Kryeministri krijon oligopolin e TV
Nga Vezhguesi
Pasi ka dhënë tashmë fakte se nuk ka ndërmend të luftojë monopolet ekonomike të krijuara nga socialistët (maksimumi t’i zëvendësojë me emra të rinj), Sali Berisha po krijon një deformim të ri të tregut dhe të politikës, që as socialistët nuk e kishin menduar ndonjëherë: krijimi i një oligopoli informacioni. Për një vend si Shqipëria, ku ekzistojnë 35 gazeta dhe 50 televizione mund të duket si një pohim paradoksal, por është ekzaktësisht ajo që po ndodh nën indiferencën totale (të paktën deri më sot) të vëzhguesve ndërkombëtarë, të analistëve shqiptarë dhe madje dhe të opozitës. formacionit të kontrolluar nga Berisha, konsiston në krijimin e një poli të fuqishëm televiziv që vërtitet rreth të njëjtëve persona, madje dhe rreth të njëjtës kompani. Le të shohim etapat e krijimit të këtij oligopoli.
* * *
ETAPA E PARE
– Krijimi i ologopolit nis si projekt menjëherë pas zgjedhjeve të 3 korrikut, kur nis lufta brenda grupit “Klan” për të marrë kontrollin e netëorkut të vetëm privat kombëtar (TVA prej kohësh është një televizion e paaftë të bëjë asnjë formë konkurrence). Në atë kohë pronësia e “Klanit” ishte e ndarë mes 3 aksionerëve, njëri besnik i Sali Berishës, dy më pranë Partisë Socialiste. Sot ortakët e lidhur me opozitën u detyruan të largohen dhe grupi “Klan” është i kontrolluar plotësisht nga ortaku mik i Sali Berishës dhe nga e shoqja, të cilët kanë më shumë se 60 përqind të aksioneve.
ETAPA E DYTE
– Në treg është një kanal i dytë televiziv kombëtar: TVSH. Faza e dytë për krijimin e oligopolit berishian është vënia nën kontroll edhe e këtij televizioni duke filluar që nga Këshilli drejtues: Berisha e bën këtë duke modifikuar ligjin dhe duke zgjedhur anëtarë të rinj, besnikë të tij. Por ndodh diçka e paparashikuar: Fatos Lubonja zgjidhet kryetar. Ndoshta Berisha mendonte se opozita e fortë që Fatos Lubonja kishte bërë kundër Fatos Nanos, do të kthehej automatikisht në dashuri të Lubonjës për qeverinë e re. Por Lubonja është një intelektual i pastër, në kuptimin që në kulturën e tij është normale të kundërshtojë atë që është në pushtet. Kështu Lubonja, që nuk pranon të bëhet shërbëtor i Berishës, detyrohet të japë dorëheqjen dhe në vend të tij vjen një njeri shumë besnik i Berishës: Mero Baze, që është mik i ngushtë edhe i ortakut që kontrollon “Klanin”. Me hyrjen e Mero Bazes ngjitet në 4 ndër 7, numri i anëtarëve të Këshillit Drejtues të RTSH të cilët janë të lidhur zyrtarisht me partinë demokratike: edhe kontrolli ndaj këtij televizioni është në duar të Berishës.
ETAPA E TRETE
– Edhe Këshilli rregullator i televizioneve (KKRT) u rinovua nga Berisha përmes modifikimit të ligjit. Edhe këtu krijohet e njëjta formulë e oligopolit: një nga pesë anëtarët është i lidhur drejtpërdrejtë familjarisht me grupin e “Klanit”, dy të tjerë janë të lidhur direkt ose indirekt me PD. Oligopoli televiziv me të paktën 3 vota në 5 gjithësej, kontrollon edhe KKRT.
KKRT është organizmi që vendos dhënien e licensave të reja ose heqjen e tyre, është organizmi që kontrollon pagesën e të drejtave televizive dhe respektimin e rregullave të konkurrencës mes operatorëve televizivë: paradoksi qëndron në faktin se rregullat e lojës vendosen dhe aplikohen nga një organizëm i kontrolluar nga dy lojtarë më të rëndësishëm. KKRT ka kaluar nga kontrolli i partive në kontrollin e lobit mediatik të krijuar nga kryeministri.
ETAPA E KATERT
– Këshilli i RTSH emëron drejtorin e ri të përgjithshëm. Po kush është? Petrit Beci, drejtor programacioni në TV Klan, tjetër njeri besnik i ortakut mazhoritar.
OLIGOPOLI MERR FORME
– Në këtë moment oligopoli e ka marrë tashmë formën e tij: dy televizionet e vetme kombëtare të vendit, një publike dhe tjetra private, janë shkrirë tashmë në një ndërthurje miqësish, farefisi e marrëdhëniesh personale, politike dhe ideologjike. Gërshetimi Klan-TVSH-KKRT ka krijuar faktikisht një qendër pushteti politiko-informativ që nuk ka precedentë në historinë e Shqipërisë. Një përqëndrim që krijon deformim total të rregullave të tregut dhe të konkurrencës së ndershme. Kush mund të përjashtojë që duke filluar nga sot, për shembull, “Klani” të mos përdorë strukturën teknike të televizionit publik (duke filluar nga rrjeti i frekuencës së lartë) duke përfituar kështu një avantazh të pandershëm në krahasim me konkurrentët e tjerë privatë?
Një situatë de-facto akoma dhe më e rëndë nëse konsiderohet që tashmë, ndërsa Berisha i jep “karta bianca” polit të ri të informacionit, grupi “Top Channel” (i vetmi që është në gjendje dhe ka forcë të balancojë qoftë dhe pjesërisht superfuqinë e oligopolit të ri) sulmohet publikisht nga kryeministri që ka urdhëruar që në 30 ditë të ndryshojë seli. Por nuk mbaron këtu.
ETAPA E PESTE
– Për të përforcuar rolin e vet në fushën e informacionit, oligopoli po projekton këto ditë çeljen e një kanali të ri televiziv totalisht me lajme. Studiot e televizionit të ri, sipas shumë burimeve, po ngrihen në këto momente në ambientet e televizionit “Klan” (por po përgatiten studio edhe në Durrës) edhe pse ligji pengon haptazi që pronari i një kanali privat kombëtar të kontrollojë direkt apo indirekt të tjera radio apo televizione, qoftë edhe lokale. Një javë më parë (pra dy muaj para zgjedhjeve) KKRT “tashmë e pavarur” ka shpallur papritur një konkurs për të dhënë një licencë të re në Tiranë dhe Durrës (kanali 48): thonë që konkursi është hapur qëllimisht për t’u fituar nga hallka e fundit e oligopolit të qeverisë, një televizion që akoma pa lindur, po blen aparaturat dhe po ngre studiot. Konkursi do të mbyllet mëngjesin e 11 dhjetorit, kur KKRT, pikërisht një muaj para zgjedhjeve, do të marrë vendimin. Ka ndonjë dyshim se ç’vendim do të marrë Këshilli?
vezhguesi@hotmail.com
Ballkan Web
Krijoni Kontakt