K. Frasheri: Ismail Kadare, i subvencionuari i diktaturës

[DYDRINAS]

A ekziston kufiri midis morales dhe imorales?

Nikolla SUDAR*

Në historinë e një populli ka periudha sa të errëta, aq edhe të ndritura, sa heroike, aq edhe denigruese. Dhe pikërisht këto bëma, nga të dyja kahjet i kanë bërë njerëzit, të nisur nga bindje e interesa madhore kombëtare, apo egoiste e vetjake. Prirja e çdo kombi është që ikonat e tij t'i ngrejë në piedestal, t'i respektojë, dhe t'i mbrojë nga denigrimet keqdashëse. Kjo është arsyeja që të sotmen nuk mund ta gjykosh në asnjë mënyrë, pa vështruar të kaluarën, sepse mbetesh pa tabanin e së vërtetës historike. Por ç'ndodh tek ne, në realitetin tonë? Këtu mbisundojnë paradokset, logjika e mirëfilltë objektive shpesh i lëshon terren absurdes dhe ireales. Pikërisht kjo gjë duhet ta shqetësojë shoqërinë tonë të sotme, sepse me revanin e përdhosjes së vlerave, i bëhet shërbimi më i mirë atyre që spekulojnë me situatën, që rrahin gjoksin për liri shtypi, por që e shfrytëzojnë situatën vetëm për interesa personale egoiste, duke i bërë një dëm të pallogaritshëm vendit, popullit, të sotmes dhe sidomos të ardhmes së tij.
Nuk kam ndër mend të mbroj kolosin Kadare, sepse atë e ka marrë në mbrojtje vepra e tij madhore dhe e pavdekshsme, sepse atë e mbron konsiderata e jashtëzakonshme e miliona lexuesve në të gjithë botën, të cilët e adhurojnë gjeniun e letrave shqipe. Deri më tani nuk kam pasur nderin e madh të njihem personalisht më të madhin Kadare, megjithatë jam njëri nga të shumtët, që e quaj "mrekulli të këtij vendi", njeriun, që si askush deri më sot, e ka ngritur aq lart lavdinë e këtij vendi.
Në shtypin e përditshëm gjen vlerësime nga më të goditura, por edhe denigrime nga më mostruozet për këtë ikonë, mund të them, të shenjtë të Shqipërisë, për të cilën kemi detyrë të gjithë ta vlerësojmë dhe ta mbrojmë nga çdo sulm i inskenuar qëllimkeq. Çfarë "faji" na paska bërë z. Kadare? Apo se mbështeti idenë e kahershme të hapjes së dosjes për ata të ashtuquajtur "baballarë të kombit'', të cilëve u djeg ky fakt? Apo sepse kritikoi qëndrimin e mbajtur në drejtim të përpjekjeve që po thellohen për rehabilitimin e diktatorit Enver Hoxha? Shqipëria e Mesme ka një shprehje mjaft kuptimplote: "Kush leu, mendjen e vet pëlqeu". Kjo është e vërtetë, sidomos në planin vetjak, por kur bëhet fjalë për interesa madhore, kur bëhet fjalë për identitetin e vendit, "pëlqimi" duhet të ketë cak, madje edhe të patolerueshëm për t'u kapërcyer. Me gjuhën e vet metaforike dhe aftësinë e tij gjeniale I. Kadare, ka arritur jo vetëm të mbijetojë në periudhën e diktaturës, por edhe të na japë vepra të mrekullueshme, që na mbanin gjallë shpresën, në atë zymtësi që sundonte kudo, vepra, që sot janë futur në fondin e artë të kulturës botërore. Jo më kot shtypi Perëndimor i asaj kohe shkruante për të: " … I. Kadare është shkrimtar borgjez, që shkruan në një vend komunist". Vetëm fakti që krijimtaria e tij është e përkthyer në mbi dyzet gjuhë të botës, vë përpara përgjegjësisë morale cilindo qytetar të vendit, që e do sadopak atë, t'i anashkalojë të ashtuquajturat "gabime" në jetën e gjeniut Kadare. Të gjithëve na kujtohet personaliteti i jashtëzakonshëm, njëri nga më të mëdhenjtë në tërë historinë e Gjermanisë dhe të Evro-pës së Pas-luftës, kryeministri i Bavarisë, miku i madh i Shqipërisë, i paharruari Jozef Shtraus. Çfarë ndërmori ai në vitet '80? Ta nxirrte Shqipërinë nga kriza, ta zhvillonte atë dhe, pse jo, ta kthente vendin në një "Zvicër të vogël". Por diktatura në vend ia mbylli derën për të keqen e këtij populli. Në bisedat private Shtrausi është shprehur se kishte qenë i imponuar të merrte pjesë në radhët e rinisë naziste "Hitlerjungen" (ndonëse bindjet e tij ishin kundër regjimit). Por koha atëherë të jepte dy alternativa: ose të futeshe në rininë naziste, ose të pranoje ekzekutimin apo golgotën e kampeve të përqendrimit. Mirëpo mentaliteti primitiv komunist do t'i kundërvihej këtij burri të madh shteti, këtij demokrati të rrallë. Në një bisedë private, njëri nga të mëdhenjtë e nomenklaturës, gjoja me shaka, i drejtohet: "Zoti Shtraus, akoma e kam në shpatull plumbin tuaj të kohës së luftës". Ky njeri i madh, iu përgjigj me shumë dashamirësi: "Zoti …. Evropa e ka plumbin tonë në ballë, por gjithçka e ka hedhur pas krahëve, sepse ndryshe nuk do të kishte progres dhe të ardhme për të". Pa pyeteni Shenjtërinë e Tij, Papën Benedekti i 16-të, nëse ka bërë pjesë në rininë militariste të kohës së vet? Mos vallë, sipas logjikës esktremiste shterpë, për këtë arsye ai nuk duhet të ishte sot udhëheqësi shpirtëror i katolicizmit? Është për të ardhur keq sesi është e mundur që njerëz të arsimuar, të penës, që hiqen si "intelektualë me peshë të periudhës bashkëkohore" përpiqen të denigrojnë figura të tilla, që i bëjnë nder çdo kombi, madje edhe tërë kulturës botërore, siç është kolosi Kadare. Duke lexuar insinuata nga më banalet, të bie në sy sesa shumë spekulohet me lirinë e shtypit. Sidomos disa media të shkruara spekulojnë rëndë me probleme intime familjare, duke harruar postulatin e famshëm, se "liria jote shkon gjer atje, sa të mos cenohet liria e tjetrit". Por këta "pronarë të lirisë së shtypit" nuk duan t'ia dinë. Prandaj logjikisht shtrohet pyetja: "Kush ua jep të drejtën të cenoni intimitetin e cilitdo qytetar?" Shumë spekulohet me të ashtuquajturën "e drejta për të kritikuar cilindo" qoftë ai edhe personalitet i shquar i vendit. Në parim duket e drejtë, por në situatën që ne kalojmë, me morinë e problematikës që ka vendi, vallë me çfarë do të përfaqësohet ky vend në botë? Me korrupsionin "famoz"? Me krimet galopante? Apo me varfërinë e tejskajshme? A nuk është detyrë madhore e çdo qytetari që, të paktën, figura të tilla të shkëlqyera si Ismail Kadare (sidomos për periudhën që po kalojmë), të vlerësohen e të mbrohen me fanatizëm nga secili, sepse ai e ka ngritur kaq lart kombin e vet? Por ja që disa organe të shtypit "objektiv" (që me dashje apo dashje mohojnë identitetin e vet), sulen si të tërbuar mbi këtë njeri të paarritshëm të letrave shqipe dhe patriot të madh të vendit të vet. Me të drejtë shtrohet pyetja: "Zotërinj gazetarë, a ka diçka të shenjtë në botëkuptimin tuaj, që i vlen së tanishmes dhe së ardhmes të këtij vendi?" Dikë prej jush e mundon pa masë cmira nga fama e tij e përbotshme dhe nën petkun e gazetarit, kujtoni se jeni Davidi dhe se mund të ndesheni me gjigandin Kadare, duke u vënë kështu në një pozitë tepër mjerane. Një i huaj paradokohësh më bëri këtë pyetje: "Cili, sipas jush si historian, është njeriu më i shquar i këtij vendi?" Unë iu përgjigja (gjithnjë në planin personal): "Sipas meje nga ana kronologjike i pari vjen Skënderbeu, i cili arriti që për afro një çerek shekulli të mbrojë vendin e tij dhe të mbulojë me turp fuqinë më të madhe botërore të kohës, siç ishte Perandoria Turke. I dyti, vjen Ismail Qemali, që pas një robërie 500-vjeçare shpalli mëvehtësinë e Shqipërisë. I treti (gjithnjë nga ana kronologjike), vjen Ahmet Zogu, i cili në kushte jashtëzakonisht të vështira arriti të krijojë shtetin modern shqiptar, pastaj vjen bamirësja e madhe e të gjithë njerëzve në nevojë, Nënë Tereza dhe i pesti është Ismail Kadare. Por askush deri më sot nuk ka arritur ta ngrejë aq lart lavdinë dhe dinjitetin e Shqipërisë në botë, siç ka bërë Ismail Kadare".
Ja disa konsiderata për gjeniun e letrave:
Në gazetën "Kotidien de Pari", të shtatorit 1989, shkrimtari i njohur Alen Boske, nën titullin: "Jurisë së çmimit Nobel: "Votoni për Kadarenë", ndër të tjera shkruan:
"Kadare është një shkrimtar i jashtëzakonshëm… Jo, jo, nuk duhet të dridhemi nga frika, sepse, pikërisht ky vend, sado që është ndryshe nga Suedia dhe Franca, ka lindur një gjeni të tillë. Kadare është i njohur në tërë planetin, çështja është, nëse e dinë kudo sesi duhet t'i afrohesh atij për ta dashur, sepse, duke e nderuar atë, nuk nderoni Kadarenë, por veten tuaj".
"Nëse çmimi Nobel për letërsi ka sadopak kuptim, ai duhet t'i jepet urgjentisht shkrimtarit më të madh, që akoma jeton: Ismail Kadaresë, - ka shkruar Marsel Pezhi, në janarin e vitit 1990. - Askush si Ai, nuk është në gjendje sot të zotërojë kohën e historisë, që të gjejë në jetën e përditshme përjetësinë e miteve, që nga realiteti të ndërtojë legjendën. Duke e gjykuar në tërësi, Ismail Kadare flet vetëm për Shqipërinë, por sipas mënyrës sesi Homeri fliste për Greqinë, e nëpërmjet veprës së tij, ky vend i pazakontë i shqiponjave, ky popull i vogël, por i panënshtruar, në mënyrë të habitshme arrin deri tek universalja, tamam sikur të ishte shndërruar në një metaforë thelbësore të aventurës së njerëzimit"
Por sot Kadare, është shfaqur tamam ashtu siç është në të vërtetë në thelb dhe shumë njerëz do të befasohen kur të zbulojnë sesi ky njeri "i regjimit" ka vuajtur nga po ai regjim dhe se çfarë ka qenë i detyruar të durojë në emër të krijimtarisë së tij. Edhe pse nuk doli hapur si Haveli, me veprat e veta ai, megjithatë, njëlloj, në mos edhe më tepër, ka kontribuar për çlirimin e vendit të vet nga shtypja e diktaturë"s.
Në gazetën "Lë Mond" të datës 31 mars, Besnik Mustafaj, krijues i "Forumit për të drejtat e njeriut", është shprehur: "Ju, francezët, nuk mund ta kuptoni se ç'ka bërë ai për ne, se ç'do të ishim ne pa të".
Ndërsa Sali Berisha, kryetar i Partisë Demokratike, me entuziazmin më të madh deklaron: "Ismail Kadare është në zemrat tona, qoftë ai në Paris, Nju-Jork apo Romë. Ai është në thelb të qenies sonë".
"Kadare prej kohësh ka hyrë në selektimin botëror. Pa llogaritur publikimin e kohëve të fundit në gjuhët kineze dhe koreane të "Gjeneralit…", ai është përkthyer në mëse dyzet gjuhë të huaja. Shkrimtari me përmasa botërore është nderuar me urdhërin e lartë francez të "Legjionit të nderit" dhe është fitues i çmimit britanik, duke lënë pas katër nobelistë. Kadare është përqasur me Homerin dhe Danten, me Shekspirin dhe Servantesin si edhe me një sërë nobelistësh të racave e kombeve të ndryshëm. Duke qenë vetë disa herë kandidat i çmimit Nobel, ka arritur të arshivojë të gjitha çmimet e mundshëm ndërkombëtarë". (revista "Kult" e datës 18 maj 2006.
Një sygjerim i vogël për ju, të nderuar gazetarë:
Paradokset në jetën tonë (për fat të keq) janë bërë diçka tepër e zakonshme. Shfleton në mëngjes shumicën e shtypit dhe të befason e indinjon kronika e zezë, e cila, jo vetëm që zë goxha vend, por shpesh me të ndeshesh edhe në faqen e parë të mjaft gazetave, si edhe konflikte nga më skandalozet. Po pse, mor të bekuar, vallë ky vend nuk paska asnjë arritje, nuk paska asgjë pozitive si brenda dhe jashtë, nuk paska asgjë të mirë, por vetëm të këqija? A nuk e kuptoni se për hir të një mikrofitimi nga shtimi i tirazhit ju vetëm se njollosni dinjitetin e popullit dhe të vendit? Mbase ka ardhur koha që tolerimeve të tilla, që dëmtojnë rëndë imazhin e vendit t'u vihet fre. Po citoj fjalët e një gazetari të huaj: "Më habit një fakt shumë domethënës dhe skandalizues në shtypin tuaj të përditshëm. Si është e mundur që ju nuk njihni asnjë lloj rezervimi, saqë arrini të botoni fakte, të cilat dëmtojnë jo vetëm imazhin e vendit, por edhe interesat tuaja kombëtare? Në Shqipëri nuk ke nevojë të kesh agjenturë të huaj, mjafton të dërgosh një gazetar, i cili pa e prishur të shfletojë tërë shtypin tuaj të përditshëm, për të qëmtuar të dhëna nga më të pabesueshmet. Pra, thjesht duke pirë kafe në një lokal dhe, duke shfletuar shtypin e përditshëm, një gazetar i vetëm mund të kryejë detyrën e një agjenture të tërë".
A ju nderon diçka e tillë? E sotmja dhe e ardhmja pret shumë nga ju, bëjeni që e mira të propogandohet dhe e keqja të minimizohet; përpiquni që me penën tuaj t'i shërbeni vendit dhe popullit, ndryshe nga ata që dinë vetëm të përbaltin. Dikur historia do t'i kryqëzojë në shtyllën e turpit për "bëmat e tyre", në kundërshtim me interesat e popullit dhe me imazhin e vendit kudo në botë.

*Autori është historian dhe përkthyes

Gazeta Tirana Observer

[Hyllien]

Thashe po e hap njehere kete teme te shoh se c'behet. Megjithese kam linje relativisht te shpejte mu desh kohe qe te hapeshe faqja. Thashe me vete ... c'dreqin kane vendosur ketu, fotografira, video ?

Kur shof, carcafe carcafe carcafe. Por keto carcafe ishin 1/5 e te gjitha postimeve te temes, duke qene se tema ka 5 faqe te tilla qe ne brendesi mund te them pa frike qe secila nga keto mund te publikohet si liber vecant.

Sikur ta kishim kete dell per dicka tjeter, kushedi kur do ishim... car skandali, me car merren njerezit kur 90 % ska buk me honger.

[Llapi]

Letër e Hapur/ “Z.Kadare, pse nga kush u ekzekutua poeti Havzi Nela në 1989 - Shkruan: Liljana Hoxha




Letër e Hapur/ “Z.Kadare, pse nga kush u ekzekutua poeti Havzi Nela në 1989


Shkruan: Liljana Hoxha*

Kadare mbron Ramizin, i premtoi për President

“Pasi vdiq Mehmeti, Enveri na tha t’i qëndronim pranë për ta mbrojtur”



I adhuruari shkrimtari im me dimensione botërore, Ismail Kadare! Mbërritëm këtu ku nuk do desha kurrë! Edhe pse s’kam dashur të merrem me ju si person, detyrohem të merrem me ju si institucion. Sepse për rolin tuaj dje dhe për kumtet gjithmonë të diskutueshme, sot ju përbëni institucionin “Kadare” tepër special e kurioz si eksperiencë jo vetëm shqiptare por edhe e historisë botërore. Përderisa si fenomen keni kapërcyer çdo normativë që njeh e ka analizuar eksperienca botërore, për sa i përket raportit qoftë edhe prej detyrimit të shërbimit të poetit, apo artistit me pushtetin totalitar (Sartri etj). Në fillesat e mia të hapjes publike, si dëshmi thjesht e paimagjinueshme dot e totalitarizmit e papërfillshme kjo me vuajtjen e tërë popullit shqiptar, ju kam bërë thirrje juve personalisht e të urtit tjetër Godo, të rishikoni pozicionimin tuaj ekstremisht në revansh, për të marrë dimensionet siç ju takojnë, siç edhe mundeni për nga vlerat e për nga përgjegjësia juaj personale; atë të rilindasit në periudhën e tranzicionit, për të dalë me sa më pak dhimbje nga komunizmi e jo për t’u vetëvrarë rishtaz me antikomunizmin. Siç jam shprehur, nuk desha që t’ju rëndoja përkundrazi, ndaj një punim imi i vjetër bazuar tek “Pesha e Kryqit”, “Nga një dhjetor në tjetrin” dhe “Intervistë me A.Bosce”, ku stigmatizoj kumtet tuaja shumë të rrezikshme për popullin shqiptar, fle ende në sirtar. Sepse kam nevojë përsëri të iludohem tek ju, si nxitje për të ecur përpara sipas vizionit tim megjithë goditjet e parashikuara të deziluzionit, çka tek e fundit mbeten investim ndaj të vërtetës për rritje të mëtejshme. Këtë gjë se kam pretenduar nga Dritëro Agolli për vazhdimin logjik të rrugës së tij e për reflektime të natyrshme, të cilat sot na kanë ndodhur të gjithëve. Ju jeni pozicionuar me parathëniet e librave jo vetëm demaskues të krimeve të komunizmit, por edhe në përpjekje për të zbërthyer fajin kolektiv si “Zonja e zezë N.Hoxha” e Fahri Balliut , “Rrno vetëm për me tregue” të At Zef Pllumi dhe “Vilsoni e Genci” të Sadik Bejkos, çka nuk mjafton. Çfarëdo që ju personalisht keni akuzuar pas ’90-ës, nuk është e parëndësishme, por tek është tendencionalisht e fokusuar vetëm tek E.Hoxha e gruaja e tij, ju tradhton në mbrojtje të vetvetes në fajin në grup.

Ndërkaq, Alia gjoja antikomunist i orëve të para, përgatitet të ruajë po të jetë nevoja edhe me dhunë pushtetin komunist në atë pluralist (realizuar konkretisht në 97-ën e çka akoma të ngjarë). Gjë që ju jo vetëm e dinit më mirë se kushdo, por nuk pipëtitë kur kjo gjë plasi publikisht në mënyrë flagrante dy vjetët e fundit, me dokumentin famëkeq të fjalimit të tij me besnikët e byrosë së PPSHsë. Skandal ky politiko-mediatik i organizuar në sinkron, sot e ndoshta përgjithmonë me urdhër të Alisë jo vetëm nga opinionistët me kostume mediatike 7.000 dollarëshe në muaj prej xhentelmeni. Mendja e kombit është vetë ekzistenca e tij. Sekreti i rezistencës për t’u mos asimiluar kurrë nga pushtuesi apo edhe prej diktatit indokrinues komunist është origjinaliteti i intelektit kombëtar me përmbajtje filozofinë e mbijetesës : ngushëlluar me të mirën sado e pakët, për t’u ruajtur nga e keqja e paevitueshme sado e madhe të jetë. Sekreti i kësaj mençurie në komunizëm rridhte në mënyrë të padiskutueshme prej arsyes madhore të besimit në pjesën më të madhe të popullsisë tek pushteti, se socializmi ishte si demokraci e shumicës ish-të shtypur nën diktatet ndaj pakicës ish-shtypëse. Degjenerimi nga ideali socialist në ethet e luftës për pushtet, sollën totalitarizmin më të egër në Evropë. Mashtrimi i shqiptarëve me emër të barazisë e të politikave sociale e të pushtetit të popullit, rezultoi flagrant. Kundrejt këtij ndërgjegjësimi, askush nuk mund të mohojë që fajtore e drejtpërdrejtë me aktivitet të progresit gjeometrik pas viteve 70 e sidomos pas vdekjes së E.Hoxhës, ishte nomenklatura, pjesë vendimtare e më kualitative e mendjes së saj ishit ju, madje funksionar i lartë me përgjegjësi të drejtpërdrejtë ideologjike (si shkrimtar) e ligjvënës si deputet në partinë shtet. Justifikimi se s’kishit si të mos pranonit përgjegjësi të tilla në diktaturë, gënjen sot vetëm të rinjtë për çka ekzagjerohet intensivisht. Petrit Skënde, një nga miqtë e mi më të respektuar, akademik e nëndrejtor i Institutit të Lartë Bërthamor (ju siguroj se është persekutuar si i tillë nga R.Alia e N.Hoxha, apo siç thuhet rëndom nga “segmente të caktuara” deri edhe të pushtetit) emërohet nga E.Hoxha si rektor i Universitetit të Tiranës. Ai nuk e pranon me motivin se donte të mbetej vetëm në profilin e vet të shkencëtarit. Edhe pse i vrenjtur, E.Hoxha më thotë se “ia kishte plotësuar dëshirën mikut tim, për çka i lutej në letër dërguar personalisht atij vetë”. Njëkohësisht, “disidenca” potenciale e juaj siç e dini edhe ju, njihej mirë nga E.Hoxha. Ju thoni që me burgosjen e familjes Shehu jeni ndodhur me të drejtë para rrezikut më të madh të jetës tuaj. Por ju duhet të “harroni” që Sokoli dhe unë, menjëherë pas vdekjes së M.Shehut iu përgjigjëm për herë të parë dëshirës suaj të vjetër për t’u afruar me porosi të drejtpërdrejtë të E.Hoxhës. Kjo posaçërisht për t’ju ruajtur nga ekstremizmi apo nga segmente të caktuara të Sigurimit të Shtetit, siç pohoni dhe ju. Natyrisht që ju duhet të “harroni” edhe se si më pyesnit tek pinim kafe në hotel “Dajti” se çmendon E.Hoxha për ju, ndërsa ju siguroja që ai e vlerësonte si krenari kombëtare potencialin tuaj si shkrimtar i shquar në botë. Interpretimet nga “pushteti” juaj post komunist që ndoshta ai nëpërmjet jush kënaqte vetëm vanitetin, por e nuk rrezikonte pushtetin, s’kanë asnjë rëndësi përpara faktit.
* * *
Është e pamundur të pranohet ende që të shtrohet mbrapshtësisht ky problem thelbësor që na ka plagosur prej 60 vjetësh edhe nga filozofë të arrirë që shprehen si pa të keq : “ Preferoj më mirë që të kem tani, sot, në duar letërsinë e madhe të Kadaresë, shkrimtarit tim më të lexuar, sesa të kisha monumentin e Kadaresë, të martirizuar si person nga mokrra e përgjakshme totalitare”. Sikur s’do të dëshironte vërtet kush që ju z.Kadare të ishit sakrifikuar prej diktaturës. Jam e sigurt prej instinktit human por edhe për dimensionet e tij si publicist, se as Lubonja, (akuzuar nga ju për bashkëpunim me N.Hoxhën, ndërsa nga unë për R.Alinë) nuk pretendon këtë, tek e sheh së fundi më thellë problemin e dekomunistizimit psikologjik e praktik të përgjithshëm, çka kurrsesi s’mund të vijë prej barazimit ( realisht transferimit) të fajit vetëm tek simboli hierarkik komunist. I konsideruar si bllokmen dhe pjellë e nomenklaturës, përbën paradoksin tuaj të radhës (së qenit ju vetë i tillë prej ambicies së karrierës duke shfrytëzuar madje përveçse dhe kryesisht familjen Shehu, familjen Hoxha, Alia, Çarçani, Myftiu etj) pa respektuar as burgun e tij, për çka cilido të ketë qenë në rini, është sot padyshim më i vërtetë e i motivuar se ju. Ndaj argumente të tilla në vetëmbrojtje të verbër, do t’ju duhet t’i kurseni se janë bumerang për ju, për çka sërish s’dua të ndalem për të mos ju rënduar më tepër edhe në këtë pikë . Në këtë hamulli, Shaban Sinani merr përsipër me histeri të “vërtetojë” luftën e klasave të “enveristëve” ndaj jush. Si ish- gazetar i “Zërit të Popullit”, pas vdekjes së E.Hoxhës, këshilltar e kalemxhi i R.Alisë ( për interesa të përbashkëta të derivonëshme edhe i familjes Hoxha) më pas drejtor i AKSH-së, zgjedh pikërisht momentin përpara gjykimit të krimeve të komunizmit sipas Rezolutës së Këshillit të Evropës, të transferojë fajin e R.Alisë tek E.Hoxha i vdekur. Ndërsa për sot tek N.Hoxha, e regjur tashmë me 86 vite mbi supe. Falsifikator dokumentacioni në favor të R.Alisë po aq sa Paskal Milo, e sakrifikon këtë të fundit si ushtar të N.Hoxhës. Siç kisha parashikuar e analizuar, R.Alia po e braktis edhe politikisht N.Hoxhën jo thjesht në linjën si “persekutorja” juaj. Sinani kaq pranë R.Alisë sa të dijë regjistrimin e dialogut të N.Hoxhës në lidhje me ju, duhet të dijë në mos ua them unë që menjëherë pas vdekjes së E.Hoxhës, si sekretar i parë i PPSH-së dhe President i Republikës, R.Alia i propozon N.Hoxhës ta zëvendësojë në postin e lënë prej tij si shef i Propagandës. Me insistim të Sokolit që familja e E.Hoxhës s’duhej kurrsesi më të influenconte në fatet e vendit, N.Hoxha preferon megjithatë të drejtojë organizatën më masive; atë të Frontit Popullor. Qenia juaj si zëvendës nuk mund të kishte problem për të, sepse ajo vetë ju ka ardhur për vizitë në shtëpi, kundrejt kritikave të vjetra nga poshtë të fanatikëve komuniste. Ndaj besoj se ajo thjesht nuk ka qenë e përgatitur kur ju “shtypët” butonin e metamorfozës suaj të deklaruar në mbledhjen e Frontit. Sepse siç e kam thënë shpesh ( madje edhe asaj vetë), R.Alia e ka përdorur dhe minuar pas shpine. Këto dëshmi i solla duke dashur ta shtroj problemin drejtësisht: Si është e mundur që “pushteti” juaj të mos dojë të përfillë faktin qoftë edhe të të “vetmit” gabim tuaj taktik, të demonstrimit të paprecedent të revanshizmit antikomunist brenda 24 orëve në vitet 90-të, prej poetit që i këndoi jo thjesht lavdishëm, por më bindshëm se askush tjetër E.Hoxhës, partisë e socializmit ? Duke përdorur fatalisht jo vetëm autoritetin si shkrimtar i shquar, por për arsye tashmë të njohura sado të maskuara të nëpërkëmbni edhe dinjitetin tuaj. Në mospërputhje të rezultatit sipas skenarit tuaj, ju detyroheni thjesht prej inatit ta lini Shqipërinë. Sepse, sidomos inteligjenca qoftë e lidhur me interesa apo me besim të mirëfilltë, në atë epokë mund e duhej gradualisht të evoluonte për domosdoshmërinë historike të rënies së komunizmit së paku pas viteve 80-të. Mundësi kjo sa reale aq edhe alibike, e përkryer para njerëzve të sinqertë e të pasinqertë (çka solli të domosdoshme për shembull, kërkimin e ndjesës publike nga ana e znj.Çuli). Ndaj mbetet kjo skutë e errët e juaja, e papranuar kurrë, por e njohur nga të gjithë; bashkëpunimi i ngushtë me R.Alinë, që ju të jepnit sinjalin e parë të rënies së komunizmit. Ai ju la në baltë për premtimin që do të ishit Presidenti i parë pluralist. Ndaj për “pushtetin” tuaj, sot ai mbetet vetëm anekdotik si frikacak, kështu që ju nuk mund ta akuzoni dot më tepër. Për zhvillimet e sotme ka rëndësi vetëm reputacioni për ju tëdy, ndërsa planin e “shpëtimit” e keni të përbashkët pikërisht në sakrifikimin e N.Hoxhës, vetëm e vetëm se ndodhet në cilësinë e gruas së E.Hoxhës, duke fshehur kështu turpshëm bashkëpunimin me të pas viteve 85 e në vitet 90.

***
Detyrimin për të dhënë shpjegime publike pas debateve të provokuara çuditshëm nga ju vetë duke mos përfillur tjetrin, dëshiroj ta konsideroj më në fund xhentilesë nga ana juaj por edhe fitore substanciale të demokracisë vetëm nëpërmjet opinionit publik. Mjerisht, sinqeriteti juaj i mirëfilltë spikati dhunshëm kur deklaruat se ju jeni thjesht shkrimtar, e kjo s’do të thotë se keni ndonjë kontratë me popullin. Kjo deklaratë korrekte sot vetëm për ekonominë e tregut, ishte jashtëzakonisht cinike e fyese ndaj vetë piedestalit që ju dha epoka e realizmit socialist, ku përfaqësues kryesor sidomos për edukimin e brezit të ri edhe në tekstet shkollore ishit ju. Çka ju nuk e “pretenduat”; pra s’është “faji”, por “merita” e juaj së qeni nëpër reshta njëherësh antikomunist, e cila e justifikon “pushtetin” tuaj sot. Teksa s’kishte nevojë për deklaratë të tillë për çka ndihej, ju e dini se ka pasur poetë disidentë të mirëfilltë që nuk arritën të kishin nderin të bënin kontratë morale me popullin e tyre, duke mbetur anonimë prej diktaturës, por që ruajtën me çdo çmim kontratën me lirinë e tyre. Ndaj do t’ju lutesha të ndërmerrni zbardhjen e terrorit masiv ndaj poetit Havzi Nela, në gusht të vitit 1988. Ju e dini më mirë se unë që me urdhër të R.Alisë, trupi i tij mbeti i varur në funksion të terrorit e panikut psikologjik, për 3 ditë në sheshin e Kukësit. Nëse gjatë genocidit komunist firmoste Manush Myftiu, padyshim për rastet kryesore me dijeni apo “urdhër” të E.Hoxhës, me çfarë urdhri u detyrua të firmosë R.Alia personalisht, ekzekutimin e djalit të ri, por i plakur burgjeve, pikërisht kur ju do të inicionit rrëzimin e sistemit totalitar dhe shpresën e demokracisë. Po genocidin e Alisë në kufi (për çka burgoset sa për sy e faqe nga Berisha), kur vrau me të pabesë prapa shpine djemtë e nënave pasi u kishte falur lirinë, e ka urdhëruar N.Hoxha ?!
***
Sikur vetëm këtë çështje të përfaqësoni në analizat apo veprat tuaja, do të ishte shërimi i përgjithshëm. Sepse regjimi personifikohet me E.Hoxhën. Por faji s’ishte vetëm i tij, por i R.Alisë, i N.Hoxhës (mjerisht për aktivitet të saj) sipas hierarkisë i të tjerëve me radhë, i juaji z.Kadare si përfaqësues i të gjithë nomenklaturës politike të vjetër e të re. Për çka i njëjti faj i konvertuar në mënyre monstruoze me antikomunizëm në vend të pajtimit kombëtar, po na vret ndoshta më egërsisht midis nesh.

Liljana Hoxha* është grauja e Sokol Hoxhës djalit të Enver Hoxhës

[Llapi]

Shkëlqimi dhe rënia e shokut Kadare - Shkruan: Xhevat Bislimi



Shkëlqimi dhe rënia e shokut Kadare

Shkruan: Xhevat Bislimi

Dita-ditës shkrimtari ynë i madh, Ismail Kadare, po bëhet “çështje” debatesh të nxehta midis atyre që janë “për” dhe atyre që janë “kundër”. Nismë e këtyre debateve është bërë vetë Kadareja me “politikat”, me shkrimet dhe me intervistat e tij të shpeshta për çështje të “nxehta” nga e kaluara dhe e tashmja shqiptare. Në këtë debat janë përfshirë njerëz pothuajse nga të gjitha shtresat e shoqërisë shqiptare.
Shkas për përfshirjen time në këtë debat u bë ardhja e Kadares në Shqipërinë Verilindore (Kosovë). Jam i ndërgjegjshëm se letërsia nuk është “zanati” im, prandaj edhe nuk do të merrem me shkrimtarin, “gjeniun e letrave shqipe”, por me njeriun dhe “politikanin” Kadare. Është shumë e qartë se Kadareja “si shkrimtar është gjeneral…” (Qosja), por për Kadaren njeri dhe “politikan” mendoj se ka çka të thuhet dhe duhet të thuhet pa frikë, se do t’ia hamë hakun. Në fund të fundit, kush, kur dhe ku e ka thënë se Ismail Kadare nuk është shkrimtar i njohur dhe i madh i letërsisë shqiptare? Ulurimat, thirrjet dhe përpjekjet e një grupimi njerëzish që ta « mbrojnë » Kadaren nga çdo kritikë dhe ta himnizojnë çdo fjalë, mendim, sjellje dhe angazhim të tij nuk e ndihmojnë demokratizimin dhe pluralizmin e ideve, mendimeve, nismave dhe politikave në botën tonë shqiptare, nuk e ndihmojnë as Kadaren të dal nga kjo gjendje… « Rasti Kadare », « ikjet masovike nga atdheu », « dosjet », « shamitë », « mjekrrat », minaret që po « kërcënojnë » qiellin, etj. janë dëshmi të mjaftueshme për të kuptuar se shoqëria shqiptare (Shqipëria Natyrale) po përpëlitet në një krizë të thellë (edhe) morale… Nuk po ndalem në shkaqet që quan në këtë krizë, por dua të themë se është nevojë e ngutshme të hapet debat i gjerë, i thellë dhe gjithpërfshirës (pa doreza) brendashqiptar. A është shoqëria jonë e zonja të përballet me një debat të këtillë ? A e kemi burrërinë, pjekurinë, guximin qytetar dhe intelektual, kulturën dhe qytetarinë e nevojshme që të zhvillojmë debat me argumente « për » dhe « kundër » për cilëndo çështje, që e mundon dhe intereson shoqërinë tonë shqiptare? Shkrimet, intervistat dhe angazhimi i Kadares dhe “sejmenëve” të tij nuk janë inkurajuese… Megjithatë, bota shqiptare, qoftë edhe me këtë shkallë të njohjes dhe përvetësimit të vlerave bashkëkohore të debatit dhe dialogut qytetërues duhet të « shpërthejë » pa humbur kohë. Përpjekjet për të vendosur monopolin mbi të vërtetën, mbi politikën, mbi të drejtën, mbi ideologjinë, mbi median dhe mbi mbarë shoqërinë janë shumëherë më të rrezikshme se debatet e nxehta, inatçore dhe të « egra » për çështje që herë-herë prekin substancën kombëtare…
Krejt ajo që ka ndodhur pas vitit 1990 në Shqipërinë Natyrale ka nevojë të hulumtohet, analizohet dhe trajtohet me gjakftoftësinë e studiuesit shkencor. Në këtë vorbull ngjarjesh duhet parë dhe analizuar edhe roli i Ismail Kadares. Përpjekjet dhe angazhimi i tij i përqëndruar për ta shpjeguar çdo fatkeqësi kombëtare ekskluzivisht me “regjimin komunist” dhe Enver Hoxhën edhe pas njëzetë vjetësh nuk është bindës dhe pa HILE. Nuk është bindës, sepse i njëjti njeri në një kohë kur ishte më i ri dhe më i kthjellët u angazhua me shkrime, fjalime, seminare dhe libra të na e mbushte mendjen se “arti borgjez, shkruante Kadare, përpiqet sot të krijojë një model të ri antiheroi, një autsajdër (ai që është jashtë), siç e kanë pagëzuar në Perëndim. Ky autsajdër, i cili mbush librat, skenat dhe filmat e botës borgjeze e revizioniste, mishëron ikjen nga bota jonë, dezertimin e turpshëm nga koha. Ai nuk është ndonjë shpikje e re; përkundrazi, rrënjët e tij duhet t’i kërkojmë thellë tek Bibla dhe Kurani, këto puse të pashtershme ideshë reaksionare”. Atëherë, a iku Kadare në vitin 1990 nga bota e tij? A ishte ky dezertim i tij nga koha? Është me hile, sepse Ismail Kadare, dikur ishte vetë protagonist i “diferencimeve” dhe “anatemimeve” të kolegëve të tij, që mendonin ndryshe. “Nuk është e rastit, thoë Kadare, që pseudoshkrimtari dhe armiku i partisë Fadil Paçrami i linte të mbushura pseudodramat e tij me hije dhe jo me njerëz. Nuk është e rastit që ai bashkë me Todi Lubonjën ishin kundërshtarë të tërbuar të karakterit kombëtar në artet tona. Në poezi, F. Paçrami urrente figurën e baballarëve, në skulpturë figurën e nënës, në prozë përbuzte plakat shamizeza. Ai tmerrohej nga figura e Skënderbeut më keq se një pasha turk. Pra, ai nuk duronte dot asgjë që kishte lidhje me themelet e popullit dhe të kombit. Nga kjo pikpamje ai të kujtonte ata pseudodijetarë të Ishullit të Laputëve, për të cilët Suifti tregon se kërkonin të shpiknin një metodë për të filluar ndërtimin e shtëpive nga çatia. Djathtizmi i T. Lubonjës e F. Paçramit, kozmopolitizmi, urrejtja për folklorin dhe antishqiptarizmi i tyre, treguan dhe një herë se lufta e klasave në terrenin e letërsisë dhe të arteve është e gjallë dhe do të jetë e tillë për një kohë shumë të gjatë. Si pjesë përbërëse e mekanizmit të revolucionit, realizmi socialist ka pasur, ka dhe do të ketë po ata armiq që ka revolucioni. Tërbimi i tyre, rrufetë që ata lëshojnë mbi të, nuk tregojnë gjë tjetër veçse fuqinë dhe rrezikshmërinë e tij për klasat sunduese. Akuzat për gjoja ngushtësinë e tij, për pamundësitë e tij, për rregullat kufizuese që i shkurtojnë jetë, koha i ka hedhur dhe do i hedhë poshtë njerën pas tjetrës. Realizmi socialist është art i së ardhmes. Asnjë art i gjertanishëm nuk mund të jetë i krahasueshëm me të për nga mundësitë, epiciteti, thellësia, dramaciteti dhe niveli i lartë ideoartistik. Këtë omnipotencë ja jep atij revolucioni komunist. Liria që zbërthen revolucioni është më e madhja liri që është parë ndonjë herë mbi këtë rruzull, sepse ajo është liri e milionave. Përpara kësaj lirie zbehen si qirinj, liritë e tjera të kënduara apo të pakënduara në odetet e poetëve. Realizmi socialist si pjellë e revolucionit gëzon po atë liri të revolucionit. Ai nuk u bindet kanoneve, rregullave dhe dogmave, siç pretendojnë armiqtë e tij të hapur, ose miqtë e tij të rremë. Ai u bindet vetëm ligjeve të revolucionit, i njeh dhe i respekton ato ligje, dhe pikërisht në këtë qëndron jo dobësia dhe jetëshkurtësia e tij, por përkundrazi forca dhe pavdeksia e tij. Nganjëherë vetë ne shkrimtarët dhe artistët e realizmit socialist, nuk i njohim, ose nuk i përdorim dot mundësitë e pakufishme të këtij arti ». I « njëjti » Kadare sot kërkon (këmbëngul) dhe angazhohet për hapjen dosjeve të kohës së “regjimit komunist” !! Ky pasues i gjatë dëshmon se Kadare atëherë ishte avokat i “specializuar” i regjimit,kurse prokuror i atyre që u dënuan nga regjimi!! Sot, Kadare na paraqitet në rolin e avokatit të të dënuarve nga regjimi, nga njëra anë, dhe prokuror i regjimit të perënduar, nga ana tjetër !! Cilin Kadare të besojmë? Ku qëndron hileja e këtij angazhimi të Kadares? Hileja është e madhe… Në kohën që Atdheu shtron detyra të ngutshme dhe të vështira për kombin, Kadare angazhohet ta ndezë dhe ta mbajë të ndezur zjarrin e ndasive, urrejtjes dhe sherreve brendashqiptare. Po të ishte ndryshe, ai dhe politika që ai përkrah do të kërkonte hapjen e dosjeve të bashkëpunëtorëve të Serbisë, Greqisë, Italisë, Rusisë, Francës, etj. në vend të hapjes së dosjeve të bashkëpunëtorëve të shtetit shqiptar… Apo nuk kishte dhe nuk ka me bollëk nga soji i tyre ?
Në funksion të këtij angazhimi ishte edhe ardhja e Kadares në Shqipërinë Verilindore (Kosovë). Kush ka “lexuar” me vëmendje vizitën e tij ka mundur të kuptojë se ai ishte i «shtyrë» ta bënte këtë vizitë... Kadare me një gurë (vizitë) vrau dy zogj. E para, duke i dhënë përkrahje « grupit negociator » dhe politikave të tij jo fortë shqiptare (e thënë butë), Kadare doli kundër vullnetit dhe përcaktimit të popullit shqiptar të kësaj krahine të Shqipërisë Natyrale për liri, dinjitet dhe të drejta kombëtare e demokratike. E dyta, duke sharë MAJËN e inteligjencies së kësaj krahine shqiptare dhe të kombit tonë, Rexhep Qosjen, duke sharë dhe mallkuar intelektualin (si dikur Lubonjën, Paçramin, etj.), që u vu hapur dhe me krenari në anën e kërkesave, vullnetit dhe Luftës Antipushtuese Çlirimtare të popullit të tij të pushtuar, Kadare shau ndjenjat liridashëse dhe arsimdashëse të popullit shqiptar. Kjo u përjetua (e tillë ishte) si sharje për të gjithë ata shqiptarë (kudo që jetuan), që menduan, folën, shkruajtën, u përpoqën dhe luftuan për çlirimin e tokave të pushtuara të Shqipërisë. Përulja e tij para varrit të kryepacifistit, që shpalli dhe u përpoqë ta mbillte filozofinë e qëndrimit duarlidhur dhe të kapitullimit pa kushte në trojet e pushtuara shqiptare, nga njëra anë, dhe sharja e Qosjes, nga ana tjetër, ishin mesazh i qartë kundërshqiptar i kohës sonë. Kjo porosi tingëllonte në veshin e shqiptarëve: « Qëndroni urtë e butë (« tigani zbrazët »), rresht për një pas filozofisë pacifiste kapitulluese të Rugovës dhe « grupit negociator”, larg e më larg nga filozofia, fryma dhe politika liridashëse e Adem Jasharit, Fehmi Lladrocit, Rexhep Qosjes, Adem Demaçit, etj. !! » Vënia e shenjës së barazimit midis « pushtimit komunist » të Shqipërisë Londineze dhe pushtimit sllav të tokave të Shqipërisë (nga fjalimi i tij në Mitrovicë) tregon qartë se shkrimtari ynë i madh është i « kapur »… Si nuk u kujtua t’i thoshte dy fjalë për qytetin e ndarë shqiptar, Mitrovicën, dhe rolin e Francës së tij në këtë « allishverish », që po mbanë peng paqen, sigurinë dhe stabilitetin e Kosovës dhe të rajonit ? Jo zoti Kadare. Dielli me shoshë nuk mbulohet… Ju u munduat me një nervozizëm dhe me një siklet të brendshëm (« ik e ik Mojzi, veç ndërgjegjjes sate prapa s’të ndjek kush… ») ta nxirrnit Qosjen të « shtyrë » dhe të « kapur », por nuk të besoi dhe as të beson njeri… Kadaren mbase e mbanë shpresa se është i mbrojtur nga çdo anë (si në të shkuarën), prandaj edhe mund të thotë, të shkruaj dhe të bëjë « politikë » pa kundërshtarë. Por, megjithë monopolin e vendosur në politikën shqiptare, në media dhe në segmente të tjera të botës shqiptare, Kadare duhet ta kuptojë se kanë ikur kohërat e monopolit absolut dhe të absolutizmit. Bota po bëhet gjithnjë e më e vogël, kurse interneti e ka bërë komunikimin të lehtë dhe të papengueshëm nga regjimet…
I hyra këtij debati jo për ta « zbardhur » Qosjen dhe « nxirë » Kadaren, sepse si njëri, si tjetri për mua janë dy figura shqiptare (jo shqiptar e kosovar). Nuk kam për qëllim as të « nxijë » Rugovën dhe « grupin negociator » apo të « zabrdhë » Komandantin Legjendar, Demaçin, etj.. Ngjyrën e zezë apo të bardhë e zgjodhi secili « me dëshirën » e tij… Shkrimet, librat, intervistat, të mira a të këqija, Kadareja i bëri vetë dhe nuk ka asnjë të drejtë të “ankohet”. Ja çfarë shkruante “gjeniu i letrave shqipe” për Gjergj Fishtën: “Cili ka qenë konservatori më i madh i letrave shqipe dhe jo vetëm i letrave, por i gjithë kulturës sonë? Përgjigja është e qartë për të gjithë: ky konservator ka qenë Gjergj Fishta. Fanatik i tërbuar, idealizues i çdo gjëje patriarkale, apologjet i fesë, i institucioneve mesjetare, hymnizues i primitivizmit, armik i egër i çdo përparimi – ky është portreti i këtij letrari prift. Mirëpo, nga ana tjetër po të bëjmë pyetje se cili ka qenë liberali më i madh i letërsisë sonë, përgjigja është po ajo: përsëri Gjergj Fishta. Filoitalian i papërmbajtshëm, agjent i Vatikanit, emisar i pushtimit fashist, partizan i shkombëtarizimit dhe i romanizimit të kulturës sonë. Pra, nga një anë kryekonservator fanatik, nga ana tjetër kryeliberal. Shovinist i tërbuar dhe njëkohësisht kozmopolit i tërbuar. Kur ishte fjala për idetë e reja shoqërore, përparimin, për revolucionin, ai ishte konservatori më fanatik. Kur ishte fjala për fatet e atdheut, për lirinë, për kufijtë ai ishte liberali më i madh… Kjo aleancë e shenjtë midis konservatorizmit dhe liberalizmit është plotësisht e shpjegueshme po ta shikojmë problemin nga pikpamja marksiste. Në fund të fundit qëllimi i të dy palëve, konservatore dhe liberale është një; kthimi në botën e përmbysur, rifitimi i “parajsës së humbur”. Ja pse do të përfundoja se ndihmën më të madhe Kadare (sot) mund t’ia jap Shqipërisë Natyrale, duke qëndruar larg “politikës” (në kafenenë e tij të preferuar në Paris) dhe duke u marrë me krijimtari letrare. Kjo, natyrisht, nëse nuk është i “kapur”…

[Brari]

xhevat bislimi !

o enverist e wc e kanibaleve te kosoves.. mbrojtes i djallezuar i vrasjeve dhe i vrasesve..
qosja eshte frymezuesi i shtabit polpotist qe se bashku me sllobon realizuan zbrazjen e kosoves nga shqiptaret..

kesaj menxyre ju bashkua hapur qosja o bislim.. se sa per clirim nuk e pyeti kush qosen sepse clirimin e beri klarku i klintonit e jo bislimi i lpk-s me qosen e ppsh-se..

[Llapi]

se sa per clirim nuk e pyeti kush qosen sepse clirimin e beri klarku i klintonit e jo bislimi i lpk-s me qosen e ppsh-se..

jo rugovna me ldk-ne e beri çlirimin haaaaaaaaaaaaaaaaaa

[iliria e para]

Kjo eshte nje kampanje e pergaditur kunder Kadarese. Ka ketu zili, por edhe inetrese tjera. Si psh. hapja e dosjeve, mos te kete shume debate per te bijen e Sales, etj....
Loje e flliqet politike kunder njeriut qe e respekton e gjithe Evropa.

[DEN_Bossi]

xhevat bislimi !

o enverist e wc e kanibaleve te kosoves.. mbrojtes i djallezuar i vrasjeve dhe i vrasesve..
qosja eshte frymezuesi i shtabit polpotist qe se bashku me sllobon realizuan zbrazjen e kosoves nga shqiptaret..

kesaj menxyre ju bashkua hapur qosja o bislim.. se sa per clirim nuk e pyeti kush qosen sepse clirimin e beri klarku i klintonit e jo bislimi i lpk-s me qosen e ppsh-se..

ncuk ncuk ncuk .............. sa interresant asht ky djale................. pa pa paaaaaaaaaa.

o cuni, sa mendohesh kur e thu nje budallallek ??? sa skeonda duhet te them?

[Xhuxh Xhumaku]

Kjo eshte nje kampanje e pergaditur kunder Kadarese. Ka ketu zili, por edhe inetrese tjera. Si psh. hapja e dosjeve, mos te kete shume debate per te bijen e Sales, etj....
Loje e flliqet politike kunder njeriut qe e respekton e gjithe Evropa.

Nuk perjashtohet qe te jete nje fushate kunder Kadarese, sepse vete Kadare futet ne hulline e fushatave (jo pa dashje), sa nga nje krah ne tjetrin.

Sa i madh eshte ne letra, aq e zvogelon veten kur kalon ne ekspert per gjithshka sic ka dashur te behet ai idhulli i tij nga i njejti qytet i gurte.

Kadare, per fatin e keq te tij dhe te Shqiperise, nuk arriti te dilte mbi ndasite, mbi palet, mbi konfliktet, etj, dhe te behej nje pike kombetare referimi. Kjo i ka arsyet dhe spjegimet e veta.

Ai e coi edhe me tej vepren jo aq te larte te karakterit te tij, kur futet ne hullite e ndasive te Kosoves, dhe e ul veten kur i sugjeron nje akademiku bashkatdhetar qe te vizitohet ne psikiatri.

Kadare eshte autor i uljes se figures se tij. Ne te shkruar nuk ka te krahasuar.

[Brari]

tash ceshtja eshte se cka quajn disa ngritje dhe ulje..
per mua pikerisht tani Kadare po ngre Figuren e tije..
Ai i tha.. shko ne psikiatri ideologut te vrasjeve ne Kosove.. frymezuesit te krijimit te situatave te volitshme per Genocidim te Kombit nga ana e Serbise..
I tha shko ne psikiatri atij qe ulerinte per mos paqtim ..per mos ulje te hunjve te zjarrit per mos .. pyetur per sovranitet te shtetit shqiptar ne 97-ten.. atij qe ndersente bashk me mafioz te tjere staliniste.. kelysherine enveriste dokleiste ceko cupoiste metoiste caush gjinushiste vampiroiste.. ne 97-ten..
i tha ik ..atij qe me dekonsruktivitetin e tije ja solli ne der te shpise tankun serb miljona shqiptareve te pambrojtur dhe vet cefesht u zhduk dhe u fsheh ne vilat e klos nano mejdan ramizit ne tirane..



Te lumte Kadare !


a ka email Kadare?