjithatë, ilaqet kundër depresionit dhe ilaqet e tjera mund të ju ndihmojnë. Bisedoni me mjekun për këto.

Ndryshimet fizike
Lindja e fëmiut është rraskapitëse dhe ndonjëhere mund të shkaktojë probleme fizike p.sh. nëse keni lindur fëmiun me operacion, dhëmbjet pas operacionit. Shërimi pas operacionit nuk është gjithmonë i lehtë. Kujdesi për foshnje e bënë të vështirë që ju të pushoni dhe të fleni sa duhet. Nëse keni fëmijë të tjerë ata mund të reagojnë duke kërkuar nga ju vemendje më të madhe. Kjo mund të ju bëjë më të lodhur. Ndoshta ju nuk keni oreks të mirë dhe nuk hani sa duhet. Kur kjo ndodh është shumë lehtë të lodheni pa masë. Disa femra poashhtu ndjehen të pa sigurta dhe jo-atraktive përshkak se forma e tyre e trupit ndryshon dhe nuk kanë kohë të kujdesen për veten. Në të njejtën kohë disa femra të cilat vuajnë nga depresioni post-natal kujdesen për veten dhe foshnjen e tyre posaqrisht më shumë për të fshehur ndjenjat e dështimit që ndjejnë për shkak të depresionit. Kjo shkakton më shumë lodhje fizike.

Ndryshimet emocionale
Femrat shpesh nuk i përjetojnë ndjenjat që i kanë paramenduar kur lindin foshnjen. Kur ato marrin në duar foshnjen e tyre për të parën herë, një numër i madh i tyre nuk ndjenë atë emocione të nxituar të ‘dashurisë së nënës’. Ato vetëm ndjehen të lodhura dhe pak të shkëputura. Kjo është normale. Disa nëna e duan fëmijën në shikim të parë por disa mësohen ta duan fëmijën gradualisht. Por kryesorja është që mos të brengoseni apo të zghënjeheni nëse lindja e fëmiut nuk është si e keni paramenduar. Dhe është e vërtet se shumë femra thonë se pas lindjes së fëmiut ndjehen më të emocionuara kështu që kur gjërat nuk shkojnë mirë atëhere duken shumë më keq se zakonisht.

Ndryshimet sociale
Lindja e fëmiut mund të shkaktojë shumë ndryshime. Nevojat e foshnjes vështërsojnë vazhdoni jetë aktive shoqërore. Poashtu mund të shkaktojë tendosje në marrëdhëniet e prindit sepse është vështirë të kalojnë kohë së bashku si çift. Për shkak se shumë njerëz nuk jetojnë afër anëtarëve të familjeve të tyre, prindët mund të ndjehen të izoluar dhe nënat nuk kanë ndihmë nga njerëzit e tjerë. Posaqërisht ato të cilat nuk i kanë nënat e tyre afër të ju ndihmojnë gjatë kësaj kohe të vështirë. Edhe ato që kanë familjet afër mund të kenë vështërsi të kërkojnë ndihmë praktike. Gazetat, revistat dhe programet televizive thonë se të lind fëmijë është përvojë e mrekullueshme por shpesh nuk përmendin pjesët e vështira. Për shkak se çka dëgjojmë nga mediat dhe se çka njerëzit tjerë tregojnë për lindjen e fëmiut, femrat ndonjëherë ndjehen se kjo kohë duhet të jetë e përkryer. Ato mendojnë që çdokush tjetër ia del mbanë të lind fëmiun në mënyrë natyrale dhe lehtë dhe menjëhere bëhet nënë e përkryer. Kjo ndikon të keni vështirë të kërkoni ndihmë. Por ky mit për amësinë është larg nga e vërteta për shumë njerëz. Lindja e fëmiut mund të jetë shumë e vështirë dhe të bëheni nënë është rol i ri që mësohet në jetë. Femrat këto ditë kanë më shumë kërkesa se nënat e të kaluarës. Ato ndoshta janë mësuar të dalin të punojnë dhe tani ndjehen të izoluara në shtëpi dhe i mungon takimi me kolegët e tyre. Por nëse vendosin të kthehen në punë ato mund të ballafaqohen me shumë mundime.

Ndodhitë e vështira (me stres) jetësore
Ne gjithashtu njohim se njerëzit të cilët kanë përjetuar apo perjetojne jete me ndodhi të mundueshme mund të ju shfaqet depresionin post-natal pas lindjes. Për shembull, abortimet spontane në të kaluarën, vdekja e nënës, probleme financiare, vështërsi me banim. Përfundimisht është me rëndësi të mbani mend se njëra prej shkaqeve më të zakonshme të stresit janë ndryshimet në jetë, dhe asgjë më shumë se lindja e fëmiut nuk e ndryshon jeten.

Çka mund të të ndihmon?
Mos harroni se ndihma ekziston dhe ka mënyra se si ju mund t’i ndihmoni vetës. Hapat e parë

*Pranoni se diçka nuk është në rregull
*Bisedoni me partnerin/burrin tuaj ose me ndonjë shok/shoqe apo ndonjë nga anëtarët e familjes për ndjenjat që i përjetoni
*Mos harroni se ju do të bëheni më mirë
*Bisedoni me mjekun apo infermjeren e shëndetit

...dhe tjetër
Siç po e shohim, mund të ketë shumë shkaqe të depresionit post-natal, dhe ka disa tretmane që ju ndihmojnë.

A ndihmojnë medikamentet?
Ilaçet kundër depresionit mund të jenë shumë të dobishme, mirëpo ju ndoshta nuk mund të merrni ilaçe përderisa jeni duke ushqyer foshnjen me gji. Bisedoni me mjekun për këtë. Ilaçet mund të jenë posaqërisht të dobishme nëse jeni duke përjetuar shumë simptome fizike të depresionit, si oreks të dobët, pagjumësi, mungesë të energjisë. Nëse mjeku juaj ju udhëzon medikamente kundër depresionit, mos harroni se ato fillojnë të kenë efekt pas dy javësh. Besohet se këto ilaçe zakonisht nuk janë zakon-formuese (adiktive), mirëpo si me çdo ilaç nuk duhet të ndërrpreni për njëhere. Është me rëndësi ta merrni dozën e plotë që zakonisht zgjat 6 muaj. Mjeku juaj do të bisedoj hollësisht me ju për këto çështje nëse mendon se ilaçet do të ju ndihmojnë.

A do të përjetojë efekte të padëshiruara nga medikamentet?
Disa njerëz përjetojnë efekte të padëshiruara si lodhshmëri dhe tharrje të gojës por këto simptome kalojnë pas dy javësh. Ndërkohë konsumoni i madh i ujit dhe thithja e ndonjë ëmbëlsirë mund të ju ndihmojë. Edhe pse këto efekte të padëshiruara mund të jenë jo te këndëshme dobia e ilaqeve e tejkalon këtë. Posaqërisht ndhmojnë me shumë nëse i merrni ilaqe kundër depresionit paralelisht me tretmanet e tjera biseduese për përjetimet tuaja me terapistin. Prap, mjeku do të ju informojë më hollësisht.

Po tretman tjetër?
Studimet vërtetojnë se terapija konsultuese është tretman shumë efektive për depresionin post-natal. Infermjerja e juaj e shëndetit është përsoni me të cilën mund të bisedoni, ajo mund të ketë trajnim në shkathtësi të konsultimit. Mjeku mund të ju drejtojë te një konsultues në klinikën lokale apo te psikologu, infermjerja psikiatër nga komuniteti. Konsultuesi juaj mund të shqyrtojë me ju çështjet nga e kaluara, të cilat ju mendoni se kanëlidhshmëri me ndjenjat që i përjetoni tani.

Si ta ndihmojë vetën?
Mund te merrni disa hapa praktike të cilat ju bëjnë të ndjeheni më mirë.

*Të bisedoni për ndjenjat tuaja është me rëndësi. Ndoshta ju duket vështirë të bisedoni me partnerin/burrin tuaj por nëse i mbani gjërat në vete tërë kohën ai mund të ndjehet i lënë anash. Kjo posaqërisht është e vërtet nëse nuk dëshironi të keni marrëdhënie seksuale, gjë që ndodh shpesh te njerëzit me depresion.
*Mundohuni të mos kaloni kohën vetëm çdo ditë. Bëni përkjekje që të takoheni me shoqe/shokë apo të takoheni me nëna tjera. Infermjerja e juaj e shëndetit mund të ju tregojë për grupet lokale ku mund të njoftoheni me femra të tjera. Ndonjëhere mund të ketë grupe ku japin përkrahje të cilat mund të ju ndihmojnë shumë. Poashtu ka edhe anëtarë nga organizatat vullnetare të cilt mund të ju ofrojnë përkrahje praktike dhe emocionale.
*Çdoherë pranoni ofertat për ndihmë praktike. Mos të ju vjen keq të kërkoni ndihmë apo të ndiheni keq për ta pranuar ndihmën. Gratë të cilat përjetojnë depresion të rëndë është e mundur se kanë të drejtë për ndihmë me mbikëqyrje të fëmijve dhe punë shtëpiake.
*Mos u mundoni të bëheni amvise e përsosur. Nuk është me rëndësi a e keni shtëpinë e pastër apo të papastër. Bëni sa më pak punë që është e mundur.
*Pushoni sa më shumë sepse lodhja e keqëson depresionin.
*Hani ushqim të shëndoshë.
*Gjeni kohë për vetën. Kjo mund të jetë joreale por nëse p.sh. kaloni një kohë të gjatë në vaskë, bëni shetitje të shpejtë apo vetëm nëse e lexoni një revistë për gjysmë ore ju ndihmon të qetësoheni.
*Ushtrimet fizike posaqrisht janë shumë të dobishme.

Çka mund të bëjë tjetër?
Ndoshta mund të jetë vështirë të bëni këto ndryshime për shkak se depresioni ndikon në mënyrën si mendojmë, ndjenjat tona dhe mënyrën se si sillemi. Mënyrat në vijim mund të ju ndihmojnë të i tejkaloni mendimet, sjelljet dhe ndjenjat depresive.

1.Planifikimi ditor
Kur njerëzit janë në depresion ata zakonisht nuk dëshirojnë të bëjnë asgjë. Për ata është vështirë të vendosin çka të bëjnë dhe mund të mbeten duke bërë pak gjëra. Nëse kjo është problem për ty, mund të filloni të krijoni një listë me gjërat që ju deshironi pastaj planifikoni listën se si te veproni. Ia filloni me diçka të lehtë dhe mos synoni të bëni shumë gjëra. Shikoni listën dhe nënvizoni gjërat që i keni kryer. Në fund të ditës ju mund ta shikoni listën se çka keni bërë. Ushtrimet fizike dhe aktivitetet ju përmirësojnë gjendjen shpirtërore. Mundohuni të shtoni diçka në plan çdo ditë. Vizitat e shoqërisë, familjen dhe fqinjëve mund të ju ndihmojë. Mbajeni në mend mos synoni shumë. Gjërat të cilat kanë qenë të lehta mund të jenë shumë të vështira tani. Filloni nga ku jeni tani dhe derisa arritni aty kur keni qenë mirë.

2. Kënaqsitë dhe sukseset
Kur njerëzit vuajnë nga depresioni ata shpesh harrojnë për sukseset e tyre dhe me çka kënaqen. Shumë njerëz nuk janë të vetëdijshëm për sukseset e tyre. Kur i shkruani të gjitha ngjarjet e ditës në planin tuaj aktiv, gjërat të cilat ju ofruan kënaqsi i shënoni me shkronjën K, dhe S për aktivitetet e suksesshme. Mos u bëni shumë modest. Njerëzit të cilet vuajnë nga depresioni zakonisht nuk i pranojnë sukseset e tyre. Mos e krahasoni vetën me si keni qenë me parë, lavdojeni veten për çdo sukses. Kur jeni në depresion çdo gjë është vështirë kështu që kur arrini të bëni diçka ju duhet të pranoni dhe shpërbleni. Mundohuni të keni disa ngjarje të këndshme. E dhuroni vetën – kjo ju ndihmonë.

3. ABC-ja e ndryshimit te ndjenjave
Është e mundshme se personi i cili vuan nga depresioni post-natal të ketë mendime të zymta te cilat shkaktojne gjendje të ultë shpirtërore. Kjo është e vërtet për çdokend me çfardo lloj depresioni. Mundohu të mendoni për ndonjë ndodhi të tanishme që ju ka zemëruar dhe kjo ju ka mërzitur. Mendoni për ngjarje në tri faza: A. Ndodhia B. Mendimet tuaja për te C. Ndjenjat tuaja për te Zakonisht njerëzit mbajnë në mend A-në dhe C-në. Ta shikojmë një shembull. Po supozojmë se fëmiu juaj nuk ndalet së qari edhe pse ju keni bërë çdo gjë t’i ndihmoni. A. Ndodhia – fëmiu nuk pushon së qari B. Mendimet tuaja – ‘Nuk mund të duroj më’. ‘Do ta dridhi fëmiun’. ‘Jam nënë e padobishme’. ‘Nuke meritoj ta kam fëmijë.’ C. Ndjenjat- mërzitur, fajtore. Sa e mërzitshme! Nuk më vjen çudi se ndjeheni keq! Është me rëndësi të jeni të vetëdijshëm për këto tri faza. Kjo është se nëse ne mund të ndryshojmë se çka mendojmë për një ngjarje mund të ndryshojmë si ndjehemi.

4. Barazpeshimi
‘Barazpeshimi është teknikë e dobishme për ta provuar. Kur keni mendime negative, mendime kritike e barazpeshoni duke i thanë vetës gjëra pozitive. Për shembull: Mendimi: ‘Unë nuk jam nënë e mirë’, mund të barazpeshohet me: ‘infermjerja ime e shëndetit më thotë se jam duke u kujdesur mirë dhe foshnja vazhdon të përparon.’ Qartësisht, kjo është lehtë të flitet por vështirë të bëhet. Kur keni mendime negative shpesh është vështirë të i largoni këto, por nëse praktikoni atëhere bëhet më lehtë.

5.Mënyra dy shtyllore
Një mënyrë tjetër që mund të ju ndihmojë është duke i shkruar mendimet negative në një rresht dhe në rreshtin tjetër mendimet më të barazpeshuara pozitive. Si kështu:

Mendimet negative: Mendimet e barazpeshive:
Nuk jam duke i përballuar gjërat – shtëpia ime është rrëmujë Gjërat mirë shkojnë. Është në rregull nëse shtëpia është pak më shumë rrëmujë se si zakonisht.

Ju mund të vazhdoni dhe të mbani një ditar të ngjarjeve, ndjenjave dhe mendimeve. Mund të duket si grafiku i mëposhtëm. Përdorni mënyrat e shpjeguara që të ia filloni të mendoni në mënyrë më të barazpeshuar.
Shiqoni për gabime në mendimet e shprehura më poshtë.

Ngjarja Ndjenjat apo emocionet Mendimet në mendjen tuaj Mendimet më pozitive
Shembull: Sot në klinik një nënë nuk foli me mua Mërzitshëm dhe në depresion Unë nuk i pëlqej asaj; askush nuk më pëlqen mua. Ajo me siguri është e zënë me mendime të tjera – unë po konkludoj para kohe se a i pëlqej asaj.

6. Mbani në mend hollësirat
1.Hulumtimet sqarojnë se personat që vuajnë nga depresioni nuk i mbajnë në mend hollësirat e ngjarjeve dhe mendojnë në mënyrë të përgjithshme si ‘Unë kurrë nuk kam qenë e mirë për asgjë’. Provoni ta mësoni veten për t’i mbajtur në mend hollësirat kështu që të i kujtoni kohërat dhe përvojat e mira. Ditari mund të ju ndihmojë me këtë. Bëni një listë të sukseseve dhe aspekteve për veten si ‘Unë gjithëmonë i mbaj takimet me kohë’, ‘I kam ndihmuar një shoqes të martën’, Partneri im më uroj për punën time javën e kaluar’.
2.Përmbledhja

Përdorimi i planit ditor, shënimet e kënaqësive dhe sukseseve dhe ditari me mendimet tuaja automatike dhe me mendimet më pozitive mund të ju ndihmojë të ballafaqoni depresionin dhe mendimet e zymta që keni kur jeni në depresion.

7. Zgjidhja e problemeve të vështira
Ndonjëherë ne ndjehemi të zhytur plotësisht nga gjërat e komplikuara dhe të vështira që duhet ti bëjmë. Një mënyrë e cila mund të ju ndihmojë është nëse shkruani hapat të cilët duhet t’i merrni për ta kompletuar një punë dhe mandej e bëni atë punë hap mbas hapi. Kur jeni në depresion edhe problemet më të vogla mund të jenë vështirë të zgjidhen. Nëse keni ndonjë problem që është posaqërisht problem i vështirë, i përkujtoni kohën kur keni zgjedhur problemin të njejtë me sukses dhe përdorni të njejtën mënyrë. Apo mund ta pyetni ndonjë shoqe/shok se si kishin vepruar ata në të njejtën situatë. I shkruani të gjitha mundësitë edhe ato që ju duken pa kuptim. Jeni sa më kreative që është e mundshme. Sa më shumë mundësi që mund t’i mendoni aq më shumë keni mundësi të gjeni atë që do të bëjë punë. Pasi që i konsideroni të mirat dhe të këqijat e të gjitha mundësive e zgjedhni ate të cilën ju mendoni është zgjedhja më e mirë.

8. Besimet afatgjate
Ndonjëherë njerëzit kanë mendime nga e kaluara për veten të cilat janë vetë kritikuese – për shembull. ‘Unë nuk jam person shumë i menqur’ apo ‘Unë nuk jam person shumë i dashur’. Këto besime zakonisht janë nga përvojat në të kaluarën dhe mund që nuk janë të vërteta tani. Mundohuni të e shikoni këtë më gjerësisht, mos e mundoni veten dhe kërkoni për dëshmi që i mohon këto besime.

9. Ku mund të kërkojë ndihmë tjetër?
Këshilla e lartëpërmendura mund të ju ndihmojnë t’i tejkaloni vështërsitë e depresionit post-natal dhe prap të veni nën kontroll mendimet dhe jetën tuaj. Megjithatë, nëse ju keni nevojë më shumë ndihmë, kërkoni ndihmë nga mjeku juaj apo infermjerja e shëndetit. Siç i përmendem më lartë ekzistojnë edhe tretmane të tjera që mund të ju ndihmojnë. Nëse keni ndjenja të depresionit dhe mendoni të lendoni veten apo fëmiun tuaj ju duhet ta vizitoni mjekun sa më shpejt. Mos harroni që tretmanet për depresion post-natal ndihmojnë shumë dhe shumica e njerëzve shërohen shpejt.

[Black_Water]

Fillimisht kërkoj ndjesë meqë kam qenë inaktiv për një kohë të gjate, por fakti se kam qeë shumë i zënë me udhëtime pune.

Lidhur me depresionin do e postoj këtë material të përmbledhur specifikisht lidhur me faktin se si mund të ndihmojmë vetën në raste të tilla.

- Duke i ndihmuar vetës -

-Mos e mbajë në vete

Nëse ke pasur lajme të këqija apo ndonjë çrregullim të madhë tento të i tregosh ndonjë personi të afërt, dhe tregoj se çfarë ndjen. Shpesh ndihmon duke kaluar ne fazat më të dhimbëshmë në kohërat e veçanta, duke qarë për atë gjë apo duke i diskutuar gjërat me ndokënd. Kjo është pjesë e mënyrës së menduarit natyral për shërim.

-Bëni diçka

Dilni jashtë për t’u ushtruar (aktivizuar), së paku edhe për të ecur. Kjo do t’ju mbajë fizikisht të shëndetshëm dhe mund të bëni gjum më mirë. Mund të mos jeni të aftë për të punuar, por është mirë të jeni aktiv. Këto mund të jenë disa punë të rëndomta në shtëpi (madje edhe ndrrimi i ndonjë poçi elektrik) apo ndonjë gjë të zakonshme që ju mund ta kryeni në shtëpi. Mund të ju ndihmojë që ta mbani mendjen larg mendimeve të bezdisshme të cilat ju shtyjnë që të keni më shum depresion.

-Ushqeni vetën siç është e nevojshme

Depresioni mund të ju shtyjë që të humbni peshë dhe t’i zvoglojë ca vitamina që ju bëjnë të ndiheni më keq. Edhe në qoftë se nuk keni oreks për ngrënje, tento që të ushqehesh mirë, një diet të balancuar. Frutet e freskëta dhe perimet janë shumë të dobishme dhe ndihmuese.





-Ruajuni nga Alkooli

Bëni ball joshjes së alkoolit që të shuani brengat dhe dhimbjet tuaja. Alkooli faktikisht shkakton depresion edhe më të thellë. Mund të ju bëj që të ndiheni më mir për disa orë, por pastaj, do t’ju bëj të ndiheni prap edhe më keq.
Alkooli i tepërt ndalon kërkimin tuaj për ndihmën e duhur dhe zgjedhjen e problemeve, është gjithashtu e dëmshme për shëndetin fizik.

-Fjetje

Mundohuni që të mos brengoseni se e keni vështirë të bëni gjum të rehatshëm. Mund të jetë e dobishme të dëgjoni radio ose të shikoni televizion përderisa jeni duke e shtrirë dhe pushuar trupin, madje edhe nëse nuk mundeni të fleni. Nëse mund ta bindëni vetën në këtë mënyrë, atëherë ju mund të ndiheni më pak të shqetësuar dhe të arrini më lehtë mënyrën për të fjetur.

-Ndalojeni shkakun

Nëse mendoni që e dini se çka qëndron prapa depresionit tuaj, mund të jetë e ndihmës që t’ë shkruani problemin dhe pastaj të mendoni se si mund të ndalohet.

-Qëndroni Optimist

Kujtoje vetën që:
• Ju vuani nga një përvojë të cilën shumë njerëz e kan kaluar më parë;
• Është e vështirë të besohet, por ju përfundimisht do të përmisoheni nga kjo gjendje;
• Ju përfundimisht do të shëroheni edhe pse është e vështirë ta besoni këtë tani;
• Depresioni mund të jetë përvojë me vlerë nga e cila ju mund të bëheni më i fortë dhe më i përballueshëm. Mund të ju ndihmojë që t’i shihni rrethanat dhe mardhëniet (familjare, intime) në mënyrë më të qartë.
• Mund të jeni i aftë të ndërmirni vendime të rëndësishme dhe ndryshime në jetën tuaj që e keni zhvlersuar në të kaluarën.

Ky material përpos konkludimeve të mia personale përmban edhe teza të nxjerra nga Kolegji Mbretërorë i Psikiatrisë në Londër.

[pendex]

Sipas një studimi të Universitetit të Rochesterit,konkudohet se edhe depresioni ,e sidomos depresioni madhorë shkakton apo është promotorë i nje akti vetëvrasës. Më tej është konstatuar se ne 141 viktima te vetëvrasjes (pre 22 der 75 vjeq) në bazë të autopsisë psikologjike( psychological autopsy)
mosha madhorëe prin për kah mënyra e organizimi për të kryer një akt vetëvrasë apo për ta thurrur planin për vetshkatriim” (self-destructive)


Me fjale tjera personi i moshes madhore me depresion kryen vetëvrasje duke kutuar pasojën,por që e sheh si të vetmen zgjidhje pëer të tejkaluar problemin.

Depresioni mund të variojë në mënyrë të dukshme nga pikepamja e seriozitetit të gjendjës. Në formë të lehtë është normale që njerëzit të ndjehen depresivë, kur ata dështojnë në arritjen e një qëllimi, apo kur u vdes ndonjë i afërt.
Depresioni i lehtë zakonisht zgjat jo shumë dhe pasohet nga përmirësimi.
Një problem më serioz është distimia,në të cilën personi kalon një gjendje depresive shpitërore ne pjesen me te madhe të një intervali kohe te paktën dy vjeqare.Simpomat e distimisë përfshijnë një ndryshim të madh në shprehitë e të ngrënit dhe të fjeturit (humbja e oreksit ose mbigrenia, pagjumësia ose gjumi i tepërt), këputje, vetëvlerësim të ultë, përqendrim të dobët dhe ndjenjen e të qenit i pashpresë.
Te përsoni me distimi zakonisht manifeston qregullime të vogla në raportet shoqërore dhe vetëm rrallë herë e shtrojnë në spital, dhe kjo në ato raste kur tenton të bëjë vetëvrasje. Depresioni në distimi është i lehtë, krahasuar me depresionin madhorë që është më i rëndë dhe të bën krejt të paaftë.

“Vetëvrasja është një mundësi reale në rastet e depresionit. Gratë janë më të prirura se sa burrat për vetëvrasje ”. Sidoqoftë mosha kulmore e atyre qe bëjnë përpjekje për vetëvrasje është rreth 30 vjeqe, studimet më të fundit dëshmojnë shumë serioze edhe midis atyre nën moshën 20 vjeqe dhe të moshuarve. Grupi me i rrezikuar është prej moshës 15-24 vjeqe (Hendin, 1985).

Përse njerëzit kryejnë vetëvrasje?

Shumica e tyre kanë të bëjnë me faktin se ata e kanë një ndjenjë se jeta nuk ia vlen të jetohet. Disa njerëz besojnë se akti i vetevrasjes është një kërkesë e dëshpruar për ndihmë.
Rastet kur viktimës së mundshme për vetëvrasje i kërkohet që të mos kryeje vetëvrasje pa takuar më parë një këshilltar, duket se janë të suksesshëm. Duke biseduar me ta sesi ndjehen, ai mund të krijojë tek ata një ndjenjë besimi deri sa t’u jepet ndihma e vërtetë profesionale.
Nëse më të vërtetë personi e ndjen se nuk ka arsye për të jetuar, atëhere trajtimi më i mirë do të ishte që atij t’i jepej shpresë. Psikologët nuk e kuptojnë plotesisht përse njerëzit kryejnë vetëvrasje.

Simptomat e depresionit madhorë -

Simptoma kryesore e të cilit është ajo e një gjendjeje shpirtërore (humori) të rëndë dhe humbja e interesit për aktivitetet normale. Simptoma të tjera mund të perfshijnë prishjën e gjumit, rënien në peshë, këputjen, ndjenjen e fajit të kotë ose atë të të qenit i pavlefshem, paaftesinë për t’u përqendruar, si dhe mendimet rreth vdekjes dhe vetëvrasjes. Keto simptoma shfaqen kryesisht për një periudhë të paktën dy javore.
Depresioni madhorëë zakonisht fillon në moshën e pjekurisë së hershme, por nje episod depresioni madhorë mund të shfaqet në c`do moshë, përfshirë edhe fëmijërinë. Problemi më i madh i depresionit është mundësia për të kryer vetevrasje.

Teoritë e depresionit të cilat përpiqën të shpjegojnë sesi ndodh ai.

Teoria psikanalitike përqëndrohet në konfliktin e pavetëdijshëm dhe sipas saj, ndjenja e zemërimit dhe e hakmarrjes zhvendosen dhe kthehen kah brenda vetes dhe si rezultat përsoni ndjehet aq fatkeq sa jeta e tij bëhet e padurueshme. Keshtu ai dorezohet dhe bëhet depresiv.


Teoria e të mësuarit na mëson se, depresioni është rezultat i te mësuarit që të jesh i pashpresë. Kur njerezit zbulojnë se nuk kanë më kontroll mbi jetën e tyre nga pikepamja shoqërore, ekonomike ose psikologjike, ata kanë prirjën të dorëzohen.

Teoria biologjike (Seligman, 1975) ka konstatuar se qentë që kishin mësuar të ndjeheshin të mjerë e pa mbështetje kishin nivele tepër të ulta të norepinefrines neurotransmetuese. Ilaqet që rrisin nivelin e norepinefrinës kanë dhënë rezultate në kurimin e depresionit te njerëzit.
Sipas Janovskit dhe Rishit, depresioni dhe mania shkaktohen nga qrregullime në ekuilibrin midis neurotransmetuesve si norepinefrina dhe acetilkolina. Norepinefrina luan një rol në të ndjerit e kënaqesisë në tru kur ndodh mbështetja apo përkrahja, duke lidhur kështu teorinë e të mësuarit dhe përkrahjes me atë biologjike.
Disa tjera kërkime pohojnë se është në keqfunksionimin e sinaptikut dhe në erregullimet e gjendjës shpirtërore. Disa prova lënë po ashtu të kuptohet se depresioni ka një komponent gjenetik.


Pendex

[Black_Water]

- Cilat janë llojet e mundshme të ndihmës -

Shumë prej njerëzve me depresion janë të trajtuar nga mjekët familjarë. Mvarësisht nga simptomet, ashpërsia e depresionit dhe gjendja, mjeku mund të sugjeroj një form të trajtimit me anë të bisedës, tableta kundër depresionit, apo që të dyja.

-Psikoterapia / Këshillimi

Me thjeshtësi duke biseduar për ndjenjat e juaja mund të jetë ndihmuese, sidoqoftë ju jeni të depresionuar. Ju mund të keni një këshillues me të cilin mund të bisedoni gjatë shërimit. Nëse depresioni i juaj duket i lidhur me mardhëniet tuaja me partnerin, atëherë ka organizata këshilluese për mardhëniet me partner e që mund të jenë të një ndikimi pozitivë tek ju.



Nëse keni hyrë nën depresion përderisa keni vuajtur nga paaftësia për punë apo dashamirësia për të afërmit, atëherë duke i ndarë përjetimet me të tjerët e një grupi për vet përkrahje apo ndihmë i cili mund të jep ndihmën e nevojshme.
Nëse nuk jeni i gatshëm që të përballoni vdekjen e një personi të afërt tuajin, është me të vërtetë e ndihmës që të bisedoni për këtë gjë me ndonjë person që ju e vlersoni.

Ndonjëherë, është e vështirë që të shprehni ndjenjat tua të vërteta madje edhe për shokët tuaj të ngushtë. Duke biseduar me këshilluesin e trajnuar apo terapeistin mund të lehtësoheni dhe çliroheni gradualisht. Mund të jetë ndihmesë duke i larguar gjërat e tuaja nga brendësia. Nëse mund të keni vëmendjen e përqëndruar tek një person tjetër për një kohë, atëherë ju mund të ndiheni më mirë sa i përket problemit tuaj. Ka shumë lloje të mundshme të psikoterapisë, disa prej të cilave janë shumë efektive për njerëzit e urtë e që ndihmon në zbutjen e depresionit.

Terapia Kognitive biheiviorale ndihmon njerëzit që t’i kalojnë mendimet negative, e që shumë herë mund të jenë edhe shkaktar të depresionit.
Terapia Interpersonale dhe ajo dinamike mund të jenë të dobishme nëse e keni të vështirë që të kuptoheni dhe merreni vesh me njerëz tjerë.
Trajtimi me të folur merr kohë për të funksionuar. Sesionet zakonisht zgjasin një orë, dhe ju duhet të kryeni diku prej 5 deri në 30 sesione. Disa terapist do t’ju vështrojnë çdo javë, disa të tjerë çdo 2 deri 3 javë.

- Si funksionon trajtimi me të folur

Trajtimi në të folur funksionon mvarësisht nga lloji i terapisë që ju e posedoni. Vetëm ndarja e shqetsimit tuaj me dikënd tjetër mund të ndihmojë – ju ndiheni më pak i vetmuar në telashet tuaja dhe ndihesh i përkrahur.

 Terapia Kognitive biheiviorale ju ndihmon që të ndryshoni mendimet si pasojë e të cilave ka ardhur depresioni.
 Këshillimi mund të ju ndihmon që të kthjelloheni rreth asajse si të ndjeheni për jetën tuaj dhe njerëzit për rreth.
 Terapitë dinamike (energjike) ju ndihmojnë juve që të shihni se si sprovimet e kaluara do të mund të kishin dëmtuar jetën tuaj tash dhe në këtë vend.
 Të folurit në grupe mund të jetë e dobishme në ndryshimin e asaj se si ju silleni me njerëzit e tjerë. E keni mundësinë, në një mjedis të sigurtë dhe përkrahës, të dëgjoni se si të tjerët ju shohin juve dhe mundësia të provoni mënyrat e ndryshme të sjelljes dhe të folurit.


-Problemet në trajtimin me të folur

Këto trajtime janë zakonisht shumë të sigurta por nganjëherë mund të kenë edhe efekte anësore. Duke folur për gjëra ju mund të sjellni kujtime të këqija nga e kaluara e të cilat mund të ju bëjnë të dobët ose të shqetësuar. Të tjerët kan raportuar se terapia mund të ua ndryshojë pikëpamjen dhe mënyren për to midhur me shoqëri dhe familje. Kjo mund të shkakton presionë në mardhënie me të tjerët. Është me rëndësi që të siguroheni që ju mund të i besoni terapistit tuaj, dhe se ai e ka përgatitje e domosdoshme dhe të nevojshme. Nëse jeni të interesuar për të pasur një terapi ju duhet të konsulltoheni te mjeku apo terapisti.

-Alternativat shëruese

St John Ëort është një ilaç barishtor i gatshëm nga farmacistët. Në Gjermani është përdorur për së tepërmi ku edhe evidentohet efekti i tij në zbutjen e depresionit. Është një tabletë në ditë për parapërgatitje ditore. Duket se funksionon në të njëjtën mënyrë si disa antidepresant, por disa njerëz e kuptojnë se ka edhe pak efekte anësore. Një problematikë ëshë se mund të pengojë funksionimin e medikamenteve tjera. Nëse jeni duke përdorë medikamente të tjera, diskutoni me mjekun tuaj.

-Antidepresantët

Nëse depresioni juaj është i ashpër apo shkon për një kohë të gjatë, mjeku juaj duhet të ju sugjeroj që ju ta mbani një rrjedhë të antidepresantëve. Këto nuk janë qetësues, megjithëse mund të ju ndihmojnë që të ndiheni më pak i shqetësuar . Ato mund t’i ndihmojnë njerëzit me depresion që te ndihen dhe të përballojnë më mirë, ashtu që ata mund të shijojnë jetën dhe t’i zgjedhin problemet e tyre prap në mënyrë të efektshme.

Është me rëndësi të mbani mend që në shumë nga medikamentet e ndryshme ju nuk do të ndjeni efektin e menjëhershëm të antidepresantëve. Njerëzit shpesh nuk vërejnë ndonjë përmirësim në gjendjen shpirtërore për 2 deri 3 javë, megjithëse ata mund të vërejnë se janë duke bërë gjumë më të mirë dhe se ndjehen më pak të shqetësuar pas disa ditësh.

-Problemet me Antidepresant

Si të gjitha medikamentet, edhe antidepresantët kanë disa efekte anësore, me gjithëse janë zakonisht të buta dhe priren që të shuhen gjatë mjekimit në vazhdimësi.
Antidepresantët bashkohorë (të quajtur SSRIs) mund të ju bëjnë që në fillim të ndiheni pak më i shqetësuar për një kohë të shkurtë. Antidepresantët e vjetër mund të ju shkaktojnë tharje të gojës dhe konstipacion (kapsllëk). Në qoftë se efektet anësore janë shumë të pakëndshme, atëherë mjeku juaj do tju kërkojë që të vazhdoni me tabletat.
Si me cilen do kategori të medikamenteve, antidepresantët e ndryshëm kanë efekte të ndryshme. Mjeku juaj mund të ju informoj se çka duhet të prisni, dhe do të dëshiroj të dijë për gjithëçka që të shqetëson. Sigurohu që farmacisti do tu a jep fletën e informacioneve bashkë me barërat.
Shumë njerëz çuditën se nëse këto medikamente do t’i bëjnë ata të përgjumur apo jo. Zakonisht, medikamentet që të bëjnë të bëjnë për të fjetur merren në mbrëmje, ashtu që mund të ndihmojnë për të fjetur. Sidoqoftë, nëse ndihesh i përgjumur gjatë ditës, nuk duhet të punoni apo drejtoni automjetin deri sa të shuhet efekti. Mund të hani një ushqim me normale përderisa jeni duke i marrë medikamentet (nëse jo, atëherë mjeku do t’u tregoj) dhe që nuk shkaktojnë probleme nga qetësuesit, antibiotikët apo pilulat. Duhet ta largoni alkoolin, megjithëse mund të bënë shumë të përgjumur nëse e pini në të njëjtën kohë kur jeni duke i përdorur edhe medikamenet.

Njerëzit shpesh herë merakosen që antidepresantët janë narkotike. Natyrisht, mund të keni simptome nëse i ndërpritni antidepresantët befas. Kjo mund të përfshijë ankthin, diare (barkqitje), ëndrra të gjalla dhe ankthe gjatë natës. Kjo mund të jetë e larguar pothuajse gjithmonë duke e zvogluar në mënyrë të ngadalshme dozën para ndërprerjes totale.Ndryshe nga Narkotikët si Valiumi ose Nikotina ose alkooli, nuk do të keni nevojë të rrisni sasinë e përdorimit për të pasur të njëjtin efektë, dhe se nuk do të jeni të mvarur nga antidepresantët në të ardhmën.

Janë disa kufizime të përdorimit të antidepresantëve nga njerëzit më moshë më të re, adoleshentët. Ka disa dëshmi që antidepresanti SSRI mund të rrisë mendimet për vetëvrasje.

- Cila është e mirë për mua – Biseda apo Medikamentet -


Kjo mvaret se sa është zhvilluar dhe se sa është i ashpër depresioni tek ju. Në tërësi, trajtimet me të folur është dëshmuar të ndihmojnë tek depresioni i butë. Mjekimi nuk është menduar që të jetë ndihmues në depresionin e butë dhe të ngadalshëm. Nëse depresioni i juaj është i ashpër, është më shumë i nevojshëm mjekimi me antidepresant, zakonisht për një periudhë 7-9 mujore. Njerëzit shpesh e kuptojnë se është me vlerë që të kenë një formë të psikoterapisë pasi që gjendja e tyre të jetë përmisuar nga antidepresantët. Mund të ju ndihmojë që të punoni disa gjëra në jetën tuaj e që kishin mundur të ju shkaktojnë depresion sërish.

Prandaj, nuk mund të jetë shembull i njërit apo tjetrit mjekim, por qka është më ndihmues për ty në kohën e veçantë. Së bashku trajtimi me të folur dhe antidepresantët janë pothuajse të barabartë në efektin pozitivë për ti ndihmuar njerëzit me depresion mesatarë. Shume psikiatër besojnë që antidepresantët janë më shumë efektivë në trajtimin e depresionit të ashpër.
Disa njerëz vetëm se nuk e dëshirojnë planet e mjekimit, disa nuk i dëshirojnë ato të psikoterapisë . Prandaj, me sa duket është niveli i zgjedhjes personale. Kjo është e kufizuar nga fakti se këshillimi i duhur dhe psikoterapia nuk jane me dëshirë prezente në disa zona të shteteve.

Kur nuk jeni në rregull, do të jetë e vështirë të kryeni atë që duhet ta bëni. Diskutoni me shoqërinë, familjen apo edhe me njerëzit që ju beson. Ata do të mund të ishin të aftë të ju ndihmojnë që të merrni një vendim.

[[Perla]]

Depresioni është një gjendje shpirtërore e çrregulluar që shkakton humbjen e energjisë, shtimin e ndjenjës së pikëllimit, nervozizmin dhe humbjen e interesimit për të bërë ndonjë aktivitet ditor.

Thuhet se është një çekuilibër kimik, dhe mund të shprehet nga ndonjë ambient i caktuar rrethues, gjenetik ose nga gjendjet mjekësore.

Llojet e depresionit-Ka disa lloje të depresionit që mund të kenë simptoma dhe struktura të ndryshme. Këtu përfshihen:

-Çrregullimi emocional sezonal- (Seasonal affective disorder (SAD)- Njerëzit që kanë këtë lloj depresioni, sëmundja i “prek” në ndonjë periudhë të caktuar të vitit, zakonisht në muajt e vjeshtës apo dimrit.

-Çrregullimi paramenstrual- (Premenstrual dysphoric disorder (PMDD))- Gratë që kanë simptoma të rregullta dhe të ashpra paramenstruale, të çrregullimit fizik dhe emocional, mund të kenë PMDD.

-Depresioni i vazhdueshëm dhe i qetë- (Dysthymic disorder)- Ndodh që një person të ketë 2-4 simptoma të depresionit në një periudhë prej dy vjetësh.

-Depresion i dyfishuar- (Double depresion)- Nëse një person është me Dysthymia, ndodh që të ketë një mori depresionesh.

A jam unë në depresion?

Përveç simptomave të lartpërmendura si: humbja e interesimit për ndonjë aktivitet, ndjenja e pikëllimit, ose e pashpresës , ja edhe disa simptoma që njeriu mund t’i ndjej kur është në depresion:

Ndërrimi i mënyrës së të ngrënit që shkakton ndryshim të peshës ose humbje të saj, të fjeturit shumë ose të pamjaftueshëm, ndjenja e shqetësimit dhe mosguximit për të lëvizur, ndjenja e lodhjes gjatë gjithë kohës, ndjenja si i padobishëm dhe fajtor pa ndonjë arsye, probleme në koncentrim, mbajtje në mend apo në marrjen e vendimeve, mendimi i shpeshtë për vdekjen, apo vetëvrasjen.

A kam nevojë për barëra?

Ka shumë faktor që të ndihmojnë për të vendosur në marrjen e medikamenteve për shërimin e depresionit, duke përfshirë këtu ashpërsimin e gjendjes suaj që ju çon drejt vendimit. Lexoni këto këshilla para se te vendosni.

-Nëse simptomat e juaja janë të mesme dhe periodike, provoni ta ndryshoni stilin tuaj të jetës, ose merrni këshilla profesionale për zgjidhjen e problemit

Shenjoje stresin dhe jepi hapësirë ndryshimeve në jetën tuaj, në martesë apo ndërrimin e punës.

-Nëse ju nevojiten medikamentet për kurimin e depresionit, mos t’ju vijë turp. Depresioni është një gjendje mjekësore e jo ndonjë dobësi apo e metë e karakterit tuaj. Mos keni frikë barërat nuk do ta ndryshojnë personalitetin tuaj.

-Ju mund ta përmirësoni kualitetin e jetës suaj apo shëndetin fizik duke marrë barëra. Depresioni i pa shëruar ka qenë shpeshherë shkaku i rritjes së disa sëmundjeve tjera të rrezikshme.

-Nëse gjendja juaj keqësohet duke provuar të kuroheni sipas mënyrës suaj pa barëra, atëherë marrja e barërave me këshilla profesionale është zgjidhja e vetme.

A do të më duhet të marrë barëra gjatë gjithë jetës sime?

Marrja e vazhdueshme e medikamenteve pas shërimit e zvogëlon rrezikun për t’u kthyer sërish depresioni. Më shumë se gjysma e njerëzve që kanë qenë me depresion kanë përjetuar më pas edhe një përsëritje. Marrja e medikamenteve gjashtë muaj më vonë mund të ju ndihmoj që të mos përsëritet sëmundja. Nëse kjo nuk është hera e parë që keni qenë me depresion, mjeku mund të kërkon nga ju të mos i ndërprisni barërat për një kohë të gjatë.

A do të ndërroj personaliteti im nëse marrë barëra?

Antidepresantët mund të ndikojnë në atë se si ndjehesh dhe të përgjigjen në disa situata, por ato asnjëherë nuk e ndërrojnë atë çka je ti. Kur të merrni antidepresantë ju mund të ndjeheni më të relaksuar, më shoqëror, më të sigurt në vete dhe më përparimtar, por asnjëherë nuk mund të ndërrojë personaliteti juaj.

Cila është ndjenja pas marrjes së medikamenteve?

Medikamentet mund të ndihmojnë në shtimin e balancit të kemikaleve në trurin tuaj, dhe zvogëlimin e intensitetit të simptomave. Ju mund të filloni të ndjeheni mirë pas 3 javëve të marrjes së barërave, por mund të marrë prej 6-8 javë deri në përmirësim më të madh. Nëse keni ndonjë paqartësi në marrjen e medikamenteve, apo nuk shihni ndonjë përmirësim brenda tri javëve, bisedoni me mjekun tuaj. Është e rëndësishme të thuhet se medikamentet nuk e kanë efektin e njëjtë tek të gjithë organizmat, tek disa marrja e tyre mund të mos ketë ndonjë ndryshim, dhe nëse ndodh kjo personat e sëmurë mund të kenë disa efekte në trupin e tyre si: turbullim apo pështjellje të stomakut, humbje të apetitit, diarre, shqetësim apo nervozizëm, pagjumësi, humbje e dëshirës për marrëdhënie seksuale dhe dhimbje koke.

Çfare do të ndodh nëse nuk merrni medikamente për kurimin e depresionit?

Nëse keni vendosur të mos merrni medikamente për shërimin e depresionit, dhe nëse gjendja juaj nuk ka përmirësim, atëherë ju preferojmë që prapëseprapë të konsultoheni me mjekun për marrjen e medikamenteve. Është gjithmonë në favorin tuaj që sëmundja të kurohet. Jomjekimi i depresionit mund t’ju çoj deri te më e keqja. Nëse nuk merrni medikamente për kurimin e kësaj sëmundje, do ta kuptoni sa shumë ju pengojnë simptomat në jetën tuaj, si dhe njerëzit që ju rrethojnë. Këshillat profesionale ju ndihmojnë të lidheni menjëherë me problemin, si dhe ju mësojnë mënyra të reja për të përballuar çështjet e së ardhmes. Nuk është e rëndësishme se sa janë simptomat tuaja, e rëndësishme është të vizitoni mjekun menjëherë. Sa më shpejt merrni këshillat nga mjeku, aq më të mëdha janë shanset për t’u shëruar.

Diella XHOKLI

[Bani gjk]

Sapo ndegjova ne programi gjerman RTL, se ne gjermani rredhe 12 mije njerz ne vite bejin vetvrasje per shkak te depresionit, hmm problem serjoz qenka kjo, nuk e kisha menduar se eshte kaq shum numri i vet vrasjeve ne gjermani !!!!!!
Para tri dite edhe portieri i kombtares gjermane te footballit (Robert Enke) kishte ber vetvrasije sepse kishte depresion.

[janar]

per depresioni

lexoni librin gjerman

te david servan schreiber

die neue medizin der emotionen qe perkthehet
mjeksia e re e emotioneve
depresioni eshte semundje qe sherohet me terapi psikologjike dhe pa ilace

dhe bersimi ne zot

dhe dashuria celsi sherimit

zoti ju bekoft odoktor puno me zemer dhe jo me tregti

[janar]

i pergjigjem ambrides

te bej skanerin e kokes se ka rresik te tjera dhimbja kokes

skaner magnetik nuk te demton

ruaju matrapaseve te ...................sflas dot dot se me vrasin kam vuajtur shum nga.......
......................... matrapset me ben experimente m,e mua


zoti te ruajt ruaj veten