Vaçe Zela

[AlbaneZ]

Me trishtoi shume ky lajm i hidhur

Shpirti iu prehte ne paqe dhe ngushellime familjes per humbjen e madhe te DIVES se muzikes Shqiptare.

[DamianDelia]

Autore: Flora Durmishi
Realizimi teknik: Sabedin Ferataj

Une dhe gjenerata ime u lindem dhe u rritem me me zerin dhe kengen e Vace Zeles. Vacja, ka vene standarde ne interpretimin e kenges te cilat ende askush nuk po i arrin dot dhe veshtire se do te arrihen. Ajo eshte krahasuar me Edith Piaf, Mina etj. Vacja eshte perfshire ne librin e 500 personaliteteve me me shume influence ne bote.
Gjate karrieres se saj ka marre shume cmime. Po vecojme: “Artiste e Merituar”(1973), “Artiste e Popullit” (1977), “Mjeshtre e Madhe e Punes”, “Qytetare Nderi e Lushnjes” dhe cmimi me I larte “Nderi I Kombit”
Vace Zela u shua me 5 shkurt 2014.
Vace Zela do te shnderrohet ne mit. Dhe, miti per te do te jetoje pafundesisht.
Ne kete emision per Vace Zelen flasin:
Agim Pepa, Hysni Zela, Nexhmije Pagarusha, Dritero Agolli, Liliana Cavolli, Tish Daija, prof. dr.Rexhep Munishi, Rikard Larja, Mirush Kabashi, Naim Krasniqi./rockshqip.com

Ketu mund t'a ndegjoni audion:
Audio: Vizioni i Gruas - Vaçe Zela

[sirena_adria]

VAÇE ZELA DHE IDENTITETI KOMBETAR

Nga Alfred Papuçiu

Pjetri dhe Irma më njoftojnë se Vaçja jonë kombëtare u largua nga kjo jetë.

Thellësisht të pikëlluar, por njëkohësisht duke ruajtur kujtimet më të mira, ju bëjmë me dije që sot në orën 01:50 mbas një lufte të gjatë e të mundimshme me sëmundjen tinzare u nda nga kjo jetë bashkëshortja dhe nëna jonë VAÇE ZELA 07.04.1939-05.02.2014. Irma& Pjetër


Një trishtim i madh për të gjithë ne që e kemi njohur nga afër atë njeri të madh, por tepër të thjeshtë.

Më kujtohet ai mëngjez, si çdo vit ishtë i bukur dhe me diell në Bazel të Zvicrës, qytet në kufi me Gjermaninë dhe Francën. Vaçja kishte ditëlindjen. Tek kutia e postës në “Burgfelderstrasse 11, 4055, Basel, Suisse” vinin letra dhe kartolina të shumta të tjera nga miq e dashamirës bashkëkombas dhe të huaj që përgëzonin Vaçen tonë kombëtare, me rastin e ditëlindjes së saj. Bashkëshorti i saj fisnik, Pjetër Rodiqi dhe e bija Irma ja tregonin Vaçes dhe ajo e përmalluar lëshonte disa lotë nga sytë e saj të ëmbël. Telefonat dhe mesazhet ato ditë nuk rreshtin, jo vetëm nga Zvicra, por edhe nga Shqipëria, Kosova dhe nga Diaspora. Zilja e telefonit me numër: 0041613216186 sapo mbaronte një urim, binte përsëri.

Ashtu dua ta kujtoj edhe tani atë artiste te shquar, mikeshë e jona dhe e mijra bashkëatdhetarëve në Zvicër e gjetiu. Ishtë e qeshur si gjithmonë, e urtë, tepër e urtë dhe nuk ishtë më « zjarr » siç kishte qënë vite më parë, kur ne të gjithë e mbanim mend kur shpërthente tek këndonte këngët e bukura për Atdheun, dashurinë, vendlindjen…

Shpesh kam dalë në Parkun Gesendorf, pranë apartamentit tim tek “Rruga Lamartinë” në Gjenevë dhe dëgjoj në kasetofonin e vogël këngët e Vaçes. Mallëngjehem shumë, por edhe ndjej kënaqësi të veçantë. Sidomos për ne në Diasporë që na duket sikur këngët e saj na afrojnë me Atdheun, Shqipërinë.

Shpesh bisedoja me të në telefon, apo edhe me bashkëshortin e saj Pjetrin, vajzën Irmën. Vaçja kishte një shëndet të brishtë, por ishtë e rrethuar nga njerëzit e saj të afërt dhe nga personeli mjekësor që tregonin një kujdes të veçantë për të.

Kam një kujtim të bukur kur ishim në Bazel dhe me një grup miqsh i uruam 70 vjetorin e ditëlindjes. Kaluam çaste shumë të bukura. Papritur në taracën tonë zbriti nëpërmjet një kordoni një shishe shampanje. Një komshi që kishte dëgjuar tek këndonim e kishte kuptuar se ishte një ngjarje e shënuar për zonjën e shtëpisë dhe ai bëri një gjest të tillë për të uruar atë. Shpesh trokiste dera dhe të tjerë sillnin kuti me çokollata. Ata ndoshta nuk e dinin se Vaçja ka qënë dhe mbetet për ne, Shqipërinë, Kosovën pse jo edhe më tej, këngëtarja më e suksesëshme, më e çiltëra, më e dashur. Ata kënaqen kur shohin aty lule shumëngjyrëshe për të cilat kujdeset në mënyrë të veçantë Irma. Ashtu siç kujdeset e motra e Vaçes dhe të afërmit e tjerë për lulet në Tiranë, në apartamentin e saj...

Me thjeshtësinë që e karakterizonte dhe me emocion Vaçja më shprehej se shpresonte që një ditë kur të ishte me mirë me shëndet kishte dëshirë të veçantë të ndodhej në Shqipëri, në Lushnjën ku kishte lindur, në Myzeqe, në Kosovë, por edhe në Diasporë, për të takuar bashkëkombasit e saj. Pjetri dhe unë i thoshim se së shpejti do vijë ajo ditë...
Përsëri emocion shihej tek Vaçja. Kujtonim këngët e saj të paharruara, si ndër të tjera “Valsi i lumturisë”, “Natën vonë”, “Mesnatë”, “Nënave shqiptare”, “Rrjedh në këngë e ligjërime”, “Nuk e fshehim dashurinë”, “Flakë e borë” etj. Vaçja nisi të këndojë kur kishte ishte vetëm 9 vjeçe. Kishte vetëm 23 vjeç kur fitoi çmimin e parë me këngën “Fëmija e parë” me muzikë të Abdulla Grimcit dhe tekst të Dionis Bubanit. Pastaj prej vitit 1962 deri më 1980 fitoi 11 herë çmimin e Festivalit të Këngës në Radio dhe Televizionin shqiptar. Vazhduan më tej titujt që mori ndër të tjera “Nderi i Kombit”, “Artiste e Merituar”, “Artiste e Popullit”, “Mjeshtre e Madhe e Punës”, “Qytetare Nderi e Lushnjës”, “Qytetare Nderi e Qarkut të Fierit”, “Disku i Artë” nga SHBA, “Gruaja e vitit 97-98 nga Kembrixhi i Britanisë së Madhe, “Mikrofoni i Artë” nga Ministria e Kulturës së Kosovës, “Cmimi i Karrierës”, Vaçja është ndër 500 njerëzit më me influencë në botimin e Institutit Biografik Amerikan etj etj. Këto trofe ruhen me kujdes në sallonin e pritjes të Vaçe Zelës, aty në apartamentin e saj të zbuluruar me shije nga e bija, Irma.Vaçja ka kënduar me qindra e qindra këngë shqiptare, por edhe në gjuhën italiane, spanjolle, ruse, rumune, greke etj. Disa nga këngët e saj më të njohura janë: “Çelu si mimoza”, “Zunë fushat të lulëzojnë”, “Qeshu Myzeqe”, “Djaloshi dhe shiu“,“E dua vendin tim,“Ëndrra ime”, “Fëmija i parë”,“Gjyshes“, “Këngët e vendit tim”, “Lemza“, “Sot jam 20 vjeç”, “Valsi i lumturisë”, “Nënë moj do pres gërshetin”, “ Nuk e fshehim dashurinë”, “ O diell i ri”, “Për Arbërinë”, “Shoqet tona ilegale”, “Shqiponja e lirisë”, “Të lumtur të dua”. etj. Këngët e saj kompozohen nga kompozitorët më të mirë të vendit, ndër të tjerë si Avni Mula, Feim Ibrahimi, Tish Daija, Pjetër Gaci, Ferdinand Deda, Baki Kongoli, Agim Prodani, Agim Krajka, Llazar Morcka, Aleksandër Peci, Abdulla Grimci, Luan Zhegu, Aleksandër Lalo, Tonin Harapi, Naim Krasniqi etj. Autorët e teksteve të këtyre këngëve janë: Ismail Kadare, Dritëro Agolli, Robert Shvarc, Xhevahir Spahiu, Fatos Arapi, Mark Gurakuqi, Zhuljana Jorganxhi, Gjoke Beci, Adelina Mamaqi, Kudret Isai, Gjergj Zheji, Kol Jakova, Sulejman Mato. I pasur është repertori i Vaçes edhe në interpretimin e këngëve të huaja, ndër të tjera: “Sei stato il primo amore”, “Esperanto”, “Gjinkalla” (ruse), “Na u prish karroca” (rumune), “Gjithë bota je ti” (Greke), “Granada” (spanjolle) e sa e sa të tjera.Kujtonte këngën e kënduar prej saj “Firence stanotte” në Pallatin e Sportit në Milano, kur mori duatrokitje të stuhishme nga publiku italian, apo në turneun në Norvegji kur i kërkuan të këndojë në gjuhën norvegjeze një këngë të tyre dhe ajo shpalosi talentin e saj që ngjalli emocione të shumta. Vaçja kujtonte me nostalgji kur ishte në Prishtinë vite më parë dhe megjithëse kishte kënduar në shumë salla të botës i kishte bërë përshtypje publiku i mrekulleushëm i Kosovës. Përmallohej me këngën “Jetë na dhuruat”, të kënduar nga Naim Krasniqi, me teskt të poetit Ekrem Kryeziu, dedikuar Vaçes në Fest’98, kur ajo ishte ftuar nga organizatorët, si kryetare e Jurisë.



Irma Rodiqi, e bija e Vaçes kujdesej me gjithë dëshirë të fotografonte të jëmën në atë ditë të shënuar, për t’u përgjigjur kërkesave të shumta të Medias në Zvicër, por edhe në Shqipëri, Kosovë dhe Diasporë. Vaçja buzëqeshte dhe ishtë tepër e lumtur. Ashtu siç buzëqesh në këtë fotografi të freskët, që po ju paraqesim, të Vaçes sonë të mirë. Pranë ka edhe mesazhet e shumta të miqve dhe dashamirësve të saj. Kujtonte me respekt shkrimtarin Dritëro Agolli, i cili ndër të tjera është shprehur për të:” Unë mund të them pa asnjë lëkundje se Vaçe Zela, si artiste e madhe, hapi një epokë të re në të kënduarën e këngës shqiptare dhe u bë nismëtare e një kulture moderne në këtë fushë. Ajo këngën e zgjoi dhe e bëri një organizëm të gjallë, ku lëvizën e vibruan të gjitha molekulat dhe celulat. Në këtë organizëm ajo nuk la asnjë pjesëz të fjetur dhe të dremitur. Edhe lashtësinë e e këngëve popullore e afroi dhe e bëri të sotme dhe moderne.Edhe krijimet e kompozitorëve i pasuroi dhe ua rriti vlerat. Me mjeshtërinë e një këngëtareje të shquar ua rriti dëshirën kompozitorëve për të krijuar këngë dhe ua nxiti zellin në një garë të madhe artistike, ashtu siç hyjnë në garë vrapuesit në një stadium madhështor”.



..Kur e pyetën kritiken Zana Shuteriqi për mendimin e shprehur prej saj që, e konsideron Vaçe Zelën një Edith Piaf të këngës shqiptare, ajo u përgjigj: „Natyrisht, unë kam patur parasysh këngëtaren franceze si vlerë kombëtare që arriti me muzikën e lehtë të vendit të saj. Edhe sot emri i saj përmendet si pikë referimi edhe pse kanë dalë këngëtarë të rinj. Prandaj, duke parë te Vaçe Zela të njëjtën vlerë historike, si fenomen artistik, dhe po atë glorifikim të personalitetit të saj, e kam konsideruar këngëtaren tonë si një Edith Piaf të muzikës shqiptare“. Ndërsa As. Prof. Nexhat A. Agolli që ka bërë një punë të shkëlqyer me monografinë e tij me titull “Vaçe Zela- magjia e këngës shqiptare” ndër të tjera shprehet: « Vaçe Zela ishte një nga këngëtaret më në zë të gjysmës së dytë të shekullit që shkoi,e cila pushtoi skenën shqiptare : fillimisht me këngën popullore dhe, krahas saj, në vazhdimësi, edhe me këngën e muzikës së lehtë. Në të dy këto zhanre muzikore, ajo arriti një kulm që nuk do të shlyhet nga kujtesa artistike. Një yllësi që ndriçoi mendjen muzikore shqiptare për afër dyzet vjet radhazi me zërin e saj aq të ngrohtë e të gjithpushtetshëm. Dy zëra në kohë të ndryshme të fenomenit Vaçe : në të parën, adoleshente dhe në të dytën, madhore. Mes tyre një periudhë e gjatë, e shtrirë në kohë dhe në hapësirë mes dy caqeve nga ku nisi dhe arriti zenithin këngëtarja jonë e shquar. Një lëvizje drejtvizore, e pangjashme me atë të tokës rreth vetes dhe diellit, por me një trajektore më të gjatë, do të thoja kozmike. Në kufijtë e kësaj trajektoreje ne përjetuam zërin e saj të magjishëm”. “Interpretim brilant”, “talent i lindur”, “vokal i shkëlqyer”, “Këngëtare e rrallë”, “mahnitëse” janë disa nga vlerësimet për interpretimin artistik të Vaçe Zelës...Një pasdite ajo hapi letrat e shumta që merrte çdo ditë. Janë letra edhe nga njerëz të panjohur që shprehnin çiltër ato që ndjejnë kur dëgjojnë akoma këngët e saj të rregjistruara. Takimet me njerëzit janë emocionuese, direkte dhe të sinqerta për Vaçen. Një personalitet i tillë shumë i respektuar, fliste me modesti për veten, e më tepër fliste për të tjerët. Ato shpesh përmbajnë një rrëfim, duke patur parasysh klimën e intimitetit që krijohet nga vetë ajo, besimit, duke i lënë shpesh përgjegjësinë intervistuesit, pa dashur të rishikojë përsëri tekstin që ai ka shkruar. Shpesh, fjalët e Pjetrit dhe Irmës japin mundësi të thellohesh më tepër në personalitetin e pasur dhe kompleks të këngëtares sonë të shquar.
Megjithëse ishtë e rrethuar nga bashkëshorti, e bija dhe të afërm që i vinin herë pas here, ajo shprehet me mall për vendlindjen. Ka tre vëllezër dhe dy motra që jetojnë në Tiranë. Ajo ka qenë e lidhur shumë me familjen. Ishte më e madhja dhe gjithmonë ka patur dëshirë t’i kishte pranë ata. Dhe ashtu i mbajti deri sa jetoi në Shqipëri...



Jam takuar edhe herë të tjera me Vaçen, Pjetrin dhe Irmën, edhe në veprimtari midis bashkëatdhetarësh ku ajo na ka nderuar me pjesëmarrjen e saj. Më kujtohet dita e 9 majit 2009 që do te mbetet në kujtesë të mbi 200 shqiptarëve në Zvicër. Legjenda e muzikës së lehtë shqiptare, Vaçe Zela erdhi në Nëshatel, e shoqëruar nga bashkëshorti i saj, përkthyesi i talentuar i disa librave të autorëve zviceranë dhe të huaj, për Shqipërinë dhe Kosovën, Pjeter Rodiqi dhe e bija, Irma Rodiqi, ekonomiste e shquar e Institutit të Statistikave në Bazel të Zvicrës dhe poete. Po ashtu edhe në Gjenevë, ku për nder të saj u shfaq edhe një dokumentar i bukur. Aty ishte edhe këngëtarja e shquar nga Kosova, Nexhmije Pagarusha. Vaçja dukej se e kishte mposhtur sëmundjen që e shoqëron prej vitesh. Ishte hera e parë qe Vaçe Zela, "Artiste e Popullit" dhe "Nder i Kombit", me gjithë gjendjen e saj shëndetësore jo të mirë, mori pjesë në dy aktivitete kulturore. Hyrja e saj në sallën e madhe u prit me ovacione, që vazhduan më tepër se 20 minuta, shoqëruar me tingujt e këngëve të paharruara të perlës së muzikës shqiptare. E emocionuar, artistja jonë e shquar, por teper modeste dhe fisnike, pranoi të dalë në fotografi, si kujtim i bukur i kësaj mbrëmje të veçantë, me të gjithë pjesëmarrësit. Tepër e emocionuar, ajo shprehu kënaqësine e saj me fjalët "sot ju më shtuat jetën time, me një dekadë dhe nuk do ta harroj kurrë këtë pritje madhështore". "Ju dhe të gjithë bashkëkombësit e mi, më keni frymëzuar që të këndoj dhe të jap një ndihmesë modeste për këngën në gjuhën shqipe, së bashku me të gjithë atë armatë këngëtarësh të suksesshëm, që po japin një kontribut të madh për te gezuar shqiptaret, si dhe per te çuar se bashku me tej, demokracine e vendosur ne Shqiperi", pohoi kengetarja e madhe. Me nje modesti te shquar, diva qe mbushi 70 vjet ato ditë të prillit 2009, shtoi se ndoshta nuk e meritonte nderin e madh, duke e cilesuar si "Personalitet te vitit 2009" nga Ministria e Turizmit, Kultures, Rinise dhe Sporteve dhe duke marrë njëkohësisht kënaqësinë e gjithë atyre telefonatave nga Shqipëria, apo Kosova.



Me atë rast, unë realizova një intervistë me Vaçen tone mbarëkombëtare, ku ndër të tjera më tha: “
“7 prilli ka qënë një ditë e veçantë. E kam të vështirë t'jua përshkruaj emocionet e asaj dite. Kam marrë telefonata të pafundme, të cilat kanë filluar ne oren 07:00 të mëngjesit dhe kanë përfunduar rreth mesit të natës. Më kanë marrë të njohur dhe të panjohur në telefon. Më ka prekur shumë edhe telefonata e një shkolle fillore. Ata zëra fëmijësh që më uronin të gjithë në kor ditëlindjen. Po jo vetëm telefonatat; nuk pushonte së ëeni edhe zilja e derës. Korierë njeri pas tjetrit, që sillnin buqeta me lule. Nuk di t'u them sa buqeta më kanë ardhur nga Shqipëria, një buqetë me 70 trëndafila nga Franca, të tjera nga Italia, Austria dhe mjaft vende të tjera. Ka qënë një ditë e paharruar. Natyrisht edhe shpallja "Personalitet i Vitit" ishte një nder i rrallë për mua. Të gjitha këto une kam fatin e madh t'i përjetoj për së gjalli, prandaj dhe i jam aq mirënjohëse atij vendi, që më rriti, më bëri atë që jam dhe që mbi të gjitha më nderon edhe sot, megjithese mungoj prej gati nje çerek shekulli nga skena shqiptare. Këëe gjë di ta bëj vetëm populli ynë i mrekullueshëm. Isha vetëm nëntë vjeçe kur fillova të këndoj për herë të parë dhe më hipën në një karrige, më veshën një fustan nuseje. E vetmja gjë që nuk gjetën dot ishin një palë këpucë, kështu që herën e parë kam kënduar zbathur. Por nuk u kuptua, sepse i leva këmbët me shkumës. Edhe sot qesh, kur më kujtohet ajo ditë”.
Kur e pyes se si e zgjodhi profesionin e saj si këngëtare, ajo më përgjigjet me thjeshtësinë që e karakterizon : « Në mënyrën më të natyrshme. Ajo ishte gjëja që mund të bëja më mirë se gjithçka tjeter. Në fakt unë rrjedh nga një familje që e ka dashur shumë kengen. Nëna ime ka pasur zë të bukur, kështu që edhe unë jam rritur me dashurinë për këngën. Megjithatë, prindërit donin që unë të mësoja diçka tjetër, sepse kënga nuk u dukej zanat.


Kur e pyes Vaçen se a ka ndonjë kujtim të bukur nga jeta teatrale, pasi shkollën e lartë e ka mbaruar për teatër, ajo më thekson: “ Unë kam luajtur vetëm në një pjesë teatrale. Në fakt unë kisha vetëm një qëllim, të bëhesha këngëtare e zonja. Por meqënëse u zhgenjeva njëherë, sepse nuk më pranuan në Liceun Artistik, duke më quajtur të paaftë dhe doja me çdo kusht të studioja, mendova se Shkolla e Lartë për Teatër, do të më ndihmonte për të interpretuar më mire këngën. Kam kaluar një jetë të tërë në skenë, rreth 40 vjet. Nuk di t’ju them se cila këngë më pëlqen më shumë, sepse unë kam dashur me shpirt çdo këngë që kam kënduar. Natyrisht kam qënë shumë kërkuese. Jo rrallë i kam munduar kolegët e mi kompozitorë dhe poetë, sepse nuk pranoja të këndoja asnje frazë, jo më këngë, që nuk më "ngjiste". Sa net pa gjumë kanë kaluar prej meje, por më pas ma falnin mundin qe u krijoja, sepse bindeshin që kisha pasur të drejtë. Kur kam kënduar për herë të parë në Kosovë në vitin 1979, kanë qënë emocione të rralla, të papërsëritshme. Por kam edhe kujtime të tjera të bukura. Nuk di ç'të përmend më parë. Në Norvegji më dhanë dy orë para koncertit, një këngë norvegjeze për ta kënduar. Mendoni sa e vëëhtire është të mësosh për dy orë, një këngë në një gjuhë që nuk e njeh. Pasi këndova strofën e parë, për një moment harrova tekstin. Por pa kaluar as një minutë, sikur ta kishin bërë të gjithë me fjalë : 2000 spektatorë ngrihen njëherazi në këmbë dhe vazhdojnë së bashku me mua të këndojnë këngën. Qe nje emocion aq i madh sa kolegët e mi më vonë, më thoshin që ti bëre enkas sikur harrove fjalët. Një tjetër kujtim i bukur është koncerti në Firence, kur kam kënduar këngën italiane "Firenze stanotte". Jane disa këngë që lënë gjurmë të thella në publikun vendas, i cili me një lloj fanatizmi ruan interpretimin e këngëtarëve vendas dhe e ka shumë të vështirë, për të mos thënë të pamundur, të pranojë se nje i huaj mund t'i këndojë këngët e tyre më mirë. Unë kam pasur fatin ta përjetoj një gjë të tille. Edhe atje eshte ngritur i gjithe publiku ne kembe, duke kenduar se bashku me mua »


Duke parë ato lule shumëngjyrëshe në tarracën e madhe të apartamentit të saj e pyesja Vaçen : Sëmundja ju ka ndarë nga skena, i them unë, por jo nga hobi juaj për lulet. A kujdeseni për to ?


Vaçja duke buzëqeshur më thotë : « Sa do të doja ta bëja një gjë të tillë, por për shkak të gjendjes sime shëndetësore tani e kam të pamundur. Vajza ime Irma, e cila ka trashëguar edhe ajo pasionin për lulet, kujdeset sot për to. Përpara se të sëmuresha kaloja orë të tëra në bahçe, saqë fqinjët e mi zviceranë më quajnë "zonja me gishtat jeshile" dhe me shaka thonë se ata duhet të paguajnë për atë pamje të bukur, që shohin nga dritaret e tyre. Edhe dyqanet që shesin lule më njohin dhe kur shkoj shitësit, si me shaka më thonë, "Oh zonjë, u bë kohë e gjatë, gati një javë që s’ju kemi parë »".


E pyes : « Vajza juaj, Irma ka zgjedhur ekonominë si profesion. A do të kishit dëshirë që ajo të ishte bërë këngëtare ? ». « Jo, më përgjigjet Vaçja, këtë nuk e kam dashur kurrë. Pastaj, ajo për sa i përket profesionit ka trashëguar më shumë nga i jati, prej të cilit ka pasur edhe prirjen për shkencat ekzakte ». Lidhur me mesazhin që mund të japë për brezat e rinj të këngëtarëve shqiptarë ajo përgjigjet : « E kam të vështirë të luaj rolin e mësueses në distancë, por do t’u lutesha që të ruajnë me çdo kusht identitetin kombëtar, që është gjëja më e vyer që kemi »
A keni dëshirë të ktheheni ndonjëherë në qytetin tuaj të lindjes dhe në përgjithësi në Shqipëri ?

- Oh, kjo është një pyetje që më mirë mos të ma kishit bërë, sepse më mbush me trishtim. Kjo është ëndrra ime më e madhe. Do të doja me gjithë shpirt të shkelja edhe njëherë rrugicën ku kam lindur dhe kam kënduar për herë të parë. Të shoh se si ka ndryshuar Tirana, ku kam kaluar pjesën më të madhe të jetës sime. Lus Zotin çdo ditë, që të ma realizojë këtë dëshirë, sepse Shqipëria për mua ka qënë dhe mbetet vendi që më ka falur emocione të jashtëzakonshme, që më ka bërë të ndjehem njeriu më i lumtur në bote. Prandaj, ua them me gjithe shpirt; jam aq krenare që jam shqiptare, se ai vend më mungon më shumë se gjithçka tjetër.

Vaçja jonë kombëtare u largua nga kjo jetë por na la përgjithmonë dëshirën e zjarrtë për të ruajtur identitetin kombëtar, si dhe vlerat e vyera të Kombit tonë.

http://www.fjalaelire.com/blogu/21154.html

[sirena_adria]

Rrëfim ekskluziv i bashkëshortit dhe vajzës së Vaçe Zelës

Nga Zenepe Luka - " Koha Jone "

Bashkëshorti, Pjetër Rodiqi: Vaçja nuk u vlerësua siç e meritonte

Këngëtarja e madhe shqiptare, “Nderi i Kombit” Vaçe Zela këtë 7 prill do të mbushte 77 vjeç. Kjo datë solli në jetë këngëtaren më të madhe shqiptare, yllin e muzikës së lehtë, Vaçe Zelën e paharruar. Teksa radhisim këto rreshta për këngëtaren e madhe, që në të vërtetë janë sa një shkronjë për jetën dhe karrierën e saj, shpresojmë që Ministria e Kulturës, Ansambli i Këngëve dhe Valleve, të kujtojnë dhe nderojnë këtë personalitet të shquar të këngës, që i ka bërë nder Kombit. Janë të pafundme vlerësimet që janë bërë për këtë këngëtare të rrallë të muzikës shqiptare. Por në këtë ditë, kemi vendosur ta sjellim Vaçen përmes rrëfimit të dy prej njerëzve më të afërt. Burrit të saj, Pjetër Rodiqi i cili flet për herë të parë dhe vajzës, Irma. Janë rrëfime të rralla, që sjellin para nesh Vaçen e madhe si artiste, por zbulojnë dhe një pjesë të jetës së saj që pak ja kemi njohur. Rrëfime që të emocionojnë pasi tregojnë se Vaçja ishte e madhështore dhe tepër njerëzore jo vetëm në skenë, por edhe në jetën e saj private.

Z. Rodiqi, më 7 prill këngëtarja e shquar, “Nderi i Kombit” Vaçe Zela ka 77- vjetorin e lindjes, si do ta përjetoni këtë datë të shënuar, ndërsa bashkëshortja juaj mungon prej dy vjetësh?

Të them të drejtën është intervista e parë që jap në jetën time, unë bashkëshorti i Vaçe Zelës. Kam folur në momentin e dhimbshëm, kur u nda nga jeta, por në këtë herë të parë, sigurisht i mbushur me dhimbje për mungesën e saj, vendosa të zbrazem, teksa pashë pyetjet që më dërguat. Po u mbushën dy vjet që Vaçja nuk është më dhe iku plot 2 muaj para se të festonte 75- vjetorin e lindjes. 7 prilli është dita e lindjes, ndërsa unë ndjej thellë në shpirt mungesën e saj. Nuk mund ta zëvendësoj me askënd, por jam i detyruar të ambientohem me mungesën e saj. Në ditën e lindjes do të shkoj tek varri, t’i dërgoj lule të freskëta, që ajo i kishte dobësi, do të rri gjatë atje. Çfarë mund të bëj tjetër? Por, për hir të së vërtetës dua të them se kur jam në Shqipëri ndjehem më i qetë, kur shkoj në Zvicër, dhimbja peshon dyfish, sidoqë kam një vajzë të mrekullueshme, që bën të pamundurën, për ta minimizuar mungesën. Ina jonë, vajza, që çelikosi dashurinë tonë e i dha kuptim jetës, e ndjen shumë më tepër se unë ikjen e nënës saj. Babë e bijë bëjmë të pamundurën për të qetësuar njëri tjetrin, sidoqë, të qetë nuk mund të jemi kurrë.

Cilat kanë qenë amanetet, që ju ka lënë dhe e kujtoni bisedën e fundit me Vaçen?

Në fakt Vaçja për shkaqe të gjendjes së saj të rënduar shëndetësore, në çastet e fundit të jetës, e kishte objektivisht të pamundur, të përcillte ndonjë amanet. Kryeamaneti i saj, që gjatë kohës që u sëmur, ishte të prehej në Shqipëri. Bisedën e fundit nuk e kujtoj, por, nuk më hiqen nga mëndja sytë e saj, që u fikën në orën 1 pas mesnate të 6 shkurtit të vitit 2014 u mbyllën për të mos u parë më kurrë, ndërsa vajza klithi na dhimbja. Fatmirësisht atë natë, si çdo natë tjetër, në shtëpinë tonë ishin mbi 15 bashkatdhetarë, që na ngushëllonin e dhe bashkë gdhimë atë natë të zezë, që na bëri blozë shpirtin, sidoqë ishim të përgatitur pasi gjendja shëndetësore në vite, sa vinte e rëndohej. Pas ikjes, dhoma e Vaçes është shndërruar në muze.

Çfarë përmban?

Dhoma është në atë gjendje si e ka lënë Vaçja, asgjë nuk është prekur as rrobat e varura në dollap, sirtarët. Ajo që është shtuar është një qiri, që nuk shuhet asnjëherë. Një qiri i tillë ndriçon portretin e saj edhe në shtëpinë që kemi në Tiranë. Vaçja i ka pasur dobësi lulet dhe ato nuk janë lëvizur nga vendi, veçse bëhet kujdes i veçantë, që të mos thahen. Prekem sa herë shkoj tek varri, gjej buqeta lulesh të freskëta. Gjej po atë mal lulesh, që u vendos mbi varrin e saj ditën e përcjelljes dhe ky fakt na qetëson shpirtin e para për respektin që kanë bashkëkombësit dhe tjetra se mes lulesh, do të jetë i qetë edhe shpirti i saj.

Përveçse një zë i papërsëritshëm, çfarë ju ka tërhequr tjetër te bashkëshortja juaj Vaçe Zela?

Ishte prototipi i njeriut modest, atë e veçonte vetëm zëri nga gratë e thjeshta. E di kush ishin miket e saj më të ngushta. Rrobaqepësja, gardërobistja. Nuk di të ketë pasur mike të afërt ndonjë artiste. Ka qenë një amvisë e përkryer. Kur u martua me mua, s’dinte të fërgonte një kokërr vezë, por e mësoi nëna ime. Për një kohë të shkurtër u bë kuzhiniere e jashtëzakonshme, çfarë i zinte syri, i bënte dora. Me nënën shkonte shumë, ajo krenohej me nusen që kishte, madje e ndiqte më shumë se sa unë nëpër koncerte.

Si kanë qenë raportet tuaja, thuhet se keni qenë pak xheloz për Vaçen. Është e vërtetë?

Për të qenë i sinqertë, dua t’ju them, se nuk e kam pasur të lehtë të kisha në krah, një grua të shquar, një këngëtare të famshme e mbi të gjitha një grua të mençur. Edhe unë, si të gjithë shqiptarët, që janë maskilistë dhe nuk mund të rrinë pa e shprehur këtë ndjesi. Po, jam bërë edhe xheloz, por kurrë dhe asnjëherë nuk mendova qoftë edhe një çast, të divorcoheshim.

Meqë ra fjala për xhelozinë, e dini çfarë thoshte miku ynë, përkthyesi Robert Zhvarc, që edhe ai kishte një grua të mençur, motrën e Prokop Mimës. Kjo kategori grash, janë si ajo këpuca që të vret tërë kohën. Nuk mund ta mohoj, që kam qenë xheloz, nga ana tjetër, duhet të shtoj se jam ndjerë shumë krenar midis dy ndjesive, dashurisë dhe xhelozisë ndaj Vaçes time të shtrenjtë.

Kalova jetën me një grua tepër të mençur, më e mençur se aftësia e saj artistike. Po, po. Pavarësisht se çfarë përfaqësonte, Vaçja ishte dhe mbeti përjetësisht modeste të vriste me modestinë e saj….

Në ç’rrethana jeni njohur me Vaçe Zelën, ju magjepsi zëri i saj? Ndërkohë, duam të njohim lexuesin se kush është Pjetër Rodiqi, pasi shumëkush ju njeh si shtetas austriak?

Unë jam shqiptar, pavarësisht se nëna ka qenë austriake. Babai im është nga Janjeva e Kosovës, që është edhe vendlindja e Shtjefën Gjeçovit, me të cilin jemi farefis, por edhe vendlindja e Pjetër Bogdanit. Im atë studioi për ekonomi në Vjenë, ku njohu vjenezen, me të cilën u martua dhe lindi mua dhe motrën. Prindërit tërë kohën kanë jetuar me mua dhe Vaçen. Më pyesni si jam njohur me Vaçen. Unë bëja shërbimin ushtarak në Lushnjë, që kishte një shtëpi kulture modeste. Por me Vaçen jam njohur në bilardo, pa e ditur se çfarë zëri kishte.

Në Bilardo?

Pse çuditeni. E njoha në bilardo, madje duke bërë një lojë me të. Kujtoj që më mundi. Ishte vajzë e shkathët, simpatike, pastaj kur e ndoqa në shfaqje te këndonte më magjepsi. Unë isha 27 vjeç, kurse Vaçja 24. Bëhet fjalë në vitin 1963. Nuk bëmë dasmë tradicionale, dashuria për ne të dy, ishte gjithçka. Jetuam bashkë 52 vjet. Pastaj aktiviteti i saj artistik startoi në Estradën e Ushtarit dhe më pas në Ansamblin e Këngëve dhe Valleve. Më vret ndërgjegjja, sidomos pas ndarjes nga jeta dhe shpesh bëj një autokritikë, që tashmë, nuk i vlen askujt, që nuk e ndiqja Vaçen në koncertet, që bënte në Shqipëri. Më shumë shkonte nëna ime, që e vlerësonte shumë si këngëtare, por edhe për virtytet që kishte.

Mendoni se Vaçe Zela është shpërblyer për atë çka i dha Kombit të saj?

Vaçja punonte shumë, nuk ishte thjeshtë talenti, zëri, por ajo i përkushtohej punës, kjo, falë edhe modestisë, që e kish kolonën e karakterit të saj. Megjithë vështirësitë që kishte, ajo nuk u ankua kurrë, por unë e them me plot gojën, se nuk është trajtuar ashtu si e meritonte. Madje, ishte qëndrim arbitrar ndaj saj, që e brengosi, pse jo dhe që ndikoi edhe në sëmundjen, që e vuajti për shumë vite.

Për çfarë qëndrimi arbitrar konkretisht e keni fjalën?

Ditën që mbushi 45 vjeç e larguan nga puna, e nxorën në pension. Ajo ishte në kulmin e karrierës së saj dhe kjo e vrau shumë. Nuk e mbajtën as edhe një ditë më shumë. Ishte pikërisht 7 prilli i vitit 1984, që në vend të festonte ditëlindjen, u brengos. Zëri i saj, heshti. Sigurisht, ishte ligji, por Ajo u brengos shumë. Kjo është brenga e vetme e Vaçes, aq më tepër, që ikja e saj krijoi boshllëk në Ansambël..

Pas viteve ‘90-të, nuk pati rast të këndonte?

Po, organizoi një spektakël të madh në vitin 1993, kur ishim në Zvicër, duke dhënë shfaqje në të gjitha qytetet, ku vetë Ajo këndoi mbi 20 këngë. Kjo ishte e fundit, pasi më pas u rëndua nga gjendja shëndetësore…

Pse u vendosët në Zvicër dhe a ka treguar kujdes shteti shqiptar për shëndetin e Vaçes?

U vendosëm në Zvicër, pasi në vitin 1993, na mbeti Irma, vajza atje. Ajo punon në Institutin e Studimeve Statistikore është bashkëpunëtore shkencore. Nuk mund të ktheheshim më në Shqipëri pasi Vaçja u rëndua edhe më shumë. Dua të theksoj se malli që, kishte për Shqipërinë, e shpejtoi vdekjen e saj. Për hir të së vërtetës duhet themi, se shteti shqiptar është kujdesur për shëndetin e Vaçes, u dërgua në Hungari, në Vjenë, ashtu edhe kur ishim në Zvicër. Mirënjohje të thellë i shprehim Qeverisë “Rama”, për organizimin në mënyrën më madhështore të ceremonisë së varrimit të Vaçes. Mirënjohje të gjithë shqiptarëve, që u rreshtuan në atë kortezh gjigant njerëzish dhe mjetesh, me buqeta e kurora lulesh në krah e lot në sy…

Si e kaloni kohën, kur vini në Tiranë?

Bëj rrallë vizita tek të afërmit, që nuk mungojnë të vijnë në shtëpinë tonë bosh. Kohën më të madhe e kaloj pranë varrit të Vaçes në Sharrë, por rend edhe në Lushnjën e saj dhe timen, ku lindi dashuria jonë dhe qëndroj i heshtur, përpara bustit të saj, vendos lule, i hedh një vështrim Pallatit të Kulturës, që ka emrin Vace Zela dhe kthehem i mbytur nga kujtimet…

Ju faleminderit z. Peter Rodiqi!

Faleminderit ju dhe gazetës “Koha Jonë”,për këtë intervistë të parë të jetës sime…

http://www.kohajone.com/2016/04/07/r...se-vace-zeles/

[sirena_adria]

Flet Irma Rodiqi, e bija e Vaçe Zelës - “Amaneti i fundit i nënës sime”

Si ndjehet Irma në ditëlindjen e nënës së saj, Vaçe Zela, kur ajo nuk është më?

Eh, si mund të ndjehem, më mungon në çdo minutë të jetës sime, në një ditë si kjo e 7 prillit, akoma edhe më shumë. Vazhdojnë të mos rreshtin telefonatat si atëherë kur ishte gjallë. Që kur dal për në punë, gjej vazot me lule, që i lënë komshinjtë para derës, të tjera që i sjell postieri. Të gjithë më thonë, për ne ajo ka veç ditëlindje. Kjo ma mbush zemrën plot e ma lehtëson sado pak këtë dhimbje të pafund.

Përpiqem gjithmonë edhe kur moti i ftohtë i Zvicrës jo gjithmonë ma lejon, ta bëj gati bahçen për ditëlindjen e saj. Por më mungon ajo, që me orë të tëra shtypte hundën pas xhamit të dritares, për të parë se ç’po bëja, se babi nuk e linte të dilte në tarracë nga frika se mos ftohej. Dikur edhe ai dorëzohej dhe pasi e vishte trashë e sillte në tarracë, ku nuk lodhej së prituri deri sa ta kryeja.

Më lutej t’u ndërroja vendin vazove dhe jo njëherë. Më kërkonte falur e unë mërzitesha se janë goxha të rënda të rënda ato të uruarat. Dje u largova pak më herët nga puna se kishte ngelur ende mjaft për të bërë. Më mungonte ajo që më lutej t’u ndërroja vendin vazove, por këtë herë isha unë, që e bëja për të. Punova deri sa u err krejt. Kur mbarova erdhi e zonja e shtëpisë me një tufë me lule e më tha: “E ke bërë kaq të bukur, por meqë nuk kanë çelur akoma shumë lule, unë të solla një tufë për mamin. Të jesh e bindur, që ajo vazhdon ta shohë, ndonëse nga një dimension tjetër”. Përpiqem edhe unë ta besoj që është kështu, por jo gjithmonë ia dal mbanë.

Cilat kanë qenë lidhjet e tua me nënën e shtrenjtë?

Ajo ka qenë dhe mbetet gjëja më shtrenjtë, dhurata më e madhe e jetës sime. Ishte jo vetëm një nënë ideale, një grua e sakrificës, por edhe shoqja ime më e mirë. Ka lënë pas një boshllëk, që nuk do të mund të mbushet për sa kohë të jetoj.

Të ka lënë ndonjë amanet dhe njeh ndonjë brengë të saj?

Amaneti i saj i ishte të prehej në Atdhe, ndërsa brenga e vetme ishte, që nuk mundi të vijë edhe një herë në Shqipërinë e saj të dashur. Rronte me atë ëndërr, që për fat të keq ngeli e tillë.

Çfarë virtyte të Vaçe Zelës, trashëgon e bija, Irma?

Ju kërkoj ndjesë, por kjo është një pyetje për të cilën nuk mund t‘ju përgjigjem, pikërisht për faktin që kam trashëguar prej saj virtytin e saj më të çmuar, thjeshtësinë.



Ishte dhe mbetet ikona e këngës

Për Vaçe Zelën janë shkruar libra, botuar e kënduar elegji, pas ndarjes nga jeta më 6 shkurt të vitit 2014, është ngritur një Shtatore në qytetin e lindjes, Lushnje. Janë vendosur emra rrugësh për të sjellë në vëmendje të brezave zërin e saj brilant.

Ishte dhe mbetet një këngëtare ikonë e skenës Ajo e filloi karrierën e saj në moshë të re dhe në vitin 1962 ishte e para që fitoi Festivalin e Këngës. Me këngën “Fëmija i parë”, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962. Repertori i saj është shumë i pasur; numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada etj.. Ajo ka një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë si pjesë e muzikës së filmave. Fituese 12 herë e festivalit, Vaçeja fitoi famë gjatë epokës komuniste dhe iu dha titulli “Artist i Merituar” në vitin 1973 dhe “Artist i Popullit” në vitin 1977. Vaçe Zela është larguar përfundimisht prej skenës në vitin 1992, kur sapo kishte mbushur 53 vjeçe…

Është nderuar me urdhrin “Nderi i Kombit” më 24 dhjetor 2002 nga ish -Presidenti Alfred Moisiu me motivacionin: “Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor”.

Vaçe Zela, për çdo shqiptar ka qenë e mbetet një artiste që ka bërë epokë. Ka qenë e madhe që kur ishte e vogël. Një këngëtare e madhe dhe një aktore e zonja. Interpretimi i saj ka qenë kupola e interpretimit. Zëri dhe interpretimi i Vaçe Zelës pasqyrojnë shpirtin, fisnikërinë, madje mund të pohosh me plot gojën edhe karakterin e popullit tonë. Vaçe Zela është një institucion më vete.”


http://www.kohajone.com/2016/04/07/r...se-vace-zeles/

[sirena_adria]

Hyjneshe !

[sirena_adria]

Mbretereshe e Kenges Shqipe !

[sirena_adria]

[sirena_adria]

[sirena_adria]