Kleri Katolik dhe Pavaresia e Shqiperise

[NoName]

KLERI KATOLIK DHE PAVARËSIA E SHQIPËRISË

Imzot Nikoll Kaçorri

Tashmë është një fakt që dihet e pranohet nga të gjithë se, historikisht, kleri katolik shqiptar ka qenë i shpërndare deri ndër skutat më të thella e më të rrezikshme të atdheut, kudo ku pati shqiptarë e të krishterë. Merita e tij, që tashmë e dinë të gjithë, qe se punoi për shqiptarët dhe në Shqipëri, dhe gjithmonë, jo vetëm për detyrën e vet të ngushtë, besimin fetar, por edhe për një tjetër detyrë po aq të rëndësishme, atë të ruajtjes dhe mprojtjes se interesave dhe fateve te Atdheut.” “ Kam lindur shqiptar-thoshte gjithnjë patër Gjergj Fishta dhe të nesërmen nëna më çoi e më pagëzoi si të krishterë...”

“ Jam klerik, deklaronte Pader Anton Harapi, por kam tagër dhe detyrë të punoj e të luftoj për interesat e vendit tim”.

“ Fe e Atdhe “ pra, qe kurdoherë diviza e tij. Pa u larguar asnjëherë nga rreziku e pa iu shmangur vështirësive të çdollojshme, politike, ekonomike, kërcënimeve apo kushteve të rënda të jetës, por mbi të gjitha sidomos persekutimeve të shumta që nuk iu ndanë thuajse gjithnjë, ai punoi kurdoherë, me dije, kulturë, e pse jo, edhe me armë në dorë kur qe nevoja, për fatet e Atdheut dhe të popullit që i kishte lindur dhe i mbante në gji..

E kush mund t’i harrojë 25 vjetët përpjekje e luftë në të gjitha trevat shqiptare, me Gjergj Kastriotin luftëtar të atdheut e atlet i Krishtit ( Miles Patria et Atleta Christi) në krye, fakt historik që e njeh e gjithë Evropa e Bota.

Kush mund të harrojë eshtrat e nxjerra nga varri, të vetë Gjergj Kastriotit, të Imzot Pjetër Bogdanit, e sa e sa të tjerëve që, të varur ndër hunjë u mbytën barbarisht faqe publikut. Ishte klerik katolik shqiptar Imzot Pjetër Bogdani i cili nuk pushoi për asnjë çast së punuari për çlirimin e Shqipërisë. Me 1685 ai kthehet ne Kosovë dhe me dije e armë në dorë hidhet sërish në lëvizjet kryengritëse të veriut të Kosovës. I sëmurë nga kolera, vdes në Prishtinë në vitin 1689 ku edhe varroset. Turqit e nxjerrin trupin e tij nga varri dhe ua hedhin qenve mes Prishtinës. Historianët për të do të shkruajnë: “Një kalvar vuajtjesh dhe persekutimesh pësoi Imzot Pjetër Bogdani, i cili u burgos tri herë, i dogjën rezidencën, u rrah, u kërcënua se do ta varin te dera e kishës, e shëtitën nëpër qytet të çveshur lakuriq dhe pas vdekjes u zhvarros dhe kufoma e tij iu hodh qenve.” E në këtë vazhdë përpjekjesh e sakrificash do të vijonin rrugën e tyre edhe shumë klerikë të tjerë katolikë.

Ata nuk menduan e punuan duke qenë nëpunës jashtë, nëpër Evropë a më tej, por në Mirdite, si Abat Doçi, luftëtar i lirisë, apo në Lurë si Dom Nikoll Kaçorri, luftëtari i Pavarësisë, në Kallmet të Lezhës si Imzot Luigj Bumçi, luftëtari për tërësinë e tokës shqiptare. Ata nuk shkruan në qytetet apo kryeqytetet e huaja por në fshatrat e atdheut, si Dom Ndoc Nikaj, Imzot Vinçenc Prennushi, Pader Marin Sirdani, Pader Bernardin Palaj e të tjerët me radhë. Ata nuk shijuan jetën e Amerikës, por punuan në Kukël si Dom Ndre Mjeda, apo në Troshan si Pader Gjergj Fishta, të cilit, edhe atij urrejtja meskine komuniste do t’ia treste eshtrat në Drin... Është në këtë radhë të lavdishme, në këtë piedestal nderi, që ka zënë tashmë vendin e vet të spikatur edhe Imzot Nikoll Kaçorri. Kur përpjekjet shqiptare kërkonin çlirimin përfundimtar nga zgjedha turke, ai do të gjendej në krye të popullit që lufton, pa harruar për asnjë çast se është klerik, por edhe pa hequr për asnjë çast koletin e bardhë të klerikut nga qafa.

Me këtë kolet të bardhë, çka përcakton qartë, me nder e krenari, divizën e tij klerikale, do ta kemi atë edhe në atë tribunë të lavdishme atë ditë të paharrueshme për shqiptarët, në atë nëntor të dytë, që quhet Dita e Pavarësisë.


Kush ishte Imzot Nikoll Kaçorri?

Ai ishte nga Kreja e Lurës, me babë katolik e nënë myslimane. Mësimet e para i kryen në Seminarin Papnor të Shkodrës, të lartat në Austri. Shërben për 23 vjet rresht si famullitar në Delbinisht e Durrës, duke nxjerrë meshtarë të rinj e duke ndërtuar kisha të reja. Është zv. i përgjithshëm i Kryeipeshkvit të sëmurë të Durrësit, Imzot Primo Biankut. Është klerik por edhe patriot, është meshtar por edhe muzikant, është predikatar por edhe dijetar. Ai është në kujtimet e fratit të ri françeskan Pader Bon Gjeçaj, gjakovarit të sapo dalë nga universitetet evropiane, kur në vitin 1897 thonin në Durrës meshën bashkë dhe, sipas radhës, ndërsa Imzot Nikoll Kaçorri i binte harmoniumit dhe këndonte, Pader Bon Gjeçaj e ndihmonte atë me violinën e tij.

E, ai është edhe në kujtimet e Imzot Pjetër Demës i cili, gjatë viteve 1905-1906, për një periudhë dy vjeçare, ishte ndihmës e krah i djathtë i Imzot Kaçorrit kur është famullitar në Durrës, sidomos gjatë verës, kur Imzot Kaçorri shkonte me shërbimet e veta në Austri.

Atdhedashuria dhe ndjenja e lartë e patriotizmit, e shtyjnë Imzot Nikoll Kaçorrin që gjatë viteve 1910-1912 të bëhet drejtues i zjarrtë i kryengritjes së Kurbinit me arritjen finale e sublime, atë të 28 nëntor-it 1912, kur ai është përbri Ismail Qemalit, si përfaqësues delegat i elementit katolik, në ngritjen e Flamurit në Vlorë.
Megjithëse klerik, për interesat e Atdheut ai nuk tërhiqet edhe mbas atij çasti të lavdishëm për detyrat e tjera që ja kërkon interesi i Atdheut. Është nën-kryetar i Qeverisë së parë shqiptare. Merr pjesë në shumë kuvende kombëtare, sidomos ndër ato për arsim-kulture dhe për lavrimin e gjuhës shqipe. Është pjesëtar në Kongresin e Manastirit dhe përkrahës për hapjen e normales së Elbasanit. Është aty ku e kërkon interesi e Atdheut.

Dhe largohet burrërisht prej detyrave, largohet nga politika, vetëm atëherë kur, me ndërgjegjen e tij të pastër shef dhe kupton në atë politikë ka papastërti e mos sinqeritet, që rrezikon fatet e Atdheut të tij të dashur. Burrërisht në rrezik e në pjesëmarrje edhe me burrërisht në vendim e largim, ai mbetet përgjithmonë një figurë e shquar e Rilindjes sonë kombëtare. Vdes emigrant në Austri.

[NoName]

Fragment nga “Lahuta e Malesise” për dëshmorët

O ata t’lumtë qi dhanë jetën,
O ata t’lumtë, qi shkrinë vehten,
qi për Mbret e vend të Parve,
qi për erz e nder’ t’Shqiptarvet
derdhen gjakun tue luftue,
porsi t’Parët u pa’n punue!
Lehtë u kjoft mbi vorr ledina,
but u kjofshin moti e stina,
ak’lli, bora e serotina:
E der t’kndojnë në mal ndo i Zanë,
e der t’ketë n’det ujë e ranë,
der’ sa t’shndrisin diell e hanë,
ata kurr mos u harrojshin,
n’kangë e n’valle, por u kndojshin.
E njaj gjak qi kanë dikue,
ban, o Zot, qi t’jesë tue vlue
për m’ia nxe zemrën Shqiptarit,
për kah vendi e gjuha e t’Parit !


P. Gjergj Fishta