22 Qershor: Shen Paolini - Shen Gjon Fisher e Shen Tomas More

[NoName]

Kalendari liturgjik i 22 qershorit përkujton Shën Paolinin, ipeshkëv të Nolës,
Shën Gjonin Fisher, ipeshkëv të Roçesterit
e Shën Tomas More, martirë anglezë



Shën Tomas More, lindi më 1478 e në vitin 1535. Kancelar i mbretit e humanist i mprehtë, në familje e në politikë shprehi një sintezë të rrallë sensibiliteti njerëzor e të urtisë kristiane. Gjoni Fisher e Tomas More qenë personalitete të shquara të Kishës e të shoqërisë angleze, në kohën e Enrikut VIII pas divorcit të tij me gruan, pati filluar procesi i ndarjes së Kishës së Anglisë nga Kisha e Romës. Vdiqen martirë duke dëshmuar së bashku vlerën e pazgjidhshmërisë së kurorës së martesës dhe unitetin e Kishës.

Thonë se të gjitha shpendët e Chelseat (në atë kohë periferi e Londrës) ulën për të shuar urinë në kopshtin e tij të qetë. Një tregues për popullaritetin e emërit të mirë si njeri i qetë dhe mikpritës. Tomas More , bir i një magjistrati ( gjyqtari), bëhët avokat i njohur, administrator i drejtësisë në City (Qytet), anëtar i Parlamentit. Nga gruaja Jane Coplt pati tri vajza e një djalë; me vdekjen e saj, martohet për së dyti me Alice Middleton.

Në Oxford ka mësuar dashurinë për klasikët e vjetër dhe këte e ndan bashkë me Erazmin e Rotterdamit, mik i shpesht në shtëpinë e tij. E shkruan jetën e humanistit italian Giovanni Pico della Mirandola; po do të jetë më i njohur (famshëm) dialogu i tij ‘Utopija’, mbi planin e një shoqërie ideale, të qeverisur nga drejtësia e nga liria. Eshtë humanist që bartë grathore, që bën pendesë, që studion Etërit e Kishës dhe e jeton fenë me vendosmëri, bindje e gëzim. Kur Luteri fillon betejën e tij kundër Romës, mbreti Enriku VIII i Anglisë shkruan një traktat në mbrojtje të dokrinës katolike mbi sakramentet, duke marrë lëvdatat e papës Leonit X e akuzat e Luterit. Këtyre u përgjigjet Tomas More, të cilin mbreti Enriku VIII e vlerëson për kulturën e për integritetin e tij. Shpesh këshillohet me të, i beson misione të rëndësishme jashtë mbretërie. E në vitin 1529 e emëron Lord Kancellar, në krye të urdhërit gjyqësor. Një vend shumë i lartë por edhe i rrezikshëm. Në realitet jemi në krizën e njohur: Enriku e mohon dhe largon Katerinen d’Aragona ( gruaja e pastaj vejusha e vëllaut të vet Arturit), e martohen me Anna Bolena, e pastaj arrijnë ta ndajë nga Roma Kishën angleze, kryetar të vetëm të së cilës shpall vetveten. Për Tomas More, besnikëria kërkon sinqeritetin absolutë me mbretin: edhe nëse kjo i kushton irritimin e hidhërimin e tij, ai nuk gënjen për asnjë arsye . E kështu edhe vepron. Feja ia ndalon të pranojë divorcin dhe epërsinë e mbretit në çështje të fesë. E mendon, e thotë, e humb vendin e karrierës e lejon të dënohet me vdekje pa u lënkundur, pa u përkulur.

Inkurajon familjarët që e vizitojnë në burg në Kullën e Londrës e shkruan gjëra të bukura në gjuhën latine një miku të tij italian që jeton në Londër, tregtarit të Lukës (Lucca), Antonio Bonvisit: “Miku im, më shumë se çdo besinikëri e gëzim…Krishti e ruajt shëndosh familjen tënde”. Bonvisi i dërgon në burg ushqim e një veshje të re për ditën e ekzekutimit ( por nuk do ta lejojnë ta veshë). Para vendit të ekzekutimit, Tomas More është i pëzermërt me vrasin që do t’i priste kokën, të cilin e fton ta kryejë shpejt punën që i është besuar, prerjen e kokës.

Urm “Deklaroi se vdiste si nënshtetas besnik ndaj mbretit, por në rend të parë e mbi të gjitha besnik ndaj Zotit”. 15 ditë para asaj dite, për të njëjat arsye, qe ezekutuar edhe miku i tij John Fisher, ipeshkëv i Rochesterit, i cili do të kanonizohet së bashku me Tomas More nga Papa Piu XI në vitin 1931. E Kisha i përkujton të dy në një ditë të përbashkët.