Kush na përfaqëson në shtypin perëndimor? -mendova kur një gazetar i huaj shkruante para disa javësh për Shqipërinë në mënyrë monstruoze. Edhe një ftese për komunikim intelektual brenda shqiptar on line, çelur nga botuesit e “Shekullit”, iu përgjigjja pa hezitim me të njëjtën pyetje retorike. Nuk është dëshira e vjetër totalitariste për të paraqitur jashtë një Shqipëri tjetër, për të fshehur të metat, problemet, dështimet, rudimentet politike, psikologjike, morale e kulturore. Është fjala për të shprehur ne vetë para të tjerëve ato që kemi arritur në vite e shekuj, të kaluarën tonë, aktualitetin, traditat tona, aspiratat, vlerat e krijuara në të gjitha lëmenjtë e ekzistencës.
Ky prezantim duhet të bëhet normë pune dhe detyrë ditore për ata që e përfaqësojnë zyrtarisht vendin tonë në botë: ambasadorë, diplomatë, përfaqësues të akredituar për shtypin dhe kulturën. (Nëse kemi përfaqësues të tillë e nëse ata kanë vërtetë lidhje profesionale me shtypin e kulturën)
Vëzhgimet spontane të bëjnë pesimist. Gjatë luftës në Kosovë, për shembull, mediat më të fuqishme botërore kishin një ndikim të çmuar për të ngjallur simpati dhe ndjenja solidariteti ndërkombëtar për shqiptarët e përzënë egërsisht nga tokat e tyre. Në studiot e televizioneve italiane, me sa pamë, nuk mungonte asnjëherë ambasadori i ish-Jugosllavisë, duke përdorur mjetet e tij, truket e manovrat e zanatit për t’i shërbyer deri në fund çështjes që ai mbronte. Në sallë mund të kishte emigrantë shqiptarë, atdhetarë të mrekullueshëm, njerëz pa status, por me zemër të madhe, megjithatë, ata nuk mjaftonin për të hequr nga vëmendja e shikuesve mungesën sistematike të përfaqësuesve të diplomacisë sonë atje për të debatuar, për të përligjur vetveten, për të mbrojtur fundja një çështje absolutisht të drejtë.
E për cilin rast tjetër duheshin ata? Jo vetëm ky rast, por edhe ngjarje të tjera të bëjnë të mendosh se paraqitjen tonë para opinionit perëndimor e kemi lënë në mëshirë të fatit, në duart e rastësisë, në duart e atyre që për interesat e tyre merren me ne. Të tjerët nuk veprojnë kështu, përkundrazi. Në çdo aktivitet, sado jopolitik qoftë, gjenden gjithmonë njerëz të përgatitur, të aftë dhe të respektueshëm që nga dukje individuale hedhin ide dhe mbrojnë me mjeshtëri pozita që përfaqësojnë interesa më të gjera, më kapitale, më strategjike.
Me ne ndodh e kundërta. Ne kemi krijuar kulturën e qesëndisjes e të autoironisë vulgare; tregojmë anekdota poshtëruese për vendin e tyre, edhe shpifim kur s’na kujtohet ndonjë gallatë e hajrit, edhe shtojmë mëkate të paqena, kur tabloja nuk del tamam e errët, mjafton që koha të kalojë më këndshëm, mjafton që darka dhe fjetja të na qeraset nga organizatorët.
Edhe mbas një shekulli shtet shqiptar, ne ende dërgojmë në përfaqësitë tona diplomatike njerëz që shtegtimin më të gjatë në jetë kanë pasur udhën deri në qendrën e lokalitetit. Një mjek veteriner, që kishte sfiduar rëndshëm në garën e zgjedhjeve politike një kandidat të fortë të krahut tjetër e pashë të ikte konsull. Ky mjek veteriner (ky hajvanollog -do të thoshte për të mjeshtri i humorit Qamil Buxheli) fill pasi vaksinoi për herë të fundit gjënë e gjallë në komunën amtare, pa asnjë bagazh tjetër mendor e profesional niset të përfaqësojë Shqipërinë në një shtet evropian. Sa emërime të tilla janë bërë? Me dhjetëra, me qindra. Ata që pakënaqen nga vendi në sofrën e qorrave ose zymtohen papritmas nga hierarkia partiake, kur vjen në pushtet partia e tyre i dërgon jashtë, për ta mbledhur veten, për ta rigjetur buzëqeshjen e humbur .
Për imazhin e vërtetë të vendit tonë jemi të gjithë përgjegjës, qoftë me produktet e punëve tona, qoftë me sjelljet e përditshme qytetare, qoftë me manifestimet individuale e kolektive. Por edhe ata që kanë pasur poste të rëndësishme, ish- ambasadorë, ish- ministra, zv. ministra a titullarë të çdo niveli, pa e kompromentuar luftën e brendshme politike, jashtë Shqipërisë i kanë mundësitë dhe detyrimet për të shkruar në shtypin serioz. Dhe fjala e tyre ngjall interes, me argumentet e tyre nuk është e lehtë ta bësh të bardhën të zezë e anasjelltas. Aq më të shpenguar e të pakufishëm në të drejtën e tyre janë ata kur në çastin e shkrimit - (eh sikur të kishim vërtetë çaste të tilla) të mos mbanin poste shtetërore. Cila gazetë perëndimore nuk do të mirëpriste një shkrim ose një seri trajtesash nga ish- presidenti Mejdani, për shembull, për problemet e hapësirës shqiptare në Ballkan?! E kështu me radhë.
Me qindra- mijëra profesorë të shkencave shoqërore, as në konferencat shkencore të zhvilluara këtu nuk marrin mundimin të përgënjeshtrojnë pikëpamje skandaloze të hedhura publikisht para hundës së tyre. Aq më pak duhet shpresuar që profesorëve tanë të shumtë në numër, të rënduar së tepërmi (padrejtësisht, me sa duket) me grada e tituj shkencorë, se do t’iu ntrashet zëri i ngjirur kur kapërcejnë trarët e doganave.
Shkrimet denigruese kundër nesh si etni nuk janë rastësi, koha e daljes së tyre nuk është e pallogaritur. Nga ana tjetër, duhet të dimë se edhe imazhi i drejtë, i qëndrueshëm e bindës nuk krijohet me fushata, kur sapo të kanë përbaltur, kur sapo të kanë karikaturizuar botërisht.
Një shkrimi dezinformues të botuar në Londër për lexuesit anglishtfolës i përgjigjemi rrëmujshëm vetëm në shtypin tonë (?!) Trima pas lufte, jashtë fushëbetejës. Një manipulimi sistematik me të vërtetat historike i përgjigjemi vetëm në kafene, nëpër dhëmbë, një veprimi të organizuar për tjetërsimin e përkatësisë së trojeve tona nuk i përgjigjemi as me atë mërmërimën e mjerë të kafeneve të mbipopulluara.
Respekti për të vërtetën është respekt edhe për të tjerët, respekti për të tjerët është gjithashtu respekt për vetveten. Nëse veten e nënrendit vullnetarisht, akoma më poshtë do të të nënrenditin ty të tjerët, pa dyshim.
- E di pse kam respekt për Kadarenë ?- më pyeti një francez para dy vitesh. -Sepse është shkrimtar i mrekullueshëm -i thashë- dhe se mund të jetë filo francez, shtova duke qeshur. –Jo, -më tha prerë. - E respektoj sepse ai kurrë, në asnjë rast, nuk e ka sharë vendin e tij dhe popullin e tij. Ka fajësuar politikën, gjeo-politikat, perandoritë e ndryshme, por jo njerëzit e tij.
Kështu, pa dashur të mjaftohemi me funde të lumtura moralizuese, përsërisim me forcë se jemi në pozita agonie dhe po ia dorëzojmë kartën tonë të identitet të parit udhëtar që na kalon pranë e na afrohet teksa japim shpirt. Por AI s’bëhet kurrë UNË. ATA s’mund të jenë kurrë NE.
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt