Kosova, nje Eldorado e Ballkanit?

[Lioness]

Eldorado mbase është një krahasim i ekzagjeruar, por matjet gjeofizike nga ajri të territorit të Kosovës kanë rezultuar me një pasuri të madhe nëntokësore. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale ka realizuar projektin më të madh të tij p,or dhe një nga më modernët në Evropë. Në fakt, është vetëm Irlanda që ka aplikuar këtë metodë deri tani për territorin e saj. Naser Beci, zëvendësdrejtor i Komisionit të Pavarur për Minerale, flet për gazetën “Shqip”.

Komisioni juaj ka bërë një studim për pasuritë minerale të Kosovës. Çfarë ka dalë nga ky studim?

Studimi në fjalë quhet matjet gjeofizike nga ajri dhe është një nga projektet që është realizuar nga KPMM me qëllimin që të krijohet një bazë më e mirë për hulumtime të mëtejshme dhe shfrytëzimin e më të mirë të resurseve minerale për Kosovën. Sipas informacioneve, ky lloj studimi gjeofizik me këtë teknologji është bërë për herë të dytë nga ajri pas Irlandës veriore dhe Kosova tani e ka një studim të tillë bashkëkohor.

Cilat janë rezultatet e këtij studimi?

Së pari do të jap metodat që janë përdorur në këtë studim gjeofizik nga ajri, i cili është realizuar nga shërbimi gjeologjik finlandez dhe britanik. Janë përdorur tri metoda kryesore të studimit, metoda magnetike, elektromagnetike dhe metoda radiometrike për elementët kalium, torium dhe uranium. Në bazë të rezultateve, studimi ka nxjerrë disa zona potenciale për kërkimin e mineraleve apo vendburimeve të caktuara. Në radhë të parë studimi më i madh është bërë për vendburime të kromit, të arit, nikelit, bakrit, mineralizimeve metalike, por edhe mineralizimeve të plumb zinkut.

A është e vërtetë se në bazë të këtij studimi Kosova mund të thuhet se është një vend i pasur me minerale?

Padyshim që ky studim vetëm sa ka vërtetuar se Kosova është një vend i pasur me minerale, por duhet të kemi parasysh se fjala kyçe në këtë studim është potenciale, zona potenciale, jo vendburime të verifikuara me numër, sasi dhe cilësi. Janë treguar zonat se ku mund të kërkohet ari, ku mund të kërkohet nikeli, apo plumb zinku e kështu me radhë.

Ku mund të kërkohet?

Janë disa zona, zakonisht është zona që lidhet me vendburimet e Trepçës. I gjithë ai kompleks është i pasur. Mund të jetë i pasur edhe me ar, por duhet të kemi parasysh se kemi të bëjmë me arin si vendburim dhe jo me arin që është shfrytëzuar deri tani në Kosovë, i cili ka qenë i lidhur vetëm me vendburimet ekzistuese apo mineralizimet e plumb zinkut.

Cilat janë mineralet e tjera me të cilat është e pasur Kosova në bazë të këtij studimi?

Po janë këto minerale që janë të njohura, plumb zinku, nikeli, kromi, bakri është ende në fazën e indikacioneve. Nuk kemi ndonjë vendburim, por janë parë disa zona potenciale për kërkimin e tij. Përveç këtyre që përmendëm, janë edhe mineralet metalike, pa përmendur ato energjetike, ku bën pjesë qymyri, me të cilin jemi mjaft të pasur, pastaj magnezitet, boksitet etj.

A ka një vlerësim të përgjithshëm për këto minerale, për shembull në çfarë sasie mund të gjenden?

Thashë edhe një herë, ky studim jep zonat potenciale, përveç minierave apo vendburimeve të njohura që kemi deri tani në Kosovë. Pra, zonë potenciale, ku nëse dëshirojmë të kërkojmë një mineral apo mineralizim të caktuar, kemi nga t‘i orientojmë punimet e mëtejshme hulumtuese.

Pra, me këtë studim ju keni zbuluar edhe zona të tjera të pasura me minerale?

Po, është interesante se në këtë studim, që është bërë për të gjithë Kosovën, pra ku janë përfshirë edhe minierat ekzistuese, edhe këto kanë dhënë një anomali gjeofizike apo një potencial, por edhe zona të tjera që rezultojnë si potencialisht të pasura. Zakonisht nikeli është në pjesën qendrore të Kosovës, që përfshihet në brezin ultra bazik. Si zonë gjeografike është vazhdimi i zonës së Mirditës në Shqipëri, përfshin edhe Kosovën Qendrore, ose edhe ndonjë pjesë në malësinë ultra bazike të Rahovecit.

Por ju nuk keni arritur të filmoni brezin kufitar me Serbinë dhe Malin e Zi, arsye politike apo bëhet fjalë për zonë të pasur minerale?

Po, është e vërtetë se një pjesë, rreth 5 kilometra e gjerë, mes Kosovës dhe këtyre dy shteteve, nuk është lejuar të filmohet. Kompania, kryesia e kësaj pune, nuk ka arritur të marrë leje nga autoritetet e Beogradit dhe Podgoricës. Kjo është një zonë sigurie dhe nuk është lejuar fotografimi nga ajri. Për sa i përket pasurisë, ajo është vazhdim i zonave të tjera të pasura me minerale. Por më shumë ka qenë një vendim politik.

Pas këtij studimi a mund të themi me gojën plot se Kosova është një vend tërheqës për investitorët e huaj?

Është shumë e qartë se ky studim ka treguar se Kosova ka zona potenciale përveç minierave, gjë që e bën Kosovën një vend shumë atraktiv për hulumtim, por dhe lloje të caktuara mineralesh, prandaj mendoj se është mjaft tërheqëse për të huajt. Me këto projekte tentohet të bëhet një bazë shumë e mirë gjeologjike me standarde ndërkombëtare dhe evropiane, për të krijuar kështu një mundësi që të ketë informacione bazë gjeologjike me zonat potenciale të hulumtimit, që në të ardhmen investitorët të kenë orientime me të sakta se ku mund të kërkohet një mineralizim i caktuar. Pikërisht për këtë kemi bërë kompletin e hartave, apo të gjeohartave të Kosovës, duke përfshirë hartën gjeologjike tektonike, hartën e mineraleve hidrogjeologjike e kështu me radhë, pastaj kemi hartën e guroreve të Kosovës për materialet ndërtimore, pastaj kemi bërë për një pjesë të Kosovës matjet gjeokimike nga lumenjtë, tani edhe matjen gjeofizike nga ajri, ku të gjitha këto së bashku, kur të krahasohen mund të merren informacione mjaft të mira se nga duhet të orientohen punët apo hulumtimet e mëtejshme.

Pyetja e fundit: A mund të quhet Kosova një Eldorado?

Është i ekzagjeruar krahasimi, por me të vërtetë Kosova ka potenciale të pasura me mineralizime të caktuara.