24 Qershor: Lindja e Shen Gjon Pagezuesit

[NoName]

Kalendari liturgjik i 24 qershorit përkujton lindjen e Shën Gjon Pagëzuesit








Ishte viti 28 para Krishtit. Që prej 15 vjetësh në fronin e Romës sundonte Tiberi perandor. Sipas Shën Lukës ungjilltar, pikërisht në këtë kohë, nga stepat e Judesë, gjatë rrjedhës së lumit Jordan, u ngrit një zë i fuqishëm e i qartë: zëri i Gjon Pagëzuesit. Me Gjonin njihemi për herë të parë në ungjillin e Lukës, i cili tregon sesi Kryengjëlli Gabriel e paralajmëroi babain e Gjonit, Zakarinë, një mbrëmje ndërsa po shërbente në tempull, se do t’i lindte një djalë.

Ungjilltarët e paraqesin Gjonin përmes përshkrimit të misionit të lavdishëm, që arrin kulmin me martirizimin e tij, në atmosferën e një feste të shthurur në pallatin e Herodit. Por skena kryesore, që na propozon liturgjia e sotme për Shën Gjon Pagëzuesin, përmes Ungjillit sipas Mateut, është ajo në të cilën vetë Krishti e larton Gjonin me shprehjen: “Përnjëmend po ju them: ndër ata që u lindën prej grashë, nuk u ngrit asnjë më i madh se Gjon Pagëzuesi”.

Nga ana tjetër ndër ungjijtë vërehet njëfarë ngurrimi kur flitet për Gjonin, duke pasur parasysh se nxënësit e tij nuk donin të largoheshin prej mësuesit të tyre për të ndjekur Jezusin, ndërsa vetë Gjoni kishte pohuar se qe i padenjë edhe për t’i zgjidhur lidhësat e sandaleve. E kjo sepse, siç pohon në Ungjillin e tij Shën Gjoni Ungjilltar duke përdorur simbolet e dhëndrrit, të nuses e të mikut të dhëndrrit, “Gjon Pagëzuesi nuk ishte drita, por duhet të bënte dëshmi për dritën”. Madje vë në gojën e Paraardhësit këto fjalë: “Unë nuk jam Krishti (Mesia) por jam i dërguari para tij. Kush ka nusen, është dhëndërr. Dashamiri i dhëndrrit, i rri pranë e e dëgjon zërin e dhëndrrit. I tillë është, pra gëzimi im: arriti në kulm! Ai duhet të rritet e unë të zvogëlohem!”

Shën Gjon Pagëzuesi është padyshim profeti i fundit i Besëlidhjes së Vjetër, i rrethuar me aureolën e lumnisë ( së bashku me Virgjërën Mari, është i vetmi shenjt të cilit, sipas kalendarit liturgjik, i kremtohet jo vetëm vdekja, por edhe linjda), por ai mbetet gjithnjë vetëm një gisht tregues i drejtuar nga Krishti, që është qëndra e vërtetë e historisë së shëlbimit. Prandaj në poliptikun e elterit të Isenheim-it, që ruhet në muzeun e qytetit alsasian të Kolmarit, piktori Matia Grunewalld që e pikturoi veprën ndërmjet viteve 1512 e 1516 e ka vendosur Shën Gjonin tek këmbët e të Kryqëzuarit me gishtin tregues të lartuar drejt Krishtit, i vetmi që duhet të “rritet” në fenë e në adhurimin e nxënësve të vet.

[NoName]

FESTA E LINDJES SË GJON PAGËZUESIT
24. Qershor 2006

L1: Is 49, 1-6; L2: Vap 13, 16.22-26; Ungjilli: Lk, 1, 57-66.80

Vëllezër e motra në Krishtin,
sot Kisha shenjte dhe ne si kishë e gjallë kremtojmë Lindjen e Gjon Pagëzuesit. Papa Gjon Pali i II, në një predikim në këtë ditë, kur po vizitonte Ukrahinën në vitin 2001 u shpreh: "Shiko në këtë ditë të Gjon Pagëzuesit, shembull i vazhdueshëm i besnikërisë së Zotit dhe ligjit të tij. Ai ia përgatitit rrugën Jezu Krishtit me dëshmi të fjalës dhe të jetës. Merre shembullin e tij me zemërgjerësi të përshtatshme dhe besimplote. Gjon Pagëzuesi është mbi gjitha një shembull i fesë.“ Në gjurmët e profetit të madh Elisë ai lenë gjithçka dhe largohet në shkreti, që të mund t´a ndëgjonë sa më mirë fjalën e Zotit, të jetës së vet. Prej nga atje lejohet të ndëgjohet ftesa, që t´ja rrafshon Zotit rrugën, që do të vjenë (krhs. Mt 3, 3). Ai është një shembul në konsekvencë dhe në forcë në mbrojtjen e të së vërtetës, sepse ai është i gatshëm, personalisht - deri në burg e në vdekje - për këtë ta paguan.
Gjon Pagëzuesi, e quajmë ne në pjesën e kishës Latine (Giovanni Battista), Gjoni, Pararendësi, thojnë Grekët, o α´γιος Ιωάννες ο πρόδρομος. Një titull shumë i bukur, sepse theksohet në Gjonin, që ai është i drejtuar krejtësisht vetëm në ardhmëri, në atë, që duhet të vjenë, në Zotëriun, të cilit i ec përpara dhe që atij ia përgatit rrugën.
Për eksplorim, si burim mbi jetën e Gjonit qëndrojnë në dispozicion Ungjijtë, Veprat e apostujve dhe lajmërimi i historianit hebraik Flavius Jozefus.
Katër ungjilltarët përputhen këtu, që hyrja e Jezu Krishtit "tingëllohet" prej Pagëzuesit dhe prej tij veçohet levizja për pagëzim dhe kthim kah Zoti. Ata që shkuan në shkreti tek Gjon Pagëzuesi, e panë ma shumë se një profet. "Po, po ju them", kshtu tha Jezusi për Gjonin, "edhe më tepër se një profet, sepse Gjoni është ai, për të cilin Shkrimi shenjt thotë: Ja, unë po e dërgoj lajmëtarin tim para teje që ta bëjë gati udhën tënde para teje." Si paraprijës (udhëhapës) i Jezusit ai ishte ma i madhi ndër njerëz. Dhe kush janë më të vegjëlit, që janë ma të mëdhenjë se ai? Këta janë ata, që i´u lejua të shofin, që Jezusi përshkak të pafuqisë se tij të dukshme ai nuk dështoi, që rruga më plot ulje të rrugës ishte, në të cilën Zoti na dhuroi neve njerëzve jetën dhe shpëtimin. Gjoni është ma i madhi në lidhjën e Vjetër dhe prag për në lidhjen e Re. Për Jezusin sipas paraqitjes së ungjilltarëve Gjoni Pagëzuesi është personaliteti ma i njohur si profet në kohë (krhs. Mt 11,9.11). Njoftimet biblike mbi ngjarjen mrekulluese tek hyrja jetësore e Gjonit dhe Jezusit, shprehjet mbi Pararendësin e tij e bejnë të kuptueshme, që kisha e vjetër Pagëzuesit i´a dhuroi një ç´mim dhe një respekt të veçantë. A është ai megjithatë sipas fjalëve të Jezusit ma shumë se një profet (Lk 7,26 ), ma i madhi ndër të gjithë njerëzit (Lk 7,28 ), ai, për të cilin shkruan (Mal 3,1): "Ja, unë dua ta dërgoj të dërguarin tim. Ai do ta bëjë gati udhën para meje" Lk 7,27). Ky profet e lajmëroi Mesinë, ai e tregoi që Jezusi është Mesia. Ai e pagëzoi Jezusin dhe Teofania e Trinisë Shenjte ishte në vigim. Në esencën e tij Pagëzuesi shenjëzohet me përvujtërinë e vet: "Krishti duhet te rritet e unë të zvogëlohem - unë jam vetëm zëri i atij që thërret". Sikur që na lajmërojnë ungjijtë, Gjon Pagëzuesi erdhi në botë një gjysmë viti para Jezusit. Prindërit e tij Zakaria dhe Elizabeta ishin të shtyrë në moshë; Elizabeta ishte beronjë, e pa frytshme dhe smund të lindte kurr fëmijë. Zakaria lavdëronte Zotin: "Qoftë bekuar Zoti Hyu i Izraelit, që e pa dhe e shpërbleu popullin e vet!" (krhs. Lk 1,68).
Mund të shtronim pyetje: Kush është Gjon Pagëzuesi?
Në kohën pas Besëlidhjes së Re shëndriti figura e Pagëzuesit dhe personaliteti i tij në dritë të shkëlqyer, por edhe nuk mund të kapet me vështrim, që atij dalëngadalë iu mundësua të qëndroj në hije të ma të madhit. Kush ishte me të vërtetë Gjon Pagëzuesi? Gjon Pagëzuesi është një njeri Biblik! Gjon Pagëzuesi ishte një fenomen eshatologjik. Në ngjarjen e zbulesës krishtere u paraqitë ai para atij kur afër po gjindej mbarimi i pritjes së ndodhjes tokësore: kur prej profetit Malakia lajmëronte lajmëtarin, që para gjyqit të Zotit është për t´u përmbushur një mision, kështu fuqishëm si profeti Elia. Ai është simbol për mbarë njerëzimin. Ai është një personalitet i madh, një profet ekumenik, që qëndron në mes dy Besëlidhjeve të asaj së Vjetër dhe të Re. Ai është një urë, që i lidh këto dy Besëlidhje, por jo që lidh vetëm këto dy Besëlidhje, por ai është që i lidhë edhe konfesionet. Ai është Lajmëtar i Lajmit të Gëzueshëm për gjithë njerëzimin të asaj dhe kësaj kohe. Ai i thërret njerëzit, ai na thërret edhe neve sot në kthim. Ai është një njeri që jetoi në shkreti. Gjoni, profeti e lajmëroi ardhjen e Jezu Krishtit dhe ia përgatitit rrugën atij. Ai e pagëzonte popullin në shenjë kthimi dhe në falje të mëkateve. Ai është personaliteti ma i madh i së vërtetës, i jetës dhe i drejtësisë. Ai e dëshmoi në jetën e vetë të Rrugën, jetën dhe të Vërtetën, Jezusin, i cili vet edhe është. Ai na lajmëroi neve dhe mbarë ruzullit tokësorë, Jezusin si "Qengj të Hyut, ai që i shlyen mëkatet e botës". Ai ishte mësues, sepse pati nxënës afër vetës. Këta nxënës jetuan bashk me atë, të cilët e lajmëruan bashkë me atë ardhjen e Mbretërisë hyjnore. Nxënësit e tij luteshin dhe agjeronin. Pagëzuesi i pa veprat e Jezusit dhe për këtë dha dëshmi me jetë. E vërteta e tij e dëshmuar morale i kushtoi në fund edhe me jetë.

Premtimi i lindjes së Pagëzuesit (Lk 1, 5-25)
Ungjilli sipas Lukës na lajmëron ngjizjen e këtij profeti se si ndodhi në mënyrë mrekullie. Zakaria dhe Elizabeta jetuan kështu sikur që ishte e drejtë para syve të Zotit dhe iu përmbaheshin pikë për pikë të gjitha urdhërimeve e porosive të Zotit. Historia e lajmërimit të lindjes së Pagëzuesit nëpërmes një Engjëlli flet më së pari mbi ardhjen priftërore të të dy anëve prindore nga klasa e Abisë. Engjëlli paralajmëroi lindjen e Gjonit dhe i´a paratregoi emrin ma të rëndësishëm të djalit që ai po e priste, si edhe mënyrën e jetës së tij asketike dhe domëthënien e tij të lartë shëlbimo-historike. Motivi i ngjizjes në veprën hyjnore si mrekulli dhe lindja e një gruaje beronjë dhe të dëvotshme kështu paraqitet Gjoni në një rend me Isakun, Jozefin, Samsonin dhe Samuellin. Nëpërmes të lajmërimit të Zakarisë bëhet e pashme madhëria e Zotit, madhëria e Gjonit, por edhe nepërmes të faljes së Elizabetës në përgjegje të përshëndetjes së Marisë. Engjëli ia jep një përgjegje, që ai nuk duhet të këtë frikë: "Urata jote u pranua dhe Elizabeta, gruaja jote, do të lindë një djalë. Ti ngjitja emrin Gjon. Do të gëzohesh e do të galdosh, po edhe shumë të tjerë do t´i gëzohen lindjes së tij. Sepse do të jetë i madh para Zotit..., do të jetë plot me Shpirtin Shenjt qysh në krahrorin e s´ëmës" (Lk 1,13-15). Shën Gjoni ishte qysh në kraharorë të s´ëmës i shuguruar, sepse "i kërceu foshnja në krahrorin e saj prej gëzimit" (Lk 1,41), kur Nëna e Zotit - kushërira e saj - atë e vizitoi. Para nesh gjindet feja e madhe e tyre. Ata e pranuan atë si dhuratë dhe vullnet të Zotit. Për Zotin nuk është e pamundshme. Fuqia e Zotit është atje gjithkund, atje se ku emri i tij do të jetë i nderuar, lëvdëruar dhe adhuruar.


[ vazhdon ]

[NoName]

Lindja e Pagëzuesit (Lk 1, 57-80)
Dita e festës së lindjes së Pagëzuesit e fiton për ne një domëthenie posaçe, që më parë e zavendësoi festën e lëvizjes së diellit dhe e mbushi përmbajtjen krishtere. Kalendari festiv kishtar, kështu besojnë të dijnë sot hulumtuesit se festa e lindjes së Gjon Pagëzuesit është fiksuar në datën 24 qershor (më parë: In Nativitate S. Joannis Baptistae, sot Lindja e Gjon Pagëzuesit). Qysh se shën Augustini (354 - 430) e njef këtë termin për Afrikën e atëhershme. Duke u përcaktuar për këtë ishte parahistoria e lindjes së Jezusit, sikur qe lajmërohet prej Lukës ungjilltar (Lk 1,5–80). Eksakt i pranueshëm gjashtë muaj para lindjes së Jezusit (25. 12) vendoset lindja e Gjonit (24. 06). Kjo është konsekvente, sepse Lk 1,26 e lajmëron këtë, Elizabeta gruaja e priftit Zakari, kushërira e Virgjërës Mari dhe Nëna e Gjonit u zu në gjashtën muaj, kur i lajmëroi engjëlli Marisë, ajo do të mbulohet me hijen e Shpirtit Shenjt dhe do ta lind një fëmijë prej Zotit. Ky rezulltat festohet sot më 25 mars me shenjanimit e festës së "Lajmërimit të Zotit, apo Zoja Nunciatë". 25 marsi është pikërrotullimi dhe pikëkyçëse: ai në këtë ditë gjashtë muaj do të lind fetusi i vjetër Gjoni tre muaj ma vonë me 24. qershorë, kurse me 25 . Mars i dëshmuari Jezusi do të lind nëntë muaj ma vonë me 25. dhjetor. I vetmi irritacion kohor në kalendarin festiv në gjuhën gjermane të tashme rrjedh nëpër festën e Vizitës së Marisë më 2 korrik, në atë do të mbahet mend, që Maria e bëmë nanë (Lk 1,39) e vizitoi Elizabetën, kushërinën e vet poashtu shtatzënë. Kësaj i kundërshton kalendarit të tashëm kremtor nëpërmes festës së Lindjes së Gjonit më 24 qershorë. Augustini udhëzon përballë rrethanave posaçërisht, që kjo ditë e festës për bashkësinë nuk ishte e njohur. Po ashtu e shquar është, që dita e lindjës është dita e përkujtimit, sepse me rregull kremtohet dita e vdekjes si ditë e lindjes për mbretërinë qiellore. Festa e lindjes së Gjonit me 24 qershor ka lindur në botën Perendimore. Kjo ditë është datuar sipas Lk 1, 36a, gjasht muaj para festës së lindjes së Jezu Krishtit; vendi i lindjes sipas burimeve të vjetëra është Ain - Karim në Jerusalem. Të dy ditët janë përkatësisht dita e tetë para të parit të muajit që vijon (dies VIII ante Kalendas). Pasi që të dy festat e lindjes shenjënojnë dy solsticet, të cilat introduktojnë shkurtimin dhe rritjen e gjerësisë së ditëve, Augustini e shef në këto një verifikim kozmik në fjalët e Gjonit "Ai duhet të rritet e unë të zvogëlohem" (Gjn 3,30). Këtu pranë qëndrojnë të gjithë ato tekste në lidhje me festën, në të cilat bëhët fjala mbi veprimtarinë e Gjonit , mbi marrëdhëniet me Jezusin dhe për mbarimin e tij. Sfondet biblike të kësaj feste e formojnë një trashëgemi të lindjes së Gjonit, rrethprerjes (krhs. Zan 17,10; Lev 12,3) dhe ngjitjes së emrit të tij. Babai i Gjonit, Zakaria, ai i cili qysh se prej dëftimit të Engjëllit në tempëll, që ia lajmëroi lindjen e një djali, e humbi gjuhën, ai e shkroi emrin e fëmisë në një rrasëz: "Gjon është emri i tij!" (Lk 1,63). - Emri do të thotë: "JHVH është i mëshirshëm".
"Gjon është emri i tij!" (Lk 1,63). Zakaria e vërtetoi emrin ë fëmisë para fqinjëve të frikosur, që e shkroi atë në rrasëz. Vet Zoti e shpalli këtë emër nëpërmes engjëllit të vet, që hebraisht do të thotë: Zoti është i mëshirshëm. Zoti është i mëshirshëm ndaj njeriut: ai ia dëshiron jetën dhe shëlbimin. Zoti është i mëshirshëm ndaj popullit: ai dëshiron që të lejonë bekimin për të gjitha nacionet e tokës. Zoti është për mbarë njerëzimin i mëshirshëm: ai e udhëheq rrugën e tyre në tokën ku mbretëron paqa dhe drejtësia. E gjithë kjo është e përmbajtur në këtë emër: Gjon! Edhe Elizabeta prej habisë së madhe të fqinjëve e vërteton këtë dhe e thotë emrin. Kur në atë momënt i erdhi zakarisë goja dhe iu zhdrivillua gjuha: fliste dhe e lavdëronte Zotin e Israelit dhe Shëlbuesin që do të vjenë (Benedictus, Lk 1,68-79). Festa e 24 qërshorit në rikthimin e përvjetshëm e përtërin përkujtimin në atë, që pararëndësi i Zotërisë ishte i lindur mrekullisht para të mrekulueshmës. Lindjen e atij që e përkujtojmë dhe e lavdërojmë na ofrohet ma së shumti neve sot. Përkëtë arsye kjo ditë iu është përcaktuar kësaj mrekullie, që të mos shlyhet harresa e bamirësisë së Zotit dhe veprat e tija të mëdhaja të Gjithë së lartit mos të shlyhen prej zemrave tona. Gjoni është pra një lajmëtar i Zotit që është i dërguar para tij, por ai u bë nëpërmes tij. „Prej Saj u bë çdo gjë e pa Të nuk u bë asgjë" (Gjn 1,3; Kol 1,15-20; Hebr 1,1-3). "Në nënën e Gjonit pa frytshmëria u bë e frytshme; në nënën e Jezusit nuk e prishi frytdhënshmëria pacenueshmërinë. Bënë që durimi i juaj që në mendime të qeta dhe në heshtje të vëmendshme të më jep rastësi, që të them me ndihmën e Zotit, çka ka ai për të më thënë". Për Gjon Pagëzuesin është thënë çka se nuk është mund të thuhet deri më tani për askënd: "Ndër ata që u lindën prej grashë nuk u ngrit asnjë më i madh se Gjon Pagëzuesi" (krhs. Mt 11,11).
Le të jetë edhe për ne kjo ditë, ku mund të përfitojmë edhe ne një fe të gjallë duke vendosur që edhe ne t´a fillojmë një jetë të re me Gjon Pagëzuesin! Të jetojmë edhe ne sipas shembullit të tij! Ne kemi shumë të marrim nga ai, prandaj edhe të jetojmë! Amen.

Mag. Don. Kolë Gjergji,
Kapelan në famullinë
Bruck a. d. Mur në Austri