“Cili ėshtė grupgjaku mė i pėrhapur te shqiptarėt?”
Petrika GROSI
SMS nė 0692061489
A mund tė mė thoni si ėshtė situata e dhurimit tė gjakut? Ka gjak rezervė apo vazhdojnė problemet? Unė jam me grup gjaku AB, a ka gjak nė rast aksidenti? Ėshtė e vėrtetė qė shumica e dhuruesve janė tė rrezikshėm, sepse vijnė nga shtresa tė mizerjes, ku sėmundjet janė tė shpeshta? Pėr kuriozitet, cili ėshtė grupi mė i shpeshtė dhe grupi mė i rrallė i gjakut nė Shqipėri? Flm, Ardit Hysi
Po e nisim nga fundi pėrgjigjen pėr Arditin... Dy janė sistemet kryesore antigjenike tė klasifikimit tė transfuzionit tė gjakut “A, B, 0” dhe “Rezus”.
Sipas statistikave tė Qendrės Kombėtare tė Transfuzionit tė Gjakut, rreth 40,1% e shqiptarėve i pėrkasin grupit “0” - 36% i pėrkasin grupit “A” - 17,1% grupit “B” - dhe vetėm 6,1% kanė grup gjaku “AB”. Pra, ky i fundit mbetet grupgjaku mė i rrallė. Ndėrsa pėr sa i pėrket rezusit, 85% e shqiptarėve kanė rezus pozitiv dhe 15 % e tyre kanė rezus negativ.
Ata qė kanė grup gjaku “0”, konsiderohen si dhuruesit universalė, pasi mund tė japin gjak pėr tė gjitha llojet e kategorive, kurse personat qė kanė grupin “AB”, (tek tė cilėt hyn edhe lexuesi ynė) mund tė konsiderohen si mė tė lumturit nė rast nevoje pėr transfuzion gjaku, pasi kjo lloj kategorie mund tė marrė gjak nga tė gjitha grupet nė rast tė ndonjė sėmundjeje malinje apo aksidenti. Drejtoresha e Qendrės Kombėtare tė Transfuzionit tė Gjakut, Irena Qendro, tregon pėr “Shekulli-Kontakt”, se dhuruesit mė tė rrallė u pėrkasin grupeve “A” dhe “0”, sidomos kur kėta tė fundit janė tė “rezusit negativ”.
***
E pyetėm znj. Qendro rreth situatės sė dhurimit dhe na dha njė lajm tė mirė. Gjatė dy viteve tė fundit ėshtė rritur numri i vullnetarėve nė radhėt e dhuruesve tė gjakut. Nėse gjatė vitit 2003 nė Tiranė kishim 60% tė gjakut tė dhuruar kundrejt pagesės dhe 40% nė mėnyrė vullnetare ose falas, tashmė kemi 75% tė dhurimit tė gjakut falas dhe nė mėnyrė vullnetare dhe pjesėn tjetėr tė dhėnė kundrejt pagesės, - shpjegoi Qendro. Gjatė dy viteve tė fundit numri i dhuruesve vullnetarė pėr fat tė mirė ėshtė rritur. Ka pasur 1 500 tė tillė nė 2005-ėn dhe po kaq gjatė kėtij viti.
***
Ėshtė e vėrtetė qė ka njė grup dhuruesish tė asaj shtrese qė pėrmend nė mesazhin e tij Arditi, por duhet pasur parasysh qė teknikisht nuk mund tė pranohet gjak nga njė i sėmurė. Veē kėsaj, dhuruesit me pagesė, si romė etj, janė nė ulje. Aktualisht, kategoria qė ėshtė nė krye tė dhurimit vullnetar tė gjakut janė studentėt. Thirrjet pėr dhurim bėhen sistematikisht nga Kryqi i Kuq Shqiptar dhe QKTGJ-ja. Gjaku i dhuruar nė rast se nuk pėrdoret brenda 42 ditėve, asgjėsohet, pasi nuk mund tė flitet pėr depozita gjaku nė vendin tonė.
***
Por me gjithė shifrat nė rritje tė dhuruesve, ka ende vėshtirėsi. Nevojat pėr gjak nė rang kombėtar janė pėr 60 mijė dhurime nė vit, ndėrkohė qė aktualisht kjo shifėr arrin vetėm 16 mijė. Nga kėto 60 mijė dhurime, gjysmat pėrdoren pėr transfuzion gjaku, ndėrsa gjysma tjetėr shėrben pėr prodhimin dhe nxjerrjen e medikamenteve qė shėrbejnė pėr ata qė vuajnė nga sėmundje malinje apo nga hemofilia. Nėse do tė llogaritej si sasi gjaku, njė hemofilik nuk ka nevojė pėr njė, por pėr 12 dhurues nė muaj. Por duke qenė se nevojat janė mbi 4 herė mė tė mėdha sesa dhurimet e gjakut, personat qė vuajnė, janė tė detyruar ta marrin gjakun edhe nga jashtė shtetit, sigurisht duke e paguar, pėrjashto rastet e dhurimeve qė janė mė tė rralla dhe nė sasi tė jo fort tė konsiderueshme. Ata qė e vuajnė mė tepėr mungesėn e rezervave tė gjakut janė tė sėmurėt me talesami, tė cilėt njėherė nė 21 ditė duhet tė kryejnė domosdoshmėrisht transfuzion gjaku.
http://www.shekulli.com.al/index.php?page=lajmedite&newsID=102341
Krijoni Kontakt