Njėherė njė mbret mendoi se nėse do tė dinte gjithmonė momentin e pėrshtatshėm pėr tė kryer diēka, njerzit mė tė vyer tė cilėt duhet tė dėgjonte dhe cilėvet njerėz do tė duhej tu shmangej, por mė shumė nga tė gjitha cila ishte gjėja mė e rėndėsishme qė duhet tė bėnte, kėshtu nuk do tė dėshtonte asnjėherė.
Dhe kur i erdhi ky mendim u kujdes ta shpallte kudo nė mbretėri, se do tė jepte shpėrblim tė vlefshėm tek ai qė do ti mėsonte kėto tre gjėra: Cili ėshtė momenti mė i mirė pėr tė vepruar, cilėt janė njerėzit mė tė nevojshėm dhe cili ėshtė veprimi mė i vyer qė duhet bėrė.
Kėshtu erdhėn tek mbreti njerėz tė urtė. Por tė gjithė dhanė pėrgjigje tė ndryshme, tė cilat nuk e kėnaqėn mbretin. Kėshtu duke dashur tė gjejė pėrgjigjen mbreti vendosi tė kėshillohet me njė eremit shumė tė njohur pėr urtėsinė e tij. Eremiti jetonte nė njė pyll nga ku nuk largohej kurrė dhe qė nuk priste veē njerėz tė thjeshtė. Kėshtu mbreti u vesh me roba tė thjeshta dhe para se tė arrinte nė qelinė e eremitit, zbriti nga kali, la prapa rojet e tij dhe shkoi i vetėm. Kur mbreti u afrua eremiti punonte tokėn pėrpara kasolles sė tij. Ndėrsa e pa mbretin e pėrshėndeti edhe vazhdoi punėn. Eremiti ishte i dobėt dhe i ligėsht nė trup dhe sa herė ngulte kazmėn e tij pėr tė punuar tokėn, merrte frymė thellė edhe gulēueshėm. Mbreti iu afrua dhe i tha: Erdha tek ti o eremit i urtė, qė tė tė pyes pėr tre gjėra. Si do tė mėsoj tė bėj atė qė duhet nė momentin e duhur dhe cilėt janė njerėzit qė mė janė mė tė nevojshėm dhe si rrjedhojė cilėve duhet tu kushtoj mė shumė vėmendje
Eremiti e dėgjoi mbretin por nuk dha asnjė pėrgjigje, pėshtyu duart dhe vazhdoi tė punonte tokėn.
Je i lodhur i tha mbreti,- lermė ta marr kazmėn dhe tė punoj unė pak pėr ty.
Faleminderit tha eremiti dhe duke i dhėnė kazmėn mbretit u ul pėrdhe. Kur mbreti gėrrmoi dy brazda qėndroi dhe pėrsėriti pyetjen e tij, por eremiti pėrsėri nuk u pėrgjigj, u ēua, shtriu dorėn e tij tė marrė kazmėn dhe tha: Ēlodhu pak tani dhe mė ler mua tė punoj pakėz. Por mbreti ama nuk ja dha kzmėn edhe vazhdoi tė gėrrmonte. Kaloi njė orė edhe njė tjetėr, dielli filloi tė perėndojė dhe tė fshihej mbrapa pemėve, nė fund mbreti nguli kazmėn dhe i tha: Erdha tek ti o njeri i urtė pėr njė pėrgjigje tė pyetjeve tė mia. Nėse nuk mundesh tė mė japėsh asnjė pėrgjigje, mė thuaj dhe tė kthehem nė shtėpinė time.
Ja dikush po vjen me vrap - tha eremiti le tė shohim cili ėshtė.
Mbreti u kthye edhe pa njė burrė mjekėrosh, tė vijė nga pylli duke rendur e duke shtrėnguar barkun me duar, nga ku i rridhte gjaku lumė. Kur iu afrua mbreti, ai ra pėr tokė pa ndjenja duke nxjerrė njė psherėtimė tė lehtė. Mbreti tok me eremitin i shkopsitėn rrobat tė plagosurit, kishte njė plagė tė madhe nė stomak. Mbreti ia lau plagėn sa mė mirė mundi dhe ia lidhi me shaminė e tij dhe me njė pecetė qė i dha eremiti. Por rrjedhja e gjakut nuk pushonte dhe mbreti pėrsėri dhe pėrsėri ndėrronte fashimin e qullur nga gjaku i nxehtė, ia pastronte ia lidhte pėrsėri plagėn. Kur gjaku pushoi sė rrjedhuri i plagosri u pėrmend dhe kėrkoi diēka pėr tė pirė. Mbreti i solli dhe i dha ujė taze (tė freskėt). Ndėrkaq dielli perėndoi dhe filluan tė ngrijnė. Kėshtu mbreti me ndihmėn e eremitit e sollėn tė plagosurin nė kasolle dhe e shtriu nė shtrat. Po mbreti ishte kaq i lodhur nga rruga dhe puna qė kish bėrė saqė e zuri gjumi. Kur u zgjua nė mėngjes nuk po mblidhte mendjen ku ishte.
Mė falni - tha njeriu me mjekėr me njė zė tė zbehtė.
Nuk ju njoh dhe nuk kam pėrse tiu fal - u pėrgjigj mbreti.
Ti nuk mė njeh, por tė njoh unė, jam ai qė u betua tė marrė hak prej teje, sepse vrave vellanė tim dhe konfiskove pasurinė e tij. E dija se ishe vetėm, pėr tė takuar eremitin dhe nė kthim vendosa tė tė vras. Por kaloi gjithė dita dhe ti nuk u ktheve. Kėshtu dola nga prita dhe u pėrballova me rojet, tė cilėt mė plagosėn. Ju shpėtova, por do tė kisha vdekur nga rrjdhja e gjakut nėse ti nuk do tė ishe kujdesur pėr plagėn time. Unė erdha tė tė vras dhe ti mė shpėtove jetėn. Tani nėse mė lejon dhe rroj do tė jem shėrbėtori yt bashkė me prindėrit e mi. Mė falni.
Mbreti tashmė ishte miqėsuar me njė armik tė tij. Jo vetėm e fali, por i premtoi ti rikthente dhe pasurinė. Ndėrkohė mbreti doli jashtė qė tė fliste me eremitin, i cili i gjunjėzuar mbillte farėn nė brazdat e punuara. Tė lutem mu pėrgjigji, - i tha mbreti.
Tashmė e ke marrė pėrgjigjen nga gjithėsa ndodhėn i tha eremiti. Sepse die po tė mos tė kishtė ardhur keq pėr dobėsinė time, nuk do tė kishe rrėmuar brazdat me mua. Po tė kishe ikur ai njeri do tė sulmonte dhe do ishe penduar qė sqėndrove me mua. Mė pas mė e mira qė bėrė ishte qė u kujdese pėr tė plagosurin, pasi nėse nuk do tė kujdeseshe ai do tė vdiste pa u pajtuar me ty.
Kujto pra: ekziston vetėm njė moment. E tashmja ėshtė momenti mė i ēmuar sepse ėshtė i vetmi ēast mbi tė cilin ke njė fuqi. Njeriu mė i nevojshėm ėshė ai me tė cilin ndodhesh, sepse askush nuk e di nėse do tė ketė ndonjė tjetėr. Dhe gjėja mė e ēmuar ėshtė tė bėsh gjithmonė tė mirėn, sepse pėr kėtė qėllim ke ardhur nė kėtė botė.
Fragment nga Lev Tolstoi
Krijoni Kontakt