
Postuar mė parė nga
AAAA
Carlo Bollino kėrkon ti dėmshpėrblehet nga gjykata dinjiteti fashist i cėnuar nga
Gazeta SOT
Friday, 11 May 2007
Nga Kastriot Myftaraj - A e gjeni dot se cili ėshtė njė njeri qė e ka shtėpinė nė bllokun e udhėheqjes komuniste dhe qė e ka zyrėn nė kombinatin e autotraktorėve?Tė gjithė shqiptarėt do ti pėrgjigjen kėsaj pyetjeje: Pilo Peristeri! Pėrgjigja ėshtė e saktė, por kėtyre tė dhėnave u pėrgjigjet dhe njė emėr tjetėr: Carlo Bollino. Nė padinė qė Bollino ka bėrė nė gjykatė kundėr gazetės «SOT», ai e paraqet adresėn e vet nė Tiranė kėshtu: Rruga Ismail Qemali, Pallati 2K/3/3. Kjo do tė ishte e mjaftueshme, por Bollino shton edhe «ish Blloku». Dhe pastaj Bollino i fajėson tė tjerėt se bėjnė ato qė ai i quan «komente fyese» pėr tė. Nė padi Bollino paraqitet dhe si pėrfaqėsues i Shoqėrisė «Edisud» sh.a., pronare e «Gazeta Shqiptare», me adresė, sipas Bollinos «Kombinati i Autotraktorėve-Shkozė». Nė rast se njeriu pyet se si njė gazetė private ka pėrfunduar me seli nė njė pronė publike, Bollino e quan «koment fyes» dhe bėn padi nė gjykatė. Nė padinė nė fjalė, Bollino kėrkon qė gazeta Sot ta dėmshpėrblejė pėr dėmin moral qė i ka shkaktuar atij dhe kompanisė «Edisud» sh.a. nė dy editoriale tė datave 8 dhe 9 qershor 2006, pasi nė to, sipas Bollinos, «janė bėrė komente me qėllim denigrues». Kėto janė:
1)«Carlo terronen e kemi konsideruar gjithmonė si njė ēiban tė huaj qė qelb politikėn shqiptare dhe ambientin mediatik qė na rrethon...»
2)«maska si Bollinua...»
3).. fenomeni Carlo, ėshtė fenomen tranzitiv qė ka ardhur nė Shqipėri tė marrė llokma tė vogla, tė qetėsojė shpirtin dhe tė rregullojė ekonominė...»
4)Hidh pak tym pėr Florian Vilėn, hidh pak vrer pėr ēėshtjen kombėtare tė shqiptarėve, fut pak pėrēarje fetare dhe fshihu pas gazetės sė parė fashiste nė Shqipėri qė quhet Gazeta Shqiptare» 5).. Carlo skupton akoma qė fitili italian nuk mund tė mbahet ndezur me dhjamė gjobash...»
Kėto janė gjėrat pėr tė cilat Bollino pretendon se i kanė shkaktuar njė dėm moral atij dhe «Gazeta Shqiptare», ndėrsa Tv News 24 e ka futur kot nė padi se ai nuk pėrmendet nė citimet nga gazeta «Sot qė Bollino ka sjellė si prova. Dhe pėr kėto Bollino kėrkon njė dėmshpėrblim prej 2 milionė lekė tė reja. Pra, derisa frazat e pretenduara fyese janė pesė, del se Bollino dhe «Edisud sh.a.» kėrkojnė 400 mijė lekė tė reja pėr ēdo frazė. Bollino, Gjykata, opinioni i gjerė shqiptar dhe cilido tjetėr qė ėshtė i interesuar duhet ta dijė se qėndrimi i gazetės «SOT» ndaj Bollinos dhe ndaj «Gazeta Shqiptare» ėshtė pėrcaktuar nga antifashizmi. Derisa Bollino ėshtė vetėparaqitur si inkarnacion i fashistit Lo Ruso Atoma qė hapi dikur gazetėn fashiste «Gazeta Shqiptare», inkarnacion i sė cilės ėshtė kjo e sotmja, atėhere gazeta «Sot» e gjen jo vetėm tė drejtė, por edhe detyrė qė ti trajtojė Bollinon dhe «Gazeta Shqiptare» nė sensin e tė famshmeve vargje-paralajmėrim tė Bertold Brecht pėr fashizmin:
«Kjo bishė u zhduk,
por kurrsesi nuk duhet harruar,
se barku qė atė e polli,
ende nuk ėshtė shterpėzuar».
Prandaj gazeta «SOT» nuk e gjen tė nevojshme tė tregohet diskrete nė terma me trashėgimtarėt e propagandės fashiste. Nuk ėshtė e vėshtirė qė tė provosh se Bollino dhe Gazeta Shqiptare e sotme janė trashėgimtarė tė drejtpėrdrejtė tė paraardhėsve tė tyre fashistė. Bollino e pranon vetė kėtė. Nė 1998, nė revistėn Klan Henri Ēili ka botuar njė artikull qė ėshtė njė profil-intervistė i Carlo Bollinos, me titull «Dorėzohet Gazeta Shqiptare: Tani me njė fytyrė tė re dhe pėrmbajtje tė re» (Revista «Klan», nr. 80, 25 tetor 1998, f. 22-25) Nga ky profil i Bollinos i shkruar sipas fjalėve tė tij mėsojmė pėr Bollinon: «Por nė kokėn e tij lind njė ide. Kishte dėgjuar qė para luftės sė dytė botėrore La Gazzeta del Mezzogiorno kishte pasur nė Shqipėri njė botim tė saj. Ia propozon idenė e rihapjes sė saj pas 60 vjetėsh, pronarit tė gazetės Giuseppe Gorjoux, qė ishte fatmirėsisht djali i Raffaele Gorjoux, pronarit tė atėhershėm tė Mezzogiornos, qė nė vitin 1927 kishte realizuar botimin nė Shqipėri. Drejtori u tregua entuziast. Bollino pasi kthehet nga njė mision nė Somali, nė shkurt 1993, ndėrron ēantėn e rrobave dhe vjen nė Shqipėri me mision: Hapjen e njė gazete». (Henri Ēili: «Dorėzohet Gazeta Shqiptare: Tani me njė fytyrė tė re dhe pėrmbajtje tė re», Revista «Klan», nr. 80, 25 tetor 1998, f. 25) Por cila ishte kjo «Gazeta Shqiptare» e dikurshme? Prof.dr. Kristo Frashėri, nė librin e vet tė fundit «Historia e Lėvizjes sė majtė nė Shqipėri dhe e themelimit tė PKSH-sė» shkruan pėr «Gazeta Shqiptare»: duke pėrmendur njė shqiptar, njeri tė «fashistit italian N. Lo Ruso Atoma, i cili botonte nė Bari fletoren italiane Gazeta Del Mezzogiorno, si redaktor tė faqes qė ajo botonte nė gjuhėn shqipe me titull Gazeta Shqiptare, ku bėhej haptaz propagandė pėr fashizmin nė Shqipėri». (Kristo Frashėri: «Historia e Lėvizjes sė majtė nė Shqipėri dhe e themelimit tė PKSH-sė», Botim i Akademisė sė Shkencave tė Shqipėrisė, Tiranė 2006, f. 116) Kėtu nuk ka nevojė pėr komente tė mėtejshme. Koincidenca janė si tepėr. I biri i botuesit fashist tė paraluftės ėshtė pėrsėri botues dhe e merr me entuziazėm idenė e rihapjes sė gazetės fashiste, me tė njėjtin titull. Por koincidenca tjetėr ėshtė edhe mė domethėnėse. Data kur del numri i parė nė Shqipėri, 22 prill 1993. Kjo i shton pak si tepėr koincidencat. Nė 22 prill 1939 Mbreti imperator Victor Emanule III nėnshkroi dekretin pėr emėrimin e Francesco Jacomoni si luogotenente, mėkėmbės nė Shqipėri, duke efektuar kėshtu administrativisht okupimin fashist tė 7 prillit 1939. Bollino mund tė kishte zgjedhur datėn 21 prill, ose 23 prill pėr tė nxjerrė numrin e parė tė gazetės, por ai zgjodhi pikėrisht 22 prillin. Kjo koincidencė besoj se e meriton sė paku njė «koment denigrues». Bollino, njeri qė e njihte aq mirė historinė e marrėdhėnieve italo-shqiptare sa ta dinte se kishte ekzistuar para mė tepėr se 60 vitesh njė gazetė italiane nė Shqipėri, nuk mund tė thotė se nuk e dinte simbolikėn e datės 22 prill nė marrėdhėniet mes dy vendeve. Bollino qė ringjalli gazetėn e parė fashiste nė Shqipėri ėshtė prova se paralajmėrimi i Brecht ėshtė i drejtė. Pėrcaktimi i gazetės «Sot» si «ēiban qė qelb» ėshtė i frymėzuar nga vargjet e famshme tė Brecht. Bollinon qė rihapi gazetėn e parė fashiste nė Shqipėri e konsiderojmė njė maskė tė sė kaluarės. Atėherė ēdinjitet kėrkon Bollino ti dėmshpėrblehet, dinjiteti fashist?! Por ēdonte Bollino nė Shqipėri? Italianėt atėherė kishin pėr Shqipėrinė imazhin sikur nė Shqipėri kishte vetėm baltė, por nė njė zhargon qė Bollino e njihte mirė fjala «baltė» (grashu) shenjon floririn. Bollino gjeti shpejt Amici de lamici. Henri Ēili nė artikullin e pėrmendur mė lart, shkruan: «Nė shtypin shqiptar janė publikuar tė dhėna sipas tė cilave mė 1996, PD i dha Shqiptares 100 mijė dollarė duke e futur nėn kontroll».(Henri Ēili: «Dorėzohet Gazeta Shqiptare: Tani me njė fytyrė tė re dhe pėrmbajtje tė re», Revista «Klan», nr. 80, 25 tetor 1998, f. 25) Pėr kėto akuza nuk dimė qė Bollino tė ketė hapur ndonjė gjyq dhe tė ketė marrė dėmshpėrblim, as nga ata qė i bėnė, as nga Apollon Baēe qė nė shtator 2004 ka botuar tek Tema artikullin La Gazeta Shqiptare, as nga Henri Ēili qė u referohet atyre! 100 mijė dollarė! Sa pėr «u pizzu»! Bacciamo le mano don Sali! Artan Fuga, nė librin e vet Ikja nga kompleksi i Rozafės shkruan: -«E vetmja gazetė e huaj, Gazeta Shqiptare me botues italianė u detyrua tė mbyllet pėr njė kohė, nė vitin 1995 nėn akuzat publike nga mė tė ndryshmet qė nga mė tė lehtat ato pėr denatyrim tė gjuhės shqipe, deri ėn ato mė tė rėndat si bartėse tendencash fashistoide e prokomuniste» (Artan Fuga: Ikja nga kompleksi i Rozafės, Dukagjini, Pejė 2001, f. 422) Bollino mė pas, sipas atyre qė janė botuar nė shtyp, u rregullua dhe me qeverinė e majtė, duke marrė selinė nė ish-kombinatin e autotraktorėve, pėr njė copė bukė, gjė pėr tė cilėn gjithashtu shtypi ka shkruar shumė dhe nuk di qė Bollino tė ketė bėrė ndonjė padi, apo tė ketė fituar ndonjė gjyq dhe tė ketė marrė ndonjė dėmshpėrblim. Baciamo le mano don Edi! Por «Gazeta duhet tė gabojė, ashtu siē gabon dhe shoqėria, thotė Bollino». (Henri Ēili: «Dorėzohet Gazeta Shqiptare: Tani me njė fytyrė tė re dhe pėrmbajtje tė re», Revista «Klan», nr. 80, 25 tetor 1998, f. 23) Sa pėr gjėrat e tjera pėr tė cilat Bollino pretendon se gazeta SOT e ka fyer, le ti marrim me radhė: Pėr gjobat atė ia ka pėrmendur edhe Henri Ēili, pra se nė shtyp ėshtė pėrfolur se Bollino praktikisht i ka vėnė njė gjobė 100 mijė dollarėshe qeverisė sė parė tė PD. Pėr kėto e ka fjalėn gazeta Sot kur pėrmend llokma. Kur gazeta SOT ka thėnė se Bollino kėrkon tė qetėsojė shpirtin e ka pasur fjalėn pėr shpirtin fashist, nė kontekstin e konsiderimit tė Bollinos dhe gazetės sė tij si trashėgimtare e fashizmit. Sa pėr atė qė gazeta SOT i ka thėnė Bollinos dhe gazetės sė tij se bėn tymnajė pėr krimet, e vėrteta ėshtė se Gazeta Shqiptare ia ka krijuar vetes kėtė reputacion. E tillė ėshtė tymnaja pėr rastin e vrasjes sė Azem Hajdarit kur Gazeta Shqiptare shkroi nė vitin 1998 se sipas njė tė dhėne qė kishte marrė kjo gazetė nė oborrin e PD, nga nėna e truprojės sė Azem Hajdarit, i vrarė bashkė me tė, Besim Ēerės, vrasėsit e Azem Hajdarit janė nė Milano. Ky ishte njė mashtrim qė shkaktoi reagim tė madh dhe Gazeta Shqiptare u detyrua qė ta pėrgėnjeshtronte kėtė gjė. Ky nuk ėshtė rasti i vetėm. Sa pėr atė qė gazeta SOT i thotė Bollinos dhe gazetės sė tij se ka hedhur vrer pėr ēėshtjen kombėtare shqiptare, kjo ėshtė lehtėsisht e provueshme. Pėr bėmat e Bollino nė kėtė fushė ka njė dosje tė plotė, por po i jap njė shembull. Nė prill 1999 nė Gazeta Shqiptare ėshtė botuar artikulli i Panajot Barka, Me logjikėn jashtė emocioneve. Se kush ėshtė minoritari grek Panajot Barka kėtė e ka tė qartė gjithkush. Nė kėtė artikull Barka shkruan pėr luftėn e Kosovės: Nga ana tjetėr ėshtė e vėrtetė se me kėmbėnguljen Anglo-Amerikane Millosheviēi bombardohet pėr njė kohė aq tė gjatė sa i dha mundėsinė Millosheviēit qė ta spastroje etnikisht Kosovėn. Madje ndonjėherė bombat e NATO-s ndihmojnė shkatėrrimin ekonomik tė Kosovės.(Gazeta Shqiptare, 9 prill 1999) Mė tutje Barka shkruan: Qėndrimi i OMONIA-s dhe i autoriteteve tė minoritetit grek pėr tė mos marrė refugjatė kosovarė nė krahinat ku banon ky minoritet duhet sqaruar se, sė pari ėshtė ne tė njėjtė linjė me qėndrimet e qeverisė tonė dhe asaj greke. Po ashtu ky qėndrim nuk lidhet aq me prishjen e mundshme tė ekuilibrave demografike e fetare nė Jug, gjė qė pėr tė cili ska pse tė mbajė pėrgjegjėsi minoriteti, aq sa me mundėsinė e provokimeve tė ndryshme dhe pėrpjekjeve pėr ti prishur ekuilibrat tradicionale nė popullsinė e Jugut, duke pėrdorur pėr kėtė, pse jo refugjatė kosovarė si faktor me sensibilitet mė tė madh. (Gazeta Shqiptare, 9 prill 1999) Kėto fjalė nuk kanė nevojė pėr shumė koment. Gazeta Shqiptare nuk ka botuar reagime ndaj kėtij shkrimi, autorėt e tė cilave kanė bėrė ankesa nė faqet nė internet, ēka tregon se qėllimi i kėsaj gazete ishte pikėrisht hedhja e vrerit. Ky Panajot Barka ka shkruar pėr Italinė: rrugės pėr Itali janė vrarė me dashje apo janė zhdukur mbi njėmijė shqiptarė. Asnjė reagim nuk ka. Pėrkundrazi, Tirana zyrtare falėnderonte mė mars tė 1997 palėn italiane se vendosi tė nxjerrė nga fundi i detit 88 tė mbytur me qėllim nga anija patrullė e tyre. Ndėrsa po tė ndodhė incidenti mė i vogėl me ndonjė emigrant shqiptar nė Greqi, nė Shqipėri bėhet nami !!). (Shqip, 12 dhjetor 2006, f. 10) E tepėrt ta thuash, kėtė e kam bėrė nė polemikė me Barkėn, kjo nuk ėshtė e vėrtetė. Kėta shqiptarė nuk janė vrarė nga italianėt, por duke kaluar detin dhe sot Italia ėshtė vendi qė ka legalizuar mė shumė shqiptarė (450.000) pa u kėrkuar qė tė ndryshojnė nacionalitetin si Greqia dhe sot Italia ėshtė vendi qė ka mė shumė emigrantė shqiptarė. Sa pėr nxitjen e pėrēarjes fetare nga ana e Gazeta Shqiptare pėr kėtė jam vetė dėshmitar dhe kam njė dosje tė plotė. Nė vitin 2003, kur filloi ēėshtja penale kundėr meje si autor i njė libri, Gazeta Shqiptare, u bė pjesė e njė skenari tė kundraligjshėm me zėvendėsprokurorin e rrethit gjyqėsor Tiranė, Kostaq Beluri, duke botuar ekskluzivisht tė dhėnat e Prokurorisė pėr penalizimin tim, tė nxjerra nė abuzim tė detyrės nga prokuroria, si dhe duke mė atribuuar mua gjėra qė nuk i kam thėnė, pėr tė cilat unė jepja referenca nė libėr se kujt i pėrkisnin. Nėse hapet kjo ēėshtje Gazeta Shqiptare do tė duhet tė pėrgjigjet nė gjyq pėr atė se si ishte e mundur se kjo gazetė botonte nė tė njėjtėn faqe prononcimin e prokurorisė se po kėrkonte librin pėr tė parė nėse paragrafi i penalizuar ekzistonte, si dhe kopertinėn e librit, ku mund ta verifikonte fare lehtė faktin, por qė nuk e bėri dhe pas kėrkesės sime. Nėse prokurori-bashkėpunėtor i Gazeta Shqiptare ka dhunuar me kėtė rast nja dhjetė nene tė Kodit Penal, gazeta ka dhe ajo pjesėn e vet tė fajit. Bollino po mė nxit ta rihapė kėtė ēėshtje dhe po e rihapa nuk do tė mbyllet aq lehtė sa mendojnė disa qoftė edhe nė prokurori. Pasi paraqet tė ashtuquajturat prova, Bollino thotė nė padi: Atribuime tė tilla qė i bėhen palės paditėse pėrbėjnė cėnim tė personalitetit dhe nderit nė kuptim tė nenit 625/a tė KC. Ēudi e madhe me kėtė njeri! Nė njė anė shpallesh trashėgimtar i fashizmit, nė anėn tjetėr flet pėr moral, pėr ēmoral, moralin fashist. Gazeta SOT ėshtė krenare qė i ka bėrė dėm moral fashizmit. Mė tutje, nė padi Bollino thotė: Citimet e bėra mė sipėr janė shprehje qė jo vetėm bien ndesh me moralin e shoqėrisė por pėrbėjnė nė kuptimin e tyre juridik edhe vepra penale me sanksione tė rėnda ndėshkuese (burg) Tamam mentalitet fashist! Edhe kur bėn padi civile kujton burgun! Nė pėrfundim tė padisė thuhet: «Nė kėto rrethana, nė bazė tė nenit 625 tė KC kėrkohet rivendosja e tė drejtės jopasurore. Pala e paditur duhet tė pėrgėnjeshtrojė lajmin e dhėnė dhe tė detyrohet tė dėmshpėrblejė pėr efekte ndėshkuese nė shumėn prej 2.000.000 (dy milionė lekė)» Por qė tė ndodhė kjo duhet qė mė parė tė ndodhė njė gjė tjetėr, tė ngjallet ai padroni i parė i «Gazeta Shqiptare», Musolini, qė e varėn kokėposhtė nė Milano me mantenutėn e vet. Askujt mos ti shkojė ndėrmend qė ta pėrdorė detyrėn shtetėrore pėr tė rivendosur dinjitetin e fashizmit. Qė nga 28 korriku i vitit 2006, kur burri mė trim i Shqipėrisė Ilir Meta, kapėrceu tryezėn e qeverisė nė Kuvend, dhe ndaj tij nuk u veprua ligjėrisht, ēdo shqiptar qė i bėhet padrejtėsi ka tė drejtė tė kapėrcejė tavolinėn e ēdo zyrtari tė shtetit, pa pėrjashtuar as gjykatėsit dhe prokurorėt. Shpresoj qė Bollino, i cili gjen nė ēdo fjalė insinuata denigruese, mos tė mendojė se fjalėt italisht nė dialektin jugor i kam pėrdorur me qėllim insinues, pasi kėtė e kam bėrė vetėm pėr kėnaqėsinė qė tė jep kjo gjuhė e pasur. Gjithsesi, ka njė mėnyrė qė Bollino tė marrė nga gazeta «SOT» shumėn prej 2 milionė lekė tė reja ose rreth 35 milion lira-lireta, qė na kėrkon. Gazeta «Sot ėshtė gati tia paguajė menjėherė, nė kartėmonedha tė shtypura njė nga printerėt e redaksisė, sipas koleksioneve tė kartėmonedhave italiane qė gjenden nė Internet.
Krijoni Kontakt