Zhvillimet e fundit ne Akademinë e Shkencave

[Hyllien]

Nuk qendron puna di apo sdi un Turqisht, por meqe e permende si shembull duhet ta dish se per cfare flet. Mendoja se kishe jetuar ne Turqi apo dije Turqisht duke qene se ishe shume i sigurte ne vetvete, andaj tu ktheva ne at menyre. Ne Turqi nuk ka MRTKS-ra sic ka tek ne. Eshte e vertete qe tek ne ka shume ministri, dhe kjo gje ka ndodhur edhe ne shtete te tjera te Ballkanit. Psh ne Maqedoni ka patur 27 ministri deri para 3 viteve, kjo sepse nuk binin dakort ne asnje gje dhe vetem krijonin vende kot. Turqia sa per dijeni, tek ai shkrimi siper ka dhe per Pyjet Ministri. Tek ne keto gjera nuk ekzistojne.

Tani ti thua qe Akademia nuk na duhet, nderkohe qe simboli intelektual i cdo shteti eshte Akademia. Perse ky simbol eshte i bere shterp tek ne, kjo nuk do te thote qe akademia te shkaterrohet. Un ta shpjegova me rastin e Moikomit, apo nese do te shkosh me tutje ke patur dhe intelektuale te tjere si Dhimiter Pilika qe jane menjanuar qellimisht. I vetmi qe i ka qendruar harbuterise ka qene Kristo Frasheri, dhe per nder te tij, ajo Akademi duhet te kete ate nenemertim, dhe jo te shkaterrohet. Po i ngrejme buste Hajdarave me shoke, e mos jemi ne gjendje te financojme nje botim ? Nuk e besoj. Por dhe te gjithe nuk do jene si Kristo Frasheri, apo Moikomi apo Pilika. Ka dhe te tjere qe kerkojne nje fare financimi qe te mbijetojne.

Nese gjendja jone e Akademise eshte ku therret qameti ky eshte alarm per ta reformuar jo per ta hequr fare si institucion. Sa per ato qe thua se studimet vijne nga ata qe nuk i perkasin akademise, kjo eshte e vertete, por ama vetem tek ne ndodh ky fenomen gjeresisht. Deri ne vitet 80 Akademia Jugosllave qe numer 3 ne BOTE, dhe nese Jugosllavia do vazhdonte duke rrespektuar te gjithe si ne kohen e Titos sot akoma do haheshe me akademite e Amerikes e Rusise. Kane prodhuar kaq shume saqe ty nuk ta pret mendja. Sado shpifje mund te kene bere ne Histori, Akademia e tyre ka qene tmerresisht e forte ne fushat e tjera, sidomos Matematike e Fizike ku sot e kesaj dite studentet e tyre bejne namin neper Universitetet e Botes, dhe levizin ne GRUP me nje qellim te caktuar, ndersa tek ne ka mbetur cdo gje ne nje lloj suksesi individual dhe asgje me teper. Nuk besoj te duhet shume qe te merret vesh kush e meriton titullin Akademik apo jo. Psh para nja nje jave ne Universitetin e Tetoves u hapen Arkivat dhe u pane se sa mijera diplloma ishin fallco duke sjellur nje acarim tek gjendia politike, por qe ishte i nevojshem. Tek ne blerja e dipllomes eshte kthyer ne mode. Te sulmosh "Akademine" per kete gje, eshte njesoj si te akuzosh "Terrorizmin" sic ben Amerika. Keto jane "koncepte", dhe si rrjedhoje, armiku eshte i padukshem, ose qellimisht behet i padukshem qe te abuzohet me argumentat qe parashtrohen per veprimet e ndryshme te nje shteti ndaj nje shteti tjeter, apo ndaj nje institucioni. Prandaj dhe aty e bera me BOLD qe esht akt antikombetar, jo sepse do dalin papune disa palaco qe smeritojne te jen atje.

Nesje shume u zgjata me kete teme, por dijeni qe po shkohet drejt rrenimit te shqiperise dhe ngulitjes se klases politike dhe femijeve te tyre ne shqiperi, pak a shume nje feudalizem modern, duke qene se akoma as prona e asgje spo ndahet e as e ka syrin te ndahen, nderkohe 5 % rri dhe krekoset Pubeve, Miss Globeve, Buzuqeve Greke, dhe Kazinorave qe kane hapur per intereset e tyre. Kjo gangrene mafioze nuk do e kete jeten e gjate, dhe breket do i dalin kur Europa te vendose se cdo behet me Ballkanin. Ne si gjithmone do jemi te papergatitur per shancin historik.

[murik]

O ciklisto,duket qe je lexues i rregullt i Z.P. se edhe ti shkruan ne stilin e tyre.
Fjalet qe perdorni me teper jane shkaterrim,dhunim,persekutim,vjedhje,diktature,sht ypje,vrasje,tradheti,injorance,maloke,shpellare,ce cene,veriore,spiune,kriminele dhe keshtu me rradhe, te gjitha lidhen me Sali Berishen.Ju mer vlla e shihni c'do gje me syzet e partise dhe ngjyrat e Edi B***es.

[Hyllien]

Un nuk i perkas dhe nuk dua t'ja di per asnje parti ne Shqiperi. Ndersa ne pergjithesi kam patur rrespekt(po e them kete duke qene se me ke mveshur preferenca qe une kurre nuk i kam shfaq) te jashtzakonshem per Arber Xhaferrin dhe Fehmi Aganin. Te tjeret jane njerez qe duhen mbyllur ne cmendi, nga Sala e deri tek Nano. Por shof qe argumentat ju kane shteruar. Si rrjedhoje e vetmja gje qe ju mungon eshte karikaturimi i personazheve qe flasin me llogjike duke i mveshur atyre atribute qe kurre si kane shfaqur.

Mos ki merak Murik, bashke ne forum do flasim kur Fatos Nano te behet president. Duro dhe pak se vete dora e Sali Berishes do ta bej.

[Ermal 22]

Identiteti kulturor dhe shkatërrimi i Akademisë së Shkencave
Prof. dr. Sokol Axhemi

Të gjithë e kemi ndjekur me vëmendje, shqetësim, përsiatje e hulumtim shoqëror, kolektiv apo individual, debatin e fundit, ku personalitete të shquar të kombit tonë, përfaqësues elitar të mendimit shkencor e kulturor shqiptar, kanë rrekur të shtjellojnë e hulumtojnë tezat e njohura tashmë për opinionin e gjerë publik. Njëkohësisht, po nëpër kafene apo zyra të ndryshme, dashje pa dashje, jemi përfshirë duke debatuar e diskutuar mbi çështje të tilla të rëndësishme. Pasi diskutuam për ta, ndodhën tërmete të ndryshme në vend e përsëri të gjithë u morëm me to, sidomos pasi studiuesit e Institutit të Sizmologjisë dhanë informacionin shkencor mbi to. Ekspedita të ndryshme arkeologjike shqiptare dhe të huaja, nën ombrellën e përbashkësisë që shoqëron shkencëtarët, po gjurmojnë e gërmojnë anekënd vendit në gjurmët e lashtësisë historike të prejardhjes sonë. Një ditë, në media të ndryshme u shpërnda lajmi i daljes në dritë të revistës “Studime Historike”, ku studiues e shkencëtarë të ndryshëm vazhdonin të jepnin kontributin e tyre mbi historinë e vendit tonë. E po kështu, libra e monografi pasurojnë përditë e më tepër stendat e bibliotekave e të librarive anembanë vendit, e me kënaqësi i bëjmë vend nëpër shtëpitë e memoriet tona, e njëkohësisht ndjehemi krenare për këto visare që lexojmë.
E mund të zgjatesha më tepër, për të diskutuar në lidhje me prodhimtarinë shkencore të studiuesve tanë. E, krahas profesoratit, pjesë përbërëse e universiteteve tona, një pjesë e rëndësishme e këtyre prodhimtarëve janë përfaqësues autentikë të kulturës sonë kombëtare, pjesë përbërëse e sistemit të nderuar e të respektuar të Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë, të cilët kanë ngritur lart në arenën ndërkombëtare, shkencën shqiptare. Jo më kot, mjaft prej tyre sot zbukurojnë faqet e ndryshme të shtypit shkencor ndërkombëtar, e madje vlerësohen e stimulohen nga to.
Por, fatkeqësisht, marrim vesh se qeveria dhe disa zyrtarë të saj, në mënyrë të hapur apo në mënyre të nëndheshme, vendosin të shkatërrojnë shtëpinë e këtyre prodhimtarëve dinjitozë e të respektuar nëpër auditorët shkencorë botërore, pikërisht një nga monumentet më të rëndësishme të kulturës sonë kombëtare, siç është realisht Akademia e Shkencave. Dhe kjo, jo vetëm për atë çfarë ajo i ka dhënë kombit e kulturës sonë kombëtare gjatë gjithë historisë së saj, apo për faktin tjetër, që në momente kruciale të kombit, personalitetet e saj ditën të krijojnë entourage shkencor e patriotik, teksa mbrojtën historinë tonë, e ku antishqiptarët e pagjumë te fillim viteve ‘80 derdhën dozat e helmit dhe të mallkimit ndaj atyre që mbrojtën kulturën, historinë dhe gjenezën e ne të gjithëve, e që sot pa pikë turpi kërkojmë ta përbaltim, nëpërkëmbim, apo më keq, ta çojmë drejt ankandit, por edhe për faktin e vazhdimësisë së punës së vyer që këto shkencëtarë vazhdojnë të bëjnë edhe sot.
A ka probleme realisht sot, në mbarëvajtjen, funksionimin apo menaxhimin e këtij institucioni madhor? A i është përgjigjur krejtësisht e në mënyrë shteruese, ajo vetë apo në mënyrë konkrete institucionet e varësisë saj, zhvillimeve tranzitive nëpër të cilat ka kaluar vendi ynë? A ka pasur nepotizëm, klientelizëm, në emërimin dhe punësimin e stafeve të ndryshme në të. A ka pasur rëndim apo mbingarkesë, në rekuizitën ndihmëse apo personelin laboratorik e ndihmës të punës shkencore. A ka pasur analiza në drejtim të punës së realizuar apo detyrave për të ardhmen. Mund të shtojmë edhe mjaft pyetje të tjera, në lidhje me funksionimin e këtij institucioni, i cili për atë që ka mend në kokë duhet ta quajë vital e solid, për kulturën e një kombi.
Kemi dëgjuar profesorët e nderuar, të cilët kanë nxjerrë nga duart e tyre, kryeministra e ministra, këshilltarë e deputetë, drejtues të rangjeve të ndryshëm, qeveritarë që vijnë e ikin, drejtues të saj, që e kanë pohuar vetë një gjë të tillë, që e kanë menduar nevojën e një ridimensionimi menaxherial të saj. Madje, kanë shprehur gatishmërinë e tyre dhe të stafeve që përfaqësojnë, se janë të gatshëm për t’u futur në udhën e reformimit apo rishikimit të mbarëvajtjes së institucionit të tyre. E, nuk ka se si ne të gjithë, të mos besojmë se ata janë vetë të aftë ta bëjnë një gjë të tillë, normalisht me ndihmën e shtetit që di të kuptojë dhe qeverisë, që di të ndihmojë. Por, asnjëherë nuk mund të pranohet nga të gjithë ne, që gërshërët e papërgjegjësisë apo mediokriteti e impotenca intelektuale e mjaft shtetarëve tanë, do të ndërhyjë me autoritet fals, e dhunë ndaj pasurisë së krijuar në vite, e që është tërësisht pjesë e dinjitetit tonë kombëtar
E dimë të gjithë, se fusha të caktuara apo institute të veçanta, duhet të ishin më aktive në dhënien e ekspertizës së tyre, në lidhje me zhvillimet që ndodhen në Shqipëri, në mënyrë të veçantë në drejtimet ekonomike e menaxheriale të fushave aktive jetësore e ekonomike të vendit. Ashtu siç jemi koshientë se mjaft prej tyre, gjatë kësaj periudhe e vazhduan punën me devotshmëri, tek u përballën me promovimin e një sërë debatesh shkencore në histori, gjeografi, gjuhësi, arkeologji, etj., e madje duke prodhuar konferenca shkencore kombëtare e ndërkombëtare, ekspedita të përbashkëta, e duke i dhuruar kulturës e dijes së kombit të tyre libra të shumtë, monografi shkencore etj. E, në këtë sens, Akademia jonë e Shkencave përbën pasurinë kombëtare të të gjithëve ne që kemi zgjedhur të ruajmë emrin e lashtë të SHQIPES.
Opinioni publik duhet të jetë më i ndjeshëm ndaj problematikave të një lloji të tillë, që ndonëse nuk na prekin personalisht në mënyrë të drejtpërdrejtë në xhepin tonë, na prekin të gjithëve, në momentin kur institucione themelore që lidhen me kulturën tonë kombëtare, shkatërrohen apo preken në mënyrë të turpshme apo me inate. Meritë apo xhelozitë personale ndaj njërit apo tjetrit, duhet t’i lënë vendin urtësisë në zgjidhjen e problemeve, e ecjen përpara të zhvillimit të shkencës e kulturës sonë kombëtare. Bashkime mekanike apo ristrukturime institucionale, për t’i gjetur vendin njërit apo tjetrit institucion, nuk përfaqësojnë gjë tjetër, por merimangën e zezë dhe njollën e turpit që do të marrin përsipër përpara historisë, ata që do ndërmarrin një veprim të tillë.
Në të njëjtën kohë, duhet të theksojmë se Akademia e Shkencave e Shqipërisë është shtëpia e shkencëtarëve, socialistë e demokratë, LSI-istë e demokristianë, socialdemokratë e republikanë, e shkencëtarëve, që me punën e tyre i kanë dhënë e vazhdojnë t’i japin kombit të tyre, vendit të tyre. Jo rastësisht’ mjaft prej tyre janë pjesë e katalogëve dhe enciklopedive botërore, anëtarë reputativë të mjaft komisioneve ndërkombëtare, ekspertë të fushave të ndryshme, të njohur në Evropë e më gjerë. Pa folur për trashëgiminë e madhe që na nderon të gjithëve, me Çabejn, Buden, Pollon, Kostallarin, Dedjen e që gjenerohet përditë nga Popa, Omari, Beqja, Sulstarova, Mejdani etj.
E, ne të gjithë duhet të përkrahim në këtë moment shkencëtarët tanë të nderuar, t’i rimotivojmë ato për të prodhuar më tepër në të ardhmen për vendin e kombin tonë, për kulturën tonë kombëtare. Njëkohësisht, ne duhet t’i themi publikisht atyre, që të jenë më aktivë, sidomos në dhënien e ekspertizës së tyre të aftë për problemet e ndryshme që shqetësojnë vendin.
Vetëm nëpërmjet mendimit të tyre, prej ekspertësh të aftë dhe të zotë, indipedent e shkencor, ne të gjithë përfitojmë, e kombi ynë rritet e gjeneron në vite, kulturë e dinjitet kombëtar. Prandaj, është i rëndësishëm roli i monumentit të rëndësishëm, pasurisë kombëtare të brezave, që mbart në emërtimin e vet AKADEMIA E SHKENCAVE E SHQIPERISË. Dhe të gjithë pa dallim, duhet ta mbrojmë atë, pozitarë e opozitarë, njerëz të thjeshtë e intelektualë, qeveritarë e shtetarë, duke dhënë provën tonë të madhe para historisë, e lidhur gjithmonë me identitetin tonë kulturor.

Shekulli
20/09/2006

[Ermal 22]

Akademia e Shkencave perplas mazhorancen me opoziten
E Merkure, 25 Tetor 2006
Korrieri

Komisioni parlamentar i Mjeteve te Informimit Publik ka degjuar mendimet e perfaqesuesve te Akademise se Shkencave, mbi projektligjin e propozuar nga qeveria, i cili pretendon reformimin e ketij institucioni. Perfaqesuesi i Akademise ne mbledhjen e djeshme, Luan Omari, ka kundershtuar nismen e re te ekzekutivit, duke theksuar se ne kete menyre rrenohet ky institucion kaq i rendesishem dhe jetik per ekzistencen e nje kombi. Nga ana e tij, nenkryetari demokrat i komisionit, Ylli Pango, vleresoi si te drejta verejtjet e akademikeve, duke theksuar se shume nga aktivitetet dhe puna e Akademise ka qene pozitive dhe e frytshme. Por ai ka theksuar se ekzistojne disa institute te Akademise, funksionimi dhe organizimi i te cileve duhet rivleresuar. Oponences se akademikeve i eshte bashkuar edhe opozita. Kryetarja e komisionit, deputetja socialiste Valentina Leskaj, ka sulmuar kete projektligj. Ajo ka theksuar se opozita mbeshtet reformen ne kete institucion, por kjo nisme perben shkaterrimin e Akademise shqiptare te Shkencave. Ajo deklaroi se ky projektligj eshte diskriminues ne disa nene te tij. Leskaj theksoi se “ky ligj ka nene diskriminuese. Ne nje nen te ligjit thuhet qe personat qe jane mbi 75 vjec mund te jene akademike, por s’kane te drejten e votes dhe lidhja e votes me moshen eshte nje nen absolutisht diskriminues dhe nuk mund te pranohet ne nje shoqeri demokratike”.

[Lioness]

Me duhet te pranoj faktin qe ne lidhje me kete ceshtje jam ne erresire (ose troc ne injorance) mgjth per kete pune eshte forumi dhe anetaret qe sjellin ceshtje te tilla dhe na sensibilizojne.

A ka mundesi te na shpjegoje ndonje, Cyclo psh qe hapi temen, se cfare kerkon te beje ligji i ri?! (Per punen e moshes qe lexova me lart nuk jam dakort. Ne Akademine Franceze psh anetaret qendrojne per - jete, ose ne Supreme Court ne US po ashtu, gjyqtaret jane perjete, vetem nqs kerkojne te terhiqen vete.) I solla si shembull sepse nuk me duket e arsyeshme kufiri i moshes 75 vjec.

Edhe dicka tjeter, bera "google" Akademia e Shkencave Shqiptare. Faqja e internetit eshte kjo: Akademia e shkencave
Me beri pershtypje qe eshte ne anglisht dhe jo ne shqip. Dhe hera e fundit qe ishte sistemuar si faqe ishte ne 2001.

Institucionet jane si me poshte:

The Scientific Institutions in the Academy of Sciences:

Institute of History (Instituti i Historise)
Institute of Nuclear Physics ( ... i Fizikes Berthamore)
Institute of Linguistic & Literature ( ... i Linguistikes dhe Letersise)
Institute of Hydro-meteorology (... i Hidro-meteorologjise)
Institute of Folk Culture (... i Kultures Popullore)
Institute of Biological Researches (... i Kerkimeve Biologjike)
Institute of Archeology (... i Arkeologjise)
Institute of Seismology ( ... i Sizmologjise)
Institute of Informatics & Applied Mathematics (... i Informatikes dhe Matematikes se aplikuar)
Center for Geographic Studies (Qendra e Studimeve Gjeografike)
Center for Albanian Encyclopedic Dictionary ( ... i Fjalorit Enciklopedik Shqip)
Center for Hydraulic Researches (... i Kerkimeve Hidraulike)
Center for Art Studies ( ... i Studimeve te Artit)

Duke pasur parasysh keto institute, cfare kerkon te beje ligji i ri? Ke do te shkrije? Ndoshta e anashkalova, apo nuk e vura re, por ne postimet e sjelle ketu, nuk permenden specifikat.

Edhe dicka tjeter, lexova nder te tjerash ne web-site, se Akademia e Shkencave ben publikime vjetore, revista etj. Do ishte mire sikur te ishin ne shitje permes internetit, jo vetem qe do kishin gjeneruar te ardhura, por shqiptaret e interesuar ne diaspore do kene mundesi te abonohen. Por vura re, se disa nga keto publikime te pakten ne vitet 80 ishin ne anglisht dhe frengjisht (meqe ra fjala kishin fituar disa cmime ) por nuk lexova te ishin ne shqip. Ndoshta sepse ishin gjate diktatures.

Keto ishin disa mendime te miat. Me sakte konstatime dhe pyetje. Do isha mirenjohese nqs dikush do kete mundesine te sqaroje hapat konkrete qe do te ndermare projekt-ligji i ri.

[Albo]

Akademia e Shkencave Shqiptare duhet te jete elita e mendimit shqiptar, por Akademia e Shkencave shqiptare nuk ka qene dhe nuk eshte elita e mendimit shqiptar. Do tu pyesja se cfare librash e botimesh keni lexuar nga Akademia e Shkencave te Shqiperise? Sa referate keni lexuar nga akademiket shqiptare? Sa debate apo nisma keni pare akademiket shqiptare qe te ndermarrin? Sigurisht qe do te ngrini supet pasi Akademia e Shkencave Shqiptare eshte nje institucion shterpe qe ende mbahet peng nga akademiket e brumosur dhe thinjur ne epoken e komunizmit.

Akademiket shqiptare duhet te jene ata qe ta kerkojne reforme, nese jane vertet te interesuar ti rikthejne vitalitetin nje institucioni qe me shume se kurre ne historine tone kombetare ka nje rol te madh per te luajtur. Shqiptaret e gjejne veten ne liri dhe me lirine dalin ne drite tabute e se shkuares qe sot i rrezon liria, dhe shqiptaret kane shume pyetje, shume pyetje te mbetura pa pergjigje per me shume se dy dekada ne liri. Pa harruar qe me shume se kurre Kosova ka nevoje per trashegimine ametare te mendimit shqiptar, sot qe e gjen veten vetem dite larg ecjes me kembet e saja. Sot femijet shqiptare qe jetojne ne 5 shtete ne Ballkan ende presin nga Akademia e Shkencave nxjerrjen e nje abetari shqip, nje abetar me anen e te cilit ata te mund te mesojne te njejten gjuhe ametare. Sot ka 10 milion shqiptare ne mbare boten qe duan te hedhin drite mbi historine e te pareve tane, duan te mesojne zhvillimin shoqeror, politik dhe shpirteror te shqiptareve ne shekuj. Jane keto te gjitha pyetje e pergjegjesi qe bien mbi mendjet dhe shpatullat e akademikeve shqiptare. Shume pak eshte bere ne kete drejtim dhe nje boshllek i madh eshte krijuar, boshllek qe e mbushin spekullantet e paskrupujt te gazetave shqiptare. Spekullantet ekzistojne te propogandojne e shtremberojne te vertetat historike pikerisht se Akademia e Shkencave Shqiptare ka zgjedhur te heshti.

Dhe sic ndodh shpesh rendom me akademike e profesore, ata ankohen ose per mungesen e vemendjes nga pushteti ose per mungesen e fondeve. Dhe keto jane forma te jashtme te nje konformizmi te brendshem qe i trembet ndryshimit. Nje gje eshte e sigurt per te cilet te gjitha palet bien dakord, Akademia e Shkencave Shqiptare ka nevoje per reforme pasi keshtu nuk mund te vazhdohet. Prandaj te dashur akademike, mos e humbisni kete rast per ndryshim dhe ne vend qe ti kunderviheni reformave, a nuk do te ishte me mire te diskutonit hapat dhe menyra se si duhet te behet reforma?!

Dhe mbi te gjitha, Akademia e Shkencave te Shqiperise ka nevoje per gjak te ri, intelektuale te rinj ne moshe qe nuk sjellin vetem nje perspektive te re te kohes, por sjellin edhe energjite e duhura qe garantojne suksesin e reformes.

Albo

[Albo]

Pikëpyetjet e vendimit për Akademinë e Shkencave

Adri Nurellari

Nuk kanë kaluar shumë ditë nga vendimi i Gjykatës Kushtetuese për të kundërshtuar reformimin që ka nisur qeveria ndaj Akademisë së Shkencave. Ndërsa kundërshtimet e mëparshme të Gjykatës Kushtetuese kishin njëfarë logjike sepse trajtoheshin të drejtat themelore që parashikohen nga kushtetuta sikurse është për shembull prona. Por një vendim i tillë që lidhet drejtpërdrejtë me një grup të kufizuar njerëzish që duan të sillen si veteranët dikur, me sulltanate të mëdha por pa kurrfarë produkti, nuk mund të konsiderohet aspak një vendim i denjë i një gjykate kushtetuese, e cilitdo vendi qoftë.
Për hir të së vërtetës, duhet thënë e stërthënë që kjo reformë nuk është thjeshtë e domosdoshme, por është tejet e vonuar dhe, pavarësisht nga veprimtaria e qeverisë në sektorë të tjerë, kjo reformë ka për t’u konsideruar si një arritje e qeverisë “Berisha”. Me përjashtim të disa instituteve me rëndësi si ai i Gjuhësisë, Historisë, Monumenteve apo Etnografisë, që me të vërtetë kanë bërë punë origjinale dhe punë që ka rëndësi për shtetformimin shqiptar, Akademia e Shkencave është shndërruar në një azil pleqërie, për njerëz të emëruar shkencëtarë. Nuk ia vlen që t’i futesh detajeve sesi një pjesë e mirë e këtyre shkencëtarëve e kanë ndërtuar autoritetin, ose nëpërmjet lidhjeve që kanë pasur me diktaturën e kaluar, ose duke krijuar një autoritet të rremë të siguruar nëpërmjet plagjiaturës dhe përdorimit në publikun shqiptar të zbulimeve të huaja të cilat pak njerëz kishin në dorë t’i shtinin në dorë. As ia vlen që të diskutohet për të financuar e shpresuar arritje të shkencës shqiptare në disa sektorë të shkencave të aplikuara ku sot hidhen miliarda dollarë në kërkime, ndërkohë që tek ne laboratorët janë akoma me llambushka dhe transistorë të kohës se Çu En Lait. As që buxheti i akademisë është pothuaj 60% i Universitetit të Tiranës dhe se këto para të Akademisë harxhohen kryesisht për personel administrative e shpenzime operative ndërkohë që nevojat për ambiente, financime, laboratorë dhe stafe akademike në universitet është imediate. Por vlen të përmendet faktet që vendet prej nga ne kemi importuar këtë model Rusia dhe Kina, prej kohësh kanë ndërmarrë reforma radikale në këtë sektor.
Gjykata Kushtetuese është gjykata më e lartë për çdo probleme kushtetues dhe merr vendime me gjëra që lidhen sidomos me garantimin e zbatimit të kushtetutës, ndryshimin apo ri-interpretimin e saj, përplasjet mes pushteteve të shtetit, garantimin e statusit të disa institucioneve garantuese, si dhe përmbajtjen e ushtrimit të autoritetit të institucioneve shtetërore përtej autoritetit që i takon. Mirëpo vendimi i fundit i kësaj gjykate është me të vërtetë një vendim që të lë të dyshosh për qëllimin e mirë të modus operandi-t që ka pasur deri tani kjo gjykatë. Mjafton të manifestohet një kundërshtim tipik nihilist nga opozita mbi një nismë të shumicës, që kjo gjykatë të vihet menjëherë në lëvizje për ta bllokuar apo rrëzuar një nismë të shumicës.
Kuptohet që vetë fakti që opozita ka një përqasje tipike nihiliste ndaj veprimtarisë së qeverisë, duke sharë e kundërshtuar çdo nismë apo projekt të qeverisë vetëm e vetëm sepse bëhet nga shumica është qesharake dhe në fakt e dëmton objektivitetin e nismave të opozitës. Amerikanët thonë se edhe një orë e ngelur ia qëllon që të rastis e saktë të paktën dy herë në ditë. Po kështu qeveria nuk mund të bëj vaki që ta ketë gabim në çdo hap të sajin. E megjithatë, kjo lloj përqasje e opozitës edhe pse jo objektive është legjitime dhe e kuptueshme për një opozitë e cila paguan kosto elektorale për çdo gjë që bën por nuk mund të kuptohet dhe pranohet nga një gjykatë kushtetuese.
Këto kohët e fundit qeveria ka pësuar jo rrallë “shtrëngime dhëmbësh” nga institucionet e pavarura, sikurse edhe ka ushtruar presion ndaj tyre. Debati publik sot është bërë goxha qesharak sepse çdo formë presioni e qeverisë konsiderohet si cënim i pavarësisë së institucioneve, ose manifestim autoritarizmi. Jo se autoritarizmi nuk ka munguar por se këto institucione të pavarura nuk duhet të konsideruara si të brishta dhe të paprekshme që mund të bëjnë ç’të duan sikur të ishin çifligje personale. Këto institucione formalisht janë të pavarura por pushteti socialist i dikurshëm vendosi në to njerëz të afërt me pushtetit që ende nuk e kanë humbur besnikërinë ndaj kumbarëve që i vunë në atë post. Në fakt ideja e ndarjes së pushteteve dhe e institucioneve të pavarura bazohet tek parimi i kontrollit dhe baraspeshimit dhe garime të tilla janë të shëndetshme. Ne duhet të shqetësoheshim nëse nuk do të kishim të tilla tensione midis qeverisë dhe strukturave të tjera të shtetit pasi kjo do të nënkuptonin që këto institucione janë nën kontrollin e qeverisë e andaj nuk ka nevojë për presion nga jashtë. Gara dhe presioni janë të shëndetshme dhe kështu edhe gjykata kushtetuese sikurse prokuroria, KLD-ja meritojnë edhe kontroll e rivalitet sikurse respekt. Në fakt legjislativi dhe ekzekutivi janë dyfish nën presion pasi kanë presion nga institucionet rivale por edhe nga votuesi.
Ndërkohë, vendimi i fundit i Gjykatës Kushtetuese të lë me të vërtetë të mendosh se institucionet kinse të pavarura janë të politizuara dhe meritojnë jo thjesht kontroll po ndryshim të mirëfilltë. Kjo pasi ky vendim për një çështje periferike për kushtetutën sikurse është akademia dëshmon dy gjëra. Së pari dëshmon një instrumentalizim politik të gjykatës, e cila me një zell të papërmbajtur sulmon çdo nismë të qeverisë. Së dyti që anëtarët e kësaj gjykate të emëruar në kohën e pushtetit socialist, kanë funksionuar me një ndërgjegje korporate duke favorizuar kolegët ose miqtë e tyre personal akademik, duke qenë se edhe një pjesë e mirë e tyre vjen vetë nga ambienti akademik. Me pretendimin se çdo institucion është i kërcënuar nga qeveria po legjitimohet çdo lloj prepotence apo instrumentalizimi politik të kryer nga institucionet e tjera. Ky vendim i Gjykatës Kushtetuese maskuar nën petkun e pavarësisë po lë përshtypjen se revanshi ka nisur.

Panorama

[Brari]

gaz shqip

...

Rexhep Meidani, në vend të akademikut Ylli Popa

Ish-presidenti pritet të drejtojë Akademinë e Shkencave


Akademia Shqiptare e Shkencave do të drejtohet për katër vjet nga shkencëtari dhe politikani Rexhep Meidani. Ai ka fituar dje, me shumicë votash, duke sfiduar të gjithë nën 75-vjeçarët e Asamblesë së Akademisë. Në bazë të ligjit të ri, të gjithë ata anëtarë nën moshën 75-vjeçare janë kandidatë potencialë për kreun e Akademisë. Ndër ta edhe shkrimtari i njohur, Ismail Kadare, i cili e ka bojkotuar mbledhjen për zgjedhjen e kryetarit të ri. Kështu, nga 26 anëtarë të Asamblesë së Akademisë, 18 ishin prezentë. Me 16 vota pro dhe 2 kundër, Meidani është shpallur fitues. Ai ka sfiduar edhe ortakun politik, Skënder Gjinushi.

Ish-presidenti i Republikës, në vitet 1997-2001, Rexhep Meidani do të dekretohet në postin e kryetarit të Akademisë së Shkencave nga Presidenti aktual, Bamir Topi. Meidani zëvendëson akademikun Ylli Popa, i cili për shkak të moshës, por edhe të konsumimit të dy mandateve, u largua nga drejtimi i Akademisë. Në fakt, mandati i Popës kishte skaduar që në muajin maj, por për shkak të shqyrtimit të ligjit nga Gjykata Kushtetuese, zgjedhjet u shtynë për në nëntor. Akademikët paditën ligjin, pasi u hiqte edhe të drejtën e votës atyre që ishin mbi moshën 75 vjeç. Kushtetuesja u shpreh pro tyre, ndaj në votimin e djeshëm kanë marrë pjesë të gjithë akademikët, anëtarë të Asamblesë që ishin prezentë. Sekretari shkencor i Akademisë, Eduard Sulstarova, tha për "Shqip", se "për arsye personale apo shëndetësore në zgjedhje ishin vetëm 18 anëtarë të Asamblesë së Përgjithshme të Akademisë së Shkencave". Me votë të fshehtë ata kanë zgjedhur profesor Rexhep Meidanin në krye të Akademisë për një mandat katërvjeçar. Po dje, ata i kanë paraqitur rezultatin e zgjedhjeve Presidentit të Republikës, Bamir Topi, i cili pritet të dekretojë këto ditë kryetarin e ri të Akademisë. Sulstarova sqaroi se me ligjin e ri Akademia do të ketë një nënkryetar, nga dy që ka aktualisht. Meidani do t‘i propozojë Asamblesë kandidaturat për këtë post. Kjo e fundit, me votim të fshehtë do të zgjedhë gjatë këtij muaji nënkryetarin e ri. Ky funksion, tani, kryhet nga juristi Luan Omari dhe inxhinieri Farudin Hoxha.

Kryetari i ri i Akademisë mban titullin profesor doktor dhe ka kryer kërkime në fushën e fizikës. Ai vjen në këtë post kur Akademia e Shkencave do t‘i nënshtrohet një reformimi total, por që s‘do të ketë më peshën e mëparshme. Me ligjin e ri të miratuar nga mazhoranca qeverisëse, Akademia e Shkencave nuk do të ketë në varësi 12 institutet kërkimore shkencore. Këto të fundit do të kalojnë nën juridiksionin e universiteteve. Miratimi i ligjit të ri ka futur në kolaps Akademinë dhe institutet, ku punonjësit shkencorë janë prej muajsh pa rroga. Rexhep Meidani nuk ka vetëm një karrierë të pasur shkencore, por edhe politike. Ai është anëtar i Partisë Socialiste që nga viti 1996. Në zgjedhjet e vitit 1997 ai zgjidhet deputet dhe në 24 qershor 1997, me propozim të PS-së, Parlamenti e zgjedh President të vendit, duke zëvendësuar në atë kohë Sali Berishën. Kohët e fundit, Meidani gjendet i angazhuar si profesor dhe politikan. Pranë PS-së drejton fondacionin "Qemal Stafa", ndërsa vazhdon të japë mësim në Universitetin e Tiranës.


KANDIDATET PER KRYETAR

Ismail Kadare

Gudar Beqiraj

Jorgo Bulo

Jani Thomaj

Dhimitër Haxhimihali

Skënder Gjinushi

Eduard Sulstarova

--

[Duaje Siveten]

Mos u shqetesoni shume, o te nderuar forumiste blu e roze!

Sot e ka radhen mejdani, neser saliu.

Kur te "zgjidhet" saliu, nuk do te kete me sahanlepiresa.

Po edhe fatosi ka ca tituj - mbase do ta marre akademine pas saliut, sepse eshte caze me i ri!

Pastaj nuk e di se si do benet.