Asocimi ne BE

[Eni]

has ne te çaren e pare per Kroacine e cila ka refuzuar dergimin ne Gjykaten e Hages te kriminelve te luftes, si gjen. Bobetko.

===============

Britania e Madhe ka vendosur të pezullojë ratifikimin e marrëveshjes së stabilizim-asociimit të Kroacisë me Bashkimin Evropian për shkak të refuzimit të qeverisë së Zagrebit që të bashkëpunojë me Gjykatën Ndërkombëtare për Krime të Luftës.

Vendimi pason qëndrimin e autoriteteve kroate për të mos i dorëzuar Gjykatës së Hagës gjeneralin në pension Janko Bobetko, ish-shefi i shtabit të ushtrisë kroate gjatë luftës së dekadës së kaluar.
Bobetko akuzohet se nuk ka ndëshkuar vrasësit

Në një njoftim të Ministrisë të Jashtme britanike thuhet se qeveria kroate, me gjithë paralajmërimet e BE-së, nuk ia ka dorëzuar gjeneralin Bobetko gjykatës, edhe pse bashkëpunimi i plotë me të mbetet parakushti kryesor politik.

Nënsekretari i Jashtëm britanik, Denis Mekshane, megjithatë la të kuptohet se Britania e Madhe mbështet qëllimin e Kroacisë për t'u afruar me BE-në duke shprehur shpresën se Zagrebi do të ndërmarrë të gjitha masat e nevojshme për t'ia dorëzuar Gjykatës së Hagës gjeneralin Bobetko.

Kryeministri kroat, Ivica Raçan, shprehu shpresën pas një takimi me gjeneralin 83-vjeçar se do të gjendet një zgjidhje kompromisi.

Ish kreu i ushtrisë kroate, është akuzuar nga Gjykata e Hagës për krime të luftës të kryera ndaj civilëve serbë gjatë operacioneve ushtarake të vitit 1993.

Qeveria kroate refuzoi të dorëzojë gjeneralin dhe i kërkoi gjykatës rishikimin e kërkesës për dorëzimin e tij si dhe të përmbajtjes së aktakuzës.

Marrëveshja e stabilizim-asocicimit, përbën një hap drejt integrimit në BE, dhe nënkupton mbështetjen për reforma politike dhe ekonomike dhe lidhje më të ngushta tregtare.

[Eni]

Presidenti i Komisionit Evropian, Romano Prodi, ka thënë se Rusia, Ukraina, Moldavia dhe disa vende mesdhetare, si Izraeli, nuk mund të bëhen kurrë anëtare të Bashkimit Evropian.

Në një intervistë në shtyp, zoti Prodi thotë se BE-ja mund të vendosë lidhje në shumë fusha me këto vende, por jo to bashkojë institucionet.

Ai tha gjithashtu se vendet ballkanike ishin të destinuara që të bëheshin pjesë e asaj që ai e quajti "Familje evropiane", pavarësisht nga afatet e përcaktuara.

Korrespondentët thonë se këto komente janë në vazhdën e debatit që po zhvillohet brenda BE-së për caqet e zgjerimit të këtij organizmi.

Ka pasur zëra që kanë vënë në pikëpyetje edhe anëtarësimin e Turqisë, e cila zyrtarisht njihet si vend kandidat.

[Eni]

"Vizioni për Evropën duhet të rezultojë një histori e suksesit"
Evropa Juglindore mes Paktit të Stabilitetit dhe BE-së

Sonila Harasani


Zgjerimi i BE-së është një sfidë e madhe për vetë unionin: bisedimet me 10 vendet kandidate që do të antarësohen deri në vitin 2004 janë në prag të përfundimit. Megjithatë janë edhe shumë vende të tjera që kanë shprehur interesin për antarësim në BE. Krahas Bullgarisë dhe Rumanisë edhe vendet fqinjë në Perëndim të tyre dëshirojnë të pranohen sa më shpejt në union. Të gjithë këto vende aktualisht përkrahen nga Brukseli nëpërmjet iniciativës së Paktit të Stabilitetit për Evropën Juglindore. Megjithatë si Komisioni Evropian ashtu edhe të ngarkuarit e Paktit të Stabilitetit janë të mendimit, se vendet që duan të integrohen në Evropë duhet të sillen si evropianë.

Përveç Sllovenisë vendet e tjera të Evropës Juglindore nuk bëjnë pjesë në radhën e kandidatëve që do të pranohen në vitin 2004 në BE. Megjithatë dëshira e këtyre shteteve për t´u antarësuar në BE është mjaft e madhe. Brukseli ka siguruar, se këto vende janë kandidatë të mundshëm për antarësim. Ish-koordinatori i Paktit të Stabilitetit, Bodo Hombah, thekson, se këto vende mund t´ia arrijnë qëllimit të tyre vetëm duke ndjekur rrugën e përcaktuar: "Procesi i zgjerimit është në lëvizje. Sic e gjykoj unë situatën të gjitha vendet e Evropës Juglindore duan të bëhen pjesë zyrtare e shtëpisë evropiane. Kjo është mëse e drejtë, sepse vetëm antarësimi zyrtar krijon bazën për një zhvillim të arësyeshëm social dhe ekonomik, por rruga drejt antarësimit presupozon plotësimin e një sërë kushteve, që janë; përshtatja në fushën e drejtësisë, apo heqja e doganave dhe pengesave të tjera tregtare."

Pra për t´u antarësuar në BE nuk mjafton vetëm dëshira e vendeve pretendente, sepse BE-ja ka përcaktuar një listë të gjatë me kërkesa. Secili vend duhet t´i plotësojë këto kërkesa, thekson Liselore Cyrus, e ngarkuara e Ministrisë së Jashtme të Gjermanisë për Paktin e Stabilitetit: "BE nuk është një klub politik, ku vendimet se cili vend lejohet të antarësohet dhe cili jo merren me arbitraritet politik. BE është një subjekt që vendos kushte mëse të qarta. Ndaj pyetja e parë që duhet shtruar është, se cili vend i përmbush standardet e kërkuara?" Kushtet që duhet të plotësojë cdo vend që pretendon të antarësohet në BE janë përcaktuar në të ashtuquajturat kriteret e Kopenhagenit. Pikat më të rëndësishme janë funksionimi i demokracisë, i ekonomisë së tregut dhe i shtetit ligjor.

Njerëzve në Ballkan u mungon vecanërisht besimi tek sistemi i drejtësisë, sepse policia dhe drejtësia vazhdojnë të karakterizohen prej strukturave të vjetra të pushtetit. Edhe Reinhard Priebe, i ngarkuari i Komisionit Evropian për Ballkanin Perendimor, vë në dukje, se në këtë drejtim ka mjaft probleme: "Kjo është një dukuri, të cilën e hasim në të pesë vendet e Ballkanit Perendimor; institucionet e drejtësisë janë të rënuara. Ky është një problem shqetësues. Por ky është edhe një shembull, se ka probleme që duhet të zgjidhen konkretisht përpara se të ëndërrohet për hapjen e bisedimeve për antarësim në BE. Këto probleme nuk mund të zgjidhen vetëm me thesin e parave. Nëse drejtësia është e korruptuar, si p.sh. në Shqipëri apo në Maqedoni, atëherë duhet të ndryshojë personeli dhe duhet të ndryshojë kultura e drejtësisë. Ky është një proces që nuk mund të realizohet vetëm me një program tre vjecar financimi, ky është një proces që kërkon ndoshta 10 deri në 20 vjet."

Kroacia është një shembull, se si rruga për në BE mund të përballohet edhe më shpejt. Gjatë dy viteve të fundit qeveria në Zagreb arriti të vërë në lëvizje një sërë reformash duke u bërë kështu model për vendet e tjera kandidate. Nga Serbia dhe Mali i Zi Komisioni Evropian pret që të vendoset përfundimisht nga të dyja palët për kartën e re kushtetuese për krijimin e federatës shtetërore. Por edhe nëse Beogradi e Podgorica arrijnë në një marrëveshje lidhur me këtë cështje, i pasqaruar mbetet statusi i Kosovës. Në kuadër të procesit të zgjerimit të BE-së në Lindje ky është një problem mjaft delikat, nënvizon zoti Priebe: "Çështja e Kosovës nuk do të vendoset në Bruksel, por në Këshillin e Sigurimit. Edhe pse vendimi mund të influencohet nga Brukseli kurrësesi nuk mund të vendoset në Bruksel për këtë cështje. Problemi kryesor që kemi aktualisht me Kosovën është, që të jemi të kujdesshëm në mënyrë që statusi i pasqaruar i kësaj pjese të Ballkanit të mos bëhet pengesë për përpjekjet politike për afrimin e të gjithë rajonit në Evropë."

Sa i përket Bullgarisë dhe Rumanisë është e qartë, se këto dy vende nuk do të marrin pjesë në raundin e parë të zgjerimit në vitin 2004. Por megjithatë këto janë dy kandidatë të sigurtë, nëse BE-ja do të hapë portat për një raund të dytë antarësimi. Sipas Reinhard Priebe secili vend i Ballkanit do të vlerësohet mbi bazën e arritjeve të veta dhe nuk do të ketë asnjë lloj imponimi për pranimin njëkohësisht të të 5 vendeve të Ballkanit Perendimor.

Por një gjë është e qartë; BE është mjaft e ngarkuar me raundin e ardhshëm të pranimit të antarëve të rinj, fazë kjo që do të shërbejë edhe si shtysë për të gjithë unionin. E ngarkuara për politikën e Paktit të Stabilitetit në Evropën Juglindore, Liselore Cyrus, është plot besim: "Vizioni i Evropës duhet të jetë një histori e suksesit edhe për të vetmen arësye, se reflektimi ndaj vetrave të tjera rajonale të krizës në botë është jashtëzakonisht i madh. Mendoj, se Ballkani mund të jetë një shembull për të nxjerrë mësime si duhet të zgjidhen konfliktet e tjera rajonale. Prandaj procesi i zgjerimit të BE-së duhet të ketë sukses dhe prandaj unë jam optimiste për rrugën që kemi zgjedhur", vë në dukje zonja Cyrus, e ngarkuar e ministrisë së jashtme gjermane për Paktin e Stabilitetit.

© DW 2002

[Eni]

Gerda Meuer/koment


Kjo është një ditë e madhe për Evropën. Kjo ëshë një ditë e madhe për Gjermaninë, pohonte kancelari gjerman Gerhard Shrëder në përfundim të samitit të Brukselit. Samiti sinjalizoi kalimin e pengesës së fundit për zgjërimin e BE në lindje. Dhe në këtë mënyrë, BE hapi dyert krah e krah për këto vende. Tashti është e sigurt se brenda shtatë javësh, në Kopenhagë dhjetë vende do të marrin bileta për hyrje në këtë organizëm.
Por rruga deri këtu nuk ishte aspak e thjeshtë. Për muaj të tërë Gjermania dhe Franca janë grindur rreth financimit të buxhetit agrar të BE. Franca kishte frikë se me pranimin e dhjetë vendeve të reja do ti shkurtohen ndihmat për bujqësinë e saj. Ndërkohë që Gjermania synonte daljen nga pozita e një paguesi të përherëshëm dhe reduktimin e dukëshëm të mjeteve të saja financiare, për buxhetin agrar.
Mosmarrveshjet kanë zgjatur deri në momentin e fundit të samitit. Më në fund, presidenti Zhak Shirak dhe kancelari Gerhard Shrëder arritën një kompromis. Gjermania dhe Franca, pa të cilat në BE nuk mund të ketë asnjë lëvizje, u dakorduan se të gjitha varen prej tyre. Këto vende ranë dakord se centët dhe eurot nuk vendosin për përparimin e BE. Prandaj kjo është me të vërtetë një ditë e madhe për Evropën dhe për raportet gjermano-franceze. Eshtë fakt që Shirak dhe Shrëder kurrë nuk do të arrijnë nivelin e miqësisë së paraardhësve të tyre Helmut Kol dhe Fransoa Miteran. Por nuk është e nevojshmne që miqësia të demontrohet me shtrëngimin e duarve në qoftë se mjaftojnë botëkuptimet dhe logjika e shëndoshë, ose nëse kemi të bëjmë edhe me një partneritet funksional me synim realizimin e qëllimeve të përbashkëta.
Prandaj edhe s'ka kurfarë kuptimi të insistohet në gjetjen e fituesit ose humbësit.
Sinjali për anëtarësimin e shteteve të reja, në vecanti ato nga lindja, në Bruksel ishte elementi më i rëndësishëm. Sinjali i dërguar është: Ju jeni të mirëseardhura, Evropa ju pret dhe BE në këtë vendim është unanim. Suksesi në samitin e Brukselit është arritur duke i falënderuar një kualiteti të ri të miqësisë gjermano-franceze. Kjo përkundër të gjitha prognozave të mëparshme ugurzeza.

© DW 2002