Dhembje shkatërruese

[Diabolis]

Dhembje shkatërruese

Në ditën e parë të pranverës një Lincoln lluksoz nget përkryq Manhatenit të lartmë prej perëndimit në lindje, le në krah një xhami sa të re dhe të heshtur dhe hyn në FDR drive para se drita të bëhet e kuqe. Shoferi, që përveç se të dalë këtu e të marrë poshtë qytetit nuk ka një adresë për ku prej pasagjerit të vetëm dhe njëkohësisht të zotit të makinës, mban krahun e djathtë të rrugës dhe drejton qetë. Duket se në këtë orë të mbasdrekës nuk do të shkojnë tek Solarisi mjedisor ku bosi banon falë mbushmendjes që ndërtuesi, miku i tij Z. Albaneze, i bëri.
Pasagjerin e quajnë Al Blanc. Sado thellë në kohë të kridhen njerëzit, emri i pronarit të vetëm të “Pain Demolition” mbetet Al, Al Blanc dhe kjo jo si gj.nj.s., për të nuk gjendet një formë e gjatë; ai e shuajti vetë dekada me parë dhe hirin e morën me vete ata që e dinin atje ku njeri nuk kridhet dot. Sikur Al Blancu të bënte diçka të thjeshtë dhe të dobishme, emrin e tij të lindjes do ta dinin të gjithë, por, kur puna që ai bën ka emrin e tmerrshëm shkatërrim, kjo bëhet e pamundur. Ata që kalojnë në rrjedhën njerëzore dhe të punëve të Avenusë 10, njohin mirë dy Al-ë të tjerë: ata që kanë dyqanet e ndara nga “Unik Tatu”, derën e të cilit prej gjashtë muaj nuk e hap më mjeshtri Cen San, por djali i tij më i vogël. Al-i qoshes, shkurtim i emrit Albertino, mban me një soticizëm gati një dekadësh, në muret e berberanës së tij, përmbi pasqyra, të njëjtin pllakat të kombëtares italiane të futbollit, atë ku të gjithë lojtarët kanë pozuar të qethur shkurt. Al-i tjetër shkurtim i emrit Abelardo, që është instruktori i shkollës “Defensive Driving” të drejtimit të automjeteve, ka rendur në Nju Jork 22 vjet më parë, atëhere kur vullkani i Nevado del Ruiz varrosi 23 mijë vetë në vendlindjen e tij, qytetin e Armeros.
Makina ecën dhe Al Blancu përhumb vështrimin majtas në ujrat e lumit të lindjes ku një tanker i vogël plloçak hidrokarburesh largohet nga kalatat e Green Pointit për tu rimbushur në transoqeanikët që presin nën urën Verrazano. Të duket se motorët e tij mendorë janë shuar. Por kur makina ulet më shpejt se mundësia për të renditur konstruksionet e betonin përrreth, pasagjeri kthen vështrimin në krahun tjetër nga shquhet një ndërtesë e Kombeve të Bashkuara dhe urdhëron: Ngadalë!
Kur e sotmja të shkasë në të nesërmen bëhen 35 vjet e tre muaj që është vejan, ndërsa mbetet i pandryshuar numuri një, ai i ditës së vetme që ka qënë i martuar. Një ditë, vetëm orët e një dite, orë që nuk ka guxuar ti numërojë asnjëherë nga frika se nuk bëhen 24, zgjati martesa e tij. E lumtur? Ai këtu ngec. E di që njerzit thonë se pati një fat tragjik po aq mirë sa di që dashuria e tyre ishte në kulmin e saj kur pati fundin në një aksident. Nëse dashuria, martesa më e lumtur, është ajo segmenti kohor i të cilës ëshë më i gjati, a nuk del përsëri se kulmi i çdo dashurie është fundi i saj? Përse është dënuar të mos shprehet se kishte një martesë të lumtur? Përse pranon heshtur që dashuria e tij pati fund? Ai nuk kërkon përgjigje, por në të gjashtëdhjetepestat mendon atë tridhjetvjeçarin e atëhershëm që shëmbi përdhe muret e brendshme të një katërkatëshi duke thirrur “përse?” në çdo goditje. Atëhere kërkonte një përgjigje.
Tre ditë mbas varrimit të gruas dhe po aq sa ishte mbyllur në një shtëpi prag rinovimi në vend të përgjigjes për përsetë, dëgjoi një pyetje hakërruese: “Hej, ç’bën ti këtu?” Sigurisht jo nga Zoti. As nga ndonjë ëngjëll a shpirt e as nga katet më lart. I mbuluar nga një pluhur gri dhe kur mezi dallonte siluhetën e pyetësit, ishte e qartë se nuk ishte as Djalli a ndonjë fantazmë a fantomë dalë prej bodurmeve me gurë e çimento të shtëpisë; pyetësi kishte në kokë një kaskë ndërtuesi, bardhësia e të cilës tejshkonte mjegullën pluhurore.
-Lexova se ishte për tu prishur, dhe unë prisha sa munda. - Ishte fjalia e parë që artikulonte në tre ditë: kuptoi se zëri i kishte ndryshuar dhe toni i ishte mpakur.
Tjetri pa gjithandej duke larguar pluhurin me lëvizjet e njërës dorë, dhe kur vështrimi ju ndesh me Al Blancun e pyeti me një ton dyshues: Dhe katet lart?
Al Blancu pa hequr nga duart tubin 1e1/4” me një t-ë në fund që i kishte shërbyer si vare e levë deri pak më parë pohoi me kokë. Tjetri, që për Al Blancun mund të ishte teknik, inxhinier apo arkitekt por patjetër përgjegjës për atë ndërtim, i drejtoi më tepër një kërkesë se pyetje: Po pjesën tjetër, kur e bën?
Al Blancu që kishte pritur tjetrin ta zbonte, të thërriste policinë, u përgjigj vetëm pasi u ripyet me fjalinë e ndërtuar me foljen shkatërron me një fjalë: Nesër.
- Si të quajnë?
- ... Al, ... Al Blanc.
- Shihemi nesër Al, - dhe duke ikur, ai që Al Blancu nuk dinte si ta quante, e urdhëroi: dhe të pastrohet gjithçka.
Të pastrohej? Kaq lehtë! Si, çfarë, ku? Al Blancu mbeti i topitur por nuk pyeti. Ashtu si ditën e parë të punës shkatërruese, kur duke rrëzuar muret ndarëse të katit të dytë priste që shtëpia ta zinte nën vete. Asgjë nuk ndodhi atë ditë. Ajo shtëpi e stërgjatë qyteti, si të tjerat krah saj, mbahej në muret anësorë. Në përhumbje, larg botës, kontakteve me të, nocioneve të saj, në fillim humbiste zërat përreth, pastaj pamjen dhe kur melodia e këngës fëminore “... dhe ditën e parë të Krishtlindjeve, dashuria ime e vërtetë më solli ...”, fillonte të luhej në trurin e tij të shokuar, kur fjala që pasonte ishte vdekje, vdekje, vdekje mbas çdo përsëritje, ai tjetërsohej, egërsohej, dhembja bëhej e papërmbajtur dhe shpërthente në goditje të panumurta shkatërruese mbi muret e shënuara me kryqe të kuq, më saktë me shënjën e shumëzimit, X-e të kuq, deri kur ai këputej mes mbeturinave të ftohta si një X i përgjakur.
Fqinji më i afërt i shkatërrimit është pastrimi. Të nesërmen e asaj mbasditeje, kur Al Blancu dhe puntorë të tjerë mbaruan së ngarkuari njëri pas tjetrit kontenierët e mëdhenj që parkoheshin anës rrugës, u shfaq biseduesi i të djeshmes. Al Blancu instikitivisht zgjati dorën drejt dorës së zgjatur të tij. Pa atë fletë çeku që i mbeti në dorë, pa numrat mbi të, dëgjoi ti thuhej faleminderit, dhe ende pa shkarë në përhumbje mori dhe një adresë dhe pranoi të punonte atje. Pranoi të shkonte si i dërguar i posaçëm, përmbarues, shkatërrues. Në një botë të tërhequr prej instiktit që ndërton e ndërton ai të bënte të kundërtën, të shkatërronte prirë prej një force të çuditëshme, që tashmë e kishte ftuar dhe zyrtarisht me ftesën e një shkrimi të panjohur. Sa të paktuptimta pyetjet “ç’po bën?” dhe “what’s up!?” Sa e pamundur të përgjigjesh drejt! Ti po bën zhbën. Ngrihet ç’rrëzohet. Njeriu viktimë e asaj që e lindi, gjuhës.
Atë mbasdite, kur mbeti vetë, qau. Kur u err, u ngrit, shkundi sa mundi xhaketën që rrinte tek dorëza e derës gati të shqyer prej kaq ditësh dhe ashtu: i vrarë nga brenda dhe jashtë, i lodhur dhe i uritur, i pluhurosur dhe i palarë, origjinali i surrogatos së një kllouni të dëshpëruar, me vragat e pastra të lotëve mbi faqe, pa pyetur për njerëzit dhe të ftohtin doli jashtë dhe para se të merrte për nga stacioni i metrosë, vari rrethin e mëndafshtë të zisë së tij në dorezën e derës së ... kushedi se kujt.
Të tjerat, shkruar prej profesinoistësh, janë në historikun e firmës Pain Demolition, pagëzuar kështu prej vërejtjes së punëdhënësit të tij të atëhershëm: “Nuk kisha parë kurrë dhembje të tillë, dhembje shkatërruese.” Kështu emri mbeti dhe PD u stampua në fillim mbi kamionin e blerë me kredi më pas në çdo mjet të saj. Mbase dhe në të vetmen reklamë televizive që një ndërmarrje shkatërrimesh ndonjëherë ka bërë, zëri i thellë Al Blancut zgjat fjalën DeeeeeP (thellë), ndërsa një kontruksion kaba e i stërmadh shëmbet përdhe. Një gazetë e kohës nuk shkroi për shëmbjen por për reklamën. Vërtet, vetëm në Nju Jork mund të reklamoni aftësitë tuaja shkatërruese. Në një revistë, ndërmarrja e tij quhet “një histori suksesi.”
Por çfarë nuk është shkruar në letër, çfarë është shkruar në parakrahun e majtë të Al Blancut, janë pika ku historia e tij takohet me të tjetërkujt, jo si degë të holla që dalin prej trungut njëra përmbi tjetrën, por si dy përbërëset e një gërme Y, një “uaj?”, një “përse?” munduese. Është tatuazhi me një varr mes trëndafilash që mban inicialet e saj. Deri më sot ai e dinte se e kishte unik në botë.
Shoferi, ndërsa ngadalëson makinën vë në lëvizje trurin, për të gjetur nëse objektivi i bosit të tij janë Kombet e Bashkuara (po pse që këtej?), në rikonstruksionin e të cilës PD pothuaj ka siguruar të kryejë shkatërrimin, apo i pari nga dhjetë centralet energjitikë të ConEd-it teknologjia e të cilëve po perëndon dhe që Pain Demolition sapo ka filluar ta zhdukë nga faqja e dheut.
- Ndalo!
Shoferi me lëvizje të shpejta, kontrollon pasqyrat, frenon, dhe pyet: “Jeni mirë zoti Blanc?”
Zoti Blanc që ndërkohë ka hapur dritaren, ka ngulur vështrimin në katin më të lartë të ndërtesës së makinerive të centralit anë rrugës, përgjigjet pa e kthyer kokën: “po, po, vetëm dy minuta.”
Prej aty lart, në qoshen e shqyer të verilindjes, përtej nofullave luanore në krahët e makinerive që s’po punojnë fluturojnë pandërprerë copa gjithfarë muresh e tavanesh, dyersh e dritaresh që as duken ku bien brenda rrethimit me llamarinë të valëzuar dhe as dëgjohen prej zhurmës fërshëllyese të makinave rrugës.
Është ai! Po, po, është ai, puntori i tij më i ri, ai që i trokiti sot në derë për të kërkuar punë, që po e shtang sërish si paraditen e sotme.
Duhet të shkoni një kat më poshtë – i tha Al Blancu me mirësjellje ndërsa sekretarja e tij në telefon përpiqej ti shpejgonte një djali shpërndarës me ç’dukej atë që kishte ngatëruar, adresën, me copa fjalësh spanjisht.
I sapoardhuri ngriti mëngët e trikos, hodhi xheken mbi parakrahun e majtë, mori dosjen me të djathtën dhe me një hark bëri të dilte duke thënë faleminderit.
Prit, prit, - zëri i Al Blancut e shprehu gjithë shtangien që ndjeu teksa pa në parakrahun e të sapoardhurit të njëjtin tatuazh si të tijin, - si të quajnë?
I sapoardhuri ja tha dhe priti në sekondat që pasuan, pa ditur të ikë a të rrijë, derisa Al Blancu më në fund hoqi sytë prej tatuazhit dhe e ftoi në zyrë. I tregoi me dorë një karrige ndërsa vetë u ul në karrigen rrotulluese veshur me lëkurë me të njëjtën ngjyrë si tryeza e stërmadhe prej mohogani që i ndante.
- Për çfarë pune interesohesh?
- Çdo njërën që lidhet me makineritë e rënda.
- Keni përvojë?
- Po, në lindje ...
- Manhaten??
- Europën juglindore, Shqipëri.
- Ke liçensa të këtushme?
- Do më duhet më parë ta di me se do punoj, kushtojnë.
- Me çfarë ke punuar atje?
Shqiptari nuk foli por nxorri prej dosjes fletën ku ishin karakteristikat e dy markave të autovinçave me të cilat kishte punuar ndër vite dhe ja zgjati Al Blancut, duke e detyruar këtë që më në fund të lironte gishtat që kishin mbërthyer instiktivisht parakrahun e tatuazhit.
- Ku ke punuar me këto, në çfarë kantieri, çfarë ke bërë?
Shqiptari i pafjalë kësaj here i zgjat CV-inë. Al Blancut i interesonte përballësi dhe jo fletët e printuara por ndërsa dora shoqëroi një “Jo, jo, jo”, syri arriti ti kapë HEC dhe TEC mbi fletë.
- A mund të më thuash cila ka qënë puna jote më e madhe? Në shkatërrim, jo në ndërtim.
Shqiptari në siklet të dukshëm, me buzë që lëvizin dhe shtypin njëra tjetrën përgjigjet:
- Monumenti i Enver Hoxhës.
- Çfarë? Ti pretendon se të heqësh një monument është puna më e madhe?
- Të rrëzoje monumentin e diktatorit të Shqipërisë, po.
- Me këto vinça? Një punë pesë minutëshe!
- Ato pesë minuta monument ishin të çimentuara në pesëdhjet vite piedestal. Ato nuk shkuleshin me vinça por me këto, – dora e djathtë e shqiptarit i ra dy herë krahut të majtë- jo të miat, të një populli.
Mbi gropën që sapo u hap heshtja po lartonte një pallat të qelqtë. Asnjëri nuk donte ta thyente i pari dhe askujt nuk po i hapeshin dyert automatike. Al Blancut, i ftilluar se përballësi nuk ishte tipi i zakonshëm i punëkërkuesit, ndërsa vendosi me vete ta merrte në punë, si puntor krahu fillimisht, druante ta pyeste për tatuazhin. Shqiptari tanimë me shikimin në mbaskrah të Al Bancut, pa brenda një shfaqseje qelqi një tub si një pipë të stërlashtë, dhe lexoi çka ishte shkruar në bronx: “Vegla e parë e Al Blancut.”
- Vegla jonë e parë ishte një kavo çeliku.
Sytë e tyre u takuan, lidhën një vështrim të butë, paqësor, si një mbikalim-lidhje ajrore ndërtesash. Al Blancu u rrotullua paksa për nga krahu i tubit dhe pyeti në rikthim e sipër duke drejtuar gishtin tek tatuazhi i përballësit:
- A. I. – inicialet e emrit të gruas tuaj?
- Jo.
- Një Prindi? Një fëmije??? Oh, më vjen shumë keq.
- Jo, jo, A.I. do të thotë Andrra Ime, “may dream” në anglisht.
Shqiptari sikur kishte vendosur ta bënte Al Blancun të shtangte. Ai kishte varrosur ëndrrën e tij, i kishte shkruar mbi krye R.I.P., në po të njëtin varr të thjeshtë e po me ato lule madhështore që Al Blancu kishte varrosur dashurinë e tij. Al Blancu përveshi mëngën dhe ia tregoi krahun me tatuazh përballësit. Qëndruan duke parë tatuazhin e tjetrit si dy kampionë kyçet e të cilëve nuk thyhen, deri sa Al Blancu shkroi mbi një letër blloku adresën e punës, e kur shtrënguan duart Al Blancu miratoi gadishmërinë e shqiptarit për të filluar punë: “Po mirë, që sot!”
Nisu, për në Unik Tatu, 10 Avenju, - Orinetoi Al Blancu shoferin e hutuar duke u kujdesur që 10 avenjuja të mos tingëllonte, të nënkuptohej si e panevjoshme për një shofer që njihte çdo rrugë. Sjellja shpërthyese e Al Blancut e bëri shoferin që ktheu makinën në daljen e parë, ta përgjonte bosin e vet të heshtur dhe përsiatës, (të paktën deri më dje,) nga pasqyra, por edhe kur zbriti e me një hap çuditërisht të rëndë e duke përveshur mëngën e djathtë u drejtua dhe hyri në Unik Tatu, pasi ndali vetëm për një sekondë para vitrinës ku mbi një karton të zverdhur nga vitet lexohej në një kaligrafi të përkryer “Bëni tatuazhin tuaj unik!”
- Ku është mjeshtri, mjeshtri Cen – pyeti Al Blancu sapo zilja e derës pushoi.
- Ku nuk ka më kthim – i erdhi përgjigjia nga i vetmi njeri që gjendej brenda atyre mureve pikturuar me dorë.
- Dmth, oh, më vjen keq, ju ... - Al Blancu kishte shëmbëlltyrën e mjeshtrit të shkuar përpara, po ata sy në atë fytyrë rrumbullake që mbaronte me një mjekër të vockël.
- Unë jam djali i tij.
- Dhe ju bëni tatuazhe?
- Sigurish. Ishte porosia e tim eti. Tatuazhet - më theshte - shpallin premtime, lidhin dashuri, lehtësojnë dhembje, e ç’bëjnë pikturat veçse kënaqin syrin për një çast, dhe këtë vetëm po të shkosh në muze. Pastaj, ç’piktor mund të jesh kur nuk hedh ngjyrat e fatazisë tënde mbi materialin më të çmueshëm në botë?
- Po ju i përmbaheni tabelës, a janë tatuazhet tuaja unike, kopje të papërsëritshme në botë?
- Sigurish, pse?
Al Blancu i zgjati parakrahun me tatuazh.
- Sot kam parë një identik me këtë, nëse nuk e keni bërë ju, kush tjetër?
- Oh, ju flisni për atë që përkujtoi ëndrrën e vet.
- Ju e bëtë! Si mundeni?
- Tatuazhi juaj është unik, bërësi i tij, im atë është shuar ndërkohë. Dy duar të ndryshme nuk krijojnë të njëjtën punë. Pastaj, ndërsa ai është ndarë nga ëndrra e tij ju bashkëjetoni me ëndrrën tuaj. A nuk shikoni ju në to dy të kundërta? Përse harroni se jeni ju po aq krijues në të?
Al Blancut ju kujtua ajo natë dimri, kur i kërkoi Cen Sanit ti bënte një tatuazh që të shprehte dhembjen më të madhe, një dhembje të atillë që asnjë tjetër nuk kishte për të provuar. Ju kujtua se mjeshtri i pati thënë se ky ishte tatuazhi i dhembjes më të madhe në botë por dikur dhembja e tij do të ishte më e vogël se dhembja e dikujt tjetër. Al Blancu nuk mundej më të fliste. Edhe në kishte çfarë të thoshte nuk dinte pse duhej ta thoshte. Në përhumbjen e kamotëshme që e mbërtheu u përshendet e doli, hipi në makinë dhe nxorri vetëm fjalën: “Solaris!”
Dita e sotme i duket një qerthull i vërtetë. Ai ndjehet i humbur në atë qytet mendimesh, idesh e dyshimesh që po i marrin frymën. Solarisi i duket si një mollë natyrale, por e kafshuar; sa drejt e kanë ekologjistët që riqarkullojnë ujin e shiut në të njëjtën ndërtesë? A nuk pret toka e zhuritur diku më tej të laget? Kush është më e tmerrshme, të vësh përkëmbësh truallin, t’ja zesh gojën me shtypë betoni, e ta përdhunosh me rrokaqiella apo ti rrëzosh ato përdhe? A është mjaft të shëmbësh ndërtesën e të vjetrës dhe të ruash po atë sistem kur dihet se e reja do të bëhet e vjetër? Ai nuk ndjehet i suksesshëm por i humbur, ai as që ka riprodhuar dot një qënie njerëzore. Ai nuk është më as mbartësi i dhimbjes më të madhe. Mendja e tij ngre bina të tilla. Qyteti rritet. Ç’të bëjë më të? Ç’të bëjë me to? E vetma gjë që ai di të bëjë, është të shkatërrojë. Po, po, ai duhet ta shkatërrojë këtë qytet të përbindshëm, ai duhet të shkruajë.
Jam aq i vjetër për të mos patur gjë për të treguar dhe aq i vetmuar për të patur kujt t’ia tregoj sa si të tjerët para meje kur ju ka munguar një vesh për ti dëgjuar do rrekem të shkruaj për vete historinë e tjetërkujt, apo, të shkruaj për tjetërkënd historinë time, ose ose, të shkruaj historinë time dhe të tjetërkujt për tjetërkënd. E ngatërruar? Vërtet! Por unë po e shkruaj...