Beautiful Minds & Savant Syndrome

[diikush]

Po lexoja para pak ditesh tek revista ScientificAmerican - Mind nje artikull per Kim Peek, qe eshte nje person qe jeton aktualisht, i cili u be inspirimi i filmit Forrest Gump (filmi ne fakt eshte thjesht inspiruar nga ky, nuk portretizon ate apo aftesite e tij). Ky artikull flet per kete person dhe disa njerez te tjere qe kane abnormalitete ne fizionomine e trurit te tyre dhe shume probleme te tjera, qe nga me ordineret (veshja, ushqimi, socializimi, etj), POR qe kane aftesi te mahnitshme ne memorje dhe disa funksione te tjera mendore (nje pakice e ketyre kuptohet, jo te gjithe), aftesi te cilat jane abnormale per njerez ordinere dhe teper te veshtira per tu shpjeguar tek cdo njeri, e aq me teper tek keta njerez me probleme ne tru.

Ky Kim Peek p.sh. mban mend tere kodet postare dhe prefikset e tel ne gjithe SHBA, stacionet lokale te TV te secilit vend, mban mend fakte egzaktesisht nga mijera libra qe i ka lexuar dhe i kujtohen menjehere, mund ti hedhe nje sy atlasit me harta dhe me pas te memorizoje dhe te te jape udhezime si te shkosh nga nje qytet ne nje tjeter (si Mapquest ) dhe plot e plot gjera te tjera te kesaj natyre.

Artikulli i revistes nuk besoj se lexohet pa paguar, por gjeta nje site qe ka info per kete: http://test.wismed.org/savant/kimpeek.cfm

Disa shkencetare kane quajtur dukuri te tilla savant syndrome. Dhe ne fakt kam degjuar here pas here per raste te tilla aftesish te jashtezakonshme memorjeje etj, qofte nga njerez normale apo handikapate (retarted) si puna e ketij Kim dhe jane te mahnitshme per shkencen dhe cdo njeri besoj.

Mund te flisni per dhe sillni raste te ngjashme ketu tek kjo teme (nese keni link ose referenca akoma me mire pls )

[delisa]

Vertet teme interesante. Pervec Forrest Gump-it nje shembull tjeter nga kinematografia eshte dhe "Rain Man" ose "Njeriu i Shiut" me Tom Cruise dhe Dustin Hofman qe hedhin me shume drite mbi individe te tille.

Paksa ironike ne vetvete por interesante. Sindroma e nje "Handikapi gjenial", eshte nje sindrome e cila shfaqet ne njerez me zhvillim te vonuar neurologjik dhe probleme ne socializim me njerezit e tjere, por me nje aftesi gati gjeniale ne disa aspekte te vecanta te jetes. Eshte e cuditshme qe njerez me nje IQ gati sa gjysma e normales te kene keto aftesi. Individe te tille jane nje porte e hapur ne studimet e gjenetikes , natyres se vete inteligjences dhe ne proceset e te menduarit.
Vonesat ne zhvillim jane te klasifikuara nen familen e Sindromave te zhvillimit( ne anglisht Pervasive Developmental Disorders (PDD), nje prej te cileve eshte dhe autizmi . Ne ngjashmeri me "Savantet" individet qe vuajne nga autizmi kane probleme shoqerore, probleme ne komunikimin verbal dhe joverbal dhe aktivitete e interesa te limituara. Njerez qe vuajne nga autizmi kane rutina te parapercaktuara dhe specifike, devijimi ndaj te cilave do ishte kaotike per ta.
Ata kane probleme te zene shoke, te mbajne nje bisede ne vazhdim dhe shpeshhere nuk u pergjigjen stimulimeve te ndryshme si psh thirrja e emrit te tyre .IQ e individeve te tille ka nje mesatare prej 50 nga 100 qe eshe normalja.
Sindorma diagnozohet ne 3 vitet e para te jetes.
Sindroma e "savanteve" apo e te "Diturve" ka nje mundesi prej 6 heresh me te madhe qe te ndodhe ne meshkuj. Arsyea nuk dihet, por teoricienet mendojne te kete lidhje me faktore gjenetike dhe rrethana mjedisore.Studimet e sotme mbi sindromen e "savanteve" kane treguar se shkaku vjen nga demtimi i strukturave te memories. Nese demtimi eshte paranatal nje leshim testosteroni qe eshte neurotoxic ne pjesen e majte te trurit e ben te zhvillohet me ngadale se pjesa e djathte e trurit . Kjo shpjegon perse meshkujt ndikohen me shume nga kjo semundje ne krahesim me femerat.

MRI i personave qe vuajne nga autizmi kane deshmuar se nje zvogelim i lobeve te cerebelumit kane te bejne me pamundesine per te zhvendosur perqendrimin me pershtatje me kohen gje per njerezit "normale" eshte dicka automatike. Teoria e mesiperme per shkaqen e sindromes u shfaq nga Dr. Eric Courchesne.

Sindroma asociohet me nje memorie fenomenale, nje ndihmese ne dallimin e ngjashmerive duke filluar qe nga ritmet muzikore deri ne mbajtje mendsh datash kalendarike precize ( Mendo filmin " Njeriu i shiut" Tom Cruise dhe Dustin Hoffman), Te cilat mund te mbahen mend perpikshmerisht fale nje ekspozimi minimalistik ndaj tyre. Mendo nje aftesi parjere aq te detajuar dhe nje aftesi per ta riperseritur ne nje afat kohe shume te shkurter.

Mendohet se cdo nje prej nesh lind nje "Savant" kjo fale studimeve te bera tek te sapolindurit, dhe me kohen pjese te trurit ndalojne se funksionuari ne maximum duke u bere pjese e pavetedijes.

Eshte ironike qe nje "krijese kaq gjeniale" eshte e pamundur te funksionoje si nje individ indipendent.