"Mëkatet e Berishës", libër në anglisht

[Brari]

ne janar te 97-tes paska ardhur miranda ne shqiperi ...hmm.. dmth disa jave para tragjedise qe morri mijra jete njerzish te pafajshem..
jam e bindur se moti do kete qene e rreshtuar ne krahun qe pergatiste hanxharet per gjak e do ket patur aktivitet intensiv qe te deshtoje berisha ne perpjekjet per te mos ardhur vendi tek tragjedia e tmerrshme e pergatitur me kujdes nga mafia PS.
jo me kot kto dite del ky liber..
plani i PS-se ishte qe ta plaste nje 97 -te tjeter. ..pikerisht keto dite dhe miranda misterioze duket qe ka qene perseri e thirrur "nen arme"..
kuptohet se Miljonat qe mafia edviniste i merr "fratarve" dalin dhe per te joshur mirandat kur-vica ..mikesha te mafiozve qe kurdisen 97-ten..

thx shijaks qe na jep nje mundesi te njohim me mire strukturen mafioze te ciles ti si mi gjirizi i devotshem i sherben..

dasht Zoti e nuk realizohet endrra juaj per varreza te 1000 fishuara me shqiptar te pafajshem.. perseri..
mallkuar qofshi o kanibale..

te zente fytin cdo sterline qe fiton o shijaks me aktivitet qe i sjell vdekje e gjak shqiperise..

[Xhuxh Xhumaku]

Po me Berishen çfare kane xhanem?

Ai po ben çfare i thote Europa nepermjet Athines; ai minoritaret i quan vorio-epirote, Çameria dhe Çamet qenkan sipas tij çeshtje ligjore, pronat ia ka kthyer "gabimisht" atij qe punon token dhe ende i permbahet me pisllek 7501-it, privatizimet po i kryen si ish-kryeministri nano, familjet e medha mafioze te nomenklatures se kuqe po i mbron si s'ka me mire, pronaret e rinj i mban peng me dosje "privatizimi", pushtetaret dhe politikanet i mban peng me dosje sigurimi, me bashke-mafiozin, padrinon e krimit e te korrupsionit u perqafua haptazi, u angazhua bashke me arkitektin e dushkut per zgjedhje te lira sipas standarteve te tyre, pasuron fushaten elektorale me liber shpije ... deri tani se fundi premton se do ti eksportoje botes energji elektrike si enver-mehmeti qe siguronin buken ne vend ...

Kot i bien ne qafe - eshte qengj, i pakorruptueshem si Robespieri, veçse nuk ka shoke, nuk di ti zgjedhe, nuk ka ku ti zgjedhe, i dalin tradhtare, karrige-thyer, ikanake, çimkaxhi, harabxhi, bixhozxhi ... dhe gjithmone ai del i pa-lyer, ndonese eshte i zgjyrosur fund e krye.

Edhe me Edin do te takohet pas zgjedhjeve vendore, do ta shihni ... dhe do ta besoni si me imamin, pollon, nanon, xhuvelin ...

[Antimafia]

Libri eshte perkthyer ne shqip dhe del ne muajin mars ne librarite e Tiranes.

Sa fat qe kane keta kuqalashet.
Sa ju hapet nje plage ne shpirt (nga zgjedhjet e 18 Shkurtit), kur faaaaaaap ne treg ju del edhe ilaci.

Deri ne zgjedhjet e 2009 do i shtykan ditet te zhytur ne kete liber dhe nuk do e ndjene fare dermen qe ju dha Berisha.

Pastaj ne 2009 do dalin ne fushate perseri me gogolin Berisha dhe kesaj rradhe do kene padyshim sukses.

Nga 57 vende qe kane tani ne parlament do marrin pa frike njaaaaaaaaa 47

[Albo]

Siç edhe pohon vetë njëri nga autorët, Pettifer kapitulli më interesant në libër është ai për vrasjen e deputetit demokrat, Azem Hajdari dhe tentativa e Sali Berishës për të bërë një grusht shteti, duke përdorur fjalën franceze "Coup d‘Etat", huazuar nga frëngjishtja për grusht-shtet, në titullin e këtij kapitulli.

Nuk mund ta gjykoj librin pa e lexuar, por duke qene se kam lexuar edhe disa libra te tjere te autoreve ne fjale, di te them qe jane autore qe shkruajne per Shqiperine "nga dritaria e avionit", pa patur as nje njohje te dores se pare me realitetin shqiptar e ca me pak politiken shqiptare.

Dhe uroj qe budalleqet e shkruajtura me lart si pershkrim i librit, te jene pershtypjet e ndonje shqiptari te zellshem e jo te autoreve, pasi tregojne hapur qe jo vetem nuk dine se cfare shkruajne, por kane edhe vite pa vizituar Shqiperine.

1. Sali Berisha nuk e mori pushtetin me "grusht shteti", e mori me votat e lira te shqiptareve ne korrik 2005, pas 8 vjetesh ne opozite.

2. Sa per vrasjen e Azem Hajdarit, gjykata shqiptare e ka dhene vendimin e saj e vrasesi i tij eshte ai qe identifikoi opozita e atehershme me Berishen ne krye, e jo pushtetaret e implikuar. Vrasja e Azem Hajdarit nuk eshte zbardhur ende, do te zbardhet pasi Sollaku te shkarkohet nga detyra nga presidenti i ardhshem.

Pra te dashur diplomate e analiste te medhenj, beni mire qe te shpenzoni nje muaj ne Tirane perpara se te shkruani nje liber ne avion, se jo per gje, por mbase mesoni nga goja dhe vota e shqiptareve ate qe nuk arrini te kuptoni nga politika shqiptare.

Por shakaja me e madhe qe i ve kapak te gjithave eshte "do ta publikojme ne shqip ne mar pas fushate pasi nuk duam te ndikojme zgjedhjet lokale". Aq te sigurt jane ne bujen e librit, aqsa i genjen mendja se do te ndikojne edhe zgjedhjet. Ne fakt, une i pari do te uroja qe ta kishin publikuar qe sot pa filluar mire fushata, pasi do te doja te shihja ndonje nga kreret e socialisteve qe te bente fushate kunder Berishes si "arkitekt i firmave piramidale" dhe "pucist".

Ndryshe nga Vickers dhe shoku i vet, Berisha ka 1 dekade pas 97 qe jeton e punon po ne Shqiperi krah per krah shqiptareve. Dhe nuk ka ngelur shqiptar ne keto 10 vjet pa e kuptuar se kush inskenoi 1997, firmat piramidale, zjarrevenien shtetit, krijimin e shtetit mafioz. Bile bile, asnje politikan i majte nuk guxon qe te zere ne goje 1997 e firmat piramidale, pasi i tremben reagimit te shqiptareve qe manipuluan masivisht ne 1997. 8 vjetet e pushtetit socialist ishin nje ndergjegjesim i dhimbshem per shqiptaret dhe nje shfajesim dinjitoz i Berishes.

Albo

[adolfi]

me ket liber e paskan zbuluar ameriken ky autor,po krejt e dime se sali berisha me kaosin e vet e ka kthy shtetin shqiptar nje shekull mbrapa,po mbase ekziston ndarja veri jug ne Shqiperi duhet ta durojna salen derisa ti plas zemra e te vdes nga infrakti,jam dakort se e duruam enver hoxhen e jugut 40 vite dakort te durohet edhe enver hoxha i veriut 20 vite

[drity]

Sa ju hapet nje plage ne shpirt (nga zgjedhjet e 18 Shkurtit), kur faaaaaaap ne treg ju del edhe ilaci.

Je shume i rrafinuar.
Une do ta kisha quajtur masturbacion pseudo intelektual
Shyqyr qe se kane doren prej zmerile se do ju ishte bo ai i shkreti si gjylpone

[DiGiTeX]

Edhe qe ka lindur Berisha eshte mekat.

[Ektoras]

Edhe qe ka lindur Berisha eshte mekat.

vella berisha eshte viktimi i situates shqiptare akoma dhe nanua.
problemi i shqiperise nuk jane ato dy lideret po e kan te gjithe shqiptare pak a shume, brezi i vjeter eshte mekati i shqiperis me sjeljen dhe me metalitetin qe ka.
do te parashtroje te shikosh polican si bejne < shikojne nje mik ne rruge nxjerin kapelen dhe puthen ke pare ne europ te behet te dicka te tille, korupsioni ne shqiperi eshte ne maksimum perse ? se ka te bej me lidhje shoqerore .dhe ne shqiperi jane dhe forcat te huaja qe e kane zaptuar dhe e shfritezojne teper , gabimi i politikanenve eshte se kush do haje me shume dhe kush do fitj me shume lavderi.>
brezi i rri shqiptre do eci shqiperine perpara , ata qe do ken jetuar ne europ do din te flasin shqip ne rradhe te pare te silen dhe te nxjerin nje respekt dhe nje siguri tek populi shqiptare. dhe e fundit eshte besoj se lulezimi i shqiperise duhet te filoj nga kopshti nga femit te vegjel keshtu qe te arrij shqiperia pas 20 vjetesh te jet nje shtet shume e perparuar.< me falni po dola nga tema>


selam!!!

[Xhuxh Xhumaku]

ektoras,

falemnderit per inkurajimin, ne se e ke te sinqerte.

ti kerkon qe te ngaterrosh te gjithe Shqiptaret me berishen dhe nanon, por nuk eshte e vertete, as e bazuar dhe eshte e padrejte njekohesisht.

Perhere e me shume po vjen e behet e qarte per Shqiptaret se berisha eshte i shitur koke e kembe, dhe bashke me nanon kane krijuar nje shtrese miks "elitare" te cilet nuk kane tjeter shprese mbijetese vetem tek ata te dy, veçmas dhe bashke - shihni personat qe kane ne stafet e tyre qeveritare, qe nuk kane levizur, por jane "transferuar" me detyra te tjera ... jane disa kokrra ...

Nuk besoj ne nje te ardhme te afert do te kete sherbetore me te damkosur te interesave serbo-greke ne Shqiperi se sa berisha dhe nano; ata njihen, dihen, por nuk shqiten, si m.u.t.i pas kepuce, nuk e lene Shqiperine te ece ne rjedhat e natyrshme te ecurise se vendit. Te inkriminuarit me ta jane te vetmit mbeshtetes te tyre - edhe ata mbajne ere te qelbur.

Por nuk jane te perjetshem, lavdi Zotit!

[Llapi]

Ekskluzive: Libri i ndaluar anglisht

Ç`ZBULUAN SHËRBIMET E HUAJA SEKRETE PËR SALI BERISHËN

Nga James PETIFER dhe Miranda VICKERS
Më 28 Janar 2007

______________________________

Një president që kërkon të vendosë nën grushtin e tij të gjitha pushtetet; një ekonomi që ndodhet e mbytur nga piramidat financiare; gjithçka në një rajon të ndezur nga lufta në ish-Jugosllavi; në këtë situatë të ndërlikuar qeveritë amerikane dhe britanike kishin një rol të rëndësishëm për të luajtur. Ndërsa amerikanët e kishin kuptuar se Presidenti Berisha po u mbyllte dyert sa herë që ata kërkonin respektimin e opozitës, shërbimet e CIA-s vendosën t’i japin sa më shumë jehonë një gafe diplomatike të Berishës me dhuratat për qeverinë britanike. Një fakt që anglezët nuk dëshironin ta zmadhonin duke menduar se një president i fortë Berisha ishte mbështetje kundër ndarjes së Kosovës nga Ish-Jugosllavia ...

Simboli i CIA-s amerikane

_________________

Një pamje krejt e veçantë e Shqipërisë së viteve 1996-97 që vjen nga dy studiues anglezë në librin “The albanian questions reshaping the Balkan”, zbulon prapaskenat e ngjarjeve më të rëndësishme në Shqipërinë e atyre viteve. Një rindërtim i atyre ngjarjeve të përjetuara nga të gjithë shqiptarët, të cilat dëshmohen nga autorët Miranda Vickers dhe James Pettifer nëpërmjet detajeve të panjohura. Burimet e referimit janë shpesh informacionet e shërbimeve sekrete britanike, herë të tjera dëshmitë e zyrtarëve të lartë. Ndërsa libri ka parë dritën e botimit në Angli në këtë fillim viti, autorët kanë shprehur dëshirën që ai të mos shpërndahet në Shqipëri për të mos ndikuar në fushatën zgjedhore. Ne kemi arritur të sigurojmë një kopje të librit dhe po publikojmë disa pjesë të tij.

Ka pasur argumente therës për zgjedhjet e pranverës 1996, ndërsa pjesa më e madhe e komunitetit ndërkombëtar nuk pranoi të shqyrtojë evidencat tronditëse që zgjedhjet ishin një mashtrim dhe ishin motivuar politikisht nga ngatërrestarët majtistë. Ishte në qarkullim në shumë qarqe teoria që “Presidentët e fortë” ishin përgjigja e problemeve të rajonit dhe Dr. Berisha shihej si një shembull përfaqësues. Në vjeshtën e vitit 1996, atmosfera e pasigurisë kishte filluar të përhapej mes elitës politike në Tiranë, por shumica e popullsisë, megjithatë, ishte e pandërgjegjësuar për stuhinë që po vinte. FMN kishte publikuar një deklaratë në 5 tetor ‘96 duke shprehur shqetësimin rreth rritjes së të ashtuquajturave skemave bankare piramidale pas takimeve me zyrtarë të ministrisë së Financave. Sistemi bankar që Shqipëria kishte trashëguar nga komunizmi, nuk ishte privatizuar dhe ishte tërësisht jofunksional dhe i papërshtatshëm për t’u përballur me dyndjet e mëdha të të ardhurave të emigrantëve pas viteve 90. Në një raport të BB për shkaqet e turbullirave në ‘97 thuhet se: “Pak vende kanë eksperimentuar një zhvillim të tillë të skemave piramidale dhe sigurisht asnjëri nuk ka përjetuar një ngërç katastrofik të rendit publik, pranë një lufte civile e ndjekur nga rënia e skemave piramidale. Skema të tilla u dukën pas rënies së qeverisë komuniste në 1990. Numri i skemave piramidale dhe fondeve investuese u rrit deri në 20, në vitin 1996. Jo të gjitha skemat filluan si piramidale të pastra. Disa prej tyre ishin me investime legjitime fondesh me aktivitete komerciale dhe tregtare që morën tiparet e skemave piramidale pak më vonë, për shkak të menaxhimit dhe ndryshimeve të klimës së biznesit (psh heqja e embargos së OKB ndaj ish Jugosllavisë në 1995)...”

Sali Berisha gjatë fushatës parazgjedhore

___________________________

Si pasojë, kompanitë e reja financiare filluan punën, duke gëlltitur të gjitha likuiditetet. Në Shqipëri kishte pak të ardhura nga investimet në ekonominë reale. Piramidat lulëzuan dhe ishin të afta të ofronin përqindje shumë të larta interesi me derdhje të reja të parave që financonin gjithashtu kthimet e larta që paguheshin për depozitarët reale... Shumë shpejt, interesa prej 30% ose më shumë, u bënë një normë. Vëzhgues të huaj panë se njerëzit në Tiranë filluan të mos punonin më, duke përfituar nga interesat shumë të larta ditore, rreth 60% për disa llogari. Shqiptarët e kthyer nga Greqia, vrapuan të fusnin paratë e kursyera në këto depozita sa më shpejt të ishte e mundur, dhe më pas paguanin pushime të gjata nëpër plazhe me këto të ardhura...Qeveria nuk kishte asnjë autoritet financiar adekuat të aftë për të kontrolluar piramidat, edhe pse do të dëshironte të bënte një gjë të tillë. Administrata e Presidentit Sali Berisha nuk i vuri veshin paralajmërimeve të zyrës së FMN në Tiranë në tetor ‘96. Bankat piramidale vazhduan sikurse më parë, me figura pak të njohura, si një ish rreshter i ushtrisë Vehbi Alimuçaj, i katapultuar në opinionin publik si menagjer i VEFA që drejtonte një grup me një xhiro multimilionëshe. VEFA kishte shumë lidhje të afërta me PD dhe qeverinë....


Vehbi Alimuçaj - menagjer i "VEFA-s"

______________________________


Me fillimin e krizës së skemave piramidale, kishte fare pak ekonomi reale për të parandaluar kolapsin e madh që po afektonte gjithë shoqërinë. Mekanizmat e shtetit shqiptar ishin shumë të dobëta për të mundësuar që qeveria të ishte e aftë të kontrollonte në mënyrë efektive, protestat popullore në rrugë. Kjo ishte më emergjente në jug të vendit, ku veç disa qyteteve si Kavaja apo Elbasani, ku ka pasur një traditë të një mbështetjeje aktive për PD, njerëzit ishin të aftë të merrnin kontrollin e lokaliteteve të tyre pa ndonjë vështirësi.

Mbështetja britanike


Në të njëjtën kohë, qeveria Berisha po ndeshej me një mungesë popullariteti në rritje si përhapja e çështjeve të të drejtave të njeriut dhe disa mbështetës ndërkombëtarë kyç në USA dhe gjithandej tek ndërkombëtarët, filluan të tërhiqen nga mbështetja e tyre. Pas disa kundërshtimeve që ndoqën zgjedhjet e vitit 1996, (në mënyrë të veçantë dëbimi i gjyqtarit Zef Brozi dhe ekzilit të ish ndihmësit të Berishës, Gramoz Pashko në Uashginton), filluan të përhapen shqetësime të shumta nga qeveria e SHBA rreth realitetit të vërtetë demokratik të administratës së Berishës dhe rritjes së menjëhershme të tendencave të saj autoritariste. Lobi grek, shumë influencues brenda dhe rreth Departamentit të Shtetit e pa Berishën si një nacionalist agresiv. Pentagoni, megjithatë, vazhdoi të shfaqte më shumë simpati për regjimin e PD.

Në Evropë, qeveria konservative e John Major në Londër vazhdoi të mbetej shumë mbështetëse e Berishës ashtu sikurse bënë edhe qeveritë në Itali e Francë. Agjencitë evropiane të inteligjencës si MI6 në Britani ishin të shqetësuara për “instalime sekrete” të mbështetësve të PD, të lidhur në vendet evropiane me forcat pro Serbe dhe ishin gjithashtu të shqetësuar që të mbanin Berishën në pushtet. Diaspora shqiptare në USA shfaqte influenca të ndryshme. Megjithëse në mënyrë tradicionale me prapaskena shumë të djathta dhe të dominuar nga familjet kosovare të pasura, ka pasur rrjedhje të refugjatëve të rëndësishëm nga Tirana pas ‘91 siç ishte ish ministri i Jashtëm Muhamet Kapllani dhe një numër zyrtarësh drejtues që u “pastruan” nga forcat e armatosura nga Berisha. Ata filluan që të ndikojnë në opinion brenda diasporës në SHBA e cila në çdo ngjarje rriste ndikimin dhe organizohej më mirë, si pasojë e krizës emergjente në Kosovë.


Ballina e librit në anglisht

__________________________

Në çështjen e Kosovës, brenda diasporës në USA, qeveria Berisha shihej si e paefektshme dhe e dobët. Në Londër, Shqipëria perceptohej si një qeverisje e fortë, e nevojshme, duke marrë shkas nga e kaluara komuniste. Qeverisja e John Major nuk u duk se shihte, apo të donte të shihte që shumë zakone politike të të kaluarës komuniste po dominonin në lidershipin e PD. Qeveria britanike dukej e pa shqetësuar që Shqipëria nuk kishte një zhvillim institucional apo demokratik, për të kufizuar presidentin nga sjellja e tij e tepruar, apo politikat ekstremiste, apo për të mbrojtur atë nga lëvizja popullore në rrugë ashtu sikurse po zhvillohej në fillim të ‘97. Duke pasur vëmendjen tek trazirat në rritje në Kosovë, evropianët dukeshin të pa shqetësuar për faktorin e ri domethënës të ‘96 për emergjencën e UÇK si një forcë paramilitare, duke ndjekur sulmet e ushtrisë serbe dhe instalimeve policore në maj 1996. Në realitet, lënia jashtë e çështjes së Kosovës nga Marrëveshja e Dejtonit, dobësoi në mënyrë fatale lidershipin e LDK dhe Ibrahim Rugovën.

Ndërkohë kriza në Tiranë filloi të intensifikohej pas Krishtlindjeve ‘96 me një turmë të madhe në rrugë jashtë zyrave të kompanive piramidale dhe zhurmave të përhapura për financat e tyre të dobëta. “Independent” raportoi se humbjet e mëdha në skemat piramidale, çuan në shkatërrimin financiar të shumë familjeve si pasojë e përfshirjes në to. Ministri i Financave Ridvan Bode paralajmëroi se Shqipëria do të përballje me një katastrofë në rastin e rrëzimit të skemave piramidale dhe kjo ishte përpjekja e parë e një anëtari të qeverisë për t’u përballur me katastrofën financiare. Kjo deklaratë pati efekt të kundërt për qeverinë, ndërsa firmat nisën të rrisin përqindjet e interesit si kundërpërgjigje, një mënyrë kjo për të qetësuar depozituesit e shqetësuar. Madje, një menaxher i VEFA-s arriti të ofrojë 32 përqind fitim për një depozitë 55 ditore. Vefa nxori edhe një reklamë të re në TV, “VEFA Holdind pranë jush gjithnjë”, formulë ironike kjo duke pasur parasysh ngjarjet që do të pasonin. Operatorët e piramidave ishin tani më të ndërgjegjshëm për ashpërsimin e krizës financiare se shumica e qeverisë. Një javë më parë gazeta “Albania” raportoi se 130 milionë dollarë ishin nxjerrë jashtë Shqipërisë, drejt Italisë, me një motoskaf. U njoftua gjithashtu se paratë po nxirreshin jashtë vendit për të blerë ar dhe për ta depozituar në bankat austriake dhe zvicerane. Njerëzit nisën të shpenzonin para për blerjen e pronave të patundshme dhe apartamente që ishin shitur për disa mijëra USD në vitin 1990 dhe tani u shtrenjtuan dhjetëfish. Por, ndërsa sfera e qelqtë e prosperitetit dukej e sigurt në Shqipëri, në zonat e tjera shqiptare, në pyjet dhe malet në verilindje, përpjekja ushtarake e kosovarëve ndaj Serbisë po intensifikohej. Por, Kosova ishte jashtë shqetësimeve të Shqipërisë në atë kohë.


Berisha shpall Piramida " Banka"


Më 16 janar, kriza u thellua kur pronarja e një skeme piramidale, Sudja, shpalli falimentin. Depozituesit në Tiranë nisën protestat duke thirrur “O Sali, O fajdexhi” kundër presidentit të vendit. Menjëherë, PS tentoi të merrte në dorë situatën dhe bëri thirrje për protesta kombëtare. Disa nga kompanitë më të zgjuara, si Silva psh, nisën të ulnin interesat në 5%, ndërsa Gjallica formoi një komitet të përfaqësuesve të kreditorëve të saj. Qeveria e Berishës duke e parë se situata po përkeqësohej, tentoi të konsolidonte mbështetjen për piramidat pranë saj, VEFA dhe Kamberi, duke u dhënë atyre statusin e bankave. Qeveria mbylli skemat piramidale duke thënë se “shqiptarët duhet të kenë kompensim të barabartë nga ndarja e pronave të këtyre kompanive”.

Gjatë kësaj jave kritike, vetëm tre operatorë u mbyllën. Qeveria nuk ndërmori asnjë veprim për të frenuar rrjedhjen e parave jashtë skemave piramidale të mbetura, deri në 21 janar kur doli një urdhër nga ministria e financave për të ngrirë dhjetëra e qindra llogari. Ata kishin hezituar të reagonin për shkak se mbyllja e skemave do të linte gjurmë në reputacionin e qeverisë Berisha, si një arkitekt i kapitalizmit popullor. Vendimi për mbylljen u mor pas një demonstrimi të madh dhe të zemëruar në Tiranë, një ditë më parë, por gjithashtu i lidhur me një prezencë militare gjithandej në Shqipëri, në mënyrë të veçantë në qytetin bregdetar të Adriatikut në Vlorë.

Pamje gjatë vitit 1997

____________________

Qytetarët vlonjatë kishin qenë disa prej pjesëmarrësve kryesorë në skemat piramidale dhe qyteti i varfër e rezistent kishte një traditë politike nacionaliste dhe popullore. Nën komunizmin, Vlora kishte qenë një bazë pushteti për politikanë drejtues si ministri i jashtëm i Hoxhës, Hysni Kapo. Qyteti gjithashtu numëronte shumë refugjatë në Greqi, të njohur si Çamë, dhe ishte një miksturë e ethshme e një besnikërie politike intensive. Nga ana tjetër, një numër i madh oficerësh që u larguan nga forcat e armatosura nga qeveria e PD, vinin nga Vlora...
Jo shumë vonë, agjenda politike e demonstratave u bë shumë e qartë me rrahjen në 22 janar nga policia në rrugët qendrore të Tiranës, të demonstruesve, të cilët hidhnin parulla si “poshtë diktatura Berisha” dhe “duam paratë tona”. Ky uragan në rritje nuk u raportua nga media ndërkombëtare, e cila me preokupimet e veta karakteristike serbo-çentrike, ishte akoma e përqendruar në demonstratat e shtresës së mesme në Beograd kundër regjimit të Milosheviçit.
Edhe pse demonstrimet në Tiranë ishin të dhunshme, qeveria nuk po humbiste kontrollin deri dy ditë më vonë kur në Lushnjë, qindra demonstrues bllokuan qytetin dhe ndërprenë hekurudhën që lidhje qytetin me kryeqytetin...Bosi i skemës lokale piramidale Rrapush Xhaferri ishte arrestuar një javë më parë dhe depozituesit besonin që qeveria Berisha kishte vjedhur paratë e tyre. Xhaferri ishte si të gjithë operatorët e tjerë piramidalë me një të shkuar ex-militare. Turma në Lushnjë rrahu ministrin e jashtëm të PD Tritan Shehu që vizitoi qytetin, dhe gjithandej në jug të vendit demonstruesit sulmuan ndërtesat publike.

Pamje nga ngjarjet e vitit 1997 në Shqipëri

___________________________________

Me mbylljen e skemës piramidale Xhaferri, qeveria Berisha ishte duke reaguar nën urdhrat e diplomatëve të huaj dhe zyrtarëve ndërkombëtare të cilët e dinin (atë që shqiptarët nuk e dinin) që këto skema mbanin fonde substanciale që i përkisnin popullit të Kosovës, të depozituara atje nga qeveria në ekzil e Kosovës. Lobi i krimit të organizuar brenda komunitetit ndërkombëtar e pa këtë si një rrugë për të dhënë një dorë kundër UÇK që po lindte dhe si një rrugë për të dobësuar rastin shqiptar në Serbi në përgjithësi. Por duke bërë kështu, qeveria Berisha armiqësoi një pjesë mbështetësish që luftonin për pushtetin. Paratë e Kosovës në Shqipëri, ishin përqendruar në Lushnjë, Kavajë dhe rreth Shijakut dhe zyrtarët mund të kenë pasur të drejtën të shihnin edhe përfshirje kriminale, por aksioni ishte tërësisht destabilizues për Berishën.


Shpërndarja e ushtarëve


Ndërkohë, qeveria filloi të shpërndante ushtarë në kryeqytet për të mbrojtur zyrat qeveritare dhe vetë Presidenti Berisha mori pushtetin emergjent në 27 janar. Lëvizja që sinjalizoi një shenjë ogurzezë për qeverinë e tij, ishte kur mbështetësit e PD në jug të vendit filluan të bashkoheshin me demonstruesit nëpër rrugë. Një sesion i jashtëzakonshëm i Parlamentit ngarkoi presidentin që të nxirrte një dekret për çështjet e rendit publik dhe të përdorte ushtrinë për të pastruar rrugët dhe kthimin e sigurisë. Në qytetin verior të Shkodrës rreth 40 mijë demonstrues morën rrugët kundër Berishës ndërsa kryeministri Aleksandër Meksi akuzonte opozitën socialiste për orkestrim të protestave në mënyrë që të vinte në pushtet, ndërkohë që autobote uji përdoreshin kundër demonstruesve që këta të mos sulmonin ndërtesat publike.
Ngjarjet e kësaj dite shënuan herën e parë kur fjala “anarki” u përdor në raportimet e mediave të huaja, mes të cilave dhe observime plotëkuptim rreth natyrës së regjimit të Berishës. “Guardian” në Londër vuri në dukje se Berisha “përfitoi tolerancën perëndimore për shkak të rezistencës së tij për çdo tendencë pan-shqiptare e cila mund ti shtohej problemeve në Kosovën serbe dhe në Maqedoninë perëndimore”. Materiali që u bë publik nga CIA për të selektuar gazetarët në Londër dhe gjithandej, kontribuoi në procesin e destabilizimit, ashtu sikurse ishte e vështirë edhe për qeveritë shumë pro-berishiane për të ruajtur mbështetjen e tyre për një qeveri që dukej se ishte kaq shumë e lidhur me krimin e organizuar.


Skandali i dhuratave


Pamjet e kamionëve të ushtrisë në rrugë po tregonin gjithnjë e më qartë se struktura e shtetit ishte në rrezik dhe një luftë për pushtet dhe kontroll, kishte nisur mes PD-së dhe demonstruesve. Aktiviteti diplomatik ndërkombëtar nuk ishte shumë intensiv, gjithsesi, diplomatët e shihnin krizën si një fazë të zhvillimit të Shqipërisë drejt kapitalizmit.
Për aktivistët e opozitës dhe liderët e protestave, çështja tani ishte nëse do të mbeteshin të lirë. SHIK-u i frikshëm nisi operacionet për arrestimin e liderëve të protestave dhe më 31 janar Ministria e Brendshme njoftoi se kishte arrestuar 250 aktivistë të opozitës. Berisha në një intervistë televizive njoftoi se qeveria do të shpërndante paratë e kreditorëve nga fondet e skemave që po mbylleshin, por kjo shkaktoi zemërimin e njerëzve që panë se si paratë e tyre po transferoheshin për të shpëtuar VEFA, që konsiderohej e lidhur ngushtë me PD. Në një përgjigje politike të krizës në rrugë, shtatë partitë e opozitës dhe Shoqata e të burgosurve politikë njoftuan se kishin themeluar “Forumin për Demokraci” si një aleancë kundër demokratëve qeverisës. Nëse kjo do të kishte ndodhur në vjeshtën 1996, atëherë debati do të ishte përcjellë në kanalet parlamentare, por tani kriza ishte transferuar në rrugë dhe turmave pak u interesonte politika. Berisha dhe qeveria e tij po e kuptonin thellësinë e krizës. Mobilizimi i ushtrisë ishte hapi i ardhshëm, por si një verior, Berisha e shihte Vlorën si bastion të opozitës dhe ndaj mund të ketë menduar ta lërë atë të lirë ushtarakisht derisa të ulej zemërimi. Por, ai s’mund të përballonte humbjen totale të kontrollit në jug. Njësi speciale të policisë u dërguan për të hequr postblloqet dhe për të shpërndarë demonstruesit. Hapja e zjarrit solli për pasojë vrasjen e dy personave, funerali i tyre u kthye më pas në një fazë intensifikuese të krizës.

Pamje e tmershme në Vlorë - 1997

___________________________

Ndërkohë parlamenti shqiptar diskutonte për vendosjen e gjendjes së jashtëzakonshme në Vlorë. Në Londër dhe Uashington vëmendja u përqendrua te qeveria e Mejxhërit dhe lidhja e tij me regjimin e Berishës, ndërsa media kishte hedhur dyshime se vetë Xhon Mejxhër dhe ministri i jashtëm Douglas Hurd dhe anëtarë të tjerë të qeverisë kishin marrë dhurata nga Presidenti Berisha gjatë një vizite në Londër, të cilat ishin vjedhur nga muzeumet shtetërore shqiptare. Këto dyshime ishin një rigjallërim i pretendimeve që nuk ishin përfshirë në raportin Cook në televizionin britanik në nëntor 1995, për shkak të MI6 dhe presioneve të Zyrës së Jashtme...

Diplomatët e huaj që po përpiqeshin të kontrollonin krizën në shumë pak raste largoheshin nga Tirana dhe nuk e njihnin jetën e provincës... Në rastin britanik, ambasadorët në Ballkan ishin përgjegjës për informatat për zyrtarët e MI6, shumë prej të cilëve kishin simpati për Serbinë dhe mungesë kritike dhe pothuajse admirim për Berishën.

Në kontrast me këtë gjë, CIA po u jepte gazetarëve më shumë informacion objektiv si detajet e skandalit të dhuratave në Londër, por faktikisht ajo nuk kishte prani të madhe ne Shqipëri dhe jashtë Tiranës. Italia dhe Gjermania, mbështetëset kryesore të qeverisë së Berishës, ishin të shqetësuara për protestat popullore dhe me frikën e një vale të re emigrimi nuk i lejuan pranitë diplomatike në Tiranë të ndikonin në zhvillimin e ngjarjeve. Franca, nga ana e saj, kishte një numër të madh ekspertësh në Shqipëri, por shumë prej tyre ishin shumë pranë ish-komunistëve të vjetër dhe ishin zakonisht nga një elitë kulturore që pak dijeni kishte për zhvillimet në rrugë.

Java që nisi më 17 shkurt 97 ishte një sukses për Berishën në frontin e rendit publik apo mund të ketë ndikuar në kokëfortësi që ai tregoi më vonë në përballjen me krizën. Në qendër të Tiranës duhej se masat e rendit publik po funksiononin. Edhe pse demonstrata ku merrnin pjesë mijëra njerëz zhvilloheshin në Vlorë, Fier, Patos dhe qytetet e tjera të jugut, aparati i sigurisë së shtetit po parandalonte protestat në sheshet e kryeqytetit. Në këtë moment, Berisha kishte nisur të tërhiqte mbështetjen e medias nga figurat konservatore që thoshin se kriza ishte anarki dhe kriminalitet. Komentatorët e tij arrinin të shkruanin në shtypin perëndimor se bindja e qeverisë ishte që e gjithë kjo krizë ishte organizuar nga grupet kriminale dhe mafia.
Korrespondenti i Times, Richard Owen intervistoi Berishën më 14 shkurt dhe zbuloi se ai kishte besim në mbijetesën e plotë dhe se protestave u mungonte drejtimi. Në Tiranë disa sasi të vogla lekësh filluan të ripaguheshin nga qeveria për disa investitorë favorit që mund të kishin pasur disa nxitje edhe nga protestat.

Në termat e opinionit ndërkombëtar, protestat e janarit dhe fillimit të shkurtit përhapën një goditje fatale për qeverinë. Financial Times shkroi në 19 shkurt që shpresat e të kaluarës ishin kthyer në copëra dhe paratë vazhdonin të iknin jashtë vendit dhe vlera e monedhës vendase lek vazhdonte të binte pafundësisht. Edhe pse zona e kontrolluar nga rebelet në jug nuk ishte rritur në numër, e përqendruar më shumë në Vlorë, Patos Lushnjë e Fier dhe disa qendra të tjera më të vogla nuk kishte asnjë shenjë që qeveria të mund të kishte kapacitetet për të kontrolluar këto zona.

Fuqia e SHIK ishte testuar tashmë deri në fund me arrestime të shumta dhe burgosje të militantëve të dyshuar, dhe një dorë e lirë i ishte dhënë kundër të huajve të dyshuar, në mënyrë të veçantë gazetarëve britanikë (sikurse Joanna Robertson e “The Guardian”, një nga disa prej reporterëve të huaj që u rrahën nga Shik jashtë parlamentit në Tiranë në 28 shkurt). Në kryeqytet mbretërimi i terrorit të SHIK vazhdonte, por pozicioni në provinca ishte më pak i qartë. Kur në jug të vendit vazhdonte rebelimi në veri perspektiva për të nxitur një stuhi ushtarësh për lëvizjen anti-berisha shumë prej tyre në mënyrë të qartë nuk iu përgjigjën kësaj thirrjeje dhe pjesa më e madhe u bashkuan me lëvizjet protestuese.

Divergjencat ndërmjet policive amerikane dhe evropiane në mënyrën sesi duhet të mbahej kriza vazhdonin të rriteshin. SHBA ishte e shqetësuar për të ardhmen e demokracisë shqiptare dhe ambasada e SHBA në Tiranë nxori një deklaratë të fortë në 27 shkurt duke kërkuar zgjedhje të parakohshme dhe një kushtetutë të re. Misioni britanik dhe ato evropiane ruajtën qetësinë, duke shpresuar qartazi që Berisha do të rimerrte fitoren në rendin publik dhe që lëvizja protestuese do të binte në kolaps. Në praktikë, dukej që evropianët ishin të përgatitur të shikonin një periudhë gjendjeje të jashtëzakonshme në Shqipëri dhe një ndërprerje të plotë të të drejtave demokratike ndërkohë që Berisha vendosi një diktaturë de facto.

Tanksa nëpër rrugët e Tiranës - 1997

______________________

Duke u përballur me këtë perspektivë ushtria u rrit në zonat pro greqisht folëse në jug. Marrëdhëniet ndërmjet Greqisë dhe administratës së presidentit Berisha kishin qenë të varfra që nga gjyqi i Omonias në vjeshtë 1995. Greqia gjithashtu kishte lidhje të afërta me disa liderë socialiste, një numër i konsiderueshëm i të cilëve, kanë qenë në ekzil në Greqi gjatë periudhës Berisha...

Armë më të rënda ndodheshin në bazat në Gjirokastër dhe Sarandë. Shqipëria jugore ishte një përzierje grupesh të ndryshme sociale me dyshime të njeri tjetri dhe probleme ekonomike që shkaktuan tensione sociale. Ky është edhe background-i i përshpejtimit të madh të përhapjes së dhunës në Shqipërinë jugperëndimit në pranverën e vitit 1997. Rrënjët e krizës shtrohen te shumë politika të gabuara që kishte ndjekur ndaj Shqipërisë në një përpjekje të motivuar politikash për të siguruar të ardhmen afatgjatë të qeverisë së Berishës. Ashtu siç u shpreh edhe Banka Botërore në vitin 1998:

Shqipëria në vitin 1992 ishte një vend i pazakontë. Shteti ishte në gjendje disintegrimi dhe strategjia e trajtonte Shqipërinë si një ekonomi transitore me defiçenca në politikë dhe që mund të rimëkëmbej nga fluksi i burimeve, liberalizimit, reformës rregullatore dhe instrumenteve financiare tradicionale. Strategjia nuk theksonte se shteti dhe shoqëria ishin shumë të brishta dhe kërkonte t’i jepej rëndësi çështjeve të qeverisjes dhe reformave institucionale.

Në një mënyrë të çuditshme, politika pas Berishës pasqyroi vullnetarizmin e periudhës së Enver Hoxhës. Në artikullin e tij për Times, duke e krahasuar Berishën me Enver Hoxhën, Richard Owen e përmendi këtë fakt, edhe pse artikulli inatosi atë grup mbështetësish të Berishës në Londër. Komuniteti ndërkombëtar neglizhoi vështirësitë e objektivave me të cilat përballej vendi në tranzicion dhe vuri në dukje perspektivën e Berishës për vullnetarizëm kapitalist.

Dështimi i kësaj politike rezultoi me shumë pasoja siç treguan ngjarjet e shkurtit dhe marsit në vend, ndërsa realiteti hodhi poshtë iluzionet ndërkombëtare dhe ato të vetë Berishës. Kaosi dhe mungesa e rendit ishte në mendjet e shumë shqiptarëve në atë kohë, po vetëm pak njerëz e përshpejtuan shkallën e krizës duke e çuar vendin brenda pak javësh në prag të luftës civile, që përfundoi me mbi 2 mijë viktima.



__________________________________________________

"BG & R", kompania që organizoi fushatën e Partisë Demokratike të Shqipërisë



SLLOGANI I TADIÇIT, SI SLLOGANI I SALI BERISHËS

Investigimi i "Fiks Fare": "Koha për ndryshim", parulla që u përdor edhe gjatë zgjedhjeve të fundit në Serbi

I njëjti slogan që ka përdorur Partia Demokratike në zgjedhjet parlamentare të vitit 2005 është përdorur edhe në zgjedhjet e fundit në Serbi. Slogani "Koha për ndryshim", që ka shoqëruar të gjithë fushatën elektorale të PD-së në vitin 2005, është përdorur së fundi edhe në Serbi. "Vreme za promene", që përkthehet "Koha për ndryshim", ishte slogani i fushatës elektorale e partisë së Tadiç. Pikërisht ky slogan lexohej lehtë pas kurrizit të Tadiç. E njëjta kompani "BG & R" (Barbur, Grifit and Roxhers), e cila ka menaxhuar fushatën elektorale të Partisë Demokratike të Shqipërisë për zgjedhjet politike të vitit të kaluar, është kompania që ka bërë edhe fushatën elektorale të partisë së Presidentit serb, Tadiç.

"Do të bashkëpunojmë në dy drejtime: Së pari; shqiptarët të marrin mesazhet më të përshtatshme dhe garancitë më të mëdha se kjo të jetë një ndër fitoret më të thellat që vendi ka njohur dhe, së dyti; "BG & R" është një kompani e madhe që ka kontribuar në zhvillimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme dhe se udhëheqja e saj e ka të qartë që Shqipëria renditet ndër vendet pa zgjedhje të lira e të ndershme". Kjo ishte deklarata që bëri Kryeministri aktual, Sali Berisha, gjatë prezantimit të përfaqësuesve të kompanisë "BG & R", të cilët u sugjeruan sloganin "Koha për ndryshim". Këtë slogan siç duket nuk e ndryshojnë në projektet e tyre që u paraqesin forcave të ndryshme politike në Ballkan, të cilave u marrin përsipër t‘u zhvillojnë fushatat elektorale.

"BG&R" ka marrë përsipër ndryshimin e imazhit të Serbisë pikërisht me sloganin që ka përdorur edhe Partia Demokratike e Shqipërisë, e drejtuar nga Berisha. Qeveria e Serbisë ka shpenzuar 360 mijë dollarë për agjencinë "BG & R", e cila ishte angazhuar të përfaqësojë interesat e Serbisë para administratës së Xhorxh Bush. Kjo kontratë ishte e vlefshme deri në janar të këtij viti. Për fushatën e tij, kompanisë "BG & R" e ka angazhuar edhe Kryeministri shqiptar, Sali Berisha, për të fituar më pas zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2005. Për këtë, Berisha u akuzua jo pak, pasi dihet që kompania në fjalë kërkon shuma të mëdha parash. Përveç Shqipërisë, në Ballkan, "BG & R" ka punuar edhe për fushatën e Kryeministrit Milo Gjukanoviç në Mal të Zi, Presidentin e ndjerë maqedonas, Boris Trajkovski, atë serb Tadiç, dhe Presidentin Stipe Mesiç në Kroaci.

Gazeta SHQIP, 24.01.2007, Tiranë

________________________

Skandaloze

MOMIR BULATOVIÇ: TIRANA PRANOI PROPOZIMIN TONË

PËR TRAFIKIMIN E NAFTËS



Takimi Bulatoviç-Berisha

_______________________

Presidenti i atëhershëm shqiptar të jepte përshtypjen e një zotërie të vërtetë. Me profesion kardiokirurg, i shkolluar në Paris, në kohën e një izolimi të plotë të vendit të tij (e paraqiste veten si viktimë e rregjimit të mëparshëm, megjithëse rruga e tij jetësore nuk e vërteton këtë), ishte i pashëm dhe i veshur në mënyrë shembullore, ai fliste në mënyrë të shkëlqyeshme gjuhën frënge, të cilën e zgjodhëm për konkurim. Përballë Berishës në sallë kishte ministra, këshilltarë, përkthyes, por në fakt, ishim vetëm ne të dy. Objektivisht ishte fjala për një takim të rëndësishëm. I pari, që pas shumë viteve të injoriumit ndërshtetëror, bile dhe armiqësive, takimi mund të kishte konsekuenca të jashtëzakonshme. Besoj se për këtë, ne të dy ishim të ndërgjegjshëm. Megjithatë, pata përshtypjen se prapa shikimit të tij depërtues fshihej padurimi për të marrë vesh arsyet e vërteta të vizitës sime. Pas frazave të zakonshme protokollare mbi rëndësinë e takimit (që e pranuam në mënyrë të dyanshme), ai e ndjeu veten të obliguar të përmendte Kosovën dhe të shprehte "shqetësimin e thellë" për situatat, të cilat, të jemi të sinqertë, që atëherë duhet të më shqetësonin edhe mua, ndërsa atë ta bënin të kënaqur. Ky ishte momenti, që biseda jonë të kthehej në drejtimin që dëshiroja unë. E luta që ta kapërcenim atë temë: "Jam këtu si përfaqësues i lartë i vendit tim. Kam ardhur pas pesëdhjetë vjetësh dhe jam mirënjohës, që ai më krijoi këtë mundësi. Jam këtu të bisedojmë mbi çështjet - vazhdova unë, - rreth të cilave besoj se mund të biem dakord". Midis tyre, sidoqoftë, nuk është çështja e Kosovës dhe Metohisë. Përsa i takon situatës në këtë krahinë serbe, takimi ynë nuk do të kishte ndodhur as për disa shekuj në vazhdim. Por në qoftë se jo gjithçka, të paktën mund të arrinim diçka. I tregova se gjyshja ime gjatë Luftës së Dytë Botërore kishte mjekuar për disa muaj një partizan të plagosur shqiptar. Kur e kam pyetur se si janë marrë vesh, sepse ajo nuk dinte shqip, ajo më kishte parë me çudi dhe më kishte thënë: "Si të mos merremi vesh kur jemi njerëz?" E kapi nënkuptimin. Kërkova që të mundohemi dhe të gjejmë atë që na bashkon, me gjithë atë humnerë që na ndan. Ma ktheu me një tregim të bukur mbi gjyshen e vet, i cili diku në grykën e Rugovës, rrinte përpara shtëpisë buzë rrugës dhe i priste udhëtarët mysafirë - shqiptarë dhe serbë - me gëzim të njellojtë, dhe me trishtimin e tij kur lufta e shkretoi këtë krahinë dhe ai u priste më kot, që të bisedonte përsëri me dikë në mënyrë njerëzore. Domethënë, nuk ishim dhe aq të largët!!

Biseda, që i hapi rrugë... karburantit

U krijuan kushtet të kalonim në punë. Unë kishta nevojë për naftën, dhe jo vetëm për kujtime të bukura të përbashkëta. Zyrtarisht kjo ishte formuluar në mënyrën si vijon: I parashtrova që të hiqet "perdja e hekurt", e cila gjatë gjithë kohës mbulon tërë kufirin tonë. Duhej të zhvillohet bashkëpunimi ndërkufitar dhe t'i jepet mundësia njerëzve, që të takohen dhe të vizitojnë njëri-tjetrin. I kujtova që ka farefise të afërta, që nuk ishin parë për mbi gjysëm shekulli. Që të shkonte çdo gjë më thjeshtë, ishte e nevojshme që si njëra anë, ashtu dhe ana tjetër - të mbyllnin sytë gjatë zbatimit të rreptë të rregullave dhe që në tregtinë ndërkombëtare të përfshihen edhe ato gjëra, që zakonisht nuk janë të përfshira. Atëhere përmenda dhe naftën, dmth derivatet aq të nevojshme për ne. "Zoti President, a kërkoni Ju, që Shqipëria të shkel sanksionet e Kombeve të Bashkuara ndaj vendit tuaj?" më pyeti ai. Duke qenë se bisedat regjistrohen (dhe sigurisht dhe janë përgjuar), kjo nënkuptohet, sepse hynte në korrektësinë diplomatike bazë. "Zoti na ruajtë, - u përgjigja i gatshëm. Vetëm propozoj që t'i respektoni në mënyrë të ngjashme, siç vepron psh ish Republika Jugosllave e Maqedonisë. Nëqoftëse do të pranohet kjo që kërkoj unë, çdo qytetar i pjesës veriore të Shqipërisë mund të siguronte një fitim të mirë. Nuk është e vështirë që ta llogarisësh atë, në qoftë se nisesh nga supozimi që është minimumi një pfening për litër". E përsëris, këtë do ta bënin qytetarët dhe jo shteti, kështu që sanksionet formalisht do të respektoheshin...Nuk ishte nevoja të vazhdoja. Ishte më mirë që disa argumenta të mos përmendeshin. Gjendja e atëherëshme ekonomike në Shqipëri, nga pikpamja jonë, ishte krejtësisht shqiptare. Pjesa qendrore e shtetit, mbështetja e pushtetit të Presidentit Berisha, jetonte në sajë të ndihmës humanitare dhe donacioneve të varfëra. Pjesa jugore u mbështet tek Greqia, ku shumë persona punonin në mënyre legale osë në të zezë. Rajoni verior shkodran, nuk kishte perspektivën tjetër, përveç, në bazë të propozimit tim, t'i kushtohej tregtisë së naftës me Liqenin e Shkodrës. Sidoqoftë, unë e dija që ai e di që unë këtë e di. Dhe, kjo ishte gjithçka! Thellë në vete isha i sigurt, që ai do ta pranonte ofertën. E dija që një fuqi e huaj, para së gjithash Amerika nuk do ta ndalonte të vepronte kështu. Sepse, megjithëse dukej paradoksale, shkelja në mënyre të tillë e sanksioneve ishte pikërisht në frymën e tyre. Qëllimi i kreatorëve të tyre nuk ishte që ne të mbeteshim me çdo kusht pa pikë nafte, por vetëm ta paguanim shtrenjtë dhe ta gjenim atë në mënyrë të mundimshme. Organizimi i trafikut të naftës Pala shqiptare e pranoi propozimin tonë. Që tregtia në përgjithësi të ishte e mundur, nuk ishte e mjaftueshme që organet e tyre shtetërore të lejojnë tregtinë e vogël nëpërmjet liqenit (që të mbyllnin sytë), por duhej të krijonin mundësitë. -E para, kjo do të thoshte importimi në Shqipëri i sasive shumë më të mëdha të derivateve në krahasim me të zakonshmen, dhe e dyta - shitja e tyre në pjesën veriore të vendit, nëpërmjet shpërndarësve lokale të vegjël, dhe me kohë të dealer-ave (shpërndarësve) më të mëdhenj.

Bulatoviç-Millosheviç

___________________

Nga ana jonë hapeshin shumë probleme të veçantë. Duhet të vendosej organizimi i shërbimeve shtetërore, që do të mundësonin marrjen e sasive të pritura të derivateve, por të mos lejohej edhe një lloj kaosi ekonomik. Ishte e qartë se benzina nuk ishte kruajtëse dhëmbësh, që të fshihej dhe të transportohej në xhep. Modeli, të cilin e kemi përcaktuar, meritonte të ishte i skicuar. Të paktën nga dy arsye. E para, sepse besoj që ishte i suksesshëm dhe na vinte në detyrim që të mbahej mend. E dyta, që është më e rëndësishmja, se ai ishte i ndryshëm nga modeli i kontrabandes së cigareve nëpërmjet Malit të Zi (për këto do flas më vonë), i cili përcaktoi në mënyre vendimtare fatin politik dhe çdo fat tjetër të Malit të Zi - në vitet e mëvonshme deri në ditët e sotshme. Nëpërmjet Liqenit të Shkodrës (dhe në rrugët tokësore përreth), mjetet lundruese dhe të transportit tokësor kalonin pranë njësive ushtarake kufitare dhe policisë, pa u ndaluar dhe kontrolluar. Shkarkimi bëhej nga lokacionet e përcaktuara më parë, numri i të cilave duhej të ishte sa më i madh. Në një moment, ato do numëroheshin më shumë se tridhjetë. Me gjithë këto punë, merreshin private, që kishin krijuar lidhje me anën tjetër të kufirit. Faktikisht, ata ishin importuesit e naftës dhe organet shtetërore nga pikëpamja e ligjshmërisë së brendshme. "Të gjitha pagesat ishin në monedhë të huaj cash dhe derdheshin në buxhetin e shtetit. Këto të ardhura ishin veçanërisht të rëndësishme në periudhën e hiperinflacionit" Kështu i trajtonin. Kjo do të thotë që në vend të një "Jugopetrol"-i, patëm qindra e mijra petrole të vogla. Karakteristikat kryesore e një mënyre të tillë pune ishte mungesa e monopolit të dikujt mbi to. Cdonjeri mund të importonte derivatet e naftës dhe cdonjeri ishte i detyruar të kalonte të njëjtën procedurë të parashikuar nga ana e shtetit. Ajo karakterizohet me kontrollin e detyrueshëm në pikat e daljes së saj nga territori. Sasitë detyrimisht duhet të deklaroheshin dhe mbi këto duhet të paguhej taksa e parashikuar. Të tilla letra "të rregullta" ishin kusht për lëvizjen e lirë nëpër territorin e Jugosllavisë.

Teksti është marrë nga kujtimet e z. Momir Bulatoviç "Pravila Cutanje”, ish kryeministër i Malit të ZI në vitin 1993 ribotuar për herë të tretë nga ALFA në vitin 2004.


marr ne faqen pashtriku.