Ikona e Nene Terezes

[NoName]

Ikona e Nënë Terezës: Nënë në emër të Atit


Një sari, një palë sandale, një kryq i vogël. Kjo është ikona e Nënë Terezës së Kalkutës të cilën Papa Gjon Pali II e spalli të Lume vetëm gjashtë vjet pas vdekjes , duke përmbushur kështu dëshirën e miliona burrave e grave nga të katër anët e botës, që e patën konsideruar shenjte që më të gjallë. E quajtën shenjte për bamirësinë e saj, sepse e kishin parë duke u shërbyer me dashuri të pakufishme njerëzve më të papërfillur të botës, në Indi e gjetiu. Por gjithsesi figura e Nënë Terezës nuk mund të krahasohet me figurën, sado heroike, të një përfaqësueseje të Kryqit të Kuq, ose të "Mjekëve pa kufij". Pikërisht procesi i lumnimit sqaron pse nuk duhen bërë thjeshtëzime e as paralelizma të tilla.

Procesi dioqezan i kryeipeshkvisë së Kalkutës nxori në dritë, përmes dëshmive dhe letrave, të cilat ajo vetë ia pati drejtuar atit shpirtëror dhe kryeipeshkvit të Kalkutës, më shumë përmasën mistike, se sa atë bamirëse, theksimi i së cilës ndonjëherë edhe është tepruar. Motra shqiptare, fëtyra e rrudhur e së cilës të kujtonte gjeografinë e vuajtjes në botë, nuk jetoi si e varfër ndërmjet të varfërve thjeshtë për t'u shërbyer njerëzve të braktisur nga shoqëria: kishte një qëllim më të lartë: të ndiqte varfërinë e kryqit, të zbatonte një për një planin hyjnor. "Shpirti im është përplot me dashuri, me gëzimin e papëshkrueshëm të bashkimit të pandërprerë me dashurinë e Krishtit. Jezusi nuk më kërkon gjë tjetër, veçse t'i dhuroj atij vetveten, varfërinë time, hiçin tim" - shkruante.

Për ta kuptuar më mirë ç'u tha më sipër, tregohet kjo anekdotë: " Një gazetari amerikan, i cili, duke e parë të përkulur, tek mjekonte plagët e një të gërbuluri, që kullonin gjak e qelb, i pati thënë se ai nuk do ta kishte bërë këtë as për një milion dollarë, Nënë Tereza i qe përgjigjur aty për aty: "As unë nuk do ta bëja kurrë për aq para. Por e bëj falas për Krishtin!".

Diçka të ngjashme i pati thënë Nënë Terezës dhe motrave të saj një ministër indian: "Bëjmë të njëjtën punë, por me një ndryshim të vetëm: ne e bëjmë për diçka, ju për Dikë".

Megjithatë, duhet theksuar se misticizmi i saj nuk është ishull izolimi: përkundrazi, ajo nuk mbyllet kurrë në vetvete, ia hapë portën kujtdo, e gatshme për t'i shërbyer me të gjitha forcat, siç ishte mësuar që në moshë ende të njomë. "Në se nuk e kryen një gjest bamirësie me dashuri, të lutem, më mirë mos e bëj fare" - i thosh e ëma. E akoma: "Ti duhet të jeshë dora e Provanisë Hyjnore kur nuk të shikon askush, në mënyrë që ata të cilët marrin, t'i jenë mirënjohës Zotit e jo ty". Kështu krahët e saj u bënë krahët e vetë Zotit e ajo, simbol i dukshëm i dashurisë së tij. Mori mbi supet e brishta barrën e stër-rëndë të të gjithë varfanjakëve të botës, duke e ditur se kështu kënaqte Zotin e vet. Ky është thelbi i përshpirtërisë së saj, që i ka themelet në dashurinë e pakufishme të Atit për të varfrit e të braktisurit, e cila gjen shprehjen më të lartë në misterin e Kryqit e të ringjalljes së Krishtit. E kjo është edhe forca e vërtetë mistike e mësimit që na lë trashëgim Nënë Tereza. Nënë në emër të Atit!

[NoName]

Nëntë vjet më parë në Kalkutë ndërroi jetë Lumja Nënë Terezë


Kanë kaluar nëntë vjet nga 5 shtatori i vitit 1997, kur Themeluesja e Motrave dhe Vëllezërve të Bamirësisë, e Lumja Nënë Terezë, u nis drejt shtëpisë së Atit. Edhe salikimet e saj, që bashkuan rreth trupit të një gruaje të vdekur përfaqësues të të gjitha feve, personalitete botërore të të gjitha fushave, të varfër e të pasur nga mbarë planeti, qenë një dëshmi e gjallë e admirimit që gëzonte rregulltarja e bamirësisë, e cila u përcoll për në banesën e fundme me një kremtim që la gjurmë në historinë e shekullit. Planeti mbarë nderonte gruan, që ia kishte mjekuar plagët, duke shkelur personalisht në të katër skajet e globit, me sandalet e vjetra të rregulltares e me moton e pamort të Krishtit: "Në se i jepni një pikë ujë njërit prej këtyre të vegjëlve të mi, ma keni dhënë mua!" Kudo shkoi, ajo u përpoq të shuante pikërisht etjen e Krishtit, etjen për Krishtin!

Papa Gjon Pali II, që e admiroi dhe e ndihmoi vazhdimisht, e quajti "dhuratë e Zotit për Kishën e për botën", për t'u kujtuar kështu të gjithëve se dashuria ungjillore qëndron mbi të gjitha vlerat, posaçërisht kur gjen shprehjen e vet në shërbimin që i bëhet më të poshtruarit ndërmjet vëllezërve e motrave tona. Sot , në nëntë vjetorin e kthimit në shtëpinë e Atit, pa u ndaluar tek imtësitë e jetëshkrimit të saj, që sot rikujtohet në mbarë botën, duke u nisur nga data 26 gusht 1910 kur lindi në Shkup, po e kujtojmë me fjalët e Gjon Palit II:
"Nënë Tereza e Kalkutës është shembull i jashtzakonshëm i misionit të heshur të bamirësisë, që lind nga kundrimi i përhershëm i Krishtit në kryq, dëshmitare e paharrueshme e dashurisë, që gjeti shprehjen e vet konkrete në shërbimin e vazhdueshëm ndaj vëllezërve më të varfër e më të braktisur.

Në fytyrat e të mjerëve, pa fytyrën e Jezu Krishtit i cili, nga lartësia e kryqit, vijon të dihasë: "Kam etje!".

E ajo iu përgjigj kësaj dihame, që dilte prej buzëve të shkrumbuara nga etja të Zotit, duke ia dhuruar vetveten njerëzve të varfër, të braktisurve, të vuajturve, të vetmuarve, atyre që vdisnin rrugash.

Duke ecur, pa u lodhur kurrë, nëpër rrugët e botës, Nënë Tereza la gjurmë të pashlyeshme në historinë e shekullit kur jetoi: mbrojti gjthnjë e kudo, me një guxim të pashoq, jetën e dinjitetin e njeriut; u dha atyre, që shtypeshin nën barrën e rëndë të padrejtësisë e të harresës nga bota, vetëdijën se nuk ishin të tepërt, se ishin të zgjedhurit e Zotit, Atit të gjthëpushtetshëm, plot dashuri e mëshirë për të gjitha krijesat e veta.

Dëshmoi Ungjillin e dashurisë, që ushqehet me dhurimin pa asnjë kusht të vetvetes - deri në grahmën e fundit.

Kështu do ta kujtojmë gjithmonë, duke u lutur që ta marrë shpërblimin e merituar në mbretërinë e Hyjit e duke i kërkuar të ndërmjetësojë për ne pranë Atit qiellor.
Sot shembulli i shkëlqyer i shërbimit të saj bamirës është bërë burim frymëzimi për familjene saj shpirtërore, për Atdheun e saj, për Kishën e mbarë njerëzimin!”.
Kështu është shprehur Papa që e lartoi në nderimet e leterit Nënë Terezën, të cilën sot e shikojmë me emocion të thellë të nderuar nga e gjithë bota në elter, prej nga na porosit: “Duajeni njëri-tjetrin, ashtu si Zoti do secilin prej jush dhe lutuni… lutuni e silleni lutjen brenda familjes, sepse familjet që luten së bashku, qëndrojnë të bashkuara. E nëse njerëzit qëndrojnë bashkë, ato do ta duan njëri-tjetrin, ashtu si Zoti e do secilin.

Ja ç’shkruhet në motivacionin e lumnimit të Gonxha Bojaxhit:

"Murgesha imcake shqiptare, Nënë Tereza e Kalkutës - Gonxha Bojaxhiu (1910 - 1997) në shekullin e kaluar qe simbol botëror i dashurisë së krishterë. Pa i mbushur mirë 18 vjetët, duke iu përgjigjur thirrjes për veprimtari misionare, hyri ndër motrat e Loretos, që e dërguan si mësuese në Indí. Në Kalkutë zbuloi fytyrën e Krishtit të vuajtur në fytyrën e të varfërve më të braktisur. Këtu në jetën e saj filloi kthesa e madhe. Themeloi për të varfrit Misionaret e Misionarët e Bamirësisë. Sipas shembullit të saj, lindi një lëvizje e gjërë impenjimi bamirës e shoqëror në dobí të njerëzve më të lënë mbas dore, më të mjerë, më të harruar". Veç asaj që u tha më sipër, shtohet edhe se gëzon famë shenjtërie në shkallë botërore. Radhitet kështu ndër shenjtorët, të cilët u lartuan në elter në një kohë tepër të shkurtër.

[NoName]

Lutje tё Nёnё Terezёs


Nёnё Tereza ishte njeri fjalёpak. Si motёr nderi, mёnyra mё e rёndёsishme e shprehjes pёr tё ishin lutjet, nga tё cilat kemi pёrmbledhur vetёm disa:

O At, ti na ke thёnё se Ati ynё nё qiell do tё kujdeset pёr ne, ashtu siç kujdeset pёr vijat nё fushё dhe zogjtё nё qiell. Ti qё nuk kishe tё paktën njё vend pёr ta shtrirё kokёn tёnde tё lodhur, bёhu mёsuesi ynё. Na mёso tё kemi besim nё parashikimin e Zotit dhe na ndihmo ta mundim lakminё tonё njerёzore. Lakmia nuk ka bёrё . Na jep fuqi tё tё falemi tё tёrё, duke u bёrё mjet pёr plotёsimin e vullnetit Tёnd. Bekoje pёrdorimin e parasё nё botё, nё mёnyrё qё tё varfёrit tё kenё pёr tё ngrёnё, tё zhveshurit pёr t'u veshur, që tё varfёrit tё mund tё strehohen dhe tё sёmurёt tё shërohen. Dhe Zot, na jep shpirtin Tёnd tё shenjtё, nё mёnyrё qё ne tё njohim qartё pёrmes besimit qё ti na jep se para teje jemi mё tё vlefshёm se çdo zambak i bukur apo çdo laureshё që këndon.

I dashur Zot, ti mё ke dhёnё guxim pёrmes besimit qё merr nga unё. Mё lejo t'i dua tё gjithё tё padёshiruarit, ashtu siç mё do Ti mua. Na lër të bëhemi pjesё nё pasurinё e dashurisё tёnde.Atёherё edhe ne do ta pranojmё njёri-tjetrin.

Mё i dashuri Zot. Ty do tё tё shoh sot dhe çdo ditё, tё mishёruar te tё sёmurit e tu, dhe deri sa unё kujdesem pёr ta, unё do t'i pakёsoj dhimbjet e tua. Nёse ti fshihesh edhe nё mantelin e shqyer tё tё neveriturit, tё atij qё kёrkon, tё tё paarsyeshmit, duhet tё tё zbuloj dhe tё them: "Jesu Krishti, pacienti im, sa ёmbёl ёshtё tё të shёrbesh Ty."

Zot, më jep njё besim tё dukshёm, atёherё puna ime kurrё nuk do tё jetё mundim dhe unё do tё gjej shokё tё rinj, nё pёrfilljen e trilleve, nё pёrmbushjen e dёshirave tё tё gjithё tё varfёrve tё pёrvuajtur. Ju tё dashur tё sёmurё, ju mё jeni dyfish tё shtrenjtё, sepse te ju shoh mishёrimin e Jezu Krishtit; dhe çfarё mёshire e madhe ёshtё pёr mua tё kujdesem pёr ju. Mё i dashur Zot, mё ndihmo ta kuptoj dinjitetitn e thirrjes sime tё lartё, me tё gjitha detyrimet e saj. Mos lejo kurrё qё tё bёhem e padenjë kundrejt saj, duke rёnё nё tё ftohtё, nё pahare apo nё padurim. Dhe, o Zot, meqё ti Jezu Krisht je pacienti im, bёhu i mёshirshёm edhe ti, Jezu Krishti im i durueshёm, mё fal pёr gabimet e mia dhe shiko vetёm nё vullnetin tim, i cili pёrpiqet tё tё dojё Ty, tё të shёrbejë nё personin e çdo tё sёmuri. Zot, forcoje besimin tim, beko veprimin dhe punёn time, tani e pёrgjithmonё.

Bekuar qofsh o Zot! Ti qё jetёs sime i solle aq shumё gёzim. Unё qesh kur shoh pasurinё e bekimeve të tua. Sytё e mi qeshin kur shohin se ngopen fёmijёt e uritur. Buzёt e mia tё plakura qeshin kur shohin se si njerёzit kuptojnё se si pёrdoren prej Teje. Shpesh, Zot, unё qesh me gjithë shpirt sё bashku me motrat, kur shohim se çfarё je Ti nё tё vёrtetё. Dhe çdo ditё qeshim me gёzimin qё na jep kur ne tё kёndojmё kёngё lavdёrimi. Tё falenderoj pёr kёtё qeshje tё mrekullueshme dhe tё hareshme, o Zot. Amen.

[NoName]

Rruga mё e lehtё!

Fryti i qetёsisё ёshtё lutja.
Fryti i lutjes ёshtё besimi.
Fryti i besimit ёshtё dashuria.
Fryti i dashurisё ёshtё shёrbimi.
Fryti i shёrbimit ёshtё paqja!



"Megjithatё-ja" e Nёnё Terezёs

Njerёzit janё tё paarsyeshёm, tё palogjikshёm dhe egoistё,
duaji megjithatё.

Nёse bёn mirё, do tё tё akuzojnё pёr motive dhe prapavijё egoiste,
bёj mirё megjithatё.

Nёse je i suksesshёm, do tё fitosh miq tё rremё dhe armiq tё vёrtetё,
bёhu megjithatё i suksesshёm.

E mira qё bёn ti do tё harrohet nesёr,
bёj mirё megjithatё.

Sinqeriteti dhe ndershmёria tё lёndojnё,
bёhu megjithatё i sinqertё dhe i ndershёm.

Ajo qё ke ndёrtuar me punёn tёnde shumёvjeçare mund tё shkatёrrohet gjatё natёs,
ndёrto megjithatё.

Ndihma jote nevojitet me tё vёrtetё, por njerёzit tё sulmojnё kur i ndihmon,
ndihmo megjithatё.

Ti i jep botёs mё tё mirёn tënde dhe ata t'i thyejnё dhёmbёt,
jepi botёs megjithatё mё tё mirёn tënde.


Citate


Zemra e hareshme lind normalisht vetёm nga zemra që nxjerr zjarr nga dashuria.

Vetmia dhe ndjenja e tё qenit i padёshirueshёm janë varfёria mё e keqe.

Çdo fёmijё ёshtё i shtrenjtё. Secili ёshtё krijesё e Zotit.

Të japësh veten ёshtё mё mirё se sa vetёm tё japësh.

Vetёm gruaja mund ta krijojë familjen. Por familja mund edhe tё prishet prej saj.

Kurrё mos lejo qё ta takosh dikё, i cili pas takimit me ty nuk ёshtё mё i lumtur.

Kujdesu qё askush tё mos vij tek ti pa shkuar mё mirё dhe mё i gёzuar.

[NoName]

Kalkuta - qytet i mjerimit dhe gёzimit


Nёnë Tereza ndihmoi mё tё varfёrit e tё varfёrve. Tё tillё kishte dhe ka mjaft nё Kalkutё. Ky qytet sa magjepsës aq edhe tmerrues pёrbёn sfondin e veprёs sё Nёnёs Terezё tё dashurisё për tё afёrmin.

Kalkuta - njё metropol nё krizё

"Pse tё mos shkruhet njё vjershё pёr njё grumbull muti qё Zoti e lёshoi nga lart dhe e quajti Kalkutё. Siç gёlon, kundёrmon dhe jeton dhe bёhet gjithnjё e mё shumё." Gynter Gras, i cili tha kёto fjalё, nuk ёshtё i vetmi, tё cilin ish-kryeqyteti i Indisё britanike e çoi nё kufijtё e tij estetikë, moralë dhe fizikë. Madje edhe guvernatori i parё i pёrgjithshёm i Kalkutёs, Robert Clive, e pa si vendin mё tё prishur nё botё. Mahatma Gandi e quajti qytet nё vdekje, ndёrsa edhe pёr shkrimtarin indiano-karaibik V.S. Naipaul, Kalkuta ёshtё qytet pa tё ardhme. Ai shkruan: "Tё gjitha vuajtjet e tij janё vuajtje tё vdekjes. Unё nё fakt nuk njoh asnjё qytet tjetёr mё tё pashpresё."

Pothuajse çdo qytet i madh disamilionёsh i tё ashtuquajturёs "Bota e Tretё" mund të mbajë nёntitullin "Njё metropol në krizё". Megjithatë, varfёrisё, sёmundjes, mjerimit, vdekjes, rёnies dhe dëshpёrimit nuk ёshtё i lidhur aq ngushtë me asnjё qytet tjetёr tё botёs si me Kalkutёn, kryeqytetin e shtetit federal indian të Bengalit Perёndimor. Shoku kulturor qё pёrjeton vizitori perёndimor, ёshtё jashtёzakonisht i madh - nё tёrё kuptimin e fjalёs, sepse mjerimi dhe kaosi i Kalkutёs pёrfshijnё çdo kuptim. Ky mund tё jetё shkaku që i ka shtyrё stacionet televizive, shkrimtarёt apo gazetarёt tё raportojnё mё shumё pёr Kalkutёn se sa pёr qytetet tjera, duke zgjuar pakёnaqёsinё e indianёve, tё cilёt ankohen pёr faktin se nё perёndim tregohen kryesisht anët negative tё vendit tё tyre. Me me ndjenja tё pёrziera e panё edhe dhënien e Çmimit Nobel pёr Paqe Nёnё Terezёs, e cila deri atёherё nё Indi ishte krejtësisht e panjohur, dhe tёrhoqi vёmendjen e botёs me anёt e shёmtuara tё Kalkutёs dhe publikimin e njё bestselleri francez, i cili pёrshkruan jetёn nё mjerim nё Kalkutё. Ky libër u ndalua nё fillim nga qeveria, pёr tё kёrkuar mё pas ndryshime tё shumta, tё cilat bёnё qё tё mos mbetet pothuajse asgjё nga libri origjinal.

Edhe mё ashpër reaguan kalkutasit vetё - kalkutas quhet kёtu shtresa e mesme bengale dhe intelektualёt. Nё momentin kur Rajiv Gandi e quajti Kalkutёn qytet nё vdekje, duke shprehur nё kёtё mёnyrё atё qё mendojnё shumё indianё, qytetin u përfshi nga njё valё zemёrimi dhe debatesh disaditore nё parlamentin e Bengalit Perёndimor. Kalkutasit e duan me tё vёrtetё qytetin e tyre dhe vazhdojnё tё jetojnё tё nёnshtruar ndaj fatit, pavarësisht nga shtёpitë tё prishura, ngushtёsia shtypёse, furnizimi i mangёt me ujё, pisllёku, ndёrprerja e pёrditshme e energjisë elektrike, mjetet e stёrmbushura tё transportit. Pёr ta Kalkuta ёshtё mё indiania nga tё gjitha qytetet e Indisё.

Kjo Kalkutё, e cila sot demonstron problemet e pazgjidhshme tё zhvillimit tё qyteteve nё Botёn e Tretё, deri nё pavarёsinё dhe ndarjen e Indisё ishte britanike, qyteti mё i madh dhe mё i pasur i Indoisё, porti i saj mё i rёndёsishёm dhe pika mё e rёndёsishme industriale. Kalkuta ishte qyteti kolonial par excellence, ura mё e rёndёsishme e britanikёve me Indinё, nga e cila u shfrytёzua pjesa e tjetёr e vendit, edhe nё dobi tё elitave indiane nё Kalkutё.

Varfёrimi i prapatokёs dhe migrimi i popullsisё sollёn nё qytet popullsinё e mjeruar fshatare. Vala e të ardhurve u rrit pas ndarjes sё Indisё me vendosjen e refugjatёve nga pjesёt lindore tё Bengalit. Nga ana tjetër, dhe nuk ofroi vende tё reja pune, ekuilibri edhe ashtu i luhatshëm mes numrit tё banorёve dhe mundёsisë për tё jetuar nё qytet, u shkatёrrua. E planifikuar nga britanikёt pёr maksimalisht njё milionë banorё, ankthi Kalkutё zjen sot nga tё gjitha anёt. Brenda 30 vjetёve numri i banorёve u rrit nga 4,4 milionë nё vitin 1961 nё 12 milionë, sa ka sot qyteti. Njёsoj si deti që nuk mund tё pranojë mё shumё materie tё huaja, deri tek fundosja e Kalkutёs.

Pasojat dramatike tё kёsaj pёrzierjeje brizante nga vërshimi i popullsisё dhe tatëpjeta ekonomike duken gjithandej. Bashkё me Delhin, Kalkuta ёshtë një ndër shtatё qytetet me ndotjen mё tё madhe tё ajrit. Klima e rёndё mbytëse dhe e nxehtё bashkё me ajrin e ndotur nga dioksidet bёjnё qё gati gjysma e banorёve tё vuajnё nga bronkitisi, infeksionet e mushkёrive, tuberkulozi dhe sëmundje tё tjera tё rrugëve të frymёmarrjes. I pasur me plumb si ajri ёshtё edhe uji i pijshëm, sepse tubat e rrjetit tё ujёsjellёsit janё tё shekullit tё kaluar. Vetёm gjysma e banorёve furnizohen nga ky rrjet. Kanalizime ka vetёm nё qendёr tё qytetit, kёshtu qё çdo vit nё kohёn e reshjeve tё mёdha, rrugёt përmbyten nga ujёrat e zeza. Nё kushte tё tilla, ndёrprerjeve tё shpeshta tё energjisë elektrike nuk ua vё veshin askush.

Mё tё rёndat janё ndёrkohë pasojat nga mbipopullimi i pashpresё. Nё njё kilometёr katror jetojnё mbi 30.000 banorё. Dy tё tretat e popullsisё sё Kalkutёs jetojnё nё lagjet e mjerimit, tё njohura zyrtarisht nga qeveria, tё ashtuquajturat bustees. Në këto lagje, njerёzit jetojnё pёr rreth 5 marka nё muaj nё kasolle primitive dheu, llamarine dhe druri. Fakti që nё kёto lagje ekziston njё rrjet i ngushtё lidhjesh sociale dhe tё paktën disa objekte sanitare bёnё qё banorёt e tyre tё konsiderohen si tё privilegjuar. Nёn ta vijnё tё ashtuquajturit squatters, tё cilёt jetojnё si kolonё tё egёr nё rrethana tё mjerueshme nё kasolle tekstili dhe mushama, tё ngritura pёr tё kaluar natёn nёn muret e shtёpive. Por nё gjendje mё mjerueshme nga tё gjithё jetojnё rreth njё milion vetё, tё cilёt pёrveç njё tasi alumin kanë e shumta edhe një batanije tё hirnosur nga pisllëku, duke kaluar jetёn nё trotuarё, nё hyrjet e shtёpive, nёn karrocat e demave, afёr grumbujve tё mbeturinave dhe kanaleve tё hapura, mes mijve dhe qenve endacakë.

Zhurma, kundёrmimi, varfёria masive dhe temperamenti i njohur kokёfortё i bengalёve e kanё shndёrruar Kalkutёn nё njё kazan shtrigash qё vlon. Disponimi askund nuk ёshtё mё agresiv se kёtu. Megjithatё! Kalkuta, ky qytet i ankthit, duket se gumëzhin nga jeta. Optimizmi, vitaliteti, humori, krijueshmëria karakterizojnё filozofinё e bengalёve. Duke pasur parasysh katastrofёn, kjo dёshirё pёr jetё duket se ndjehet fizikisht. Askund nё Indi nuk festohet dhe qeshet apo debatohet aq intensivisht dhe nё mёnyrё aq kontradiktore si nё Kalkutё. "Atё qё Bengali, bёn nesёr gjithё India" thotё njё shprehje indiane. Vendlindja e nobelistit tё parё indian, Rabindranath Tagore, qytetit i filozofёve Ramakrishna, Vivekananda dhe Sri Aurobindo, qendёr e intelektualёve dhe revolucionarёve indianё, konsiderohet metropol kulturor dhe artistik i subkontinentit. Askund tjetёr nuk xhirohen mё shumё filma artistik, qindra revista letrare, tё cilat edhe lexohen, qindra teatro, nё shumicёn e rasteve me aktorё amatorё, njё panair i përvitshëm libri me dy milionё vizitorё, shumica prej tyre nga Kalkuta dhe shumё prej tyre pa mundёsi pёr tё blerё njё libёr. Shkurt: njё jetё kulturore si nё nё asnjё qytet tjetёr indian. Pa marrё parasysh parashikimet e dekadave tё fundit për rrënimin e Kalkutёs, bengalёt mburren me kryeqytetin e tyre.

[NoName]

Kalkuta - qyteti i mjerimit dhe i gёzimit


Gratё ziejnё oriz mbi soba me qymyr në tasa llamarine, fёmijёt kёrkojnё nёpёr kosha plehrash mbeturina perimesh, qentё endacakë dhe shpendё tё mёdhenj e tё zinj presin pёr pjesёn e tyre. Nё rrugё lёvizin nё ajrin qё të zё frymёn veturat, motoçikletat dhe biçikletat.

Kalkuta, kryeqyteti i shtetit federal Bengalit Perёndimor, ёshtё det mjerimi. Dhe valёt e tё varfёrve nga viset fshatare drejt qytetetit nuk kanё tё ndalur. Askush s'e di me saktёsi numrin e banorёve tё metropolit mё tё madh dhe mё tё ri tё Indisё. Tё paktë 12 milionë duhet t'i ketё ndёrkohё, e kёtij numri i shtohen pёr çdo ditё rreth 2000 vetё të tjerё. Tё gjithё kёta kёrkojnё vend nёpёr trotuaret e stёrmbushura tё qytetit.

Nё vitin 1949, Nёnё Tereza hapi Shtёpinё e Urdhërit "Misionaret e Dashurisё". Murgesha u jepte tё uriturve vakte tё nxehta, njerёzve para vdekjes njё shtrat dhe, e kjo ishte mё e rёndёsishme pёr tё, ajo iu dha ndjenjёn e të qenit pjesё e fatit të tyre.

Shtёpia e Urdhërit ndodhet nё njё ndёrtesё tё hirtё guri afёr tempullit tё perёndeshёs Kali. Pёrpara, pёr tё flijoheshin njerёz; sot, para tempullit buzё Huglit, njё degё e lumit tё shenjtё Gang, hindutë djegin kufomat e tё vdekurve tё tyre.

Nga Kali rrjedh emri i fshatit tё peshkatarёve Kalikata, i pёrmendur pёr herё tё parё nga njё poet bengal nё vitin 1495. Ky fshat u shndërrua nё metropolin bregdetar Kalkuta, themeluar nё vitin 1690 nga Anglezёt si degë e kompanisё tregtare tё Indisё Jugore. Nga viti 1773-1912 Kalkuta ishte kryeqytet i Indisё Britanike. Gjatё kohёs sё kolonializmit filloi zhvillimi ekonomik i qytetit. Filloi ndёrtimi i obekjeve tipike angleze me elemente indiane si monumenti Victoria. Shumica e vilave tё dikurshme tani janё prishur. Me shpresё se do tё gjejnё punё, qё nga viti 1914 nё Kalkutё u dyndën gjithnjё e mё shumё banorё tё zonave fshatare. Nё vitin 1947, pas ndarjes nё konflikt tё Pakistanit mysliman (Pakistani jugor ёshtё Bangladeshi i sotёm), drejt Kalkutёs vёrshoi njё valё e madhe refugjatёsh.

Kalkuta nuk ёshtё vetёm "qytet nё vdekje", siç e quajiti atё dikur Rajiv Gandi, kryeministri i fundit i dinastisё sё Nehrus. Kalkuta ёshtё njёkohёsisht edhe qendёr e intelektualёve indianё dhe e avangardёs artistike. Nё "qytetin e gёzimit" jetoi edhe shkrimtari francez Dominik Lapier, i cili nё romanin e tij kryesor shkroi, se si në asnjë vend tjetёr nё botё, kishte gjetur nё lagjet e mjerimit tё Kalkutёs dashuri, mirëkuptim dhe lumturi.

[NoName]

NËNË TEREZA – HAPNA SYTË TANË

Hans-Joachim Lanksch

Marrëdhanien e Shqipnisë me Nanë Terezën e randëson nji hipotekë e randë: qëndrimi i Shqipnisë zyrtarisht ateiste ndaj Nanës së Kalkutës. Doemos në prag të lumnimit të Nanë Terezës, Shqipnia tranzicionale ia nisi me shlye borxhin nga era komuniste: në botën shqiptare kishte gjithnduersh pagëzimesh me emnin e Nanë Terezës, spektaklesh, ekspozitash, botimesh, fjalimesh, deklaratash solemne. Nanë Tereza, ish-persona non grata, u bâ heroinë kombëtare. Qeveria e Republikës së Shqipnisë vendosi me e shpallë ditën e lumnimit të Nanë Terezës ditë festë kombëtare.
Tani, në prag të njivjetorit të lumnimit të Nanë Terezës, prapë flitet shumë rreth Motrës së beatifikueme shqiptare. Flitet për shtatoren e saj. Më 12 shtator 2004, gazeta "Panorama" na informon për vlerësimin e shtetit shqiptar për figurën e Nanë Terezës: »Shenjtërimi i Nënë Terezës do të festohet nga të gjithë shqiptarët, me një mbështetje nga organet më të larta të shtetit. Një vit më parë, gazeta ”Panorama” botoi vendimin e nxjerrë nga qeveria për organizimin e festës në ditën e shenjtërimit të Nënë Terezës. 19 tetori, dita e lumturimit të Nënë Terezës është shpallur festë kombëtare. Qeveria miratoi projektligjin që e zyrtarizonte propozimin e mbërritur vetëm pak ditë më parë, në Këshillin e Ministrave, në vazhdim të nderimit të figurës së shquar të popullit shqiptar, Nënë Terezës. Ka qenë grupi ndërinstitucional i punës për organizimin dhe ndjekjen e veprimtarive, me rastin e shenjtërimit të Nënë Terezës që e ka propozuar shpalljen e ditës së shenjtërimit të Anjeze Gonxhe Bojaxhi, Nënë Terezës, ditë festë kombëtare. ”Vlerësimi i shtetit shqiptar për figurën e Nënë Terezës, nuk ka filluar kohët e fundit, por është ai një vlerësim i hershëm, që nis me vizitën e saj në tokën mëmë”, thuhet në deklaratën e Këshillit të Ministrave.«
A mund të bâhet mâ shumë për Nanë Terezën?
Në fillim të këtij vjeti, më 30 janar 2004, vetëm tre muej mbas lumnimit të Nanë Terezës, gazeta "Koha Jonë" na informoi për ikjen e Motrave të Nanë Terezës nga qyteti i Korçës: »Korçë - Mbyllet shtëpia e bamirësive të Motrave të Nënë Terezës në qytetin e Korçës. Janë larguar dje pesë motrat që shërbenin deri tani në ambjentet e saj, diku pranë shtëpisë së fëmijëve të braktisur, ose në afërsi të spitalit civil të qytëtit. Motrat e Nënë Terezës, midis të cilave 4 indiane, pas një takimi me kryebashkiakun e Korçës, Robert Damo, duket se nuk kanë parë më shpresa për ta vazhduar aktivitetin e tyre në qytetin juglindor. Arsyet e largimit të paralajmëruar të Motrave të Nënë Terezës mendohet se janë disa por më kryesorja mbetet indiferenca e pushtetit lokal për të mos ua falur shtëpinë ku ato kryenin aktivitetin dhe mungesa e një prifti katolik në qytetin e Korçës, ku ndodhet një komunitet i vogël i besimtarëve katolikë. Që pas vendosjes së tyre në vitin 1991 në qytetin e Korçës, Motrat e Nënë Terezës i kërkuan kryetarit të bashkisë së asaj kohe si dhe prefektit të qytetit që t'u falej shtëpia ku kryenin veprimtarinë e tyre bamirëse. Kjo kërkesë nuk u realizua asnjëherë, dhe kjo mendohet të ketë qenë shkaku kryesor i largimit të Motrave. Vetë e madhërishmja Nënë Tereza e ka vizituar dy herë qytetin e Korçës gjatë ardhjes së saj në Shqipëri, por edhe prania e saj duket se nuk ka ndikuar në vendimmarrjet e drejtuesve të bashkisë apo këshillit bashkiak. Nuk dihet saktësisht, por një lloj pakënaqësie e Motrave të Nënë Terezës, që shërbeu si shkak për ikjen e tyre nga Korça, ka qenë edhe mungesa e një prifti katolik në këtë qytet. Pas largimit të kanadezit Geriy Wash, në kishën katolike të qytetit të Korçës kanë kryër shërbesa të përkohshme edhe priftërinj të tjerë, por këta janë larguar shpejt dhë nuk kanë qenë aspak jetëgjatë, madje edhe në raportet e bashkëpunimit me Motrat e Nënë Terezës. Sidoqoftë, largimi disi ndjellakëq i 5 Motravë ka ardhur pasi asnjë drejtues i pushtetit lokal nuk qe në gjendjë tu siguronte pronësinë e shtëpisë ku ato kryenin aktivitetin, edhe pse për gati 13 vjet kryen bamirësi të shumta dhe të ndryshme në dobi të njerëzve në nevojë të rajonit të Korçës.«
A âsht ky vlerësimi i shtetit shqiptar për Nanë Terezën? Mund të të duket se shteti dhe pjesa e madhe e opinionit shqiptar e vlerëson figurën e Nanë Terezës si figurë, dmth. si figurë famëmadhe shqiptare, tue injorue totalisht veprën e saj fetaro-bâmirëse. Kundërshtia mes fjalëve të mëdha dhe aktiviteteve mburramane si vjet ashtu dhe sot, nga nji anë, dhe realitetit të mjerueshëm nga tjetra anë, mund të të pezmatojë edhe mâ shumë kur dihet që po më 30 janar të këtij vjeti u botue (në faqet e gazetës "Korrieri") lajmi se qeveria shqiptare miratoi vendimin "Për shpronësimin, për interes publik, të pasurive të paluajtshme, që preken nga ndërtimi i Qendrës Kombëtare Stërvitore Baze (QKSB) të Forcave të Armatosura të Republikës së Shqipërise, në Bunavi të Vlorës". U miratuen, pra, troje për stërvitje ushtarake ku kompensimi i të shpronësuemve u parashikue me 12,1 milionë lekë. Koincidencë e çuditshme!?
Rreth ikjes së Motrave të Nanë Terezës nuk u revoltue asnji penë shkrimtari a intelektuali. Nuk u ndigjue dhe as nji nga ata që iu vërsulen me replika Aurel Plasarit kur ky e mori guximin me shkrue se Nanë Tereza, simbas tij, ishte me prejardhje arumune. E sulmuen Dr. Plasarin me nji argument të vetëm – indinjata! – tue e trajtue si anmik të popullit shqiptar dhe denigrues të kulturës shqiptare. Në këtë mes, âsht interesante me shikue se qysh e shpjegon termin "arumun" Fjalori i Shqipes së Sotme (2002): »Arumun,~i, shih Vllah,~u. Vllah,~u. Pjesëtar i një popullsie që ka si gjuhë amtare një dialekt rumun dhe që është marrë kryesisht me blegtori.« Kuptohet, prandej, deri diku "indinjata" e njerëzve të angazhuem rreth promovimit të Nanë Terezës si figurë e shquar e popullit shqiptar, mbasi aso figure nuk mund ta ketë nji entitet i cili dhe as nuk âsht komb.
Në kjoftë se e paska mirë poeti Ali Podrimja i cili tha se nderimi i Nanë Terezës i nderon të gjithë nanat shqiptare, largimi i Motrave të Nanë Terezës nga Korça i turpnon të gjithë bijtë shqiptarë.
Mâ në fund due me citue nji nga tekstet e Nanë Terezës nga libri të cilin, vjet, e kisha nderin e madh me e përkthye gjermanisht:

HAPNA SYTË TANË

Hapna sytë tanë, o Zot,
që të mund të shohim ty
te vëllezërit dhe motrat tona.
Hapna veshët tanë, o Zot,
që të mund të dëgjojmë thirrjet
e atij që ka uri, të ftohtë, frikë,
dhe të atij që është i shtypur.
Hapna zemrën tonë, o Zot,
që të mësojmë për t'u dashuruar njëri me tjetrin
ashtu si na do ti.
Falna përsëri, Shpirtin tënd, o Zot,
që të bëhemi një zemër e një shpirt i vetëm,
me emrin tënd Ashtu qoftë.

[tani_26]

Ikona e Nënë Terezës: Nënë në emër të Atit


Një sari, një palë sandale, një kryq i vogël. Kjo është ikona e Nënë Terezës së Kalkutës të cilën Papa Gjon Pali II e spalli të Lume vetëm gjashtë vjet pas vdekjes , duke përmbushur kështu dëshirën e miliona burrave e grave nga të katër anët e botës, që e patën konsideruar shenjte që më të gjallë. E quajtën shenjte për bamirësinë e saj, sepse e kishin parë duke u shërbyer me dashuri të pakufishme njerëzve më të papërfillur të botës, në Indi e gjetiu. Por gjithsesi figura e Nënë Terezës nuk mund të krahasohet me figurën, sado heroike, të një përfaqësueseje të Kryqit të Kuq, ose të "Mjekëve pa kufij". Pikërisht procesi i lumnimit sqaron pse nuk duhen bërë thjeshtëzime e as paralelizma të tilla.

Procesi dioqezan i kryeipeshkvisë së Kalkutës nxori në dritë, përmes dëshmive dhe letrave, të cilat ajo vetë ia pati drejtuar atit shpirtëror dhe kryeipeshkvit të Kalkutës, më shumë përmasën mistike, se sa atë bamirëse, theksimi i së cilës ndonjëherë edhe është tepruar. Motra shqiptare, fëtyra e rrudhur e së cilës të kujtonte gjeografinë e vuajtjes në botë, nuk jetoi si e varfër ndërmjet të varfërve thjeshtë për t'u shërbyer njerëzve të braktisur nga shoqëria: kishte një qëllim më të lartë: të ndiqte varfërinë e kryqit, të zbatonte një për një planin hyjnor. "Shpirti im është përplot me dashuri, me gëzimin e papëshkrueshëm të bashkimit të pandërprerë me dashurinë e Krishtit. Jezusi nuk më kërkon gjë tjetër, veçse t'i dhuroj atij vetveten, varfërinë time, hiçin tim" - shkruante.

Për ta kuptuar më mirë ç'u tha më sipër, tregohet kjo anekdotë: " Një gazetari amerikan, i cili, duke e parë të përkulur, tek mjekonte plagët e një të gërbuluri, që kullonin gjak e qelb, i pati thënë se ai nuk do ta kishte bërë këtë as për një milion dollarë, Nënë Tereza i qe përgjigjur aty për aty: "As unë nuk do ta bëja kurrë për aq para. Por e bëj falas për Krishtin!".

Diçka të ngjashme i pati thënë Nënë Terezës dhe motrave të saj një ministër indian: "Bëjmë të njëjtën punë, por me një ndryshim të vetëm: ne e bëjmë për diçka, ju për Dikë".

Megjithatë, duhet theksuar se misticizmi i saj nuk është ishull izolimi: përkundrazi, ajo nuk mbyllet kurrë në vetvete, ia hapë portën kujtdo, e gatshme për t'i shërbyer me të gjitha forcat, siç ishte mësuar që në moshë ende të njomë. "Në se nuk e kryen një gjest bamirësie me dashuri, të lutem, më mirë mos e bëj fare" - i thosh e ëma. E akoma: "Ti duhet të jeshë dora e Provanisë Hyjnore kur nuk të shikon askush, në mënyrë që ata të cilët marrin, t'i jenë mirënjohës Zotit e jo ty". Kështu krahët e saj u bënë krahët e vetë Zotit e ajo, simbol i dukshëm i dashurisë së tij. Mori mbi supet e brishta barrën e stër-rëndë të të gjithë varfanjakëve të botës, duke e ditur se kështu kënaqte Zotin e vet. Ky është thelbi i përshpirtërisë së saj, që i ka themelet në dashurinë e pakufishme të Atit për të varfrit e të braktisurit, e cila gjen shprehjen më të lartë në misterin e Kryqit e të ringjalljes së Krishtit. E kjo është edhe forca e vërtetë mistike e mësimit që na lë trashëgim Nënë Tereza. Nënë në emër të Atit!

Pse nuk e postove ikonen?

[tom pullings]

mire e ka: pse nuk e postove ikonen?

[tani_26]

..........