SPECIALE: Flet për “Epokën e re” z.Javier Solana, përfaqësues i Lartë për Politikën e Jashtme i Bashkimit Evropian
Kompromise të tjera
Kosova ka nevojë për një qeveri të qëndrueshme
Solana: Problemet si korrupsioni na bëjnë me dije se zgjidhja e statusit të Kosovës nuk do t’i zgjidhë automatikisht të gjitha problemet në Kosovë
Arsim Sinani
Bruksel/Prishtinë, 20 tetor – Javier Solana, përfaqësues i Lartë për Politikën e Jashtme në BE, ka thënë se perspektiva evropiane për Prishtinën dhe Beogradin do të rritet nëse do të kemi një marrëveshje të qëndrueshme.
“Një gjë e tillë do të promovonte stabilitetin e rajonit dhe është në përputhje me vlerat evropiane”, ka thënë Solana, i cili, në një intervistë ekskluzive për “Epokën e re”, ka shtuar se procesi i statusit po drejtohet nga i dërguari i Kombeve të Bashkuara për statusin, Martti Ahtisaari, dhe mendon se statusi i ardhshëm i Kosovës do të jetë vendim i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.
“Unë jam një optimist për nga natyra, por për Ballkanin jam një optimist i bindur”, ka thënë Solana
Bisedimet në Vjenë
EPOKA E RE: z. Solana, në Vjenë po vazhdojnë bisedimet për statusin përfundimtar të Kosovës. Si i shihni ju këto bisedime nga pozicioni që keni?
Solana: Unë vazhdoj të kërkoj nga Prishtina dhe Beogradi që të zhvillojnë negociata të hapura dhe konstruktive, në mënyrë që të gjendet një marrëveshje për të ardhmen e Kosovës. Perspektiva evropiane për Prishtinën dhe Beogradin do të rritet nëse do ta kemi një marrëveshje të qëndrueshme. Një gjë e tillë do të promovonte stabilitetin e rajonit dhe është në përputhje me vlerat evropiane.
Statusi i ardhshëm i Kosovës do të jetë vendim i KS të Kombeve të Bashkuara
EPOKA E RE: Kur mund të presim rezultate konkrete nga këto bisedime. Mendoni se viti 2006 do të jetë fund i status quos së Kosovës?
Solana: Është e rëndësishme që të vazhdojmë t’i përqendrojmë të gjitha përpjekjet për të arritur një marrëveshje brenda vitit 2006. Procesi i statusit po drejtohet nga i dërguari i Kombeve të Bashkuara për statusin, Martti Ahtisaari, dhe statusi i ardhshëm i Kosovës do të jetë vendim i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.
EPOKA E RE: Sa jeni të kënaqur nga liderët e Kosovës. A mendoni se ata po i kryejnë “detyrat e shtëpisë” si duhet?
Solana: Prishtina ka qenë konstruktive në një masë të konsiderueshme gjatë procesit të negociatave deri më tani, por ka ende punë për t’u bërë dhe kompromise të tjera duhet të vijnë nga të dyja palët.
Është me rëndësi për Kosovën që të jetë bujare dhe e hapur sa i përket decentralizimit
EPOKA E RE: Cili është qëndrimi juaj lidhur me decentralizimin në Kosovë. Si e shihni fundin e këtij procesi të rëndësishëm?
Solana: Decentralizimi është një çështje thelbësore në procesin e statusit. Ka të bëjë shumë me ndërtimin e besimit mes komuniteteve dhe krijimit të hapësirës për zhvillimin e një shoqërie multietnike. Është me rëndësi për Kosovën që të jetë bujare dhe e hapur sa i përket decentralizimit.
EPOKA E RE: Megjithatë, pakica serbe e ka vështirë të ndahet nga ndikimi i Beogradit. Ende deputetët serbë nuk marrin pjesë në punimet e Kuvendit të Kosovës. Dhe kjo, si duket s’i bën askujt përshtypje dhe tolerohet në njëfarë mënyre edhe nga ndërkombëtarët. Edhe pse ka raste, si ai i ministrit Petkoviq, që donë të japin kontributin e vetë për Kosovën. Mos do të kishte qenë më mirë që pakica serbe të marrë pjesë në Kuvend dhe aty të debatohen problemet e tyre?
Solana: Në Kosovë nuk mund të ketë zgjidhje të qëndrueshme pa pjesëmarrjen e të gjitha komuniteteve. Unë në vazhdimësi u kam kërkuar serbëve të Kosovës që të kthehen në institucione dhe të marrin pjesë në jetën politike të Kosovës. Unë vazhdimisht i kërkoj Beogradit që t’i inkurajojë serbët e Kosovës që të marrin pjesë në institucionet e Kosovës. Kjo është mënyra e vetme që t’i promovojnë interesat e tyre.
Liderët e Kosovës duhet të veprojnë tani kundër korrupsionit
EPOKA E RE: Korrupsioni ndjeshëm është rritur në Kosovë. Çka duhet të bëhet, z. Solana, që të luftohet korrupsioni në kuadër të institucioneve të Kosovës?
Solana: Problemet si korrupsioni na bëjnë me dije se zgjidhja e statusit të Kosovës nuk do t’i zgjidhë automatikisht të gjitha problemet në Kosovë. Liderët e Kosovës duhet të veprojnë tani kundër korrupsionit dhe duhet të ndërtojnë institucione të fuqishme që të mund t’i luftojnë me efikasitet problemet, siç janë korrupsioni dhe krimi i organizuar. Ne jemi të gatshëm që të ndihmojmë për të luftuar këto probleme, por përgjegjësia për të ardhmen tuaj është në duart tuaja.
EPOKA E RE: Qytetarët janë të zhgënjyer nga ky nivel i madh i papunësisë, i korrupsionit,i nepotizmit... A do ta tolerojë BE-ja që brenda Evropës të ketë një vend të korruptuar ku dominon individi?
Solana: E përsëris se jemi të gatshëm që t’ju dalim në ndihmë. Bashkimi Evropian po i bën përgatitjet për proceset pas statusit në fushën më të gjerë të sundimit të ligjit (apo drejtësisë). Ne do ta mbështesim Kosovën dhe kosovarët, por, po e përsëris, që e ardhmja e Kosovës është në duart e njerëzve të saj.
Ballkani mbetet prioriteti kryesor për Bashkimin Evropian
EPOKA E RE: Kohët e fundit keni një angazhim të shtuar në Lindjen e Mesme. Kjo i bënë kosovarët të mendojnë se BE-së, në njëfarë mënyrë i ka humbur interesimi për Kosovën. Në agjendën tuaj ku renditet Kosova?
Solana: Bashkimi Evropian ka shumë çështje që e shqetësojnë dhe përgjegjësi, bota ka mjaft probleme por Ballkani mbetet prioriteti kryesor për Bashkimin Evropian. Kjo për shkak të perspektivës evropiane për Ballkanin.
EPOKA E RE: z. Solana ju jeni mik i mirë për popujt që duan të jetojnë të lirë dhe të pavarur. Besoni se një ditë në Kosovë do të ktheheni mysafir në cilësinë e heroit që këtij populli i dha lirinë?
Solana: Dua që një ditë të kthehem në Kosovë ku njerëzit e të gjitha komuniteteve do të jetojnë bashkë në paqe, demokraci dhe prosperitet.
EPOKA E RE: A jeni ende i mendimit se Kosovës i duhet një qeveri e koalicionit të gjerë?
Solana: Kosova ka nevojë për një qeveri të qëndrueshme tani, por edhe në të ardhmen. Një qeveri që di të jetë efektive në implementimin e standardeve. Një qeveri që mund ta drejtojë popullin e Kosovës në këtë situatë të ndërlikuar.
Kosova është çështja e fundit e hapur në Ballkan
EPOKA E RE: Unioni Serbi-Mali i Zi vdiq. Këtë e vulosën qytetarët e Malit të Zi. Në njëfarë mënyre përfundimisht po mbyllet një kapitull i hidhur për popujt në Ballkan. Megjithatë mbeten çështje të hapura problemi i Vojvodinës, Sanxhakut, Luginës së Preshevës çka mendoni ju për këto vende që mund të jenë vatra krize?
Solana: Kosova është çështja e fundit e hapur në Ballkan. Pas zgjidhjes së statusit të Kosovës, liderët dhe populli i Kosovës duhet të jenë shumë të përqendruar në procesin e stabilizimit dhe në reformat politike e ekonomike që janë të nevojshme për të forcuar demokracinë në rajon dhe të arrihen standardet evropiane.
EPOKA E RE: Sa jeni optimist për të ardhmen e Ballkanit?
Solana: Unë jam një optimist për nga natyra, por për Ballkanin jam një optimist i bindur. Ne kemi investuar shumë gjatë gjithë këtyre viteve në Ballkan dhe njerëzit në këtë rajon ndajnë perspektivën evropiane si një aspiratë të përbashkët. Kam besim se së bashku do t’ia dalim.
Krijoni Kontakt