Trend i ri nga rinia shqiptare: "Të ndryshohet gjuha shqipe!"

[Davius]

Tani më disa vite nëpër mediat shqiptare në Kosovë dhe Maqedoni, në emisionet rinore, revistat, stripet vërehet shkelja e standardeve dhe strukturës së gjuhës shqipe. Të tilla janë emisionet: “Op op njeri” në RTV 21, “Amezing be njeri” në Radiotelevizionin Kosovës, “Vera e smutë” në TV Era në Shkup, “Crazy girls” në TVM, nga të cilat, dy të fundit kanë ndërprerë transmetimin e shumë emisione të tjera dhe revista, ku përdoret zhargoni i rrugës. Emisionet e tilla, sipas gjuhëtarëve, ndikojnë në mënyrë negative në formimin e rinisë, njëherësh e transformojnë dhe e ndryshojnë gjuhën shqipe, dalëngadalë. Sipas përgjegjësve të emisioneve të tilla, kjo bëhet për të qenë më afër rinisë, për të qenë në hap me kohën dhe për të bërë emisione më argëtuese.

“Për edukim janë shkollat, universitetet, ndërsa televizioni është vetëm për argëtim. Emisioni “Amezing be njeri” është shumë më i mirë sa i përket gjuhës, sesa emisionet tjera që funksionojnë në këtë mënyrë”, thotë për “Lajm” përgjegjësi i emisioneve rinore në Radiotelevizionin e Kosovës, Burim Berisha.Ai thotë se këto emisione kanë për qëllim edhe të shprehurit lirshëm, për të komunikuar më mirë me gjeneratat e reja.

Asllan Hamiti, profesor i fonetikës dhe fonologjisë në Katedrën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqiptare në Shkup thotë se gjatë emetimit të emisioneve, shpeshherë hetohen thyerje të normës letrare për shkaqe të ndryshme, kurse shkaku kryesor i moszbatimit të normave letrare është ndikimi i gjuhës dialektore te folësit dhe ndikimi i gjuhëve të huaja etj. Më tej, ai shton: “Shqiptarët sot janë një komb që kanë një histori, një kulturë dhe gjuhë standarde, prandaj për hir të këtyre faktorëve, të gjithë shqiptarët duhet të bëjnë përpjekje për zbatimin e normave letrare.”

Magjistri i gjuhës shqipe, Zekirija Ibrahimi, thotë se nuk guxon të shkelet struktura e gjuhës shqipe, pasi që në këtë mënyrë shqiptarët dhe gjuha shqipe bëhen joserioze para të tjerëve. “Nuk është vetëm shkolla që ndihmon në mësimin e gjuhës. Janë edhe mediat ato që duhet t’ua mësojnë të rinjve gjuhën. Nuk kemi nevojë të shpikim gjuhë të re. Rinia duhet ta mësojë gjuhën shqipe, e jo gjuha shqipe ta mësojë rininë”, thotë Zekirija Ibrahimi. Cenimi i gjuhës shqipe, sipas Ibrahimit, është një hap shumë i gabuar i mediave, sepse ato duhet të ndihmojnë në formimin e të rinjve si individë, dhe çdo shkelje e gjuhës letrare shqipe ndikon në rininë dhe transformimin e gjuhës që e flasin të rinjtë. Disa gjuhëtarë janë të mendimit se, edhe pse emisionet e tilla duken atraktive për publikun, veçanërisht për të rinjtë, nuk duhet të preferohen për rininë shqiptare, e cila, sipas tyre, duhet të mësojë gjuhën e vet letrare. Gjuha e njësuar shqipe flitet nga rreth gjashtë milionë shqiptarë dhe është e bazuar në dialektin toskë. Debatet sa i përket përdorimit apo jo të gjuhës së njësuar shqipe janë zhvendosur edhe në nivele më të larta akademike.

[alibaba]

Degradim asht kjo, as gja ma teper.
Fjala po asht po dhe si t'a ndyshojsh ti për qefin tand, asht marrëzi.