Festivali i 12-të i filmit shqiptar: 2-9 tetor,2006

[Fiori]

Tetori sjell ne Tirane, Festivalin i Filmit Shqiptar


Pas 6 vjetesh, i cilesuar si nje stacion shume i rendesishem politik per sa i takon kinematografise shqiptare, Festivali i Filmit Shqiptar rikthehet ne Tirane ne datat 2-9 tetor. Filmat "Made in Albania", qe vitet e fundit jane me pikatore do te shfaqen para publikut, kritikes dhe artisteve, duke shenuar ballafaqimin e produksioneve filmike pergjate viteve te fundit

Filmat "Made in Albania", ata qe ne kohen e "xhaxhit" ishin thuajse menyra e vetme e argetimit te shqiptareve, prej kohesh jane me pikatore. Produksionet e filmave jane fare te paket, ndersa festivalet jane te munguar. Pas 6 vjetesh, i cilesuar si nje stacion shume i rendesishem politik per sa i takon kinematografise shqiptare, Festivali i Filmit Shqiptar rikthehet ne Tirane ne datat 2-9 tetor. Duke shenuar keshtu, edicionin e 12-te te ketij festivali, i cili eshte nje tradite e trasheguar prej viteve te hershme te komunizmit. Ky festival, duke qene manifestim tradicional i vlerave te filmit shqiptar, feste e filmit, gjithcka qe kerkon te arrije ne kete moment kritik ku gjendet kinematografia shqiptare, eshte ballafaqimi i pervojave dhe i vlerave te prodhimit filmik shqiptar. Drejtori i Qendres Kombetare te Kinematografise, njekohesisht edhe president i festivalit shprehet: "Ky eshte nje moment shume i rendesishem, pasi me perfundimin e ketij festivali, ne do konstatojme se cfare ecen mire, ku calojme dhe si mund te veprojme qe te mos mbetemi perhere ne te njejtin vend dhe me te njejtat diskutime". Pergjate javes se festivalit, e cila do te ndryshoje edhe fytyren e trekendeshit Galeri-Milenium-Teater Kombetar ne saje te tapetit te kuq, do te shfaqen rreth 15 filma artistike, 20 filma dokumentare, 14 filma te animuar, si edhe 24 filma alternative. Kjo, pasi sikunder cdo festival filmi ne te gjithe boten konceptohet ne seksione, dhe ky i sivjetshmi eshte konceptuar te zhvillohet ne kater te tille. Keshtu, filmat konkurrues pasi kane dale nga nje seleksionim final, do te konkurrojne ne: seksionin e filmit artistik me metrazh te gjate, seksionin e filmit dokumentar, seksionin e filmit alternativ dhe seksionin e filmit te animuar. Ajo cka verehet eshte pjesemarrja jo e vogel e filmave kosovare, ku spikat "Kukumi" i Isa Qoses, i cili ka marre pjese dhe eshte vleresuar ne edicionin e kaluar te festivalit te Venecias. Ndersa do t'i mungoje kineasti Pirro Milkani ketij festivali, pasi filmi i tij, "Trishtimi i Zonjes Shnajder", eshte ende duke u montuar. Ajo cka eshte menduar ende pa nisur ky edicion i 12-te i festivalit, eshte ndryshimi i formules per edicionin e ardhshem, te cilin nje Zot e di se kur do te jete. Kjo, pasi sipas Ferrit: "Duhet te dalim nga lokaliteti, per te sjelle ne Shqiperi nje Festival Nderkombetar te Filmit". Ndersa ajo qe pritet me me shume padurim, eshte mbremja e madhe e ndarjes se cmimeve, te cilet nuk do te jene te pakte. Juria perbehet nga emra qe ende nuk jane bere publike, pasi sikunder shprehet Ferri: "Eshte shume e veshtire te kesh nje juri pa konflikt interesash, pasi pjesa me e madhe e kineasteve jane garues ne festival". Por eshte e sigurt ama, qe do te jene tri juri qe do te vleresojne arritjet me cilesore ne kete prurje kinematografike. Nje per filmin artistik, nje per dokumentarin dhe nje per alternativin dhe filmin e animuar. Cmimet qe do jepen jane: kupa e filmit artistik, e filmit artistik alternativ, e filmit me te mire dokumentar, e filmit vizatimor, kupa e regjisorit te karrieres, kupa e aktorit/aktores te karrieres, regjine me te mire, skenarin, rolin me te mire, protagonist/e, cmim special per rolin joprotagonist, fotografine, muziken, skenografine, kostumet, montazhin, masken. Po ashtu, nese do te dale e nevojshme, seciles prej jurive do u lihet e drejta te jape edhe nga nje cmim te vecante me emertimin "Cmimi i vecante i jurise".


Korrieri

[Fiori]

Filmat pjesemarres ne Festival:

Filmat artistike

Kosove:
1. "Anatema", Agim Sopi
2. "Etjet e Kosoves", Sunai Raca
3. "Kukumi", Isa Qosja

Shqiperi:
4. "Gjoleka, djali i Abazit", Dhimiter Anagnosti
5. "I dashur armik", Gjergj Xhuvani
6. "Letra e re", Edmond Budina
7. "Lule te kuqe, lule te zeza", Mevlan Shanaj
8. "Vera", Artan Minarolli (jashte konkurrimit)
9. "Nata pa hene", Artan Minarolli
10. "Parullat", Gjergj Xhuvani
11. "Syri magjik", Kujtim Cashku
12. "Tirana viti zero", Fatmir Koci
13. "Trishtimi i Zonjes Shnajder", Pirro Milkani (jashte konkurrimit)
14. "Yllka", Ylli Pepo



Dokumentaret

1. "Lira", Saimir Kumbaro
2. "Aleksandri i madh i shqiptareve", Namik Ajazi
3. "Fshati pa emer", Esat Musliu
4. "Braktisja e madhe", Petrit Ruka
5. "Diogjeni i qyteterimit shqiptar", Viktor Gjika
6. "E madhe gjema e mekatit", Ibrahim Mucaj
7. "Enciklopedi qe ecen ne kembe", Kujtim Gjonaj
8. "Omer Kaleshi", Esat Ibro
9. "Dialog per ikjen", AnilaVarfi
10. "Rruga Egnatia", Vladimir Prifti
11. "Midis Skilles dhe Karibes", Iris Elezi
12. "Njeriu qe kapercente shekujt", Donika Muci
13. "Mjeker e thinjur", Pluton Vasi
14. "Lumieret e Ballkanit", Ylli Pepo

Kosove:
1. "Ikona e loteve", Ilir Kabashi
2. "Harmonika, Burbuqe Berisha

Maqedoni:
1. "Nje jete per atdheun", Afet Miftari
2. "Oxhaku", Ajten Mehmeti
3. "Mora rrugen per manastir", Afet Miftari
4. "Larg hakmarrjes", Merita Cocoli



Filmat vizatimorë

1. "Korbi dhe dhelpra", Bujar Kapexhiu
2. "Ishulli", Rikarda Nova
3. "Kafene", Shaqir Veseli
4. "Koha e dashurise se akrepave", Bertrand Shijaku
5. "Kohet moderne", Artan Maku
6. "Les fauves", Stefan Taci
7. "Nente vjet e nente dite", Artur Dauti
8. "Princesha dhe hena", Ergys Faja
9. "Ura", Artur Muharremi
10. "Rituali", Albert Malltezi
11. "Kam nje kungulleshke", Gjin Varfi
12. "Metamorfoza", Artur Dauti
13. "Porta e luanit", Artan Maku
14. "Bese ujku", Gjin Varfi



Filmat alternative

Kosove:
1. "E di se kam pasur nje titull, por...", Arben Kastrati
2. "Antigona", Burim Mustafa
3. "Ikja", Gazmend Nela

Shqiperi:
4. "89 cent", Dhimiter Ismaili
5. "Bir", Ilir Hunci
6. "Edeni i braktisur", Eno Milkani
7. "Gaz", Bujar Alimani
8. "Klub", Erjon Kame
9. "Lulebore", Robert Budina
10. "Lulet e nje nate dimri", Ibrahim Muca
11. "Macet ne debore", Irvin Muca
12. "Nje dite e mrekullueshme", Ibrahim Muca
13. "Valsi i lumturise", Armando Bora
14. "Dasma tjeter", Namik Ajazi
15. "Ishte kohe per dashuri", Ylli Pepo
16. "Butrinti", Vladimir Prifti
17. "Tuneli", Ilir Butka
18. "Ditelindja e Katerines", Dionis Papadhimitri
19. "Nje eekend jashte sezonit", Ilir Harxhi
20. "50 leke", Borin Leka
21. "Vonesa", Valon Bajgora
22. "Lamtumire", Klajd Papadhimitri
23. "Nje pritje e mundimshme", Andi Haxhihyseni
24. "Cdo te thote", Pluton Vasi


Lista sipas Gazetës Korrieri

[Fiori]

“ RRËNJËT E MIJA JANË TEK ARBËRIA ”
FILM DOKUMENTAR
Pjesëmarrës në
Festivalin e 12-të të Filmit Shqiptar
(Tiranë -Tetor 2006)

REGJISOR: Lirio Nushi.

SKENARI: Meriman Brahaj & Lirio Nushi.

KOHËZGJATJA: 30 minuta.

REALIZUAR: me porosi të Ministrisë së Kulturës Rinisë dhe Sporteve Kosovë, Dep. DÇJ
nga L.N Company në Athinë- Shtator 2004.

SPONSORIZUAR: nga M.K.R.S. Kosovë, Dep.DÇJ

PREZANTIMI: 05 TETOR 2006, Ora: 11:00, Teatri Kombëtar Tiranë, Salla NR.1

KONTAKT:
Web Administrator & Information
Orest Ljkardi

Regjisor
Lirio Nushi ,
Mob: 00355-Vodaphone Albania-2800861.
lirionushi@lirionushi.com

Filmi Dokumenatar “RRËNJËT E MIJA JANË TEK ARBËRIA” vjen për herë të parë në Shqipëri, në Tiranë, mbas pjesëmarrjes së tij në “Javën Ndërkombëtare të Kulturës së Arbrit” që u zhvillua në Kosovë në Shtator të vitit 2004 gjatë së cilës ky film u dekorua atje me “Diplomë Nderi” nga M.K.R.S. Kosovë, Departamenti D.Ç.J. Ky film u realizua në Athinë.

Filmi i kushtohet një prej heronjve modern më të medhenj të Diasporës Shqiptare, Aravnitit-Arbëror ARISTIDH KOLJA.

Në këtë film përshkruhet thjesht biografia e jetës së tij, studimet e tij historiko-shkencore, folklorike dhe librat e shumtë studimorë e letrar, vepra të cilat në vetevete trondisin çdo opinion të deritanishëm mbi arvanitët-arbërorë të Greqisë duke mbërritur deri në rrënjët tona të lashta-pellazgët. Vepra që kërkojnë dhe gjejnë origjinën e mirfilltë shqiptare të aravanitëve-arbërorë të Greqisë, të cilat përbëjnë në vetvete një “revolucion të madh” mbi të vërtetën e tyre dhe që në një farë mënyrë kërkojnë një “pohim zyrtarë” të egzistencës së “këtij populli të harruar” i cili zë një vend të konsiderueshëm në total të popullsisë së sotme greke por edhe në jetën e vendit tonë fqinjë Greqisë, me kryeministrat grek me origjinë arvanite-arbërore, pjesëmarrjen e tyre në Revolucionin Grek të vitit 1821, prezencën e tyre të fuqishme në çdo drejtim, në art, kulturë, folklor..., etj,.

Gjithashtu në këtë film dokumentar përshkruhet puna e tij e madhe deri në çastet e fundit të jetës, përkrahja e tij e madhe për liri dhe pavarësi të Kosovës gjat luftës -1999, duke dalë përpara mediave greke, për një Kosovë Republikë, duke trumbetuar se nëse ka një popull që afërsi gjinore më të afërt me greket-ata janë shqiptarët, dhe duhet ti përkrahim në këto momente të vështira, duke i bërë kështu thirrje aleati opinionit publik grek. Përkrahja e tij e madhe tek shqiptarët emigrantë që jetojnë atje duke e bërë atë vërtetësisht një ambasador të vërtetë të çështjes shqiptare në tërësi.

Për të gjitha këto ai është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me “Medaljen e Artë Naim Frashëri” pas vdekjes, dhe qytetar nderi i një prej qyteteve më heroik të Kosovës-Skënderaj.

Përgjatë filmit përçohen mesazhe të shumta dhe të fuqishme, pozitive, duke i dhënë një ngarkesë dhe potencial të lartë emocional filmit i cili pa dyshim do të ngrej peshë zemrat e të gjithë shqiptarëve.

Në këtë film janë përdorur materiale filmike-arkiva ku shumica e tyre janë të regjistruara me teknologji jo profesionale dhe kjo nuk ka ndihmuar që të kemi një pamje të përkryer vizive, por në një film dokumentar ajo që ka vlerë është dokumenti dhe jo cilësia e tij.

Personazhet real në një film dokumentar, pa interpretim të improvizuar, pra aktorë, e bëjnë zhanrin e filmit dokumentar interesant duke e veçaur atë dukshëm nga filmi artistik. Ky është një dallim i madh që i jep vlerë filmit dokumentar në tërësi dhe e bënë atë të veçantë duke e plotësuar edhe me përmbajtjen e tij e cila nuk është trajtuar asnjëherë deri tani në kinematografinë shqiptare.

Nuk ka qenë pengesë që si regji është realizuar pa pasur një studim të nivelit profesional për regji, pasi studimet dhjetë vjeçare të miat në terren për arvanitët-arbërorë duke shëtitur rreth 900 fshatra të Greqisë ku flitet shqip, me materiale burimore, dhe mbi 50 zona të arbëreshëve të Italisë më krijuan besimin se askush tjetër përveç meje nuk do të ishte i denjë të nxirrte një skenar të pagabueshëm edhe nga pikpamja studimore e historike, e cila është mjaft e rëndësishme dhe delikate në këtë rast duke i dhënë kështu vlera reale filmit pa egzagjerime të terpuara, aq më tepër që në rastin konkret kemi të bëjmë me një biografi të thjeshtë të heroit të filmit. Gjithashtu shkencat kompjuterike Multimedia të larta që unë kam kryer në Athinë më lehtësuan mjaft punën nga pikpamja teknike, megjithëse në rastin konkret me mua kanë bashkëpunuar dhe shumë persona të tjerë të cilët përmenden në titrat e filmit dhe unë i falenderoj, pasi ka qenë një punë e lodhshme që duhej kryer brenda 30 ditëve. Janë realizuar 25 orë xhirime për të nxjerrë vetëm 30 minuta film.

Për mua ishte eksperienca e parë në këtë fushë dhe me mirnjohje të madhe dua të falenderoj organizatorët e festivalit që e pranuan filmin tim në këtë eveniment gjigant të filmit shqiptarë duke e radhitur emrin tim përkrah kollosëve më të mëdhenj të kinematografisë shqiptare dhe pres me ankth dhe pozitivisht çdo lloj kritike që do të më bëhet, edhe pozitivet edhe negativet.

Vetë bashkëshortja e tij me të dy fëmijët e Koljas pritet të vijnë për të qenë prezentë gjatë prezantimit të filmit në Tiranë, si edhe personalitete të tjera të larta nga Diaspora Shqiptare.

Katër diploma, të cilat më janë akorduar jashtë Shqipërisë, për punët e mija ndër të cilat vlen të përmend punën pesëvjeçare të realizimit të diskut “Arbëreshe Songs” i cili në vetvete është një studim i madh muzikologjik, si edhe dy filmat e mi dokuemntarë: “Rrënjët e mija janë tek Arbëria” dhe “Arvanitët-Arbërorë një popull i harruar”, më lënë të shpresoj se nga ky festival nuk do të iki pa u vlerësuar.

Nëse Kolja do të ishte në këtë sallë do të thoshte: Nëntori që po vjen nuk është si të tjerët, bëhuni gati, ai do të jetë “Një Nëntor i Tretë” për të gjithë Shqiptarët!

Lirio Nushi

[Fiori]

Anagnosti i thote "jo" Festivalit te Filmit

Ka kaluar fare pak kohe prej premieres se bujshme ne "Milenium", ku u shfaq per here te para "Gjoleka, djali i Abazit". I ngjizur prej kohesh, qe ne dhjetorin e ndryshimeve te vitit 1991, filmi me regji dhe skenar te Dhimiter Anagnostit, i cili vendos ngjarjet ne Vuno te Himares, ne ate pjese te jugut ne vitin 1926, ktheu pas 16 vjetesh tek publiku regjisorin Anagnosti. Por kjo s'do te thote qe te ekzistoje edhe deshira e kineastit per ta paraqitur filmin e tij ne festival. Vete kineasti mesohet te jete shprehur, se nuk do qe te marre pjese ne festival, por gjithsesi, filmi do te jete konkurrent. Dhe nese ndodh keshtu, ketij festivali duhet t'i mjaftoje shfaqja e filmit, pasi regjisori Anagnosti nuk do te jete prezent. I gjendur Ferri shprehet se filmi, i cili eshte financuar krejtesisht nga QKK-ja, duhet te jete ne festival dhe persa i takon anes ligjore nuk ka asnje pengese qe ky film te jete, pasi pronesia e tij nuk eshte e Anagnistit. Vijon duke thene se kontaktet jane te vazhdueshme, duke besuar se do te gjendet zgjidhja me e mire. Dhimiter Anagnosit eshte nje prej kineasteve me te mire te kinematografise sone, dhe ky eshte nje motiv me shume, qe kujdesi ndaj ketij rasti te jete maksimal. Kete e pohon edhe vet Ferri, duke mos lene pa permendur kontributin e tij ne kinematografine shqiptare


Korrieri

[Alda1]

pas kaq vitesh perseri kete jave ne tirane u rikthye festivali i filmit shqiptar. nje feste dhe konkurs madheshtor ne fakt duke iu referuar menyres se organizimit. per here te pare artistet shqiptare kane ecur mbi tapetin e kuq, si aktoret hollivudiane ne kane. e meqe ne knae nuk besoj se do te kene mundesi te ecin ndonjehere, nje improvizim i asaj pamjeje iu arrit t'i behej tiranes ne rrugen drejt kinemase se vetme ne kryeqytet "Millenium". si e keni perjetuar kete aktivitet? a i keni ndjekur filmat gjate konkurrimit?

[YaSmiN]

Jo sepse e para nuk kam kohe degjoj vetem lajmet ketu.Edhe e dyta vetem kur vete ne Shqiperi me pushime ndonjehere shikoj ndonje film shqiptar.

[Henri]

Oh paskam punuar ne dy nga keta filmat une

Ndonje lajm te fundit nga festivali? Si doli, kush fitoi, pse nuk shkoi Anagnosti? Po he o shqiptare, ne per thashetheme mbajme vendin e pare! (kjo e fundit mund te lexohet edhe ne vargje )

[Fiori]

Historik mbi festivalet e filmit në Shqipëri

Festivali i parë
U mbajt më 5-11 Prill 1976. Konkurruan 5 filma artistikë. Çmimin e filmit më të mirë e fitoi “Në fillim të verës” me regji të Gëzim Ererbarës, ndërsa kupa e fëstivalit i jepet Xhanfize Kekos. Vitori Çeli fitoi në gjininë e dokumentarëvë me prodhimin “Për Asdrenin”. Nga dy filmat vizatimorë që ishin në konkurrim, fitoi “Zana dhë Miri” më regji të Vlash Drobonikut dhe Tomi Vaso.



Festivali i dytë
Rëalizohët nga data 16-23 prill 1977. Konkurruan 8 filma artistikë, 15 filma dokumentarë dhe dy filma vizatimorë. Fitues për filmin artistik është “Lulëkuqet mbi mure” me regji të Dhimitër Anagnostit, ndërsa dokumentari fitues shpallet “Populli në këmbë, Partia në ballë” me regji të Endri Kekos.



Festivali i trëtë
Nga data 21-28 prill 1979 konkurruan 8 filma artistikë, 13 filma dokumentarë dhë 5 filma vizatimorë. Fitoi filmi “Gjënëral Gramafoni” me regjisor Viktor Gjikën. Kupa e festivalit i jepet regjisorit Viktor Gjika dhe skenaristit Vath Koreshi. Dokumentari fitues për festivalin e tretë është “Lumja ti moj Shqipëri” i Endri Kekos



Festivali i katërt
U zhvillua nga data 20-26 prill të vitit 1981. Në këtë edicion u bashkuan në një seksion filmi vizatimor me atë artistik. Konkurruan 12 filma artistikë, 6 vizatimorë dhë 25 filma dokumentarë në një seksion më vete. Në filmin artistik fitoi “Ballë për ballë” me regji të Kujtim Çashkut, “Koha e Partisë” me regji të Viktor Gjikës dhe Esat Mysliut, fitoi për dokumentarin më të mirë. Sulejman Pitarka u nderua si aktori më i mirë, ndërsa kupën e festivalit e mori Anisa Markarjan me rolin ëesaj në filmin “Në cdo stinë”.



Festivali i pestë
Edicioni i pestë u organizua nga data 19-23 prill 1983. Konkurruan 11 filma artistikë dhe 6 vizatimorë në një seksion dhe 18 filma dokumentarë konkurruan në seksion më vete.
Kupën e festivalit të pestë ë morri filmi “Njëriu i mirë” ë po kështu u nderuan me kupën e festivalit regjisorët realizuës Ibrahim Mucaj dhe Kristaq Mitro. Çmimi i festivalit për rolin më të mirë ju dha Eva Alikaj për rolin ë Vërës në filmin “Njëriu i mirë” dhe Kastriot Çaushit për rolin e tij tek “Qortimet e Vjeshtës”. Dokumentari “Kujtime nga Gjirokastra” me skenar dhe regji të Dhimitër Anagnostit fitoi për dokumentarët, ndërsa filmi “Dy gosti” i Gazmend Lekës tëk filmat vizatimorë.



Festivali i gjashtë
Për herë të parë festivali u organizua në muajin tetor. Nga 1-5 tetor 1985 konkurruan 14 filma artistikë, 26 dokumentarë dhë 16 filma vizatimorë. Filmi artistik fitues është “Dora e ngrohtë” me regji të Kujtim Çashkut. Timo Flloko dhe Rajmonda Bulku morrën kupën e festivalit si aktori dhe aktorja më e mirë. Dokumentari fitues ishte “Ditëlindja Enverit”, e regjisorit Ylli Pepo.



Festivali i shtatë
U organizua nga data 13-18 prill të vitit 1987. Konkurruan 12 filma artistikë. Kupën e festivalit e fitoi filmi "Rrethimi i vogël" me regji të Saimir Kumbaros. Me kupa për interpretim u vlerësuan Timo Flloko për rolin e kryetarit në filmin "Rrethimi i vogël", Marjeta Ljarja për rolin e Zanës në filmin "Fillimi vështirë", Ndri}im Xhepa për rolin në filmin "Hijë që mbëtën pas". U ndanë edhe çmime të dyta e të treta për disa filma.



Festivali i tëtë
U zhvillua nga data 18-22 prill i vitit 1989. Konkurruan 14 filma artistikë, 16 vizatimorë dhë 27 filma dokumëntarë. Filmi fituës ishte “Pranvera s’erdhi vetëm” me regji të Pirro Milkanit, ndërsa Luiza Xhuvani dhe Ndriçim Xhepa morrën kupën e festivalit për rolet në filmin “Flutura në kabinën time”. Marjeta Ljarjës ju dha kupa e festivalit për interpretimin e saj në filmin “Rrethi i kujtesës”.



Festivali i nëntë
Edicioni i 9-të u organizua në 12-17 nëntor 1990. Konkurruan 16 filma artistikë. Filmi fitues ishte "Balada e Kurbinit” me regji të Kujtim Çashkut. Rajmonda Bulku fitoi kupën e festivalit për interpretim tek filmi “Vitët ë pritjës”, ndërsa Bujar Lako si aktori më i mirë në realizimin e figurës së Gjeneralit tek filmi “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”.



Festivali i dhjëtë
U organizua nga 10-13 maj 1995. Konkurruan 9 filma artistikë dhe 9 filma vizatimorë. Kupën e festivalit e mori filmi “Zemra e nënës” me regji të Besnik Bishës, ndërsa dokumëntari fituës ishte “Përjëtë më Enverin” i Albert Mingës. Kupa e ka rrierës ju dha Kadri Roshit. Timo Flloko morri kupën e festivalit për interpretimin më të mirë tek “Vdëkja ë kalit” të rëgjisorit Saimir Kumbaros. Po kështu morri çmim dhe Luiza Xhuvani për rolin e saj tek filmi “Dashuria ë fundit”.



Festivali i njëmbëdhjëtë
U organizua nga data 23-27 Prill të vitit 2000. Konkurruan 11 filma artistikë, 14 të vizatimorë dhe 26 filma dokumentarë. Çmimin për filmin fitues e morri filmi “Kolonel Bunker” me regji të Kujtim Çashkut, ndërsa dokumentari fitues u shpall “Intervista” eAnri Salës. Me kupën e festivalit u nderuan Anila Bisha për rolin në filmin “Bolero” të Besnik Bishës dhe Ndriçim Xhepa për interpretimin në filmin “Dasma e Sakos” me regji të Vladimir Priftit.

[Fiori]

Kineastët: Në Shqipëri nuk jetohet me filmin

Kineastët e Shqipërisë e Kosovës shprehen se është e pamundur ta përballosh jetën financiarisht duke u marrë vetëm me filmin. Mungesa e kinemave, shpërndarjes dhe pirateria, problemet e mëdha

U duket një pyetje retorike. Për ta realiteti flet vetë. Përkundër shkëlqimit të Festivalit, njerëzit të cilëve u kushtohet aktiviteti e kanë të vështirë të jetojnë vetëm me filmin. Kur i pyet kineastët shqiptarë, qofshin ata të Kosovës, apo të Shqipërisë, se a mund të përballohet financiarisht jeta, vetëm duke u marrë me filmin, ata të përgjigjen me një “Jo” të madhe. Filmi është si një gropë thithëse, që tërheq në errësirën e vet ç’të mundë, në këtë rast sa më shumë para e që nuk kthen kurrë asnjë gjë pas. “Duhet harruar që ato para të kthehen sërish pas”, - thotë regjisori Mevlan Shanaj, që në festival konkurron me filmin “Lule të kuqe, lule të zeza”. “Përderisa në Shqipëri mungojnë kinematë dhe mungon distribuimi, pasi askush nuk e merr përsipër një gjë të tillë, mbijetesa me anë të filmit është e pamundur në Shqipëri”, - thotë Shanaj. Këtë ide e mbështet edhe regjisori Ibrahim Muçaj, konkurrent në seksionin e filmit alternativ. “Për një vend të vogël si Shqipëria, ku shfaqja e filmit nëpër kinema nuk sjell fitime, i vetmi mbështetës financiar është shteti dhe që të mund të jetojë, një kineast duhet patjetër të merret me diçka tjetër”, - thotë ai. Dhe kjo është e vërtetë. Dyjavëshi i shfaqjes në kinema është e vështirë të mbulojë shpenzimet e filmit. Aq më tepër që numri i shikuesve të filmit shqiptar është i vogël. Këtë e dëshmojnë statistikat e kinema “Millenium”, sipas së cilave numri i spektatorëve të filmave shqiptarë është 50% më i ulët se për filmat e huaj. E sa i përket shpërndarjes, kjo industri ende nuk funksionon në Shqipëri. Dhe regjisorit, apo producentit të filmit, i duhet të bëjë vetë përçapje për ta përfshirë filmin e vet në ndonjë festival të huaj, ku mund të bëjnë edhe ndonjë “biznes” të vogël. Regjisori Artan Minarolli do kishte dashur të bënte diçka më të mirë se ajo ç’ka arritur me “Nata pa hënë”. Ai thotë se ishte një film me buxhet të ulët, edhe pse filmi ka kushtuar rreth 550 mijë euro. Edhe pse një buxhet i “ulët” është e vështirë që të mbulohet me shfaqjen në kinema, me shitjen e ndonjë DVD-je, apo pjesëmarrjen në festivale. Por problemi nuk qëndron vetëm këtu. Regjisori Shanaj thotë se situata do vazhdojë të jetë problematike, deri sa në Shqipëri të vazhdojë piratimi i filmave. Një fenomen ky që i ka dëmtuar shumë krijuesit shqiptarë. Por ndërsa kineastët shqiptarë arrijnë që me anë të projekteve të tyre të marrin diçka nga shteti, në Kosovë situata është edhe më e vështirë. Pjesa më e madhe e filmave konkurrues në FFSH janë me vetëfinancim, duke filluar që nga “Anatema”, “E di se kam pasur një titull më të mirë, por e kam harruar”, etj. Teksa i është dashur ta financojë vetë “Anatemën”, regjisori Agim Sopi thotë se në të ardhmen do t’i duhet ta shohë filmin jo vetëm si një krijim, por edhe si biznes. Regjisori Arben Kastrati, për të realizuar filmin “E di se kam pasur një titull më të mirë, por e kam harruar” i është dashur të shesë shtëpinë dhe të marrë kredi në bankë. Ndërkohë që përfitimi i tij i vetëm është fakti që filmi është pëlqyer dhe me shpresë të zotit pret që t’ia blejë të drejtat e autorit ndonjë television lokal. Ndërsa regjisori Sunai Raça, thotë se “nuk bëj film për të jetuar, por jetoj për të bërë film”.

Të gjitha vetë
Regjisorë, skenaristë e producentë
Kohët e fundit kanë nisur t’i bëjnë të gjitha vetë, skenaristin, regjisorin, madje dhe producentin. Nuk është më e rrallë që në titrat e një filmi shqiptar regjisori të shfaqet edhe si skenarist, mund të përmendim rastin e Dhimitër Anagnostit tek “Gjoleka, djali i Abazit”, apo Artan Minarolli tek “Nata pa hënë”, Isa Qosja tek “Kukumi”, Agim Sopi tek “Anatema”, Fatmir Koçi tek “Tirana, viti 0”… Thuajse është kthyer në modë. Por ndoshta në gjë e tillë e zgjidh çështjen e ndarjes së parave mes realizuesve. I njëjti fenomen ndodh edhe për pozicionin e producentit. Arsyen pse mori përsipër të bëjë edhe rolin e producentit, Artan Minarolli e shpjegon me faktin që ky “zanat” ende nuk ekziston në Shqipëri. “Roli i regjisorit me atë të producentit është tërësisht i ndryshëm dhe tek ne marrëdhëniet mes këtyre të dyve ende nuk kuptohen”, - thotë Minarolli, duke shtuar se andaj nuk ia ka besuar askujt filmin e tij. Ai thotë se nuk mungojnë rastet që mes autorit të filmit dhe producentit ka pasur përplasje, pasi producentët janë të interesuar vetëm për anën financiare të filmit.

“Gala”
Sot çmimet e festivalit
Ndahen sot trofetë e edicionit të 12-të të Festivalit të Filmit Shqiptar. Në një mbrëmje “Gala”, në ambientet e Teatrit Kombëtar do zhvillohet ceremonia e ndarjes së kupave të festivalit. Në këtë edicion konkurruan 12 filma artistikë, 20 dokumentarë, 14 filma alternativë dhe 24 të animuar. Sot në mbrëmje do zbulohet vlerësimi i tre jurive të përbëra nga Fatos Kongoli, Piro Milkani, Zeqir Hamidi, Elvira Diamanti, Gëzim Qendro, për filmin artistik. Virgjil Muçi, Maks Velo dhe Gazmend Leka për filmin alternativ dhe të animuar dhe Kristaq Mitro, Mirela Oktrova dhe Mark Marku për dokumentarin. Kupa për filmin më të mirë shoqërohet me një vlerë financiare prej 600 mijë lekësh, kupa për artistin e karrierës me 400 mijë lekë, ndërsa fituesit e kategorive përkatëse me nga 200 mijë lekë.

Mungesa
Gjoleka, i vetëm
Në ditën e shtatë të konkurrimit në seksionin e filmave artistikë u shfaq ai kosovar “Anatema” me regjisor Agim Sopin dhe “Gjoleka, djali i Abazit” me regji të Dhimitër Anagnostit. Përpara shfaqjes së “Gjolekës” asnjë nga realizuesit e aktorët e filmit nuk parakaloi në tapetin e kuq. E njëjta situatë edhe dje, gjatë rishfaqjes së filmit në orët e paradites. Madje ashtu si e parashikonte edhe programi i festivalit, askush nuk erdhi në orën 13.00 për të dalë përpara gazetarëve në konferencën e shtypit. Asnjë përgjigje për mospjesëmarrjen e Anagnostit në festival.

I papërfunduar
“Vera” e Minarollit nuk vjen në Festival
Edhe pse u planifikua të shfaqej në ditën e parafundit të Festivalit të Filmit, “Vera” e Artan Minarollit nuk e preku dje “Kinema “Millenium”. Mësohet se Minarolli u tërhoq nga shfaqja e filmit pasi “Vera” është ende i papërfunduar dhe nuk i përmbush parametrat për tu përballur me publikun. Siç duket Minarolli do të dalë një herë e mirë në premierë. Në këtë edicion festivali u fol shumë për pjesëmarrjen e filmave të rij të Minarollit dhe të “Trishtimit të zonjës Shnajder” me regji të Pirro Milkanit. Duke qenë se nuk arritën të përfundonin në kohë për festivalin, në programin e aktivitetit, këta dy filma do merrnin pjesë jashtë garës dhe do shfaqeshin për publikun ende të papërfunduar. Por ndërsa Milkani e shfaqi mbrëmë “Trishtimin e Zonjës Shnajder”, duket se Minarolli do e sjellë “Verën” e tij të përfunduar në premierë.


Alma Mile për Shekullin

[bacchus]

dje pashe mbremjen gala te ndarjes se cmimeve ne tv klan. Si organizim spektakli linte shume per te deshiruar sidomos timo flloko si prezantues qe sja thoshte fare. "Kukumi" i fshiu cmimet po nuk e mora vesh pse filmi" Gjoleka i biri i Abazit" nuk ishte kandidat ne asnje nga kategorite. ata qe e kane pare me kane thene qe ishte film shume i bukur.