Me behet qejfi qe tema te duket interesante, Fieri1. Shpresoj te kete te tjere te interesuar, jo vetem investitore te rinj por dhe nga ata te cilet dine pak me shume mbi investimin ne treg.
Me poshte do shkruaj disa informacione te pergjithme por qe mendoj edhe pse te thjeshta ne dukje jane shume te rendesishme nq se doni te investoni. Gjithashtu shume terma ne lidhje me investimet i kam perdorur vetem ne anglisht dhe nuk jam e sigurt si do ishin me mire ne shqip, ndaj sugjerimet jane gjithmone te mirepritura.
Gjeja me e rendesishme e lidhur me investimin e lekeve ndodh pikerisht para se te investoni. Mos filloni te investoni pa patur te qarte qellimin (lidhur ngushte me strategjine p.sh. do te blini nje shtepi, do paguani per shkolle, do hapni biznes, do investoni per pension etj) e investimit tuaj.
Gjate analizimit te qellimit duhet te kini parasysh disa gjera:
- Asnje fakt historic ne jetegjatesine e nje sigurie (security) nuk mund te merret si 100% baze ne perzgjedhjen e kesaj sigurie per investim.
Te investosh leket do te thote te jesh i gatshem te pranosh nje fare rreziku te shoqeruar me investimin e lekeve tuaja per te arritur qellimin e perfitimit financiar. Fjala kyce ketu eshte rrezik. Pra ne cfaredolloj sigurie qe do te investoni, gjithmone do te hasni nje lloj rreziku te shoqeruar me investimin e lekeve tuaj. Por qellimi baze ketu eshte minimizimi i ketij rreziku.
- Nje strategji investimi nuk mund te jete e pershtatshme per te gjithe investitoret.
Shembull: Te investosh ne nje lloj sigurie vetem sepse keshtu beri dhe kusheriri. Qellimet e kusheririt mund te jene krejt ndryshe nga te tuat. Nq se siguria qe zgjodhi kusheriri e ndihmoi ate te arrinte qellimin financiar, e njejta siguri ty mund te te prishe pune.
- Familjarizohuni me Prospectus e sigurise, para se ta blini ate. (Ne U.S. gjithe kompanite e medha te fondeve te perbashketa (mutual funds) i kane ne internet te gjitha prospectus(et) e sigurive qe shesin)
- Mos shit/bli brenda dites vetem sepse degjove nje fjale goje se vlera e tregut do te rritet/bjere. Reagimet e shpeshta ndaj ndryshimeve te vogla ne treg, mund te jene me te rezikshme se sa perfituese.
(Shume fonde ne Amerike kane kufizime per sa i perket shitjes dhe blerjes. Psh nuk mund te shesesh dhe pastaj te blesh ne nje fond brenda 60 diteve. Disa arsye te lidhura me kete (ne varesi te fondit) lidhen me faktin e shit-blerjes se shpeshte frequent trading si dhe shitje e lare wash sale. <--Keto koncepte dhe me shume do i shpjegoj me vone nq se na nevojiten).
- Shikoni sa kohe kini per te investuar dhe krahasojeni kete me kohen qe ju duhet per te arritur qellimin financiar.
p.sh. Nq se kini si qellim arritjen e objektivave me afat te gjate kohor (p.sh. pension) atehere zgjedhja e nje fondi i cili ka thjesht si qellim ruajtjen e lekeve me nje interes te vogel perfitimi (p.sh. mbajtja e lekeve ne banke) mund te mos jete zgjedhja me e mire per arritjen e qellimit tuaj financiar. Vertet kini me pak rrezik duke i investuar leket ne nje fond te tille (p.sh. zakonisht money market treg leku) por ne te njejten kohe ballafaqoheni me rrezikun e inflacionit. Pra ai pak interes qe po fitoni tani mund te mos jete i mjaftueshem net e ardhmen si rrjedhoje e inflacionit.
- Shumllojshmeria e investimit.
Nje investitor sado i zoti te jete me investimet nuk mund te parashikoje sjelljen e tregut (shembull ketu: 11 shtatori, ndryshim total i vleres se tregut).
- Njihuni me taksat e vendit ku jetoni.
Si rrjedhoje e llogarise se gabuar ne lidhje me taksat qe paguani ne varesi te shtetit ku jetoni dhe grupit ne te cilin beni pjese (taks bracket) mund te dilni me humbje nga nje investim edhe pse ne paraqitje mund tu duket se jeni duke bere lek.
Po e le me kaq per sot. E nisa si per shkurt por mu kujtuan me shume gjera te vogla se sa mendova.
Do lexohemi!
Krijoni Kontakt